JAPONYA ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 3 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Japonya Devleti Yönetim Şekli : Anayasal Parlamenter Monarşi Coğrafi Konumu : Japonya, Uzak Doğu Asya’da bir adalar ülkesidir. Kuzeyinde, doğusunda ve güneyinde Pasifik Okyanusu, güneybatısında Doğu Çin Denizi, batısında Japon Denizi bulunmaktadır. Zaman Ayarı - GMT : GMT’den 9 saat ileridir. Zaman Ayarı - Türkiye : Türkiye’den kış saatinde 7, yaz saatinde 6 saat ileridir. Yüzölçümü : 377.944 km2 Başkent : Tokyo (13.1 Milyon) Önemli Şehirleri : Yokohama (3.6 Milyon), Osaka (2.6 Milyon), Nagoya (2.2. Milyon), Sapporo (1.9 Milyon), Kobe (1.5 Milyon), Kyoto (1.4 Milyon), Fukuoka (1.4 Milyon), Hiroshima (1.1 Milyon) İklimi : Japonya’nın kuzey kesimleri nemli kıtasal iklimin etkisi altındadır, soğuk kışlar ve sıcak, nemli yaz mevsimleri görülür. Ülkenin orta ve güney kesimleri ise Pasifik hava akımlarının etkisindedir. Kış mevsiminde soğuk, fırtına ve zaman zaman tayfunlarla birlikte sert kışlar yaşanır. Yaz mevsiminde ise yüksek sıcaklıklar ve nemli hava koşulları hakimdir. Resmi Dil : Japonca Ticari Dil : Japonca ve İngilizce Din : Budizm ve Şinto Dini (%96), Hıristiyan (%1), Diğer (%3) Üyelikler : Birleşmiş Milletler (1956), Uluslararası Para Fonu (IMF) (1952), Dünya Bankası (1952), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) (1995). 4 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ II. DEMOGRAFİK GÖSTERGELER Nüfus 127,5 Milyon (2012) Türk Kökenli Nüfus 3000 337,5 kişi/km2 % 62,5 Nüfus Yoğunluğu 15-64 Yaşın Nüfusa Oranı İnternet Kullanıcıları OECD Gelir Grubu Beklenen Yaşam Süresi İşgücü İşsizliğin toplam işgücüne oranı % 79,1 Üst 82,6 Yıl (OECD Ort: 80) 66,6 Milyon % 4,5 Kaynak: Dünya Bankası (20.09.2013) III. EKONOMİK GÖSTERGELER YILLAR Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (Trilyon ABD $) (GDP) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Dünya Sıralaması Kişi Başı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (ABD Doları) Reel GSYİH Büyüme Hızı (%) Enflasyon (Tüketici Fiyatlarıyla) (%) Para Birimi = Yen (JPY) 2010 5,49 2011 5,89 2012 5,95 - - 4 43.117 46.134 46.720 %4,7 %-0,7 %-0,6 %-0,3 %1,9 %0,0 1 JPY = 0,02 TL Kaynak: Dünya Bankası (20.09.2013) IV. BİR BAKIŞTA JAPONYA a) Sektörlerin Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya Katma Değer Oranı (%) Tarım :%1 Sanayi : % 26 Hizmetler : % 73 Kaynak: Dünya Bankası (20.09.2013) 2009 yılında global ekonomik kriz, OECD ülkelerinin düşük ekonomik performansları ve ihraç pazarlarındaki daralmanın da etkisi ile Japon ekonomisi %-5,5 oranında küçülmüştür. 2010 yılında ekonomi %4,5 büyümüş, 5 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2011’de %-0,7 daralmıştır. Japon ekonomisinin 2012 yılında %2 büyümüştür. 2013 yılında %1,2, 2014 yılında %2,1 büyümesi beklenmektedir. Japonya ekonomisini etkileyen bir diğer faktör ise ülkenin yaşlanan ve azalan nüfus yapısından oluşan demografik profilidir. Bu çerçevede 2013-2017 döneminde işgücünün %1-%1,2 oranında azalması beklenmektedir. Japonya satın alma gücü paritesi ve GSYİH olarak Dünya’nın üçüncü büyük ülkesi konumundadır. Diğer taraftan 127,5 milyonluk nüfusu ile önemli bir pazar büyüklüğünü ifade etmektedir. Ancak, tüketicilerin yüksek kaliteli ürün talebi ve pazarda iş yapabilmenin güçlükleri açısından Japonya zor bir pazar olma özelliğini sürdürmektedir. Japon hükümetinin Japon ekonomisini canlandırmak amacıyla 2012 yılında Ekonomiyi Canlandırma Politikası açıklamış ve uygulamaya koymuştur. Yeni dönemde, Japon ekonomisinin üzerinde şekillenmesi beklenen “Ekonomiyi Canlandırma Paketi” ile daha esnek maliye politikaları izlenmesi, genişlemeci bir para politikası izlenmesi ve özel sektör odaklı kapsamlı bir büyüme stratejisi takip edilmesi hedeflenmektedir. b) Global Markaları Toyota 2013 yılında 25,9 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 15. sırada yer almaktadır. NTT Group İletişim sektörünün önde gelen markalarından biri olan NTT, 2013 ylında 25,6 Milyar DolarLIK cirosu ile Global 500 sıralamasında 16. sırada yer almaktadır. Mitsubishi 2013 yılında 19,7 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 32. sırada yer almaktadır. Nissan 2013 yılında 17,6 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 42. sırada yer almaktadır. Hitachi Elektronik markası olan Hitachi 2013 yılında 16,5 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 48. sırada yer almaktadır. Honda 2013 yılında 16,1 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 53. sırada yer almaktadır. Toshiba 6 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2013 yılında 14,7 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 61. sırada yer almaktadır. Sony 2013 yılında 9,5 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 98. sırada yer almaktadır. Panasonic 2013 yılında 9,5 Milyar Dolarlık cirosu ile Global 500 sıralamasında 99. sırada yer almaktadır. V. DIŞ TİCARETİ JAPONYA’NIN DIŞ TİCARETİ (Mallar ve Hizmetler) (Milyar ABD Doları) Yıllar İhracatı İthalatı 2008 2009 2010 2011 2012 781 581 770 823 799 763 552 693 855 886 Ticaret Hacmi 1.544 1.133 1.463 1.678 1.685 Ticaret Dengesi 15 20 77 -32 -87 T.C. Ekonomi Bakanlığı (20.09.2013) Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler (İlk 10 Ülke – 2012) Çin, ABD, Güney Kore, Tayvan, Tayland, Singapur, Almanya, Endonezya, Avustralya, Malezya Çin, ABD, Avustralya, Suudi Arabistan, BAE, Başlıca İthalat Yaptığı Güney Kore, Katar, Malezya, Endonezya Ülkeler (İlk 10 Ülke – 2012) 1. Motorlu kara taşıtları Başlıca İhraç Ürünleri 2. Oto yedek parça (İlk 5 Ürün – 2012) 3. Elektronik ürünler 4. Gemi 5. Elektronik makine ve cihazlar 1. Ham petrol Başlıca İthal Ürünleri 2. Petrol gazları ve hidrokarbonlar (İlk 5 Ürün – 2012) 3. Petrol yağları 4. Taş kömürü 5. Elektrikli cihazlar T.C. Ekonomi Bakanlığı (20.09.2013) 7 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ VI. TÜRKİYE İLE JAPONYA İLİŞKİLERİ TÜRKİYE – JAPONYA TİCARİ İLİŞKİLERİ (Milyar ABD Doları) Yıllar Türkiye’nin İhracatı Türkiye’nin İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 2000 0,1 1,6 1,7 -1,5 2005 0,2 3,1 3,3 -2,9 2008 0,3 4,0 4,3 -3,7 2009 0,2 2,7 2,9 -2,5 2010 0,2 3,7 3,9 -3,5 2011 0,3 4,2 4,5 -3,9 2012 0,3 3,6 3,9 -3,3 2013 (ilk 6 ay) 0,2 2,0 2,2 -1,8 Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir. Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (20.09.2013) 8 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu 2012 Yılında Japonya’nın Türkiye’den İthalatındaki Başlıca Ürünler (İlk 10) · · · · · · · · · · Balık Domates Halı Makarna Petrol yağları Otomobil aksam ve parçaları Tabii boratlar Zeytinyağı Dokuma eşya Kıymetli metaller 2012 Yılında Japonya’nın Türkiye’ye İhracatındaki Başlıca Ürünler (İlk 10) · · · · · · · · · · Dozer, greyder vb. iş makineleri Alaşımlı çelik Otomobil aksam ve parçaları Motorlu kara taşıtları Gemi Matbaa makineleri Örgü tezgahları Kauçuk Akrilik polimerler Tıbbi cihazlar VII. YATIRIM İLİŞKİLERİ 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle ülkemizde faaliyet gösteren 145 adet Japon sermayeli firma bulunmaktadır. Türkiye’de yatırım yapmış olan başlıca Japon firmaları arasında Bridgestone Corp., Isuzu Motors Ltd., Toyota Motor Corp., Honda Motor Corp. Ltd., Marubeni Corp., Itochu Corp., Mitsubishi Corp., Mitsui Corp. ve Sumitomo Corp. Bulunmaktadır. Son yıllarda Türkiye’de sayıları artmakta olan Japon firmalarının Türkiye’deki yatırımları 2011 yılında 231 Milyon Dolar, 2012 yılında ise 33 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı VIII. TÜRKİYE-JAPONYA İLİŞKİLERİNDE SON GELİŞMELER Türkiye-Japonya ilişkilerindeki son gelişmeler genel olarak ekonomik ve ticari konularla ilgilidir. İkili ticarette gerçekleşen sınırlı artışın yanı sıra, Türkiye’deki Sinop nükleer enerji santrali, İzmit Körfezi köprü geçişi, haberleşme uydusu, 9 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İstanbul Boğazı üçüncü köprüsü gibi önemi projelere Japon şirketleri katılmaktadır. Ayrıca, Japonya Başbakanı Shinzo Abe Mayıs 2013’te Türkiye’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirmiş ve söz konusu ziyaret son dönemde Türkiye ile Japonya arasındaki en üst düzeyli ziyaret olmuştur. İki ülke arasındaki önemli anlaşmalar: Ticaret ve Tediye Anlaşmaları Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 3 Ocak 1956 12 Mart 1993 1 Ocak 1995 IX. TEMSİLCİLİK ADRESLERİ Türkiye’nin Japonya’daki Temsilcilikleri T.C. Tokyo Büyükelçiliği Büyükelçi: Serdar Kılıç Adres: 2-33-6 Jingumae Shibuyaku Tokyo/Japan Tel.: (+81) (3) 643 95 700 Faks: (+81) (3) 347 05 136 E-posta: embassy.tokyo@mfa.gov.tr Japonya’nın Türkiye’deki Temsilcilikleri Japonya Ankara Büyükelçiliği Büyükelçi: Kiyoshi Araki Adres: Reşit Galip Cd. No: 81 Gaziosmanpaşa/Ankara Tel.: (0312) 446 05 00 Faks: (0312) 437 18 12 – 437 25 04 E-posta: culture@jpn-emb.org.tr; ryoji@an.mofa.go.jp Japonya İstanbul Başkonsolosluğu Başkonsolos: Keiji Fukuda Adres: Büyükdere Cd. No:209 Tefken Tower Kat :10 4. Levent/İstanbul Tel.: (0212) 317 46 00 Faks: (0212) 317 46 04 E-posta: ryoji@it.mofa.go.jp; culture@it.mofa.go.jp X. FAYDALI BAĞLANTILAR Japonya Ekonomi Ticaret ve Sanayi Bakanlığı (http://www.meti.go.jp/english/) Japonya Dış Ticaret Kurumu (JETRO) (http://www.jetro.go.jp/en/invest/) Japonya Dışişleri Bakanlığı (http://www.mofa.go.jp/) 10 AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Japonya İstatistik Bürosu (http://www.stat.go.jp/english/) Japonya Gümrük İdaresi (http://www.customs.go.jp/english/) Tokyo Ticaret ve Sanayi Odası (http://www.tokyo-cci.or.jp/english/) 11