27 DOSYA: GASPIRALI VE KIRIM Kırım`ın

Kırım’ın bağımsız olmasıyla birlikte, rüzgârlar Rusya’nın
istekleri doğrultusunda esmiş,
kısa bir süre sonra 1792 Yaş
Antlaşması ile Osmanlı Devleti
Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu
tanımak zorunda bırakılmıştır.
Balkanlar ve Karadeniz başta
olmak üzere yaşanan olaylar
Osmanlı Devleti için sonun başlangıcının habercisi olmuştur.
Daha geniş topraklara yayılma
düşüncesinden zaten vazgeçmiş olan Osmanlı Devleti için
elden çıkan bölgeleri geri alma
ümidi de tükenmiştir.
çarelere aramaya sevk etmiştir.
Son yüzyıllarda Avrupa devletlerinin yaptığı yenilik ve değişim
atakları Osmanlı Devleti’ni çağın
gerisinde bırakmaktaydı. İşte
bu dönemde Osmanlı Devlet
adamları da ıslahat faaliyetlerine girişmişlerdir. Bu faaliyetlere
genel pencereden baktığımızda
bir kaç ciddi atılımın karşısında
başarısızlıkların da fazlaca olduğunu görürüz.
Osmanlı Devleti’nin bu sıkıntılı durumunu yakından takip
eden Rus devlet adamları, Kırım
ve Karadeniz atılımlarının arArdı arkasına yapılan savaş- dından Balkanlar üzerinden de
lar ve bu savaşlarda alınan ye- Osmanlı’yı sıkıştırmayı amaçlanilgiler, Osmanlı Devleti’ni bü- mışlardır. Balkan topraklarında
yük bir buhranın içerisine itmişti. yaşayan özellikle farklı etnik unSavaş ganimetlerinin kazanıla- sura sahip beldeler, Rus ajanlamaması hatta aksine diğer dev- rın cirit attığı noktalar haline gelletlere savaş tazminatı öden- mişti. Rusya’nın yaptığı bu atımesi Osmanlı ekonomisini be- lımlar Osmanlı Devleti üzerinde
lini bükmüş, devlet adamlarını emelleri olan diğer Avrupa dev-
letlerini rahatsız etmiş onları da
hamleler yapmaya sürüklemiştir. İşte bu olaylar 1853 yılında
patlayacak olan Kırım Savaşının
fitilini ateşlemişti.
Rusya, Hıristiyan unsurlar
üzerinden Osmanlı Devleti’ne
yüklenmekteydi.
Ortodokslar
üzerinde himaye hakkı iddia etmiş olan Rusya bunu genişletmek gayesi ile atılımlar yapıyordu.
O yıllarda Rusya’nın başında
Çar I. Nikola vardı. Karadeniz’e
ardından sıcak denizlere inme
ve uluslararası sularda hakimiyet elde etme düşüncesi,
Çar I. Nikola tarafından ortaya
atılmıştı. Bu düşünceler doğrultusunda hareket eden Çar,
İstanbul ve boğazları içine alan
Osmanlı topraklarında da hakimiyet kurmak istiyordu. I. Nikola bu konuyu, Petersburg’da
DOSYA: GASPIRALI VE KIRIM
Yıl:1 | Sayı:2 | Gökkubbe |
27