Fen Bilimleri 7. Sınıf Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi Aşağıda, sindirim sistemi ile ilgili verilen ifadelerden doğru olanlarının yanına (D), yanlış olanlarının yanına (Y) koyunuz. Aşağıda verilen resimde sindirim sistemi organlarının isimlerini karşılarına yazınız. (... ) Mekanik sindirim ağızda başlar. (... ) Proteinlerin kimyasal sindirimi midede başlar, ince bağırsakta sona erer. (... ) Safra sıvısı mide tarafından salgılanır. (... ) Mekanik sindirim enzimler yardımıyla yapılır. (... ) Pankreas ve karaciğerde sindirim gerçekleşmez. (... ) İnce bağırsakta, suda çözünmüş besinler villuslar yardımıyla geri emilir. (... ) Midede karbonhidrat sindirimi olmaz. (... ) Vitaminler ince bağırsakta sindirilir. Karaciğer (... ) Kalın bağırsak, besin atıklarındaki su, mineral ve vitaminlerin emilmesini sağlar. (... ) Köpek dişleri, besinleri öğüterek ufalar. (... ) Yağların kimyasal sindirimi ince bağırsakta başlar, ince bağırsakta sona erer. Pankreas (... ) Kalın bağırsak, isteğimizle çalışan kaslardan oluşmuştur. (... ) Çok zehirli bir madde olan amonyağı, daha az zehirli olan üre ve ürik asite çevirmek, karaciğerin görevlerindendir. (... ) Yemek borusu besinlerin mideye iletilmesini sağlar. (... ) Tükürük bezleri sindirim enzimi salgılar. (... ) Sindirimin amacı enerji üretmektir. Aşağıda verilen organ ve yapıların isimlerini uygun yerlere yazınız. (... ) Ağızda sindirim gerçekleşmez. (... ) Sindirimde, büyük yapılı besinler küçük yapılara parçalanır. (... ) Karaciğer, safra salgılayarak yağların fiziksel sindirimine yardımcı olur. (... ) Sindirilmiş besinlerin geri emilimi ince bağırsak tarafından yapılır. (... ) Proteinlerin kimyasal sindirimi midede başlar. (... ) Yemekten hemen sonra spor yapmalıyız. (... ) Lokmaları iyice çiğnemeli ve yavaş yemeliyiz. (... ) Pankreas, proteinlerin kimyasal sindiriminin başladığı organdır. 1 www.fendersi.gen.tr 56.7.1 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı Tabloda sol tarafta verilen besinlerin sindiriminin hangi organda başladığını karşılarına yazınız. Kalın Bağırsak - Kimyasal - Mide Karaciğer - Yağ - Mekanik Ülser - Villüs - Pankreas - Protein Yukarıdaki verilen kavramları, aşağıdaki uygun boşluklara yerleştiriniz. Besinler Sindirimin Başladığı Organ 1. ................................... bir sindirim sistemi hastalığıdır. 2. Pankreas, .........................................., safra kesesi ve tükürük bezleri sindirime yardımcı olurlar. 3. .......................................... sindirimi midede başlar, ince bağırsakta biter. 4. Besinlerin, enzimler yardımıyla parçalanmasına ..................................... sindirim denir. 5. İnce bağırsağın duvarında .................................... denilen parmak şeklinde uzantılar bulunur. SÜT 6. .......................................... sindirim, besinlerin dişler ve kaslar yardımıyla parçalanmasına denir. 7. ..........................................,yemek borusu ile bağırsaklar arasında bulunan bir sindirim organıdır. 8. Safra salgısı .......................................... sindirimini kolaylaştırır. 9. .......................................... besin atıklarındaki su ve mineralleri geri emer ve emilen su kana karışır. 10. .......................................... insülin ve glukagon hormonlarını salgılar. Aşağıda verilen kutulara sindirim organlarını sırasıyla yazınız. Aşağıda verilen sindirim sistemi hastalıklarının karşılarındaki boşluklara hangi sindirim sistemi organında meydana geldiğini belirtiniz. Reflü .............................. Tifo .............................. Kolera .............................. Apandisit .............................. Ülser .............................. İshal .............................. Gastrit .............................. Sarılık .............................. Hemoroit .............................. Kolon Kanseri .............................. Siroz .............................. 2 www.fendersi.gen.tr 56.7.1 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı Aşağıdaki tabloda besinlerin içeriği, besinlerin vücudumuzdaki görevleri ve bulundukları besinler verilmiştir. Buna göre tabloda verilen boşlukları uygun ifadelerle doldurunuz. Besin İçerikleri Vücudumuzdaki Görevleri Karbonhidratlar ........................................ ........................................ Yapıcı - Onarıcı ........................................ ........................................ Vitaminler ........................................ Bulunduğu Besinler Makarna, ........................................ ........................................................ ........................................................ Yoğurt, ........................................... ........................................................ ........................................................ Tereyağı, Ceviz, Fındık, Ayçiçeği, Zeytin ........................................ Armut, ............................................ ........................................................ ........................................................ Düzenleyici Su ve Besinlerin Yapısında Aşağıdaki tabloda verilen besin içeriklerinin karşılarına besinlerin sindirime başladığı ve bittiği organları yazınız. Besin İçerikleri Sindirimin Başladığı Organ Sindirimin Sona Erdiği Organ Yağlar Proteinler Karbonhidratlar Aşağıdaki tabloda verilen sindirim olaylarının karşılarına hangi tür sindirim olayı olduğunu belirtiniz. M. S. : Mekanik Sindirim K. S. : Kimyasal Sindirim Sindirim Olayı M. S. K. S. Dişlerle ezilerek besinlerin daha küçük parçalara ayrılması Midede besinlerin kaslar yardımıyla bulamaç haline getirilmesi Ağızda tükürük ile nişastanın parçalanması Safra sıvısı sayesinde yağların sindirilmesi Proteinlerin mide özsuyundaki enzimlerle parçalanması İnce bağırsakta besinlerin enzimlerle parçalanması Safra salgısının yağları yağ damlacıklarına parçalaması Tükürükteki enzimin karbonhidratı parçalaması 3 www.fendersi.gen.tr 56.7.1 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı Aşağıdaki paragrafta başlangıcından bitimine kadar sindirim olayı anlatılmıştır. Cümlelerde boş kalan kısımları doldurarak paragrafı tamamlayınız. S indirim .......... da başlar. Dişlerimiz besinleri parçalayarak .................... sindirimi başlatır. Tükürüğün içinde bulunan enzimler ile .............................. ın kimyasal sindirimi başlar. Yutak besinleri .......... .......... na aktarır. .......... ye gelen besinler hem mekanik hem de kimyasal sindirime uğrarlar. Midede salgılanan .......... .................... nda bulunan enzimler ile proteinlerin kimyasal sindirimi başlar. Midede bulunan kaslar sayesinde de besinler çalkalanır ve bulamaç haline getirilir, bu da .................... sindirimin bir parçasıdır. .................... den gelen safra salgısı ile .......... bağırsakta yağların .................... sindirimi gerçekleşir. Pankreas özsuyu ile .......... .................... ta karbonhidratların, proteinlerin ve yağların kimyasal sindirimi tamamlanır. İnce bağırsakta bulunan çok sayıda .................... ile sindirilmiş besinler kana karışır. Su, mineral ve vitaminlerin .................... kalın bağırsakta gerçekleşir. Kalan sindirim atıkları .................... ile vücut dışına atılır. Aşağıda verilen cümleleri ortadaki besin grupları ile eşleştiriniz. Et, süt ve yumurtada bulunur. Temel enerji kaynağı olarak kullanılır. Vücut ısının korunmasına yardım eder. Karbonhidratlar Proteinler Yaglar Yaraların iyileşmesinde etkin görev alır. Tahıllarda ve patateste bol miktarda bulunur. Vücuda fazla alındığında yağa çevrilerek depolanır. Açıklama: ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. Karbonhidrat ................................................................. Tükürük ................................................................. Su ................................................................. Murat şekilde verilen içlerinde farklı besinler bulunan deney tüplerini hazırlar ve gözlem yapmaya başlar. Murat deney raporuna hangi tüplerde kimyasal sindirimin gözlendiğini yazar? I Protein Mide Özsuyu Su II Vitamin Mineral Su III IV Yağ Safra Su 4 www.fendersi.gen.tr 56.7.1 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı Proteinlerin sindirimi midede başlar. Yağlar vücudumuzda öncelikle enerji verici olarak kullanılır. Safra kesesi alınan bir kişi de yağ sindirimi daha yavaş gerçekleşir. 6- 1- Yanda şekli verilen sindirim organı ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır. A) Mukus salgılar. B) Kan şekerini ayarlar. C) Düz kaslardan oluşur. D) Proteinlerin kimyasal sindiriminin başladığı organdır. Yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur? A) ve C) ve B) D) ve , ve 27- Aşağıda verilen ifadelerden hangisi sindirim sistemimizin sağlığını korumak için yapılmaması gerekenlerden biridir? Sindirimde su ve enzimler kullanılır. Midede salgılanan sıvı mukustur. Beyza Arda Anüs sindirim sistemi organıdır. Ceyda A) Sofradan tam olarak doymadan kalkmalıyız. B) Kafeinli ve asitli içeceklerden uzak durmalıyız. C) Lokmaları iyice çiğnemeli ve yavaş yemeliyiz. D) Yemekten hemen sonra spor yapmalıyız. Ağızda sindirim gerçekleşmez. Doğan Yukarıda sindirim sistemi ile ilgili yorum yapan öğrencilerden hangisinin söylediği ifade yanlıştır? A) Arda C) Ceyda 8- Karbonhidratların sindiriminin başladığı ve sona erdiği organ çifti aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? B) Beyza D) Doğan A) Ağız - Mide B) Mide - İnce bağırsak C) Ağız - İnce bağırsak D) Ağız - Kalın bağırsak 3- Uzun süre aç kalan Burhan'nın vücudunda ilk önce enerji verici olarak aşağıdakilerden hangisi kullanılır? A) Karbonhidrat C) Vitamin 9- Vücudumuzda B ve K vitamini sentezleyen bakteriler aşağıda verilen organlardan hangisinde bulunur? B) Protein D) Yağ 4- Proteinlerin sindiriminin başladığı ve sona erdiği organ çifti aşağıdakilerden hangisidir? A) Karaciğer C) İnce bağırsak A) Ağız - Mide B) Ağız - İnce bağırsak C) Mide - İnce bağırsak D) Mide - Kalın bağırsak 10- Pankreas için verilen aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Mide ile on iki parmak bağırsağı arasında bulunur. B) Sindirime yardımcı bir organdır. C) Salgılarını on iki parmak bağırsağına gönderir. D) Besinlerdeki suyun geri emilimini sağlar. 5- Aşağıda verilen yiyeceklerden hangisini safra kesesi alınan bir kişi sindirmekte zorlanır? A) 11- Aşağıda verilen organ ve yapılardan hangisinin sindirim için ürettiği sıvılarda enzim bulunmaz? B) A) Mide C) Karaciğer C) B) Kalın bağırsak D) Mide B) Pankreas D) Ağız D) 12- Aşağıda verilen organlardan hangisi yağların fiziksel sindirimine yardımcı olan safrayı üretir? A) Karaciğer C) Pankreas 5 B) Mide D) İnce bağırsak www.fendersi.gen.tr 56.7.1 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 13- Karbonhidratların kimyasal sindirimi ağızda başlar Ahmet 18- Proteinlerin kimyasal sindirimi ince bağırsakta biter Yukarıda verilen görevleri yerine getiren sindirim sistemi organın şekli aşağıdakilerden hangisidir? Betül Yağların kimyasal sindirimi midede başlar Yağların kimyasal sindirimi ince bağırsakta biter Cumhur Yemek Borusu–Anüs Yemek Borusu–İnce Bağırsak Ağız–İnce Bağırsak Soluk Borusu–Anüs Mide İnce bağırsak Ağız Yemek Borusu Yutak Besinler, vücudumuzda sindirime uğrarken, sırasıyla yukarıdaki organların hangisinden geçer? A) III–IV–V–II–I C) III–V–IV–II–I B) Mide D) Karaciğer B) III–IV–V–I– I D) III–V–IV–I-II 20- Besinlerin sindirimi ....a… sindirim ile başlar. Ağzımızın içinde …..b…… üretilir. Bu yiyeceklerin ıslanmasını ve kolay yutulmasını sağlar. Ayrıca karbonhidratların ……c…… sindirime uğramasını sağlar. 16- Enzimler büyük moleküllü besinleri küçük moleküllere dönüştürmekte görevlidir. Buna göre enzimler aşağıdakilerden hangilerine etki eder? Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir. Su, Protein, Karbonhidrat Su, Vitamin, mineral Vitamin, Protein, Yağ Karbonhidrat, Protein, Yağ a A) Kimyasal B) Tükürük C) Mekanik D) Kimyasal I. Patates (karbonhidrat) II. Yumurta (protein) III. Şeker (karbonhidrat) IV. Ceviz (Yağ) Yukarıdaki besinlerden hangilerinin sindirimi ağızda başlayıp ince bağırsakta tamamlanır? 17- A) I ve III C) II, III ve IV D) I. I. III. IV. V. 15-Yağların kimyasal sindirimi aşağıdaki organların hangisinde gerçekleşir? A) B) C) D) C) 19- Yediğimiz besinlerin yapıtaşlarına kadar ayrılmasında görev alan organlara sindirim organları adı verilir. Yukarıda besinlerin sindirim sisteminde izlediği yol verilmiştir. Buna göre boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Ağız C) İnce Bağırsak B) B) Betül D) Damla 14- Ağız → Yutak → ? → Mide → ? → Kalın bağırsak A) B) C) D) A) Damla Yukarıda bebekler kimyasal sindirimle ilgili bilgiler vermişlerdir. Hangi bebeğin verdiği yanlıştır? A) Ahmet C) Cumhur I. Proteinleri sindirmek. II. Besinlerdeki mikropları yok etmek. III. Besinlerin bulamaç haline getirilmesi b Mekanik Mekanik Tükürük Tükürük c Tükürük Kimyasal Kimyasal Mekanik 21- Aşağıdakilerden hangisi ince bağırsakta emilimi sağlayan yapıdır? A) Nefron C) Villüs B) II ve III D) I, II ve IV 6 B) Nöron D)Hormon www.fendersi.gen.tr 56.7.1