martut mad. inş. nak. ith. ihr. san. ve tic. ltd. şti.
advertisement
MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ MALATYA İLİ, DOĞANŞEHİR İLÇESİ, FINDIK KÖYÜ ARAŞTIRMA TEKNOLOJİ MADENCİLİK MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK PEYZAJ EĞİTİM DANIŞMANLIK TAAHHÜT TİC. LTD. ŞTİ. ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu MALATYA / 2014 Proje sahibinin adı MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ Adresi SUÇATI TREN İSTASYONU DOĞANŞEHİR MALATYA Telefon ve faks numaraları 0 342 337 20 20 0 342 337 20 44 Projenin Adıi 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ PROJESİ Proje için seçilen yerin adı, mevkii Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü Proje Bedeli 3.432.486,98 TL Poligon 1 No Proje için seçilen yerin koordinatları, zon(**) 1 2 3 4 5 6 7 Poligon 2 No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Poligon 3 No 1 2 3 Ruhsat Alanına Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece tum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 392000 4217071 38.09335694 37.76818798 390500 4216000 38.08352606 37.75124981 388000 4216000 38.08321971 37.72274993 388000 4222000 38.13728232 37.72180796 390000 4222000 38.13752843 37.74462463 389000 4218000 38.10136409 37.73383892 392000 4217500 38.0972225 37.76812308 Sağa Yukarı Enlem Boylam 392000 393179 393180 393225 394000 394000 394647 395000 395000 396800 393055 392709 392109 391807 392460 392210 391250 4221977 4222962 4222962 4223000 4223000 4222948 4222936 4222930 4220500 4220500 4217825 4217922 4218090 4218174 4219300 4221225 4221350 38.13756287 38.14657869 38.14657881 38.14692654 38.14701798 38.14654943 38.14651712 38.14650423 38.12460831 38.12481595 38.10027648 38.10110947 38.10255178 38.10327255 38.11349649 38.13081204 38.13182316 37.76744506 37.78074802 37.78075943 37.78126718 37.79010997 37.79011771 37.79750177 37.8015304 37.80188851 37.82242057 37.78010378 37.77614385 37.76927674 37.76582028 37.77309684 37.76995461 37.7589844 Sağa Yukarı Enlem Boylam 391511 390140 390817 4218256 4218640 4222074 38.1039759 38.10727021 38.13829447 37.76243248 37.74673955 37.75393398 391250 4 4221350 38.13182316 37.7589844 TOPLAM ALAN: 2.947,26 ha 2010 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Alınan Alana Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388461 4218673 38.1073617 37.72758766 1 388597 4219258 38.1126496 37.72904721 2 388971 4219166 38.1118667 37.7333268 3 388877 4218557 38.1063678 37.73234965 4 TOPLAM ALAN: 24,78 ha 2012 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Alınan Alana Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 Poligon 1 Datum:WGS-84 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388576 4219138 38.1115658 37.72882646 1 388877 4219138 38.111602 37.73225915 2 388877 4218808 38.1086294 37.73231056 3 388576 4218808 38.1085923 37.728878 4 Poligon 2 1 2 3 4 Sağa 389064 389420 389351 389003 ALAN: 9,94 ha Yukarı Enlem 4219755 38.1171853 4219679 38.1165442 4219403 38.1140489 4219493 38.1148171 Boylam 37.7342958 37.73836783 37.7376237 37.73364086 Poligon 3 1 2 3 4 Sağa 390179 390417 390376 390140 ALAN: 10,00 ha Yukarı Enlem 4218837 38.10905 4218778 38.1085473 4218574 38.1067042 4218640 38.1072702 Boylam 37.74715397 37.74987718 37.74944097 37.74673955 ALAN: 5,00 ha Poligon 1 1 2 3 4 5 6 Alan Genişlemesi İstenilen Alana Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389905 4221621 38.13410187 37.7435994 389420 4219679 38.11654423 37.73836783 389064 4219755 38.11718534 37.7342958 389003 4219493 38.1148171 37.73364086 389351 4219403 38.11404888 37.7376237 389270 4219082 38.11114658 37.73674975 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 388971 388597 388461 388877 388971 389270 389000 388000 388200 389317 4219166 4219258 4218673 4218557 4219166 4219082 4218000 4218000 4219228 4221627 38.11186674 38.11264963 38.10736173 38.1063678 38.11186674 38.11114658 38.10136409 38.10124064 38.11233025 38.13408399 37.7333268 37.72904721 37.72758766 37.73234965 37.7333268 37.73674975 37.73383892 37.72243622 37.72452434 37.73689065 ALAN: 297,90 ha Poligon 2 1 2 3 4 5 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390578 388245 388000 388000 389420 4217737 4216000 4216000 4216883 4217930 38.09918687 38.08325004 38.08321971 38.09117596 38.10078487 37.75187283 37.7255429 37.72274993 37.72261146 37.73863892 ALAN: 209,4 ha Poligon 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390264.67 390423 390657 391202 391381.82 391511 390376 390417 390178.84 4219272.41 4219402 4219515 4219702 4219787.34 4218256 4218574 4218778 4218837.04 38.11298002 38.11417062 38.11521718 38.116968 38.11775556 38.1039759 38.1067042 38.10854732 38.10905001 37.74806403 37.74984975 37.75250115 37.75868834 37.76072629 37.76243248 37.74944097 37.74987718 37.74715214 ALAN: 138 ha Kırma Eleme Tesisi ve Manyetik Ayırma Tesisine Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: Datum:WGS-84 NOKTALARI 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388825 4219124 38.11147034 37.73166831 1 388897 4219107 38.11132602 37.73249207 2 388938 4219077 38.11106075 37.73296431 3 388906 4219005 38.11040806 37.73261059 4 388798 4219072 38.11099847 37.7313685 5 TOPLAM ALAN: 9.230 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 Şantiye Alanına Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388880 4219021 38.11054903 37.73231159 2 3 4 388888 388913 388906 4219033 4219021 4219005 38.11065814 38.11055309 38.11040806 37.73240096 37.73268793 37.73261059 TOPLAM ALAN: 474 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Cevher Stok Alanına Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388895 4219065 38.11094734 37.7324758 388880 4219048 38.11079231 37.73230739 388854 4219068 38.11096932 37.73200776 388868 4219086 38.11113323 37.73216462 TOPLAM ALAN: 773 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 1’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM Koordinat Sırası: ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: Datum:WGS-84 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389142 4219154 38.11177963 37.73527881 389142 4219228 38.11244641 37.73526731 389196 4219228 38.11245303 37.73588315 389196 4219152 38.11176824 37.73589496 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 2’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389423 4217824 38.09983013 37.73868955 389389 4217889 38.10041165 37.73829179 389437 4217914 38.10064278 37.73883524 389472 4217847 38.10004336 37.73924471 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 3’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390825 4218885 38.10956087 37.75451361 390772 4218937 38.11002301 37.75390123 390811 4218975 38.11037013 37.75434018 390864 4218921 38.10988997 37.75495287 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 4’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389261 4219642 38.11619135 37.73656017 389286 4219615 38.11595113 37.73684949 389266 4219597 38.11578649 37.73662418 389240 4219625 38.11603559 37.7363233 TOPLAM ALAN: 1.012 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 5’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389152 4219497 38.11487145 37.73533955 389186 4219493 38.11483958 37.73572794 389183 4219466 38.11459593 37.73569792 389149 4219470 38.1146278 37.73530954 TOPLAM ALAN: 916 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 6’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388825 4218911 38.10955111 37.73170151 388859 4218927 38.10969946 37.73208675 388870 4218903 38.10948456 37.73221593 388836 4218887 38.10933621 37.73183069 TOPLAM ALAN: 1.012 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 7’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390245 4218734 38.10812997 37.74792248 390282 4218735 38.10814348 37.74834427 390283 4218708 38.10790031 37.74835982 390245 4218707 38.10788668 37.74792663 TOPLAM ALAN: 1.012 m2 KÖŞE NOKTALARI Pasa Depo Alanı 8’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 1 2 3 4 Sağa 388937 388926 388900 388918 Yukarı 4219076 4219052 4219066 4219090 Enlem 38.11105162 38.11083401 38.11095696 38.11117543 Boylam 37.73295307 37.73283136 37.73253267 37.73273421 TOPLAM ALAN: 743 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Pasa Depo Alanı 9’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390321 4217715 38.09895746 37.74894578 390248 4217728 38.09906574 37.74811141 390258 4217781 38.09954451 37.74821728 390333 4217768 38.09943648 37.74907447 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 Bitkisel Toprak Depo Alanı 1’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389204 4219179 38.1120125 37.735982 1 389204 4219227 38.11244501 37.73597455 2 389242 4219227 38.11244967 37.73640792 3 389242 4219179 38.11201716 37.73641537 4 TOPLAM ALAN: 1.810 m2 Bitkisel Toprak Depo Alanı 2’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389378 4217829 38.09986967 37.73817566 1 389356 4217872 38.10025442 37.73791814 2 389389 4217889 38.10041165 37.73829179 3 389411 4217846 38.10002689 37.73854931 4 TOPLAM ALAN: 1.810 m2 Bitkisel Toprak Depo Alanı 3’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390790 4218854 38.10927731 37.75411921 1 390757 4218890 38.1095977 37.75373737 2 390785 4218915 38.10982635 37.75405286 3 390818 4218880 38.10951497 37.75443455 4 TOPLAM ALAN: 1.810 m2 Bitkisel Toprak Depo Alanı 4’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389272 4219572 38.11556196 37.73669649 1 389266 4219596 38.11577748 37.73662433 2 389284 4219600 38.11581573 37.736829 3 389290 4219577 38.11560922 37.736901 4 TOPLAM ALAN: 452 m2 Bitkisel Toprak Depo Alanı 5’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388818 4218929 38.10971243 37.73161887 1 388840 4218939 38.10980525 37.7318682 2 388847 4218922 38.10965293 37.73195068 3 388825 4218912 38.10956012 37.73170135 4 TOPLAM ALAN: 452 m2 Bitkisel Toprak Depo Alanı 6’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390226 4218709 38.1079024 37.74770965 1 390226 4218733 38.10811865 37.74770596 2 390245 4218734 38.10812997 37.74792248 3 390245 4218709 38.10790471 37.74792632 4 TOPLAM ALAN: 452 m2 Bitkisel Toprak Depo Alanı 7’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390289 4217683 38.09866524 37.74858582 1 390241 4217691 38.09873149 37.74803728 2 390248 4217728 38.09906574 37.74811141 3 390296 4217719 38.09899047 37.74866011 4 TOPLAM ALAN: 1.810 m2 KÖŞE NOKTALARI Geçici Stok Alanı 1’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Enlem-Boylam Datum:UTM ED50 Datum:WGS-84 1 2 3 4 Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı 389176 4219274 389242 4219274 389242 4219236 389176 4219236 Enlem 38.11286506 38.11287316 38.11253076 38.11252266 Boylam 37.73564792 37.73640062 37.73640652 37.73565382 TOPLAM ALAN: 2.508 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Geçici Stok Alanı 2’ ye Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389298 4217834 38.09990492 37.73726268 389357 4217863 38.10017345 37.73793094 389373 4217828 38.09986004 37.7381188 389315 4217799 38.09959163 37.73746195 TOPLAM ALAN: 2.508 m2 KÖŞE NOKTALARI 1 2 3 4 Geçici Stok Alanı 3’ e Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389204 4219179 38.1084781 37.74760857 389204 4219227 38.10848284 37.74805333 389242 4219227 38.1082756 37.74805686 389242 4219179 38.10827085 37.74761211 TOPLAM ALAN: 903 m2 Ruhsat numarası 65567 3. BÖLÜM Projenin ÇED Yönetmeliği kapsamındaki yeri ve sektörü MADDE 7 – (1) Bu Yönetmeliğin; c) Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projelere, Ek-1, Madde 29. Madencilik projeleri; Ruhsat hukuku ve aşamasına bakılmaksızın, a)25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler, ç)Kırma-eleme-yıkama tesisleri (1a ve 2a grup madenler 400.000 ton/yıl ve üzeri) Ek-2, Madde 55. Madencilik projeleri, f)Cevher zenginleştirme tesisleri ve/veya bu zenginleştirme tesislerine ilişkin atık tesisleri (Ek-1’de yer almayanlar). Raporu hazırlayan çalışma grubunun / kuruluşun adı, adresi, telefon ve faks numaraları Raporun hazırlanış tarihi Araştırma Teknoloji Madencilik Mühendislik Müşavirlik Peyzaj Eğitim Danışmanlık Taahhüt Tic. Ltd. Şti. KIRIM CADDESİ (10.CAD.) NO:36/5 EMEK /ANKARA TEL : 0 (312) 215 93 75 FAKS : 0 (312) 215 93 77 15.04.2014 İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER .................................................................................................................... x TABLOLAR DİZİNİ .......................................................................................................... xiv ŞEKİLLER DİZİNİ ...........................................................................................................xvii BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI ........................................................................ 1 1.1 Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu ............. 1 BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKI ALANINA AIT MEVCUT DURUMUN BELIRLENMESI VE ÖZELLIKLERI (***) (Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Durumu ve Planlanan Durumu Ile Ilgili Olarak Çevresel Özelliklerin Belirtilmesi) ................................................................ 7 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu ................................................................................. 7 2.1.1. Proje Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onanmış Olan Yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı Sınırları İçinde İse Bu Alan Üzerinde, Değil İse Mevcut Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Koordinatları İle Birlikte Gösterimi, Projenin Kapladığı Alan ve Koordinatları)........................................................................... 7 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu ................................................................... 7 2.1.2.1. Ocak ..................................................................................................................... 8 2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi ............................................................................................... 9 2.1.2.3. Manyetik Ayırma Tesisi ....................................................................................... 10 2.1.2.4. Stok Alanı ........................................................................................................... 10 2.1.2.5. Bitkisel Toprak Depo Alanı .................................................................................. 12 2.1.2.6. Şantiye/İdari Bina ................................................................................................ 14 2.1.2.7. Nakliye Güzergahı............................................................................................... 14 2.1.2.8. Diğer ................................................................................................................... 15 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum ........................... 17 2.3. Projenin Özellikleri .................................................................................................... 18 BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI ....................................... 47 3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri .................. 47 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler) ...... 47 3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı, Hane Halkı Yapısı) ........................................................................................................... 49 3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar) ........................................................ 51 3.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler ............................. 52 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri ....................................................................................................................... 52 3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri) .................... 53 x 3.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları ............................................................................................................. 55 3.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi ............................................................................... 56 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri ....................................................................... 59 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü ..................................................................................... 60 3.1.11. Zamanlama Tablosu ............................................................................................ 61 3.2. Diğer hususlar ........................................................................................................... 61 BÖLÜM 4: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLIKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI ........................................................................................................................................ 62 (Bölgesel ve Çalışma Alanı Baz Alınarak Mevcut ve Planlanan Durum Verilmelidir) ........ 62 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu........................................................................... 62 a) Tarım ve Hayvancılık ................................................................................................... 62 a.1 Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü ................................................................ 62 a.2 Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları ..................................................... 66 a.3 Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları ..................................................... 68 b) Orman Alanları ............................................................................................................ 71 b.1 Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri ....................................... 71 b.2 Ocak Yerinin İşlendiği Mesçere Haritası ve Yorumu................................................... 71 b.3 Sahanın Yangın Görüp Görmediği ............................................................................. 71 c) Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi ........................................... 71 c.1. Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler, ......................................................................................................................... 71 c.2. Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti, ................ 71 c.3. Etkilenecek Tabii Bitki Türleri Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı ....................... 72 c.4. Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu, ................................................... 72 c.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) .......................................................... 72 4.2. Toprak Özellikleri ...................................................................................................... 73 a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması ................................................ 73 b) Yamaç Stabilitesi ......................................................................................................... 74 c) Erozyon ....................................................................................................................... 82 d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ........................................... 82 4.3. Jeolojik Özellikler ...................................................................................................... 84 a) Bölge jeolojisi............................................................................................................... 84 b) Proje Alanı Jeolojisi ..................................................................................................... 88 c) Cevherleşme................................................................................................................ 89 d) Depremsellik ................................................................................................................ 91 e) Proje Kapsamında Yapılacak Iş ve Işlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, Inşaat, Işletme ve Işletme Sonrası) ........................................... 95 4.4 Hidrojeolojik Özellikler ................................................................................................ 96 a) Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler................................................................. 96 b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeoljik Özellikleri,....................................................... 96 c) Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı), .......... 96 d) Proje Kapsamında Yapılacak Iş ve Işlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, Inşaat, Işletme ve Işletme Sonrası) ............................ 97 4.5. Hidrolojik Özellikler ................................................................................................... 97 a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri .................................................................... 97 b) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu .................. 98 c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar), ............. 98 d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ........................................... 99 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler ........................................................................... 100 a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve Iklimsel Özellikler ......................................... 100 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)............................................................................................ 117 4.7. Flora ve Fauna ........................................................................................................ 118 a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna ............................................................... 118 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ..................... 139 4.8. Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında) ........................... 141 a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları ......................................................... 141 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve Alınacak Önlemler, (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) .................... 143 4.9 Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis Edilmiş Alanlar, 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” vb.) ......................... 145 a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı ................................................................................... 145 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ........................................................ 145 BÖLÜM 5. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İlgili Yönetmelikler Kapsamında ve Kümülatif Olarak Gerekli Değerlendirme Yapılacaktır.) .. 146 5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ........... 146 5.2. Su Kullanımı ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı ve Bertarafı)........................................................................................................................ 173 5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları ve Bertarafı) ................................................................................................... 175 5.4. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri, (Akustik Rapor) ................................................... 190 5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi, .............................................................................. 195 5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı ......................... 196 5.7. Risk Analizi ............................................................................................................. 196 a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi ........................................................................ 196 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ......................................... 197 5.8 Diğer Hususlar ......................................................................................................... 201 BÖLÜM 6. PROJENİN ALTERNATİFLERİ: .................................................................... 203 (Bu Bölümde Teknoloji, Alınacak Önlemlerin Alternatiflerinin Karşılaştırılması Yapılacak ve Tercih Sıralaması Belirtilecektir.).................................................................................... 203 BÖLÜM 7. İZLEME PROGRAMI: ................................................................................... 204 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı ................................................... 204 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri” Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program. ............................................................................... 210 BÖLÜM 8. HALKIN KATILIMI ........................................................................................ 211 (Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının Nasıl ve Hangi Yöntemlerle Bilgilendirildiği, Proje İle İlgili Halkın Görüşlerinin ve Konu İle İlgili Açıklamaların ÇED Raporuna Yansıtılması.). ............................................................................................... 211 BÖLÜM 9. SONUÇLAR ................................................................................................. 215 (Yapılan Tüm Açıklamaların Özeti, Projenin Önemli Çevresel Etkilerinin Sıralandığı ve Projenin Gerçekleşmesi Halinde Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde Başarı Sağlanabileceğinin Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme) .................................... 215 EKLER ........................................................................................................................... 220 NOTLAR VE KAYNAKLAR ............................................................................................ 221 ÇED Raporunu Hazırlayanların Tanıtımı ........................................................................ 224 TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1.1.1. 65567 Ruhsat Numaralı Saha İçin Alınmış ve Başvurulmuş İzinler ............................. 1 Tablo 1.1.2. Zamanlama Tablosu ...................................................................................................... 6 Tablo 2.1.2.1.1. 2010 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Alınan Alana Ait Koordinatlar ........... 8 Tablo 2.1.2.1.2. 2012 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Alınan Alana Ait Koordinatlar ........... 8 Tablo 2.1.2.1.3. Alan Genişlemesi İstenilen Poligonlara Ait Koordinatlar ....................................... 9 Tablo 2.1.2.2.1. Kırma Eleme Tesisi Koordinatları ........................................................................ 10 Tablo 2.1.2.3.1. Manyetik Ayırma Tesisi Koordinatları ................................................................. 10 Tablo 2.1.2.4.1. Cevher Stok Alanı Koordinatları ........................................................................... 11 Tablo 2.1.2.4.2. Geçici Stok Alanı 1 Koordinatları ......................................................................... 11 Tablo 2.1.2.4.3. Geçici Stok Alanı 2Koordinatları .......................................................................... 11 Tablo 2.1.2.4.4. Geçici Stok Alanı 3 Koordinatları ......................................................................... 11 Tablo 2.1.2.5.1. Bitkisel Toprak Depo Alanı-1 Koordinatları......................................................... 12 Tablo 2.1.2.5.2. Bitkisel Toprak Depo Alanı-2 Koordinatları......................................................... 12 Tablo 2.1.2.5.3. Bitkisel Toprak Depo Alanı-3 Koordinatları......................................................... 13 Tablo 2.1.2.5.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı-4 Koordinatları......................................................... 13 Tablo 2.1.2.5.5. Bitkisel Toprak Depo Alanı-5 Koordinatları......................................................... 13 Tablo 2.1.2.5.6. Bitkisel Toprak Depo Alanı-6 Koordinatları......................................................... 13 Tablo 2.1.2.5.7. Bitkisel Toprak Depo Alanı-7 Koordinatları......................................................... 14 Tablo 2.1.2.6.1. Şantiye/İdari Bina Alanı Koordinatları ................................................................. 14 Tablo 2.1.2.8.1. Pasa Alanı 1 Koordinatları .................................................................................... 15 Tablo 2.1.2.8.2. Pasa Alanı 2 Koordinatları .................................................................................... 15 Tablo 2.1.2.8.3. Pasa Alanı 3 Koordinatları .................................................................................... 15 Tablo 2.1.2.8.4. Pasa Alanı 4 Koordinatları .................................................................................... 16 Tablo 2.1.2.8.5. Pasa Alanı 5 Koordinatları .................................................................................... 16 Tablo 2.1.2.8.6. Pasa Alanı 6 Koordinatları .................................................................................... 16 Tablo 2.1.2.8.7. Pasa Alanı 7 Koordinatları .................................................................................... 16 Tablo 2.1.2.8.8. Pasa Alanı 8 Koordinatları .................................................................................... 17 Tablo 2.1.2.8.9. Pasa Alanı 9 Koordinatları .................................................................................... 17 Tablo 2.3.1.1. Ocak Alanlarında Yapılan Yarma Çalışmalarına Ait Bilgiler .................................. 19 Tablo 2.3.1.2. Ocak alanlarında Yapılacak Basamak Dizaynı ........................................................ 19 Tablo 2.3.1.3. Ruhsat Alanındaki Üretim Tablo Karşılaştırması .................................................... 24 Tablo 2.3.1.4. Proje Kapsamında Çalışacak Toplam Personel ........................................................ 29 Tablo 2.3.2.1. Ocak Sahasında Kullanılacak Toplam Makine ve Ekipmanlar ve Güç Bilgileri ..... 29 Tablo 2.3.3.1. Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri ........................................................ 39 Tablo 2.3.3.2. Mesafeye Bağlı Olarak kullanılacak Maksimum Patlayıcı Miktarı ......................... 40 Tablo 2.3.4.1. 850-01 Karayolu Trafik Hacmi ................................................................................ 45 Tablo 3.1.2.1. Malatya İli ve İlçelerine Ait Nüfus Bilgileri (2013) ................................................. 49 Tablo 3.1.2.2. Doğanşehir İlçesi ve Köylerine Ait Nüfus Bilgileri (2013) ..................................... 50 Tablo 3.1.2.3. Malatya İlinde Göç Olayları (2011-2012) ................................................................ 51 Tablo 3.1.3.1. İl’de Bulunan Bildirimi Zorunlu Hastalıklar ............................................................ 51 Tablo 3.1.3.2. İl’de Bulunan Bildirimi Zorunlu Hastalıklar ............................................................ 51 Tablo 3.1.6.1. Eğitim Öğretim Yılı Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının İl ve İlçelere Göre Dağılımı .................................................................................................................................................. 53 Tablo 3.1.6.2. Eğitim Öğretim Yılı Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının İl ve İlçelere Göre Dağılımı .................................................................................................................................................. 54 Tablo 3.1.6.3. İl’de Bulunan Hastaneler .......................................................................................... 55 Tablo.3.1.8.1. İşçi ve Personel Giderleri ......................................................................................... 56 Tablo.3.1.8.2. Yıllık İşletme Gider Tablosu .................................................................................... 58 Tablo.3.1.8.3. Toplam Yatırım Tablosu .......................................................................................... 58 Tablo 4.1.a.1.1. Malatya İlinde Tarım Arazisinin Niteliği İtibariyle Dağılımı ............................... 62 xiv Tablo 4.1.a.1.2. İlde Tarım Arazi Sınıfları ...................................................................................... 63 Tablo 4.1.a.1.3. İlçelere Göre Köy Tarım Arazisinin Kullanılışı .................................................... 65 Tablo 4.1.a.2.1. İlde Tahıl Ekim Alanları ve Üretim Miktarları ..................................................... 66 Tablo 4.1.a.2.2. Baklagiller Ekim Alanları ve Üretim Miktarları ................................................... 66 Tablo 4.1.a.2.3. Soğansı ve Yumru Bitkilerin Ekim Alanları ve Üretim Miktarları ....................... 66 Tablo 4.1.a.2.4. Yem Bitkileri Ekim Alanları ve Üretim Miktarları ............................................... 67 Tablo 4.1.a.2.5. Endüstriyel Bitkileri Ekim Alanları ve Üretim Miktarları .................................... 67 Tablo 4.1.a.2.6. Sebze Bitkileri Ekim Alanı ve Üretim Miktarları ................................................. 67 Tablo 4.1.a.2.7. Malatya İlinde Meyvecilik Durumu ...................................................................... 68 Tablo 4.1.a.3.1. İlde Yapılan Büyükbaş Hayvancılık...................................................................... 68 Tablo 4.1.a.3.2. İlde Yapılan Küçükbaş Hayvancılık...................................................................... 69 Tablo 4.1.a.3.3. İl Genelinde Toplan Süt Üretimi ........................................................................... 69 Tablo 4.1.a.3.4. İl Genelinde Toplan Et Üretimi ............................................................................. 70 Tablo 4.1.a.3.5. Kümes Hayvancılığı .............................................................................................. 70 Tablo 4.1.a.3.6. İl Genelindeki Toplam Su Ürünleri Üretimi ......................................................... 70 Tablo 4.1.a.3.7. İldeki Yıllar İtibari İle Üretilen Alabalık Miktarları ............................................. 70 Tablo 4.2.b.1. Toprak Ve Kayaçlar Için Kohezyon Değerleri ........................................................ 74 Tablo 4.2.b.2. Bazı Tipik Kayaçlar Için Sürtünme Açısı Değerleri (Hoek, 1970) .......................... 74 Tablo 4.2.b.3. Kayaç ve zeminlerin bazı jeoteknik parametreleri ................................................... 75 Tablo 4.6.a.1. 1960-2012 Yılları Basınç Değerleri ....................................................................... 101 Tablo 4.6.a.2. 1960-2012 Yılları Sıcaklık Verileri ( ..................................................................... 101 Tablo 4.6.a.3. 1960-2012 Yılları Yağış Verileri ........................................................................... 102 Tablo 4.6.a.4. 1960-2012 Yılları Ortalama Nem Verileri ............................................................. 103 Tablo 4.6.a.5. 1960-2012 Yılları Sayılı Günler Verileri ............................................................... 104 Tablo 4.6.a.6. 1960-2012 Yılları İçin Maksimum Kar Kalınlığı ................................................... 104 Tablo 4.6.a.7. 1960-2012 Yılları Buharlaşma Verileri .................................................................. 105 Tablo 4.6.a.8. Doğanşehir Meteoroloji İstasyonu Rüzgar Dağılım Değerleri ............................... 107 Tablo.4.6.a.9. 1960-2012 Yılları İçin Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Değerleri .............. 108 Tablo.4.6.a.10. 1960-2012 Yılları İçin Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hız Değerleri ............. 111 Tablo.4.6.a.11. 1960-2012 Yılları İçin Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri ...................................... 112 Tablo.4.6.a.12. 1960-2012 Yılları İçin Maksimum Rüzgar Hızı Değerleri ve Yönü .................... 112 Tablo.4.6.a.13. 1970-2012 Yılları İçin Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı ..................................... 113 Tablo.4.6.a.14. 1970-2012 Yılları İçin Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı ...................... 113 Tablo 4.6.a.15. 1960–2012 Yılları Arası Toplam Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı 116 Tablo 4.6.a.16. 2010 Yılı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı ....................................... 117 Tablo 4.7.1. Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü Sınırlarında Planlanan Demir Ocağı Projesi Çevresinde Bulunan ve Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Flora Türleri, Türkçe İsimleri, Endemizm Durumu, Fitocoğrafik Bölgesi ve IUCN Red Data Book Kategorileri ............................................................................................................................ 119 Tablo 4.7.2. IUCN Kategorileri ve Anlamları ............................................................................... 131 Tablo 4.7.3. Proje Alanı ve Çevresi Amfibi Türleri ...................................................................... 131 Tablo 4.7.4. Proje Alanı ve Çevresi Sürüngen Türleri .................................................................. 132 Tablo 4.7.5. Proje Alanı ve Çevresi Kuş Türleri ........................................................................... 134 Tablo 4.7.6. Proje Alanı ve Çevresi Memeli Türleri ..................................................................... 138 Tablo.5.1.1. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri . 147 Tablo.5.1.2. KapasiteArtışı Poligon 1 Alanındaki Toz Emisyonu Kütlesel Debileri .................... 155 Tablo.5.1.3. Kapasite Artışı Poligon 2 Alanındaki Toz Emisyonu Kütlesel Debileri ................... 162 Tablo.5.1.4. Kapasite Artışı Poligon 3 Alanındaki Toz Emisyonu Kütlesel Debileri ................... 168 Tablo.5.1.5. Poligonlarda Hesaplanmış Toz Emisyonu Kütlesel Debileri ..................................... 168 Tablo 5.1.6. En Yakın Hassas Alıcılar ve Koordinatları ............................................................... 170 Tablo 5.1.7. Faaliyet Sonucu Hesaplanan Hava Kalitesi Değerleri............................................... 171 Tablo 5.1.8. Mazot Kullanan İş Makineleri Yakıt Tüketimi ......................................................... 172 Tablo 5.1.9. Motorinin Özellikleri (TÜPRAŞ).............................................................................. 172 Tablo 5.1.10. Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri(Economopoulos, 1993) ............... 172 Tablo 5.2.1. İnşaat Aşamasında Oluşacak Atık Suyun Kirlilik Yükü Hesabı ............................... 175 xv Tablo 5.3.1. Oluşması Muhtemel Tüm Atıklara Ait Kod-Miktar-Bertaraf Yöntemleri ................ 190 Tablo 5.4.1. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri .................................................................... 194 Tablo 5.4.2. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Çok Hassas Kullanım Alanının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri ................................................................. 195 Tablo 5.4.3. Patlatma Yapılan Kaya Türü ve Bina Temeli Altındaki Kayaç Türüne Bağlı Olarak Değişim Gösteren K Katsayısı Asgari ve Azami Değerleri (Armac Printing Company). ..... 195 Tablo 7.1.1. İzleme Programı ........................................................................................................ 204 xvi ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil 2.3.1. Bazı Minerallerin Manyetik Çekici Kuvvetleri ve Uygulanacak Alan Şiddeti (Gauus) Değerleri ................................................................................................................................... 21 Şekil 2.3.2. Kuru Sistem Manyetik Seperatör (Tanbur Tipli) Şeması ............................................. 22 Şekil 2.3.3. 65567 Ruhsat Nolu Sahada Üretim Miktarı Akım Şeması ........................................... 25 Şekil 2.3.4. Projenin İş Akım Şeması ............................................................................................. 26 Şekil 2.3.5. Manyetik Ayırma Tesisi Prosesi İş Akım Şeması ........................................................ 27 Şekil 2.3.6. Kuru Tanbur Seperatör Şeması ..................................................................................... 28 Şekil 2.3.2.1. Kırma-Eleme Tesisi Kapalı Sistem Örnek Modeli .................................................... 30 Şekil 2.3.3.1. Patlatma Delik Delme Düzeneği ................................................................................ 32 Şekil 2.3.3.2. Patlatma Dizaynı ........................................................................................................ 33 Şekil 2.3.4.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Nakliye Güzergahı ................................................. 42 Şekil 2.3.4.2. Proje Kapsamında Kullanılacak Yol Güzergahları .................................................... 43 Şekil 2.3.4.3. D 850-01 Karayolları Trafik Hacmi .......................................................................... 44 Şekil 4.1.a.1.1. İlde Tarım Arazisinin Niteliği İtibariyle Dağılımı .................................................. 63 Şekil 4.1.a.1.2. İl Topraklarının Arazi Kullanım Kabiliyetine Göre Dağılımı ................................ 64 Şekil 4.1.a.3.1. İlde Yıllara Göre Hayvan Sayıları .......................................................................... 69 Şekil 4.1.a.3.2. İlde Yıllara Göre Süt Üretimi ................................................................................. 69 Şekil 4.1.a.3.3. İlde Yıllara Göre Et Üretim Miktarı ....................................................................... 70 Şekil 4.2.b.1. Şev Duraylılığını Gösteren Basamak Geometrisi ...................................................... 76 Şekil 4.2.d.1. Proje Alanında Yapılacak Kuşaklama Kanalına Örnek Çizimi ................................. 83 Şekil 4.3.a.1. Proje Alanı Ve Civarının Stratigrafik Kolon Kesiti (Ölçeksiz) ................................. 88 Şekil 4.3.b.1. Ruhsat Alanı Çevresinde Yayılım Gösteren tektonik ve sokulum dokanakları ........ 89 Şekil 4.3.d.1. Doğu Anadolu Fay Zonu Haritası.............................................................................. 93 Şekil 4.3.d.2. Doğu Anadolu Fay Zonu ile Son 30 Günlük (10.02.2014-12.03.2014) Depremlerin Merkez Üssü (http://www.deprem.gov.tr/sarbis/Shared/Default.aspx) ................................... 94 Şekil 4.3.d.3. Son 30 Günde (10.02.2014-12.03.2014) Meydana Gelen Depremlerin Merkez Üssü (http://www.deprem.gov.tr/sarbis/Shared/Default.aspx) .......................................................... 94 Şekil 4.3.d.4. Malatya İl Deprem Haritası ....................................................................................... 95 Şekil 4.6.a.1. 1960-2012 Yılları Basınç Değerleri ......................................................................... 101 Şekil 4.6.a.2. 1960-2012 Yılları Sıcaklık Değerleri Grafiği .......................................................... 102 Şekil 4.6.a.3. 1960-2012 Yılları Yağış Değerleri .......................................................................... 102 Şekil 4.6.a.4. 1960-2012 Yılları Ortalama Nispi Nem Verileri ..................................................... 103 Şekil 4.6.a.5. 1960-2012 Yılları İçin Sayılı Günler Dağılımı ........................................................ 104 Şekil 4.6.a.6. 1960-2012 Yılları İçin Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri .......................... 105 Şekil 4.6.a.7. 1960-2012 Yılları Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması .......................................... 106 Şekil 4.6.a.8. 1960-2012 Yılları Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması .......................... 106 Şekil.4.6.a.9. 1960-2012 Yılları İçin Rüzgar Esma Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı .... 107 Şekil.4.6.a.10. 1960-2012 Yılları İçin Rüzgar Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları .......................................................................................................................... 108 Şekil 4.6.a.11. 1960-2012 Yılları İçin Rüzgar Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları ................................................................................................................................................ 110 Şekil.4.6.a.12. 1960-2012 Yılları Rüzgarın Yön ve Hızlarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı ..... 111 Şekil.4.6.a.13. 1960-2012 Yılları İçin Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri ....................................... 112 Şekil.4.6.a.14. 1960-2012 Yılları İçin Maksimum Rüzgar Hızı Değerleri .................................... 112 Şekil.4.6.a.15. 1960-2012 Yılları İçin Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Değerleri ....................... 113 Şekil.4.6.a.16. 1970-2012 Yılları İçin Ortalama Kuvvetli Rüzgar Günler Sayısı Değerleri ......... 114 Şekil 4.7.1. Proje Alanın Grid Kareleme Sistemindeki Yeri ......................................................... 118 Şekil 4.7.2. Türkiye’deki Fitocoğrafik Bölgeler ve Anadolu Diyagonali (Çaprazı) ...................... 125 Şekil 4.7.3. Proje Alanından Görünüm-1 ....................................................................................... 127 Şekil 4.7.4. Proje Alanından Görünüm-2 ....................................................................................... 127 Şekil 4.7.5. Fitocoğrafik Bölge Spektrumu.................................................................................... 128 xvii Şekil 4.7.6. IUCN Kategorileri Arasındaki İlişkiler ...................................................................... 131 Şekil 5.1.1. Tesis Etki Alanına Ait Topografik Harita (Ölçeksiz) ................................................. 170 Şekil 5.4.1. En Yakın Konut Uydu Görüntüsü............................................................................... 191 Şekil .7.1.1. Acil Müdahele Planı .................................................................................................. 210 Şekil 8.2. Toplantı Öncesi Yapılan Bilgilendirmeden Görünüm-2 ................................................ 213 Şekil 8.3. Halkın Katılım Toplantısı’ndan Görünüm-1 ................................................................. 213 Şekil 8.4. Halkın Katılım Toplantısı’ndan Görünüm-2 ................................................................. 214 xviii EKLER LİSTESİ EK-1. İŞLETME RUHSATI EK-2. YERBULDURU HARİTASI EK-3. 1/25.000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA EK-4. 1/25.000 ÖLÇEKLİ VAZİYET PLANI ve 1/500 ÖLÇEKLİ MAKİNE YERLEŞİM PLANI EK-5. 1/25.000 ÖLÇEKLİ ARAZİ VARLIĞI HARİTASI VE LEJANTI EK-6. 1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI, PLAN NOTLARI VE LEJANTI EK-7. 1/25.000 ve 1/5.000 ÖLÇEKLİ JEOLOJİ HARİTASI VE KESİTLERİ EK-8. 1/5.000 ÖLÇEKLİ PLANLANAN İMALAT HARİTASI VE KESİTLERİ EK-9. DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRMA PLANI EK-10. PROJE ALANINA AİT UYDU FOTOĞRAFLARI EK-11. PROJE ALANINA AİT FOTOĞRAFLAR EK-12. HAVA KALİTESİ MODELLEME RAPORU VE MODELLEMEDE KULLANILAN METEOROLOJİK VERİLER EK-13. MALATYA METEOROLOJİ İSTASYONUNA AİT VERİLER EK-14. ACİL DURUM PLANI EK-15. ÇED İNCELEME DEĞERLENDİRME FORMU EK-16 FOSSEPTİK PLANI EK-17 DEMİR CEVHER ANALİZİ EK-18 ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ ANALİZ SONUCU EK-19 DERİN SONDAJ KUYUSU RAPORU EK-20 YÜZEY SUYU ANALİZ RAPORU EK-21 PATLATMA DEĞERLENDİRME RAPORU EK-22 AKUSTİK RAPOR xix KISALTMALAR 1- Martut Madencilik İnş. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.= Martut Madencilik 2- 65567 Ruhsat Numaralı Demir Ocağı Kapasite Artırımı ve Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi = Demir Ocağı 3- Metre= m 4- Santimetre = cm 5- Maden İşleri Genel Müdürlüğü = MİGEM 6- Bakınız = Bkz 7- Litre = lt 8- Hektar= ha xx MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1 Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu Projenin Tanımı: Martut Mad. İnş. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü civarında 65567 ruhsat numaralı, toplam 2.947,26 hektar alan içerisinde 640,32 hektarlık alan genişletme yapılarak toplam 680,1 hektar alanda “Demir Ocağı Kapasite Artırımı ve Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” projesi gerçekleştirilecektir. Söz konusu proje için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, MİGEM’nden 20.05.2008 tarihinde alınan İşletme Ruhsatı eklerde verilmiştir (Ek-1). İşletme Ruhsatlı saha içerisinde 24,78 ha.’lık alanda 80.000 ton/yıl kapasiteli ocak için 05.10.2010 tarih ve 37 karar numarası ile “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınmış ve üretime başlanmıştır. Daha sonra ise 24.05.2012 tarih ve 23 karar numarası ile 24,95 ha.’ lık alanda 3 poligonda (9,94 ha.+10 ha.+5 ha.) toplam 70.000 ton/yıl kapasiteli ocak için “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınmıştır. İzin alınan 9,94 ha.’ lık Poligon-1 alanı daha önce izin alınmış 24,78 ha. lık alan içinde olup (Ek-4) sonuçta izin alınan toplam alan 39,78 ha. (14,84 ha.+9,94 ha.+10 ha.+ 5 ha.) olup, 150.000 ton/yıl kapasiteye ulaşılmıştır. Tablo 1.1.1. 65567 Ruhsat Numaralı Saha İçin Alınmış ve Başvurulmuş İzinler Belge adı ve Başvuru Alan Toplam Başvuru Kapasite Faaliyet tarihi alanı genişleme alan kapasitesi artışı 05.10.2010/37 24,78 24,78 80.000 1 “ÇED Gerekli Ha. Ha. ton/yıl Değildir” 24,95 24.05.2012/23 39,78 Ha. 70.000 2 “ÇED Gerekli Ha. (3 (3 ton/yıl Değildir” Poligon) Poligon) 39,78 640,32 680,1 150.000 750.000 3 Ha. (3 Ha. (3 Ha. ton/yıl ton/yıl Poligon) Poligon) Toplam kapasite İşletme Yöntemi 80.000 ton/yıl Patlatma+Kazı+Satış 150.000 ton/yıl Patlatma+Kazı+Satış 900.000 ton/yıl Patlatma+Kazı+Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma+Satış Mevcut durumda sahada üretimi yapılan demir, patlatma yöntemi ile gevşetildikten sonra ekskavatör yardımıyla yerinden sökülüp, kamyonlar vasıtasıyla stok alanına nakledilmekte ve buradan satışa sunulmaktadır. Faaliyet alanından üretilen demirin alıcılara ocaktan tüvenan satışı yapılmaktadır. Gelişen sanayide ihtiyaç duyulan ham madde miktarının artış göstermesi, sahada yapılan çalışmalar ile yeni demir cevher zonlarının belirlenmesi ve ayrıca ocak başı satış ile düşük tenörlü sattığı demiri önce “kırma eleme tesisi”nden sonra “manyetik ayırma (seperatör)”dan geçirerek parça demir olarak sunmayı planlamıştır. Bu amaçla 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği” kapsamında, Bölüm:3, Madde 7, 1. Fıkra, c bendinde, “Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projelere, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanması zorunludur”, ibaresi ve aynı yönetmeliğin EK-1 listesi, madde 29’ de Madencilik projeleri; Ruhsat hukuku ve aşamasına bakılmaksızın, a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve 1 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler” kapsamında yer almakta olup ÇED Raporu hazırlanmıştır. 3213 sayılı Maden Kanunu “24.06.2010 tarih ve 27621 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 5995 sayılı Maden Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” hükümlerine uyulacaktır. ÇED Olumlu kararının alınması durumunda 6 derecelik dilim esasına göre koordinatlı olarak MİGEM’ e gönderilecektir. Toplam 2.947,26 hektarlık olan ruhsat sahasının geri kalan kısımlarının da değerlendirilebilmesi için 39,78 ha. üzerine 640,32 ha.’lık alan genişlemesi ile 3 poligonda toplam 680,1 hektarlık alan için ÇED izni talep edilmektedir. Ömrü 680,1 hektarlık işletme alanında malzeme yer yer mostra vermiş durumda olup, rezerv alanı görünür durumdadır. Sahada yer alan yol yarmaları ve mostralar incelendiğinde ortalama kalınlık 6 metre olarak saptanmıştır ve tamamı görünür rezervdir. Bu bölümde rezerv ömrü hesaplanırken başvuru yapılan ÇED alanı esas alınmıştır. Kapasite Artışı Poligon-1 için rezerv hesabı; Ortalama Uzunluk : 3.700 m. Ortalama Genişlik : 800 m. Ortalama Kalınlık :6m Görünür Rezerv : 17.760.000 m3 Kapasite Artışı Poligon-2 için rezerv hesabı; Ortalama Uzunluk : 2.300 m. Ortalama Genişlik : 800 m. Ortalama Kalınlık :6m Görünür Rezerv : 11.040.000 m3 Kapasite Artışı Poligon-3 için rezerv hesabı; Ortalama Uzunluk : 1.200 m. Ortalama Genişlik : 1.100 m. Ortalama Kalınlık :6m Görünür Rezerv : 7.920.000 m3 2 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Toplam Görünür Rezerv 17.760.000 + 11.040.000 +7.920.000 = 36.720.000 m3’ tür. İşletilmesi planlanan demir ve yan kayacın ortalama yoğunluğu 3,5 ton/m3 alındığında; 36.720.000 m3 x 3,5 ton/m3 = 128.520.000 ton malzeme bulunmaktadır. 680,1 hektarlık işletme sahasında 900.000 ton/yıl kazı yapılacak ve bunun 650.000 ton/yıllık kısmı bu ruhsat alanı içerisinde zenginleştirilerek 455.000 ton/yıl demir, kalan 250.000 ton/yıllık kısmı ise firmanın kuracağı başka bir alandaki tesiste (390.000 ton/yıl kapasiteli) zenginleştirilerek 180.000 ton/yıl demir elde edilecektir. Yıllık 900.000 ton üretime göre rezervin ömrü yaklaşık 143 yıldır. Ancak MİGEM işletme iznini 10 yıllık olarak ve en fazla 6 defa vermektedir. 10 yılda bir firma temdit yoluna gidecektir. Bu neden projenin ömrü bu aşamada 60 yıldır. Çalışma aşamasında yapılacak işletme ve sondajlara göre cevherin durumu daha netleştirilerek, piyasadaki talebe ve teknolojik gelişmelere paralel olarak ilerleyen yıllarda kapasite artışına gidebilir. Sonuç olarak faaliyetin uzun yıllar devam edeceği düşünülmektedir. Projenin Hizmet Amaçları Ocaktan çıkarılan demir cevheri pasa ve yan kayaçla birlikte olup, kırma eleme tesisinde boyutlandırıldıktan sonra manyetik seperatörden geçirilerek pasa (maden atığı) demirden ayrılacaktır. Fiziksel olarak gerçekleştirilen bu işlem sırasında herhangi bir kimyasal madde kullanılmayacaktır. Pasa ve maden atığından ayrılan demir cevheri tenör oranı % 12-29 Fe’ den % 4050 Fe’ ye arttırılmış olarak (parça demir) piyasaya satışı yapılacaktır. Ocak alanında bitkisel toprağın altındaki cevhersiz kristalize kireçtaşı pasa olarak nitelendirilmekte, manyetik ayırmadan sonra oluşan pasa ise maden atığı olarak nitelendirilmektedir. ÇED raporunda bu şekilde isimlendirilme yapılmıştır. Önem ve Gerekliliği Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin de tek bir demir kristali olduğu tahmin edilmekle birlikte, demir nikel alaşımı olma ihtimali daha yüksektir. Dünyanın merkezindeki bu kadar yüksek miktardaki yoğun demir kütlesinin dünyanın manyetik alanına etki ettiği düşünülmektedir. Demir metali, demir cevherlerinden elde edilir ve doğada nadiren elemental halde bulunur. Metalik demir elde etmek için, cevherdeki yantaşların (impurity) kimyasal indirgenme yoluyla uzaklaştırılmaları gerekir. Demir, aslında büyük ölçüde karbonlu bir alaşım olarak kabul edilebilecek olan çelik yapımında kullanılır. Demir, karbonla birlikte 1420–1470 K sıcaklığa kadar ısıtıldığında oluşan sıvı ergiyik % 96,5 demir ve % 3,5 karbon içeren bir alaşımdır ve dökme demir veya pik olarak adlandırılır. 3 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bu ürün ince detaylı şekiller halinde dökülebilirse de, içerdiği karbonun çoğunu uzaklaştırmak amacıyla dekarbürize edilmediği sürece, işlenebilmek için fazlasıyla kırılgandır. Kullanım alanları: Demir, tüm metaller içinde en çok kullanılandır ve tüm dünyada üretilen metallerin ağırlıkça % 95'ini oluşturur. Düşük fiyatı ve yüksek mukavemet özellikleri demiri, otomotiv, gemi gövdesi yapımı ve binaların yapısal bileşeni olarak kullanımında vazgeçilmez kılar. Çelik, en çok bilinen demir alaşımı olup, demirin diğer kullanım formları şunlardır: Pik demir: %4–%5 karbon ve değişen oranlarda S, Si, P gibi elementler içerir. Demir cevherinden dökme demir ve çeliğe giden yolda bir ara ürün olarak değerlendirilebilir. Dökme demir: %2–%4 arasında karbon, %1– %6 silisyum, ve az miktarda manganez içerir. Pik demirde bulunan ve malzeme özelliklerini olumsuz etkileyen, kükürt ve fosfor gibi elementler, kabul edilebilir seviyelere düşürülmüştür. 1420–1470 K arasındaki ergime sıcaklığı, her iki bileşeninin ergime sıcaklığından daha düşüktür ve bu özelliği ile demir ve karbon birlikte ısıtılmaları durumunda ilk ergiyen ürün olur. Mekanik özellikleri, büyük ölçüde, bileşiminde bulunan karbonun aldığı forma bağlıdır. 'Beyaz' dökme demirlerde karbon sementit veya demir karbür şeklindedir. Bu sert ve kırılgan bileşik, beyaz dökme demirleri sertleştirir fakat darbelere karşı dayanıksız kılar. Öte yandan, 'gri' dökme demirlerde karbon, serbest ince grafit pulcukları halindedir ve bu da, keskin kenarlı grafit pulcuklarının gerilim arttırma karakterinden dolayı malzemeyi kırılgan yapar. Gri dökme demirin daha yeni bir türü olan 'sünek demir'de ise, malzemenin tokluk ve mukavemetini arttırmak için, dökme demirin az miktarda magnezyum ile muamele edilip grafit pulcuklarının şeklinin küresel veya nodüler hale dönmesi sağlanır. Karbon çeliği: % 0.4–%1,5 arasında karbon ile az miktarlarda manganez, kükürt, fosfor ve silisyum içerir. Dövülebilir dökme demir: %0,2 den daha az karbon içerir, tok ve dövülebilir bir üründür. Alaşımlı çelik: değişen miktarlarda karbonun yanı sıra, krom, vanadyum, molibden, nikel, tungsten gibi diğer metalleri de içerir ve daha çok yapısal alanlarda kullanılır. Demir çelik metalürjisindeki son gelişmeler, çok çeşitli mikro alaşımlandırılmış çeliklerin (“HSLA” veya “yüksek mukavemet, düşük alaşım” çelikleri) ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çelik alaşımlarının en büyük özeliği, çok küçük miktarlardaki alaşım elementi ilavesiyle çok yüksek mukavemet ve tokluğun elde edilebilmesidir. Demir(III) oksit: bilgisayarlarda manyetik depolama ünitelerinin yapımında kullanılır. Günümüzde demir, toplumun genel gereksinim metali olduğundan, bir ülkenin demir çelik üretimi ve tüketimi o ülkenin ekonomik gücüyle ve gelişmişliği ile yakından 4 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU ilgilidir. Demir yataklarının potansiyeli, işletilebilme ve değerlendirilebilme olanakları ülke için çok önemlidir. Demir Cevheri Üretim Standartları Sanayide yüksek fırına beslenecek cevherin kalitesi; cevherin bulunabilirliğine, fırının özelliklerine, üretilecek pik ya da çeliğin kullanım amacına göre tüketiciler tarafından belirlenir. Genel olarak cevherin yüksek Fe içermesi, silis (SiO2), kükürt (S), alkali (Al2O3), titanyum (Ti), fosfat (P) gibi safsızlıkları içermemesi ya da kabul edilebilir oranlarda düşük olması istenmektedir. Örneğin demir çelik üretiminde kullanılacak olan konsantrelerin demir tenörleri hakim demir minerali türüne göre değişiklik göstermektedir. Manyetit konsantrelerinin % 50 - 55’in üzerinde, hematit konsantrelerinin % 50 - 55’in üzerinde, limonit konsantrelerinin % 45’in üzerinde, siderit konsantrelerinin % 35’in üzerinde Fe içermesi istenir. Demir tenörünün yanında bir diğer önemli kriter ürün kalitesini bozan zararlı elementlerin miktarlarıdır. Örneğin; yüksek fırınlarda, demir konsantresi veya kok kömürü içerisindeki kükürt üretimde metal fazına geçerek üretiminin kalitesini bozmaktadır, kullanılan kok kömürünün yüksek oranda (% 2’ den fazla) kükürt içermesi durumunda, işlenecek olan demir konsantrelerinin % 0,15-0,35’ten fazla kükürt içermemesi istenmektedir. Eğer kullanılacak olan kok kömürü kükürt içeriği düşük ise (% 0,5’ ten az); demir konsantrelerinin % 0,75 - 1,0 kükürt içermesine katlanılabilmektedir (Çilingir, 1996). Bir diğer önemli safsızlık ise demir konsantrelerindeki bakır içeriğidir. Konsantre içerisindeki bakır metal fazına geçerek çeliğin kalitesini bozmaktadır, bu nedenle konsantre bakır içeriğinin % 0,06’yı aşması durumunda problem yaşanmaktadır. Bu nedenle demir çelik üretimi için kullanılacak olan demir konsantrelerinin kullanılacak olan yönteme bağlı olarak bazı temel kriterleri karşılaması gerekmektedir. Bu gibi durumlarda ham demir cevherlerinin zenginleştirme işlemlerine tabi tutulması gerekmektedir. Böylelikle Fe içeriği düşük olan cevherlerin tenörleri gerekli minimum tenör miktarına yükseltilebilmekte, konsantre içerisindeki zararlı elementler uzaklaştırılabilmekte veya cevher içerisindeki diğer değerli minerallerde ayrı konsantreler halinde üretilebilmektedirler. Martut Madencilik ruhsat alanından almış olduğu 3 ayrı numuneden yaptırdığı cevher analizine göre (Ek-17) % 0,09, % 0,23 ve % 0,30 oranlarında kükürt, % <0,01, % 0,05 ve % 063 bakır oranları tespit edilmiştir. Yani işletme alanında yer alan Demir (Hematit) cevherinin kalitesi yüksektir. Zenginleştirme işlemlerinde kullanılan temel işlemler elle ayıklama, yapısal mekanik özelliklere göre zenginleştirme, yoğunluğa göre zenginleştirme, manyetik alanda zenginleştirme, flotasyon ile zenginleştirme, manyetitleştirici kavurma-manyetik ayırıcı ile zenginleştirme gibi yöntemleri kapsamaktadır (Çilingir, 1996). Martut Madencilik bu projede kırma eleme tesisi ve kuru tip manyetik ayırma kullanmayı planlamaktadır. 5 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Demir madeninin Türkiye ve bölge açısından önemi düşünüldüğünde; “Demir Ocağı, Kırma Eleme Tesisi ve Manyetik Ayırma”nın ülke genelindeki ihtiyacın karşılanmasına ve Türkiye’nin doğal bir kaynağının ekonomiye dahil edilerek doğrudan veya dolaylı olarak istihdama katkıda bulunulacağı düşünülmektedir. Söz konusu faaliyette sadece Demir cevherinin elde edilmesi ve Kırma Eleme Tesisi’nde boyutlandırılması, manyetik seperatörden geçirilerek pasadan ayrılması ve nihai nakliyesi planlanmaktadır. Gerçekleşecek faaliyet sonucunda elde edilecek malzeme demir-çelik sanayisine satılacaktır. Gerekli izinler alındığı takdirde faaliyetle ilgili gerekli bütün önlemler alınacak ve faaliyet süresince titizlikle çalışılacaktır. Projenin Zamanlama Tablosu: “Demir Ocağı Kapasite Artışı ve Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi Projesi” faaliyeti ile ilgili ÇED Süreci ve geçerli mevzuat kapsamında gerekli izinler alındıktan sonra üretime geçilecek olup planlanan zamanlama süreci aşağıda verilmiştir. Tablo 1.1.2. Zamanlama Tablosu AÇIKLAMA ÇED Başvuru Dosyasının Hazırlanması, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına Başvuru Yapılması, Halkın Katılımı Toplantısı ve Kapsam Belirleme Toplantısı ÇED Raporu Özel Formatının Alınması ve ÇED Raporunun Hazırlanması Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na Sunulması YIL 1 2 3 4 2013 2013 ÇED raporu sunumu 2014 İDK Toplantısı ve Nihai ÇED kararı alınması 2014 Askı Süreci ve ÇED Olumlu Kararının alınması 2014 İşletme için gerekli diğer izinlerin alınması 2014 Yeni Kapasite ile Üretim çalışmalarına başlanması 2014 6 5 6 Aylar 7 8 9 10 11 12 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKI ALANINA AIT MEVCUT DURUMUN BELIRLENMESI VE ÖZELLIKLERI (***) (Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Durumu ve Planlanan Durumu Ile Ilgili Olarak Çevresel Özelliklerin Belirtilmesi) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu 2.1.1. Proje Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onanmış Olan Yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı Sınırları İçinde İse Bu Alan Üzerinde, Değil İse Mevcut Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Koordinatları İle Birlikte Gösterimi, Projenin Kapladığı Alan ve Koordinatları) Söz konusu proje, Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü sınırları içerisinde 2.947,26 hektarlık alan içerisinde 640,32 hektarlık kapasite artırımı ile toplamda 680,1 hektarlık alanda planlanmaktadır. Proje kapsamında toplam ruhsatlı arazi içerisinde ÇED Gerekli Değildir kararı alınan 24,78 ha.’ lık ve 24,95 ha.’ lık alanın tamamı kırmızımsı kahverengi topraklardan oluşan hazine arazisidir. Kapasite artışı yapılacak 640,32 ha.’ lık alan ise Malatya-Elazığ-BingölTunceli Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planına göre “Çayır-Mera”, “Tarım Arazisi”, “Kayalık Taşlık Alan ve Kumul Alan” ve “Orman ve Ağaçlandırılacak Alan” olarak belirlenmiştir (Ek-6). Arazi varlığı haritasına göre ise kırmızımsı kahverengi topraklardan oluşmaktadır. Çok az bir kısmı ise çıplak kaya olarak tespit edilmiştir (Ek-5). Alanın büyük bir kısmı hazine ve mera arazisi olup, Büyükkurtluca Deresi kenarında yer alan kısımlar tapulu tarım alanlarıdır. Proje alanına ilişkin Yer Bulduru Haritası, Proje Alanını ve Mevcut İşletme Sahasını Gösterir 1/25.000 ölçekli topografik harita ek olarak sunulmuştur. Ocak alanına en yakın konut Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 alanının hemen dış sınırında 50 m. mesafede yer alan Fındık Köyüne aittir. Kapasite Artışı Planlanan Poligon1’ e en yakın konut 1.340 m., Kapasite Artışı Poligon-2’ ye ise 2.000 m. mesafededir. Demir ocağının mevcut durumu ve kapasite artışı istenilen bölümler ile ilgili koordinatlar aşağıdaki tablolarda verilmiştir. 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu Proje kapsamında toplam 680,1 Ha’lık alanda demir çıkarılacak olup, ruhsat sahası içerisinde kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi, bitkisel toprak, pasa ve stok alanları belirlenmiştir. Faaliyete başlanmadan önce, işletme yapılacak ocak alanları, kırma eleme tesisi, manyetik ayırma tesisi, stok alanı, öncelikli kullanılacak pasa alanları ve bitkisel toprak depo alanları ile şantiye alanı olarak belirlenen alanların etrafına poligon direkleri dikilerek alanlar belirlenecektir. Faaliyetin ilerleyen yıllarında yeni kullanılacak pasa ve bitkisel toprak depo alanlarınında etrafı poligon direkleri ile belirlenecektir. Ruhsatlı alanda poligon ile ayrılmış alan dışına çıkılması durumunda İlgili kurumlara bilgi verilecektir. 7 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 2.1.2.1. Ocak Mevcut durumda 05.10.2010 ve 24.05.2012 tarihlerinde izin alınmış 39,78 ha.’ lık 3 poligonda işletme devam etmektedir. Söz konusu bu proje ile izin alınan 39,78 ha.’ a 640,32 ha.’lık alan genişlemesi yapılarak toplam 680,1 hektarlık alana ulaşılması planlanmaktadır. Sonuç olarak toplam 3 ayrı poligonda aynı anda işletme yapılacaktır. Tablo 2.1.2.1.1. 2010 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Alınan Alana Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: KÖŞE Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 388461 4218673 1 38.1073617 37.72758766 388597 4219258 2 38.1126496 37.72904721 388971 4219166 3 38.1118667 37.7333268 388877 4218557 4 38.1063678 37.73234965 TOPLAM ALAN: 24,78 ha Tablo 2.1.2.1.2. 2012 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Alınan Alana Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Poligon 1 Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 388576 4219138 1 38.1115658 37.72882646 388877 4219138 2 38.1116029 37.73225915 388877 4218808 3 38.1086294 37.73231056 388576 4218808 4 38.1085923 37.728878 Poligon 2 1 2 3 4 Y 389064 389420 389351 389003 ALAN: 9,94 ha X 4219755 4219679 4219403 4219493 Poligon 3 1 2 3 4 Y 390179 390417 390376 390140 ALAN: 10,00 ha X 4218837 4218778 4218574 4218640 ALAN: 5,00 ha 8 ENLEM BOYLAM 38.1171853 38.1165442 38.1140489 38.1148171 37.7342958 37.73836783 37.7376237 37.73364086 ENLEM BOYLAM 38.10905 38.1085473 38.1067042 38.1072702 37.74715397 37.74987718 37.74944097 37.74673955 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.1.2.1.3. Alan Genişlemesi İstenilen Poligonlara Ait Koordinatlar Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: KÖŞE Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 1. POLİGON 1 389905 4221621 38.13410187 37.7435994 2 389420 4219679 38.11654423 37.73836783 3 389064 4219755 38.11718534 37.7342958 4 389003 4219493 38.1148171 37.73364086 5 389351 4219403 38.11404888 37.7376237 6 389270 4219082 38.11114658 37.73674975 7 388971 4219166 38.11186674 37.7333268 8 388597 4219258 38.11264963 37.72904721 9 388461 4218673 38.10736173 37.72758766 10 388877 4218557 38.1063678 37.73234965 11 388971 4219166 38.11186674 37.7333268 12 389270 4219082 38.11114658 37.73674975 13 389000 4218000 38.10136409 37.73383892 14 388000 4218000 38.10124064 37.72243622 15 388200 4219228 38.11233025 37.72452434 16 389317 4221627 38.13408399 37.73689065 ALAN 297,9 ha 1 2 3 4 5 ALAN 390578 388245 388000 388000 389420 1 2 3 4 5 6 7 8 9 390264.67 390423 390657 391202 391381.82 391511 390376 390417 390178.84 2. POLİGON 4217737 4216000 4216000 4216883 4217930 38.09918687 38.08325004 38.08321971 38.09117596 38.10078487 37.75187283 37.7255429 37.72274993 37.72261146 37.73863892 209,4 ha 3. POLİGON 4219272.41 4219402 4219515 4219702 4219787.34 4218256 4218574 4218778 4218837.04 38.11298002 38.11417062 38.11521718 38.116968 38.11775556 38.1039759 38.1067042 38.10854732 38.10905001 ALAN 133,02 Ha TOPLAM ALAN GENİŞLEMESİ 640,32 Ha. 37.74806403 37.74984975 37.75250115 37.75868834 37.76072629 37.76243248 37.74944097 37.74987718 37.74715214 2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi Ocaktan çıkarılan cevher (demir+pasa) istenen boyutlara getirilmek üzere, kırma eleme tesisine gönderilecektir. Kırma eleme tesisinde boyutlandırılacak malzeme bandlar vasıtasıyla manyetik ayırma (seperatör) tesisinin silosuna taşınacaktır. 9 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Manyetik Ayırma Tesisinde pasasından (maden atığı) ayrılan demir tesis alanında stoklanacaktır. Kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi 9.230 m2’ lik alan belirlenmiştir. Tesis yerleşim planı Ek-4’ de verilmiştir. Tablo 2.1.2.2.1. Kırma Eleme Tesisi Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 KÖŞE Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 1 388825 4219124 38.11147034 37.73166831 2 388897 4219107 38.11132602 37.73249207 3 388938 4219077 38.11106075 37.73296431 4 388906 4219005 38.11040806 37.73261059 5 388798 4219072 38.11099847 37.7313685 TOPLAM ALAN: 9.230 m2 2.1.2.3. Manyetik Ayırma Tesisi Manyetik ayırma tesisi, kırma eleme tesisi ile aynı alanda kurulacaktır. Kırma eleme tesisinde boyutlandırılan cevher bant konveyör ile manyetik ayırmanın silosuna boşaltılacaktır. Burada yantaşından ayrılan demir tesis alanında stoklanacaktır. Kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi 9.230 m2’ lik alan belirlenmiştir. Tablo 2.1.2.3.1. Manyetik Ayırma Tesisi Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: KÖŞE Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 1 388825 4219124 38.11147034 37.73166831 2 388897 4219107 38.11132602 37.73249207 3 388938 4219077 38.11106075 37.73296431 4 388906 4219005 38.11040806 37.73261059 5 388798 4219072 38.11099847 37.7313685 TOPLAM ALAN: 9.230 m2 2.1.2.4. Stok Alanı Manyetik ayırmadan çıkan demir cevheri, piyasandan gelecek talebe göre cevher stok alanından tedarik edilerek gönderilecektir. 10 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.1.2.4.1. Cevher Stok Alanı Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 388895 4219065 38.11094734 37.7324758 1 388880 4219048 38.11079231 37.73230739 2 388854 4219068 38.11096932 37.73200776 3 388868 4219086 38.11113323 37.73216462 4 TOPLAM ALAN: 773 m2 Bunun dışında her poligon içinde birer tane, o poligondan çıkarılan ve diğer “kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi” ne gönderilmeden önce geçici olarak depolanacağı geçici stok alanları belirlenmiştir. Tablo 2.1.2.4.2. Geçici Stok Alanı 1 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 389176 4219274 38.11286506 37.73564792 1 389242 4219274 38.11287316 37.73640062 2 389242 4219236 38.11253076 37.73640652 3 389176 4219236 38.11252266 37.73565382 4 TOPLAM ALAN: 2.508 m2 Tablo 2.1.2.4.3. Geçici Stok Alanı 2Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 389298 4217834 38.09990492 37.73726268 1 389357 4217863 38.10017345 37.73793094 2 389373 4217828 38.09986004 37.7381188 3 389315 4217799 38.09959163 37.73746195 4 TOPLAM ALAN: 2.508 m2 Tablo 2.1.2.4.4. Geçici Stok Alanı 3 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Y X ENLEM BOYLAM 389204 4219179 38.1084781 37.74760857 1 389204 4219227 38.10848284 37.74805333 2 389242 4219227 38.1082756 37.74805686 3 389242 4219179 38.10827085 37.74761211 4 TOPLAM ALAN: 903 m2 11 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 2.1.2.5. Bitkisel Toprak Depo Alanı İşletme alanı çok büyük olmasından dolayı, işletme alanı içerisinde 7 ayrı bitkisel toprak depo alanı belirlenmiştir. Ocak alanlarında faaliyet öncesi yapılan bitkisel toprak hafriyatı sırasında oluşan bitkisel toprak; işletme sonrasında alanda yapılacak arazi ıslah çalışmalarında kullanılmak üzere, poligon alanları içerisinde belirlenmiş olan bitkisel toprak depolama alanlarında düzenli bir şekilde depolanacaktır. Rüzgar ve yağmurla bu bitkisel toprağın aşınma ve taşınmasını önlemek için üzeri çimlendirilecektir. Yüzey suyunundan kaynaklanabilecek erozyonu önlemek için bitkisel toprak alanlarının etrafına kuşaklama kanalı yapılacaktır (Şekil 4.2.d.1. ve Ek-8). İlerleyen yıllarda ocak işletmesinin yönüne göre bu bitkisel toprak depo alanlarının olduğu yerler de işletme yapılabilir. Böyle durumlarda, öncelikli olarak işletme yapılması planlanan alandaki bitkisel toprak depo alanının koordinatları Malatya İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ ne bildirilerek, izin alınacaktır. Daha sonra işletilecek alanda yer alan bitkisel toprak, işletmesi tamamlanan basamaklara serilecek ve sonra bu depo alanın olduğu kısım işletilecektir. Tablo 2.1.2.5.1. Bitkisel Toprak Depo Alanı-1 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389204 4219179 38.1120125 37.735982 1 389204 4219227 38.11244501 37.73597455 2 389242 4219227 38.11244967 37.73640792 3 389242 4219179 38.11201716 37.73641537 4 TOPLAM ALAN: 1.810 m2 Tablo 2.1.2.5.2. Bitkisel Toprak Depo Alanı-2 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389378 4217829 38.09986967 37.73817566 1 389356 4217872 38.10025442 37.73791814 2 389389 4217889 38.10041165 37.73829179 3 389411 4217846 38.10002689 37.73854931 4 TOPLAM ALAN: 1.810 m2 12 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.1.2.5.3. Bitkisel Toprak Depo Alanı-3 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390790 4218854 38.10927731 37.75411921 1 390757 4218890 38.1095977 37.75373737 2 390785 4218915 38.10982635 37.75405286 3 390818 4218880 38.10951497 37.75443455 4 2 TOPLAM ALAN: 1.810 m Tablo 2.1.2.5.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı-4 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 389272 4219572 38.11556196 37.73669649 1 389266 4219596 38.11577748 37.73662433 2 389284 4219600 38.11581573 37.736829 3 389290 4219577 38.11560922 37.736901 4 TOPLAM ALAN: 452 m2 Tablo 2.1.2.5.5. Bitkisel Toprak Depo Alanı-5 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 388818 4218929 38.10971243 37.73161887 1 388840 4218939 38.10980525 37.7318682 2 388847 4218922 38.10965293 37.73195068 3 388825 4218912 38.10956012 37.73170135 4 TOPLAM ALAN: 452 m2 Tablo 2.1.2.5.6. Bitkisel Toprak Depo Alanı-6 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390226 4218709 38.1079024 37.74770965 1 390226 4218733 38.10811865 37.74770596 2 390245 4218734 38.10812997 37.74792248 3 390245 4218709 38.10790471 37.74792632 4 TOPLAM ALAN: 452 m2 13 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.1.2.5.7. Bitkisel Toprak Depo Alanı-7 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Datum:UTM ED50 Enlem-Boylam NO Ölçek Faktörü: 6 derece Datum:WGS-84 Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Enlem Boylam 390289 4217683 38.09866524 37.74858582 1 390241 4217691 38.09873149 37.74803728 2 390248 4217728 38.09906574 37.74811141 3 390296 4217719 38.09899047 37.74866011 4 2 TOPLAM ALAN: 1.810 m 2.1.2.6. Şantiye/İdari Bina Tablo 2.1.2.6.1. Şantiye/İdari Bina Alanı Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 KÖŞE Ölçek Faktörü: 6 derece NOKTALARI Dom:39 Zon:37 Y X 388880 4219021 1 388888 4219033 2 388913 4219021 3 388906 4219005 4 Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 ENLEM 38.11054903 38.11065814 38.11055309 38.11040806 BOYLAM 37.73231159 37.73240096 37.73268793 37.73261059 TOPLAM ALAN: 474 m2 2.1.2.7. Nakliye Güzergahı Sahaya ulaşımı gösteren yer bulduru haritası ek olarak sunulmuştur.(Bkz. Ek-2) Ocak alanına ulaşım için, Doğanşehir İlçe Merkezinden ayrılan Günedoğru köy yolu ile ulaşılabilmektedir. Bu yol üzerinde Söğüt ve Beğre Köy yolu ayrımı ile Beğre Köyü istikametinde gidildikten sonra Haydarlar Mezrası yol ayrımından dönülerek ulaşılabilir. Doğanşehir-Haydarlar Mezrası yol ayrımı yaklaşık 21,8 km. asfalt kaplı, yol ayrımından itibaren ocak alanına ise yaklaşık 7 km. stabilize yol bulunmaktadır. Alternatif bir yol ise Doğanşehir’ den ayrılan Fındık Köyü yolu ile ulaşılmaktadır. Bu yolun 12,6 km.’ si stabilize, 11 km. asfalttır. Ancak bu güzergah üzerinde Polat Barajı Göleti, Fındık Köyü yerleşimi ve köye ait tarım alanları bulunmaktadır. Bu nedenle nakliye amacıyla kullanılmayacaktır. Nakliye yolu olarak kullanılacak güzergah ise Haydarlar mezrası ve Mamaağa Mezrası istikametinden Küçüklü Köyü yakınlarına ulaşan stabilize yoldur. Bu yol aynı zamanda firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi” ne giden yoldur. Faaliyet kapsamında ocak alanlarında yeni açılacak nakliye yollarının yamaçlardan aşağıya toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle yapılmasına özen gösterilecektir. 14 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 2.1.2.8. Diğer İşletme alanı çok büyük olmasından dolayı, işletme alanı içerisinde 9 ayrı pasa alanı belirlenmiştir. Bunlardan 5 tanesi Kapasite Artışı Poligon 1, 2 tanesi Kapasite Artışı Poligon 2 ve 2 tanesi Kapasite Artışı Poligon 3’ te belirlenmiştir. Rüzgar ve yağmurla bu pasa ve maden atıklarının aşınma ve taşınmasını önlemek için üzeri çimlendirilecektir. Yüzey suyunundan kaynaklanabilecek erozyonu önlemek için pasa ve maden atığının etrafına kuşaklama kanalı yapılacaktır (Şekil 4.2.4.1. ve Ek-8). Tablo 2.1.2.8.1. Pasa Alanı 1 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 1 389142 4219154 38.11177963 37.73527881 2 389142 4219228 38.11244641 37.73526731 3 389196 4219228 38.11245303 37.73588315 4 389196 4219152 38.11176824 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 37.73589496 Tablo 2.1.2.8.2. Pasa Alanı 2 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 1 389423 4217824 38.09983013 37.73868955 2 389389 4217889 38.10041165 37.73829179 3 389437 4217914 38.10064278 37.73883524 4 389472 4217847 38.10004336 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 37.73924471 Tablo 2.1.2.8.3. Pasa Alanı 3 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 1 390825 4218885 38.10956087 37.75451361 2 390772 4218937 38.11002301 37.75390123 3 390811 4218975 38.11037013 37.75434018 4 390864 4218921 38.10988997 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 37.75495287 15 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.1.2.8.4. Pasa Alanı 4 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 1 389261 4219642 38.11619135 37.73656017 2 389286 4219615 38.11595113 37.73684949 3 389266 4219597 38.11578649 37.73662418 4 389240 4219625 38.11603559 TOPLAM ALAN: 1.012 m2 37.7363233 Tablo 2.1.2.8.5. Pasa Alanı 5 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 4219497 38.11487145 37.73533955 4219493 38.11483958 37.73572794 389183 4219466 38.11459593 37.73569792 389149 4219470 38.1146278 TOPLAM ALAN: 916 m2 37.73530954 1 389152 2 389186 3 4 Tablo 2.1.2.8.6. Pasa Alanı 6 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 4218911 38.10955111 37.73170151 4218927 38.10969946 37.73208675 388870 4218903 38.10948456 37.73221593 388836 4218887 38.10933621 TOPLAM ALAN: 1.012 m2 37.73183069 1 388825 2 388859 3 4 Tablo 2.1.2.8.7. Pasa Alanı 7 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 4218734 38.10812997 37.74792248 4218735 38.10814348 37.74834427 390283 4218708 38.10790031 37.74835982 390245 4218707 38.10788668 TOPLAM ALAN: 1.012 m2 37.74792663 1 390245 2 390282 3 4 16 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.1.2.8.8. Pasa Alanı 8 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 1 388937 4219076 38.11105162 37.73295307 2 388926 4219052 38.11083401 37.73283136 3 388900 4219066 38.11095696 37.73253267 4 388918 4219090 38.11117543 TOPLAM ALAN: 743 m2 37.73273421 Tablo 2.1.2.8.9. Pasa Alanı 9 Koordinatları Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum:UTM ED50 NO Ölçek Faktörü: 6 derece Dom:39 Zon:37 Sağa Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum:WGS-84 Enlem Boylam 4217715 38.09895746 37.74894578 4217728 38.09906574 37.74811141 390258 4217781 38.09954451 37.74821728 390332 4217767 38.09942735 TOPLAM ALAN: 4.050 m2 37.74906322 1 390321 2 390248 3 4 Faaliyet kapsamında kapasite artışı ile beraber üretilecek 650.000 ton/yıl kazıdan 195.000 ton/yıl (83,3 ton/saat) pasa+maden atığı oluşacaktır. Bu pasa+maden atığı poligon alanları içerisinde belirlenen pasa alanlarında geçici süre depolanacak, üretimi tamamlanan basamaklara ve kazı boşluklarına serilecektir. Firma kalan 250.000 ton/yıllık cevher+yantaşı, tapulu alana kuracağı diğer bir kırma eleme ve manyetik ayırma tesisinde boyutlandıracaktır. Bu tesisin kapasitesi 390.000 ton/yıl planlanmış olup bu tesiste depolama yapılacak alan bulunmadığı için oluşan 109.200 ton/yıl (52,5 ton/saat) pasa+maden atığı, 65567 Ruhsat Numaralı demir Ocağında belirlenmiş pasa depolama alanlarında depolanacaktır. Poligon 1’ in diğer tesise uzaklığı 16 km., Poligon 2’ nin 14 km. ve Poligon 3’ ün 19 km. olup diğer tesisteki toz yayıcı faaliyetler ÇED Raporu içine dahil edilmemiştir. Sadece bu tesise nakliye için kamyonlara yükleme ve nakliye sırasındaki toz miktarı dahil edilmiştir. Pasa döküm alanı çevresinde dere, baraj gölet sularını kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacak olup, izne konu olmayan yerlere dökülmeyecektir. 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Proje, Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü civarında gerçekleştirilecektir. Ocak alanına en yakın konut Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 alanının hemen dış sınırında 50 m. mesafede yer alan Fındık Köyüne aittir. Kapasite Artışı Planlanan Poligon1’ e en yakın konut 1.340 m., Kapasite Artışı Poligon-2’ ye ise 2.000 m. mesafededir. 17 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Polat Barajı Sulama Alanında kalan Fındık Köyü geçimini hububat, meyve, fidan, bakliyat ve şeker pancarı (kaynak: http://geodata.ormansu.gov.tr/) yetiştiriciliğinden sağlamaktadır. Bunun dışında tütünde yetiştirilmektedir. Klasik (trapez) şebeke tipili, salma (California) sulama yöntemi kullanılan sulama alanında net 2.144 hektar alan sulanmaktadır. Polat Barajı, mansapta Fındık Deresini besler. Barajın gövdesi kil çekirdekli toprak dolgudur (kaynak: http://www2.dsi.gov.tr/bolge/dsi9/malatya.htm#pol). Yatırımcı firma, 2010 yılından beri proje alanında işletme yapmakta olup, köyün imkanlarını kullandığı için karşılığında Fındık Köyünün çeşitli ihtiyaçlarını karşılayarak, köyün gelişmesinde önemli bir paya sahiptir. Bu katkılarda en önemlisi köy okulunundaki ihtiyaçların giderilmesidir. Söz konusu ÇED Projesi ile ilgili “Halkın Katılımı Toplantısı” köy okulundaki toplantı salonunda yapılmıştır. Topografik harita, uydu görüntüleri ve fotoğraflarda da görüleceği üzere alan çok engebeli olup, ruhsatın ortasından Büyükkurtluca Deresi geçmektedir. Yılın büyük bir dönemi akar durumda olan bu dere çeşitli kollarıda alarak doğu istikametinde akar ve Polat Baraj Göleti’ ni besler. Tarım alanları bu dere yatağı çevresinde toplanmıştır. Polat Barajı Göletine en yakın işletme alanı, Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 olup 750 m. mesafededir. Ruhsat sahası ve işletme sahası engebeli ve kayalık alanlardan oluşmaktadır. Bitki örtüsü oldukça azdır. Ruhsat Alanı içerisinden geçen Büyükkurtluca deresinin civarında tarım alanları yer almaktadır. Mevcut izin alınmış ocak alanları hazine arazisi olup, gerekli izinleri alınmıştır. Alan genişlemesi yapılacak alanlarda ise öncelikli olarak yine hazine arazisi olan kısımlar tercih edilecek ve bu kapsamda önce Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacaktır. Mera alanları için 4342 sayılı Mera Kanunu’ nun, kapsamında tahsis değişikliği başvurusu yapılacaktır. Tarım arazilerinde çalışılması gerektiği durumda ise önce tarım alanları için 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu gereğince izinler alınacak, daha sonra bu alanlarda faaliyete geçilecektir. Proje alanı içerisinde orman vasıflı alan bulunmamaktadır (Ek-15). 2.3. Projenin Özellikleri 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı, Üretim Yöntemi: Mevcut durumda üretim açık işletme metodu ile gerçekleştirilmekte olup, maden yatağının jeolojik konumu, topografyanın uygun olması, sahada açık işletme yapılması için gerek ve yeter şartı sağlamaktadır. Projede patlatma tekniği uygulanmaktadır ve bu tekniğin çevreye zararlı etkisi gerekli önlemler alınarak minimum seviyede tutulmaktadır. Zayıf kısımlarda ise patlatma yerine iş makineleri kullanılmaktadır. İşletme öncesinde alanda yer alan bitkisel toprak sıyrılarak depo alanında depolanmaktadır. Daha sonra delik delme, patlatma ve işletme gerçekleştirilmektedir. 18 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Mevcut durumda arama çalışmaları devam etmekte olup, firma aşağıda koordinatları verilen noktalarda arama çukurları açmıştır. Yapılan çalışmalar ile ilgili bilgiler tabloda verilmiştir. No A B Tablo 2.3.1.1. Ocak Alanlarında Yapılan Yarma Çalışmalarına Ait Bilgiler Ruhsat Numune Koordinatları Açıklama Numarası Cinsi (Y/X) 3x3x4 m. Açılan yarmada 55-58 derecelik Manyetit 65567 Manyetit 390963 4219039 damarı tespit edilmiştir. 4x4x6 m. Açılan yarmada 60 derece civarında Manyetit 65567 Manyetit 391312 4219058 damarı tespit edilmiştir. Kapasite artışı ve alan genişlemesi projesinde de önce alanda yer alan bitkisel toprak sıyrılarak bitkisel toprak depolama alanında depolanacak ve sonra işletmeye geçilecektir. Basamaklandırma, tabandan üst kotlara doğru yapılacaktır. Oluşturulacak basamakların genişliği, kullanılacak olan iş makinelerinin manevra kabiliyetlerine göre projelendirilmiş olup minimum 10-30 m olacak, basamak yüksekliği ise kullanılacak olan iş makinesinin bom yüksekliği göz önüne alınarak, maksimum 10-12 m ile sınırlandırılacaktır. Basamaklar oluşturulurken kayacın kaymasını önlemek amacıyla, basamak şev açısı 75º olarak planlanmıştır. Tablo 2.3.1.2. Ocak alanlarında Yapılacak Basamak Dizaynı Basamak Yüksekliği (m.) Basamak Genişliği (m.) 0 Basamak Şev Açısı ( ) Basamak Sayısı 10-12 10-30 75 Poligon 1 37 Poligon 2 42 Poligon 3 44 İşletme sırasında ortalama yaklaşık 30 m.’ lik kalınlıkta kazı yapılacak olup yeraltı suyu tespiti için poligon alanlarında yapılmış derin sondaj kuyularında 100 m.’ ye kadar yeraltı suyuna rastlanmamıştır. Bu nedenle kazı taban kotu yeraltı su seviyesinin üzerinde kalmaktadır. Büyükkurtluca Dere yakınlarında yer altı suyu yüzeye yakın olması muhtemeldir. Ancak her bir poligonda yapılacak çalışmaların son noktası ile dere yatağı arasındaki mesafe 100 m.’ den fazla olup (Ek-8), yer altı suyuna olumsuz etkisi olmayacaktır. Ocak alanında gevşetilen kayaç kamyonlara yüklenecek, 650.000 ton/yıllık kısmı ruhsat alanı içinde kurulacak “kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi” ne, 250.000 ton/yıllık kısmı ise firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi (390.000 ton/yıl kapasiteli)”nde boyutlandırılacaktır. Kırma eleme tesisinde boyutlandırılan kayaç bant konveyörler ile manyetik ayırma (seperatör) tesisinin silosuna boşaltılacaktır. Burada manyetik alan oluşturularak demir cevheri, yantaştan ayrılacaktır (Şekil 2.3.2.). Ayrılan demir cevheri stok alanında depolanırken pasa ve maden atığı (yantaş) ise pasa alanında depolanacaktır. 19 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kuru manyetik ayırma yönteminde “Düşük Alan Şiddetli” ve “Yüksek Alan Şiddetli” olmak üzere iki tip ayırma yöntemi vardır. Düşük alan şiddetli kuru tip manyetik ayırmada manyetik özelliği yüksek olan manyetit, lösit, franklinit gibi yüksek manyetik özelliğe sahip cevherler zenginleştirilir. Cevherin manyetik özelliği yüksek ise kullanılacak manyetik ayırıcının manyetizması düşük olabilir. Bu durum işletmede kullanılacak elektrik sarfiyatını azaltan bir etkendir. Ancak manyetik özelliği düşük ilmenit, pirotin, sidetit, hematit, volframit, manganez oksitleri, kromit, rutil, monazit ve demirli silikatlar (biotit, hornblend, grena, epidot, vs.) gibi demir cevherlerinin zenginleştirilebilmesi için bunu manyetizma ile çekecek olan manyetik ayırıcının yüksek alan şiddetli manyetik ayırıcı olması gerekir. Bu durumda elektrik sarfiyatı yüksek olur. Doğada yüksek alan şiddetli manyetik ayırıcıda bile çekilemiyen mineraller manyetik olmayan mineral grupuna girer. Bunlar; kuvars, pirit, feldspat, antimonit, galen, kalsit’ tir. Aksa Magnet Endüstri Ürünleri San. ve Tic. A. Ş. tarafından hazırlanan minerallerin çekici kuvvetleri ve uygulanacak alan şiddeti (Gauus) değerleri Şekil 2.3.1.’ de verilmiştir. Söz konusu proje alanında kireçtaşı içine sokulum yapmış granit kayacının neden olduğu demir cevherleşmesi gözlenmiştir. Kireçtaşının içerdiği kalsit ile granitin içerdiği kuvars mineralleri kırma eleme ve manyetik ayırma tesisinde pasa ve maden atığı olarak demir cevherinden ayrılacaktır. 20 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 2.3.1. Bazı Minerallerin Manyetik Çekici Kuvvetleri ve Uygulanacak Alan Şiddeti (Gauus) Değerleri 21 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Silo Düşük Alan Şiddeti Sağlayan Mıknatıs Tanbur Konveyör Bantlar Maden Atığı Demir Şekil 2.3.2. Kuru Sistem Manyetik Seperatör (Tanbur Tipli) Şeması Tesis alanında depolanan pasa ve maden atığı düzenli olarak ocak alanlarında belirlenen pasa depo alanına taşınacak, ocak alanlarının rehabilitasyonunda kullanılacaktır. Demir cevheri ise stok alanında depolanacaktır. Piyasadaki talebe göre ya bu ruhsat alanı içindeki stok alanında ya da firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı tesisteki stok alanından buradan satışı yapılacaktır. Faaliyete ait iş akım şeması Şekil 2.3.4.’ de verilmiştir. Üretim Miktarı: Mevcut 150.000 ton/yıl (80.000+70.000) kapasitenin üzerine 750.000 ton daha eklenerek toplam 900.000 ton kazıdan demir üretilmesi planlanmıştır. Ocaktan üretilecek bu miktarın 250.000 ton/yıl kısmı firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı 2. kırma eleme tesisinde boyutlandırılıp, seperatörden geçirilecek; kalan 650.000 ton/yıl ise söz konusu bu projede kurulacak kırma eleme tesisinde boyutlandırıldıktan sonra manyetik ayırmadan geçirilecektir. Patlatmalı demir ocağı 3.846,15 ton/gün (900.000 ton/yıl) kapasitesi ile 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında çıkarılan 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmelik” kapsamında Ek-2 Listesinde “2.17 Patlayıcı veya alev püskürtücü kullanılan taş ocakları.” , “2.18 Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan ve 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun I.Grup b, II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup, V.Grup’larında yer alan madenlerin çıkartıldığı ocaklar.” maddesine tabi olup söz konusu faaliyet için Emisyon konulu Çevre İzni alınacaktır. 22 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kırma Eleme Tesisi, 2.777,7 ton/gün (650.000 ton/yıl) kapasitesi 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında çıkarılan 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmelik” kapsamında Ek-2 Listesinde “2.19 Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan ve Maden Kanununun I.Grup b, II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup, V.Grup’larında yer alan madenlerin ve cüruf ve molozların kırılması, öğütülmesi, elenmesi için kurulan tesisler” maddesine tabi olup söz konusu faaliyet için Çevre İzni alınacaktır. Manyetik ayırma tesisi, 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında çıkarılan 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında çıkarılan 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmelik” kapsamında Ek-2 Listesinde “2.21 Kömür ve/veya cevher hazırlama ve/veya zenginleştirme tesisleri” maddesine tabi olup söz konusu faaliyet için Çevre İzni alınacaktır. Firmadan edinilen bilgiye göre, işletilmesi planlanan demir ve yan kayacın ortalama yoğunluğu 3,5 ton/m3, manyetik seperatörden sonra cevherin yoğunluğu ortalama 4,0 ton/m3’ tür. Kırma eleme tesisinde boyutlandırma sonrasında bant konveyör ile manyetik ayırıcının silosuna boşaltılacaktır. Burada cevher ile beraber gelmiş yantaş cevherden ayrılacaktır. Demir cevheri, manyetik mıknatısa yapışarak stok alanına gönderilecek, manyetik olmayan ve ~% 30 oranında olan yantaş (maden atığı) ise pasa alanına depolanacaktır. Buna göre üretim miktarlarını gösterir akım şeması Şekil 2.3.3.’ de verilmiştir. 23 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.3.1.3. Ruhsat Alanındaki Üretim Tablo Karşılaştırması NO 1 2 3 Proje Demir Ocağı Demir Ocağı Demir Ocağı Kapasite Artışı ve Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi Başka Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi Üretim Miktarları (ton/yıl) Pasa + Tesis Maden Cevher Üretim Atığı Üretimi Miktarı Miktarı İzin Tarihi/Karar Numarası Başvuru Yapılan Alan (Ha.) Alan Genişlemesi (Ha.) Toplam Alan (Ha.) Kazı Üretim Miktarı 05.10.2010/37 24,78 - 24,78 80.000 - 500 79.500 - 24.05.2012/23 24,95 (3 Poligon) - 39,78 (3 Poligon) 70.000 - 17.500 52.500 - - 39,78 (3 Poligon) 640,32 (3 Poligon) 680,1 750.000 650.000 195.000 - 455.000 390.000 109.200 - 280.800 - 455.000 (2. Tesis üretimi hariç) Toplam 680,1 900.000 650.000 (2.tesis üretimi hariç) 304.200 Cevher Üretimi 65567 Ruhsat numaralı sahadan çıkarılan 250.000 ton/yıl kayaç, firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı 390.000 ton/yıl kapasiteli 2. tesiste işlenecektir. Burada zenginleştirilen demir cevheri (280.800 ton/yıl) stok alanında satışı yapılacak, oluşan pasa+maden atığı (109.200 ton/yıl) ise 65567 ruhsat numaralı ocak alanındaki pasa depo alanlarına depolanacaktır. Söz konusu bu 2. tesis ÇED alanı dışında olup ÇED Raporu kapsamına alınmamıştır. Sadece bu tesise nakledilecek cevherin yükleme ve nakliyesi sırasında oluşacak toz ÇED Raporu içinde değerlendirilmiştir. 24 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU OCAK 250.000 ton/yıl 900.000 ton/yıl DİĞER KIRMA ELEME TESİSİNE NAKİL 650.000 ton/yıl KIRMA ELEME TESİSİ 78.000 ton/yıl pasa + 31.200 ton/yıl maden atığı (109.200 ton/yıl) SEPERATÖR %70 455.000 ton/yıl Demir %30 304.200 ton/yıl pasa+maden atığı 195.000 ton/ yıl maden atığı Stok Sahası Pasa Alanı Şekil 2.3.3. 65567 Ruhsat Nolu Sahada Üretim Miktarı Akım Şeması 25 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İş Akım Şeması BİTKİSEL TOPRAĞIN SIYRILMASI TOZ GÜRÜLTÜ PATLATMA YAPILMASI TOZ GÜRÜLTÜ MALZEMENİN YERİNDEN SÖKÜLMESİ VE KIRMA ELEME TESİSİNE NAKLİYE % FE 12-29 GÜRÜLTÜ TOZ TİTREŞİMLİ BESLEYİCİ TOZ GÜRÜLTÜ ÇENELİ (PRİMER) KIRICI TOZ GÜRÜLTÜ ELEK GÜRÜLTÜ TOZ ELEK ÜSTÜ ELEK ALTI TOZ GÜRÜLTÜ KONİK KIRICI SEKONDER KIRICI TOZ GÜRÜLTÜ Tane Boyu: -10 mm. % FE 12-29 BANT KONVEYÖR GÜRÜLTÜ SİLO BANT KONVEYÖR SEPERATÖR MANYETİZMA BANT KONVEYÖR % FE 40-50 MADEN ATIĞI GÜRÜLTÜ TOZ PASA ALANINA DEPOLAMA SATIŞ Şekil 2.3.4. Projenin İş Akım Şeması 26 TOZ MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU KIRMA ELEME TESİSİ GÜRÜLTÜ Bant Konveyör Tane Boyu: -10 mm. TOZ % FE 12-29 SİLO Bant Konveyör KURU MANYETİK TANBUR SEPERATÖRÜ Bant Konveyör PASA+MADEN ATIĞI % FE 40-50 Tane Boyu: -10 mm. PASA ALANINA DEPOLAMA SATIŞ Şekil 2.3.5. Manyetik Ayırma Tesisi Prosesi İş Akım Şeması Maden Ocağı Cevherin gevşetilmesi için zemin basamaklandırılması işleminin ardından delme ve patlatma yapılacaktır. Basamaklarda yapılacak delme işlemi delici ile gerçekleşecek ve patlatma işlemi yapılarak cevherin üretimine geçilecektir. Patlatma işlemi ile gevşetilip, ekskavatör ve kepçe yardımıyla çıkarılan malzeme, depolanmadan kamyonlara yüklenerek, ocak içinde kurulması planlanan kırma-eleme tesisine götürülecektir. Kırma Eleme Tesisi Kırma Eleme Tesisinde, çeneli birincil (primer), ikincil (sekonder) ve Konik kırıcılar bulunacaktır. Birincil kırıcıya gelen + 500 mm. boyutundaki cevher daha küçük parçalara ayrıldıktan sonra elekten geçirilecektir. Elek üstünde kalan cevher bant konveyör ile sekonder kırıcıya girip tekrar kırılacak ve tekrar eleğe gelecektir. 27 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Elek altı olan ise konik kırıcıya girerek -10 mm. boyutuna kadar düşürülecektir. Konik kırıcıdan çıkan cevher bant konveyör ile manyetik ayırma tesisinin silosuna aktarılacaktır. Bu işlemler sırasında tozumayı engellemek için kaynağında koruma yapılacak ve tüm toz yayıcı üniteler kapalı ortam içerisine alınacaktır. Buna ilave olarak toz tutucu torbalar kullanılacaktır. Kırma eleme tesisinde pulvarize su sistemi kullanılmayacaktır. Manyetik ayırıcıya giren cevherin manyetizma ile ayrılabilmesi için kuru olması gerekmektedir. Cevher üzerinde kalan nem, manyetik ayırıcının performansını azaltmaktadır. Bu nedenle su kullanımı veya kimyasal herhangi bir madde kullanılmayacaktır. Manyetik Ayırma Tesisi Kırma eleme tesisinden çıkan -10 mm. boyutundaki cevher bant konveyör ile siloya taşınacaktır. Bu aşamada cevher tenörü ortalama % Fe 12-29 arasındadır (Ek-18). Silodan bant vasıtasıyla manyetik tanbur seperatörüne girecektir. Burada manyetizmanın etkisi ile manyetik özellikteki demir cevheri tanbur zırhı yüzeyine tutunur ve tanburun dönüş yönü boyunca manyetik kutuplanma ile birlikte manyetik olan demir cevheri ayrı bir haznede toplanır. Manyetik olmayan maden atığı, manyetik tanbura absorbe olmadığından çıkış noktasından atılır. Şekil 2.3.6. Kuru Tanbur Seperatör Şeması Sistemde zenginleştirme verimini arttırmak için 4 ayrı tanbur kullanılacaktır. Bir tanburda manyetizma ile yakalanamayan cevher bir sonrakinde yakalanması hedeflenmektedir. En son tanburdan manyetik özelliği olmayan maden atığı çıkar. Cevherin tenörü ortalama % FE 40-50 civarına kadar yükselmiş olur. Zenginleştirilen cevher ise tesis içinde belirlenmiş “Cevher Stok Alanı”nda depolanacak ve buradan piyasaya gönderilecektir. Faaliyet boyunca su ve/veya kimyasal herhangi bir madde kullanılmayacaktır. 28 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Çalışacak Personel Sayısı: Mevcut demir ocağında toplam 15 personel çalışmakta olup, kapasite artışı ile birlikte ilave 40 kişi daha çalışacak ve toplamda 55 personel görev alacaktır. Çalışacak personele ait bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 2.3.1.4. Proje Kapsamında Çalışacak Toplam Personel Mevcut Kapasite Artışı İle Personelin Görevi Adet Planlanan Adet Maden Mühendisi(Teknik 1 1 Nezaretçi) Operatör 4 10 Ateşçi 1 2 Şoför 2 15 İşçi 6 25 Yağcı 1 2 Toplam 15 55 2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar Ve Özellikleri, Proje kapsamında toplam 31 adet makine ve ekipman çalışacaktır. Çalışacak olan makine ve ekipmana ait bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 2.3.2.1. Ocak Sahasında Kullanılacak Toplam Makine ve Ekipmanlar ve Güç Bilgileri Mevcut Adet Kapasite Artışı İle Makineler Güç (kW) Planlanan Adet 2 Lastik Tekerlekli Yükleyici 4 180 2 Ekskavatör 6 125 1 12 4 1 1 80 235 135 191 95 Jeneratör 1 4 2 1 1 1 1 17,6 Kırma Eleme Tesisi - 1 179 Kuru Manyetik Tanbur - 4 3 Toplam 12 35 Wagon-Drill Kamyon Minibüs Arazöz Kompresör Kırma-Eleme Tesisindeki toz kaynağı olan her ünite; (bunker, kırıcılar, elekler, bantlar) 08.07.2009 tarih ve 5102-40147 sayılı ÇED uygulamaları yazısına göre kapalı ortam içerisinde alınacak ve kırma elemede toz indirgeme sistemi kurulacaktır (Şekil 2.3.2.1). Manyetik ayırma prosesinin kuru sistem olmasından dolayı verimli çalışabilmesi için cevher üzerinde nem olmaması gerekmektedir. Bu nedenle kırma eleme tesisinde pulvarize sistem kurulmayacaktır. Malzemeleri taşıyacak olan konveyör bantlar ve kırma eleme tesisi kapsamında çalışacak diğer üniteler; kapalı sistem çalışacak, böylece bu ünitede oluşacak olan tozun dışarı çıkması engellenecektir. 29 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Arazide oluşabilecek tozlanmayı minimuma indirgemek için de 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği “İzne Tabi Tesisler İçin Emisyon Sınırları” ekinde (Ek1) belirtilen, açıkta depolanan tozlu yığma malzemelerle ilgili hava kalitesi standartlarını karşılama hususlarına uyulacaktır. Şekil 2.3.2.1. Kırma-Eleme Tesisi Kapalı Sistem Örnek Modeli Bu bağlamda; 1. Savurma yapmadan doldurma ve boşaltma işlemlerinin yapılması, 2. Tüm faaliyet süresince kullanılan yolların tamamı arazözle düzenli olarak nemlendirilecek ve böylece toz oluşumu minimuma indirilmiş olacaktır. Bununla birlikte demir ocağı, kırma-eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi için, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanunca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmelik” hükümleri gereğince; 2.18 Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan ve 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun I.Grup b, II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup, V.Grup’larında yer alan madenlerin çıkartıldığı ocaklar. 2.19 Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan ve Maden Kanununun I.Grup b, II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup, V.Grup’larında yer alan madenlerin ve cüruf ve molozların kırılması, öğütülmesi, elenmesi için kurulan tesisler. 30 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 2.21 Kömür ve/veya cevher hazırlama ve/veya zenginleştirme tesisleri kapsamında “Çevre İzni” alınacaktır. Manyetik ayırma tesisinde ise konveyör bantlar kapalı olacaktır. Tanbur ise tamamen kapalı ortamdadır. Bu sayede toz debisi minimum olacaktır. 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları, Patlatma Dizaynı: Kapasite artırımı ile birlikte toplam yıllık 900.000 ton/yıl kazı yapılacaktır. Ocakta açık işletme yöntemlerinden basamaklarda delme-patlatma ile üretim yöntemi uygulanacak olup galeri usulü patlatma kesinlikle yapılmayacaktır. Üretiminin gerçekleştirileceği alanlarda cevherler yüzeyde gözlenmekte olup, bitkisel toprak miktarı ortalama 30 cm kalınlığındadır. Ocak sahasında çalışmaya başlamadan önce bitkisel toprak sıyrılarak bitkisel toprak depo alanında depolanacaktır. Açık ocak işletme prensipleri gereğince; basamakların yükseklik ve genişliği emniyet açısından tehlike oluşturmayacak ölçülerde ve iş makinelerinin manevra, yükleme, boşaltma vb. işlemlerini engellemeyecek şekilde yapılandırılacaktır. Söz konusu projede oluşturulacak basamakların yükseklik ve genişliği çalışacak iş makinelerine göre projelendirilmiş olup basamak yüksekliği 10-12 metre, basamak genişliği 10-30 metre ve işletme şev açısı 750 olacaktır. Kapasite Artışı Poligon 1 alanında basamak sayısı en fazla 37, Kapasite Artışı Poligon 2’ de basamak sayısı en fazla 42, Kapasite Artışı Poligon 3’ de basamak sayısı en fazla 44 olacaktır. Yukarıda verilen rakamlar tamamen bir öngörü olup, arazi şartlarında kayaçların jeolojik özellikleri, dayanımları (kırık, çatlak, fay düzlemleri vb.), cevherin yayılımı vb. nedenlerden dolayı, basamak sayısı, yönü, yüksekliği ve genişliği değişebilir, bazı alanlar işletilmeyebilir. Bu durum İş Güvenliği, çevresel şartlar ve projenin ekonomikliği açısından göz önünde bulundurulmak zorundadır. Sahada yapılacak delme-patlatma işlemi; wagon-drill ile deliklerin delinmesi, patlayıcının hazırlanması, sıkılanması ve patlatılması işlemlerinin sırasıyla uygulanmasıyla gerçekleşecektir. Ocak sahasında kayacın genel karakteristik özelliklerine bağlı olarak delik çapı ve patlayıcı madde miktarları değişkenlik gösterecek olup genel olarak delik boyunun 2/3’si kadar patlayıcı madde konulması, kalan kısmının sıkılama maddesi ile doldurulması planlanmaktadır. Ocak alanlarında patlayıcı madde olarak ANFO kullanılacak, yemlemede dinamit, yapılacak patlatmalarda ateşleme için milisaniye gecikmeli kapsüller ve fitil kullanılacaktır. Patlayıcı maddeler ilgili firmalardan ihtiyaca göre temin edilecek olup proje sahasında depolanması söz konusu değildir. 31 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ocak sahasında kullanılacak patlayıcı maddeler, 15.10.2002 tarih ve 24907 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Belgelendirilmesi Piyasaya Arzı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik (93/15/AT) hükümleri kapsamında satın alınacak ve kullanılacaktır. Proje sahibi, patlayıcı madde üreten kuruluşlar tarafından, patlayıcı madde temini ve patlatma hizmetlerini karşılamayı planlamaktadır. Proje alanında patlayıcı madde deposu yapılmayacak ve ehliyetli kişilerce patlatmanın yapılması sağlanacaktır. Patlatma Delik Delme dizaynı üç şekilde yapılabilir; Kare (Delikler Arası Mesafe = Yük Mesafesi) Dikdörtgen (Delikler Arası Mesafe > Yük Mesafesi) Şeş-beş (Delikler Arası Mesafe > Yük Mesafesi) Patlatma esnasında delik delme düzeneği; sahadaki ön çalışmalar, topografya ve patlatma sonrası elde edilmesi istenen tonaj miktarı dikkate alınarak şeş-beş şeklinde yapılacaktır. Bu üretim yönteminde delik düzeni üç sıra halinde olacaktır. Aşağıda verilen şekilde patlatma delik delme düzenekleri ve kalker üretiminde kullanılacak olan şeş-beş delik delme dizilişi gösterilmektedir. Şekil 2.3.3.1. Patlatma Delik Delme Düzeneği Patlatma delikleri oluşturulduktan sonra, deliklerin patlayıcı ile doldurulması işlemi gerçekleşmektedir. 32 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Patlatma deliklerine, kapsül, yemleyici, anfo, gerek duyulduğu takdirde emulite 150 kullanılacak ve sıkılama malzemesi yerleştirildikten sonra ateşleme işlemi yapılacaktır. Bu sistemde tüm delikler tek tek patlatılarak delikler arasında gecikme verilmektedir. Ateşleme düzeni, çevresel etkileri azaltmak ve iş güvenliğini artırmak amacıyla elektriğe duyarsız Exel elektriksiz kapsülleri kullanılarak yapılacaktır. Milisaniye gecikmeli kapsüle verilen elektrik akımı ile patlatılan ANFO patlama sırasında doğal hacminin yaklaşık 1500 katı bir hacme ulaşır ve patlatma gerçekleşir. Patlatmanın verimli olması için deliklerin sıkılanması bu sebepten dolayı çok önemlidir. Üretim gerçekleştirilmesi esnasında patlayıcı madde olarak dinamit ve ANFO kullanılması planlanmaktadır. ANFO granül haldeki amonyum nitrat içine % 6 oranında mazot karıştırılmasıyla elde edilmektedir. Kayaçların parçalanmasında önemli rol oynayan patlatma hızı karışımdaki mazot yüzdesi ile değişmekte olup, % 6 mazot oranında maksimum olmaktadır. Karışımdaki nitrat tanelerinin çapı da patlama hızının değişimini önemli derecede etkilemektedir. ANFO’nun patlatılabilmesi için daha yüksek bir dinamit, kapsül vb. ile ateşlenmesi gerekmektedir. Patlatma yapılacak ocak alanlarında düşük şarjlı ve milisaniyeli patlatma yapılacak, patlatma yapılacak alanın jeolojisine uygun olarak patlayıcı paterni hazırlanacak ve uzmanınca yapılacak, patlatma faaliyeti sadece gündüz saatlerinde yapılacak, tatil günlerinde yapılmayacaktır. Yüzey ve delik içi gecikme süreleri 17 ms. – 25 ms. – 42 ms. ‘ den uygun olanlar belirlenecektir. Sıralar arası gecikme süresi ise belirlenen yüzey-delik içi süre sine uygun olacak şekilde 25 ms. – 42 ns. – 67 ms.’ den biri seçilecektir. Şekil 2.3.3.2. Patlatma Dizaynı 33 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Delik Paterni: Ruhsat alanında gevşetilecek 900.000 ton/yıl kayacın 180.000 ton/yıl’ lık kısmı Kapasite Artışı Poligon 1’ den, 360.000 ton/yıl’ lık kısmı Kapasite Artışı Poligon 2’ den ve 360.000 ton/yıl’ lık kısmı ise Kapasite Artışı Poligon 3’ den karşılanacaktır. Kullanılacak patlayıcı hesabı bu miktarlara göre yapılmış ve aşağıda verilmiştir. Hesaplamada Langefors un 1979 yılında yapmış olduğu yaklaşım kullanılmıştır. Kapasite Artışı Poligon 1 Max. Delik ayna uzaklığı Vmax : D x 45/1000 D : delik çapı Vmax = 89x45/1000 : 4,00 m Kayaç Düzeltme Faktörü : (0,4/c)1/2 0,4 : İsveç graniti kat sayısı c: yeni kayaç katsayısı İsveç granitinden sert, elastisite modülü daha yüksek ve sahanın yer yer çatlaklı olmasından dolayı 0,60 alınmıştır. Kayaç Düzeltme Faktörü = (0,40/0,60)1/2 = 0,82 Patlayıcı Düzeltme Faktörü : (PxS/1,25)1/2 = P: yeni patlayıcının delik içi yoğunlu : Anfo : 0,82 S: yeni patlayıcının Dynmex M e göre kuvveti : 0,96 Patlayıcı Düzeltme Faktörü = (0,82x0,96/1,25)1/2 = 0,79 Taban Zorluğu : (1/f)1/2 = f: delik dik olduğundan 1,11 alınmıştır. Taban Zorluğu = (1/1,11)1/2 = 0,95 Düzeltilmiş Vmax : 4x0,82x0,79x0,95 : 2,46 m Alt Delgi : U : 0,3xVmax = 0,3x2,46= 0,74m Delik Boyu : H = (K+U)xk = K : ayna yüksekliği k: delik dik olduğundan 1 alındığında H = (10+0,74) x 1 = 10,74 m 34 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Delgi Hatası: F: D/1000 + 0,03 x H : F = 89/1000 + 0,03 x 10,74 = 0,41 m Gerçek Delik Ayna Uzaklığı : V = Vmax-F : 2,46-0,41 : 2,05 m Delikler Arası Mesafe : E= Vx1,25 = 2,05 x1,25 : 2,56 m Sıkılama Boyu : S = V = 2,05 m Firmaya ait faaliyette bir delikte 3,80 m. dip şarj, 0,54 m. ara sıkılama, 3,80 m. üst şarj, 2,05 m. üst sıkılama yapılacaktır. Toplam şarj uzunluğu 7,6 m.’ dir. Taban şarjı 1 ad kapsül delik içi kullanılacak ve 0,75 kg dinamit üst şarj, 1 ad delik içi kapsül ve 0,75 kg dinamit kullanılacaktır. 89 mm deliklerde anfo yanma hızının 3.000 m/sn olması ve yanma olayı başlamasından 2 ms sonra infilak olayının başlaması ile delik içindeki toplam anfo tam anlamıyla yanmayarak ayna üst kotlarında blok taş oluşacaktır. Ayrıca Ocağın kademelerinin oluşturulması ve karstik boşluklu yapısı nedeniyle blok taş oluşumu gerçekleşmektedir. Blok taşlar maliyetleri arttırdığından ayrıca askıdaki blok taşların çalışma güvenliğini etkilediğinden dolayı ara sıkılamalı çift yemlemeli patlatma dizaynı yapılmıştır. Delik başına 15 m. fitil kullanılacaktır. 1 m. için gidecek ANFO şarjı : (D2xπ/4) x g /1000 = D : delik çapı g: yoğunluk anfo şarjı = (892x3,14/4)x0,82/1000 = 5,10 kg/m 1 delik için dip şarj ANFO Miktarı : 3,8 x5,10= 19,38 kg 1 delik için üst şarj ANFO Miktarı : 3,8 x5,10= 19,38 kg 1 delik için toplam ANFO Miktarı : 19,38+19,38 : 38,76 kg 1 delik için toplam: 38,76 kg ANFO, 1,50 kg dinamit (0,75 kg dip+0,75 kg üst) , 2 adet gecikmeli delik içi(dip+üst) ve 1 adet gecikmeli yüzey elektriksiz kapsül Proje yıllık üretim toplamı: 180.000 ton, yoğunluk: 3,5 ton/m3 : 180.000 / 3,5 ton/m3 = 51.428 m3 1 delikten elde edilen kübaj: V x E x K = 2,06 x 2,58 x 9,46 = 50,28 m3 Proje için yıllık toplam delik sayısı: 51.428/50,28= 1.023 adet 1 yıllık çalışma süresi 234 gündür (9 ay) 6-7 günde 1 atım, ayda 4 atım yapılması planlanmaktadır. Toplamda 1 yılda yapılacak patlatma gün sayısı: 36 gündür. Bir patlatma için toplam delik sayısı: 1023/36 = 29 delik/patlatma Bir patlatma için toplam ANFO miktarı: 29 x 38,76= 1.124,04 kg Bir patlatma için toplam dinamit miktarı: 29 x 1,50 = 43,5 kg 35 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bir patlatma için toplam kapsül miktarı: 29 x 3,00 = 87 ad. (2 ad delik içi ve yüzey beraber) Bir patlatma için toplam fitil miktarı: 29 x 15,00 = 435 m. Ayrıca sıra geçişleri içi yüzey kapsül adeti: 29 x 0,10 = 3 adet. (tecrübeye bağlı belirlenmiş oran) Patlatma başlangıcı için ise: 3 adet Elektrikli kapsül kullanılacaktır. (Arıza durumunda yedeğiyle beraber yedekler hiçbir şekilde patlama deliklerinde kullanılmayacaktır.) Kapasite Artışı Poligon 2 ve 3 Max. Delik ayna uzaklığı Vmax : D x 45/1000 D : delik çapı Vmax = 89x45/1000 : 4,00 m Kayaç Düzeltme Faktörü : (0,4/c)1/2 0,4 : İsveç graniti kat sayısı c: yeni kayaç katsayısı İsveç granitinden sert, elastisite modülü daha yüksek ve sahanın yer yer çatlaklı olmasından dolayı 0,60 alınmıştır. Kayaç Düzeltme Faktörü = (0,40/0,60)1/2 = 0,82 Patlayıcı Düzeltme Faktörü : (PxS/1,25)1/2 = P: yeni patlayıcının delik içi yoğunlu : Anfo : 0,82 S: yeni patlayıcının Dynmex M e göre kuvveti : 0,96 Patlayıcı Düzeltme Faktörü = (0,82x0,96/1,25)1/2 = 0,79 Taban Zorluğu : (1/f)1/2 = f: delik dik olduğundan 1,11 alınmıştır. Taban Zorluğu = (1/1,11)1/2 = 0,95 Düzeltilmiş Vmax : 4x0,82x0,79x0,95 : 2,46 m Alt Delgi : U : 0,3xVmax = 0,3x2,46= 0,74m Delik Boyu : H = (K+U)xk = K : ayna yüksekliği k: delik dik olduğundan 1 alındığında H = (10+0,74) x 1 = 10,74 m 36 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Delgi Hatası: F: D/1000 + 0,03 x H : F = 89/1000 + 0,03 x 10,74 = 0,41 m Gerçek Delik Ayna Uzaklığı : V = Vmax-F : 2,46-0,41 : 2,05 m Delikler Arası Mesafe : E= Vx1,25 = 2,05 x1,25 : 2,56 m Sıkılama Boyu : S = V = 2,05 m Firmaya ait faaliyette bir delikte 3,80 m. dip şarj, 0,54 m. ara sıkılama, 3,80 m. üst şarj, 2,05 m. üst sıkılama yapılacaktır. Toplam şarj uzunluğu 7,6 m.’ dir. Taban şarjı 1 ad kapsül delik içi kullanılacak ve 0,75 kg dinamit üst şarj, 1 ad delik içi kapsül ve 0,75 kg dinamit kullanılacaktır. 89 mm deliklerde anfo yanma hızının 3.000 m/sn olması ve yanma olayı başlamasından 2 ms sonra infilak olayının başlaması ile delik içindeki toplam anfo tam anlamıyla yanmayarak ayna üst kotlarında blok taş oluşacaktır Ayrıca Ocağın kademelerinin oluşturulması ve karstik boşluklu yapısı nedeniyle blok taş oluşumu gerçekleşmektedir. Blok taşlar maliyetleri arttırdığından ayrıca askıdaki blok taşların çalışma güvenliğini etkilediğinden dolayı ara sıkılamalı çift yemlemeli patlatma dizaynı yapılmıştır. Delik başına 15 m. fitil kullanılacaktır. 1 m. için gidecek ANFO şarjı : (D2xπ/4) x g /1000 = D : delik çapı g: yoğunluk anfo şarjı = (892x3,14/4)x0,82/1000 = 5,10 kg/m 1 delik için dip şarj ANFO Miktarı: 3,8 x5,10= 19,38 kg 1 delik için üst şarj ANFO Miktarı: 3,8 x5,10= 19,38 kg 1 delik için toplam ANFO Miktarı: 19,38+19,38 = 38,76 kg 1 delik için toplam: 38,76 kg ANFO, 1,50 kg dinamit (0,75 kg dip+0,75 kg üst), 2 adet gecikmeli delik içi (dip+üst) ve 1 adet gecikmeli yüzey elektriksiz kapsül Proje yıllık toplamı: 360.000 ton, yoğunluk: 3,5 ton/m3 : 360.000 / 3,5 ton/m3 = 102.857 m3 1 delikten elde edilen kübaj: V x E x K = 2,06 x 2,58 x 9,46 = 50,28 m3 Proje için yıllık toplam delik sayısı: 102.857/50,28= 2.046 adet 1 yıllık çalışma süresi 234 gündür (9 ay) 2-3 günde 1 atım, ayda 8 atım yapılması düşünülmektedir. Toplamda 1 yılda yapılacak patlatma gün sayısı: 72 gündür (72 patlatma/yıl). Bir patlatma için toplam delik sayısı: 2.046/72 = 29 delik/patlatma Bir patlatma için toplam anfo miktarı: 29 x 38,76= 1.124,04 kg Bir patlatma için toplam dinamit miktarı: 29 x 1,50 = 43,5 kg 37 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bir patlatma için toplam kapsül miktarı: 29 x 3,00 = 87 ad. (2 ad delik içi ve yüzey beraber) Bir patlatma için toplam fitil miktarı: 29 x 15,00 = 435 m. Ayrıca sıra geçişleri içi yüzey kapsül adeti: 29x 0,10 = 3 adet. (tecrübeye bağlı belirlenmiş oran) Patlatma başlangıcı için ise: 3 adet Elektrikli kapsül kullanılacaktır. (Arıza durumunda yedeğiyle beraber yedekler hiçbir şekilde patlama deliklerinde kullanılmayacaktır.) Risk Analizi Proje alanında 3 ayrı poligonda işletme gerçekleştirileceği için her biri için risk analizi yapılarak olası etkileri ortaya konulmuştur. Risk analizinin yapılabilmesi için parça tanecik hızının hesaplanması gerekir. Bu hesaplamada kullanılan formül aşağıdaki gibidir; PPV=K*SD -ß PPV: Parça tanecik hızı K, ß: arazi sabitleri Bu araştırma kapsamında, Kapasite Artışı Planlanan Poligon-1’ e en yakın konut 1.340 m., Kapasite Artışı Poligon-2’ ye ise 2.000 m. Kapasite Artışı Poligon 3’ e 50 m. mesafede Fındık Köyüne ait konut (Ek-3) için risk analizi yapılmıştır. Analizde mümkün olan en uygun parametreler kullanılarak en olumsuz durumda oluşabilecek sarsıntı etkilerinin kabul edilebilir olup olmadığı tahkik edilmiştir. Söz konusu çalışma alanlarında egemen kaya birimi kireçtaşıdır. Çalışma alanlarındaki kireçtaşının sert ve sağlam yapısı, patlatmalı kazı yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Söz konusu olan sahaya yönelik olarak yapılan risk analizinde; uygulama sırasında yapılacak deneme atımlarıyla teyit ve gerekirse modifiye edilmesi hususu da dikkate alınarak; Türkiye’deki araştırma çalışmalarından hareketle belirlenen titreşim yayılım trendi tahmin formülleri aşağıdaki gibidir. Söz konusu çalışmada PPV=292*SD -1,24 kullanılmıştır. K: Kireçtaşı için 292 değeri alınmıştır. ß: Kireçtaşı için -1,24 değeri alınmıştır. Bu parçacık hızı tahmin eşitliği kullanılarak, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği titreşim hasar limitlerine göre uzaktaki diğer yapılara göre daha yakın risk unsuru olarak görülen 50 m. mesafedeki konuta zarar vermemek üzere yapılacak atımlarda sahanın yakın, uzak ve ortalama mesafelerinde gecikme başına kullanılacak en 38 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU yüksek patlayıcı madde miktarları belirlenmiştir. Buna göre, 04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” nin EK- VIII, Tablo 6’ da verilen “Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri” tablosunda 19 mm/sn (PPV) değerinin aşılmaması kullanılacak gecikme başına en fazla şarj miktarları tahmini Tablo 2.3.3.2.’de de görüldüğü üzere mesafenin fonksiyonu olarak değişmektedir. Bu tablo mesafenin fonksiyonu olarak gecikme başına kullanılabilecek en fazla şarj miktarlarıdır. Tablo 2.3.3.1. Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı Titreşim Frekansı (Hz.) (Teğe Değeri – mm/sn) 1 5 4–10 19 30–100 50 PPV = 292 x SD-1,24 19 = 292 x SD-1,24 SD = 9,05 SD = mesafe/ Anfo miktarı½ 9,05 = mesafe / Anfo miktarı½ Anfo miktarı = (mesafe / 9,05) 2 Anfo miktarı = (10 / 9,05) 2 = 1,22 kg Anfo miktarı = (20 / 9,05) 2 = 4,88 kg Anfo miktarı = (30 / 9,05) 2 = 10,99 kg Anfo miktarı = (40 / 9,05) 2 = 19,53 kg Anfo miktarı = (50 / 9,05) 2 = 30,52 kg Anfo miktarı = (100 / 9,05) 2 = 122,09 kg Anfo miktarı = (200 / 9,05) 2 = 488,38 kg Anfo miktarı = (300 / 9,05) 2 = 1.098,86 kg Anfo miktarı = (400 / 9,05) 2 = 1.953,54 kg Anfo miktarı = (500 / 9,05) 2 = 3.052,41 kg Anfo miktarı = (1000 / 9,05) 2 = 12.209,64 kg Anfo miktarı = (1340 / 9,05) 2 = 21.923,62 kg 39 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Anfo miktarı = (2000 / 9,05) 2 = 48.838,55 kg Tablo 2.3.3.2. Mesafeye Bağlı Olarak kullanılacak Maksimum Patlayıcı Miktarı Mesafe 04.06.201 tarihli ve 27601 sayılı Çevresel Gecikme başına kullanılabilecek max.patlayıcı (m) Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Madde Miktarı (kg) Yönetmeliği (mm/s) (PPV) 10 1,22 20 4,88 30 10,99 40 19,53 50 30,52 100 122,09 200 19 488,38 300 1.098,86 400 1.953,54 500 3.052,41 1.000 12.209,64 1.340 21.923,62 2.000 48.838,55 Sonuç ve Öneriler: Ülkemizde ki patlatmalı kazılardaki en büyük sorunları yer sarsıntısı, hava şoku ve gürültüdür. Bu sorunları bertaraf etmek için uygulamalarda optimum delik paterni ve uygun patlayıcı miktarı şarjlamak gerekir. Tablo 2.3.3.2’ de 04.06.2010 Tarih ve 27601 Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğine göre İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı olan 19 mm/s aşmamak için patlayıcı malzemenin şarjı yukarıdaki gibi yapılacaktır. Bu tabloya göre 19 mm/sn sınır değerini 10 m. mesafede sağlayacak en fazla ANFO miktarı 1,22 kg’ dır. 50 m. mesafede ise bu değer 30,52 kg’ dır. Ancak poligonlarda üretim için yapılan patlatma hesabında bir delik içine 38,76 kg ANFO konulması planlanmıştır. Bu durumda 38,76 kg ANFO’ nun etkili mesafesi ~ 57 m. (38,76 = (mesafe / 9,05) 2 = 56,34 m.)’ dir. Buna göre Kapasite Artışı Poligon 3’ ün yakınında olan konutun patlatma faaliyetinden etkilenmemesi için en az 60 m. mesefeye kadar patlatma yapılmayacak, bu kısımda cevher olması durumunda ekskavatörün ucuna takılmış delici rok ile gevşetme yapılarak işletme gerçekleştirilecektir. Yukarıdaki değerlere riayet edildiği takdirde sarsıntı sorunu ortadan kalkacaktır. 2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (ulaştırma güzergahı, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, yapılması düşünülen tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb. Ocak alanına ulaşım için, Doğanşehir İlçe Merkezinden ayrılan Günedoğru köy yolu ile ulaşılabilmektedir. Bu yol üzerinde Söğüt ve Beğre Köy yolu ayrımı ile Beğre Köyü istikametinde gidildikten sonra Haydarlar Mezrası yol ayrımından dönülerek ulaşılabilir. 40 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Doğanşehir-Haydarlar Mezrası yol ayrımı yaklaşık 21,8 km. asfalt kaplı, yol ayrımından itibaren ocak alanına ise yaklaşık 7 km. stabilize yol bulunmaktadır. Bu yolun bir kısmı aynı zamanda firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi” ne giden yoldur (Şekil 2.3.4.1.) Alternatif bir yol ise Doğanşehir’ den ayrılan Fındık Köyü yolu ile ulaşılmaktadır. Bu yolun 12,6 km.’ si stabilize, 11 km. asfalttır. Ancak bu güzergah üzerinde Polat Barajı Göleti, Fındık Köyü yerleşimi ve köye ait tarım alanları bulunmaktadır. Bu nedenle nakliye amacıyla kullanılmayacaktır. Nakliye yolu olarak kullanılacak güzergah ise Haydarlar mezrası ve Mamaağa Mezrası istikametinden Küçüklü Köyü yakınlarına ulaşan stabilize yoldur. Bu yol aynı zamanda firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi” ne giden yoldur. Ulaşım güzergahı Ek-2 Yer Bulduru ve Ek-3 1/25.000 Ölçekli Topografik haritada gösterilmiştir. Nakliye yolunu Mamaağa Mezrasında yaşan az sayıda vatandaş kullanmaktadır. 41 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Alternatif Yol Haydarlar Mezrası Nakliye Yolu Söğüt Elmalı Kadılı Mamaağa Mezrası Diğer Tesis Küçüklü Şekil 2.3.4.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Nakliye Güzergahı Proje alanının işaretlendiği Karayolları Genel Müdürlüğü 8. Bölge Müdürlüğü’ ne ait Karayolu Haritası Şekil 2.3.4.1.’ de verilmiştir. Bu haritada görüleceği üzere ulaşım amacıyla 850-10 nolu Devlet Yolu kullanılacaktır. 850-10 nolu Devlet Yolunun Doğanşehir ayrımından sonra ise köy yolu kullanılacaktır. 42 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje Alanı Şekil 2.3.4.2. Proje Kapsamında Kullanılacak Yol Güzergahları 43 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı Ulaşım ve Maliyet Etütleri Şubesi Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Otoyollar ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası-2012 adlı çalışma kapsamında D-850-10 Karayolundaki trafik hacmi, aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu ana yol dışında nakliye amaçlı kullanılacak nakliye yolunun ise her hangi bir trafik hacmi bulunamamıştır. Şekil 2.3.4.3. D 850-01 Karayolları Trafik Hacmi 44 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 2.3.4.1. 850-01 Karayolu Trafik Hacmi Faaliyet Taşıt Kapsamında Araç Sayısı Sayısı (günlük) (İşletme) 3.253 3 Otomobil Orta Yüklü Ticari 329 4 (Minibüs) Taşıt 82 Otobüs Kamyon Kamyon+Römork, Çekici+Yarı Römork TOPLAM Faaliyet Kapsamında Ek Trafik Yükü (%) (İşletme) 0,0009 0,01 - 1.546 12 0,007 617 - - 5.827 19 0,003 Bu tabloda verilen araç değerleri trafiğe çıkacak araçlar olup, ekskavatör, yükleyici vb. araçlar trafiğe çıkmayacağı için tabloya eklenmemiştir. Kırma eleme ve manyetik ayırma tesisinin kurulumu ile işletme aşaması eş zamanlı yürüyeceğinden aynı araçlar kullanılacaktır. Bu nedenle inşaat ve işletme aşamasındaki sayılar aynıdır. Gerek demir cevherinin nakli gerekse ocaktan alınıp yüklenmesi sırasında belirtilen yolların üzerine herhangi bir malzemenin dökülmemesi için her türlü tedbir alınarak, yollara herhangi bir malzeme dökülmeyecektir. İşletme aşamasında yol trafiği aksatılmayacak ve trafik güvenliği tedbirlerini sağlamak üzere, lüzumlu işaret, levha ve personel bulundurulacaktır. Çalışmalar sırasında servis yollarında ve karayolunda ocak faaliyetlerinden kaynaklı meydana gelebilecek bozulmalar Martut Madencilik tarafından onarılacaktır. 19.06.1985 tarih ve 18789 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolu Trafik Güvenliğinin Sağlanması Yönünden, Yolun Yapısında Yapılacak Her Türlü Çalışmalarda Alınacak Tedbirler İle Kara Yolu Dışında, Kenarında veya Üzerindeki Diğer Levhalar, Işıklar ve İşaretlemeler Hakkında Yönetmelik” in bu konudaki tüm hükümlerine uyulacaktır. Yol yapısının bozulmaması için karayolları trafik kanununda belirtilen yük taşıma tonaj miktarının aşılmaması sağlanacaktır. Araç sürücüleri yolları kullanırken; Trafiği düzenleme ve denetlemeye yetkili üniformalı veya özel işaret taşıyan görevlilerin uyarı ve işaretlerine, Işıklı ve sesli trafik işaretlerine, Trafik işaret levhaları, tertipleri ve yer işaretlemelerine, Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olarak Karayolları Trafik Kanununda ve Karayolları Trafik Yönetmeliğinde gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk ve yükümlülüklere, Hız kurallarına Araçların yüklenmesinde belirlenmiş ölçü ve esaslara 45 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Teknik arıza, kayma, yolda ani olarak meydana gelen bir bozukluk veya heyelan, yükün kayması ve düşmesi ve benzeri gibi mecburi hallerin yerleşim birimleri dışındaki karayolunda taşıt yolu üzerinde meydana geldiği takdirde, araç sürücüleri, bütün imkânları elverdiği ölçüde kullanarak hareket ettirme, itme ve benzeri şekil ve surette, araçlarını karayolu dışına, bu mümkün olmaz ise, bankette, bu da mümkün değilse taşıt yolunun en sağına almak ve her durumda yol, hava ve trafik şartları ile gece ve gündüz olmasına göre, gerekli güvenlik ve uyarı tedbirlerini derhal alıp uygulamakla yükümlüdürler. Ayrıca, taşıma ve yükleme faaliyetleri sırasında Karayolu Trafik Kanunu’nun aşağıda verilen maddelerine titizlikle uyulacaktır. Madde 34: Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler içinde yaptırılması zorunludur. Madde 36: Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesi yasaktır. Madde 49: Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu taşıt sürücülerinin, taşıt kullanma sürelerine aykırı olarak taşıt kullanması ve bunlara taşıt kullandırılması yasaktır. Madde 65: Araçların yüklenmesinde yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara aykırı olarak (Değişik: 18.11.1986-3321/1 md.); Taşıma sınırı üstünde yük alınması veya taşıma sınırı aşılsın veya aşılmasın dingil ağırlıklarını aşacak şekilde yüklenmesi, Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından tehlikeli olabilecek tarzda yükleme yapılması, Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler alınmadan taşınması, Gabari dışı yük yüklenmesi, Yükün karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak şekilde yüklenmesi, Yükün, her çeşit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir şeye takılacak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek şekilde yüklenmesi, Sürücünün görüsüne engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil plakaları, ayırım işaretleri, dur ve dönüş ışıkları ile yansıtıcıları örtecek şekilde yüklenmesi yasaktır. Madde 73: Karayolunda araçların kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya kişilere zarar verecek şekilde saygısızca sürülmesi, araçlardan bir şey atılması veya dökülmesi, seyir halinde sürücülerin, cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarını kullanması yasaktır. Taşıma faaliyetlerinde 2918 sayılı Karayolları Trafik kanunu, 19.07.2003 tarih ve 25173 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 11.06.2009 tarih ve 27255 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolu Taşıma Yönetmeliği” ve yürülükteki ilgili değişiklikleri, 18.07.1997 tarih ve 23053 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolları Trafik Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir. 46 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI 3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler) Malatya ili ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı olup, sanayi, madencilik, gıda, tekstil ve turizm günümüzde önem arz etmeye başlamıştır. Malatya’ da yapılan yeni yatırımlar bu sektörlere doğru kaymaya başlamıştır. Malatya merkezinde 2 adet Organize sanayi Bölgesi bulunmakta ve yatırımcılara tamamı tahsis edilmiş durumdadır. Yeni taleplerin olması, yeni bir alan arayışına gidilmiştir. Malatya ilinde önemli miktarda yeraltı zenginlikleri bulunmakta olup, zamanla bu zenginlik gn ışığına çıkarılmaktadır. En önemli zenginlik Hekimhan’ da tespit edilen demir cevheri olup, Darende, Pötürge ve Doğanşehir’ de yeni maden yatakları tespit edilmiştir. Turunçgil dışında diğer tüm meyvelerin yetiştirilebildiği Malatya ili özellikle kayısı, buğday, şekerpancarı, arpa, nohut, mercimek, mısır ve çavdar ön plana çıkmaktadır. 2011 Nüfus ve Konut Araştırması sonuçlarına göre 2 Ekim 2011 tarihi itibari ile Malatya ilinin işsizlik oranı % 8,4, işgücüne katılma oranı % 45,2 ve istihdam oranı % 41,4’dür. Meyvecilik Kayısı ile özdeşleşen Malatya İli, meyvecilik alanında kayısı haricinde de önemli alternatiflere sahiptir. Bunların içinden, elma, ceviz, dut, kiraz ve üzüm yetiştiriciliği öne çıkanlar arasındadır. Malatya İli’nin meyvecilik alanında önemli bir potansiyele sahip olmasının ana sebebi, ikliminin birçok ürün yetiştirmeye elverişli olması ve yetiştirilen meyvelerin kendine has aromaya ve özelliklere sahip olmasıdır. Son yıllarda yaşanan iklim değişikliği, Malatya’da karasal iklimin ılımanlaşmasını sağlamış ve meyvecilik alanında alternatifleri çoğaltmıştır. Meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması konusunda Tarım Bakanlığı’nın KKYDP (Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı) ve TKDK’nın (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) mali destek programlarının bulunması, bu alandaki yatırımları teşvik eden bir başka husustur. Kayısı Malatya kayısı üretimi, Türkiye yaş kayısı üretiminin yaklaşık %55’ini teşkil etmektedir. Malatya çevresinde Baskil (Elazığ), Elbistan (Kahramanmaraş), Gölbaşı (Adıyaman), Gürün (Sivas) ilçelerinde yoğun olarak kayısı üretimi yapılmakta ve buralarda üretilen kayısı, kuru kayısı olarak işlenmesi için Malatya piyasasına girmekle birlikte üretim rakamlarında Malatya rakamlarının haricinde yer almaktadır. Coğrafi olarak çok yakın olan bu bölgelerde üretilen kayısı Malatya kayısısı ile büyük ölçüde benzer özellikleri taşımakta, dolayısıyla kurutmalık olarak değerlendirilmektedir. 47 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ayrıca, ülkemizdeki toplam 15 milyon civarındaki kayısı ağacının 8 milyonu Malatya’da bulunmaktadır. Bu rakamlar dikkate alındığında Malatya'nın tek başına dünya yaş kayısı üretiminde %11, dünya kuru kayısı üretiminde ise yaklaşık %70'lik bir paya sahip olduğu görülmektedir. Tekstil ve Konfeksiyon Tekstil sektörü, KOBİ ve büyük işletmelerle birlikte Malatya’da bir ağ oluşturmuş olup bu ağ gün geçtikçe gelişmeye ve genişlemeye devam etmektedir. Malatya’da iplik, örme, dokuma, boya-apre ve konfeksiyon dallarında birçok firma faaliyet göstermektedir. Tekstil ve konfeksiyon sektörleri Ülkemizde olduğu gibi Malatya’da da, istihdam sağlamada lokomotif konumundadır. Malatya’da kayıtlı istihdamın %54’ü tekstil sektöründedir. Tekstil alanında küçük birçok atölye bulunmakla birlikte ünü ülke sınırlarını aşmış önemli tekstil işletmeleri de Malatya’da faaliyet göstermektedir. Birleşmiş Milletler ve İTKİB paydaşlarıyla oluşturulan "Türkiye'nin Tekstil Sektöründe KOBİ'ler İçin Sürdürülebilir Ağlar ve İlişkiler Zinciri Oluşturulması Ortak Programı’nın tekstil konusunda önemli kümelenme potansiyeline sahip dört ilde uygulanması öngörülmüş ve bu illerden biri olan Malatya projenin koordine edildiği merkez olarak seçilmiştir. Hayvancılık Malatya’da hayvancılık sektörü gün geçtikçe gelişmekte ve önem kazanmaktadır. Sahip olduğu geniş meralarla ve uygun iklimiyle hayvancılık konusunda yatırım için ideal bir yer olan Malatya’da, bu alanda çeşitli ölçeklerde yeni yatırımlar gerçekleştirilmektedir. Karakaya başta olmak üzere önemli baraj göllerine sahip olan Malatya’da, su ürünleri konusunda da önemli bir potansiyel mevcuttur. Hayvancılık konusunda devlet desteği çoğunlukla büyük yatırımlar için mevcuttur. Bölgesel teşviklerden azami ölçüde yararlanabilmek için; entegre hayvancılık yatırımlarında (entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil) süt inekçiliği entegre tesislerinde 300 büyükbaş, büyükbaş besicilik entegre tesislerinde 500 büyükbaş/dönem, süt ve et yönlü küçükbaş entegre tesislerinde 1000 küçükbaş/dönem kanatlı entegre tesislerinde 200.000 adet/dönem olarak asgari düzeyde yatırım gerekmektedir. Madencilik Madencilik sektöründe Malatya Türkiye’de nadir bulunan ve değerlendirilmesi gereken önemli rezervlere sahiptir. Türkiye’nin en önemli demir yataklarından biri olan Hekimhan-Hasançelebi demir yatakları Malatya’dadır. Bu yataklarda 865 milyon ton görünür ve muhtemel rezerv, Hekimhan-Deveci’ de, 40 milyon ton, Hekimhan-Karakuz’ da 14.5 milyon ton rezerv bulunmaktadır.1 Doğanşehir ilçesinin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, patates, soğan, tütün, kayısı, elma, çilek, şeker pancarı, fasulye ve üzümdür. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği ve arıcılık yapılmaktadır. 1 http://fka.org.tr/ContentDownload/Malatya'da%20%C3%96ne%20%C3%87%C4%B1kan%20Sekt%C3%B6rler.pdf 48 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Fındık Köyünde bunlara ek olarak tütün yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Projenin işletme aşamasında toplam 55 kişinin istihdam edeceği düşünülmektedir. Proje dahilinde çalışacak daimi personeller, bölgeden istihdam edilecek, böylece az da olsa bölge ekonomisine katkı sağlanmış olacaktır. 3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı, Hane Halkı Yapısı) Malatya ili ve ilçelerine ait 2013 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) nüfus sayımı sonuçları Tablo 3.1.2.1.’de, Merkez ilçesine ait nüfus verileri ise Tablo 3.1.2.1.’de sunulmuştur. Tablo 3.1.2.1. Malatya İli ve İlçelerine Ait Nüfus Bilgileri (2013) İl/İlçe merkezi Toplam Malatya Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek 32.260 16.568 15.692 32.260 16.568 Akçadağ 11.041 5.496 5.545 11.041 5.496 Arapgir 9.038 4.569 4.469 9.038 4.569 Arguvan 297.806 147.104 150.702 297.806 147.104 Battalgazi 28.978 14.333 14.645 28.978 14.333 Darende 41.006 20.786 20.220 41.006 20.786 Doğanşehir 4.720 2.333 2.387 4.720 2.333 Doğanyol 22.181 11.067 11.114 22.181 11.067 Hekimhan 5.975 2.826 3.149 5.975 2.826 Kale 8.885 4.371 4.514 8.885 4.371 Kuluncak 17.986 8.644 9.342 17.986 8.644 Pütürge 15.297 7.763 7.534 15.297 7.763 Yazıhan 267.365 134.844 132.521 267.365 134.844 Yeşilyurt Toplam 762.538 380.704 381.834 762.538 380.704 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet Sitesi 49 Kadın 15.692 5.545 4.469 150.702 14.645 20.220 2.387 11.114 3.149 4.514 9.342 7.534 132.521 381.834 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 3.1.2.2. Doğanşehir İlçesi ve Köylerine Ait Nüfus Bilgileri (2013) Doğanşehir Altıntop 438 Beğre 577 Çavuşlu 315 Çığlık 581 Çömlekoba 248 Dedeyazı 345 Doğu 2.781 Erkenek 4.331 Esentepe 1.863 Eskiköy 423 Fındık 1.110 Gövdeli 2.168 Günedoğru 960 Gürobası 152 Güzelköy 304 Hudut 321 Kadılı 579 Kapıdere 588 Karanlıkdere 135 Karaterzi 495 Karşıyaka 2.942 Kelhalil 245 Kurucaova 3.132 Küçüklü 448 Örencik 965 Polat 2.137 Polatdere 265 Reşadiye 352 Savaklı 558 Söğüt 2.451 Suçatı 154 Sürgü 3.484 Şatıroba 105 Topraktepe 612 Yeni 3.699 Yolkoru 414 Yuvalı 329 Toplam Kaynak: Türkiye istatistik Kurumu Resmi İnternet Sitesi 50 41.006 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Göçler: Malatya ilinde 2011-2012 döneminde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) veri tabanına göre göç olayları Tablo 3.1.2.3.’de verilmiştir. Tablo 3.1.2.3. Malatya İlinde Göç Olayları (2011-2012) İl ADNKS 2012 Nüfusu Aldığı Göç 75.627.384 2.317.814 Türkiye 762.366 24.270 Malatya Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet Sitesi Verdiği Göç 2.317.814 28.545 Net Göç 0 -4.275 Net Göç Hızı 0 -5.6 Bilindiği gibi ülkemizde işsizlik önemli bir sorundur ve bu genel durumun proje kapsamında kalan yerler için de geçerli olduğu söylenebilir. İş olanaklarının yetersizliği nedeni ile özellikle gençler özellikle büyük kentlerde iş bulmaya çalışmaktadırlar. Bunların hepsinde hane üyesinin başka kent veya ilçede olmasının nedeni de yine iştir. Dolayısıyla planlanan faaliyetin işletmeye açılması ile birlikte, tesiste istihdam edilecek personelin büyük bir bölümü Doğanşehir İlçesi ve Fındık Köyünden temin edilecektir. Bu durum az da olsa ilçenin büyüme hızına katkıda bulunacaktır. 3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar) Tablo 3.1.3.1. İl’de Bulunan Bildirimi Zorunlu Hastalıklar Hastalık Adı Akut Kanlı İshal Bruselloz Hepatit A Hepatit B Kabakulak Kızamık Kızamıkçık Kuduz Riskli Temas Şark Çibanı Tablo 3.1.3.2. İl’de Bulunan Bildirimi Zorunlu Hastalıklar MERKEZ VE İLÇELER AKUT KANLI İSHAL HEPATİT A MERKEZ 420 96 AKÇADAĞ 0 1 ARAPKİR 0 0 DARENDE 2 10 BATTALGAZİ 27 3 DOĞANŞEHİR 44 17 DOĞANYOL 0 8 HEKİMHAN 5 0 KALE 0 5 KULUNCAK 5 0 YAZIHAN 0 16 YEŞİLYURT 95 1 PÜTÜRGE 0 13 Vaka Sayısı 78 56 51 1 13 olası 10 olası 6 olası 314 1 BRUSELLA (KESİN) 63 1 0 9 10 9 0 5 0 7 7 4 1 Yukarıda verilen tablolardan anlaşılacağı üzere proje alanı yakın çevresinde Akut Kanlı İshal, Hepatit A ve Brusella bulaşıcı ya da bildirilmesi zorunlu hastalıklardır. 51 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 3.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler Proje alanında işletilecek demir cevheri patlatmalı kazı yöntemiyle açık maden ocağı şeklinde işletilecektir. Bu nedenle kayacın gevşemesi için kullanılacak patlayıcı madde, patlatma esnasında oluşan kaya gevşemesi, topografyanın değişmesi, inşaat makinelerinin ocak içi ve nakliye yolundaki seyri hem insan sağlığı hem de çevre açısından risk ve tehlike barındırmaktadır. Bu nedenle; Proje kapsamında kullanılacak araçlar hız sınırına uyacak, ocak alanı içerisinde çalışma ortamı ve taşıma yolları nemlendirilerek oluşması muhtemel toz emisyonu minimize edilecektir. 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi gazetede yayınlanan “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği“ ve “Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmeliği’’nin gerektirdiği her türlü önlem alınacaktır. İşçilerin toz ve gürültüden etkilenmemeleri için toz maskesi ve kulaklık kullanmaları sağlanacaktır. Ayrıca araç, makine ve teçhizatın kullanımından dolayı oluşabilecek iş kazalarını azaltmak ve engellemek için personele eğitim verilecek ve gerekli yerlere uyarı levhaları asılacaktır. Demir Ocağı Kapasite Arttırımı ve Alan Genişleme Projesi Tesisi için 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” doğrultusunda, “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları” alınacak olup yönetmelik gereğince ilgili kurumca toplanacak inceleme kurulunca belirlenecek Sağlık Koruma Bandı oluşturulacak ve tesis işletmeye açılmadan önce ilgili kurumlardan gerekli izinler alınacaktır. Faaliyetin her aşamasında 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 2872 Sayılı Çevre Kanunu ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü hükümlerine uyularak, çevre ve çevre toplum sağlının korunmasına yönelik gerekli olan hertürlü önlemler alınacaktır. Trafik kazalarının önlenmesi için gerekli uyarı levhaları konulacak, karayoluna giriş çıkışlarda trafik işaretlemeleri yapılacak, araç kullananların asgari hızla gitmeleri için gerekli uyarı ve denetimler yapılacaktır. 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri Mevzut izinli ocak alanları için yapılan çalışmalarda yöre halkından iş gücü temin edilmektedir. Teknik personel ise ilçe ve il dışından faaliyet alanına gelmekte, konaklamayı il veya ilçede yapmaktadır. Kapasite artışı yapılacak olan alanda üretimi gerçekleştirilecek olan demir satışından yurt ekonomisine önemli bir katkı sağlanacak olup hammadde temininde önemli bir mesafe kat edilmiş olacaktır. Demir üretimi ve pazarlanması sırasında Doğanşehir İlçesi ve Fındık Köyü yakın çevresindeki halka doğrudan ve dolaylı istihdam olanakları yaratılacak olup ödenecek vergilerle birlikte devlet ekonomisine ve mevcut ticaretin canlanmasına katkıda bulunması beklenmektedir. 52 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri) Malatya il ve ilçelerinde yapılan okullar ile köylerde taşımalı eğitim için yapılan okullar Milli Eğitim Müdürlüğünün Tip projeleri olup Bodrum+Zemin kat+3 kat olarak yapılmaktadır. Köylerde ise daha çok tek katlı olarak yapılmaktadır. İlçe Adı Merkez Akçadağ Arapgir Arguvan Battalgazi Darende Doğanşehir Doğanyol Hekimhan Kale Kuluncak Pütürge Toplam Tablo 3.1.6.1. Eğitim Öğretim Yılı Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının İl ve İlçelere Göre Dağılımı Yerleşim Öğretim Şekli Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Yeri Derslik Şube Okul Ücretli Toplam Sayısı Sayısı Genel Şehir Köy Normal İkli Erkek Kız Öncesi Öğretmen Öğretmen Toplam Öğretmeni Sayısı Sayısı 112 35 87 60 304 394 4.350 4.007 8.357 316 108 424 3 16 18 1 24 25 196 167 363 21 4 25 3 2 5 8 9 74 71 145 6 3 9 1 4 5 5 6 39 50 89 4 4 11 16 24 3 29 33 288 286 574 21 7 28 4 13 14 3 29 26 229 250 479 23 2 25 6 25 31 38 43 370 363 733 29 11 40 1 4 5 5 5 46 31 77 3 3 1 9 9 1 14 13 99 97 196 16 3 19 1 3 4 6 6 52 47 99 4 1 5 2 4 6 7 7 49 35 84 6 1 7 8 14 15 8 32 38 310 285 595 25 16 41 156 166 244 156 531 632 6.306 53 5.885 12.191 497 162 659 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. DEMİR OCAĞI ALAN GENİŞLETİLMESİ, KAPASİTE ARTIRIMI VE KIRMA ELEME TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 3.1.6.2. Eğitim Öğretim Yılı Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının İl ve İlçelere Göre Dağılımı Kız Toplam Şube Sayısı Derslik Sayısı Erkek Kız Toplam Branş Sınıf Toplam Erkek Kız Toplam Mezun Öğrenci Sayısı Erkek Öğretmen Sayısı Toplam Öğrenci Sayısı İkli Yeni Kayıt Öğrenci Sayısı Normal Öğretim Şekli Merkez 86 67 153 4.326 4.070 8.396 2.748 1.926 37.598 34.973 72.571 2.206 1.732 3.398 4.669 4.416 9.085 Akçadağ 37 2 39 191 198 389 283 246 1.826 1.758 3.584 146 130 176 209 225 434 Arapgir 13 13 63 70 133 77 80 596 551 1.147 31 35 66 78 74 152 Arguvan 9 9 37 45 82 59 63 392 356 748 43 27 70 64 58 122 Battalgazi 26 3 29 309 274 583 248 219 2.526 2.399 4.925 146 154 300 352 344 696 Darende 41 2 43 260 235 495 307 289 2.317 2.131 4.448 134 116 250 260 285 545 Doğanşehir 38 38 373 337 710 305 309 2.927 2.689 5.616 141 158 299 391 361 752 Doğanyol 8 8 51 46 97 47 39 329 342 671 10 12 22 30 35 65 Hekimhan 23 25 124 123 247 172 140 1.062 1.002 2.064 68 63 131 147 147 294 Kale 12 12 23 29 52 70 43 395 349 744 22 24 46 48 42 90 Kuluncak 17 17 65 67 132 93 74 594 585 1.179 25 28 53 84 57 141 Pütürge 75 2 77 155 144 299 322 166 1.628 1.738 3.366 48 68 116 177 138 315 Yazıhan 21 1 22 131 89 220 142 124 1.004 901 1.905 65 67 132 123 105 228 Yeşilyurt 22 4 26 297 268 565 298 304 2.792 2.569 5.361 248 176 424 361 301 662 Toplam 428 83 511 6.405 5.995 12.400 5.171 4.022 55.986 55.343 108.329 3.333 2.790 6.023 6.993 6.588 13.581 İlçe Adı 2 54 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Fındık Köy’ de 1961 yılında ilkokul yapılmıştır. Nüfusun artmasıyla bu bina ihtiyaca cevap veremediğinden dolayı 1987 yılında köyün girişine bir bina daha yapılmıştır. İlerleyen yıllarda bu iki binanında yetersiz kalması ve kullanışsız olması sebebiyle 20092010 eğitim-öğretim yılında hizmet vermeye başlayan yeni okul yapılmıştır. Köyde okuma-yazma oranı yüksek olmasına rağmen üniversiteye girenlerin sayısı çok azdır. Son yıllarda liseyi bitirenlerin sayısı da azalmaya başlamıştır. İlköğretimi bitiren öğrencilerin çoğunluğu liseye bir-iki yıl devam edip okulu bırakmaktadırlar. Tütünün iyi gelir getirmesi sebebiyle eğitim-öğretim ikinci plana atılmıştır. Eğitim-öğretim, uzun bir süreç olarak görülmektedir. Tablo 3.1.6.3. İl’de Bulunan Hastaneler Hastane Adı Malatya Devlet Hastenesi Turgut Özel Tıp Merkezi Askeri Hastane Akçadağ Devlet Hastanesi Arapgir İlçe Entegre Hastanesi Darende Devlet Hastanesi Doğanşehir Devlet Hastanesi Hekimhan Devlet Hastanesi Pütürge Devlet Hastanesi Yeşilyurt Devlet Hastanesi Yazıhan İlçe Entegre Hastanesi Özel Hastaneler Özel Mavi Nokta Hastanesi Özel Malatya Hastanesi Özel EGM Hayat Hastanesi Özel Sevgi Hastanesi Özel Gözde Hastanesi Özel Park Hospital Hastanesi Özel Müjde Hastanesi Özel Gözde Kışla Hastanesi Özel Gözde Akademi Hastanesi İl Genelindeki Toplam Yatak Sayısı Kaynak: İl Çevre Durum Raporu Yatak Kapasitesi (Kişi) 800 827 200 25 25 58 25 25 25 60 10 48 15 20 22 45 28 48 32 28 2.366 Fındık köyde sağlık ocağı olmayıp, Doğanşehir Devlet Hastanesi ihtiyacı karşılamaktadır. 3.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları Mevcut demir ocağında toplam 15 personel çalışmakta olup, kapasite artışı ile birlikte ilave 40 kişi daha çalışacak ve toplamda 55 personel görev alacaktır. Mevcut durumda çalışan personel için prefabrik şantiye kurulmuş olup buradan sökülerek yeni kurulacak kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi alanı içerisine taşınacaktır. Çalışan personelde civar köylerden temin edileceği için konut sıkıntısı olmayacaktır. 55 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 3.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi Sahada planlanan ve aşağıdaki bölümlerde ayrıntıları verilecek işletme sistemi ve belirlenen kapasite için gerekli olabilecek yatırımlar ve işletme sermayesi işletmecinin öz sermayesinden karşılanacak olup, gerektiğinde kredi talebinde bulunacaktır. Mevcut durumda işletme devam ettiği için makine parkı bulunmaktadır. Kapasite artışı ve alan genişlemesi ile kırma eleme tesisi, manyetik ayırma tesisi, diğer makineler ile personel, patlayıcı madde ve vb. hizmetlerin alınması için harcama yapılacaktır. Tablo.3.1.8.1. İşçi ve Personel Giderleri Kapasite Artışı Mevcut VASFI İle Planlanan Adet Adet Maden Mühendisi 1 1 (Teknik Nezaretçi) AY NET GİDER(TL) TOPLAM MAL. 12 2.000,00 x 1 = 2.000,00 24.000,00 Operatör 4 10 12 1.500,00 x 10 = 15.000,00 180.000,00 Ateşçi 1 2 12 1.000,00 x 2 = 2.000,00 24.000,00 Şoför 2 15 12 1.300,00 x 12 = 15.600,00 187.200,00 İşçi 6 25 12 1.000,00 x 25 = 25.000,00 300.000,00 Yağcı 1 2 12 TOPLAM 15 55 715.200,00 İşçi ve personel giderinin toplamının % 22’si SSK olarak ödenecektir. Bu durumda; 715.200,00 x 0,22 = 157.344,00 TL SSK gideri 715.200,00 + 157.344,00 = 872.544,00 TL Toplam İşçi ve Personel Gideri = 872.544,00 TL Akaryakıt ve yağ sarfiyatı; İşletmede kullanılacak olan iş makineleri ve araçların motorin harcamaları; Projeye konu Demir ocağında dekapaj ve üretim faaliyetleri esnasında 1 adet Wagon Drill, 6 adet Ekskavatör, 4 adet Lastik Tekerlekli Yükleyici, 1 adet Kompresör, 12 adet Kamyon, 1 adet Arazöz kullanılması planlanmıştır. İşçilerin taşınması için 4 adet Minibüs kullanılacaktır. Ancak diğer araçlar gibi 10 saat değil maksimum4 saat çalışacaktır. Bu nedenle ayrı hesaplanmıştır. Nitekim bir iş makinesinin saatte 10 L motorin harcadığı varsayılır. Bu durumda harcanan motorin miktarı; 10 L/saat –1 adet iş makinesi × 25 adet iş makinesi = 250 L motorin / saat Üretim sırasında Kullanılan Araçların Yıllık Tüketeceği Motorin Miktarı = 250 kg/saat × 10 saat/gün × 26 gün/ay × 9 ay/yıl = 585.000 L/yıl Taşımada Kullanılacak Minibüslerin Yıllık Tüketeceği Motorin Miktarı 10 L/saat –1 adet iş makinesi × 4 adet iş makinesi 56 = 40 L motorin / saat = MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 40 kg/saat × 4 saat/gün × 26 gün/ay × 9 ay/yıl = 37.440 L/yıl Toplam Motorin Miktarı : 585.000 + 37.440 = 622.440 L/yıl Makinelerde Kullanılacak Motor Yağı Miktarı; Pratik olarak, hesaplamalarda motorin giderinin %0 5’i tutarında motor yağı gideri hesaplanmaktadır. Buna göre işletmenin yıllık motor yağı gideri: (http://www.tupras.com.tr) Yağ Harcaması = 622.440 L/yıl x 0,005 = 3.112,2 L/yıl Yakıt Gideri = 622.440 L/yıl x 4,50 TL/L = 2.800.980 TL /yıl Yağ Gideri = 3.112,2 L/yıl x 14,00 TL/L = 43.570,8 TL/yıl Toplam Yağ + Yakıt = 2.800.980,00 TL/yıl + 43.570,80 TL/yıl = 2.844.550,80 TL/yıl İşletmede 1 yıl içerisinde 198.218,64 kg Anfo kullanılacaktır. 1 kg Anfo = 1,3 TL Anfo Madde Gideri= 198.218,64 kg x 1,3 = 257.684,23 TL Bu miktarın % 30 si kadar dinamit ve diğer giderler hesaba katıldığında; Toplam Patlayıcı Gideri = 257.684,23 TL × 1,3 = 334.989,50 TL/yıl Elektrik Gideri = A x G x S x KW x F A = Makine adedi G = Bir Yılda Çalışma Süresi (Gün) S = Bir Günde Çalışma Süresi (Saat) KW = Motor Gücü F = Elektrik Fiyatı (TL/kwh) Faaliyet alanında saatte ~ 278 ton kapasiteli kırma eleme tesisi çalıştırılacaktır. Kırıcı Motor Gücü = 179 KW Toplam Elektrik Gideri = 1 x 234 x 10 x 179 x 0,208578 TL/kwh (kaynak: http://www.tedas.gov.tr/BilgiBankasi/Sayfalar/ElektrikTarifeleri.aspx) = 87.364,98 TL Faaliyet alanında saatte ~ 223 ton kapasiteli manyetik ayırma tesisi çalıştırılacaktır. Kırıcı Motor Gücü = 179 KW Toplam Elektrik Gideri = 1 x 234 x 10 x 179 x 0,208578 TL/kwh (kaynak: http://www.tedas.gov.tr/BilgiBankasi/Sayfalar/ElektrikTarifeleri.aspx) = 87.364,98 TL 57 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Mevcut kullanılan şantiye binasında aydınlatma ve ısınma için elektrik enerjisi kullanılmaktadır. Kapasite artışında da aynı alan kullanılacak olup yıllık elektirk gideri yaklaşık 5.000 TL olacağı tahmin edilmektedir. Toplam Elektrik Gideri: 87.364,98 x 2 + 5.000 = 179.729,96 TL Makine Teçhizat Açıklaması Firmanın mevcut durumda makine parkı yer almaktadır. Kapasite artışı ve alan genişlemesi projesi ile aşağıdaki makineler dahil edilecektir. Ekskavatör (4 Adet) Lastik Tekerlekli Yükleyici (2 Adet) Kamyon (8 Adet) Kırma Eleme Tesisi Manyetik Ayırma Tesisi Toplam 1.000.000,00 TL 400.000,00 TL 1.200.000,00 TL 250.000 TL 350.000 TL 3.200.000 TL Kullanılmış makine ve ekipman alınacağından amortisman değeri % 10 olarak alınmıştır. (Sabit değer x 10)/100 = (3.200.000 x10)100 = 320.000,00 TL Tablo.3.1.8.2. Yıllık İşletme Gider Tablosu CİNSİ HARCAMA MİKTARI(TL) İşçi ve Personel 872.544,00 Yağ ve Yakıt 2.844.550,80 Patlayıcı 334.989,50 Elektrik 179.729,96 Amortisman 320.000 Bakım-Onarım 10.000,00 Beklenmeyen Gider 20.000,00 TOPLAM 4.581.814,26 Tablo.3.1.8.3. Toplam Yatırım Tablosu HARCAMA MİKTARI CİNSİ Ruhsat İçin Müracaat 4.839,60 Teminat 142.647,38 Etüt ve Proje Giderleri 5.000,00 Arazi Mülkiyet Giderleri 35.000,00 Arazi Düzenleme Giderleri 10.000,00 Ulaştırma Giderleri 10.000,00 Makine ve Teçhizat Giderleri 3.200.000,00 İşletmeye Alma Gideri 25.000,00 TOPLAM 3.432.486,98 58 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Toplam Yatırım ve İşletme Gideri= 4.581.814,26+ 3.432.486,98 = 8.014.301,24 TL Demir Satış Fiyatı Üretim Kapasitesi : 35 $/TON + KDV (1 $ = 2,1031 TL) : 41,3 $ = 86,858 TL/TON : 468.000 TON/YIL Üretilecek Cevherin Yıllık Değeri : 40.649.544,00 TL/YIL İşletme 1. yılda kendini amorti edecek ve kara geçecektir. 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri Proje kapsamındaki en yakın yerleşim yeri Fındık Köyüdür. İşletme alanlarından Kapasite Artışı Poligon-3’ ün hemen 50 metre dışında köye ait ev bulunmaktadır. Yazın 23 aylık dönemde hasat amaçlı olarak kullanılan ev, yılın geri kalanında kullanılmamaktadır. Kapasite Artışı Poligonlarının kenarından Büyükkurtluca Deresi akmakta olup, 750 m. Mesafede bulunan Polat Barajının su kaynaklarından biridir. Derenin suyu, dere yatağı kenarında bulunan tarlaların sulanmasında kullanılmaktadır. Polat barajı ise Polat Barajı Sulama Alanı’ nın ana su kaynağını oluşturur. Bu sulama alanı ise Fındık Köy, Polat, Çavuşlu ve Yolkoru köylerinin tarlaları sulanmaktadır. Projenin işletmeye alınması ile birlikte Çavuşlu, Polat, Yolkoru ve Fındık köyleri merkezi etkilenmeyecektir. Ancak Büyükkurtluca Deresi kenarındaki Fındık köyü halkına ait tarım alanları ile nakliye sırasında kullanılacak nakliye güzergahındaki Haydarlar ve Mamaağa Mezrası yerleşimlerinin tozdan etkilenmesi muhtemeldir. Bu kapsamda, gerekli tüm önlemler alınacak, olası problemlere karşı yerleşim yerindeki köy halkı mağdur edilmeyecek ve karşılıklı anlaşma ile işlemler yürütülecektir. Köy içerisinde araçlar hız sınırlarına, trafik işaret ve işaretçilerine uyulacaktır. Yolların bozulmaması için gabari sınırı üzerinde yük taşınmayacaktır. Akarsu ve Yeraltı Sularına Etkileşim: Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler; bu kapsamda Proje alanı içerisinde Büyükkurtluca Deresi ve yan kolları yer almaktadır. 4 mevsim akar durumda olan Büyükkurtluca Deresinin yan kolları ise kuru dere niteliğindedir. Ayrıca Ruhsat Poligon-2 içerisinde ise Kömürcükboğazı Deresi ve yan kolları yer almaktadır. Büyükkurtluca Deresi gibi 4 mevsim akar durumdadır. Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları; Ruhsat Poligon-2 içerisinde Polat Barajı Göleti yer almaktadır. Büyükkurtluca ve Kömürcükboğazı Deresi tarafından beslenmektedir. Polat Barajı Göletine en yakın işletme alanı, Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 olup 750 m. mesafededir. 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ nin ilgili hükümlerine uyularak belirlenmiş alanda yapılacak çalışmalarda bu yönetmeliğin tüm hükümlerine uyulacaktır. 59 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Yerleşim Yerlerine ve Şahıs Arazilerine Etkileşim Proje kapsamındaki en yakın yerleşim yeri Fındık Köyüdür. Demir ocağında yapılacak üretim faaliyetleri sırasında; patlatma işlemi gerçekleştirilecektir. Proje kapsamında oluşacak olan gürültü, patlatma ve iş makinelerinden kaynaklı olacaktır. Oluşacak olan gürültü kirliliğinin yakın yerleşim birimlerine ve personele olabilecek etkilerinin hesapları ve değerlendirmeleri Bölüm 5.4’ te hesaplanmıştır. Demir ocağında yapılacak üretim faaliyetleri sırasında; toz emisyonları oluşacaktır. Oluşacak olan toz emisyonları ocak üretim faaliyetlerinden kaynaklanmakta olup, özellikle işletme aşamasında kamyonların hareketlerinden kaynaklanmaktadır. Oluşacak toz emisyonları ile ilgili detaylı toz emisyonları hesaplamaları ve yapılacak olan bu hesaplamalara göre hava kalitesi değerlendirme çalışmaları Bölüm 5.1.’ de verilmiştir. Mevcut Köprü, Sanat Yapıları ve Yollara Etkileşim Nakliye yolu olarak kullanılacak güzergah ise Haydarlar mezrası ve Mamaağa Mezrası istikametinden Küçüklü Köyü yakınlarına ulaşan stabilize yoldur. Bu yol aynı zamanda firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi” ne giden yoldur. (Şekil 2:3.4.1.) Kullanılacak bu yol üzerinde köprü, menfez vb. sanat yapısı bulunmamaktadır. İşletme faaliyeti kapsamında yollarda meydana gelebilecek tüm olumsuzluklar, Martut Madencilik tarafından karşılanacaktır. 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü Demir Ocağı faaliyetinin rezerv miktarına, ocak ömrüne ve günün ekonomik koşulları hesaba katıldığında projenin rezerv ömrü yaklaşık 143 yıldır. Ancak MİGEM’nden alınacak olan işletme izinlerinin 10 yıllık verilmesi sebebiyle; 10 yılda bir temdit yoluna gidilecektir. Projenin ekonomik ömrü ise 60 yıl olup piyasadaki talebe ve teknolojik gelişmelere paralel olarak tesiste planlanan üretim çalışmaları doğrultusunda tesisin uzun yıllar çalışacağı düşünülmektedir. Faaliyet kapsamında, işletmede çalışacak olan personel, ihtiyaç duyulan kalifiye elemanların dışındakiler öncelikle Fındık Köyü ve yakın çevresinden sağlanacaktır. Proje ömrü boyunca yöre halkının yeni bir iş alanında istihdam edilmeleri sağlanmış olup, işçilerin günlük gıda gereksinimleri yakın çevre köyler ve merkezden temin edilecektir. Bu yolla gerek köylülerin gerekse merkezdeki işyerlerine dönük ekonomik bir akış gerçekleşecektir. Ayrıca proje ömrü boyunca ödenecek vergiler kapsamında ülke ekonomisine de önemli oranda katkı sağlanmış olacaktır. 60 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 3.1.11. Zamanlama Tablosu Zamanlama tablosu Tablo 1.1.2.’ de verilmiştir. 3.2. Diğer hususlar Bu başlık altında açıklanacak başka bir husus bulunmamaktadır. 61 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BÖLÜM 4: MEVCUT KAYNAKLARIN KULLANIMI 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL (Bölgesel ve Çalışma Alanı Baz Alınarak Mevcut ve Planlanan Durum Verilmelidir) 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu Martut Mad. İnş. Nak. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü civarında 65567 ruhsat numaralı, toplam 2.947,26 hektar alan içerisinde 640,32 hektarlık alanda “Demir Ocağı Kapasite Artırımı ve Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” projesi gerçekleştirilecektir. Söz konusu proje için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, MİGEM’nden 20.05.2008 tarihinde alınan İşletme Ruhsatı eklerde verilmiştir. (Bkz.Ek-1) İşletme Ruhsatlı saha içerisinde 24,78 ha.’lık alanda 80.000 ton/yıl kapasiteli ocak için 05.10.2010 tarih ve 37 karar numarası ile “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınmış ve üretime başlanmıştır. Daha sonra ise 24.05.2012 tarih ve 23 karar numarası ile 24,95 ha.’ lık alanda 3 poligonda (9,94 ha.+10 ha.+5 ha.) toplam 70.000 ton/yıl kapasiteli ocak için “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınmıştır. İzin alınan 9,94 ha.’ lık Poligon-1 alanı daha önce izin alınmış 24,78 ha. lık alan içinde olup (Bkz. Ek-4) sonuçta izin alınan toplam alan 39,78 ha. (14,84 ha.+9,94 ha.+10 ha.+ 5 ha.) olup, 150.000 ton/yıl kapasiteye ulaşılmıştır. İzin alınan 39,78 ha.’ lık alanın tamamı hazine arazisi olup, gerekli izinleri alınmıştır. Alan genişlemesi yapılacak 640,32 ha.’ lık alan içerisinde, hazine, mera ve tarım alanları yer almaktadır. Alan genişlemesi yapılacak alanlarla ilgili olarak Topraksu Genel Müdürlüğü Yayınları, Malatya ili Arazi Varlığı kitabına göre (Ek-5) Kapasite Artışı Poligon -1’ de 265,44 Ha. mera alanı, 32,46 Ha. tarım alanı; Kapasite Artışı Poligon -2’ de 97,02 Ha. mera alanı, 85,50 Ha. tarım alanı, 26,88 Ha. Çıplak Kaya; Kapasite Artışı Poligon -3’ de ise 86,62 Ha. mera alanı ve 46,4 Ha. tarım alanı olarak belirlenmiştir. Ancak mera alanları içerisinde hazine arazisi olması muhtemel olup, bu aşamada ne kadar alan kapladığı bilinmemektedir. a) Tarım ve Hayvancılık a.1 Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü Tablo 4.1.a.1.1. Malatya İlinde Tarım Arazisinin Niteliği İtibariyle Dağılımı ARAZİNİN KARAKTERİ MİKTARI (ha) Sulanan Arazi 173.389 TARIM ALANI Sulanabilir Arazi Susuz Arazi 33.504 MERA VE ORMANLIK ALAN Çayır-Meralar* 580.423 Orman ve Fundalıklar 149.128 Taşlık-Kayalıklar 58.910 Su Satıhları 18.022 Diğer Alanlar 218.577 TOPLAM ALAN (ha) 425.450 729.551 86.199 Yerleşim Alanları 9.267 * Tabloda yer alan Çayır-Mera alanı uzun yıllardır kullanılmakta olan istatistiki veridir. 2013 yılı itibari ile tespit çalışmaları neticesinde belirlenen ilde mera alanı 442 bin hektardır. 62 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ORMAN VE FUNDALIKLAR (HA) 149.128 12% KÜLTÜR DIŞI VE YERLEŞİM ALANLARI (HA) 86.199 7% 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU TARIM ALANI (HA) 425.450 34% TARIM ALANI (HA) ÇAYIR-MERA ALANLARI (HA) ORMAN VE FUNDALIKLAR (HA) KÜLTÜR DIŞI VE YERLEŞİM ALANLARI (HA) ÇAYIR-MERA ALANLARI (HA) 580.423 47% Şekil 4.1.a.1.1. İlde Tarım Arazisinin Niteliği İtibariyle Dağılımı Tablo 4.1.a.1.2. İlde Tarım Arazi Sınıfları I.SINIF 70.177 HA II.SINIF 81.399 HA III.SINIF 126.517 HA IV.SINIF 124.217 HA V.SINIF 0 HA VI.SINIF 14.105 HA VII.SINIF 9.035 HA TOPLAM 425.450 HA Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu 63 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.1.a.1.2. İl Topraklarının Arazi Kullanım Kabiliyetine Göre Dağılımı Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu Mevcut işletilen ocak alanlarının tamamı hazine arazisidir. Gerekli izinler alınmış ve faaliyete başlanmıştır. Alan genişlemesi yapılacak poligonlar da hazine ve mera arazisi vasfında olup az miktarda sulu tarım alanları bulunmaktadır. Kapasite Artışı Poligon 1 ve 2’ de topografyanın en dik olduğu kısımlar ise çıplak kaya olarak belirlenmiştir (Ek-5). Projenin işletilmesi aşamasında köy halkının ekili-dikili tarım arazilerine, otlak alanlarına, büyük ve küçükbaş hayvanlarına; tozunma, hafriyat, pasa atık gibi sebeplerden dolayı herhangi zarar verilmeyecektir. Olası zarar meydana gelirse zarar ve ziyan Martut Madencilik tarafından karşılanacaktır. 64 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.1.a.1.3. İlçelere Göre Köy Tarım Arazisinin Kullanılışı Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu 65 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU a.2 Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları Tarımsal üretim; geleneksel usullerden kurtularak, hızla modernleşme yönündedir. Modern tarım teknolojilerinin yaygınlık kazanmasına bağlı olarak, ilde narenciye hariç her türlü bitki yetiştirilebilmektedir. Kayısı üretimi ilin tarımsal üretimi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Dünya kuru kayısı üretiminin yaklaşık %85'i Türkiye' de, ülkemizde üretilen kuru kayısının %90' ı Malatya İlinde gerçekleştirilmektedir. Bu manada Malatya Türkiye'nin değil dünyanın en önemli kayısı üretim merkezi olup, İl'in kuru kayısı üretimi adeta ülke üretimini temsil etmektedir. 2008 yılında 363.607 ton yaş kayısı elde edilmiş olup, kuru kayısı üretimi ise 84.100 ton düzeyinde gerçekleşmiştir. 2008 yılında 95.768 ton kuru kaysı ihraç edilerek karşılığında 313.059.231.-$ gelir elde edilmiştir. 2009 yılı yaş kayısı rekoltesi 343.284 ton olup, elde edilen kuru kayısı miktarı 76.475 ton düzeyindedir. 2009 yılında 97.875 ton kuru kaysı ihraç edilerek karşılığında 276.210.428 $ gelir elde edilmiştir. İlde üretilen diğer önemli tarım ürünleri ise; hububat, şeker pancarı, tütün, yaş sebze ve meyvelerdir. Tablo 4.1.a.2.1. İlde Tahıl Ekim Alanları ve Üretim Miktarları TAHILLAR Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) 951.610 198.520 210 Buğday 357.270 78.428 227 Arpa 1.605 649 404 Mısır (Dane) 1.310.485 277.597 TAHIL TOPLAMI Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu Tablo 4.1.a.2.2. Baklagiller Ekim Alanları ve Üretim Miktarları BAKLAGİLLER Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) 7.270 1.553 214 Fasulye (Kuru) 36.265 3.670 101 Nohut 3.265 319 98 Mercimek (Kırmızı) 46.800 5.542 TOPLAM Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu Tablo 4.1.a.2.3. Soğansı ve Yumru Bitkilerin Ekim Alanları ve Üretim Miktarları ÜRÜNLER Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) 2.003 4.404 2.199 Soğan (Kuru) 525 542 1.032 Soğan (Taze) 17 11 630 Sarımsak(Taze) 708 1643 2.321 Patates 11 27 2.409 Havuç 5 15 2.900 Turp (Kırmızı) 3.269 6.642 11.491 TOPLAM Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu 66 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.1.a.2.4. Yem Bitkileri Ekim Alanları ve Üretim Miktarları YEM BİTKİLERİ Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) 4.357 23.188 5.335 Mısır (Slaj) 17.408 69.262 3.979 Yonca 5.117 5.708 1.116 Korunga 25.635 30.508 1.193 Fiğ 37.394 34.240 916 Mürdümük TOPLAM 89.911 162.978 Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu Tablo 4.1.a.2.5. Endüstriyel Bitkileri Ekim Alanları ve Üretim Miktarları ENDÜSTRİ BİTKİLERİ Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) 14.635 88.070 6.018 Şeker Pancarı 5.722 973 170 Tütün 1.450 276 190 Ayçiçeği (Yağlık) 21.807 83.319 TOPLAM Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu Tablo 4.1.a.2.6. Sebze Bitkileri Ekim Alanı ve Üretim Miktarları MEYVESİ YENEN SEBZELER Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) Domates (Sofralık) 8.853 36.640 4.139 Biber (Sivri, Çarliston) 1.371 1.704 1.243 Biber (Dolmalık) 3.992 7.663 1.919 Biber (Salçalık) 24 34 1.400 Patlıcan 3.623 9.716 2.682 Hıyar 3.961 14.385 3.632 Acur 20 70 3.500 Kabak (Bal) 46 110 2.395 Kabak (Sakız) 634 1.718 2.710 Karpuz 3.087 12.263 3.973 Kavun 17.425 17.528 1.016 YAPRAĞI YENEN SEBZELER Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) Lahana 163 838 5.140 Marol 528 1.431 2.711 Ispanak 1.382 1.585 1.147 Maydanos 157 116 0 BAKLAGİL SEBZELERİ Ekim Alanı (Da) Üretim (Ton) Verim (Kg/Da) Fasulye (Taze) 900 630 700 Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu 67 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.1.a.2.7. Malatya İlinde Meyvecilik Durumu YUMUŞAK Meyveli Ağaç Meyvesiz Toplam Ağaç ÇEKİRDEKLİ Üretim (Ton) Sayısı Ağaç Sayısı Sayısı MEYVELER Armut 179.525 16.280 195.785 4.312 Ayva 19.020 1.340 20.360 351 Elma 429.450 95.535 524.985 18.167 TOPLAM 627.995 113.135 741.130 22.830 TAŞ ÇEKİRDEKLİ Meyveli Ağaç Meyvesiz Toplam Ağaç Üretim (Ton) MEYVELER Sayısı Ağaç Sayısı Sayısı Erik 30.135 2.980 33.115 1.017 İğde 4.400 1.000 5.400 26 Kayısı 6.889.000 501.430 7.390430 343.284 Kiraz 81.410 24.375 105.785 1.807 Kızılcık 5.735 265 6.000 58 Şeftali (Nektarin) 2.130 825 2.955 46 Şeftali (Diğer) 51.160 5.986 57.146 1.051 Vişne 38.730 2.215 40.945 575 Zerdali 46.135 1.045 47.180 2.268 TOPLAM 7.148.835 540.121 7.688.956 350.132 SERT KABUKLU Meyveli Ağaç Meyvesiz Toplam Ağaç Üretim (Ton) MEYVELER Sayısı Ağaç Sayısı Sayısı Antep Fıstığı 51.550 2.275 53.825 226 Badem 35.770 53.700 89.470 359 Ceviz 124.940 54.955 179.895 2.477 TOPLAM 212.260 110.930 323.190 3.062 Meyveli Ağaç Meyvesiz Toplam Ağaç ÜZÜMSÜ MEYVELER Üretim (Ton) Sayısı Ağaç Sayısı Sayısı Trabzon Hurması 7.050 2.235 9.285 74 Dut 140.095 3.950 144.045 7.782 Nar 11.300 7.060 18.360 101 Çilek (Da) 742 0 742 345 Üzüm (Sofralık) (Da) 48.250 0 48.250 11.662 Üzüm Kurutmalık (Da) 8.890 0 8.890 1.831 Üzüm (Şaraplık) (Da) 4.730 0 4.730 2.493 TOPLAM 61.870 0 61.870 15.986 Kaynak: Malatya Valiliği, Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Malatya İl Çevre Durum Raporu Ort. Verim (Kg/Ağaç) 24 18 42 Ort. Verim (Kg/Ağaç) 34 6 50 22 10 21 20 15 49 Ort. Verim (Kg/Ağaç) 4 10 20 Ort. Verim (Kg/Ağaç) 10 56 9 465 242 206 527 Mevcut izin alınan ve alan genişlemesi planlanan alan Polat Barajı Sulama Alanı içerisinde yer almakta olup, hububat, meyve, fidan, bakliyat ve şeker pancarı (kaynak: http://geodata.ormansu.gov.tr/) yetiştirilmektedir. Fındık Köy halkı bunlara ek olarak tütünde yetiştirmektedir. a.3 Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları Malatya'da tarımın önemli kollarından biri de hayvancılıktır. Geniş meraları ve yeterli besicilik imkânları hayvancılık için uygun bir ortam oluşturmaktadır. Tablo 4.1.a.3.1. İlde Yapılan Büyükbaş Hayvancılık HAYVANIN CİNSİ Saf Kültür Sığır Kültür Melezi Yerli ve Diğer Toplam Büyükbaş At Katır Eşek TOPLAM Kaynak: Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 68 SAYISI (Baş) 34.198 77.547 14.250 125.995 1.576 1.076 3.018 5.670 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.1.a.3.2. İlde Yapılan Küçükbaş Hayvancılık HAYVANIN CİNSİ SAYISI (Baş) Koyun 210.819 Kıl Keçisi 37.551 Toplam Küçükbaş 248.370 Kaynak: Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 Şekil 4.1.a.3.1. İlde Yıllara Göre Hayvan Sayıları Kaynak: Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 Tablo 4.1.a.3.3. İl Genelinde Toplan Süt Üretimi HAYVANIN CİNSİ Sağmal Hayvan (Baş) İnek (Kültür Irkı) İnek (Melez) İnek (Yerli) Koyun Kıl Keçisi Toplam 15.747 45.759 6.152 145.126 22.810 235.594 Süt Üretim Miktarı (Ton) 66.137 146.428 9.228 14.512 3.421 239.726 Şekil 4.1.a.3.2. İlde Yıllara Göre Süt Üretimi Kaynak Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 69 Ortalama Süt Verimi (Kg/Baş) 4.200 3.200 1.000 125 160 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.1.a.3.4. İl Genelinde Toplan Et Üretimi Hayvanın Cinsi Kesilen Hayvan Sayısı (Baş) Sığır Koyun Kuzu/Toklu Kıl Keçisi/Oğlak Toplam 16.952 5.586 7.622 604 30.764 Et Üretim Miktarı (Ton) 3.422 157 181 14 3.774 Ortalama Karkas Verimi (Kg/Baş) 201 28 23 22 Şekil 4.1.a.3.3. İlde Yıllara Göre Et Üretim Miktarı Kaynak: Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 Tablo 4.1.a.3.5. Kümes Hayvancılığı SAYISI HAYVANIN CİNSİ Yumurta Üret.(Adet) (Baş) Yumurtacı Tavuk 210.095 39.332.800 Hindi 3.748 134.928 Ördek 956 98.468 Kaz 483 12.075 39.578.271 Toplam Kanatlı 215.282 Kaynak: Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 Verimi (Ad/Baş) 187 36 103 25 Tablo 4.1.a.3.6. İl Genelindeki Toplam Su Ürünleri Üretimi YETİŞTİRİCİLİK AVCILIK TOPLAM (kg) (kg) 86.900 3.187.000 3.273.900 Kaynak: Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 Tablo 4.1.a.3.7. İldeki Yıllar İtibari İle Üretilen Alabalık Miktarları ÜRETİLEN KAYNAĞIN 2007 (kg) 2008 (kg) 2009 (kg) BALIK CİNSİ TÜRÜ G.Alabalığı Yetiştiricilik 448.212 914.917 1.930.000 Gökçe Avcılık 30.420 29.770 22.970 Sazan Avcılık 64.000 65.400 52.500 Siraz Avcılık 31.500 30.850 22.200 Diğer Türler Avcılık 17.880 17.780 9.800 592.012 1.058.717 2.037.470 Toplam Kanatlı 215.282 Kaynak: Malatya Valiliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2011 2010 (kg) 2011 (kg) 2.300.000 7.700 65.500 19.500 0 2.392.700 3.187.000 7.000 57.500 16.400 6.000 3.273.900 Fındık Köyünde toplam 3.318 küçük ve büyükbaş hayvan bulunmaktadır (http://dogansehir.inube.com/blog/108/dogansehir-findik-koyu/). Ayrıca suyunu Fındık Dere’ den alan bir balık çiftliği yer almakta ve lokanta olarak hizmet vermektedir. 70 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU b) Orman Alanları b.1 Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri Proje alanında orman vasıflı arazi bulunmaktadır. b.2 Ocak Yerinin İşlendiği Mesçere Haritası ve Yorumu Proje alanında orman vasıflı arazi bulunmamaktadır. Konu ile ilgili ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek-15’ de verilmiştir. b.3 Sahanın Yangın Görüp Görmediği Proje alanında orman vasıflı arazi bulunmamaktadır. c) Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi c.1. Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler, Proje alanında kesilecek ağaç bulunmamaktadır. Ocak alanında herhangi bir sebepten dolayı çıkabilecek yangına karşı yeterli sayıda yangın söndürme cihazı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacaktır. Faaliyet sahasında bir telsiz telefon bulundurulacaktır. Yangın konusunda hassas davranılacak olup; sahada ateş yakılmayacak, çalışan işçiler kontrol edilecek ve uyarılacaktır. c.2. Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti, 2.947,26 hektarlık Ruhsat alanı içerisinde 640,32 hektarlık alanda “Demir Ocağı Kapasite Artışı, Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” projesi planlanmaktadır. Daha önce izin alınan alanlarla beraber toplam 680,1 ha.’ lık alanda faaliyet gerçekleştirilecektir. Alanın büyük bir çoğunluğu “hazine” ve “mera” arazisi, küçük bir kısmı ise “tarım” arazisinden oluşmaktadır. Faaliyet alanı ve çevresine ait toprak grubu Topraksu Genel Müdürlüğü Yayınları, Malatya ili Arazi Varlığı kitabından faydalanılarak belirlenmiştir. Buna göre alan genişlemesi yapılacak poligonlardaki arazi vasıfları aşağıda verilmiştir. Kapasite Artışı Poligon 1 Alanı içerisinde 252,55 hektarlık bölümünü F 24 t4 M VII.es toprak sınıfı, 12,89 hektarlık bölümünü F 15.3 M VI.es toprak sınıfı, 32,46 hektarlık bölümünü F 15.3 S VI.es toprak sınıfı; Kapasite Artışı Poligon 2 Alanı içerisinde 97,02 hektarlık bölümünü F 24 t4 M VII.es toprak sınıfı, 85,50 hektarlık bölümünü F 15.3 S VI.es toprak sınıfı, 26,88 hektarlık bölümünü Çıplak Kaya ve Molozlar; Kapasite Artışı Poligon 3 Alanı içerisinde 86,62 hektarlık bölümünü F 24 t4 M VII.es toprak sınıfı, 44,98 hektarlık bölümünü F 10.2 S III.es toprak sınıfı, 1,42 hektarlık bölümünü F 15.3 S VI.es toprak sınıfından oluşturmaktadır. 71 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Faaliyet alanı ve çevresinde yaygın olarak hazine ve mera arazisi ile tarım alanları yer almakta olup, orman vasıflı alan bulunmamaktadır. Arazi varlığı haritası ve ÇED İnceleme Değerlendirme Formu ek olarak sunulmuştur (Bkz. Ek-5, Ek-15). c.3. Etkilenecek Tabii Bitki Türleri Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı Çalışma yapılacak alanlarda etkilenecek tabii bitki türleri, Bölüm 4.7.’ de belirtilmiştir. Kapasite artışı ile 3 Poligonda yıllık 8.570 m2 (1.714 + 3.428 + 3.428)’ lik alanda bitkisel toprak hafriyatı yapılacak ve bitkisel toprak depo alanlarında geçici olarak depolanacaktır. Ancak ocağın işletilmesi aşamasında flora türlerinin tamamen ortadan kaldırılması gibi bir durum söz konusu olmayacaktır. Geçici olarak depolanan bitkisel toprak demirin çıkarılmasından sonra basamaklara serilerek ocak alanının rehabilitasyonunda kullanılacaktır. c.4. Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu, Proje alanı ve etki alanı içerisinde herhangi bir kayıtlı kültür varlıkları bulunmamakla birlikte, yapılan çalışmalar sırasında herhangi bir şekilde kültür ve tabiat varlığına rastlanıldığında, çalışmalar durdurulacak ve T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Malatya Müze Müdürlüğü’ ne haber verilecektir. c.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşaması olarak kırma eleme ve manyetik ayırma tesislerinin temel çalışması ve kurulumu aşamasında çalışma yapılacak, ocak alanlarında ise direk işletmeye geçilecektir. İnşaat ve işletme aşamasında herhangi bir şekilde kültür ve tabiat varlığına rastlanıldığında, çalışmalar durdurulacak ve Malatya Müze Müdürlüğü’ ne haber verilecektir. Arazide çalışma yapılmaya başlanmasıyla flora olumsuz yönde etkilense de, işletmenin tamamlandığı kısımlarda bitkisel toprak serilerek rehabilitasyon çalışmaları sayesinde flora türleri tekrardan yetişebilecektir. Proje alanı kapsamındaki işletme faaliyetleri ve ocaktaki çalışmalar sırasında oluşacak gürültü düzeyleri nedeniyle karasal fauna elemanları alandan geçici olarak uzaklaşabilmektedir. Oluşacak gürültü seviyelerinden etkilenmesi beklenen memeli ve kuş türlerinin kullanabileceği alternatif habitatlar proje alanının yakın çevresinde mevcuttur. Sonuç olarak; işletme aşamasındaki faaliyetler, türler üzerinde rahatsızlık faktörü yaratacak, popülasyonlar bundan olumsuz etkilenecek olsalar da, türlerin ortadan kalkması gibi bir tehlike unsuru söz konusu olmayacaktır. 72 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 4.2. Toprak Özellikleri a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması Faaliyet alanı ve çevresine ait toprak grubu Topraksu Genel Müdürlüğü Yayınları, Malatya ili Arazi Varlığı kitabından faydalanılarak belirlenmiştir. Proje alanında yaygın toprak tipi kırmızımsı kahverengi toprak grubudur. Kapasite Artışı Poligon 1 Alanı içerisinde 252,55 hektarlık bölümünü F 24 t4 M VII.es toprak sınıfı, 12,89 hektarlık bölümünü F 15.3 M VI.es toprak sınıfı, 32,46 hektarlık bölümünü F 15.3 S VI.es toprak sınıfı; olup arazi kullanım kabiliyeti 6 ve 7. sınıftır. Kapasite Artışı Poligon 2 Alanı içerisinde 97,02 hektarlık bölümünü F 24 t4 M VII.es toprak sınıfı, 85,50 hektarlık bölümünü F 15.3 S VI.es toprak sınıfı, 26,88 hektarlık bölümünü Çıplak Kaya ve Molozlar; olup arazi kullanım kabiliyeti 6 ve 7. sınıftır. Kapasite Artışı Poligon 3 Alanı içerisinde 86,62 hektarlık bölümünü F 24 t4 M VII.es toprak sınıfı, 44,98 hektarlık bölümünü F 10.2 S III.es toprak sınıfı, 1,42 hektarlık bölümünü F 15.3 S VI.es toprak sınıfı; olup arazi kullanım kabiliyeti 3, 6 ve 7. sınıftır. Proje alanını gösterir arazi varlığı haritası ve lejantı ek olarak verilmiştir (Ek-5). Kırmızımsı Kahverengi Topraklar: Kırmızımsı Kahverengi topraklar çeşitli ana maddeler üzerinde oluşur. Doğal bitki örtüsü uzunca otlar ve çalılardır. Doğal drenajları iyidir. Biyolojik etkinlikleri düşük, doğal verimlilikleri yüksektir. A horizonu tipik olarak kırmızımsı kahverengi veya kırmızıdır ve yumuşak kıvamdadır. B horizonu kırmızı veya kırmızımsı kahverengi, daha ağır bünyeli ve oldukça sıkıdır. B horizonunun altında kalsiyum karbonat birikme horizonu bulunur. Beyazımsı renkli olan bu horizon yumuşak veya çimentolaşmış olabilir. Bu toprakların eğimleri dik, çok dik ve orta, derinlikleri ise sığ, çok sığ ve orta derin dir. Yaklaşık olarak % 60’ ı taşlı, % 8’ i kayalıdır ve İl genelindeki taşlı toprakların % 23’ü, kayalıların ise % 35'i bu toprak grubundadır. Bu topraklar Doğanşehir ve Hekimhan çevresinde, Yeşilyurt ve Doğanşehir arasında bulunmaktadır. Eğimleri dik, çok dik ve orta, derinlikleri ise sığ, çok sığ ve orta derindir. Yaklaşık olarak % 602 ı taşlı, % 8’ i kayalıdır. İl genelindeki taşlı toprakların % 23’ ü, kayalıların ise % 35’ i bu toprak grubundadır. Kırmızımsı Kahverengi toprakların toplam oranı 212470 hektar olup bunun % 20'si toprak işlemeli tarıma uygundur. % 69,1'i mera olarak kullanılmakta, % 4,9’ u orman ve funda ile kaplı bulunmaktadır. 73 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU b) Yamaç Stabilitesi Şevler (yamaç) çeşitli mühendislik amaçları için yapay olarak açılan, eğimli yamaçlardır. “Şev stabilitesi çalışmaları” da, şevlerin bozulmadan, sağlam olarak kalabilmesi için yapılan çalışmaların tümüne verilen addır. Bu çalışmalar, şev stabilitesinin bozulma olasılığının olup olmadığını araştırılması üzerinedir. Şev stabilitesinde kullanılan parametreler, içsel sürtünme açısı (φ), kohezyon (c), kayaç veya zemin yoğunluklarıdır (γ). Süreksizlik düzlemlerine sahip bir kayaçta süreksizlik boyunca kaymayı oluşturacak kuvvetlerin uygulanmasıyla elde edilen sonuçlar Şekil 4.2.b.1.’ de basitleştirilerek verilmiştir. Hesaplamalar yapılırken her kayaç türü için ve zemin özelliğine göre ayrı ayrı; açı, kohezyon ve yoğunluk değerleri çizelgeler yardımıyla bulunmaktadır. Tablo 4.2.b.1. Toprak Ve Kayaçlar Için Kohezyon Değerleri Zemin veya Kayaç Cinsi C ( kg/ m2 ) Çok yumuşak toprak 170 Yumuşak toprak 340 Sert (pekişmiş toprak) 880 Sert toprak 2.200 Çok sert toprak 7.800 Çok yumuşak kayaç 17.000 Yumuşak kayaç 56.000 Sert kayaç 170.000 Çok sert Kayaç 560.000 Çok çok sert kayaç 1.000.000 Kaynak: (http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/3c5b2affa12eed8_ek.pdf) Tablo 4.2.b.2. Bazı Tipik Kayaçlar Için Sürtünme Açısı Değerleri (Hoek, 1970) Kayaç Tipi Kırıksız Kayaç(φ) Çatlak (φ) Rezidüel (φ) Andezit 45 31- 35 28- 30 Granit 50-64 Bazalt 48-50 47 Tebeşir 35- 41 Diyorit 53–55 Granit 50–64 Grovak 45–50 Kireçtaşı 30–60 33- 37 Monzonit 48–65 28- 32 31- 33 Porfir Kuvarsit 64 74 40 30- 34 44 26- 34 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kumtaşı 45–50 Şist 26–70 Şeyl 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 27- 38 25- 34 45–64 37 27- 32 Silttaşı 50 43 Sleyt 45–60 Kaynak: (http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/3c5b2affa12eed8_ek.pdf) Tablo 4.2.b.3. Kayaç ve zeminlerin bazı jeoteknik parametreleri KAYAÇ VE ZEMİN ÖZELLİKLERİ TİP Formasyon Cinsi İçsel sürtünme açısı kg/ m3 Malzeme Kompakt, üniform Taneli, üniform, iri-orta incelikte veya milli kum Gevşek, üniform taneli kum Kuru, iri taneli kum 1.440 Kuru, ince taneli kum 1.600 Sulu kum 1.840 Çok sulu kum 1.920 Karışık 1.760 Karışık 35- 40 Nehir çakılı 2.240 Ufak, yuvarlak taneli çakıl 40 Gevşek yuvarlak taneli çakıl 1.840 Kumlu kompakt 40- 45 Kumlu çakıl 1.920 Kumlu gevşek 35- 40 Granit 1.600 Kırılmış kaya 35- 40 Granit ve dolerit 1.760 Kireçtaşı ve kumtaşı 1.280 Kırılmış şeyl 35- 45 Tebeşir 1.000 şeyl 1.600 Kuru kil 1.760 Kuru, iri taneli kil 30 Drene edilmiş kil 1.840 Drene edilmiş, iri taneli kil 40 Sulu kil 1.920 Sert kil 10- 20 Kumlu sulu kil 1.600 Yumuşak kil 5- 7 Marn 1.760 Dolgu kili 10- 20 Çakıllı kil 2.000 KUM K O H E Z Y O N S U Z kg/m2 40–50 35- 40 35- 40 30- 35 ÇAKIL Artık kaya kırılmış) K O H E Z Y O N L U Derece Kohezyon Formasyon cinsi Yoğunluk KİL ÖRTÜ Yüzey toprağı İnce susuz kum Makaslama bölgesi malzemesi Fay, şeyl malzemesi Örtü toprağı 1.360 75 Çok sert, iri taneli kil Sert şeyli kil 17.600 14.600 Sert kil 9.800 Sağlam kil 4.900 Örtü 490–4.900 20–27 14- 22 30- 35 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU KAYAÇ VE ZEMİN ÖZELLİKLERİ TİP TABAKASI K O H EZ Y O NL U KAYA KÜTLESİ Formasyon Cinsi İçsel sürtünme açısı kg/ m3 Malzeme Derece Kohezyon Formasyon cinsi Yoğunluk kg/m2 toprağı Kuru toprak 1.440 Nemli toprak 1.600 Sulu toprak 1.680 Granit 2.614 Granit 30- 50 Bazalt 2.700 Bazalt 48-50 Kuvarsit 2.614 Kuvarsit 35- 45 9.800 Sert kaya Kumtaşı veya kireçtaşı Şeyl veya yumuşak kaya 9.000 30.000 Kumtaşı 1.950 Kumtaşı 30- 45 Kireçtaşı 3.169 Kireçtaşı 30- 50 Porfiri 2.580 Porfiri 30- 40 Şeyl 2.400 Şeyl 27- 45 9.800 Tebeşir 1.760 Tebeşir 30- 40 ------ 4.900 14.600 2.400 Demir Ocağı İçin Şev Stabilitesinin Sağlanması: Kayaçlar kendine özgü mekanik ve yapısal özelliklerinin yanı sıra, çevresel koşulların da etkisiyle farklı tipte süreksizlik düzlemleri boyunca oluşan kaymalarla karşılaşabilirler. Şev stabilitesini tanımlayan tüm eşitlikler, kaymayı teşvik edici kuvvetlerin kaymaya karşı koyan kuvvetlerle dengelendiğini varsayan “Limit Denge” veya “Denge Sınırı” yöntemine dayandırılmaktadır. Bu yöntemde, kaymaya karşı koyan toplam kuvvetlerin, kaymayı teşvik eden toplam kuvvetlere oranı “emniyet katsayısı” veya “güvenlik katsayısı” ile tanımlanır. Şev stabilitesinin sağlanması için F>1 değerini sağlaması gerekmektedir. Aşağıda yapılan hesaplamalar söz konusu saha için Şev duraylılığının sağlanıp sağlanmadığını belirlemek için yapılmıştır. Şekil 4.2.b.1. Şev Duraylılığını Gösteren Basamak Geometrisi 76 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Demir ocağında Malatya Metamorfitleri (kirsitalize kireçtaşı) içerisine sokulum yapan Polat Granitoyidi (garnit-diyorit)’ nin neden olduğu skarn cevherleşmesi gözlenmiştir. Kristalize kireçtaşı, doğal koşullardaki kireçtaşına göre daha sert olduğu için yaygın kaya sınıfı olarak mermer kayacına göre şev stabilitesi hesaplanmıştır. Kapasite Artışı Poligon 1 ile Kapasite Artışı Poligon 2 ve 3 aynı anda işletilecek olup farklı basamak geometrileri (basamak uzunluğu) kullanılacağı için ayrı şev stabilite hesabı yapılmıştır. Hesaplamalar aşağıda verilmiştir. Kapasite Artışı Poligon 1 R: Kaymaya karşı koyan kuvvet (kg) R= c.A+W.Cosβ.tg Φ W: Düzleme etki eden kayaç ağırlığı (kg) q: Şevde oluşan kırılma düzleminin açısı (°) c: Kohezyon ( kg/m2) A: Kayacın taban alanı (m2) Φ: İçsel sürtünme açısı (°) Q: Şev açısı (°) H: Basamak yüksekliği (m) Ocakta yapılacak faaliyetlerde basamak yüksekliği H= 10-12 m, Basamak Genişliği = 10-20 m, Basamak uzunluğu ~ 42,6 m olarak belirlenmiştir. Basamak şev açısı ise 700 olarak belirlenmiştir. Rekirsitalize kireçtaşının yoğunluğu ise 3,5 ton/m3 tür. Kayaç yapısı arazi gözlemlerinde sert kayaç olduğu tespit edilmiş, kohezyon değeri (c) Tablo 4.2.b.1.’den faydalanılarak 170.000 kg/m2 olarak belirlenmiştir. İçsel sürtünme açısı ise Tablo 4.2.b.2.’den faydalanılarak 44° olarak belirlenmiştir (mermer, kireçtaşının metamotfizma geçirmiş hali olup, kireçtaşına göre daha serttir. Kuvarsit’ le benzer sertliğe sahip olduğu varsayımıyla 440 alınmıştır). Q:70 o , c: 170.000 kg/m2 Φ : 44° (Kabul edilmiştir) Yapılan hesaplamalar; W= Düzleme Etki Eden Kayaç Ağırlığı; W= Basamak Yüksekliği (m) x Basamak Genişliği (m) x Basamak Uzunluğu (m) x Kayaç Yoğunluğu 77 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU W=(10 m x 10 m / 2) x 42,6 m x 37 Basamak x 3,5 ton/ m3 W=275.835 kg Kayaç Taban Alanı = A (m2) A = 42,6 m x 10 m = 426 m2 R= Kaymaya karşı koyan kuvvet (kg) R= c.A+W.Cosq.tg Φ R=170.000 x 426 + 275.835 x cos 23 x tan 44 = 72.420.000 + 245.195 R= 72.665.195 kg Şev Güvenlik Katsayısı: Eğik düzlemler üzerindeki, denge durumu sınırlarında bulunmayan şevlerin dengelerini karşılaştırmak için kullanılan indekstir. “F” ile ifade edilir. F=kaymaya karşı koyan kuvvet / kaymayı oluşturan kuvvet F = R / W. Sinq F = 72.665.195 / 275.835 x Sin 23o F = 72.665.195 / 107.777 F = 674 >1 Kapasite Artışı Poligon 2 R: Kaymaya karşı koyan kuvvet (kg) R= c.A+W.Cosβ.tg Φ W: Düzleme etki eden kayaç ağırlığı (kg) q: Şevde oluşan kırılma düzleminin açısı (°) c: Kohezyon ( kg/m2) A: Kayacın taban alanı (m2) Φ: İçsel sürtünme açısı (°) Q: Şev açısı (°) H: Basamak yüksekliği (m) 78 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ocakta yapılacak faaliyetlerde basamak yüksekliği H= 10-12 m, Basamak Genişliği = 10-20 m, Basamak uzunluğu ~ 86,4 m olarak belirlenmiştir. Basamak şev açısı ise 700 olarak belirlenmiştir. Mermerin yoğunluğu ise 3,5 ton/m3 tür. Kayaç yapısı arazi gözlemlerinde sert kayaç olduğu tespit edilmiş, kohezyon değeri (c) Tablo 4.2.b.1.’den faydalanılarak 170.000 kg/m2 olarak belirlenmiştir. İçsel sürtünme açısı ise Tablo 4.2.b.2.’den faydalanılarak 44° olarak belirlenmiştir (mermer, kireçtaşının metamotfizma geçirmiş hali olup, kireçtaşına göre daha serttir. Kuvarsit’ le benzer sertliğe sahip olduğu varsayımıyla 440 alınmıştır). Q:70 o , c: 170.000 kg/m2 Φ : 44° (Kabul edilmiştir) Yapılan hesaplamalar; W= Düzleme Etki Eden Kayaç Ağırlığı; W= Basamak Yüksekliği (m) x Basamak Genişliği (m) x Basamak Uzunluğu (m) x Kayaç Yoğunluğu W=(10 m x 10 m / 2) x 86,4 m x 42 Basamak x 3,5 ton/ m3 W= 635.040 kg Kayaç Taban Alanı = A (m2) A = 86,4 m x 10 m = 864 m2 R= Kaymaya karşı koyan kuvvet (kg) R= c.A+W.Cosq.tg Φ R=170.000 x 864 + 45.360 x cos 23 x tan 44 = 146.880.000 + 564.500 R=147.444.500 kg Şev Güvenlik Katsayısı: Eğik düzlemler üzerindeki, denge durumu sınırlarında bulunmayan şevlerin dengelerini karşılaştırmak için kullanılan indekstir. “F” ile ifade edilir. F=kaymaya karşı koyan kuvvet / kaymayı oluşturan kuvvet F = R / W. Sinq F = 147.444.500 / 635.040 x Sin 23o F = 147.444.500 / 248.129 F = 594 >1 79 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kapasite Artışı Poligon 3 R: Kaymaya karşı koyan kuvvet (kg) R= c.A+W.Cosβ.tg Φ W: Düzleme etki eden kayaç ağırlığı (kg) q: Şevde oluşan kırılma düzleminin açısı (°) c: Kohezyon ( kg/m2) A: Kayacın taban alanı (m2) Φ: İçsel sürtünme açısı (°) Q: Şev açısı (°) H: Basamak yüksekliği (m) Ocakta yapılacak faaliyetlerde basamak yüksekliği H= 10-12 m, Basamak Genişliği = 10-20 m, Basamak uzunluğu ~ 86,4 m olarak belirlenmiştir. Basamak şev açısı ise 700 olarak belirlenmiştir. Mermerin yoğunluğu ise 3,5 ton/m3 tür. Kayaç yapısı arazi gözlemlerinde sert kayaç olduğu tespit edilmiş, kohezyon değeri (c) Tablo 4.2.b.1.’den faydalanılarak 170.000 kg/m2 olarak belirlenmiştir. İçsel sürtünme açısı ise Tablo 4.2.b.2.’den faydalanılarak 44° olarak belirlenmiştir (mermer, kireçtaşının metamotfizma geçirmiş hali olup, kireçtaşına göre daha serttir. Kuvarsit’ le benzer sertliğe sahip olduğu varsayımıyla 440 alınmıştır). Q:70 o , c: 170.000 kg/m2 Φ : 44° (Kabul edilmiştir) Yapılan hesaplamalar; W= Düzleme Etki Eden Kayaç Ağırlığı; W= Basamak Yüksekliği (m) x Basamak Genişliği (m) x Basamak Uzunluğu (m) x Kayaç Yoğunluğu W=(10 m x 10 m / 2) x 86,4 m x 44 Basamak x 3,5 ton/ m3 W= 665.280 kg Kayaç Taban Alanı = A (m2) A = 86,4 m x 10 m = 864 m2 R= Kaymaya karşı koyan kuvvet (kg) 80 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU R= c.A+W.Cosq.tg Φ R=170.000 x 864 + 665.280 x cos 23 x tan 44 = 146.880.000 + 591.381 R=147.471.381 kg Şev Güvenlik Katsayısı: Eğik düzlemler üzerindeki, denge durumu sınırlarında bulunmayan şevlerin dengelerini karşılaştırmak için kullanılan indekstir. “F” ile ifade edilir. F=kaymaya karşı koyan kuvvet / kaymayı oluşturan kuvvet F = R / W. Sinq F = 147.471.381 / 665.280 x Sin 23o F = 147.471.381 / 259.945 F = 567 >1 Burada önemli olan husus, denge sınırı koşulunun, güvenlik katsayısı, F=1 durumunda verilmiş olmasıdır. O halde bir şevin stabil olabilmesi için F>1 olması gereklidir. Yapılan uzun süreli duraylılık hesaplamasında ocak şevlerin stabilitesi, 750 şev açısında sağlandığı görülmektedir. Proje alanında kirstalize kireçtaşı yer almakta olup, granit sokulumu ile skarn zonlarında hematit cevherleşmesi oluşmuştur. Yüzeyde mostra veren birimlerde yapılan incelemelerde genel olarak masif, bloklu ve kırıklı-çatlaklı fiziksel özellikler tespit edilmiştir. Bu durum tamamen ayrışarak zemin durumuna dönüşmüş toprak malzemesi yok denecek kadar az olduğunu gösterir. Bu nedenle bu alanda dairesel (eğrisel) kayma yüzeyli heyelan beklenmemektedir. Açık işletmemenin yapıldığı alanda süreksizlik yüzeyleri boyunca düzlemsel kayma, kama tipi kayma ve kaya düşmesi gibi kütle hareketleri meydana gelebilir. Bu tip sorunlar işletme aşamasında ocak aynalarına uygun eğim ve doğrultu verilerek önlem alınmaktadır. Kapasite Artışı ve Alan Genişlemesi projesinde de bu uygulama devam edecektir. Ocak alanındaki açık işletmede şev duraylığının sağlanabilmesi için; Üretim sırasında topografya basamaklı bir hale gelecektir. İlk basamakta üretim tamamlandığı zaman şev uçları kırılacak ve dik eğimler yumuşatılacaktır. Faaliyet kapsamında üretim çalışmalarına topoğrafyanın alt kotundan başlanacak olup, kademeli işletme yapılacaktır. Yüksek yarmalardan oluşan açık işletme kazılarında alttaki basamaklar, üsttekilere oranla, daha geniş olarak tasarlanacaktır. Bunun nedeni alttakilerin yüksek gerilmelere maruz kalmasından dolayıdır. Bu işlemler neticesinde, kayma direnci yükseltilerek üstteki baskı azaltılacak olup, böylece duraylılık sağlanacaktır (Ek-8). Ayrıca şevin stabilitesinin sağlanmasının yanında, yamaç veya şevden olası kopmalarla oluşacak molozların şev topuğuna düşmesi engellenecektir. Basamakların bir diğer önemli fonksiyonu, düşen kaya parçalarını yakalamak ve hızlarını kesmektir. 81 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Aşağıda verilen tedbirler alınarak yamaç stabilitesi sağlanacaktır; Faaliyet alanında yamacı oluşturan litolojide farklı ayrışma söz konusu olduğu tespit edilirse bu tip alanlarda farklı açılı şevler uygulanacak olup, süreksizlik olan alanlarda şev açıları düşürülerek üretim yapılacak, Faaliyet kapsamında üretim çalışmalarına topoğrafyanın alt kotundan başlanacak olup, kademeli işletme yapılacak, Kazı şevlerinde ve çalışmanın yapıldığı yamaçlarda yüzeye çıkan sızıntı suların ve yağmur suları gibi yüzeysel suların ileride zararlı sonuçlar vermesi beklenmeden, buralarda uygun olarak drenaj önlemleri alınacak, Basamak yüzeyleri şev aynasına doğru eğimli yapılarak, suyun toplanmasına yardımcı olmaları sağlanacaktır. Böylece drenaj kanallarında toplanan suların kireçtaşındaki olası zayıf alanlara ulaşmasına engel olunacak, Üretimin bitmesinden sonra şevler tıraşlanacak, şevlerin stabil olması sağlanacaktır. Planlanan imalat şekli Ek-8’ da verilen İmalat Haritasındaki gibi olacaktır. Bu harita bir öngörü olup, arazi koşullarında karşılaşılacak fay zonları, oksidasyon zonları, süreksizlikler vb. gibi jeolojik durumlara göre basamak sayısı, açısı, genişliği ve yönleri değişebilir. Bunun için teknik nezaretçi ve/veya firma yetkilisi arazide gerekli çalışmalarla karar verecektir. c) Erozyon Mevcut koşullarda işletme sahasında arazinin geneli %30 ve daha dik eğime ve şiddetli-çok şiddetli su erozyonuna sahiptir. Topografyanın dik olması nedeniyle toprağa düşen yağmur suları daha çok yüzey akışına geçer. Dik topografyada yağmur suyu hemen eğim aşağı harekete geçtiği için yanlız üstteki toprak tarafından emilmekte, yeraltı suyunu ise eğimin azaldığı kısımlarda beslemektedir. Yoğun yağışlı dönemlerde yüzey akışı ile en yakın vadilere ulaşmakta ve su erozyonuna neden olmaktadır. Yapılacak basamaklı üretim sayesinde üstte yer alan verimli bitkisel toprak geçici olarak depolanacak ve erozyon ile taşınması engellenecektir. Faaliyet sonunda üretim yapılan basamaklara bu bitkisel toprak serilerek düzenli bir arazi şeklinde terk edilecektir. Basamaklı faaliyet sayesinde suyun toprak ile teması artacağı için yeraltı suyunun beslenimi artacak, yüzey erozyonu azalacaktır. d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Projede arazi hazırlık aşaması olarak çalışma yapılacak alanın köşe noktalarına beton kazıklar çakılacaktır. Ayrıca gerek arazi eğimi gerekse çalışma sonucu oluşacak kademelerdeki işletme aynaları nedeniyle can ve mal güvenliği açısından faaliyet alanının etrafı dikenli tellerle sarılarak insanların ve hayvanların saha içerisine girmesi önlenecektir. Ayrıca tel örgü üzerinde uygun yerlerde “ocak/tesis sahasına girilmesi tehlikelidir” yazılı levhalar asılacaktır. 82 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İnşaata aşamasında kırma eleme ve manyetik ayırma tesisinin kurulumu olacaktır. Önce tesis alanında yer alan bitkisel toprak ve hafriyat malzemesi kazılarak geçici olarak depolanacaktır. Tesis kurulumu tamamlandıktan sonra bu hafriyat ve bitkisel toprak tesisin çevresinde peyzaj çalışmalarında kullanılacaktır. İşletme alanında işletmeye geçilmeden önce bitkisel toprak sıyrılacak ve bitkisel toprak depo alanında depolanarak demir üretimi yapılacaktır. Geçici olarak depolanan bitkisel toprağın kaymadan durabilecek şekilde ve maksimum 2 m. yüksekliğinde depolanacaktır. İşletme aşamasında oluşacak ekonomik değeri olmayan pasa malzemesi ile manyetik ayırmadan çıkacak maden atığı, hiçbir şekilde pasa alanı dışında izinsiz bir alana depolanmayacaktır. Belirlenen pasa döküm alanları işletme alanı içerisinde eğimi en düşük, erozyona ve heyelana sebep olmayacak en uygun alanlar olup, depolama sırasında pasa malzeme yataya yakın bir şekilde depolanacak, gerek duyulduğunda topuk desteği yapılıp kayma riski engellenecektir. Egimli arazilerde, şiddetli yağışlar ve aşırı sulamalardan ileri gelen fazla sular yüzey akışa geçerler. Yüzey akışlar hem toprakların aşınmasına neden olurlar, hem de taşıdıkları toprakları düz alanlara bırakarak verimli tarım alanlarına zarar verirler. Bu bakımdan anılan bölgelerde akışların ve erozyonun kontrolüne yönelik çalışmalar için kuşaklama kanalı ve kontrol yapılarının yapılması gerekli olmaktadır. Böylece yağışların teraslarda tutulması, yüzey akışa geçen kısmının azalması ve topraga süzülen kısmının artması sağlanır (Babçeci, İ.). Söz konusu proje alanında belirlenmiş bitkisel toprak ve pasa alanları çevresine kuşaklama kanalı yapılacaktır (Şekil 4.2.d.1. ve Ek-8). Arazinin engebeli olması, işletme yapılacak alanlarda tarım alanı yerine engebeli alanların tercih edilecek olması nedeniyle çoğunlukla şiddetli yağışlara bağlı yüzey akışı gözlenecektir. Yüzey akışının pasa ve bitkisel toprak depo alanlarını erozyona uğratmaması için çevresine kuşaklama kanalı yapılacak ve en yakın vadiye veya dereye akış yönü sağlanacaktır (Ek-8). Şekil 4.2.d.1. Proje Alanında Yapılacak Kuşaklama Kanalına Örnek Çizimi 83 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Pasa ve maden atıklarından yer altı suyuna sızıntı olmaması için belirlenen pasa alanlarının altına 50 cm. kalınlıkta olacak şekilde kil serilecek, kil örtüsünün geçirimsizliğini arttırmak için sıkıştırılacak, pasa depo alanının etrafı tel çitlerle çevrilecektir. Gerekli durumlarda dere yataklarına malzeme akışını önlemek için taş tahkimat yapılacaktır. Proje kapsamında bitkisel toprak ve pasa malzemesi belirlenen depo alanlarında ve birbirlerine karışmayacak şekilde depolanacaktır. Kapasite Artışı ve Alan Genişlemesi projesinin işletme aşamasına geçilmeden önce Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacaktır. Tarım alanlarında bu aşamada faaliyet düşünülmemektedir. İlerleyen yıllarda tarım alanlarında çalışma yapılması gerektiğinde 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu gereğince izinler alınacaktır. İzin alınmadan faaliyete geçilmeyecektir. İşletme aşamasında ve işletme sonrasında alanda rehabilite çalışmaları devam edecek ve proje alanı ilk haline en yakın şekilde terk edilecektir. Bu sayede alandan sırılmış olan bitkisel toprak ve pasa malzeme tekrar değerlendirilmiş ve ziyan edilmemiş olacaktır. 4.3. Jeolojik Özellikler a) Bölge jeolojisi Bölgede yaşlıdan gence doğru altı ayrı jeolojik birim yüzeylemektedir. Bunlar; Malatya Metamorfitleri (Permo-Triyas), Berit Grubu (Üst Kretase), Polat Granitoyidi (Üst Kretase), Maden Karmaşığı (Orta Eosen), Beylerderesi Formasyonu (Pliosen), yamaç molozu ve alüvyonlar (Kuvaterner) dır. Malatya Metamorfitleri Malatya Metamorfitleri, Malatya ve çevresinde tabandan tavana doğru genel olarak çeşitli şist (mikaşist, kuvars-serizitşist), fillit, dolomit, mermer ve kristalize kireçtaşlarından oluşan bir istif sunmaktadır (Gözübol ve Önal, 1986; Önal, 1995; Yılmaz, 1992; Yılmaz vd. 1987; Yılmaz vd. 1992; Yiğitbaş, 1989). Proje alanı civarında yaygın olarak, birimin en üst seviyelerini temsil eden mermer ve kristalize kireçtaşları yüzeylemektedir. Ender olarak, fillit ve dolomitlere de rastlanmaktadır. Birim; proje alanında düzenli bir istiften çok, kendi içinde faylı, bindirmeli ve ekaylıdır. Dedeyazı Köyü'nün güneydoğusunda sınırlı bir alanda (Taşlık Dere’ de) yüzeyleyen fillitler, tektonik dilimler halinde olup, sarımsı-boz renkli ve ince tabakalıdırlar. Dolomit, mermer ve kristalize kireçtaşları, sahada daha kaim bir istif oluşturmaktadırlar. Bu kayaçlar, sırasıyla mavimsi-siyah, grimsi-beyaz, sarımsı-boz arasında değişen renkler sunmaktadır. Dolomit, sadece Çavuşlu köyünün batısında ve Polat köyünün doğusunda gözlenmektedir. Mermer ve kristalize kireçtaşlan; sakkaroid dokulu, katışıksız ve tamamen kalsitten oluşmuşlardır. Malatya Metamorfitleri; Berit Grubu ve Maden Karmaşığı ile tektonik, Polat Granitoyidi ile hem tektonik hem de intrüzif dokanaklıdır. Kıta kenarına yakın bir volkanik yayın ürünü olan Polat Granitoyidi’ nin oluşumu esnasında (Üst Kretase) kuzeydeki masife (Malatya Metamorfitleri) ait naplar yay üzerine itilmiş ve yayda oluşumu devam eden Polat 84 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Granitoyidi ile arasında intrüzif ilişki gelişmiştir. Orta Eosen sonrasında bölgeye yerleşim esnasında ise; tektonik ilişki gelişmiş ve Malatya Metamorfitleri’ ne ait naplar, yataya yakın durumda Polat Granitoyidi üzerine itilmiştir (Önal ve Bingöl, 1997). İlksel intrüzif ilişkinin izleri, çoğu alanda korunmuş olup, bu alanlarda iki birim arasındaki intrüzif dokanaklarda kontak-metasomatik oluşumlar yaygın olarak izlenmektedir. Malatya Metamorfitleri’ yle Polat Granitoyidi arasındaki intrüzif dokanaklarda yoğun skarnlaşma (epidot, granat) ve demir (manyetit) cevherleşmeleri gelişmiştir. İntrüzif kütleye yakın alanlarda mermer ve kristalize kireçtaşı bileşimindeki kalsitlerde irileşme tespit edilmiştir. Bu, söz konusu kayaçların intrüzif dokanaklarda rekristalize olduğunu göstermektedir. Yılmaz (1992) ve Yiğitbaş (1989), Malatya Metamorfitleri’ nin alt seviyelerinde saptadıkları granatlardan yola çıkarak birimin metamorfizmasında, bölgesel dinamotermal metamorfizmanm Barrow tipi fasiyes serilerinin etkili olduğunu belirtmektedirler. Ancak, şistlerde görülen klorit gibi düşük sıcaklıkta duraylı kalabilen minerallerin gelişmiş olması, bu seviyelerin daha sonra retrograd bir metamorfizma etkisinde kalmış olabileceğine işaret etmektedir. Birim, Permo-Triyas yaşlı kabul edilmektedir (Önal, 1995; Yiğitbaş, 1989). Proje alanı civarında en yaşlı kaya birimleri olan Malatya Metamorfitleri PaleozoyikMesozoyik aralığında oluşmuş ve bölgeye yerleşimi farklı evrelerde gerçekleşmiştir. Bölgeye son yerleşme ve bugünkü tektonik konumun kazanılması en azından Orta Eosen sonudur. Berit Grubu Perinçek ve Kozlu (1984) tarafından Berit Grubu olarak tanımlanan birim, bölge genelinde sedimanter kökenli metapelitik kayaçlardan ve ofîyolitik kökenli peridotit (harzburjit, dünit), ambfibolit ve serpantinitlerle bunları kesen asidik intrüzyonlardan oluşmaktadır (Önal, 1995). Proje alanı civarında sadece peridotitler yüzeylenmektedir. Peridotitler, Malatya Metamorfitleri’ ne ait karbonat kayaçlan içinde küçük tektonik dilimler halinde bulunmaktadır. Metamorfitler içinde kamalanarak kalan peridotitler, inceleme alanının yakın güneybatısına birlikte yerleşen Berit Grubu’ ndan kopan parçalar olarak düşünülmektedir. Peridotitlerde, olivin, yoğun serpantinleşme, piroksen ve kromit gibi bileşenler saptanmıştır. Keban-Pütürge mikrokıtaları arasındaki okyanusun Üst Triyas’ ta açılmasıyla oluşan Kömürhan Ofiyolitleri’ nin daha doğudaki yayılımını Guleman Ofiyolitleri (Perinçek ve Kozlu, 1984); batıdaki yayılımını ise, Berit Grubu oluşturmaktadır. Birimin oluşum yaşı Üst Kretase (Genç vd. 1993; Yazgan, 1983) yerleşmesi ise; Geç Kretase’ den başlayarak farklı evrelerde gerçekleşmiştir (Önal ve Bingöl, 1997). Polat Granitoyidi Polat Granitoyidi, proje alanında esas olarak derinlik kayaçlarından, yer yer de bunları kesen damar kayaçlarından oluşmaktadır. Derinlik kayaçlan; tonalit ± granodiyorit bileşimli tonalit grubu kayaçlardan ve diyorit, kuvars diyorit, ± kuvars mozonit bileşimli diyorit grubu kayaçlardan meydana gelmiştir. Diyorit grubu kayaçları kesen damar kayaçları, bunların eşdeğeri yan derinlik kayaçları (mikrodiyorit, kuvars mikrodiyorit, diyoritporfîr, kuvars diyoritporfir) ile aplit, lamprofir ve andezit daykları şeklindedir. Tonalit grubu kayaçlan kesen damar kay açları ise, yine bunlann eşdeğeri yarı derinlik kayaçlan (kuvars diyoritporfir ve tonalitporfir) ile aplit ve andezit dayklarından oluşmaktadır. 85 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Diyorit grubu kayaçlar, Çavuşlu Köyü’nün batısında-güneybatısında oldukça dar bir alanda yüzeylemektedir. Bunlar, arazide orta-iri taneli, grimsi-koyu yeşil arasında değişen bir renk ve koyu renkli bileşenlerce zengin bir görünüm sunmaktadır. Diyorit grubu kayaçlarda yer yer ince taneli, koyu renkli ve farklı büyüklüklerde (20-40 cm) mikrodiyorit ve kuvars mikrodiyorit bileşimli anklavlara da rastlanmaktadır. Diyorit grubu kayaçlann esas bileşenlerini plajiyoklas ve hornblend daha az olarak da biyotit, kuvars ve K-feldispat oluşturmaktadır. İkincil mineral olarak kalsit, klorit ve epidot, tali mineral olarak da sfen, apatit, zirkon ve opak mineraller bulunmaktadır. K-feldispat oranındaki artış ile diyoritik kayaçlar, monzonite geçmektedir. Ancak, monzonite ender olarak rastlanmaktadır. Tonalit grubu kayaçlar, Dedeyazı Köyü’ nden başlayarak güneybatıya doğru Polat Barajı’ na kadar geniş bir alanda yüzeylemektedir. Çavuşlu Köyü batısında- güneybatısında tonalit grubu kayaçlar, diyorit birimine geçmektedir. Tonalit grubu kayaçlar, sahada açık grimsi, kirli beyaz, yer yer soluk pembemsi renkler gösterirler. Bunlar, orta-kaba taneli holokristalin kayaçlardır. Tonalit birimi, 1-10 cm boyutunda mikrodiyorit bileşimli anklavlar içermektedir. Tonalit grubu kayaçlarda kuvars, plajiyoklas, biyotit, hornblend ve K-feldispat esas bileşenleri oluşturmaktadır. Kalsit, klorit, epidot ve serizit ikincil bileşenler; apatit, sfen ve opak mineraller ise tali bileşenler olarak izlenmektedir. K-feldispat miktarındaki artış ile tonalit, granodiyorite geçiş göstermekle beraber granodiyoritler fazla yaygın değildir. Birim, saha ve mineralojik Magmatitleri’ ne benzemektedir. özellikleriyle yakın kuzeydoğusundaki Elazığ Bingöl ve Beyarslan (1995) Elazığ Magmatitleri’ nin oluşum modelinde; Üst Triyas’ tan itibaren Arap Levhası ile Anadolu Levhası arasında bir okyanusal kabuğun açılmaya ve Üst Kretase’ den itibaren bu kabuğun kuzeye doğru dalarak yok olmaya başladığını ve bu esnada dalan kabuğun üzerinde supra-subduction zonu ofiyolitlerin ve bu ofiyolitlerin üzerinde de ada yayının oluştuğunu, Üst Kretase sonunda da bu yay üzerine metamorfık masiflerin parçalanarak itildiğini, magmatitlerin ise bu sırada oluştuğunu kabul etmektedirler. Polat Granitoyidi’ nin de benzer şekilde oluştuğu düşünülmektedir. Birim, I-tipi volkanik yay granitoyidi özelliğindedir (Önal, 1995). Birimin yaşı, Üst Kertase’ dir (Perinçek ve Kozlu, 1984; Turan vd. 1993; Yazgan ve Chessex, 1991). Maden Karmaşığı Maden Karmaşığı, bölgede Karaterzi Köyü (Doğanşehir Kuzeyi) çevresinde yüzeylemektedir. Birim, Polat Granitoyidi ve Malatya Metamorfîtleri arasında tektonik dilimler halinde izlenmektedir. Maden Karmaşığı, çalışma alanında esas olarak spilitik bazik volkanitler, çamurtaşı ve mikritik kireçtaşlarıyla daha az olarak damar kayaçları (andezit ve diyabaz daykları), Nummulites’ li kireçtaşı ve mermer bloklarıyla temsil edilmektedir. Kayaçlar arasında düzenli bir ilişkiden çok, iç içe, bir görünüm hakimdir. Bazik volkanitler içinde gözlenen mermer blokları, muhtemelen Malatya Metamorfitleri’ nden kaynaklanmıştır. 86 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Turan vd. (1993), Erken Kretase sonundan itibaren kuzeye doğru dalmaya başlayan Neotetis’ in güney kolunun dalma-batmasının Geç Kretase’ de devam ettiğini ve BitlisPütürge Masifleri üzerinde Orta Eosen’ de gelişen kısa ömürlü bir havzada Maden Karmaşığı’ nın oluştuğunu savunmaktadırlar. Birimin yaşı, Orta Eosen’ dir (Önal ve Bingöl, 1997). Beylerderesi Formasyonu Beylerderesi Formasyonu, Polat köyünün kuzeydoğu-doğu ve güneydoğusunu sınırlayan alanlarda yüzeylemektedir. Formasyon, kendisinden yaşlı Malatya Metamorfitleri, Polat Granitoyidi ve Maden Karmaşığı üzerine uyumsuz olarak gelmektedir. Birim; esas olarak çakıltaşı, daha az olarak da kumtaşı ve çamurtaşlarıyla temsil edilmektedir. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda birime yaş verecek fosil bulunamamıştır. Malatya graben havzası kuzeyinde Önal (1995) tarafından Orta Miyosen yaşta olduğu belirtilmiştir. Ancak, bölgesel ölçekte stratigrafik ilişkiler gözetilerek (Üst Miyosen yaşlı formasyonları açısal uyumsuzlukla örtmesi nedeniyle) Önal (1998) tarafından Pliosen yaşında olabileceği açıklanmıştır. Birimin litolojik, sedimanter ve stratigrafik özellikleri gözetildiğinde Pliosen aralığında, alüvyon yelpaze ortamında çökeldiği düşünülmektedir. Yamaç Molozu ve Alüvyonlar Yamaç molozları, Dedeyazı Köyü’ nün kuzeybatısında tektonik hat boyunca 30-40 m kalınlıktaki örtüler şeklinde izlenmektedir. Bunlar, Malatya Metamorfitleri’ nden türemiş genellikle iri çakıl ve kum boyutundaki sıkı tutturulmuş köşeli malzemeden oluşmuştur. Çakıl, kum, silt ve kil boyutundaki alüvyonlar, Polat ve Fındık köyleri çevresindeki düzlüklerde geniş yayılım sunmaktadır. Alüvyonlar, Polat Granitoyidi’ nin ayrışma ürünleri ve Malatya Metamorfitleri’ nin taşınan materyallerinden oluşmaktadır. Proje alanı ve çeveresine ait stratigrafik kolon kesit Şekil 4.3.a.1.’ de verilmiştir. 87 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.3.a.1. Proje Alanı Ve Civarının Stratigrafik Kolon Kesiti (Ölçeksiz) b) Proje Alanı Jeolojisi Proje alanı içerisinde Malatya Metamorfitleri ait kristalize kireçtaşları yaygın olup, Polat Granitoyidine ait granitik sokulum sayesinde dokanaklarda meydana gelen skarn zonlarında hematit ve manyetit cevherleşmeleri meydana gelmiştir. Söz konusu madencilik faaliyetleri ile bu cevherli kısım işletilecek olup, pasa+maden atığını oluşturan kireçtaşı kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi sırasında cevherden ayrılacak ve pasa döküm alanlarında geçici süre depolanacaktır. Ruhsat alanlarında yer alan Malatya Metamorfitleri altta dolomitik kireçtaşları ile başlar, üstüne kireçtaşı, kristalize kireçtaşı, mermer seviyelerinin yer aldığı kalın karbonat istifi gelir (Karaoğlan, 2005). Bu istif ruhsat alanlarının en kuzeyinde Kuduran Dağı’ ndan başlayıp Nurhak Dağları boyunca güneybatıya, güneyden ise Boğaboynu Tepe’ den başlayıp, güneybatıya Fatma Tepe’ ye doğru yayılım gösterir. Genelde gri-grimsi beyaz, beyaz renkte masif bir yapıya sahiptir. Mermer seviyeleri sakkaroid dokulu ve sadece kalsitten oluşur. Rekirstalize kireçtaşları sakkaroid dokulu ve iri kristallidir (Karaoğlan, 2005). Malatya Metamorfikleri bölgede allakton kütle konumunda bulunmaktadır. Birim çalışma alanında kronostratigrafik olarak en yaşlı birim olmasına rağmen nap hareketleri ile çalışma alanında en üstte yer almaktadır. Bu nedenle üst dokanağı gözlenememiş, altta ise Berit Grubu, Polat Granitoyidi ve Maden karmaşığı ile tektonik dokanaklıdır. Polat Granitoyidi ile olan dokanağı eş-yerleşimli (syn-tectonic) konumundan dolayı bazı kesimlerde tektonik, bazı kesimlerde sokulum şeklindedir. Tektonik dokanak yaklaşık olarak KD-GB doğrultuludur. 88 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tektonik dokanaklarda milonitleşme ve deformasyon, sokulum olan kısımlarda skarnlaşma, epidotlaşma ve kloritleşme tipiktir. Nurhak Dağlarının doğu tarafı (Kapasita Artışı Poligon 1 bölgesi), Kuduran Dağı, Davli Tepe, Cagallı Tepe’ de (Kapasite Artışı Poligon 2 bölgesi) tektonik dokanak; Alice Tepe, Ziyaret Tepe, Kaleycik Tepe, Sivri Tepe, Toyasın Tepe’ de (Kapasite Artışı Poligon 2’ nin güneybatısı) ise sokulum alanları izlenmektedir (Şekil 4.3.b.1.). Granitoyidin sokulum yaptığı kısımlara yakın kesinlerde mermer ve kristalize kireçtaşı bloklarının granitoyid içerisinde kaldığı gözlenmektedir. Malatya Metamorfitlerinin Polat Granitoyidi ile olan sokulum tipi dokanağında skarnlaşma tipik olarak gözlenmektedir. Skarn zonlarında kloritleşme, epidotlaşma, hematit oluşumu ve granat oluşumu gözlenmektedir. Şekil 4.3.b.1. Ruhsat Alanı Çevresinde Yayılım Gösteren tektonik ve sokulum dokanakları c) Cevherleşme Ruhsat alanlarında yaygın olarak Malatya Metamorfitlerine ait kristalize kireçtaşlarına sokulum yapan Polat Granitoyidi dokanağında skarnlaşma tipik olarak gözlenmektedir. Skarn zonlarında kloritleşme, epidotlaşma, hematit, manyetit oluşumu ve granat oluşumu. Söz konusu ruhsat alanları içinde 3 farklı noktadan alınan maden cevher numunelerinde yapılan cevher analiz sonuçlarına göre (Ek-17) Hematit (Fe2O3) tenörü yaklaşık olarak % 30 civarındadır. Bunun dışında granitten SiO2 (kuvars), FeO (demiroksit) ile eser miktarda Bakır (Cu), Kurşun (Pb), Çinko (Zn) yer almaktadır. 89 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Hematit (Fe2O3); düşük fosfor (P) ve kükürt (S) içeriği, silisli (asidik) yapısıyla yüksek demir içeriğine sahiptir. Belirgin kızıl rengi, demir (üç) oksit içeriğinden kaynaklanmaktadır. Demir-oksijen bağları daha zayıf olduğundan kolay redüklenebilir. Manyetit (Fe3O4) (FeO.Fe2O3); Yüksek oranda demir içeren (% 60-70) ve eser elementlerden geniş ölçüde arındırılmış bir demir cevheridir. Gang (yantaş) mineralleri çoğunlukla silis (asidik) içeriklidir. Demir ve oksijen atomlarının manyetit yapısında çok sıkı bağlı olmaları nedeniyle redüklenmesi zordur. İsminden de anlaşılacağı üzere yüksek manyetiklik özelliği gösterir. Maden sektöründe demir cevheri hem açık maden işletmesi hem de yer altı madenleri şeklinde çıkarılabilirler. Çalışılabilir demir cevheri madenlerinin yüzeye yakın olduğu yerlerde, cevher açık işletme şeklinde çıkarılabilir. Yer altı işletmeciliğinin maliyetleri yüksek olduğu için işletilmesi pahalıya mal olmakta ve bu yüzden 2. Planda tutulmaktadır. Demir madenleri çok nadir olarak madenden doğrudan demir-çelik fabrikalarının stoklarına gönderilirler. Nakliyesi genellikle birden fazla yükleme-boşaltma ve uzun taşıma mesafeleri içermektedir. Taşıma işlemlerinden önce cevher zenginleştirme işlemleri ile gang minerallerinin çoğunluğu giderilerek cevher konsantre hale getirilir. Söz konusu Martut Madencilik açık ocak şekilde işletme gerçekleştirecek ve manyetik seperatör ile zenginleştirilerek konsantre cevheri stok alanından piyasaya satacaktır. Martut Madencilik, üretim sonuçlarını görmek için yaptırdığı analiz çalışmalarına göre % 12-29 arasında tenöre sahip tüvenan demir cevheri, kuru manyetik seperatör ile zenginleştirilerek tenör oranı % 30-41 oranına yükselmiştir (Ek-17). Yaş manyetik seperatörde yapılan zenginleştirme de ise % 51-57 tenör elde edilmiştir. Ancak bu aşamada fazla su kullanımı ve çamur oluşumu bu aşamada firmanın kuru tipi seçmesine neden olmuştur. Asit Maden Drenajı (AMD) Başta pirit olmak üzere, sülfürlü metalik mineral içeren kömür, baz metal, uranyum ve değerli metal madenlerinde görülen asit maden drenajı, sülfürlü minerallerin nemli ortamda genellikle mikrobiyolojik katkıyla (Kuyucak, 2000) oksidasyona uğraması sonucu, drenaj sularının asidik karakter kazanmasıdır. Süreci etkileyen parametrelerin çokluğu karmaşık ve çok kademeli reaksiyonlar (Karadeniz, 2000) zincirine sebep olur (Karadeniz, 2005). İklim, hidrolojik koşullar, jeolojik, jeokimyasal, biyolojik, fiziksel ve kimyasal faktörler oluşumu hızlandırıcı ya da nötürleyici yönde etkilemektedir. FeS2 + 15/4 O2 + 7/2 H2O Fe(OH)3 + 2 H2SO4 Yukarıda görüldüğü gibi sülfürlü bir cevher olan piritin su ve hava ile tepkimeye girmesinden sonra oluşan kimyasal reaksiyon görülmektedir. Reaksiyon sonrası AMD neden olan sülfürük asit meydana gelmektedir. Ancak maden içerisinde yer alan karbonat (kireçtaşı-CaCO3) ve silikat (kuvars-SiO2) minerallerinin tetiklemesiyle asit oluşumu engelleme ve nötürleştirme yönünde ortaya çıkan reaksiyon ise; CaCO3 + 2 H+ H2CO3 + Ca2+ 90 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şeklinde özetlenebilir. Buna göre, ortamın mineralojik yapısına bağlı olarak hem oksidasyon hem de nötürleştirme reaksiyonları gerçekleşebilir. Kimi zaman insan faaliyetlerinin dışında tamamen doğal olarak da gelişebilen AMD; aslında yukarıda verilen şartların hepsinin bir arada olması durumunda gerçekleşecektir. Önemli husus, sülfür içeren her maden işletmesinde AMD probleminin görüleceğini ileri sürmenin doğru olmadığıdır (Karadeniz, 2005). AMD’ nın kaynağı; sülfürlü kayaç yığınları, atık barajına terk edilen proses artıkları, pirit konsantresi stokları, açık ve kapalı maden ocaklarında yapılan kazılarda açılan ve sürekli yüzeylerdir. Kimi zaman insan faaliyetlerinin dışında tamamen doğal olarak da gelişebilen AMD; düşük pH, yüksek asidite, yüksek iyon konsantrasyonu (zengin metal içeriği), askıda ve çözünmüş katı özellikleriyle yüzey akıntıları, sızma ve süzülme yoluyla yerüstü ve yeraltı sularına karışarak insan, hayvan ve bitki yaşamında olumsuz etkiler yaratabilir. Doğada, dere yatağında, çeşme ağızlarında ve duvarlarında turuncu renkli alanlar oluşur. Bu, AMD’ nın göstergesidir. AMD ürünü olan asidide ve demir, su kaynaklarının PH’ nı düşürür ve yeraltı su seviyesi üzerinde demir oksit birikimine neden olarak su kaynaklarını kullanılamaz hale getirir. Ocak alanından alınan numunelerde yapılan analizler sonucu eser miktarda sülfür içerdiği görülmüştür. 05.10.2010 tarihinden sonra üretime geçilerek açık ocak madenciliği ile işletme gerçekleştirilmektedir. Yatırımcı firma Polat Barajını’ da besleyen ve yılın tamamında akar durumda olan Büyükkurtluca Dere’ den 24.01.2014 tarihinde su numunesi alarak analizi yaptırmıştır (Ek-20). Analiz sonucuna göre, dere suyunun “Yüzeysel Su Kalitesi Yönetmeliği” Tablo 5’ e göre 2. sınıf su kalite değerlerini sağlamaktadır. Yaklaşık 3 yıllık çalışma sürecinde dere suyunun kalitesini olumsuz etkileyen bir durum gözlenmemiştir. Ayrıca yatırımcı firma tarafından yaptırılan her bir poligonda açılmış birer tane derin sondaj kuyusu çalışması ile kırık çatlaklar içeren kireçtaşı ve granitte yeraltı suyuna rastlanmamıştır (Ek-19). Buna göre yüzeysel sulara ve yeraltı suyuna faaliyetten kaynaklı herhangi bir AMD beklenmemektedir. d) Depremsellik Malatya ili ve çevresinin büyük kesimi birinci ve ikinci derecede tehlikeli deprem kuşağında yer almaktadır (Şekil 4.3.d.4). Proje alanı ise 2. Derece deprem bölgesi içerisinde yer almakta ve Doğu Anadolu Fay Sistem (DAFS), Malatya Fayı ve Sürgü Fayı ile çevrilidir (Şekil 4.3.d.1. ve 4.3.d.2.). Etkin Yer İvme Katsayısı (A0) 0,30 g’ dir. DAFS kuzey ucunda Kuzey Anadolu Fay Sistemi (KAFS) ile yaptığı Karlıova üçlü birleşmesinden başlar. 91 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Antakya yöresindeki güney ucunda ise Ölü Deniz fay sistemine bağlanır. DAFS Karlıova-Antakya arasında KD-GB genel uzanımda ülkeyi kat eder. Bu transform fay sistemi Karlıova-Antakya arasında 580 km uzunluğundadır. DAFS’ nin Geç Pliyosen’ de transform fay özelliği kazandığı ve toplam atımının 1520 km olduğu tahmin edilmektedir. Son yıllardaki GPS ölçümleri DAFS üzerindeki yıllık kayma hızının 10±1 mm olduğunu göstermektedir. Tarihsel ve aletsel dönem kayıtları ise DAFS’ nin çok sayıda yıkıcı depreme yol açtığını göstermektedir. Bölgenin önemli bir fay sistemi olan Malatya-Ovacık Fayı (MOF), proje alanının hemen doğusundan geçer. KD-GB gidişli, sol-yanal atımlı aktif bir faydır. Fayın Erzincan üçlü birleşiminden Doğanşehir (Malatya)’e kadar olan uzunluğu 240 kilometredir. Fay, Erzincan civarında Kuzey Anadolu Fayı’ndan ayrılarak güneybatıya doğru yönelir. Daha sonra Munzur ve Yılan dağlarının Ovacık vadisini BGB yönünde kat eder. Arapkir yakınlarında tekrar GB’ya yönelir. Fayın ana izi daha GGB’da Malatya havzasının Kuvaterner sedimentleri altında kalır. Pliyosen’de oluşmuştur. Deprem kayıtları incelendiğinde fay üzerinde magnitüdü 4’den büyük 2 deprem, magnitüdü 3’den büyük 7 deprem, magnitüdü 2’den büyük 15 deprem olduğu görülür. Bu kayıtlara göre MalatyaOvacık Fayı’nın halen aktif olduğu söylenebilir. Bölgede depremsellik geçmiş incelendiğinde, resmi kayıtlarda (Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi Başkanlığı), 1789-1986 yılları arasında 104 adet yer sarsıntısı meydana geldiği saptanmış olup sarsıntılar büyüklüklerine göre aşağıdaki gibidir. 4.2 > sarsıntı sayısı: 8 4,2 – 4,5 sarsıntı sayısı: 30 4,5 – 4,8 sarsıntı sayısı: 15 4,8 – 5,0 sarsıntı sayısı: 19 5,0 – 5,3 sarsıntı sayısı: 11 5,3 – 5,6 sarsıntı sayısı: 5 5,6 – 5,8 sarsıntı sayısı: 5 5,8 – 6,1 sarsıntı sayısı: 1 6,1 – 6,4 sarsıntı sayısı: 1 6,7-7,5 sarsıntı sayısı: 9 olarak saptanmıştır. Doğu Anadolu Bölgesinin sismik açıdan ne kadar önemli ve riskli bir bölge olduğu Şekil 4.3.d.1 ve 4.3.d.2.’ de karşılaştırmalı olarak görülmektedir. Şekil 4.3.d.2’ de son 30 gün (10.02.2014-12.03.2014) içinde neydana gelmiş deprem üsleri ile fay hatlarının uzanımı görülebilmektedir. Malatya’ da meydana gelen en son deprem 13.07.2003’ de Doğanyol merkezli, 5,7 büyüklüğünde, orta büyüklüğündedir (Şekil 4.3.d.4.). 92 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Derinliği 11,3 km. olarak saptanmıştır. Deprem Malatya, Elazığ, Adıyaman’ da hissedilmiştir. Deprem DAFS’ nin 85 km. uzunluğundaki Hazar-Sincik fay parçasında meydana gelmiştir. Hazar-Sincik fayı, Palu-Sincik fayının 85 km.’lik güney kısmı olup, 50 km. uzunluğunda Palu-Hazar fayı kuzey kısmını oluşturu. Tarihsel ve aletsel dönemlerde, Palu-Hazar F. Üzerinde 1874 yılında M=7,1, 25.05.1997’ de M=4,9 büyüklüğünde; HazarSincik F. Üzerinde 1875’ de M=6,7, 1905 yılında M=6,8 ve 13.07.2003’ te 5,7 büyüklüğünde depremler meydana gelmiştir (Demirtaş, 2003). Proje alanı 2.derece deprem bölgesinde yer almasından ötürü parsel üzerinde yapılacak yapılar için 06.03.2007 tarih ve 26454 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürülüğe giren “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik” 14.07.2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürülüğe giren “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. Proje Alanı 13.07.2003 Depremi Şekil 4.3.d.1. Doğu Anadolu Fay Zonu Haritası 93 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Malatya Fayı Proje Alanı DAFS Şekil 4.3.d.2. Doğu Anadolu Fay Zonu ile Son 30 Günlük (10.02.2014-12.03.2014) Depremlerin Merkez Üssü (http://www.deprem.gov.tr/sarbis/Shared/Default.aspx) Proje Alanı Malatya Fayı Sürgü Fayı DAF Şekil 4.3.d.3. Son 30 Günde (10.02.2014-12.03.2014) Meydana (http://www.deprem.gov.tr/sarbis/Shared/Default.aspx) Gelen Malatya İli depremsellik haritası Şekil 4.3.d.4.’ de verilmiştir. 94 Depremlerin Merkez Üssü MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje Alanı Şekil 4.3.d.4. Malatya İl Deprem Haritası Proje kapsamında depremi tetikleyecek herhangi bir faaliyette bulunulmayacaktır. e) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşaması olarak kırma eleme ve manyetik ayırma tesislerinin temel çalışması ve kurulumu aşamasında çalışma yapılacak, ocak alanlarında ise direk işletmeye geçilecektir. Tesislerin kurulumu öncesi alanda yer alan bitkisel toprak sıyrılıp, bitkisel toprak depo alanına depolanacak, temel kazısı ve düzenlemesi sırasında oluşacak hafriyat maddesi de hafriyat depo alanına depolanacaktır. Ocak alanlarında öncelikli olarak işletilecek alandaki bitkisel toprak sıyrılacak, kademeli olarak açık işletme ile ocaktan demir üretimi gerçekleştirilecektir. İşletme imalat haritasında gösterildiği gibi yapılacak ve hesaplanan günlük, aylık ve yıllık üretimlere sağdık kalınacaktır. Bir seferde büyük miktarda kayaç alınmayacak, bu sayede olası kaya düşmesi, heyelan, toprak kayması olaylarının önüne geçilecektir. Olası kaya düşmesi, heyelan riski oluşması durumunda şantiye şefi işletmeyi durdurarak, ocak alanı içinde ve dışında gerekli can ve mal güvenliğini sağladıktan sonra riskli bölgede bulunan kaya ve/veya toprak malzeme temizlenecek, heyelan tehlikesine karşın şev stabilizasyonu sağlanacaktır. 95 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İşletme kademeli yapılacağı için hem zemin duraylılığı sağlanmış olacak hem de rehabilitasyon çalışmaları için arazide uygun çalışma ortamı sağlanacaktır. 4.4 Hidrojeolojik Özellikler a) Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler Proje alanıda yüzeyde sığ bitkisel toprak, altında ise rekirstalize kireçtaşı ve granit sokulumu yer almaktadır. Tektonik olarak kireçtaşları ile dokanak halde bulunan granitler, tektonizmanın etkisi ile basınç ve sıcaklık artışına neden olmuş ve kireçtaşında düşük dereceli metamorfizmaya neden olmuştur. Bu sıkışmanın etkisi ile topografik olarak yükselen kireçtaşları ayrıca kırıklı yapı kazanmıştır. Topografyanın engebeli ve dik olması yağmur sularının daha çok yüzey akışa geçmesine neden olmaktadır. Kar sularının ise toprak tarafından emilerek yeraltı suyunu beslediği muhtemeldir. Firma tarafından yaptırılan derin sondaj kuyusu çalışması ile yeraltı suyu tespiti yapılmıştır. Her bir poligonda açılmış birer tane derin sondaj kuyusunda yeraltı suyuna rastlanmamıştır (Ek-19). Sondaj çalışmalarında yüzeyden itibaren ilk 50 cm’ de bitkisel toprak ondan sonra kalınlığı 16-57 m. Arasında değişen kireçtaşı ve ve bunu kesen granit tespit edilmiştir. Kırık çatlaklar içeren kireçtaşı ve granitte yeraltı suyuna rastlanmamıştır. Ruhsat alanlarında olası yeraltı suyu akım yönü, doğu istikametinde olup, Büyükkurtluca Dereye doğrudur. b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeoljik Özellikleri, Topografyanın engebeli ve dik olması nedeniyle yağışlar daha çok yüzey akışa yönelmektedir. Bu nedenle alana düşen yağışın istikameti en yakın vadiye doğrudur. Alanda yer alan en büyük vadi Büyükkurtluca Deresi Vadisi ve Kömürcükboğazı Deresi Vadisi olup yüzey akışı ile gelen sularla ve eğimin azaldığı yerlerde muhtemelen yeraltı suyu ile beslenmektedir. Yamaçlardaki küçük vadiler yılın büyük bir kısmı kuru olup, eğimin azaldığı yerdeki ana dereler akar durumdadır. Her iki ana vadinin temelinde Malatya Metamorfitlerine ait kristalize kireçtaşları oluşturmaktadır. Bölgedeki tektonik sıkışmaya bağlı olarak kırıklı yapı kazanmıştır. Eğimin azaldığı kısımlarda yaraltı suyu yüzeye daha yakın olduğu için vadi kenarlarında bitkisel toprak mevcut derin ve çeşitlidir. Büyükkurtluca Deresinin faaliyetten etkilenmemesi için Kapasite Artışı Poligon 2 ve 3’ ün sınırı vadiden uzağa, üst kotlara doğru çekilmiştir. c) Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı), Proje alanında termal su kaynağı bulunmamaktadır. 96 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Yeraltı suyu ise kırıklı yapı sunan kireçtaşlarına rağmen poligonlarda yapılmış sondajlarda tespit edilememiştir. Ancak Büyükkurtluca Deresi vadisi boyunca bitkisel topraktaki zenginlik vadi boyunca yeraltı suyunun bu kısımda toplandığının göstergesidir. Mevcut işletilen ve alan genişlemesi yapılacak kısımlarda ise yaraltı suyu sondaj verilerine göre çok derindedir (Ek-19). Sondaj çalışmalarında yeraltı suyuna rastlanmadığı için su seviyesi, emniyetli çekim değeri, debisi hakkında bilgi sunulamamıştır. Büyükkurtluca Deresinin akım değerlerine ulaşılamamış olup, yılın büyük çoğunluğunda akar durumdadır. d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşaması olarak tesislerin kurulumu yapılacak, ocak alanlarında ise işletmeye geçilecektir. Tesislein kurulacağı alanda bitkisel toprak hafiryatı ile temel hafriyatı yapılacaktır. İşletme aşamasında ise ocaklarda yer alan kireçtaşı-granit sokulumları işeletilecektir. İşletme sırasında yapılacak faaliyet Ek-8’ de gösterildiği gibi basamaklı olacaktır. Kazı taban kotu yeraltı suyu durumuna göre belirlenmiştir. Buna göre cevherli kireçtaşlarında ~30 m. kalınlığında bir işletme yapılacak olup daha derin kazı yapılmayacaktır. Bu sayede yeraltı suyu işletmeden etkilenmeyecektir. İşletmesi tamamlanan ocakların basamakları ve olası kazı boşlukları depolanan pasa ve maden atıkları ile doldurulup düzeltilerek, rehabilitasyona hazır hale getirilecektir. Derin kazılar yapılmayacağı için akifer özelliklerinde herhangi bir değişiklik olmayacak, yeraltı suyu beslenimi kesilmeden devam edecektir. Yer altı suyunun kirlenmemesi için toprak yüzey üzerinde atık yağ, tehlikeli atık, ambalaj atık vb. atık depolanmayacak, toprağın kirlenmesine engel olunacaktır. Bu işlemler için mevcutta kullanılan şantiye binasında beton zemin oluşturularak, atıklar burada geçici olarak depolanacaktır. geri kaznım firmaları ile yapılacak sözleşmeler ile şantiye alanında atıklar fazla bekletilmeden teslim edilecektir. İşletme sonrası ocak alanı rehabilitasyon çalışmaları yapılarak terk edileceği için yeraltı suyu, akifer birimler ve yüzeyden sıyrılan toprağın tekrar alana serilmesi ile proje alanının tüm özellikleri faaliyet öncesi haline yakın olarak terk edilecektir. 4.5. Hidrolojik Özellikler a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri Bölgede yayılım gösteren rekirsitalize kireçtaşları ve granitler tektonizmaya bağlı gelişen kırılı yapıları ile akifer özellik gösterselerde poligonlarda yapılan sondajlarda yeraltı suyuna rastlanmamıştır. 97 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Topografyanın dik ve engebeli yapısı daha çok yüzey akışa imkan sağlamaktadır. Bu da ruhsat alanlarının içinden geçen Büyükkurtluca Deresi ile Kömürcükboğazı Deresi vadilerini beslemektedir. Yılın büyük bir kısmı akar durumda olan iki ana dere Fındık Köyünün batısında yer alan Polat Barajını beslemektedir. Yamaçlardaki küçük dereler ise bahar aylarında eriyen kar suları ve yağmur suları ile beslenerek, bu iki ana dereye bağlanır. Yüzeysel suların ana akım yönü yeraltı suyu gibi doğu istikametinde ve Polat Barajına doğrudur. Yatırımcı firma Büyükkurtluca Deresi üzerinden su numunesi aldırarak “Yüzeysel Su Kalitesi Yönetmeliği” kapsamında analizini yaptırmıştır (Ek-20’ de analiz sonucu verilmiş, Ek-3’ de yeri gösterilmiştir). Bu analiz sonucuna göre suyun kalitesi 2. Sınıf niteliktedir. b) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu Proje alanı içerisinde Büyükkurtluca Deresi ve yan kolları yer almaktadır. 4 mevsim akar durumda olan Büyükkurtluca Deresinin yan kolları ise kuru dere niteliğindedir. Ayrıca Ruhsat Poligon-2 içerisinde ise Kömürcükboğazı Deresi ve yan kolları yer almaktadır. Büyükkurtluca Deresi gibi 4 mevsim akar durumdadır. Ruhsat Poligon-2 içerisinde Polat Barajı Göleti yer almaktadır. Büyükkurtluca ve Kömürcükboğazı Deresi tarafından beslenmektedir. Polat Barajı Göletine en yakın işletme alanı, Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 olup 750 m. mesafededir. 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ nin ilgili hükümlerine uyularak belirlenmiş alanda yapılacak çalışmalarda bu yönetmeliğin tüm hükümlerine uyulacaktır. Polat Barajı; Polat Sulaması’ nın ana su kaynağıdır. Polat Sulama Birliğine ait olan alan, net 2.144 ha.’ lık alanın sulanmasında kullanılmaktadır. Sulama şebekesi klasik (trapez) tipinde ve salma (california) sulama yöntemi uygulanmaktadır. Ana hattın debisi 3,59 m3/sn. dir. Gövdesi kil çekirdek dolguludur. Dolu savak proje debisi 269 m3/sn. dir. Minimum su kotu 1401 m., normal s.k. 1430,4 m. ve mak. s.k. 1432,54 m.’ dir Geniş bir alanda sulama amaçlı kanallar yapılarak Fındık, Polat, Çavuşlu, Yolkoru, Topraktepe gibi köylere ait tarım alanlarına ulaşılmıştır. Bitki deseni; hububat, meyve, fidan, bakliyat, şeker pancarıdır. Fındık Köyünde bunlara ek olarak tütün de yetiştirilmektedir. Baraj, 1991 de hizmete açılmıştır. Polat barajı’ nda DSİ’ ye ait 21-09-03-128 nolu Kalite Gözlem İstasyonu yer almakta olup (Y:393352/X:4220794), Barajda düzenli olarak gözlem yapılmaktadır (Ek-3’ de yeri gösterilmiştir). Ancak bu aşamada bu su kalitesi ile ilgili bilgilere ulaşılamamıştır. c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar), Proje alanımızın Ruhsat Poligon-2 içerisinde Polat Barajı Göleti yer almaktadır. Büyükkurtluca ve Kömürcükboğazı Deresi tarafından beslenmektedir 98 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje alanı içerisinde ve çevresindeki kaynaklar ise yöre halkı tarafından kullanım amaçlı değerlendirilmektedir. d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Projede arazi hazırlık ve inşaat aşaması olarak Kapasite Artışı Poligon 1 içerisinde kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi kurulumu olacaktır. Bu amaçla yüzeyde yer alan bitkisel toprak sıyrılacak ve temel kazısı için hafriyat yapılacaktır. Tesisin kurulacağı alan bölgede yer alan az sayıdaki düzlük alanlardan biri olup, yeraltı suyu ve yüzeysel su kaynaklarına etkisi en az olacak kısımdır. Tesisin kuzey kısmında kuru dere yatağı yer almaktadır. Olası taşkın, heyelan, çığ düşmesi gibi afetlerde hem tesisin etkilenmemesi için hemde dere yatağının bozulmaması için dere yatağına malzeme dökülmeyecek, yatak geometrisi değiştirilmeyecek, kuru derenin Büyükkurtluca Deresine ulaşması için özen gösterilecektir. İşletme aşamasında hem tesis çalışmasında hem de ocaklardaki işletme sırasında mevcut kuru dere yataklarına malzmem dökülmeyecek, sel, heyelan, çığ düşmesi gibi afetlerde can ve mal kaybının önüne geçilecektir. Dere yataklarından geçişler yapılaması gerektiği durumlarda DSİ Bölge Müdürlüğü’ nden izin alınarak, köprü, menfez vb. sanat yapıları yapılacaktır. Mevcut karayolunun zarar görmemesi için nakliye sırasında gabari sınırına uyulacak, nakliye araçlarında taşınan malzemeleri yola ve dereye dökülecek, etraftaki yapılara çarpacak şekilde taşınmayacaktır. Ocaklardaki işletmelerden Büyükkurtluca Deresi etkilenmemesi için Kapasite Artışı Poligon 2 ve 3 dereden uzaklaşacak şekilde daraltılmıştır. Kapasite Artışı Poligon 2’ nin 50 metre dılında yer alan ve mevsimlik olarak kullanılan yayla evi patlatmalardan etkilenmemesi için evin yakınlarında patlatma yapılmayacaktır. Evin etrafındaki tarım alanları taş fırlamaların etkilenmeyecektir. İşletme alanı içinde ve çevresinden geçen kuru derelerin doğal yatakları korunarak suyun tam ve serbest akışını engelleyici çalışma yapılmayacak, dere yataklarından malzeme alınmayacaktır. Ayrıca kuru derelerin her iki sahilinden 5’ er m. mesafede koruma bandı bırakılarak, koruma bandı içinde dere yataklarına olabilecek taş yuvarlanmaları ve malzeme saçılması önlenecektir. Bu sayede dere yatağına sediman madde gidişi önlenecek ve dere yatağında herhangi bir küçülme olmayacak olup taşkın gelmesi durumunda dere kendi yatağından akışına devam edecektir. İşletme alanında tespit edilen süreksizlikler heyelan, kayma gibi olaylara neden olmaması için işletmenin eğim ve doğrultusu firma tarafından değiştirilecektir. Yağış sularının üretim alanına gelmesini engellemek amacıyla üst kotlarda yaklaşık % 0,5 – 1,0 eğimli, drenaj (çevirici-akıtıcı) kanal yapılacaktır. Bu sayede çevirici kanaldan akacak olan yağış sularının topraktaki infiltrasyon süresi uzatılacağı gibi üretim nedeniyle açılan alandan malzemenin yağış etkisiyle sürüklenmesi önlenmeye çalışılacaktır. Ayrıca çevirici kanala girmesi sağlanamayan ve üretim alanına düsen yağış sularının erozyon etkisini azaltmak amacıyla basamaklar şevlere doğru % 0,5–1,0 eğimli olarak yapılacaktır. İşletme sırasında ortaya çıkacak bitkisel toprak ve pasa malzeme ile üretim sonrası oluşan nihai ürün stok alanlarına depolanacaktır. 99 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje alanı büyük olduğu için her poligon içinde birden fazla depo alanları belirlenmiştir. Malzemeler depolanırken kaymadan duracak şekilde depolanmasına dikkat edilecektir. Belirlenen depo alanları yetersiz olduğunda, yeni yerler belirlenmesi gerektiğinde ya da üstteki yük miktarı azaltmak için İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ nden alınacak onay doğrultusunda yeni depolama alanlarına dökülecektir. Bu sayede pasa malzeme, bitkisel toprak ve demirin erozyonla oluşacak rusubatın dere yataklarına ulaşması ve dere yataklarını etkilemesi engellenecektir. Proje kapsamında yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına herhangi bir zarar verilmeyecek, derelerin akışını engelleyici, yatağını değiştirecek müdahalede bulunulmayacak, yeraltı suyunun kirlenmesine neden olacak şekilde atık yağ, evsel nitelikli atık su vb. toprak ile temas ettirilmeyecektir. İşletme tamamlandıktan sonra şevler tıraşlanacak, şevlerin stabil olması sağlanacaktır. İşletme sonrasında arazi, rehabilite edilerek, işletmeye başlamadan önceki ilk haline yakın bir şekilde terk edilecektir. 09.09.2006 tarih 26284 sayılı Resmi Gazate’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Dere Yatakları ve Taşkınlar” ile ilgili Başbakanlık Genelgesi’ ne uyulacaktır. 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun ve benzeri yönetmelikler ile Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği kapsamında derelere ve akifer alanlarına hiçbir şekilde katı ve sıvı atık boşaltılmayacaktır. 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve Iklimsel Özellikler a) Bölge Genel İklim Şartları: Malatya ili, Doğu-Güneydoğu ve Orta Anadolu arasında yer alan bir ovadır. Ova,kuzeyden güneye doğru hafif bir eğimle uzanır. Arazi denizden uzak ve yüksek olduğundan Malatya'nın iklimi serttir ve karasal iklim görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise çoğu kez yağışlı ve soğuk geçer. Gece ile gündüz yaz ile kış arasındaki bir günlük sıcaklık farkları büyüktür.Yağışlar Malatya ovası ve kenar yükseltilerinde daha azdır. Güney dağlık kesimlere gidildikçe yağış artar. Bölgede yer yer Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu iklim özelliklerini de görmek mümkündür. İldeki yüksek platolarda İç Anadolu'nun step iklimi, Güney Ovasında FıratDicle nehirleri arasının ılık iklimi ile Suriye Çölü'nün yakıcı sıcaklarının etkisinde özel bir Akdeniz iklimi görülür. Dağlık bölgelerde ise kışları soğuk olup, her iki bölgenin de etkisinde bulunan bir iklim hüküm sürer. Denizden yüksekliği (rakımı) 900 metre olarak kabul edilen Malatya'da yılın en yağışlı mevsimi ilkbahardır. Yılın 130-140 günü tamamen güneşli, 50-60 günü kapalı ve güneşli geçer. Geriye kalan günler ise hep parçalı bulutludur. Proje sahası ve çevre alanlardaki, meteorolojik koşullar değerlendirilmek üzere; Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından gerçekleştirilen meteorolojik sürekli ölçümlerin sonuçları analiz edilerek, en uygun meteoroloji istasyon sonuçları, tablo ve grafikler yardımıyla sunulmuştur. 100 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bu kapsamda Malatya Meteoroloji gözlem istasyonundan alınan 1960–2012 yılları arasındaki verilerden faydalanılmış olup, kayıtlar eklerde verilmiştir (Bkz. Ek-13). b) Basınç: Malatya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama basınç 904,3 hPa, maksimum basınç 923,9 hPa ve minimum basınç ise 884,3 hPa olarak ölçülmüştür. Maksimum basıncın gözlendiği ay 923,9 hPa ile Ocak ayı, minimum basıncın gözlendiği ay ise 884,3 hPa ile Şubat ayıdır. Tablo 4.6.a.1. 1960-2012 Yılları Basınç Değerleri hPa 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ortalama 907.4 905.8 904.3 902.9 903.2 901.3 899.1 900.1 903.7 907.1 908.5 908.2 Basınç Maksimum 923.9 921.3 922.0 915.4 914.5 912.1 909.8 908.8 915.7 917.3 921.1 922.4 Basınç Minimum 886.7 884.3 886.0 885.7 892.1 891.1 890.1 890.1 892.2 896.2 889.2 887.8 Basınç Kaynak: Malatya Meteoroloji İstasyonu, 1960-2012 Verileri. Yıllık 904,3 923,9 884,3 Şekil 4.6.a.1. 1960-2012 Yılları Basınç Değerleri c) Sıcaklık: Malatya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama sıcaklık değeri 13,7 °C’dir. Maksimum sıcaklık değeri 42,2 °C ile Temmuz ayında, minimum sıcaklık değeri ise -19,0 °C ile Aralık ayında gözlemlenmiştir. Tablo 4.6.a.2. 1960-2012 Yılları Sıcaklık Verileri ( o ( C) Ortalama Sıcaklık Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 0.1 1.5 6.9 13.0 18.1 23.3 27.4 26.9 22.3 15.4 7.7 2.4 13,7 14.2 18.6 27.2 33.7 36.0 40.0 42.2 41.5 38.8 33.1 25.0 18.0 42,2 -18.3 -18.2 -13.9 -6.6 0.1 4.9 10.0 11.2 5.7 -1.2 -12.0 -19.0 -19,0 101 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.6.a.2. 1960-2012 Yılları Sıcaklık Değerleri Grafiği ç) Yağış: Malatya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama toplam yağış miktarı 386,3 mm’dir. Günlük maksimum yağış miktarı 52,9 mm ile Nisan ayında gözlemlenmiştir. Tablo 4.6.a.3. 1960-2012 Yılları Yağış Verileri (mm) 1 2 3 4 5 6 7 Ortalama Toplam 41.0 37.3 51.4 57.8 47.2 18.1 2.0 Yağış Miktarı Günlük Maksimum 47.2 43.8 47.2 52.6 42.7 43.4 12.0 Yağış Miktarı Kaynak: Malatya Meteoroloji İstasyonu, 1960-2012 Verileri. Şekil 4.6.a.3. 1960-2012 Yılları Yağış Değerleri 102 8 9 10 11 12 Yıllık 1.6 6.6 37.7 44.5 41.1 386,3 10.6 26.8 46.4 50.7 33.7 52,6 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Standart zamanlarda ölçülen en yüksek yağış miktarı, tekerrür grafikleri ve FEVK Bilgileri Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) Malatya Meteoroloji İstasyonu Standart Zamanlardaki yağış değerleri incelendiğinde 100 yılda 24 saatlik yağış değerinin 61,5 mm olduğu görülmektedir. Söz konusu projenin her aşamasında bu değerler ve FEVK değerleri dikkat alınarak hareket edilecektir. d) Ortalama Nispi Nem: 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre ortalama nem miktarı % 53,4’ dir. Tablo 4.6.a.4. 1960-2012 Yılları Ortalama Nem Verileri % 1 2 3 4 5 6 7 8 Ort. Nem 73.0 69.5 60.1 53.7 49.7 38.7 32.2 32.8 9 10 37.4 52.4 11 12 Yıllık 67.2 74.1 53,4 Kaynak: Malatya Meteoroloji İstasyonu, 1960-2012 Verileri. Şekil 4.6.a.4. 1960-2012 Yılları Ortalama Nispi Nem Verileri e) Sayılı Günler Dağılımı: Malatya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, ortalama kar yağışlı günler sayısı 24,3 gün, ortalama kar örtülü günler sayısı 27,9 gün, ortalama sisli günler sayısı 8,8 gün, ortalama dolulu günler sayısı 1,7 gün, ortalama kırağılı günler sayısı 31,7 gün ve ortalama orajlı günler sayısı 16,7 gündür. 103 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.6.a.5. 1960-2012 Yılları Sayılı Günler Verileri Sayılı Günler Ort. Kar Yağışlı Günler Ort. Kar Örtülü Günler Ort. Sisli Günler 1 2 3 4 5 7.9 7.2 2.9 0.4 0.0 10.8 9.1 2.2 0.2 2.5 1.5 0.4 0.1 0.0 0.0 0.2 0.7 0.4 Ort. Dolulu Günler Ort. Kırağılı Günler 6.2 5.3 3.5 0.3 Ort. Orajlı Günler 0.2 0.1 0.5 2.6 6 7 8 9 10 11 12 yıllık 0.0 0.1 1.3 4.5 24,3 0.0 1.0 4.6 27,9 0.2 1.1 3.0 8,8 0.1 0.0 0.6 6.6 8.6 31,1 1.5 0.3 0.1 16,7 0.0 0.2 5.1 3.3 0.0 0.9 0.1 0.8 1.3 1,7 Kaynak: Malatya Meteoroloji İstasyonu, 1960-2012 Verileri. Şekil 4.6.a.5. 1960-2012 Yılları İçin Sayılı Günler Dağılımı f) Maksimum Kar Kalınlığı: 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre, bölgedeki maksimum kar kalınlığı 61 cm ile Şubat ayında gözlemlenmiştir. Tablo 4.6.a.6. 1960-2012 Yılları İçin Maksimum Kar Kalınlığı Aylar 1 2 3 4 Maksimum Kar Kalınlığı(cm) 44 61 54 6 5 6 104 7 8 9 10 11 12 yıllık 4 48 35 252 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.6.a.6. 1960-2012 Yılları İçin Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri g) Buharlaşma: 1970-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgede yıllık ortalama açık yüzey buharlaşması 1410,9 mm, günlük maksimum açık yüzey buharlaşması 27,4 mm’dir. Tablo 4.6.a.7. 1960-2012 Yılları Buharlaşma Verileri (mm) 1 2 3 4 5 6 7 Ortalama Açık 0.6 0.7 1.8 96.6 170.7 236.5 305.5 Yüzey Buharlaşması Günlük Maksimum 3.7 3.0 11.9 12.8 15.6 27.4 18.4 Açık Yüzey Buharlaşması Kaynak: Malatya Meteoroloji İstasyonu 1960-2012 Verileri. 105 8 9 10 11 12 yıllık 278.2 195.0 102.6 20.6 2.1 1410,9 17.0 13.5 15.1 7.0 4.0 27,4 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.6.a.7. 1960-2012 Yılları Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması Şekil 4.6.a.8. 1960-2012 Yılları Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması ğ) Rüzgar: Esme Sayılarına Göre Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü; 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgedeki 1. hakim rüzgar yönü yıllık 39.091 toplam esme sayısı ile NW (Kuzeybatı), 2. hakim rüzgar yönü 37.237 toplam esme sayısı ile WNW (Batı-kuzeybatı) ve 3. hakim rüzgar yönü ise 33.240 toplam esme sayısı ile SW (Güneybatı)’dur. 106 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.6.a.8. Doğanşehir Meteoroloji İstasyonu Rüzgar Dağılım Değerleri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık N 1656 1611 1399 1361 1394 1297 1405 1423 1444 1858 1796 1823 18467 NNE 1934 1830 1860 2067 2003 1929 1879 1972 1748 1897 2210 1988 23317 NE 2807 2445 2962 2747 3028 3033 3001 3067 3064 2998 2951 2743 34846 ENE 1971 1792 2260 2407 2240 1837 2023 2265 2385 2485 2199 2182 26046 E 1783 1496 1806 1905 1700 1333 1118 1240 1587 1767 2017 1902 19654 ESE 1132 1079 1031 1128 1128 976 857 1013 1255 1254 1206 1257 13316 SE 1292 1191 1578 1302 1400 1166 1137 1366 1738 1950 1542 1243 16905 SSE 1521 1308 1517 1622 1670 1488 1479 1797 1929 1754 1392 1292 18769 S 1588 1496 1830 1625 1658 1530 1628 1442 1776 1914 1695 1422 19604 SSW 1861 1974 2100 2676 2577 2684 2517 2517 2550 2138 1878 1977 27449 SW 3233 3879 4444 4833 4990 5289 5905 5943 4142 3148 2578 3048 51432 WSW 1657 1569 1875 1957 1752 2049 2152 1747 1265 1140 1279 1723 20165 W 1509 1781 1945 2058 1861 2139 2431 2081 1387 1417 1114 1584 21307 WNW 1496 1396 1542 1518 1360 2148 2263 1682 1072 1111 1031 1341 17960 NW 1957 1745 2002 1848 2400 2896 2573 2453 1925 1597 1506 1759 24661 NNW 1745 1540 1594 1529 1543 2010 2397 1797 Kaynak: Malatya Meteoroloji İstasyonu 1960-2012 Verileri. 1243 1190 1537 1739 19864 Şekil.4.6.a.9. 1960-2012 Yılları İçin Rüzgar Esma Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Mevsimlik Rüzgar Tablosu ve Yönü 1970-2012 Arapkir Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgedeki rüzgar yönü mevsimlik olarak aşağıda tablo ve grafik olarak verilmiştir. 107 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo.4.6.a.9. 1960-2012 Yılları İçin Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Değerleri İLKBAHAR YAZ SONBAHAR 4146 2606 3796 N 4073 3653 4398 NNE 3103 1981 2886 NE 4405 4190 4311 ENE 3321 2029 3545 E 5630 3903 5397 ESE 6598 3346 6600 SE 6740 5599 5470 SSE 5869 4156 5639 S 5937 8406 6132 SSW 8086 9120 8194 SW 5098 7485 6426 WSW 4919 6056 4912 W 8340 11657 8890 WNW 9658 12103 8896 NW 5735 6914 5391 NNW Şekil.4.6.a.10. 1960-2012 Yılları İçin Rüzgar Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları 108 KIŞ 5017 3622 3460 3819 3736 4866 7223 4748 5734 4867 7840 5459 5691 8350 8434 4880 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 109 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.6.a.11. 1960-2012 Yılları İçin Rüzgar Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları 110 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Yönlere Göre Rüzgar Hızı; 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgedeki rüzgarın yönlere göre ortalama hızları aşağıda tablo ve grafik olarak verilmiştir. Tablo.4.6.a.10. 1960-2012 Yılları İçin Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hız Değerleri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık N 0.9 1.0 1.4 1.5 1.6 1.7 1.7 1.5 1.4 1.0 0.9 0.8 0.8 NNE 1.0 1.1 1.5 1.5 1.6 1.8 1.7 1.6 1.4 1.1 1.0 0.9 0.9 NE 0.9 1.0 1.4 1.4 1.4 1.6 1.5 1.3 1.3 1.0 0.9 0.9 0.9 ENE 0.9 1.0 1.3 1.4 1.4 1.5 1.4 1.4 1.3 1.1 0.9 0.9 0.9 E 1.0 1.1 1.3 1.5 1.4 1.5 1.5 1.4 1.3 1.0 0.9 0.9 0.9 ESE 1.1 1.2 1.4 1.6 1.5 1.6 1.5 1.5 1.4 1.2 1.1 1.1 1,1 SE 1.1 1.2 1.4 1.6 1.6 1.6 1.7 1.6 1.5 1.3 1.1 1.0 1.0 SSE 1.4 1.6 1.9 2.2 2.0 1.9 1.9 1.8 1.8 1.6 1.4 1.3 1,3 S 1.4 1.6 1.8 2.1 2.0 1.9 1.9 1.6 1.8 1.5 1.2 1.3 1,3 SSW 1.5 1.7 2.1 2.5 2.1 2.0 2.0 1.9 1.9 1.7 1.5 1.4 1,4 SW 1.4 1.5 1.9 2.1 1.9 1.8 1.8 1.7 1.7 1.5 1.3 1.3 1,3 WSW 1.5 1.5 2.0 2.1 2.1 2.1 2.0 1.9 1.8 1.6 1.4 1.4 1,4 W 1.3 1.5 1.9 2.0 1.9 2.0 1.9 1.8 1.8 1.5 1.3 1.2 1,2 WNW 1.4 1.6 2.0 2.1 2.1 2.2 2.2 2.0 1.8 1.5 1.4 1.3 1,3 NW 1.3 1.4 1.8 2.0 1.9 2.1 2.1 2.1 1.9 1.4 1.2 1.1 1,1 NNW 1.2 1.3 1.7 1.7 1.7 2.1 2.0 1.8 1.6 1.3 1.1 1.1 1,1 Şekil.4.6.a.12. 1960-2012 Yılları Rüzgarın Yön ve Hızlarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Ortalama Rüzgar Hızı 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgede yıllık ortalama rüzgar hızı 1,2 m/sn’dir. 111 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo.4.6.a.11. 1960-2012 Yılları İçin Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri m/sn 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Ort. Hız 0.9 1.1 1.4 1.6 1.5 1.6 1.6 1.4 1.3 1.0 0.9 0.8 1,2 Şekil.4.6.a.13. 1960-2012 Yılları İçin Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü; 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgede maksimum rüzgar hızı 38,1 m/sn, yönü ENE (doğukuzeydoğu)’dir. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Maksimum Rüzgar Hızı 27.0 23.2 26.8 26.2 20.5 21.3 38.1 23.7 22.7 25.2 17.1 25.0 24,7 Yönü SE SSW NW ESE SW NNW ENE WNW W S NE SW SSW Tablo.4.6.a.12. 1960-2012 Yılları İçin Maksimum Rüzgar Hızı Değerleri ve Yönü m/sn Şekil.4.6.a.14. 1960-2012 Yılları İçin Maksimum Rüzgar Hızı Değerleri 112 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgede ortalama fırtınalı günler sayısı 1,7 gündür. Tablo.4.6.a.13. 1970-2012 Yılları İçin Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Ort. Fırtınalı Günler Sayısı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0.1 0.2 0.3 0.3 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 11 12 Yıllık 0.1 1,7 Şekil.4.6.a.15. 1960-2012 Yılları İçin Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Değerleri Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler; 1960-2012 Malatya Meteoroloji Gözlem İstasyonu sonuçlarına göre bölgede ortalama fırtınalı günler sayısı 1,7 gün, ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 26,1 gündür. Tablo.4.6.a.14. 1970-2012 Yılları İçin Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ort. Kuvvetli Rüzgarlı Günler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 1.0 1.3 2.9 4.5 3.9 3.6 2.7 1.7 1.6 1.4 0.8 0.7 26,1 113 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil.4.6.a.16. 1970-2012 Yılları İçin Ortalama Kuvvetli Rüzgar Günler Sayısı Değerleri 114 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje İle İlgili Olarak Hazırlanan Modelleme Rapor Özeti: Yapılması planlanan proje kapsamında hava kirlenmesine katkı değerlerinin hesaplanması amacıyla AERMOD (AMS/EPA Regulatory Model) Modeli kullanılarak tesisin bölgede yaratacağı muhtemel kirlilik yükü tahmin edilmiştir. Tesis inceleme alanı içerisinde; 24 saatlik (günlük) ve yıllık ortalama kirletici YSK değerleri µg/m3 ve mg/m2 cinsinden belirlenmiş ve AERMOD model çıktıları eklerde sunulmuştur (EK-12). Modelleme çalışmalarında kullanılan AERMOD model girdileri, model sonucu elde edilen maksimum saatlik ortalama, günlük ortalama, aylık ortalama ve yıllık ortalama PM ve çöken toz YSK değerlerini gösterir çıktılar ve YSK değerlerinin üzerine işlenerek eş konsantrasyon eğrileri oluşturulan topoğrafik haritalar modelleme raporu içerisinde verilmiştir. Söz konusu yönetmeliğe göre, UVS değeri aşılmaması gereken, bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerdir. Modelleme sonuçlarına göre, 1.681 noktadaki değerlerin aritmetik ortalaması alındığında, UVS değerinin (60 µg/m3) çok altında kaldığı (0,10 µg/m3) görülmektedir. 24 saatlik YSK değeri ise SKHKKY kısa vadeli sınır değeri (KVS=100 µg/m3) 1.681 adet alıcı ortam ağı içerisinde sınır değerler aşılmamıştır. Ek yüksek konsantrasyon değerleri aşağıdaki tabloda, konsantrasyon değerleri belirlenmiş ve EK-12’ de sunulan model çıktılarında verilmiştir. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tablo 2.2’de PM için verilen sınır değeri, KVS değeri ölçüm sonuçlarının % 95’ini aşmaması gereken değerdir. Modelleme sonuçlarına göre 24 saatlik değerlerden, 1.681 noktanın 1.681’unda (% 100,00) KVS sınır değeri aşılmamaktadır. Dolayısıyla söz konusu yönetmelik sınır değerini sağlamaktadır. Yapılan modelleme çalışmasına göre; AERMOD Modeli kullanılarak elde edilen Hava Kalitesine Etki Değerleri’ne bakıldığında, projenin arazi hazırlık, inşaat ve işletme aşamasından kaynaklı muhtemel emisyonların, SKHKKY sınır değerlerini sağladığı ve dolayısıyla faaliyetin insan ve çevre sağlığı açısından herhangi bir tehlike oluşturmayacağı öngörülmektedir. Yapılan modelleme çalışması esnasında modelleme sonuçları ve model dağılım profilini gösterir haritalar Ek-12’ de sunulmuştur. Martut Mad. İnş. Nak. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tesisinde Arazide oluşabilecek tozlanmayı minimuma indirgemek için emisyon kaynağında savurma yapmadan doldurma ve boşaltma işlemlerinin yapılması, patlatma yapılmadan önce patlatılacak alanın sulanması, yolların ıslah edilmesi, depolanan malzemenin üst kısmının % 10 nemde tutulması gibi önlemler alınacaktır. Araçlardan kaynaklanacak emisyonların da minimuma indirgenmesi için, 04.04.2009 tarih ve 27190 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği”nin 7. Maddesi uyarınca; kullanılacak tüm araç ve ekipmanların rutin kontrolleri yaptırılarak bakım gereken araçlar bakıma alınacak ve bakımları bitene dek çalışmalarda başka araçlar kullanılacaktır. 115 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ayrıca Trafik Kanunu’na uygun şekilde çalışmaları konusunda uyarılarak özellikle yükleme standartlarına uygun yükleme yapmalarına dikkat edilecektir. İşletmenin bulunduğu bölgeye en yakın meteorolojik veri 17199 istasyon kodlu Malatya meteoroloji istasyonundan alınmıştır. Bu istasyonlardan alınan 2010 yılı meteorolojik verileri; sıcaklık, basınç, nem, rüzgar hızı, rüzgar yönü, bulutluluk değeri, bulut taban yükseklikleridir. İşletmenin bulunduğu bölgeye ait atmosferik yükseliş verileri ise Malatya il merkezinde ölçülmediğinden Diyarbakır’da bulunan istasyondan alınmıştır. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün bu 2 istasyonundan alınan veriler RAMMET programına işlenmiş ve AERMOD programında kullanılacak formata dönüştürülmüştür. Modelleme çalışmasında, Malatya Meteoroloji İstasyonu’nda 1960-2012 yılları arasında elde edilen verileri içeren uzun yıllar meteoroloji bülteninden yararlanılarak bölgenin rüzgar profili çıkarılmıştır. Son 10 yıla ait (2003-2012) yıllık rüzgar profilleri incelenmiş (Tablo 4.6.a.15.) Uzun yılları temsil edebilecek 2010 yılı verileri kullanılmıştır. Tablo 4.6.a.15. 1960–2012 Yılları Arası Toplam Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı Rüzgar Yönü Yıllık Esme Sayıları N NNE 18467 23317 NE ENE E ESE SE SSE S 34846 26046 19654 13316 16905 18769 19604 SSW SW WSW W WNW NW NNW 27449 51432 20165 21307 17960 24661 19864 1. Dereceden Hakim Rüzgar Yönü SW 2. Dereceden Hakim Rüzgar Yönü NE 3. Dereceden Hakim Rüzgar Yönü SSW 116 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.6.a.16. 2010 Yılı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Rüzgar Yönü Yıllık Esme Sayıları N 496 NNE 815 NE 1224 ENE 1235 E 414 ESE 366 SE 177 SSE 590 S 686 SSW 880 SW 390 WSW 268 ENE W 86 2. Dereceden Hakim Rüzgar Yönü WNW 344 NE NW 287 3. Dereceden Hakim Rüzgar Yönü NNW 495 SSW 1. Dereceden Hakim Rüzgar Yönü b) Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Arazi hazırlık ve inşaat aşaması olarak tesisi kurulumu yapılacaktır. Bu kapsamda tesisin kurulacağı yerde bitkisel toprak ve temel kazısı yapılarak bitkisel toprak ve pasa döküm alanlarına geçici depolanacaktır. Tesis kurulduktan sonra çevre düzenlemesi (peyzaj) amacıyla tekrar bu bitkisel toprak ve pasa malzeme kullanılacaktır. Mevcut işletme alanlarında üretim devam etmekte olup, toz emisyonunu minimize etmek için düzenli olarak arazöz ile çalışma alanları ve nakliye yolları sulanmakta, kamyonlar hız sınırlarına uymakta, yükleme ve boşaltma işlemlerinde savurma yapmamaya özen gösterilmektedir. Mevcut faaliyet sırasında bölgede herhangi bir iklim ve meteorolojik değişiklik gözlenmemiştir. Kapasite artışı ve alan genişlemesi projesinde de aynı uygulamalara devam edilecek, bunlara ek olarak kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisinde toz yayıcı ünitelerin (bunker, silo, bant vb.) üzeri kapatılacak, stok ve depo alanlarının çevresi rüzgar ve su erozyonu ile taşınmaması için kapatılacaktır. Depo alanlarının üzerinde % 10 nem olacak sistem kurulacaktır. İşletmesi tamamlanan alanlar ise rehabilitasyon çalışmalarına hazır hale getirmek için; kazı boşlukları pasa depo alanlarındaki pasa ile doldurulacak, dik veya yüksek şev basamakları kırılarak ve alçaltılarak şevler güvenli hale getirilecek, şevde kayma potansiyeli olan kısımlar ekskavatörler ile düzeltilerek heyelan-kaya düşmesi vb. tehlikeler ortadan kaldırılacaktır. Kullanılmayacak bitkisel toprak ve pasa depo alanları temizlenerek, üzerinde herhangi bir pasa-hafriyat vb. bırakılmayacaktır. 117 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İşletme aşamasında bitkisel toprak tamamen kaldırılacak ve işletme aşaması bittiğinde alana serilerek tekrar doğal yapıya kavuşturulacaktır. Kapasite artışı ile meydana gelebilecek olan toz emisyonunu minimize etmek için ocak sahasında alanlar ve yollar daimi olarak günde en az 2 kere spreyleme metodu ile sulanacak ve çıkması muhtemel toz emisyonu minimize edilecektir. 4.7. Flora ve Fauna a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna Faaliyet alanı, Grid Kareleme Sistemine göre B6 karesinde yer almaktadır. Raporun flora kısmı oluşturulurken Davis’in “Flora of Turkey and East Aegean Islands” adlı eserinden, Türkiye Bitkileri Veri Servisi’nden ve Türkiye Florası ile ilgili yayınlanmış çalışmalardan yararlanılmıştır. Flora Proje kapsamında Ekim 2013 tarihinde arazi çalışması yapılmış olup, ÇED Raporu’nun flora listesi hazırlanırken; bölgede yapılan arazi çalışmalarından ve literatür bilgilerinden faydalanılmıştır. Alanın florası "Flora of Turkey And The East Aegean Islands" adlı kaynaktan yararlanılarak oluşturulmuştur. Ayrıca alana yakın, alan ile aynı ekolojik özellikleri gösteren alanlardaki yapılan floristik çalışmalardan da faydalanılarak floristik liste oluşturulmuştur. Proje alanından olası muhtemel bitki türleri Tablo 4.7.1’de verilmiştir. Her bir flora türü için TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi) taraması ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Bitki isimleri “Türkçe Bitki Adları Sözlüğü”nden (Baytop T., 1994, TDK, Ankara) yazılmıştır. Ancak bazı türlerin Türkçe ismi ve yöresel ismi bulunmamaktadır. Bu nedenle bitki türleri binominal yazım kurallarına göre bilim dili olan Latince olarak değerlendirilmektedir. Proje alanı Davis’in Grid Kareleme Sistemine göre B6 karesinde yer almaktadır (Şekil 4.7.1). Şekil 4.7.1. Proje Alanın Grid Kareleme Sistemindeki Yeri 118 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.7.1. Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü Sınırlarında Planlanan Demir Ocağı Projesi Çevresinde Bulunan ve Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Flora Türleri, Türkçe İsimleri, Endemizm Durumu, Fitocoğrafik Bölgesi ve IUCN Red Data Book Kategorileri Familya Tür Türkçe adı Endemizm Durumu Fitocoğrafik Bölge IUCN Actinolema macrolema O., B., G., D. BOISS. Anadolu Bunium paucifolium DC. O., B., G., D. var. paucifolium DC. Anadolu APIACEAE / Falcaria vulgaris Kazayağı UMBELLIFERAE BERNH. Opopanax hispidus Kaymak otu (FRIV.) GRIS. Scandix iberica BIEB. Çoban tarağı Vincetoxicum canescens (WILLD.) DECNE. O., B., G., D. subsp. Panzehirotu ASCLEPİADACEAE Anadolu canescens (WILLD.) DECNE Asplenium trichomanes Dış Anadolu ASPLENİACEAE L. Anthemis tinctoria L. Boyacı Türkiye var. tinctoria L. Papatyası K. Türkiye, Karasal Artemisia absinthium L. Yavşan Otu Anadolu, G. Anadolu Achillea setacea Civanperçemi Dış Anadolu WALDST. ET KIT. Anthemis altissima L. Papatya Anthemis cretica L. subsp. anatolica Papatya (BOISS.) GRIERSON ASTERACEAE Artemisia araratica Köy göçüren G. Anadolu KRASCH. Carthamus dentatus Türkiye (KD. VAHL. Anadolu Yok) Carthamus persicus Türkiye (KD. Deve dikeni WILLD. Anadolu Yok) Centaurea balsamita O., B., G., D. Peygamber Çiçeği LAM. Anadolu Centaurea rhizantha C. O., B., G., D. Peygamber Çiçeği A. MEYER Anadolu Cirsium haussknechtii Kazankulpu O., B., G., D. - 119 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BORAGİNACEAE 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BOISS. Cousinia ramosissima DC. Echinops viscosus DC. subsp. viscosus BORNM. Helichrysum pallasii (SPRENGEL) LEDEB. Logfia arvensis (L.) HOLVB Onopordum polycephalum BOISS. Tanacetum vulgare L. Taraxacum montanum (C. A. MEYER) DC. Alkanna hirsutissima (BERTOL.) DC. Echium italicum L. Heliotropium europaeum L. Onosma molle DC. BRASSICACEAE / CRUCIFERAE CAMPANULACEAE CARYOPHYLLACEAE Paracaryum strictum (C. KOCH) BOISS. Alyssum aureum (FENZL) BOISS. Alyssum xanthocarpum BOISS. Capsella bursa-pastoris (L.) MEDIK. Sisymbrium orientale L. Campanula glomerata L. subsp. hispida (WITASEK) HAYEK Bufonia virgata BOISS. Silene longipetala VENT. Silene dichotoma EHRH. subsp. dichotoma EHRH. Anadolu O., B., G., D. Anadolu O., B., G., D. Anadolu O., B., G., D. Anadolu O., B., G., D. Anadolu - - Topuz - Ölmez çiçek - - - Eşekdikeni - - - Pire otu - O., B., G., D. Anadolu - Karahindiba - - - Havacıva - G. Anadolu - Tilki kuyruğu - G. Anadolu - Siğil otu - G. Anadolu - Emzikotu - - - Kevke - Kevke - - Çoban Çantası - - - - - Yumak Çiçekli Çançiçeği - K., Karasal ve komşu G. Anadolu - - Salkım çiçeği - Yapışkanotu - 120 K., Karasal ve G. Anadolu O., B., G., D. Anadolu O., B., G., D. Anadolu B., O., K., G., D. ve GD. Anadolu B., O., K., G., D. ve GD. Anadolu - LR (lc) - - MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. DIPSACACEAE EUPHORBIACEAE FABACEAE GRAMINEAE / POACEAE LAMIACEAE / LABIATAE Cephalaria stellipilis BOISS. Dipsacus laciniatus L. Scabiosa olivieri COULTER Euphorbia eriophora BOISS. Euphorbia petiolata BANKS ET SOL. Astragalus aduncus WILLD. Astragalus dactylocarpus BOISS. Astragalus lanigerus DESF. Coronilla varia L. subsp. varia L. Dorycnium pentaphyllum SCOP. Subsp. herbaceum (VILL.) ROUY Lathyrus aphaca L. var. biflorus POST Lens orientalis (BOISS.) HAND.-MAZZ. Onobrychis hypargyrea BOISS. Trigonella aurantiaca BOISS. Aegilops triuncialis L. subsp. triuncialis L. Bromus danthoniae TRIN. Bromus tectorum L. Thymus longicaulis C. PRESL subsp. longicaulis C. PRESL var. longicaulis C. PERSL 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU - - Fesçitarağı - Karasal Anadolu, B. ve G. Anadolu - Uyuz otu - - Sütleğen - Sütleğen - Geven - Geven - Geven - Körigen - - - - - - - Mürdümük - - - - - - - Gümüş Renkli Korunga - Dış Anadolu - Boy Out - Karasal Anadolu, B. ve G. Anadolu - - - - - - - - - - - - - - - Trakya, K. ve O. Anadolu - 121 O., B., G., D. Anadolu. O., B., G., D. Anadolu. O., B., G., D. Anadolu. O., B., G., D. Anadolu. O., B., G., D. Anadolu. - MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. LILIACEAE LINACEAE MALVACEAE PAPAVERACEAE 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Marrubium parviflorum FISCH. ET MEY. subsp. parviflorum FISCH. ET MEY. Nepeta cataria L. Nepeta italica L. Boz ot - Arı otu Arı otu - Phlomis rigida LABILL. Ayı kulağı - Prunella vulgaris L. Yara otu Salvia aethiopis L. Adaçayı Salvia multicaulis VAHL Sideritis montana L. subsp. montana L. Teucrium polium L. Thymus parnassicus HAL Ziziphora tenuior L. Asphodeline damascena (BOISS.) BAKER subsp. damescena (BOISS.) BAKER Allium atroviolaceum BOISS. Allium vineale L. Fritillaria assyriaca BAKER subsp. assyriaca BAKER Gagea villosa (BIEB.) DUBY var. villosa (BIEB.) DUBY Ornithogalum narbonense L. Linum austriacum L. subsp. austriacum L. Linum nodiflorum L. Alcea digitata (BOISS.) ALEF. Alcea excubita ILJIN Fumaria vaillantii LOIS. Karasal Anadolu, B. ve G. Anadolu. - - Dış Anadolu. O., B., G., D. Anadolu K. Anadolu - - - Adaçayı - O., D. Anadolu - Dağ çayı - G. Anadolu - Kısamahmut otu - - - Kekik - - - Keklik otu - Dış Anadolu. - Çiriş otu - - - Yabani Soğan - - - Yabani Soğan - Dış Anadolu - Ters Lale - G. Anadolu - - - G. Anadolu - Keten otu - - - Keten otu - G. Anadolu - Hatmi - O., D. Anadolu - Hatmi Şahtere - O., D. Anadolu - - - Tükrük otu 122 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. RANUNCULACEAE RHAMNACEAE ROSACEAE SALİCACEAE SCROPHULARİACEAE THYMELAEACEAE VERBENACEAE Glaucium leiocarpum BOISS. Papaver commutatum FISCH. ET MEY. Papaver persicum LINDL. subsp. persicum LINDL. Ranunculus constantinopolitanus (DC.) D'URV. Consolida orientalis (GAY) SCHROD. Nigella latisecta P.H. DAVIS Ranunculus aucheri BOISS. Ranunculus damescenus BOISS. ET GAILL. Rhamnus rhodopeus VELENOVSKY subsp. anatolicus (GRUB.) BROWICZ ET ZIELINSKI Crataegus curvisepala LINDMAN Rosa pulverulenta BIEB. Populus nigra L. subsp. nigra L. Digitalis lamarckii IVAN. Linaria antilibanotica RECH. FIL. Scrophularia ilwensis C. KOCH Thymelaea aucheri MEISSNER Verbena officinalis L. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kellale - - Gelincik - - Gelincik - - - İstanbul Düğünçiçeği - K. Türkiye, B., G., O. ve BD. Anadolu - Hezaran - - - Çörek otu - O., D. Anadolu - Düğün çiçeği - O., D. Anadolu - Düğün çiçeği - O., D. Anadolu - Cehri - O., K., B. Anadolu - Alıç - - - Yabani Gül Thymus longicaulis C. PRESL subsp. longicaulis C. PRESL var. longicaulis C. PERSL - - - - KB. Anadolu - Narin Yüksükotu + Karasal Anadolu LR (lc) Nevruz otu - O., D. Anadolu - Sıraca otu - O., D. Anadolu - - - K. ve G. Anadolu - Mine çiçeği - - - 123 - MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. VIOLACEAE Viola occulta LEHM. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Menekşe - 124 - - MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ülkemiz coğrafi konum itibariyle başta çeşitli iklimlerin etkisi altındadır. Nitekim, kuzeyde Kuzey Anadolu ve Yıldız (Istranca) dağları kuşağının kuzeye, özellikle Karadeniz’e bakan yamaçlarında okyanussal; Marmara denizi çevresi, Ege bölümü ve Akdeniz Bölgesi’nde Akdeniz; İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da karasal iklim şartları hüküm sürmektedir. Böylece Anadolu ve Trakya’nın kuzeyi okyanusların doğusunda kıtaların batısında hüküm süren nemli ılıman; Ege ve Akdeniz subtropikal; Anadolu’nun orta ve doğu bölgeleri, kıtaların iç kısımlarında hüküm süren karasal iklimlerin toplandığı bir ülkedir. Yüksek dağlık alanlarda ise daha kuzey enlemlerde etkili olan soğuk iklim şartları görülür. Bu nedenle Türkiye’de bitki örtüsü açısından farklı alanların ve fitocoğrafya bölgelerinin bulunması, doğal şartların bir gereğidir. Genel bir değerlendirme ile, Türkiye’nin kuzeyi bir bütün olarak Avrupa-Sibirya Flora Bölgesi’ne girer. Kuzeyde Ordu’nun doğusunda itibaren Doğu Karadeniz Bölümü Kolşik, batı kesimleri ise aynı flora aleminin Öksin alt flora veya bölümleri içinde kalır. Marmara denizinin kuzey kıyıları ile, Ege ve Akdeniz bölgeleri, Doğu Akdeniz Flora alemini oluşturur. İç ve Doğu Anadolu bölgeleri Turan-Önasya veya İran-Turan Flora Bölgesi’ne, Güneydoğu Anadolu’nun step alanları da İran-Turan Flora Bölümü’ne girer. Kısaca Türkiye; Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan flora bölgelerinin bir ararda bulunduğu bir ülkedir (Şekil 4.7.2). Şekil 4.7.2. Türkiye’deki Fitocoğrafik Bölgeler ve Anadolu Diyagonali (Çaprazı) (EUR.-SIB.: Avrupa Sibirya Bitki Coğrafyası Bölgesi, MED.: Akdeniz Bitki Coğrafyası Bölgesi, IR.-TUR.: İran Turan Bitki Coğrafyası Bölgesi) 125 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bununla beraber ülkemizde, yükseklik ve bakı şartları, bu flora bölgelerinin birbirinden kesin çizgilerle ayrılmasını güçleştirmektedir. Zira, Öksin flora bölümünde dağların güneye bakan yamaçlarında kuru ormanlar, vadi ve depresyonlarda kurakçıl çalılar bulunur. Aynı şekilde Akdeniz Bölgesi’nde, Nur (Amanos) dağlarında olduğu gibi, kuzeye bakan yamaçlarda ve yüksek yerlerde Öksin elemanlarından ibaret bitki birlikleri ve fizyonomik görünüm itibariyle ot, çalı, ağaç toplulukları şeklinde oluşan formasyonlar yer alır. Böylece, lokal alanlarda barınmış ve uygun ekolojik şartlarda hayatiyetlerini sürdüren değişik flora parçaları da bulunur. Proje alanı, İran – Turan Fitocoğrafik Bölgesi içinde kalmaktadır. Türkiye’de İranTuran flora bölgesine ait bitkiler, İç ve Doğu Anadolu bölgelerinde yer almaktadır. Bu saha, Suriye çölündeki bitkilerin çoğunu, Kuzey Irak, İran, Afganistan, Pakistan’daki bitkilerin önemli bir kısmını, Aral-Hazar çöllerinin ve batı Tien-Şan bölgelerinin bazı bitkilerini ihtiva etmektedir. Yüksek dağların dışında, Türkiye’de İran-Turan bölgesi iki ana vejetasyon sahasına ayrılmaktadır: 1. Yaprağını döken çalı ve park görünümündeki ormanların oluşturduğu geniş bir çevre veya dış kuşak. İç Anadolu’nun etrafını kuşatan bu kuşak esas orman alanıdır. 2. İç Anadolu’nun ağaçsız alanı “gerçek step” olarak anılan İç Anadolu’nun stebidir; bu step alanı Tuz Gölü çevresinde yer alır; ancak Eskişehir, Niğde, Sivas ve Çankırı’ya kadar uzanır. İç Anadolu’nun kuzey, batı ve güneyi, geniş bir kuşak halinde karaçam ile kuşatılmıştır. Buradaki orman kuşağı ile İç Anadolu steplerinin çevresinde yaygın halde meşeler mevcuttur. Yer yer de karaçam ormanları, meşelerle karışık haldedir. Orman altı floranın çoğunluğunu İran-Turan kökenli elemanlar oluşturur. Belli başlı meşe türleri, bilhassa kuzey ve batıda Quercus pubescens (tüylü meşe), batı ve güneyde Quercus infectoria (mazı meşesi) ve Quercus ceris (saçlı meşe)’dir. İç Anadolu’da yer yer topluluklar halinde Juniperus oxycedrus (katran ardıcı), Juniperus excelsa (boylu ardıç), Juniperus foetidissima (kokar ardıç), Pistacia atlanica (fıstık), Berberis crataegina (kadın tuzluğu) ve ağaççıklardan Pyrus elaeagriflora (yabani armut), Pyrus amygdaliformis (badem yapraklı ahlat), Prunus microcarpa (erik), Amygdalus orientalis (badem), Crataegus orientalis (geyik dikeni) vs. yer almaktadır. 126 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.7.3. Proje Alanından Görünüm-1 Şekil 4.7.4. Proje Alanından Görünüm-2 Flora listesinde yer alan tür ve tür altı kategorideki 101 adet bitkinin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; Avrupa-Sibirya elementi 12, Akdeniz elementi 37 ve İran-Turan elementi 34 şeklindedir. Geri kalanlar ise kozmopolit veya fitocoğrafik bölgesi belirsizler kategorisinde yer almaktadır (Şekil 4.7.5). 127 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 4.7.5. Fitocoğrafik Bölge Spektrumu Türkiye, kıtalararası geçiş bölgesi konumunda bir ülke olması sebebiyle endemik ve nadir bitkiler bakımından zengindir. Ülkemizde tespit edilen toplam bitki türünün yaklaşık % 30’unu endemik türler oluşturmaktadır. Endemik ve nadir bitki türleri için Ekim, T. ve arkadaşları (2000) tarafından hazırlanan “Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı” adlı yayında kullanılan 1994 IUCN Red Data Book kategorileri aşağıdaki açıklanmıştır. EX: Tükenmiş EW: Doğada Tükenmiş CR: Çok Tehlikede EN: Tehlikede VU: Zarar Görebilir DD: Veri Yetersiz NE: Değerlendirilemeyen LR: Az Tehdit Altında; Gelecekte durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt kategorisi vardır. 1) cd- Conservation Dependent (Koruma Önlemi Gerektiren): 5 yıl içerisinde yukarıdaki kategorilerden birisine girebilecek taksonlar bu gruptadır. 2) nt- Near Threatened (Tehdit Altına Girebilir): Bir önceki kategoriye konamayan ancak VU kategorisine konmaya yakın aday olan bitki türleri bu grupta yer alır. 3) Ic- Least Concern (En Az Endişe Verici): Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayan bitki türleri bu kategoride yer alır.Flora türlerinden 9 tür IUCN kategorilerinden LR (lc) kategorisinde olup herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayan bitki türleri kategorisinde yer almaktadır. Diğer flora türleri herhangi bir kategoride bulunmamaktadır. 128 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Flora Türlerinin Endemizm ve Tehlike Sınıfları Açısından Durumu Projenin planlanan alanda; endemik, nadir, nesli tehlikede, “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern Sözleşmesi)” Ek-1 listesine göre koruma altına alınması gereken bir bitki türü bulunmamaktadır. Fauna Fauna türleri mevsimsel değişiklikler göstermekte olup, bir alanın fauna envanterinin belirlenmesi birkaç yıl sürebildiğinden fauna listelerinde verilen türler; arazi çalışmasının yanı sıra, yöre halkının gözlem ve duyumları, bölgenin biyotop özellikleri, mevcut yayılma alanları ve geçerli biyocoğrafya kuralları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Fauna listeleri, arazi çalışması sırasında görülmemiş ancak ortamdaki mevcudiyetleri yapılan literatür araştırmalarıyla ortaya konmuş olan türleri de içermektedir. Proje alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel omurgalı fauna türlerinden amfibi türleri, sürüngen türleri, kuş türleri ve memeli türleri aşağıda verilmiştir. Listelenen omurgalı fauna türleri tablolarda her türün familyası, Türkçe adı, habitatı, IUCN kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern Sözleşmesi Ek-2 (kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri) ve Ek-3 (korunan fauna türleri) listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir. Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde ve IUCN’de yer almayan türler için (-) işareti konulmuştur. Ayrıca; T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce 26 Mayıs 2013 tarih ve 28658 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” ilgili listelere işlenmiştir. Bern Sözleşmesi Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi 1979 Eylül’ ünün 19. günü Bern’de imzalanmış olup bu Sözleşme, 09.01.1984 tarih ve 84-7601 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanarak 20.02.1984 tarih ve 18318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Sözleşmenin amacı, yabani flora ve faunayı ve bunların yaşama ortamlarını muhafaza etmek, özellikle birden fazla devletin işbirliğini gerektirenlerin korunmasını sağlamak ve bu işbirliğini geliştirmektir. o Yaban flora ve faunanın korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekli estetik bilimsel, kültürel, rekreasyonel, ekonomik ve özgün değerde doğal bir miras olduğunu takdir ederek , o Biyolojik dengenin devamlılığında yabani flora ve faunanın oynadığı temel rolü bilerek, o Yabani flora ve faunanın birçok türlerinin ciddi biçimde tükenmekte olduğu ve bazılarının yok olma tehlikesine maruz olduğunu kaydederek, o Yabani flora ve faunanın korunmasında, hükümetlerin ulusal amaçları ve programlarında dikkate alınması ve özellikle göçmen türlerin korunmasında uluslararası işbirliğinin gerekliliğini takdir ederek, bu sözleşme kabul edilmiştir. 129 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU IUCN Red List Kategorileri IUCN, “Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi” ("IUCN Red List") ve bitki ve hayvan türlerinin dünyadaki en kapsamlı Küresel Koruma durumu envanteridir. IUCN Kırmızı Listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından sürdürülmektedir. IUCN Kırmızı Listesi, kesin ölçüt kullanılarak, binlerce tür ve alttürlerin nesillerinin tükenme riskini değerlendirerek oluşturulmaktadır. Bu ölçüt tüm türlerle ve dünyanın her bölgesi ile ilgilidir. Kırmızı Liste ile amaçlanan; koruma meselelerine kamunun ve politikacıların dikkatini çekmek ve bununla birlikte türlerin yok oluşunu azaltmak için uluslararası camiaya yardım etmektir. Güçlü bir bilimsel altyapı ile oluşturulan IUCN Red List, biyolojik çeşitliliğin durumu ile ilgili en geçerli rehber olarak kabul edilmektedir. IUCN Kırmızı Liste Sınıfları ve Ölçütleri, küresel tükenme riskleri yüksek olan türleri sınıflandırmak için kolayca anlaşılabilecek bir sistem olarak tasarlanmıştır. Bu sistemin amacı, farklı türleri tükenme risklerine göre sınıflandırmak için açık ve nesnel bir yöntem oluşturmaktır. Ancak, Kırmızı Liste tükenme riski yüksek türlere dikkat çekerse de, koruma önlemleri arasında öncellikleri saptamak için tek yöntem değildir. Sistemin geliştirilmesi sürecinde yapılan geniş kapsamlı danışma ve sınamalar, sistemin canlıların çoğu için sağlam sonuçlar verdiğini göstermiştir. Sistem, türleri tehdit sınıflarına tutarlı olarak yerleştiriyorsa da, kullanılan ölçütler her türün biyolojik özelliklerini dikkate almaz. Bu nedenle özel durumlarda tükenme riski olduğunda daha yüksek veya daha düşük olarak tahmin edilebilir. 1994 öncesinde IUCN Kırmızı Kitap ve Kırmızı Listelerinde daha öznel tehdit sınıfları neredeyse 30 yıldır kullanılmaktaydı. Bu tehdit sınıflarının yenilenmesi gereği uzun zamandır bilindiği halde, son geliştirme süreci 1989’da IUCN Species Survival Commission (SSC) Steering Committee’den gelen daha nesnel bir yöntem geliştirilmesi istemiyle başladı. IUCN Konseyi yeni Kırmızı Liste sistemini 1994’de onayladı. IUCN Kırmızı Liste Sınıfları ve Ölçütlerinin amaçları; Değişik kişilerce tutarlı olarak uygulanabilecek bir sistem temin etmek; Tükenme riskini etkileyen değişik faktörlerin değerlendirilmesi için kolay anlaşılır bir rehberle değerlendirmelerin nesnelliğini artırmak; Birbirinden çok farklı türlerin karşılaştırılabileceği bir sistem sağlamak; Tehdit altındaki tür listelerini kullananların her türün nasıl sınıflandırıldığını anlamalarını sağlamaktır. Kategoriler 9 grupta tasnif edilmiştir (Tablo 4.7.2 ve Şekil 4.7.6); bu tasnifte, tükenme hızı, nüfus büyüklüğü, coğrafi dağılım alanları ile nüfus ve dağılım derecesi kriterleri dikkate alınmıştır. 130 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.7.2. IUCN Kategorileri ve Anlamları Evaluated Değerlendirmeye alınmış Not Evaluated (NE) Değerlendirmeye alınmamış Adequate data Yeterli data mevcut Data Deficient (DD) Yeterli data mevcut değil (data eksik) Extinct (EX) Türü tamamen yok olmuş, nesli tükenmiş tür Extinct in the Wild (EW) Vahşi doğada nesli tükenmiş tür Critically Endangered (CR) Önemli derecede yok olma tehlikesi olan tür Endangered (EN) Yok olma tehlikesi olan tür Vulnerable (VU) Koruma önlemi alınmazsa ileride yok olma tehlikesi olan tür Near Threatened (NT) Neredeyse tehdit altında Least Concern (LC) En az kaygılanılan tür Şekil 4.7.6. IUCN Kategorileri Arasındaki İlişkiler Amfibiler Proje alanı ve çevresinde bulunan ve bulunması muhtemel sürüngen türleri Tablo 4.7.3’de verilmiştir. Tablo 4.7.3. Proje Alanı ve Çevresi Amfibi Türleri Familya Tür Türkçe Adı Endemizm Durumu IUCN Red List LC Bern Bufo viridis Gecekurbağası Taş altı, toprak içi II Hyla arborea Yaprak Kurbağası Ağaçlar ve çalılar üzerinde LC II HYLİDAE arborea Rana macrocnemis Ağaçlık alanlardaki Kırmızıkurbağası LC III RANİDAE macrocnemis dere kenarları Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları “Amfibiler”, Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K -1000-90. Ankara. Kaynak: Baran, İ., 2008, Türkiye Amfibi ve Sürüngenleri, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, Ankara T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü “2013-20104Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” BUFONİDAE 131 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 3 tane amfibi türünden 2 tanesi Bern Ek-2 ve 1 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Amfibi türlerinin tamamı IUCN Red List Kategorileri’nden LC (en az endişe verici) kategorisinde yer almakta olup, Türkiye’de oldukça bol ve yaygın olup, şu anda herhangi bir tehdit altında değildir. Sürüngenler Proje alanı ve çevresinde bulunan ve bulunması muhtemel sürüngen türleri Tablo 4.7.4’de verilmiştir. Tablo 4.7.4. Proje Alanı ve Çevresi Sürüngen Türleri Familya Adı AGAMIDAE Tür Adı Agama stellio stellio Agama ruderata ruderata Elaphe quatuorlineata sauromates Türkçe Adı Dikenli Keler Bozkır Keleri Sarıyılan Habitat Taşlık ve kayalık yerlerde Çöl özelliği gösteren steplerde Taşlık yerler, bahçe ve tarla Bern IUCN Red List MAK III NT EK-I III NT EK-I II NT EK-I Tarla, bağ-bahçe, dere III EK-I kenarları, yamaçlar Bitki örtüsü fakir taşlı Eirenis modestus Uysal Yılan III LC EK-I alanlar Hemidactylus Geniş parmaklı Taş altı, kayalar III NT EK-1 GEKKONİDAE turcicus turcicus keler Arası, Ev ve harabeler Büyük Yeşil Toprakların içinde, Lacerta trilineata II NT EK-1 Kertenkele taşların altında LACERTİDAE Bitki örtüsü seyrek Ophisops elegans Tarla kertenkelesi açık alanlar ve taşlık II NT EK-1 elegans araziler Ablepharus Orman ve kitaibelii İnce kertenkele makiliklerde, taşlar II LC EK-1 kitaibelii ve yapraklar arasında SCİNCİDAE Bitkisi az taşlık Mabuya aurata Tıknaz Kertenkele III NT EK-1 alanlarda Typhlops Nemli toprak içi, Köryılan III NT Ek-1 TYPHLOPİDAE vermicularis taşların altı Kumlu, çakıllı ve Testudo graeca Tosbağa II NT EK-1 TESTUDINIDAE kuru araziler Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları “Amfibiler”, Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K -1000-90. Ankara. Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar “Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler” Meteksan A.Ş., Ankara. Kaynak: Baran, İ., 2008, Türkiye Amfibi ve Sürüngenleri, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, Ankara T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü “2013-20104 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” COLUBRİDAE Coluber schmidti Kırmızı Yılan Proje alanında bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı yüksek olan 12 tane sürüngen türünden 5 tanesi Ek-2 ve 7 tanesi Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Sürüngen türlerinden bir tür hariç diğerleri IUCN kategorilerinde bulunmakta olup, herhangi bir tehdit altında değildir ve geniş dağılıma sahiptir. 132 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Sürüngen türlerinin tamamı T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca 26 Mayıs 2013 tarih ve 28658 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları”nın yansıtıldığı en son listelere göre Ek-I listesinde bulunmaktadır. Kuşlar Proje alanı ve çevresinde bulunan ve bulunması muhtemel kuş türleri Tablo 4.7.5’de verilmiştir. 133 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 4.7.5. Proje Alanı ve Çevresi Kuş Türleri Familya Tür Adı Türkçe Adı Habitat Red Data Book Bern IUCN Red List Statü MAK Buteo buteo Şahin Ormanlık alanlar A.3 II LC Y, KZ, T Ek-I Buteo rufinus Kızılşahin A.2 II LC Y, KZ Ek-I Alauda arvensis Tarlakuşu - III LC Y Ek-II Eremophila alpestris Melanocorypha leucoptera Kulaklı Toygar Akkanat Tarlakuşu Küçük Boğmaklı Tarlakuşu Tahtalıgüverci n Açık yerler, tarla ve boş araziler A.3 II LC Y Ek-I Yerleşim yerleri ve tarlalar - II LC G Ek-I Seyrek ağaçlı yerler ve tarlalar - II LC Y, G Ek-I Yerleşim yerleri ve ağaçlık alanlar A.4 III LC Y Ek-III Yerleşim yerleri, açık alanlar - II LC Y Ek-II A. 4 III LC G Ek-III A.3 II NT G Ek-I - - LC Y Ek-III - - LC Y Ek-II - - LC Y Ek-III - - LC Y Ek-III - - LC G Ek-I - II LC Y Ek-I Taşlık ve kayalık yerler A.2 II LC LC Y, KZ Y, KZ Ek-II Ek-I Ağaçlık alanlar, ovalar, bahçeler A. 3 II LC G Ek-I ACCIPITRIDAE ALAUDIDAE Melanocorypha bimaculata Columba palumbus COLUMBIDAE CORACIIDAE CORVIDAE CUCULIDAE EMBERIZIDAE Streptopelia decaocta Kumru Streptopelia turtur Üveyik Coracias garrulus Gökkuzgun Corvus monedula Cüce Karga Corvus corax Karakarga Corvus corone Leş Kargası Pica pica Saksağan Cuculus canorus Guguk Loxia curvirostra Çaprazgaga Pyrrhula pyrrhula Serinus serinus Emberiza melanocephala Şakrak Küçük iskete Karabaş Kirazkuşu Stepler, ormansız düzlükler ve dağlar Tarla, açık araziler, ağaçlık ve dağlık alanlar Yerleşim yerleri ve ormanlık alanlar Ağaçlık alanlar, orman kenarları Ağaçlık alanlar, kayalık ve harabeler Fundalıklar ve hayvan yetiştirilen yerler Açık araziler ve tarlalar Seyrek ağaçlık alanlar, park ve bahçeler Yerleşim yerleri ve tarlalar Ağaçlık alanlar, yerleşim yerleri, park ve bahçe 134 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. FALCONIDAE FRINGILLIDAE HIRUNDINIDAE Emberiza hortulana Kirazkuşu Emberiza cia Kaya Kirazkuşu Falco tinnunculus Kerkenez Falco subbuteo Delicedoğan Carduelis chloris Florya Carduelis carduelis Sakakuşu Carduelis cannabina Fringilla coelebs Ketenkuşu Passer domesticus İspinoz Pencere kırlangıcı Kırlangıç Kızılsırtlı Çekirgekuşu Karaalınlı Çekirgekuşu Ağaç incirkuşu Ak Kuyruksallaya n Yeşil ağaçkakan Ev Serçesi Passer montanus Dağ Serçesi Delichon urbica Hirundo rustica Lanius collurio LANIIDAE Lanius minor Anthus trivialis MOTACILLIDAE Motacilla alba Picus viridis PASSERIDAE PARIDAE Parus major REMIZIDAE Alectoris chukar Coturnix coturnix Remiz pendulinus SITTIDAE Sitta krueperi PHASIANIDAE 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Büyük Baştankara Kınalıkeklik Bıldırcın Çulhakuşu Küçük sıvacıkuşu Fundalıklar, ekili tarlalar, ormanlık alanlar Fundalık, sarp arazi ve dağ yamaçları Yerleşim yerleri ve ormanlık alanlar Ağaçlık alanlar, orman kenarları Ağaçlık alanlar, park ve bahçeler, mezarlıklar Bahçeler, açık ormanlar ve ağaçlı köy kenarları Ağaçlık alanlar, park ve bahçeler, orman Ağaçlık alanlar, park ve bahçeler A.3 III LC G Ek-II - II LC V, G Ek-I A. 4 II LC Y Ek-I A.3 II LC G Ek-I A. 4 II LC Y Ek-I A.4 II LC Y Ek-I A. 4 II LC Y, KZ Ek-I - III LC Y Ek-II Yerleşim yerleri ve kayalıklar A.4 II LC G Ek-I Yerleşim yerleri - II LC G Ek-I Açık alanlar, park ve bahçeler - II LC G Ek-I Düz ve tepelik bölgeler ve ağaçlı orman kenarları - II LC T, G Ek-I Ekili tarlalar, çayırlar ve stepler A.4 II LC T, G Ek-I Açık araziler ve su kıyıları A.4 II LC Y Ek-I A.4 II LC Y Ek-I - - LC Y Ek-III - III LC Y Ek-II Ağaçlık alanlar, park ve bahçeler - II LC Y Ek-I Taşlık ve kayalık yerler Ekili tarlalar, çayırlar ve stepler Yerleşim yerleri ve tarım alanları A.2 A.4 - III III - LC LC LC Y Y, G Y Ek-III Ek-III Ek-II Yerleşim yerleri, açık alanlar - - NT Y Ek-I Yerleşim yerleri ve ağaçlık alanlar Yerleşim yerleri ve tarlalar Ağaçlık alanlar, yerleşim yerleri, park ve bahçe 135 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. STRIGIDAE SYLVIDAE Athene noctua Kukumav Bubo bubo Puhu Hippolais pallida Gri Mukallit Sylvia communis Çalı Ötlegeni Cettia cetti Setti bülbülü Erithacus rubecula Luscinia megarhynchos Kızılgerdan Bülbül Oenanthe oenanthe Karakulak Kuyrukkakan Kuyrukkakan Saxicola torquata Taşkuşu Turdus pilaris Turdus merula Ardıç Karatavuk Turdus viscivorus Ökse ardıcı Oenanthe hispanica TURDIDAE 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tarla, bahçe, ormanlık alanlar ve kayalıklar Orman,dağ ve kayalıklar Açık araziler, fundalıklar, bahçeler Çalılık, fundalık, ormanlar ve parklar Nehir ve derelerin kamışlı ve sazlık kısımlarında Ağaçlık alanlar, park ve bahçeler Ağaçlık alanlar, park ve mezarlıklar Açık alanlar, fundalıklar ve ağaçlıklar Açık alanlar, tarla ve çayırlıklar Taşlık ve kurak tepeler, dağlar, fundalıklar Ağaçlık ve çayırlık alanlar Ağaçlık alanlar ve bahçeler Ormanlık alanlar, yerleşim yerleri, bahçeler 136 A. 3 II LC Y Ek-I A.1.2 II LC Y Ek-I - II LC G Ek-I - II LC G Ek-I A.4 II LC Y Ek-I - II LC Y Ek-1 A.3 III LC G Ek-I - II LC G, T Ek-I A.3 II LC G Ek-I - II LC Y Ek-I - III III LC LC KZ Y Ek-II Ek-III - III LC Y Ek-II MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kaynak: Kiziroğlu, İ, 1993, The Birds of Türkiye (Species List in Red Data Book), TTKD, Ankara. Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar “Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler” Meteksan A.Ş., Ankara. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü “2013-20104 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu tarafından hazırlanan The Birds of Türkiye adlı yayında, kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklaması şu şekildedir: A1 : Nesli tükenmiş veya tükenme tehlikesi altında olan türler A1.1 : Nesli tükenmiş olan türler A1.2 : Tüm Türkiye’deki birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler A2 : Birey sayısı 26-50 çift altında kalan ve yayılış gösterdikleri bölgelerde büyük risk altında olan türler A3 : Birey sayısı 51- 200 (500) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça azalmış türler A4 : Birey sayıları fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmış olan türler. B : Geçici olarak Türkiye’ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk alına girecek türler B1 : Anadolu’yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu’da üremeyen türler B2-B3 : Anadolu’dan transit olarak geçen veya Anadolu’yu kışlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düşük olan türler Y : Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri G : Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler K : Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdir KZ : Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türlerdir Proje alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 54 tane kuş türünden 33 tanesi Bern Ek-2 ve 12 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca 26 Mayıs 2013 tarih ve 28658 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları”nın yansıtıldığı en son listelere göre; 35 kuş türü Ek-I, 10 kuş türü Ek-II ve 9 kuş türü ise Ek-III listesinde bulunmaktadır. Kuş türlerinin tamamı IUCN Red List Kategorileri’nden LC ve NT kategorisinde olup herhangi bir tehdit altında değildir. 137 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Memeliler Memeliler, dişilerinde bulunan meme bezleri ve hem dişi hem erkek bireylerinde bulunan ter bezleri, kıl, işitmede kullanılan üç orta kulak kemiği ve beyinde yer alan neokorteks bölgesi ile ayrılan bir omurgalı hayvan sınıfıdır. Dünya üzerinde yaklaşık 4500 memeli türü bulunur. Bunların 200 kadarı Avrupa’da görülebilir, Türkiye ise tek başına yaklaşık 170 memeli türü barındırmaktadır. Çift ve karmaşık dolaşım sistemine sahip, sabit vücut sıcaklıklı hayvanlardır. Vücutları genellikle kıllarla örtülüdür. Genç bireyler anne sütü ile beslenirler. Genellikle bacak şeklinde oluşmuş dört üyeleri vardır. Solunumda diyafram kullanırlar. Alt çeneleri bir çift kemikten oluşmuştur; orta kulaktaki kemikler üç parçalı olup kulak zarı ve iç kulakla bağıntılıdır. Hemen hepsinde yedi boyun omuru vardır. Proje alanı ve çevresinde bulunan ve bulunması muhtemel memeli türleri Tablo 4.7.6’da verilmiştir. Tablo 4.7.6. Proje Alanı ve Çevresi Memeli Türleri Tür Adı Türkçe Adı Canis lupus Kurt Vulpes vulpes Tilki CRICETIDAE Cricetulus migratorius Cüce avurtlak ERINACEIDAE Erinaceus concolor Kirpi Lepus europaeus Yabani tavşan Apodemus mystacinus Kayalıkfaresi Apodemus sylvaticus Orman faresi Familya Habitat CANIDAE LEPORIDAE MURIDAE MUSTELIDAE Mustela nivalis Meles meles Rhinolophus ferrumequinum RHINOLOPHIDAE Rhinolophus hipposideros Gelincik Porsuk Büyük Nalburunluyar asa Küçük Nalburunluyar asa Kafkassincabı Bern MAK IUCN RDB II Ek-1 LC R - Ek-III LC NT - - LC NT III Ek-1 LC NT III Ek-3 LC NT - - LC NT - - LC NT III III Ek-II Ek-II LC LC NT NT Ormanlık, ağaçlık ve çalılık alanlar II Ek-1 LC V Ormanlık, ağaçlık ve çalılık alanlar II Ek-1 LC V II Ek-I LC NT - Ek-I - NT III - LC NT II Ek-III Ek-I LC LC NT V III - LC V Ormanlık stepler, açık araziler Orman ve çalılık alanlar, tarlalar, açık araziler Step, çayırlık, tarlalar, açık ormanlar Seyrek ormanlık yerler, yerleşim yerleri, tarlalar, bahçeler Otluk, ormanlık, açık araziler Taşlık ve kayalık alanlar Tarla, bahçe,step, tabanı çıplak ormanlar Her türlü ortam Orman, tarla, step Sciurus anomalus Ormanlık alanlar Citellus Gelengi Açık araziler xanthophrymnus Crocidura Tarla sivri Açık araziler ve SORICIDAE leucodon faresi çalılıklar Ursus arctos Bozayı Ormanlık alanlar SUIDAE Ursus arctos Bozayı Ormanlık alanlar URSIDAE Pipistrellus VESPERTILIONID Cüce yarasa Çeşitli ortamlar pipistrellus AE Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları “Memeliler”, Çevre SCIURIDAE 138 Bakanlığı Çevre Koruma Genel MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Müdürlüğü, Proje No: 90-K-1000-90. Ankara. Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar “Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler” Meteksan A.Ş., Ankara. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü “2013-20104Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Faaliyetin arazi hazırlığı, inşaat aşaması ve işletme aşamasında bitki türleri bitkisel toprak örtüsünün sıyrılmasından dolayı biyomas kaybına2 uğrayacaktır. Ancak, flora türlerinin tamamen ortadan kaldırılması gibi bir durum söz konusu değildir. Fauna türleri ise proje sahasındaki habitatlarının bozulması (toz, gürültü vb. andropojenik etkenler) nedeniyle bulundukları habitatları terk ederek çevredeki daha uygun alternatif yaşam alanlarına çekileceklerdir. Faaliyet süresince fauna türlerine herhangi bir zarar verilmemesi için projede görev alacak personele faaliyet sahibi tarafından gerekli uyarılar yapılacaktır. Faaliyetin her aşamasında Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde bulunan fauna türleri ile ilgili olarak Bern Sözleşmesi koruma tedbirlerine ve bu sözleşmedeki 6. ve 7. madde hükümlerine uyulacaktır. Bunlar; Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri ile ilgili olarak (6. madde); Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri, Üreme ve dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek, Yabani faunayı bu sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek, Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak, Fauna türlerinin canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti yasaktır. Korunan fauna türleri ile ilgili olarak (7. madde); Kapalı av mevsimleri ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esaslara, Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda geçici veya bölgesel yasaklamaya, 2 Kaynak: Biyomas kaybı; orman, tarım vb. alanlarda ağaç kesimi, yangın, inşaat, madencilik gibi faaliyet ve olaylar sonrasında bitki popilasyonundaki azalma (Asan, 2011) ve/veya bitki türlerinin kaybolması olarak tanımlanmıştır. 139 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi hususlarına uyulacaktır. Faaliyet süresince, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’na ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce 26.05.2013 tarih ve 28658 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” Ek-I (Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları), Ek-II (Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları), Ek-III (Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları) listesinde yer alan fauna türleri ile ilgili olarak aşağıda açıklanan hususlara riayet edilecektir. Ek-I listesinde bulunan yaban hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca koruma altına alınmıştır. Bu listede yer alan yaban hayvanlarını avlamak, ölü yada canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. Ek-II listesinde bulunan kuşlar ve memeliler, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde Merkez Av Komisyonunca koruma altına alınmıştır. Bu listede yer alan av hayvanlarını avlamak, ölü yada canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. Ek-III listesinde bulunan av hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca belirlenen 20132014 av döneminde belli edilen sürelerde avlanmasına Merkez Av Komisyonunca izin verilen av hayvanlarıdır. 140 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 4.8. Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında) a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları 1- Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar a) 09.08.1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2. maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3. maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları" bulunmamaktadır. b) 01.07.2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları" bulunmamaktadır. c) 21.07.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3. maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar bulunmamaktadır. ç) 22.03.1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları kapsamındadır. d) 31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20. maddelerinde tanımlanan alanlar bulunmamaktadır. e) 02.11.1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri bulunmamaktadır. f) 09.08.1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9. maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar bulunmamaktadır. g) 18.11.1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan alanlar bulunmamaktadır. ğ) 31.08.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler bulunmamaktadır. h) 04.04.1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar bulunmamaktadır. ı) 26.01.1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılaştırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. 141 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU i) 25.02.1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu’nda belirtilen alanlar bulunmaktadır. 4342 sayılı Mera Kanunu’ nun, 14. Maddesi (a) bendi kapsamında yürütülmekte olan tahsis amacı değişikliği işlemi talebinin ilgili Genel Müdürlük olan MİGEM’ nce Mera Yönetmeliği’ nin 8. Maddesi 1. Fıkrasında yer alan belgelerle, Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ ne iletilecek ve söz konusu tahsis değişikliği ile ilgili olarak İl Mera Komisyonu ve Defterdarlık görüşlerinin Valilik Makamınca değerlendirilmesi sonucunda uygun bulunması halinde alanda işletme yapılacaktır. Ayrıca hazineye ait arazilerde yer almaktadır. Bu alanlar için Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacaktır. j) 17.05.2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar kapsamında Büyükkurtluca Deresi yer almaktadır. Söz konusu bu derenin faaliyetten etkilenmemesi için alınacak önlemler Madde 4.5.d.’ de verilmiştir. 2- Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar a) 20.02.1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren "Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları" bulunmamaktadır. b) 12.06.1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren "Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar bulunmamaktadır. i) 23.10.1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan "Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar bulunmamaktadır. ii) 13.09.1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar bulunmamaktadır. iii) Cenova Deklarasyonu’nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar bulunmamaktadır. c) 14.02.1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar bulunmamaktadır. ç) 17.05.1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır. d) 27.07.2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 142 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Avrupa Peyzaj Sözleşmesi bulunmamaktadır. 3- Korunması gereken alanlar a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri), Malatya-Elazığ-Bingöl-Tunceli Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı 02.04.2012 tarihinde onaylanmış olup bu işletme yapılacak alan; “Çayır-Mera”, “Tarım Arazisi”, “Kayalık Taşlık Alan ve Kumul Alan” ve “Orman ve Ağaçlandırılacak Alan” içerisinde kalmaktadır (Bkz. Ek-6). b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı Proje alanında Polat Sulaması yer almaktadır. Polat Barajından sağlanan sular su kanalları ile net 2.144 ha.’ lık alanın sulanmasında kullanılmaktadır. Kapasite Artışı Poligon 3 içerisiden 3. Sınıf arazi kullanma kabiliyetine sahip alan bulunmaktadır. Bunun dışında geri kalan alanlar 6 ve 7. Sınıf arazi kullanma kabiliyetine sahiptir. c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler kapsamında Ruhsatların içerisinden Büyükkurtluca Deresi geçmektedir. Yılın tamamında akar durumda olan derenin faaliyetten etkilenmemesi için Poligon 2 ve 3 daraltılmıştır. ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları, Proje alanına; Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları; Ruhsat Poligon-2 içerisinde Polat Barajı Göleti yer almaktadır. Büyükkurtluca ve Kömürcükboğazı Deresi tarafından beslenmektedir. Polat Barajı Göletine en yakın işletme alanı, Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 olup 750 m. mesafededir d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır. b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve Alınacak Önlemler, (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje etki alanında yer alan koruma alanları olarak, tarım alanları, Büyükkurtluca deresi ve kuru dereler ile Polat Barajı’ dır. Polat Barajı Göletine en yakın işletme alanı, Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 olup 750 m. mesafededir 143 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ruhsatın ortasından Büyükkurtluca Deresi geçmektedir. Yılın büyük bir dönemi akar durumda olan bu dere çeşitli kollarıda alarak doğu istikametinde akar ve Polat Baraj Göleti’ ni besler. Tarım alanları bu dere yatağı çevresinde toplanmıştır. Yatırımcı firma Büyükkurtluca Deresinden su numunesi almış ve herhangi bir olumsuzluk tespit edilmemiştir. Bu nedenle Polat Barajı’ nın da faaliyetten etkilenmediği söylenebilir. DSİ Bölge Müdürlüğü’ nün Polat Barajı’ nda 21-09-03-128 nolu Kalite Gözlem İstasyonu bulunmaktadır. Ayrıca, Büyükkurtluca Deresinin faaliyetten etkilenmemesi için Kapasite Artışı Poligon 2 ve 3’ ün sınırı vadiden uzağa, üst kotlara doğru çekilmiştir. 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ nin ilgili hükümlerine uyularak belirlenmiş alanda yapılacak çalışmalarda bu yönetmeliğin tüm hükümlerine uyulacaktır. Proje faaliyeti boyunca dere yataklarına hiçbir şekilde katı ve sıvı atık atılmayacak, hafriyat dökülmeyecek, dere yataklarından malzeme temin edilmeyecektir. Proje alanı içerisindeki kuru derelerin her iki sahilinden 5’ er m. mesafede koruma bandı bırakılacaktır. Bu sayede dere yataklarının formu bozulmayacak, dere yatağına sediman madde gidişi önlenecektir. Kapasite Artışı yapılacak alanların yakınlarında bulunan tarım alanlarının işletme aşamasında meydana gelebilecek olan toz emisyonunu minimize etmek için ocak sahasında alanlar ve nakliye yolları daimi olarak günde en az 2 kere spreyleme metodu ile sulanacak, yükleme-boşaltma işlemleri savurma yapmadan yapılacak, tesiste toz yayıcı ünitelerin üzeri kapatılacak, depolama alanlarındaki bitkisel toprak rüzgar ve su erozyonuna karşı depolanan toprağın üstünde %10 oranında nemlilik sağlanmak suretiyle bitkisel toprağın üzerinde bitkisel tabaka oluşması sağlanacak, gerekiyorsa pasa depo alanlarının çevresi sac levha ile kapatılacaktır. İşletme aşamasından sonra, ocak sahası rehabilite edilecek ve doğaya ilk haline yakın bir halde terk edilecektir. Bu kapsamda hazine arazileri için Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacaktır. Mera alnları için ise 4342 sayılı Mera Kanunu’ nun, 14. Maddesi (a) bendi kapsamında yürütülmekte olan tahsis amacı değişikliği işlemi talebinin ilgili Genel Müdürlük olan MİGEM’ nce Mera Yönetmeliği’ nin 8. Maddesi 1. Fıkrasında yer alan belgelerle, Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ ne iletilecek ve söz konusu tahsis değişikliği ile ilgili olarak İl Mera Komisyonu ve Defterdarlık görüşlerinin Valilik Makamınca değerlendirilmesi sonucunda uygun bulunması halinde alanda işletme yapılacaktır. İlerleyen yıllarda tarım alanlarında çalışma yapılması gerektiği durumda 19.07.2005 gün ve 25880 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan (31.07.2007/5578, 23.01.2008/5728 ve 28.03.2008/5751 ile değişik) 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu madde 12 kapsamında Toprak Koruma Projesi hazırlatılacak ve Toprak Koruma Kurulu’ nun onayından sonra faaliyet sona erdiğinde firma tarafından bu projeye uygun olacak şekilde terk edilecektir. Ancak yatırımcı firma öncelikli olarak hazine ve mera arazisinde çalışmayı planlamaktadır. Tarım alanlarına zarar verilmeyecektir. 144 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 4.9 Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis Edilmiş Alanlar, 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” vb.) a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Proje alanı: Proje alanı içerisinde askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 25.09.1978 tarih ve 16415 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar bulunmamaktadır. Proje etki alanı: Proje etki alanı içerisinde askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 25.09.1978 tarih ve 16415 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar bulunmamaktadır. b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje alanı ve etki alanı içerisinde askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 25.09.1978 tarih ve 16415 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar bulunmamaktadır. Bu nedenle projenin işletme ve işletme sonrasında yapılacak olan işlemlerden kaynaklı her hangi bir olumsuz etki beklenmemektedir. 145 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 5. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İlgili Yönetmelikler Kapsamında ve Kümülatif Olarak Gerekli Değerlendirme Yapılacaktır.) 5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Demir Ocağı’ nın geniş alana yayılmasından dolayı 3 Poligona bölünmüş ve işletme aşamasında söz konusu demir ocağı, kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisinden kaynaklanacak kirletici emisyonlar kümülatif olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca firma başka bir alanda “Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” daha kurmayı planlamakta olup, bu ruhsat alanından çıkan kayacın bir kısmını kamyonlar ile o tesise taşımayı planlamaktadır. Faaliyet kapsamında kurulacak kırma eleme ve manyetik ayırma tesisinin inşaatı, işletme aşaması ile eş zamanlı yürüyeceğinden ve aynı makine ekipman kullanılacağından inşaat aşaması için ayrı bir hesap yapılmamıştır. Değerlendirmede uluslararası kabul görmüş bir hava kalitesi dağılım modellemesi programı olan AERMOD aracılığı ile hava kirlenmesine katkı değerleri kullanılmıştır. Proje kapsamında ele alınan ana emisyon kaynakları şunlardır; Demir Ocağı Kırma-Eleme Tesisi Manyetik Ayırma Demir Ocağı o Bitkisel Toprağın Yerinden Sökülmesi o Bitkisel Toprağın Kamyonlara Yüklenmesi o Bitkisel Toprağın Depo Alanına Taşınması o Bitkisel Toprağın Boşaltılması o Bitkisel Toprağın Depolanması o Patlatma o Kayacın Yerinden Sökülmesi o Kayacın Kamyonlara Yüklenmesi o Kayacın Büyük Kısmının Bu Ruhsat İçerisinde Kurulacak Kırma-Eleme Tesisine Taşınması o Kayacın Kalan Kısmının Firmanın Başka Bir Alanda Kurulacağı KırmaEleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Taşınması Kırma-Eleme Tesisi o Kayacın Boşaltılması o Kayacın Birincil Kırıcıda Kırılması o Kayacın İkincil Kırıcıda Kırılması 146 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Manyetik Ayırma (Seperatör) o Kayacın Seperatörden Önce Demir ve Pasa Olarak Ayrılması o Demir ve Yantaşın Seperatörde Manyetizma İle Ayrılması o Demirin Kamyonlara Yüklenmesi o Demirin Nihai Nakliyesi o Pasa ve Maden Atığının (Yantaş) Kamyonlara Yüklenmesi Pasa o Pasa ve Maden Atığının Ocak Alanına Nakliyesi o Pasa ve Maden Atığının Ocak Alanına Boşaltılması o Firmanın Diğer Kırma-Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisinden Pasa ve Maden Atığının Ruhsat Alanına Nakliyesi o Bu Pasa ve Maden Atığının Boşaltılması 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’ nde taş çıkarma, kırma ve sınıflandırma tesislerinde gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan toz emisyonları için aşağıdaki faktörler verilmektedir. Tablo.5.1.1. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Emisyon Faktörleri Kaynaklar Kontrolsüz Kontrollü Patlatma 0,080 kg/ton - Sökme 0,025 kg/ton 0,0125 kg/ton Yükleme 0,010 kg/ton 0,0050 kg/ton Nakliye (Gidiş-Dönüş Toplam Mesafesi) 0,700 kg/ton 0,3500 kg/ton Boşaltma 0,010 kg/ton 0,0050 kg/ton Depolama 5,800 kg/ton 2,9000 kg/ton Birincil Kırıcı 0,243 kg/ton 0,0243 kg/ton İkincil Kırıcı 0,585 kg/ton 0,0585 kg/ton Üçüncül Kırıcı 0,585 kg/ton 0,0585 kg/ton Yukarıda verilen emisyon faktörleri doğrultusunda emisyon kaynaklarından meydana gelecek emisyonların kütlesel debileri aşağıda her bir poligon için ayrı olarak değerlendirilmiş, modelleme çalışması ise kümülatif olarak hesap edilmiştir. Kapasite Artışı Poligon 1 Poligon 1’ de 180.000 ton/yıl (51.428 m3/yıl) kazı yapılması planlanmaktadır. İşletme sırasında ortalama yaklaşık 30 m.’ lik kalınlıkta kazı yapılacak olup yıllık üretim yapılacak alan; 51.428 m3/30 m.= 1.714 m2’ dir. 147 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kapasite artışı planlanan alan topografik açıdan engebeli ve sığ toprak derinliğine sahip alanları da kapladığı için hafriyatı yapılacak bitkisel toprak katmanının kalınlığı ortalama 0,30 m. olarak kabul edilmiştir. Hesaplamalar bu miktar üzerinden yapılmıştır. Buna göre yaklaşık olarak hesaplanan toplam bitkisel toprak hafriyat miktarı; 1.714 m2 x 0,30 m.= 514,2 m3’ tür. Hafriyatı yapılacak toprağın yoğunluğu 1,5 gr/cm3 kabul edildiğinde yıllık toplam hafriyat miktarı; Toplam Hafriyat Miktarı = Toplam Hafriyat Hacmi × Toprak Yoğunluğu Toplam Hafriyat Miktarı = 514,2 m3 × 1,5 ton/m3 = 771,3 ton dur. Yıllık Çalışma Süreleri = 9 ay/yıl, 26 gün/ay, 10 saat/gün Yıllık Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 771,3 ton Aylık Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 85,7 ton Alanda patlatmanın yapıldığı dönemlerde bitkisel toprak hafriyatı yapılacaktır. Ayda 4 defa patlatma yapılması planlanmakta olup, Patlatma Dönemi Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 21,42 ton Saatlik Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 2,14 ton Bitkisel Toprağın hafriyat, yükleme ve taşınması sırasında oluşacak toz miktarı; Bitkisel Toprağın Hafriyatı Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 2,14 ton/saat × 0,025 kg/ton = 0,05 kg/saat (Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 2,14 ton/saat × 0,0125 kg/ton = 0,026 kg/saat (Kontrollü) Hafriyatı Yapılan Bitkisel Toprağının Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 2,14 ton/saat × 0,01 kg/ton × 2 = 0,04 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 2,14 ton/saat × 0,005 kg/ton × 2 = 0,02 kg/saat(Kontrollü) Bitkisel Toprağının Taşınması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Kapasite Artışı Poligon 1 içinde belirlenen bitkisel toprak depo alanları hafriyat yapılacak alanlara ortalama 300 m mesafede bulunmaktadır. Patlatmanın yapıldığı dönemlerde bitkisel toprak hafriyatı yapılacak olup, yaklaşık 21,42 Ton malzeme için; patlatma gününde 1 adet kamyonun hareketi söz konusu olacaktır. Yani faaliyet alanında 148 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Toz Emisyon Debisi ; (0,7 kg toz/araç-km x 1 araç/gün x 1 gün/10 saat x 0,3 km x 2 ) = 0,042 kg/saat (Kontrolsüz) (0,35 kg toz/araç-km x 1 araç/gün x 1 gün/10 saat x 0,3 km x 2 ) = 0,021 kg/saat (Kontrollü) Bitkisel Toprağının Depolama Alanına Boşaltılması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 2,14 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,021 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 2,14 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,010 kg/saat(Kontrollü) Bitkisel Toprağının Depolanması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 24 saat x 0,18 ha = 0,04 kg/saat (Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 24 saat x 0,18 ha = 0,02 kg/saat (Kontrollü) Kapasite Artışı Poligon 1’ de bitkisel toprak hafriyatı işlemleri sırasında meydana gelebilecek olan toplam toz miktarı; = 0,05 kg/saat + 0,04 kg/saat + 0,042 kg/saat + 0,021 kg/saat + 0,04 kg/saat = 0,193 kg/saat (Kontrolsüz) = 0,026 kg/saat + 0,02 kg/saat + 0,021 kg/saat + 0,010 kg/saat + 0,02 kg/saat = 0,097 kg/saat (Kontrollü) Kapasite Artışı Poligon 1’ de Delme - Patlatma Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: Yıllık Üretim Miktarı = 180.000 ton/yıl Aylık Üretim Miktarı = 20.000 ton/ay Poligon 1 alanında ayda dört (4) kez patlatma yapılacaktır. Bir delikten elde edilecek kübaj = 50,28 m3 Bir patlatma için açılacak delik sayısı = 29 delik/patlatma Malzemenin yoğunluğu = 3,5 ton/m3 Bir patlatmada sökülecek malzeme miktarı = 50,28 x 29 =1.458,12 m3 = 1.458,12 m3/ patlatma × 3,5 ton/m3 = 5.103,42 ton/ patlatma 149 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU = 5.103,42 ton/patlatma × 0,08 kg/ton Toplam emisyon debisi = 408,27 kg / patlatma Bir patlatma sonucu oluşan tozun % 20’si etkin toz olacağından, bir patlatmada oluşacak etkin toz miktarı; 408,27 kg/ patlatma × 0,2 = 81,6 kg/patlatma Ocak Alanı Kapasite Artışı Poligon 1 Poligon 1’ de yıllık 180.000 ton kazı yapılacaktır. Bu miktarın 50.000 ton/yıllık kısmı firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” nde işlenecek, 130.000 ton/yıllık kısmı ise bu ruhsat alanı içerisinde işlenecektir. Yıllık Kazı Miktarı = 130.000 ton + 50.000 ton = 180.000 ton Aylık Kazı Miktarı = 14.444,5 ton + 5.555,5 ton = 20.000 ton Günlük Kazı Miktarı = 555,5 ton + 213,7 ton = 769,2 ton Saatlik Kazı Miktarı = 55,55 ton + 21,37 ton = 76,92 ton Malzemenin İş Makineleri Vasıtasıyla Sökülmesi Sırasında Oluşacak Toz: Toz Emisyon Debisi = 76,92 ton/saat × 0,025 kg/ton = 1,92 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 76,92 ton/saat × 0,0125 kg/ton = 0,96 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Kırma-Eleme Tesisine Taşınması İçin Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz: 76,92 ton/saat x 0,01 kg toz/ton x 2 = 1,54 kg/saat (Kontrolsüz) 76,92 ton/saat x 0,005 kg toz/ton x 2 = 0,77 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin 65567 Ruhsat Numaralı Alanda Kurulacak Kırma-Eleme Tesisine Nakliyesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (3 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 0,5 km x 2 ) = 2,10 kg/saat (Kontrolsüz) (3 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 0,5 km x 2 ) = 1,05 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Taşınması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (1 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 0,5 km x 2 ) = 0,7 kg/saat (Kontrolsüz) (1 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 0,5 km x 2 ) = 0,35 kg/saat (Kontrollü) 150 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 21,37 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,21 kg/saat(Kontrolsüz) 21,37 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,11 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,25 ha = 0,145 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,25 ha = 0,072 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanından Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 21,37 ton/saat × 0,01 kg/ton x 2 = 0,43 kg/saat(Kontrolsüz) 21,37 ton/saat × 0,005 kg/ton x 2 = 0,21 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (1 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 16,0 km x 2 ) = 22,4 kg/saat (Kontrolsüz) (1 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 16,0 km x 2 ) = 11,2 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Boyutlandırılması Sırasında Kırma–Eleme Tesisi’nde Oluşacak Toz Miktarı; Kırma–Eleme Tesisi’nde boyutlandırma işlemleri sırasında çoğunlukla Kırıcı Ünitelerin çalışmasından kaynaklanan toz yayılımı meydana gelmektedir. Kırma Eleme Tesisi’nde toz çıkışını en aza indirmek amacıyla; bunker, elekler ve taşıyıcı bantların üzeri kapatılacaktır. Dolayısıyla kırıcıda toz çıkışı kontrollü hale getirilecektir. 65567 Ruhsat Numaralı sahada kurulacak kırma eleme tesisinin kapasitesi 277,8 ton/saat (650.000 ton/yıl) olacaktır. Malzemenin Boyutlandırılmak Üzere Bunkere Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 277,8 ton/saat x 0,01 kg toz/ton = 2,78 kg/saat (Kontrolsüz) 277,8 ton/saat x 0,005 kg toz/ton = 1,39 kg/saat (Kontrollü) 151 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Birincil Kırıcı Ünitesi’nde Oluşacak Toz Miktarı: Birincil Kırıcı’ da oluşması muhtemel Toz Emisyonu; 277,8 ton/ saat x 0,243 kg/ton = 67,50 kg/saat(Kontrolsüz) 277,8 ton/ saat x 0,0243 kg/ton = 5,75 kg/saat(Kontrollü) İkincil Kırıcı Ünitesi’nde Oluşacak Toz Miktarı: İkincil Kırıcı’ da oluşması muhtemel Toz Emisyonu; 277,8 ton/ saat x 0,585 kg/ton = 162,51 kg/saat(Kontrolsüz) 277,8 ton/ saat x 0,0585 kg/ton = 16,25 kg/saat(Kontrollü) Demir+Yantaşın Manyetik Ayırma Tesisinin Silosuna Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz: Bu amaçla kullanılacak bant konveyör, kırma eleme tesisinde pasasından ayrılan demir+yantaş’ ı seperatörün silosuna boşaltacaktır. 277,8 ton/saat x 0,01 kg toz/ton = 2,77 kg/saat (Kontrolsüz) 277,8 ton/saat x 0,005 kg toz/ton = 1,39 kg/saat (Kontrollü) Demir+Yantaşın Seperatörde Ayrılması Sırasında Oluşacak Toz: Bu işlem sırasında bant üzerinde dönen manyetik seperatörün (mıknatıs) manyetik özelliğe sahip demir cevheri ile manyetik özelliği olmayan yantaşın fiziksel olarak ayrılması işlemidir. Tesisdeki toz oluşumu aşağıda hesaplanmıştır. 277,8 ton/saat x 0,01 kg/ ton = 2,77 kg/ saat (Kontrolsüz) 277,8 ton/saat x 0,005 kg/ ton = 1,39 kg/ saat (Kontrollü) Bu işlem sonrasında % 30 (83,34 ton/saat) oranında Maden atığı (yantaş) cevherden ayrılmış ve bantlar ile pasa depo alanına, % 70 (194,46 ton/saat) cevherli kısım ise cevher stok alanına bantlarla vasıtasıyla taşınacaktır. Boyutlandırılan Demirin Cevher Stok Alanında Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Proje kapsamında stok alanı için 773 m2 alan belirlenmiş olup, hesaplar bu alan esas alınarak yapılmıştır. 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,077 ha = 0,044 kg/saat(Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,077 ha = 0,022 kg/saat(Kontrollü) Stok Alanında Depolanan Demirin Nakliyesi İçin Cevher Stok Alanından Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz: 152 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 194,46 ton/saat x 0,01 kg toz/ton x 2 = 3,89 kg/saat (Kontrolsüz) 194,46 ton/saat x 0,005 kg toz/ton x 2 = 1,94 kg/saat (Kontrollü) Stok Alanında Depolanan Demirin Satış İçin Nakliyesi Esnasında Oluşacak Toz: Piyasadaki talebe göre üretilen cevherin bir kısmı 65567 Ruhsat Numaralı Ocak alanı içindeki stok alanından, bir kısmı ise firmanın diğer tesisinde yer alan stok alanından satışı yapılacaktır. Ortalama nakliye yolu 7 km. olup stabilizedir. Devamı asfalt yoldur. Kullanılacak olan 7 km’lik stabilize yolda toz oluşumu önlemek amacı ile arazöz ile sulama yapılacaktır. Saatlik satışı gerçekleştirilecek malzeme için; saatte 9 adet kamyonun hareketi söz konusu olacaktır. (9 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 7 km x 2 ) = 88,2 kg/saat (Kontrolsüz) (9 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 7 km x 2 ) = 44,1 kg/saat (Kontrollü) Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 1 Alanına Depolanması İçin Tekrar Kamyonlara Yüklenmesi Saatlik 83,34 ton pasa+maden atığı oluşacaktır. Bu miktarın 16,66 ton/sa kısmı Poligon 1 alanına, 66,68 ton/saatlik kısmı ise Poligon 2 ve Poligon 3 alanlarına nakledilecektir. Poligon 1: 16,66 ton/saat x 0,01 kg toz/ton x 2 = 0,33 kg/saat (Kontrolsüz) 16,66 ton/saat x 0,005 kg toz/ton x 2 = 0,16 kg/saat (Kontrollü) Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 1 Alanına Depolanması İçin Kamyonlar İle Nakliyesi Poligon 1: (1 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 0,4 km x 2 ) = 0,56 kg/saat (Kontrolsüz) (1 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 0,4 km x 2 ) = 0,28 kg/saat (Kontrollü) Pasa ve Maden Atığının Kapasite Artışı Poligon 1 Alanındaki Pasa Depo Alanına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 1: 16,66 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,166 kg/saat(Kontrolsüz) 16,66 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,083 kg/saat(Kontrollü) 153 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Pasa ve Manden Atığının Kapasite Artışı Poligon 1 Alanındaki Pasa Depo Alanına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 1: 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,23 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,11 kg/saat (Kontrollü) Firmanın Başka Bir Alanda Kuracağı “Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” nde Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 1 Alanında Depolanması İçin Tekrar Kamyonlara Yüklenmesi Bu tesiste saatlik 37,5 ton Pasa, 15 ton Maden Atığı, toplamda 52,5 ton pasa+maden atığı oluşacaktır. Bu miktarın 10,5 ton/sa kısmı Poligon 1 alanına, 42 ton/saatlik kısmı ise Poligon 2 ve Poligon 3 alanlarına nakledilecektir. Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 1 Alanında Depolanması İçin Kamyonlar İle Nakliyesi Poligon 1: (1 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 16,0 km x 2 ) = 22,40 kg/saat (Kontrolsüz) (1 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 16,0 km x 2 ) = 12,20 kg/saat (Kontrollü) Pasa ve Maden Atığın Kapasite Artışı Poligon 1 Alanındaki Pasa Depo Alanına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 1: 10,50 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,11 kg/saat(Kontrolsüz) 10,50 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,05 kg/saat(Kontrollü) Pasa ve Maden Atığının Kapasite Artışı Poligon 1 Alanındaki Pasa Depo Alanlarına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 1: 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,23 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,11 kg/saat (Kontrollü) 154 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo.5.1.2. KapasiteArtışı Poligon 1 Alanındaki Toz Emisyonu Kütlesel Debileri Toplam Kütlesel Debi Aşama Parametre Kontrolsüz (kg/saat) Kontrollü (kg/saat) Bitkisel Toprağın Kaldırılması 0,05 0,026 Bitkisel Toprağın Kamyonlara Yüklenmesi 0,04 0,02 Bitkisel Toprağın Taşınması 0,042 0,021 Bitkisel Toprağın Boşaltılması 0,021 0,010 Bitkisel Toprağın Depolanması 0,04 0,02 Patlatma Demir Ocağı Poligon 1 Kırma-Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi Demir Ocağı Poligon 1 81,6 kg/saat Kayacın Yerinden Sökülmesi 1,92 0,96 Kayacın Kamyonlara Yüklenmesi 1,54 0,77 2,10 1,05 0,70 0,35 0,21 0,11 0,145 0,072 0,43 0,21 22,40 11,20 Kayacın Boşaltılması 2,78 1,39 Kayacın Birincil Kırıcıda Kırılması 67,50 5,75 Kayacın İkincil Kırıcıda Kırılması 162,51 16,25 2,77 1,39 2,77 1,39 0,044 0,022 Demir Cevherinin Yüklenmesi 3,89 1,94 Demir Cevherinin Nihai Nakliyesi 88,20 44,10 Pasa+Maden Atığının Kamyonlara Yüklenmesi 0,33 0,16 Pasa+Maden Atığının Nakliyesi Pasa+Maden Atığının Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Pasa+Maden Atığının Pasa Depo Alanlarında Depolanması 0,56 0,28 0,166 0,083 0,23 0,11 Pasa+Maden Atığının Nakliyesi 22,40 12,20 0,11 0,05 0,23 0,11 384,128 100,044 Kayacın 65567 Ruhsat Numaralı Alanda Kurulacak Tesise Taşınması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Nakledilmesi Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Boşaltılması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Depolanması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınması İçin Stok alanından Kamyonlara Yüklenmesi Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınması Demir+Yantaşın Manyetik Ayırma Silosuna Boşaltılması Demir Cevherinin Yantaştan Manyetizma İle Ayrılması Demir Cevherinin Cevher Stok Alanında Depolanması Pasa+Maden Atığının Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Pasa+Maden Atığının Pasa Depo Alanlarında Depolanması Toplam - 155 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kapasite Artışı Poligon 2 Poligon 2’ de 360.000 ton/yıl (102.857 m3/yıl) kazı yapılması planlanmaktadır. İşletme sırasında ortalama yaklaşık 30 m.’ lik kalınlıkta kazı yapılacak olup yıllık üretim yapılacak alan; 102.857 m3/30 m.= 3.428 m2’ dir. Kapasite artışı planlanan alan topografik açıdan engebeli ve sığ toprak derinliğine sahip alanları da kapladığı için hafriyatı yapılacak bitkisel toprak katmanının kalınlığı ortalama 0,30 m. olarak kabul edilmiştir. Hesaplamalar bu miktar üzerinden yapılmıştır. Buna göre yaklaşık olarak hesaplanan toplam bitkisel toprak hafriyat miktarı; 3.428 m2 x 0,30 m.= 1.028,4 m3’ tür. Hafriyatı yapılacak toprağın yoğunluğu 1,5 gr/cm3 kabul edildiğinde yıllık toplam hafriyat miktarı; Toplam Hafriyat Miktarı = Toplam Hafriyat Hacmi × Toprak Yoğunluğu Toplam Hafriyat Miktarı = 1.028,4 m3 × 1,5 ton/m3 = 1.542,6 ton dur. Yıllık Çalışma Süreleri = 9 ay/yıl, 26 gün/ay, 10 saat/gün Yıllık Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 1.542,6 ton Aylık Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 171,4 ton Alanda patlatmanın yapıldığı dönemlerde bitkisel toprak hafriyatı yapılacaktır. Ayda 4 defa patlatma yapılması planlanmakta olup, Patlatma Dönemi Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 42,85 ton Saatlik Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 4,28 ton Bitkisel Toprağın hafriyat, yükleme ve taşınması sırasında oluşacak toz miktarı; Bitkisel Toprağın Hafriyatı Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,025 kg/ton = 0,107 kg/saat (Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,0125 kg/ton = 0,053 kg/saat (Kontrollü) Hafriyatı Yapılan Bitkisel Toprağının Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,01 kg/ton × 2 = 0,08 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,005 kg/ton × 2 = 0,04 kg/saat(Kontrollü) 156 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bitkisel Toprağının Taşınması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Kapasite Artışı Poligon 2 içinde belirlenen bitkisel toprak depo alanları hafriyat yapılacak alanlara ortalama 300 m mesafede bulunmaktadır. Patlatmanın yapıldığı dönemlerde bitkisel toprak hafriyatı yapılacak olup, yaklaşık 42,85 Ton malzeme için; patlatma gününde 2 adet kamyonun hareketi söz konusu olacaktır. Yani faaliyet alanında Toz Emisyon Debisi ; (0,7 kg toz/araç-km x 2 araç/gün x 1 gün/10 saat x 0,3 km x 2 ) = 0,084 kg/saat (Kontrolsüz) (0,35 kg toz/araç-km x 2 araç/gün x 1 gün/10 saat x 0,3 km x 2 ) = 0,042 kg/saat (Kontrollü) Bitkisel Toprağının Depolama Alanına Boşaltılması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,04 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,02 kg/saat(Kontrollü) Bitkisel Toprağının Depolanması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 24 saat x 0,18 ha = 0,04 kg/saat (Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 24 saat x 0,18 ha = 0,02 kg/saat (Kontrollü) Kapasite Artışı Poligon 2’ de bitkisel toprak hafriyatı işlemleri sırasında meydana gelebilecek olan toplam toz miktarı; = 0,107 kg/saat + 0,08 kg/saat + 0,084 kg/saat + 0,04 kg/saat + 0,04 kg/saat = 0,351 kg/saat (Kontrolsüz) = 0,053 kg/saat + 0,04 kg/saat + 0,042 kg/saat + 0,02 kg/saat + 0,02 kg/saat = 0,175 kg/saat (Kontrollü) Kapasite Artışı Poligon 2’ de Delme - Patlatma Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: Yıllık Üretim Miktarı = 360.000 ton/yıl Aylık Üretim Miktarı = 40.000 ton/ay Poligon 2 alanında ayda dört (4) kez patlatma yapılacaktır. = 50,28 m3 Bir delikten elde edilecek kübaj 157 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bir patlatma için açılacak delik sayısı = 29 delik/patlatma Malzemenin yoğunluğu = 3,5 ton/m3 Bir patlatmada sökülecek malzeme miktarı = 50,28 x 29 =1.458,12 m3 = 1.458,12 m3/ patlatma × 3,5 ton/m3 = 5.103,42 ton/ patlatma = 5.103,42 ton/patlatma × 0,08 kg/ton Toplam emisyon debisi = 408,27 kg / patlatma Bir patlatma sonucu oluşan tozun % 20’si etkin toz olacağından, bir patlatmada oluşacak etkin toz miktarı; 408,27 kg/ patlatma × 0,2 = 81,6 kg/patlatma Patlatmalar sonrası oluşacak toz çoğunlukla iri taneli olacağı için fazla dağılmadan ocak sahası içerisinde çökecektir. Ocak Alanı Kapasite Artışı Poligon 2 Poligon 2’ de yıllık 360.000 ton kazı yapılacaktır. Bu miktarın 100.000 ton/yıllık kısmı firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” nde işlenecek, 260.000 ton/yıllık kısmı ise bu ruhsat alanı içerisinde işlenecektir. Yıllık Kazı Miktarı = 260.000 ton + 100.000 ton = 360.000 ton Aylık Kazı Miktarı = 28.888,9 ton + 11.111,1 ton = 40.000 ton Günlük Kazı Miktarı = 1.111 ton + 427,4 ton = 1.538,4 ton Saatlik Kazı Miktarı = 111,1 ton + 42,74 ton = 153,84 ton Malzemenin İş Makineleri Vasıtasıyla Sökülmesi Sırasında Oluşacak Toz: Toz Emisyon Debisi = 153,84 ton/saat × 0,025 kg/ton = 3,84 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 153,84 ton/saat × 0,0125 kg/ton = 1,92 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Kırma-Eleme Tesisine Taşınması İçin Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz: 153,84 ton/saat x 0,01 kg toz/ton x 2 = 3,07 kg/saat (Kontrolsüz) 153,84 ton/saat x 0,005 kg toz/ton x 2 = 1,54 kg/saat (Kontrollü) 158 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Malzemenin 65567 Ruhsat Numaralı Alanda Kurulacak Kırma-Eleme Tesisine Nakliyesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (5 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 2,0 km x 2 ) = 14,0 kg/saat (Kontrolsüz) (5 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 2,0 km x 2 ) = 7,0 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Taşınması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (2 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 0,7 km x 2 ) = 1,96 kg/saat (Kontrolsüz) (2 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 0,7 km x 2 ) = 0,98 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 42,74 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,43 kg/saat(Kontrolsüz) 42,74 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,21 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,25 ha = 0,145 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,25 ha = 0,072 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanından Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 42,74 ton/saat × 0,01 kg/ton x 2 = 0,85 kg/saat(Kontrolsüz) 42,74 ton/saat × 0,005 kg/ton x 2 = 0,42 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (2 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 14,0 km x 2 ) = 39,2 kg/saat (Kontrolsüz) (2 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 14,0 km x 2 ) = 19,6 kg/saat (Kontrollü) 159 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 65567 Ruhsat Numaralı Ocak alanında Kurulacak Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Poligon Alanlarına Depolanması İçin Tekrar Kamyonlara Yüklenmesi Saatlik 83,34 ton pasa+maden atığı oluşacaktır. Bu miktarın 16,66 ton/sa kısmı Poligon 1 alanına, 66,68 ton/saatlik kısmı ise Poligon 2 ve Poligon 3 alanlarına nakledilecektir. Poligon 2: 33,34 ton/saat x 0,01 kg toz/ton x 2 = 0,66 kg/saat (Kontrolsüz) 33,34 ton/saat x 0,005 kg toz/ton x 2 = 0,33 kg/saat (Kontrollü) 65567 Ruhsat Numaralı Sahada Kurulacak Kırma Eleme Tesisinde Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 2 Alanına Depolanması İçin Kamyonlar İle Nakliyesi Poligon 2: (2 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 2,0 km x 2 ) = 5,6 kg/saat (Kontrolsüz) (2 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 2,0 km x 2 ) = 2,8 kg/saat (Kontrollü) Pasa ve Maden Atığın Kapasite Artışı Poligon 2 Alanındaki Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 2: 33,34 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,33 kg/saat(Kontrolsüz) 33,34 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,16 kg/saat(Kontrollü) Pasa ve Maden Atığının Kapasite Artışı Poligon 2 Alanındaki Pasa Depo Alanlarına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 2: 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,232 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,116 kg/saat (Kontrollü) Firmanın Başka Bir Alanda Kuracağı “Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” nde Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 2 Alanına Depolanması İçin Tekrar Kamyonlara Yüklenmesi Bu tesiste saatlik 37,5 ton Pasa, 15 ton Maden atığı, toplamda 52,5 ton pasa+maden atığı oluşacaktır. Bu miktarın 10,5 ton/sa kısmı Poligon 1 alanına, 42 ton/saatlik kısmı ise Poligon 2 ve Poligon 3 alanlarına nakledilecektir. 160 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 2 Alanına Depolanması İçin Kamyonlar İle Nakliyesi Poligon 2: (1 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 14,0 km x 2 ) = 19,60 kg/saat (Kontrolsüz) (1 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 14,0 km x 2 ) = 9,80 kg/saat (Kontrollü) Pasa ve Maden Atığının Kapasite Artışı Poligon 2 Alanındaki Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 2: 21 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,21 kg/saat(Kontrolsüz) 21 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,11 kg/saat(Kontrollü) Pasa ve Maden Atığının Kapasite Artışı Poligon 2 Alanındaki Pasa Depo Alanlarına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 2: 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,232 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,116 kg/saat (Kontrollü) 161 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo.5.1.3. Kapasite Artışı Poligon 2 Alanındaki Toz Emisyonu Kütlesel Debileri Toplam Kütlesel Debi Aşama Parametre Bitkisel Toprağın Kaldırılması Kontrolsüz (kg/saat) Kontrollü (kg/saat) 0,107 0,053 Bitkisel Toprağın Kamyonlara Yüklenmesi 0,08 0,04 Bitkisel Toprağın Taşınması 0,084 0,042 Bitkisel Toprağın Boşaltılması 0,04 0,02 Bitkisel Toprağın Depolanması 0,04 0,02 Patlatma Demir Ocağı Poligon 2 Kırma-Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi Demir Ocağı 81,6 kg/saat Kayacın Yerinden Sökülmesi 3,84 1,92 Kayacın Kamyonlara Yüklenmesi 3,07 1,54 14,0 7,0 1,96 0,98 0,43 0,21 0,145 0,072 0,85 0,42 39,20 19,60 Pasa+Maden Atığın Kamyonlara Yüklenmesi 0,66 0,33 Pasa+Maden Atığın Nakliyesi 5,60 2,80 0,33 0,16 0,232 0,116 19,60 9,80 0,21 0,11 0,232 0,116 90,71 45,349 Kayacın 65567 Ruhsat Numaralı Alanda Kurulacak Tesise Taşınması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Nakledilmesi Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Boşaltılması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Depolanması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınması İçin Stok alanından Kamyonlara Yüklenmesi Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınması Pasa+Maden Atığın Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Pasa+Maden Atığın Pasa Depo Alanlarında Depolanması Pasa+Maden Atığın Nakliyesi Pasa+Maden Atığı Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Pasa+Maden Atığı Pasa Depo Alanlarında Depolanması Toplam - Kapasite Artışı Poligon 3 Poligon 3’ de 360.000 ton/yıl (102.857 m3/yıl) kazı yapılması planlanmaktadır. İşletme sırasında ortalama yaklaşık 30 m.’ lik kalınlıkta kazı yapılacak olup yıllık üretim yapılacak alan; 102.857 m3/30 m.= 3.428 m2’ dir. Kapasite artışı planlanan alan topografik açıdan engebeli ve sığ toprak derinliğine sahip alanları da kapladığı için hafriyatı yapılacak bitkisel toprak katmanının kalınlığı ortalama 0,30 m. olarak kabul edilmiştir. Hesaplamalar bu miktar üzerinden yapılmıştır. Buna göre yaklaşık olarak hesaplanan toplam bitkisel toprak hafriyat miktarı; 162 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU 3.428 m2 x 0,30 m.= 1.028,4 m3’ tür. Hafriyatı yapılacak toprağın yoğunluğu 1,5 gr/cm3 kabul edildiğinde yıllık toplam hafriyat miktarı; Toplam Hafriyat Miktarı = Toplam Hafriyat Hacmi × Toprak Yoğunluğu Toplam Hafriyat Miktarı = 1.028,4 m3 × 1,5 ton/m3 = 1.542,6 ton dur. Yıllık Çalışma Süreleri = 9 ay/yıl, 26 gün/ay, 10 saat/gün Yıllık Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 1.542,6 ton Aylık Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 171,4 ton Alanda patlatmanın yapıldığı dönemlerde bitkisel toprak hafriyatı yapılacaktır. Ayda 2 defa patlatma yapılması planlanmakta olup, Patlatma Dönemi Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 42,85 ton Saatlik Bitkisel Toprak Hafriyat Miktarı = 4,28 ton Bitkisel Toprağın hafriyat, yükleme ve taşınması sırasında oluşacak toz miktarı; Bitkisel Toprağın Hafriyatı Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,025 kg/ton = 0,107 kg/saat (Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,0125 kg/ton = 0,053 kg/saat (Kontrollü) Hafriyatı Yapılan Bitkisel Toprağının Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,01 kg/ton × 2 = 0,08 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,005 kg/ton × 2 = 0,04 kg/saat(Kontrollü) Bitkisel Toprağının Taşınması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Kapasite Artışı Poligon 3 belirlenen bitkisel toprak depo alanı hafriyat yapılacak alanlara ortalama 300 m mesafede bulunmaktadır. Patlatmanın yapıldığı dönemlerde bitkisel toprak hafriyatı yapılacak olup, yaklaşık 42,85 Ton malzeme için; patlatma gününde 2 adet kamyonun hareketi söz konusu olacaktır. Yani faaliyet alanında Toz Emisyon Debisi ; (0,7 kg toz/araç-km x 2 araç/gün x 1 gün/10 saat x 0,3 km x 2 ) = 0,084 kg/saat (Kontrolsüz) (0,35 kg toz/araç-km x 2 araç/gün x 1 gün/10 saat x 0,3 km x 2 ) = 0,042 kg/saat (Kontrollü) 163 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bitkisel Toprağının Depolama Alanına Boşaltılması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,04 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 4,28 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,02 kg/saat(Kontrollü) Bitkisel Toprağının Depolanması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı; Toz Emisyon Debisi = 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 24 saat x 0,18 ha = 0,04 kg/saat (Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 24 saat x 0,18 ha = 0,02 kg/saat (Kontrollü) Kapasite Artışı Poligon 2’ de bitkisel toprak hafriyatı işlemleri sırasında meydana gelebilecek olan toplam toz miktarı; = 0,107 kg/saat + 0,08 kg/saat + 0,084 kg/saat + 0,04 kg/saat + 0,04 kg/saat = 0,351 kg/saat (Kontrolsüz) = 0,053 kg/saat + 0,04 kg/saat + 0,042 kg/saat + 0,02 kg/saat + 0,02 kg/saat = 0,175 kg/saat (Kontrollü) Kapasite Artışı Poligon 3’ de Delme - Patlatma Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: Yıllık Üretim Miktarı = 360.000 ton/yıl Aylık Üretim Miktarı = 40.000 ton/ay Poligon 2 ve 3 alanında ayda ikişer (2) kez patlatma yapılacaktır. Bir delikten elde edilecek kübaj = 50,28 m3 Bir patlatma için açılacak delik sayısı = 29 delik/patlatma Malzemenin yoğunluğu = 3,5 ton/m3 Bir patlatmada sökülecek malzeme miktarı = 50,28 x 102 =1.458,12 m3 = 1.458,12 m3/ patlatma × 3,5 ton/m3 = 5.103,42 ton/ patlatma = 5.103,42 ton/patlatma × 0,08 kg/ton Toplam emisyon debisi = 408,27 kg / patlatma Bir patlatma sonucu oluşan tozun % 20’si etkin toz olacağından, bir patlatmada oluşacak etkin toz miktarı; 408,27 kg/ patlatma × 0,2 = 81,6 kg/patlatma 164 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Patlatmalar sonrası oluşacak toz çoğunlukla iri taneli olacağı için fazla dağılmadan ocak sahası içerisinde çökecektir. Ocak Alanı Kapasite Artışı Poligon 3 Poligon 3’ de yıllık 360.000 ton kazı yapılacaktır. Bu miktarın 100.000 ton/yıllık kısmı firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” nde işlenecek, 260.000 ton/yıllık kısmı ise bu ruhsat alanı içerisinde işlenecektir. Yıllık Kazı Miktarı = 260.000 ton + 100.000 ton = 360.000 ton Aylık Kazı Miktarı = 28.888,9 ton + 11.111,1 ton = 40.000 ton Günlük Kazı Miktarı = 1.111 ton + 427,4 ton = 1.538,4 ton Saatlik Kazı Miktarı = 111,1 ton + 42,74 ton = 153,84 ton Malzemenin İş Makineleri Vasıtasıyla Sökülmesi Sırasında Oluşacak Toz: Toz Emisyon Debisi = 153,84 ton/saat × 0,025 kg/ton = 3,84 kg/saat(Kontrolsüz) Toz Emisyon Debisi = 153,84 ton/saat × 0,0125 kg/ton = 1,92 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Kırma-Eleme Tesisine Taşınması İçin Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz: 153,84 ton/saat x 0,01 kg toz/ton x 2 = 3,07 kg/saat (Kontrolsüz) 153,84 ton/saat x 0,005 kg toz/ton x 2 = 1,54 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin 65567 Ruhsat Numaralı Alanda Kurulacak Kırma-Eleme Tesisine Nakliyesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (5 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 3,9 km x 2 ) = 27,3 kg/saat (Kontrolsüz) (5 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 3,9 km x 2 ) = 13,65 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Taşınması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (2 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 0,3 km x 2 ) = 0,84 kg/saat (Kontrolsüz) (2 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 0,3 km x 2 ) = 0,42 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 42,74 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,43 kg/saat(Kontrolsüz) 42,74 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,21 kg/saat(Kontrollü) 165 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,25 ha = 0,145 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,25 ha = 0,072 kg/saat (Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Öncesinde Stok Alanından Kamyonlara Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; 42,74 ton/saat × 0,01 kg/ton x 2 = 0,85 kg/saat(Kontrolsüz) 42,74 ton/saat × 0,005 kg/ton x 2 = 0,42 kg/saat(Kontrollü) Malzemenin Başka Bir Alanda Kurulacak Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisine Nakliyesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; (2 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 19,0 km x 2 ) = 53,2 kg/saat (Kontrolsüz) (2 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 19,0 km x 2 ) = 26,6 kg/saat (Kontrollü) 65567 Ruhsat Numaralı Ocak alanında Kurulacak Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Poligon Alanlarına Depolanması İçin Tekrar Kamyonlara Yüklenmesi Saatlik 83,34 ton pasa+maden atığı oluşacaktır. Bu miktarın 16,66 ton/sa kısmı Poligon 1 alanına, 66,68 ton/saatlik kısmı ise Poligon 2 ve Poligon 3 alanlarına nakledilecektir. Poligon 3: 33,34 ton/saat x 0,01 kg toz/ton x 2 = 0,66 kg/saat (Kontrolsüz) 33,34 ton/saat x 0,005 kg toz/ton x 2 = 0,33 kg/saat (Kontrollü) Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 3 Alanına Depolanması İçin Kamyonlar İle Nakliyesi Poligon 3: (2 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 3,9 km x 2 ) = 10,92 kg/saat (Kontrolsüz) (2 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 3,9 km x 2 ) = 5,46 kg/saat (Kontrollü) Pasa ve Maden Atığın Kapasite Artışı Poligon 3 Alanındaki Pasa Depo Alanına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 3: 33,34 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,33 kg/saat(Kontrolsüz) 33,34 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,16 kg/saat(Kontrollü) 166 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Pasa ve Maden Atığın Kapasite Artışı Poligon 3 Alanındaki Pasa Depo Alanına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 3: 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,232 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,116 kg/saat (Kontrollü) Firmanın Başka Bir Alanda Kuracağı “Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” nde Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 3 Alanına Depolanması İçin Tekrar Kamyonlara Yüklenmesi Bu tesiste saatlik 37,5 ton Pasa, 15 ton Maden Atığı, toplamda 52,5 ton pasa+maden atığı oluşacaktır. Bu miktarın 10,5 ton/sa kısmı Poligon 1 alanına, 42 ton/saatlik kısmı ise Poligon 2 ve Poligon 3 alanlarına nakledilecektir. Tesiste Oluşan Maden Atığı+Pasanın Kapasite Artışı Poligon 3 Alanına Depolanması İçin Kamyonlar İle Nakliyesi Poligon 3: (1 araç/saat x 0,7 kg toz/araç-km x 19,0 km x 2 ) = 26,6 kg/saat (Kontrolsüz) (1 araç/saat x 0,35 kg toz/araç-km x 19,0 km x 2 ) = 13,3 kg/saat (Kontrollü) Pasa ve Maden Atığın Kapasite Artışı Poligon 3 Alanındaki Pasa Depo Alanına Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 3: 21 ton/saat × 0,01 kg/ton = 0,21 kg/saat(Kontrolsüz) 21 ton/saat × 0,005 kg/ton = 0,11 kg/saat(Kontrollü) Pasa ve Maden Atığın Kapasite Artışı Poligon 3 Alanındaki Pasa Depo Alanına Depolanması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı; Poligon 3: 5,8 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,232 kg/saat (Kontrolsüz) 2,9 kg toz/ha.gün x 1 gün/ 10 saat x 0,40 ha = 0,116 kg/saat (Kontrollü) 167 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo.5.1.4. Kapasite Artışı Poligon 3 Alanındaki Toz Emisyonu Kütlesel Debileri Toplam Kütlesel Debi Aşama Parametre Bitkisel Toprağın Kaldırılması Kontrolsüz (kg/saat) Kontrollü (kg/saat) 0,107 0,053 Bitkisel Toprağın Kamyonlara Yüklenmesi 0,08 0,04 Bitkisel Toprağın Taşınması 0,084 0,042 Bitkisel Toprağın Boşaltılması 0,04 0,02 Bitkisel Toprağın Depolanması 0,04 0,02 Patlatma Demir Ocağı Poligon 3 Kırma-Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi Demir Ocağı 81,6 kg/saat Kayacın Yerinden Sökülmesi 3,84 1,92 Kayacın Kamyonlara Yüklenmesi 3,07 1,54 27,3 13,65 0,84 0,42 0,43 0,21 0,145 0,072 0,85 0,42 53,2 26,6 Pasa+Maden Atığın Kamyonlara Yüklenmesi 0,66 0,33 Pasa+Maden Atığın Nakliyesi 10,92 5,46 0,33 0,16 0,232 0,116 26,6 13,3 0,21 0,11 0,232 0,116 129,21 64,599 Kayacın 65567 Ruhsat Numaralı Alanda Kurulacak Tesise Taşınması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Nakledilmesi Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Boşaltılması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınmadan Önce Stok Alanına Depolanması Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınması İçin Stok alanından Kamyonlara Yüklenmesi Kayacın Başka Bir Alanda Kurulacak Tesise Taşınması Pasa+Maden Atığın Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Pasa+Maden Atığın Pasa Depo Alanlarında Depolanması Pasa+Maden Atığın Nakliyesi Pasa+Maden Atığın Pasa Depo Alanlarına Boşaltılması Pasa+Maden Atığın Pasa Depo Alanlarında Depolanması Toplam - Tablo.5.1.5. Poligonlarda Hesaplanmış Toz Emisyonu Kütlesel Debileri Toplam Kütlesel Debi Kontrolsüz (kg/saat) Kontrollü (kg/saat) Kapasite Artışı Poligon-1 384,128 100,044 Kapasite Artışı Poligon-2 90,71 45,349 Kapasite Artışı Poligon-3 129,21 64,599 Proje kapsamında hazırlanan Hava Kalitesi Değerlendirme Raporu Ek-12’de verilmiştir. 168 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Modellemede Kullanılan Yöntem Modelleme çalışmaları ile faaliyetten kaynaklanan kirleticiler olan toz emisyonlarının çalışma alanı içerisinde, mevcut meteorolojik koşullar altında ne şekilde yayılacağı, bu yayılma sonucunda söz konusu kirleticilerin neden olacağı muhtemel yer seviyesi çökelmeleri incelenmiştir. Yayılım hesapları AERMOD model programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 03.07.2009 Tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren SKHKK Yönetmeliği’nin Ek-2’si kapsamında emisyon kaynaklarının yüzey dağılımı 0,04 km2’den büyükse, tesis etki alanı bir kenar uzunluğu 2 km olan kare şeklindeki alandır. Modelleme çalışması için SKHKK Yönetmeliği’nde tanımlanan etki alanı, bir kenar uzunluğu 2 km olan kare şeklindeki alan olmasına rağmen, yapılan modelleme çalışmasında yönetmelikte belirtilen etki alanını da kapsayan 10 km x 10 km’lik daha büyük bir alan çalışma alanı olarak kullanılmıştır. AERMOD, zaman içerisinde değişen gerçek zaman verilerini baz alarak saatlik, günlük ve yıllık yer seviyesi konsantrasyonlarını tahmin edebilen en gelişmiş bilgisayar modellerinden birisidir. Model, izole bacalardan kaçak kirleticilere kadar değişik kaynaklar için (nokta, hacim, çizgi) farklı yayılım modeli hesaplamalarını bünyesinde barındırmakta, ayrıca herhangi bir kaynaktan çıkan kirleticilerin uğrayabileceği aerodinamik dalgalar, türbülans, yerçekimi çökelmesi ve kuru çökelme gibi olayları da göz önüne almaktadır. Model, partikül maddeler için kuru çökelme hesaplamalarını da değişik çap grupları için değişik çökelme hızları ve yerden yansıma katsayıları göz önüne alarak yapmaktadır. Modelde, bölge ile ilgili topoğrafik veriler, bölgeye ait dijital topoğrafik harita yardımıyla hazırlanmıştır. Koordinatlar, sayısallaştırılarak AERMOD programına aktarılmıştır. Dijital haritalar yüklenerek engebeli araziyi yapısı göz önüne alınmaktadır. Model, atmosferde bulunan değişik çaplardaki parçacıkların karakterlerini doğru tanımlayabilmek amacıyla, her bir parçacık sınıfı için çökelme hızı ve yerden geri yansımayı da bir katsayı kullanarak hesaplamalara dahil etmektedir. AERMOD modeli aşağıda belirtilen üç değişik türde veri kullanmaktadır. Alıcı ortam olarak tanımlanan ağ sistemindeki her bir elemanın koordinatları ve yüksekliği Rüzgar yönü, rüzgar hızı, sıcaklık, nem, basınç, bulut taban yüksekliği, bulut kapalılık oranını içeren saatlik meteorolojik veri seti ile yüksek atmosfer sondaj verilerini içeren günlük meteorolojik veri seti Kullanıcı tarafından tespit edilen bir başlangıç noktasına göre belirlenen kaynak koordinatları ve kaynak verileri Yapılması planlanan proje kapsamında hava kirlenmesine katkı değerlerinin hesaplanması amacıyla AERMOD (AMS/EPA Regulatory Model) Modeli kullanılarak tesisin bölgede yaratacağı muhtemel kirlilik yükü tahmin edilmiştir. Tesis inceleme alanı içerisinde; 24 saatlik (günlük) ve yıllık ortalama kirletici YSK değerleri µg/m3 ve mg/m2 cinsinden belirlenmiş ve AERMOD model çıktıları eklerde sunulmuştur (EK-12). 169 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Modelleme çalışmalarında kullanılan AERMOD model girdileri, model sonucu elde edilen maksimum saatlik ortalama, günlük ortalama, aylık ortalama ve yıllık ortalama PM ve çöken toz YSK değerlerini gösterir çıktılar ve YSK değerlerinin üzerine işlenerek eş konsantrasyon eğrileri oluşturulan topoğrafik haritalar EK-12’ de verilmiştir. Modellemede Kullanılan Alıcı Bilgileri Tesis Malatya ili, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü civarında bulunmaktadır. Faaliyet alanının doğusunda Fındık Köyü bulunmaktadır. Proje kapsamındaki en yakın yerleşim yeri, ocak sahasına 50 metre mesafede bulunan Fındık Köyüne ait konuttur. Tablo 5.1.6. En Yakın Hassas Alıcılar ve Koordinatları Koordinat Nokta Adı X 390940 Fındık Köyü Y 4219654 En Yakın Konut Şekil 5.1.1. Tesis Etki Alanına Ait Topografik Harita (Ölçeksiz) 170 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 5.1.7. Faaliyet Sonucu Hesaplanan Hava Kalitesi Değerleri SKHKKY UZUN VADELİ ORTALAMA MAKSİMUM PARAMETRE VE KISA VADELİ SINIR PERİYODU YSK DEĞERİ DEĞERLER (2014 YILI) 24 saatlik 76,76 100 3 PM(µg/m ) Yıllık 34,89 60 24 saatlik 93,24 390 Çöken Toz (mg/m2) Yıllık 12,01 210 STANDARTLARI AŞAN NOKTA SAYISI - Yapılan modelleme çalışmasına göre; Söz konusu yönetmeliğe göre, UVS değeri aşılmaması gereken, bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerdir. Modelleme sonuçlarına göre, 1.681 noktadaki değerlerin aritmetik ortalaması alındığında, UVS değerinin (60 µg/m3) çok altında kaldığı (0,10 µg/m3) görülmektedir. 24 saatlik YSK değeri ise SKHKKY kısa vadeli sınır değeri (KVS=100 µg/m3) 1.681 adet alıcı ortam ağı içerisinde sınır değerler aşılmamıştır. Ek yüksek konsantrasyon değerleri EK-12’de sunulan model çıktılarında verilmiştir. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tablo 2.2’de PM için verilen sınır değeri, KVS değeri ölçüm sonuçlarının % 95’ini aşmaması gereken değerdir. Modelleme sonuçlarına göre 24 saatlik değerlerden, 1.681 noktanın 1.681’unda (% 100,00) KVS sınır değeri aşılmamaktadır. Dolayısıyla söz konusu yönetmelik sınır değerini sağlamaktadır. Bu sonuçlara göre; Martut Mad. İnş. Nak. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tesisinde Arazide oluşabilecek tozlanmayı minimuma indirgemek için emisyon kaynağında savurma yapmadan doldurma ve boşaltma işlemlerinin yapılması, patlatma yapılmadan önce patlatılacak alanın sulanması, yolların ıslah edilmesi, depolanan malzemenin üst kısmının % 10 nemde tutulması gibi önlemler alınacaktır. Araçlardan kaynaklanacak emisyonların da minimuma indirgenmesi için, 04.04.2009 tarih ve 27190 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği”nin 7. Maddesi uyarınca; kullanılacak tüm araç ve ekipmanların rutin kontrolleri yaptırılarak bakım gereken araçlar bakıma alınacak ve bakımları bitene dek çalışmalarda başka araçlar kullanılacaktır. Ayrıca Trafik Kanunu’na uygun şekilde çalışmaları konusunda uyarılarak özellikle yükleme standartlarına uygun yükleme yapmalarına dikkat edilecektir. Toz emisyon değerlerinin tarım arazilerine, otlak alanlarına dolayısıyla hayvancılığa zarar vermeyecek ölçüde olacaktır. Atık Gaz İşletme aşamasında araçlar motorin kullanacaktır. Araçlardan kaynaklanacak olan emisyonlar aşağıda verilmiştir. 171 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 5.1.8. Mazot Kullanan İş Makineleri Yakıt Tüketimi Mevcut Kapasite Adet Artışı İle Çalışma Cinsi Mazot Tüketimi (lt/gün) Planlanan Süresi (saat) Adet Kamyon 4 12 10 12 adet x 8 lt/sa x 10sa/gün = 960 2 6 Ekskavatör 10 6 adet x 15,5 lt/sa x 10sa/gün = 930 Yükleyici 2 4 10 4 adet x 11,5 lt/sa x 10sa/gün = 460 Arazöz 1 1 10 1 adet x 8 lt/sa x 10sa/gün = 80 1 1 Jeneratör 10 1 adet x 4 lt/sa x 10sa/gün = 40 Kompresör 1 1 10 1 adet x 3 lt/sa x 10sa/gün = 30 11 25 Toplam 2.500 lt/gün Mevcut durumda yaklaşık 1.260 lt/gün (1,07 ton/gün) mazot tüketimi olmaktayken, kapasite artışı ile 2.500 lt/gün (2,12 ton/gün)’ e çıkacaktır. Bu değer ayda ortalama 65.000 litre (55,25 ton/ay), yılda 585.000 litre (497,25 ton/yıl) olacaktır. Tablo 5.1.9. Motorinin Özellikleri (TÜPRAŞ) ÖZELLİKLER MOTORİN 0,850 (ort.) 0,03 (max.) 35-45 0,7(max) 0,01(max) 55 0/-5 No:3 370 47(min) Dansite Su ve Tortu(% hac) Vizkozite (50 oC,SSF) Vizkozite (37.8 oC,SSU) Kükürt (%Agir) Kül (% Agir) Parlama Nok.(oC)min. Akma Nok.(oC)(yaz/kış) Korozyon (bakır şerit) Damıtma %95 (hac.)(oC) Oktan sayısı(RON) Tel (grPb/Lt) Setan sayısı Buhar basıncı (kPa) - Kullanılan akaryakıt, en yakın akaryakıt istasyonundan temin edilmekte olup proje sahasında bu madde ayrıca depolanmamaktadır. Kapasite artışı ve alan genişlemesi projesinde de piyasadan temin edilecek ve proje alanında depolanmayacaktır. Yaklaşık olarak günlük 2.500 litre motorin tüketildiği varsayılarak havaya verilecek emisyon miktarları aşağıda verilmektedir. Economopoulos 1993’e göre dizel ağır iş vasıtalarında tüketilen birim yakıt için emisyon çarpanları tablodaki gibidir. Tablo 5.1.10. Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri(Economopoulos, 1993) Dizel ağır iş Birim (U) TSP (Kg/U) SO2 (Kg/U) NOx (Kg/U) CO (Kg/U) vasıtaları 0,9 4,29 11,8 6,0 Şehir İçinde 1000 km/ton yakıt 4,3 20 55 28 Şehir Dışında 1000 km/ton yakıt Anayollarda Sürüş 1000 km/ton yakıt VOC (Kg/U) 2,6 12 0,9 4,15 14,4 2,9 0,8 4,3 20 70 14 4 0,9 4,15 14,4 2,9 0,8 4,3 20 70 14 4 172 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Günlük yaklaşık 2,12 ton (2.500 lt/gün) yakıt tüketimi ve yukarıdaki envanter katsayıları dikkate alınarak meydana gelecek emisyonların aşağıdaki gibi olacağı tahmin edilmektedir (1 lt mazot = 0,85 kg). TSP SO2 NOx CO VOC : 4,3 Kg/ton x 2,12 ton/gün : 20 Kg/ton x 2,12 ton/gün : 55 Kg/ton x 2,12 ton/gün : 28 Kg/ton x 2,12 ton/gün : 12 Kg/ton x 2,12 ton/gün = 9,11 kg/gün = 42,4 kg/gün = 116,6 kg /gün = 59,36 kg /gün = 25,44 kg/gün Meteorolojik şartlarda dikkate alınarak günlük 10 saatlik çalışma yapılacaktır. TSP SO2 NOx CO VOC : 9,11 Kg /gün TSP x 1 gün/10 saat : 42,4 Kg /gün SO2 x 1 gün/10 saat : 116,6 Kg /gün NOx x 1 gün/10 saat : 59,36 Kg /gün CO x 1 gün/10 saat : 25,44 Kg /gün VOC x 1 gün/10 saat = = = = = 0,91 kg/saat 4,24 kg /saat 11,6 kg /saat 5,93 kg/saat 2,54 kg/saat Hesaplanan saatlik emisyon değeri, çalışma günleri içerisinde (ayda 26 gün) üretim esnasında oluşacaktır. Ayrıca demirin taşınması esnasında da emisyonlar oluşacaktır. Yani emisyonların bir kısmı proje sahasında alansal kaynak, bir kısmı da proje sahası ile nakliye yeri arasında çizgisel kaynak olarak atmosfere terk edilecektir. Buradan da anlaşılacağı üzere hesaplanan emisyon miktarı geniş bir alanda ve 10 saatlik zaman içerisinde atmosfere terk edilecek olması nedeniyle kirletici debisi oldukça düşük olacaktır. Ayrıca meteorolojik etkiler ve topoğrafik faktörlerin etkisiyle devamlı bir hava sirkülasyonu olacağı dolayısıyla oluşan emisyonlar atmosferde seyrelerek dağılacağından çalışma alanında ve çevre atmosferinde sınır değerlerin altında kirlilik oluşacaktır. Faaliyet boyunca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 30.11.2013 tarih ve 28837 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe Giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü İle Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği” 7. Madde uyarınca yılda bir kere düzenli olarak egzoz gazı emisyon ölçümü yapılacak ve bu yönetmelik sınır değerlerine uyulacaktır. 5.2. Su Kullanımı ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı ve Bertarafı) Projede arazi hazırlık ve inşaat aşaması olarak kırma eleme ve manyetik ayırma tesislerinin temel çalışması ve kurulumu aşamasında çalışma yapılacak, ocak alanlarında ise direk işletmeye geçilecektir. İnşaat ile işletme aşaması eş zamanlı yürüyecek olup mevcut personel dışında kurulumu yapacak firmanın personeli görev alacaktır. Proje kapsamında çalışanlar için içme-kullanma amaçlı, araçların hareketinden dolayı tozumanın önlenmesi amacıyla nakliye yollarının sulanması için pulverize su ihtiyacı olacaktır. 173 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Mevcut durumda personelin içme suyu ihtiyacı, 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” standartlarına göre üretilen damacanalar ile temin edilmekte, kullanma suyu ise civarda yer alan su kaynaklarından tankerle alınarak şantiye alanına getirilmektedir. Kapasite artışı projesinde de aynı şekilde su temin edilecektir. Personel Kaynaklı Su kullanım Miktarı (İnşaat+İşletme) Mevcut durumda çalışan 15 personelden kaynaklı 2,25 m3/gün atık su hesaplanmıştır. Kapasite artışı yapılacak olan Demir Ocağı ve Kırma Eleme Tesisinde ise 40 personel daha istihdam edilecek olup toplam 55 personel çalışacaktır. Ayrıca tesislerin kurulumunda ortalama 5 kişi çalışacaktır. Ancak tesisin kurulum aşaması yaklaşık 30 gün gibi bir sürede tamamlanacağından hesaplamalara katılmamıştır. Kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 litre alınarak; Personelin Su Kullanım Miktarı = Kişi başına su kullanım miktarı x personel sayısı Personel su kullanımı Miktarı = 150 lt/gün x 55 kişi = 8.250 litre/gün (8,25 m3/gün) olacaktır. Ancak inşaat aşaması Çalışacak personel için 8,25 m3/gün içme ve kullanma suyuna ihtiyaç olacaktır. İhtiyacın tamamının atık su olarak geri döneceği kabulü ile toplam 8,25 m3/gün evsel atık su oluşacaktır. Sulama Suyu Miktarı: Malzemenin taşınması sırasında nakliye yolu ve ocak alanlarının içi arazöz ile sulanacaktır. Bu sulama aşamasında kullanılacak su miktarının hesaplanmasında, edinilen tecrübelere dayanarak su miktarı metrekare başına 1,5 lt alınmıştır. Buna göre; Ocak sahası ile kırma eleme tesisi ve depo alanı ile malzemenin nihai nakliyesi için yaklaşık 38.000 metrelik stabilize yol bulunmakta ve ortalama genişliği 5 metredir. Sulanacak yol alanı = 38.000 m x 5 m = 190.000 m2 yol güzergahı sulanacaktır. Sulama Suyu Miktarı = Sulanacak alan x Birim alan sulama suyu ihtiyacı x Günlük sulama Sayısı Sulama Suyu Miktarı = 190.000 m2 x 1,5 lt/m2 x 2 (sefer/gün) = 570.000 lt/gün Toplam su miktarı: Toplam su kullanım miktarı = personel içme ve kullanma suyu miktarı + sulama suyu miktarı = 8.250 litre/gün + 570.000 litre/gün =578.250 litre/gün olacaktır. Bu suyun 8.250 lt/gün’ ü personelin içme ve kullanma suyu ihtiyacı temini amacıyla kullanılacak, geri kalan 570.010 lt/gün’ ü ise yol güzergahında sulama suyu olarak kullanılacaktır. 174 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Personelden kaynaklı atık su şantiye binasında ortaya çıkmakta olup sızdırmasız fosseptikte toplanmaktadır. Ancak yeni kurulacak kırma eleme ve manyetik ayırma tesisinin olduğu yere taşınacak şantiye alanına yeni bir geçirimsiz fosseptik yapılacaktır. Mevcuttaki fosseptik boşaltılarak kapatılacaktır. Yeni sızdırmasız fosseptik çukuru 5 m.x 5 m. x 5 m. (125 m3) ebatlarında yapılacaktır. Belirli periyotlarla Doğanşehir Belediyesi’ ne ait vidanjörler ile taşınacak ve bertaraf edilecektir. Vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda alınan belgeler denetimler sırasında görevlilere beyan edilmek üzere beş (5) yıl süre ile saklanacaktır. Tablo 5.2.1. İnşaat Aşamasında Oluşacak Atık Suyun Kirlilik Yükü Hesabı Kirlilik Yükü Patametre Konsantrasyonları(gr/kişi-gün) Konsantrasyon (mgr/lt) (gr/gün) Nüfus 84-2000 kişi 45-54 gr/kişiBOİ5 gün, Nüfus 2000-10000 kişi 12054x55 2.970 2.970 x 1.000/8.250 = 360 250 gr/kişi-gün KOİ 1,6-1,9XBOİ 2.970x1,9 5.643 5.643 x 1.000/8.250 = 684 Toplam Organik 0,6-1,0 X BOİ 2.970x1,0 2.970 2.970 x 1.000/8.250 = 360 Karbon Askıda Katı Madde 170-220 220x55 12.100 12.100 x1.000/8.250 = 1.466 Klorür 4-8 50x8 400 400 x 1.000/8.250 = 53,3 Toplam Azot 6-12 12x55 660 660 x 1.000/8.250 = 80 Serbest Amonyak 0,6 X Toplam N 0,6x660 396 396 x 1.000/7.500 = 48 Toplam Fosfor 0,6-4,5 4,5x55 247,5 247,5x 1.000/7.500 = 30 İnorganik 0,7 X P 0,7x247,5 173,25 173,25 x 1.000/7.500 = 21 (Polifosfat) Kaynak: Evsel Nitelikli Atık Suların Bazı Tipik Özellikleri (S., J., Arceivals. (2002)) Oluşacak atıksuyun karakterizasyonu ile ilgili kirlilik yükü değerleri yukarıdaki tabloda hesaplanmıştır. Oluşacak atık sular bertarafı sırasında 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi Gazete ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete ve 07.04.2012 tarh ve 28257 sayılı Resmi Gazete ve 30.11.2012 tarih ve 28483 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklik ile yayımlanan “Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. İşletme Sonrası: Proje alanında kurulan fosseptik çukuru faaliyet bittikten sonra tamamen boşaltılacak ve yıkılarak üzeri hafriyat ve bitkisel toprak ile örtülecektir. 5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları ve Bertarafı) Bitkisel Toprak Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi kurulumunun yapılacağı alanda arazi hazırlık ve inşaat aşaması olacaktır. Tesisin kurulumu yaklaşık 30 günde tamamlanması planlanmaktadır. Bu süre zarfında ocaklarda işletme aynı anda devam edecek ve Martut Madenciliğin personelinin bir kısmı inşaat aşamasında da görev alacaktır. Bu nedenle arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak atıklar işletme aşaması içerisinde dahil edilerek hesaplanmıştır. 175 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İşletme Aşaması Kapasite artışı ile 3 Poligonda yıllık 8.570 m2 (1.714 + 3.428 + 3.428)’ lik alanda bitkisel toprak hafriyatı yapılacak ve bitkisel toprak depo alanlarında geçici olarak depolanacaktır. Kapasite Artışı Poligon 1’ de yıllık 514,2 m3 (771,3 ton), Kapasite Artışı Poligon 2’ de yıllık 1.028,4 m3 (1.542,6 ton) ve Kapasite Artışı Poligon 3’ de yıllık 1.028,4 m3 (1.542,6 ton) olmak üzere yıllık toplam 2.571 m3 (3.856,5 ton) bitkisel toprak hafriyatı olacaktır. İşletme alanı çok büyük olmasından dolayı, poligon alanları içerisinde 7 ayrı bitkisel toprak depo alanı belirlenmiştir. Depolanan bu bitkisel toprak ve pasa malzeme ocak sahasının rehabilitasyonunda kullanılacaktır. Bu nedenle hafriyat atığı oluşmayacaktır. İşletme Sonrası Ocak alanlarında faaliyet öncesi yapılan bitkisel toprak hafriyatı sırasında oluşan bitkisel toprak, işletme sonrasında alanda yapılacak arazi ıslah çalışmalarında kullanılmak üzere, poligon alanları içerisinde belirlenmiş olan bitkisel toprak depolama alanlarında geçici olarak düzenli bir şekilde (kaymadan durabilecek ve 2 metreyi yüksekliği geçmeyecek) depolanacaktır. Rüzgar ile erozyona uğramaması için üzerinde % 10 nem oluşturacak pulvarize sistem kurulacak ve bitkisel toprak tabakası oluşturulacaktır. Gerekiyorsa sac levhalar ile etrafı çevrilecektir. Kapasite Artışı ve Alan Genişlemesi projesinin işletme aşamasına geçilmeden önce Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacak, tarım alanları için 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu gereğince izinler alınacak, mera alanları için 4342 sayılı Mera Kanunu’ nun, 14. Maddesi (a) bendi kapsamında tahsis değişikliği başvurusu yapılacaktır. İzin alınmadan faaliyete geçilmeyecektir. İşletme aşamasında ve işletme sonrasında alanda rehabilite çalışmaları devam edecek ve proje alanı ilk haline en yakın şekilde terk edilecektir. Bu sayede alandan sırılmış olan bitkisel toprak ve pasa malzeme tekrar değerlendirilmiş ve ziyan edilmemiş olacaktır. 176 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İlerleyen yıllarda ocak işletmesinin yönüne göre bu bitkisel toprak depo alanlarının olduğu yerler de işletme yapılabilir. Böyle durumlarda, öncelikli olarak işletme yapılması planlanan alandaki bitkisel toprak depo alanının koordinatları Malatya İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ ne bildirilerek, izin alınacaktır. Daha sonra işletilecek alanda yer alan bitkisel toprak, işletmesi tamamlanan basamaklara serilecek ve sonra bu depo alanın olduğu kısım işletilecektir. Pasa Atık Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Kurulacak tesisin temel çalışmalarında hafriyat oluşacaktır. Bitkisel toprağın hemen altında yer alan bu pasa malzeme pasa depo alanında geçici süre depolanacak, tesis kurlumundan sonra kazı boşluklarının doldurulması ve peyzaj çalışmalarında kullanılacaktır. İşletme Aşaması Ocaktan çıkarılan demir cevheri pasa ve yan kayaçla birlikte olup, kırma eleme tesisinde boyutlandırıldıktan sonra pasa ayrılacak, manyetik seperatöreden geçirilerek yantaş demirden ayrılacaktır. Bu aşamada oluşan atığa maden atığı denilmektedir. Fiziksel olarak gerçekleştirilen bu işlem sırasında herhangi bir kimyasal madde kullanılmayacaktır. Faaliyet kapsamında kapasite artışı ile beraber üretilecek 900.000 ton/yıl üretimin 650.000 ton/yıl kısmı bu ruhsat alanı içerisinde kurulacak kırma eleme tesisinde işlenecek, 250.000 ton/yıl olan kısmı ise aynı firmanın başka bir alanda kuracağı tesisden (390.000 ton/yıl kapasiteli) işlenecektir. 650.000 ton/yıl malzemeden 195.000 ton/yıl (83,3 ton/saat), diğer tesisten 109.200 ton/yıl (52,5 ton/saat) pasa+maden atığı, toplamda 304.200 ton/yıl (130 ton/sa) pasa depolama alanlarında depolanacaktır. Diğer tesiste depolama yapılacak alan olmadığı için çıkan pasa ve maden atığı 65567 Ruhsat Numaralı Demir Ocağında belirlenmiş pasa depo alanlarında depolanacaktır. Bu pasa+maden atığı poligon alanları içerisinde belirlenen pasa alanlarında geçici süre depolanacak, üretimi tamamlanan basamaklara ve kazı boşluklarına serilecektir. Pasa döküm alanı çevresinde dere, baraj gölet sularını kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacak olup, izne konu olmayan yerlere dökülmeyecektir. İşletme alanı çok büyük olmasından dolayı, işletme alanı içerisinde 9 ayrı pasa alanı belirlenmiştir. Bunlardan 5 tanesi Kapasite Artışı Poligon 1, 2 tanesi Kapasite Artışı Poligon 2 ve 2 tanesi Kapasite Artışı Poligon 3’ te belirlenmiştir. İşletme aşamasında oluşacak ekonomik değeri olmayan pasa malzemesi, proje alanında belirlenen pasa alanlarına depolanacak, hiçbir şekilde pasa alanı dışında izinsiz bir alana depolanmayacaktır. Belirlenen pasa döküm alanları işletme alanı içerisinde eğimi en düşük, erozyona ve heyelana sebep olmayacak en uygun alan olup, depolama sırasında pasa malzeme yataya yakın bir şekilde depolanacak, gerek duyulduğunda topuk desteği yapılıp çevredeki dere yataklarına doğru kayma riski engellenecektir. 177 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje kapsamında bitkisel toprak ve pasa malzemesi belirlenen depo alanlarında ve birbirlerine karışmayacak şekilde depolanacaktır. Bitkisel toprağın ve pasanın rüzgar erozyonu ile taşınmasını engellemek için; Savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılır, Bitkisel toprak özelliğini yitirmemesi için 2 metreden daha yüksek depolanmayacaktır, Üst tabakalar %10 nemde muhafaza edilecek, bu durumu sağlamak için gerekli donanım (Pulvarize sistem) kurulacaktır. Bitkisel toprağın ve pasanın su erozyonu ile taşınmasını engellemek için; Depo alanlarının etrafı çevirici kuşaklama kanalları kazılarak, yüzeysel su ile taşınmasının önüne geçilecektir. İşletme için oluşturulacak basamaklar yatay değil, şeve eğimli olacak şekilde (şevlere doğru % 0,5–1,0 eğimli ) ayarlanacaktır. Bu sayede yağış sularının üretim alanına gelmesini engellenecektir. Şev diplerine yapılacak çevirici-akıtıcı kanal yapılarak, kanaldan akacak olan yağış sularının topraktaki infiltrasyon süresi uzatılacağı gibi üretim nedeniyle açılan alandan malzemenin yağış etkisiyle sürüklenmesi önlenmeye çalışılacaktır. Proje alanının tamamında ise rüzgar erozyonunun önüne geçilebilmesi için nakliye yolları hem arazöz ile sulanacak, hem de pulvarize sistem yerleştirilecektir. Proje süresince Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18/03/2004 tarih ve 25406 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir)’ nin aşağıda verilen 9. Maddesine uyulacaktır. “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/YıkıntıAtıkları Üreticilerinin Yükümlülükleri Madde 9 — Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları üreticileri, a) Atıkların çevre ve insan sağlığına yönelik olumsuz etkilerini, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamakla, b) Atıkların oluşumu, taşınması ve depolanması aşamalarında gerekli izinleri ve onayları almakla, c) Faaliyetleri sırasında atıklarıbileşenlerine göre ayrı toplamak, geri kazanmak, biriktirmek ve atığın içinde zararlı, tehlikeli ve yabancı madde bulundurmamakla, d) Faaliyete başlamadan önce, atıkların taşınması ve depolanması ile ilgili olarak EK-2’de verilen Atık Taşıma ve Kabul Belgesi’ni almakla, 178 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU e) Atıklarını belediyenin veya mülki amirin izin verdiği geri kazanım veya depolama tesisi dışındaki yerlere dökmemekle, f) Atıklarının yönetimi amacıyla yapılacak harcamaları karşılamakla, g) Atıkların oluşumu, taşınması ve depolanması aşamalarında meydana gelebilecek kazalarda oluşacak zararı tazmin etmek ve kaza sonucu oluşacak kirliliği gidermekle, yükümlüdürler.” İşletme Sonrası İşletmesi tamamlanan basamaklar üzerine ve kazı boşluklarının olduğu yere depolanan pasa malzeme depolanarak kazı boşlukları kapatılacak, bitkisel toprağın serilmesi için alan hazır hale getirilecektir. Bu sayede pasa atığı tekrar değerlendirilmiş olacaktır. Tesis, sac levhalar, şantiye binası, fosseptik çukuru gibi doğal olmayan yapılar faaliyet sona erdikten sonra sökülerek taşınacaktır. Evsel Nitelikli Katı Atıklar: İşletme Aşaması Mevcut durumda çalışan Demir Ocağında toplamda 15 personel görev almaktadır. Evsel nitelikli katı atık miktarı; 1,14 kg/kişi-gün3 değeri kullanılarak şu şekilde hesaplanmıştır: Birim atık miktarı = 1,14 kg/kişi-gün, Çalışan sayısı = 15 kişi Günlük evsel katı atık miktarı evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. = 15 kişi x 1,14 kg/kişi-gün = 17,1 kg/gün Kapasite Artışı ile beraber bu değer; 55 kişi x 1,14 kg/kişi-gün = 62,7 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. İşletme aşamasında çalışanlardan kaynaklanacak katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan katı atıklar, 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” (03.04.1991 tarih, 20834 sayılı Resmi Gazete ve 02.11.1994 tarih, 22099 sayılı Resmi Gazete ve 15.09.1998 tarih, 23464 sayılı Resmi Gazete ve 18.08.1999 tarih, 23790 sayılı Resmi Gazete, 25.04.2002 tarihli ve 24376 sayılı Resmi Gazete ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazetede yapılan değişiklik değişikliği); 3 Kaynak:http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?cevredb2=&report=formc_gosterge_2006.RDF&p_yil1=2010&desfor mat=pdf&ENVID=cevredb2Env 179 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU “Madde 4- Katı atık üreten kişi ve kuruluşlar, en az katı atık üreten teknolojiyi seçmekle, mevcut üretimdeki katıatık miktarını azaltmak, katı atık içinde zararlı madde bulundurmamakla, katıatıkların değerlendirilmesi ve maddesel geri kazanma konusunda yapılan çalışmalara katılmakla yükümlüdür.”, “Madde 8- (Değişik : RG- 15.9.1998 -23464 ) Ayrı bertaraf edilmesi gereken atıkları üreten; b) (Değişik : RG 25/04/2002-24736) Tüketicilerin, kullanılmış akü, pil ve ilaç atıkları ile, kullanılmış araç lastiklerini, c) (Ek : RG- 25/04/2002-24736 ) Tüketicilerin, ambalaj atıkları dahil değerlendirilebilir katı atıklarını, d) (Ek : RG- 25/04/2002-24736 ) Tüketicilerin, metal variller, buzdolabı, çamaşır makinesi, elektronik aletler, mobilya gibi büyük hacimli katı atıklarını, evsel atıklar ile birlikte atmaları yasaktır. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, bu alanlar dışında ise mahallin en büyük mülki amiri, yukarıda belirtilen ve ihtiva ettikleri zararlı maddeler dolayısıyla toplanması, değerlendirilmesi veya bertarafı özel işlemler gerektiren atıkları,27/8/1995 tarihli ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 20/5/1993 tarihli ve 21586 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre bertaraf eder veya ettirir.” uyulacaktır. Evsel nitelikli katı atıklar Doğanşehir Belediyesi ile yapılacak protokol ile belediye tarafından toplanacak veya belediyenin göstereceği atık depolama alanına taşınarak bertaraf edilecektir. İşletme Sonrası Şantiye alanı ve atık toplama kutuları alandan kaldırılacaktır. Rehabilitasyon planına uygun olarak şantiye alanı terk edilecektir. Atık Yağ: İşletme Aşaması Faaliyet kapsamında kullanılacak makine ve ekipmanların yakıt ikmalleri, bakım ve onarımları, yağ değişimleri mümkün olduğunca yetkili servislerde veya benzin istasyonlarında; mümkün olmadığı durumlarda ise faaliyet alanında uygun bir yerde yapılacak sızdırmasız beton zemin üzerinde yakıt ikmalleri, bakım ve onarımları, yağ değişimleri yapılacaktır. Mecburi durumlarda göze alındığında ocak alanında 1 defa bakım yapılması durumunda ve yağ tanklarının ortalama 55 lt olduğu varsayımıyla oluşacak atık yağ miktarı; 55 lt/depo x 1 araç/yıl x 30 araç = 1.650 lt/yıl atık yağ oluşması beklenmektedir. 180 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Atık yağların kaza sonucu dökülmesi durumunda, ortama dökülen veya taşan yağın üzerine kum, çakıl veya talaş gibi absorban dökülerek ortama sızması önlenecek, daha sonra bu karışım varillere alınarak diğer atık yağlardan ayrı olarak kapalı ve sızdırmasız kaplarda depolanacak ve şantiye alanı içerisinde oluşturulaca tabanı betonarme, üstü ve çevresi kapalı tehlikeli atık depo alanında geçici süre depolanacaktır. Yeterli miktara ulaşınca 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında lisans almış bertaraf tesislerine sözleşme dahilinde verilecektir. “Atık yağ üreticisinin yükümlülükleri MADDE 9 –(1) Atık yağ üreticileri, a) Atık yağ üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla, b) Atık yağ analizlerini 15 inci maddeye uygun olarak yapmak veya yaptırmakla, atık yağları kategorilerine göre ayrı ayrı 18 inci maddede belirtilen şekilde geçici depolamakla, c) Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağları birbirleriyle, PCB ve diğer tehlikeli atıklarla karıştırmamakla, tehlikeli atıkla kirlenmiş yağların bertarafı için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla, ç) (Değişik:R.G-30/3/2010-27537)(1) Atık yağların taşıma lisansı almış taşıyıcılar vasıtasıyla çevre lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla, d) Atık yağların tesis dışına taşınması durumunda Ulusal Atık Taşıma Formunu doldurmakla, e) (Değişik:RG-5/11/2013-28812)26 ncı maddeye göre kayıt tutmakla ve EK-2’de yer alan Atık Yağ Beyan Formunu doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar çevre veşehircilik il müdürlüğüne göndermekle, f) (Değişik:RG-5/11/2013-28812)Atık yağların taşınmasında üretici ile işleme veya bertaraf tesisi işletmecisi arasında uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde uyuşmazlığı çevre ve şehircilik il müdürlüğüne bildirmekle, bu süre içinde uyuşmazlığa konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altına almakla, yükümlüdür. Atık yağ analizi MADDE 15 –(1) Kullanılan yağ türünde değişiklik yapılmaması durumunda atık yağ kategori analizleri atık üreticisi tarafından bir kez yaptırılarak EK-2’de yer alan Atık Yağ Beyan Formuyla Bakanlığa beyanda bulunulur. Atık yağ kategori analizleri yetkilendirilmiş kuruluşlar, işleme veya bertaraf tesisleri tarafından yaptırılmış olan atık yağ üreticileri, tekrar bir analiz yaptırmaya gerek olmadan bu analizleri kullanabilir. Atık yağ kategorisini etkileyecek koşulların oluşması durumunda atık yağ analizi yenilenerek Bakanlığa bilgi verilmesi zorunludur. 181 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU (2) Atık yağ analizleri, EK-1’de yer alan Atık Yağ Kategorileri ve Müsaade Edilen Kirletici Parametre Sınır Değerlerinde belirtilen parametrelere göre Bakanlıkça yetki verilen özel veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait laboratuarlarda yaptırılır. (3) Atık motor yağlarının toplanması aşamasında motor yağı üreticileri veya bunların yetkilendirilmiş kuruluşlarınca kategori analizleri aylık olarak yaptırılarak Ulusal Atık Taşıma Formlarıyla birlikte Bakanlığa gönderilir. Geçici depolama MADDE 18 –(1) Atık yağlar 20 nci maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde teknik detayları verilen geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilmiş tanklar/konteynerler içinde toplanır. Farklı kategorideki atık yağlar için farklı tank/konteyner kullanılır. Atık yağ geçici depolama tankları/konteynerleri göstergeli, aşırıdolmayı önleyici tertibata sahip olmak zorundadır. Tanklar/konteynerler işaretli yere kadar doldurulur ve hiçbir zaman tam dolu bırakılmaz. Tanklar/konteynerler kolayca doldurulabilir ve boşaltılabilir olmak zorundadır. Tankların/konteynerlerin ağzı yeterli büyüklükte ve kapalı, diplerinde toplanmış katı veya çamurumsu çökeltilerin temizlenmesi için gerekli düzeneğe sahip olmak ve yağmur suyundan korunmak zorundadır. (2) Atık yağlar, kırmızı renkli ve üzerinde "Atık Yağ" ibaresi yer alan tank/konteynerlerde depolanır. Farklı kategorilerdeki atık yağlar birbirleriyle karıştırılmaz. Bu tankların içine su, benzin, fuel-oil, boya, deterjan, solvent, antifiriz ve motorin gibi herhangi yabancı bir madde karıştırılmaz. Atık yağ rafinasyon ve rejenerasyon tesisleri için özel şartlar MADDE 20 –(1) Atık yağ rafinasyon ve rejenerasyon tesislerinde; f) Ocak alanının atık yağ ile temasta olan kısımlarında zemin geçirimsizliğinin sağlanması zorunludur. Bu amaçla kalınlığı en az 25 cm olan betonarme zeminin ve havuzlama yan duvarlar içlerinin, dökülmelere karşı geçirimsizliğini sağlamak amacıyla epoksi boya, geomembran ve benzeri tecrit malzemesi ile kaplanması gereklidir. Atık kabul alanı yağmura karşı korunur.” Mevcut durumda şantiye alanında mutfak yer almakta olup bitkisel atık yağ henüz oluşmamıştır. Kapasite artışı projesinde de yeni kurulacak şantiye alnında mutfak yer alacak olup oluşacak bitkisel atık yağ; sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri korozyona dayanıklı bidon, konteyner ve tank gibi toplama kaplarında biriktirilecek ve yeterli miktara ulaşınca lisanslı firmalara teslim edecektir. Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği; “Madde 10 — Atık yağ üreticileri; a) Atık yağları diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak biriktirmekle, b) Faaliyetleri sonucu oluşan atık yağların biriktirilmesi için sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri korozyona dayanıklı bidon, konteyner ve tank gibi toplama kaplarını kullanmakla, c) Atık yağları (Değişik ibare:RG-30/3/2010-27537)(1) çevre lisanslı taşıyıcılarla lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine göndermekle, 182 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU d) Atık yağ sevkıyatında ulusal atık taşıma formu kullanmak ve her taşımadan sonra bunların bir kopyasını ilgili valiliğe göndermek, bu belgeleri beş yıl süreyle tesiste muhafaza etmekle, e) (Değişik:RG-5/11/2013-28812) Geri kazanım veya bertaraf tesisleriyle olabilecek uyuşmazlıkları ilgili çevre ve şehircilik il müdürlüğüne bildirmek, uyuşmazlık giderilinceye kadar uyuşmazlığa konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altında bulundurmakla, yükümlüdürler.” hükümlerine uyulacaktır. Faaliyet sırasında 30.07.2008 tarih, 26952 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ve 31.07.2009 tarih, 27305 sayılı Resmi Gazete ve 30.03.2010 tarih, 27537 sayılı Resmi Gazete değişikliği ile yayınlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”, 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Tehlikeli Atıklar: İşletme Aşaması İşletme döneminde ise patlatma işlemlerinden sonra açığa çıkacak patlayıcı madde artıkları ve ambalajları oluşacaktır. Bu atıklar tehlikeli atık kapsamında olup patlatmayı gerçekleştirecek firma tarafından ocak alanından uzaklaştırılacaktır. Ayrıca tesisin rutin bakımları sırasında ve araçların acil olarak proje alanı içinde yapılması gereken bakımları sırasında tehlikeli atık çıkacaktır. Bunlar atık yağ, üstübü, eldiven, elbise, motor filtresi vb.’ dir. Bu atıklar özel tank veya kaplarda tutularak tehlikeli atık depo alanında geçici süre depolanacak, yeterli miktara ulaşınca lisanslı firmalara verilecektir. Bu aşamada oluşacak tehlikeli atık miktarı 50 kg/yıl olarak öngörülmüştür. Sahada gerçekleştirilecek faaliyetler sırasında, proje süresince 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine ve 04.09.2009 Tarih ve 27339 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. İşletme Sonrası Faaliyet sona erdikten sonra tehlikeli atık depo alanında bulunan tehlikeli atıkların tamamı lisanslı firmaya teslim edilecek ve proje alanında tehlikeli atık bırakılmayacaktır, rehabilitasyon planına uygun terk edilecektir. Ambalaj Atığı İşletme Aşaması Mevcut durumda tüm ambalaj atıkları ayrı olarak toplanarak lisanslı firmalara teslim edilmektedir. 183 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kapasite Artışı ile beraber oluşacak olan ambalajlar; 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı sayılı Resmi Gazete değişikliği yayınlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak, proje alanı içerisinde ağzı kapalı plastik katı atık toplama kutularında biriktirilecek ve belirli periyotlarla lisanslı geri kazanım tesislerine verilmeye devam edilecektir. Evsel katı atıklar içerisindeki değerlendirilebilir ambalaj atıklarının oranı ortalama % 20 olarak kabul edilmiştir. Bu durumda oluşacak ambalaj atıkları miktarı; Ambalaj Atıkları Miktarı = Evsel Katı Atık Miktarı x 0,20 Ambalaj Atıkları Miktarı = 62,7 kg/gün x 0,20 = 12,54 kg/gün olacaktır. İnşaat ve işletme aşamasında evsel nitelikli katı atıkların içerisinde değerlendirilebilir özellikte (karton, kâğıt, plastik ürünler vb.) olanlar diğer atıklardan ayrı toplanacak, biriktirilecek ve lisanslı firmaya teslim edilecektir. 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı “Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”nin ilgili hükümlerine uygun olarak, ayrı toplanacak, biriktirilecek ve geri kazanımının sağlaması için geri kazanım firmalarına verilecektir. Bununla ilgili olarak yönetmeliğin aşağıda verilen 23. Maddesine uyulacaktır. “Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı biriktirilmesi MADDE 23 –(1) Kullanılan malzemeye ve oluştuğu kaynağa bakılmaksızın, tüketim sonucu oluşan ambalaj atıkları, çevre kirliliğinin azaltılması, düzenli depolama tesislerinden azami seviyede istifade edilmesi ve ekonomiye katkı sağlanması amacıyla diğer atıklardan ayrı olarak oluştukları yerlerde biriktirilmek zorundadır. (2) Apartman, site yönetimleri, okullar, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, hastaneler, oteller, lokantalar, büfeler, şehirlerarası otobüs terminalleri, demiryolu istasyonları, limanlar, sağlık kuruluşları, spor kompleksleri, marketler, satış noktaları, iş ve alışveriş merkezleri, stadyumlar gibi ambalaj atığının oluştuğu benzeri yerler, ambalaj atıklarını, oluştuğu noktada belediyenin toplama sistemine bedelsiz vermekle yükümlüdür. (4) Geri kazanılabilir ambalaj ve ambalaj dışıatıkların üreticisi tarafından getirilip bırakılacağı, teknik ve idari detayları Bakanlık tarafından belirlenecek getirme merkezi oluşturan satış noktaları ve alışveriş merkezleri ayrı biriktirilen ambalaj atıklarını oluştuğu noktada çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesislerine veya istemeleri halinde belediyenin toplama sistemine bedelsiz şartı aranmaksızın verirler. (6) Belediye mücavir alan sınırları dışında kalan ambalaj atığı üreticileri, tüketim sonucu oluşan ambalaj atıklarını çevre kirliliğine yol açmayacak şekilde diğer atıklardan ayrı olarak biriktirerek çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesislerine veya istemeleri halinde belediyenin toplama sistemine bedelsiz şartı aranmaksızın verirler.” İşletme Sonrası İşletme sona erdikten sonra şantiye alanı ve burda bulundurulacak atık toplama kutuları kaldırılacak ve alanın rehabilitasyonu sağlanacaktır. 184 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ömrünü Tamamlamış Lastikler (ÖTL): İşletme Aşaması Ocağın işletilmesi süresince makine ve ekipmanlardan lastik atıkları meydana gelecektir. Bir kamyon lastiğinin ağırlığı ortalama 18,2 kg (http://teknolojikarastirmalar.com/pdf/tr/07_010109_5_Sugozu.pdf) olup diğer inşaat makinalarının lastikleri de aynı ağırlıkta olduğu varsayılmıştır. Yıllık 10 tane ömrünü tamamlamış lastik oluştuğu varsayılırsa; 18,2 kg x 10 adet/yıl = 182 kg/yıl ÖTL oluşması muhtemeldir. Mevcut durumda ocağın işletilmesi süresince makine ve ekipmanlardan lastik atıkları meydana gelmektedir. Makine ve ekipmanlardan kaynaklanacak olan bu atık lastikler, 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında bertarafı sağlanacaktır. Proje kapsamında oluşacak olan atık lastikler, şantiye alanı içerisinde belirlenecek üstü kapalı tehlikeli atık depo alanında toprakla temas ettirilmeyecek ve geçici olarak muhafaza edilecektir. ÖTL 2 Ay da bir lisanslı firmaya teslim edilecektir. Yönetmeliğin geçici depolama ile ilgili belirttiği ve aşağıda verilen hükümlerine uygun hareket edilecektir. “Geçici depolama alanlarının yer seçimi MADDE 15 –(1) Geçici depolama alanları aşağıda belirtilen kriterlere göre seçilir: a) Geçici depolama alanları, taşkın riskinin yüksek olduğu bölgelerde, heyelan, deprem, çığ ve erozyon bölgelerinde, yangın riski taşıyan alanlar ile tarım ve orman arazileri, meskun mahaller gibi yerlerde kurulamaz. b) Lastik yığınları yüksek gerilim hatları altında bulunamaz. Geçici depolama alanlarının teknik özellikleri ve işletme koşulları MADDE 16 –(1) Geçici depolama alanlarında aşağıdaki teknik özellikler ve işletme koşulları sağlanır: Bu alanların zemini, beton, sıkıştırılmış kil veya yangına meydan vermeyen buna benzer maddelerle kaplanarak sızdırmazlık koşulları sağlanır. Bu alanlarda yağmur suyu birikintilerinin oluşmasını önleyecek şekilde zemine şekil verilir ve depo çevresinde yağmur suyu drenaj kanalları bulundurulur. Sahada yangına karşı gerekli tedbirler alınır. Depolanan lastiklerin toplam hacmi 2000 m3’ ü geçecek ise dakikada 2500 litre suyu 6 saat boyunca sağlayabilecek bir su kaynağı hazırda bulundurulur. Lastiklerin istiflenmesi ve depolanmasında 4/12/1973 tarihli ve 7/7583 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün ilgili hükümleri doğrultusunda uygulama yapılır. 185 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İlgili belediyenin itfaiye müdürlüğünden yangın tedbirlerinin yeterli olduğuna dair belgenin alınması zorunludur. Elektrik, aydınlatma direkleri tesisatı ve teçhizatı ile topraklama ilgili mevzuata göre yapılır. Yıldırım tehlikesine karşı TS 622’ye uygun bir paratoner sistemi kurulur. İdari binalar, araç park alanı, yanıcı malzemeler dahil her türlü yangına açık maddeler, lastik yığınlarından en az 60 metre uzaklıkta olmalıdır. Sahada çalışan bütün motorlu araçlarda yangın söndürme cihazı bulunmalıdır. Lastik yığınlarının üzeri ve çevresi, sivrisinek, fare gibi zararlıların ürememesi için düzenli olarak ilaçlanır. Lastik yığınlarının 300 metreden daha yakınında açık alanda ateş yakılmasına ve 60 metreden daha yakınında ise kaynak veya başka ısı üreten cihazların çalıştırılmasına izin verilmez.” “Bertaraf MADDE 24 –(1) Tehlikeli madde ve atıklarla kontamine olmuş lastik ve lastik atıkları türlerine uygun olarak Bakanlıktan (Değişik ibare:R.G-30/3/2010-27537)(1)çevre lisansı veya çalışma onayı almış tesislerde bertaraf edilir.” Ocak alanında yapılacak depolama işlemi geçici olup, en kısa sürede lisanslı firmaya teslim edilerek bertarafı sağlanacaktır. Kapasite Artışı Yapılacak alanda toprakla ÖTL temas ettirilmeyecek ve üstü kapalı olarak kurulacak tehlikeli atık depo alanında muhafaza edilecektir. Yeterli miktara ulaştığında lisanslı geri kazanım tesislerine verilecek ve bertarafı sağlanacaktır. İşletme Sonrası İşletme sona erdikten sonra şantiye alanı ve burda bulundurulacak ÖTL atıklar kaldırılacak ve alanın rehabilitasyonu sağlanacaktır. Ömrünü Tamamlamış Araçlar (ÖTA) İşletme Aşaması Mevcut durumda işletme sırasında herhangi bir ÖTA oluşmamıştır. Kapasite Artışı projesinde inşaat ve işletme aşamasında 30.12.2009 tarih ve 27448 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamında bertarafı sağlanacaktır. Proje kapsamında oluşacak olan ömrünü tamamlamış araçların miktarı bu aşamada öngörülememekte olup, lisanslı firmaya haber verilerek kısa sürede tehlikeli atık depo alanından uzaklaştırılması sağlanacaktır. ÖTA en fazla 6 Ay bekletilecektir. Yönetmeliği aşağıda verilen maddeleri olan; 186 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU “Araç sahibinin yükümlülükleri MADDE 7 – (1) Araç sahibi, ömrünü tamamlamış aracını ÖTA teslim yerleri, geçici depolama alanları ya da işleme tesislerine 12 nci maddeye uygun olarak teslim etmek ve 13 üncü maddeye göre aracı teslim alandan araca ait onaylı araç kayıttan düşme ve bertaraf formunu almakla yükümlüdür. Ömrünü tamamlamış araçların toplanması MADDE 12 – (1) Ekonomik operatörler, ömrünü tamamlamış araçlar ile araçların bakım ve onarımından kaynaklanan yedek parçaların toplanmasını sağlamak amacıyla araç teslim yerlerini ve geçici depolama alanlarını kurarlar. (2) ÖTA teslim yerleri araç yoğunluğuna bağlı olarak yeterli sayıda ve araç sahibinin kolaylıkla ulaşabileceği mesafelerde tesis edilir. ÖTA teslim yeri bulunmayan veya yetersiz olan illerde bu yerler araç üreticileri tarafından oluşturulur. Bu yerler için Ek1’de yer alan şartlar aranmaz. Teslim yerinde on adetten fazla araç bekletilemez ve bekletme süresi altmış günü geçemez. Ekonomik operatörler teslim yerlerini ilgililerin kolaylıkla erişebileceği şekilde duyurur. (3) Üreticiler, negatif piyasa değeri olan ömrünü tamamlamış araçları araç sahibinden bir bedel talep etmeden teslim alır. (4) Üçüncü fıkrada yer alan bedelsiz geri alma zorunluluğu aşağıdaki nedenlerle ortadan kalkar; a) Mevcut aracın, Karayolları Trafik Kanununa göre tescil işleminin yapılmamış olması, b) Aracın; şanzıman, diferansiyel, katalizatör, motor, elektronik kontrol üniteleri, lastik, üstyapı gibi önemli parçalarının bulunmaması, c) Araca ait olmayan atık veya hurda malzemenin bulunması, ç) Aracın bu Yönetmeliğin kapsamı dışındaki bir araç sınıfına dönüştürülmesi. Araç teslimi, araç kayıttan düşme ve bertaraf formu MADDE 13 – (1) Aracın; araç sahibince araç teslim yeri, lisanslı işleme tesisleri ya da lisanslı geçici depolama alanlarına teslimi sırasında aşağıdaki belgeler ibraz edilir; a) Kayıtlarında haciz, rehin, tedbir gibi şerhlerin bulunmadığına dair trafik tescil kuruluşlarından alınmış belge, b) Trafikten çekilmiş araçlar hariç, ilgili vergi dairesinden alınmış, motorlu araçlar vergisi ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezası, trafik idari para cezası, geçiş ücreti ve idari para cezası borcu bulunmadığına dair ilişik kesme belgesi. (2) Ömrünü tamamlamış araçların trafik kaydının silindiğinin ve çevreyle uyumlu olarak bertaraf edildiğinin belgelenebilmesi için, Ek-3’te örneği yer alan“Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu” kullanılır. 187 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bu form, seri numaraları Bakanlıktan alınmak suretiyle ekonomik operatörler tarafından bastırılır ve araç teslim yerleri ile lisanslı geçici depolama alanları tarafından araç sahibine bir bedel alınmadan verilir. (3) Araç kayıttan düşme ve bertaraf formu beyaz, pembe, yeşil ve mavi renkler olmak üzere dört nüshadan oluşur ve aşağıdaki şekilde kullanılır; a) Formun (A) kısmı aracı teslim alan tarafından doldurulur. b) Formun (B) kısmı araç sahibi tarafından doldurulur. c) Araç, araç sahibinin müracaatı üzerine Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 39 uncu maddesi hükümlerine uygun olarak hurdaya ayrılır. Hurdaya ayırma işlemi sırasında “Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu”nun ibrazı zorunludur. Hurdaya ayırma işlemi tamamlandıktan sonra formun (C) kısmı onaylanır. Onaylanan formun pembe nüshasıişlemi yapan trafik tescil kuruluşunda kalır, beyaz, yeşil ve mavi nüshalar araç sahibine teslim edilir. (4) Beyaz nüsha ile birlikte aracın hurdaya ayrıldığına ilişkin araç tescil belgesi araç sahibinde kalır. Mavi ve yeşil nüsha aracı teslim alana verilir. Yeşil nüsha geçici depolama alanında kalır. Mavi nüsha araç ile birlikte işleme tesisine gönderilir. Mavi nüshalar işleme tesisince 20 nci maddede belirtilen belgelerle birlikte yıl sonunda toplu halde Bakanlığa gönderilir. (5) (Değişik:RG-21/12/2010-27792)Geçici depolama ve işleme tesisleri tarafından yeniden kullanım amacıyla satışa sunulacak ön ve arka kapılar, bagaj kapağı, motor kaputu, torpido ve iç göstergelerin bulunduğu konsül, motor bloğu, diferansiyel, tavan sacı, patlamamış hava yastıkları, vites kutusu, ön ve arka tamponlar Bakanlığın veri sistemi doğrultusunda barkodlanır. hükümlerine uyulacaktır.” İşletme Sonrası İşletme sona erdikten sonra şantiye alanı ve burda bulundurulacak ÖTA atıklar kaldırılacak ve alanın rehabilitasyonu sağlanacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler İşletme Aşaması Faaliyet sırasında kullanılacak telsiz, fener vb. pil ile çalışan aletlerden aylık 30 adet atık pil oluşacağı varsayılmıştır. Bir pilin ağırlığı ortalama 70 gr olup; 30 adet/ay x 70 gr/adet = 2.100 gr/ay 2.100 gr/ay x 9 ay/yıl = 18.900 gr/yıl (~19 kg/yıl) Sahada gerçekleştirilecek faaliyetler sırasında, çalışacak iş makineleri ve nakliye araçlarının bakım – onarımları, periyodik olarak proje alanına yakın mesafede bulunan servislerinde yapılacaktır. 188 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ancak ocak alanında bakım yapılması durumunda atık akü değişimi tehlikeli atık depo alanında gerçekleştirilecek olup, atık akü değişimi yapan firmaya teslim edilecektir. İş makinalarında kullanılan akü ağırlığı 42,8 kg (http://www.mutluakufiyatlari.com/)olup, ocak alanında 30 inşaat aracı kullanılacaktır. Her bir aracın yılda 1 defa ocak alanında zorunlu olarak akü değişimi yaptığı varsayılırsa; 42,8 kg x 30 araç/yıl = 1.284 kg/yıl atık akü oluşur. Tesisin inşaat ve işletme aşamasında 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği’nin “Madde 13- Pil ve akümülatör tüketicileri; Tüketicilerin Yükümlülükleri a) Atık pilleri evsel atıklardan ayrı toplamakla, pil ürünlerinin dağıtımını ve satışını yapan işletmelerce veya belediyelerce oluşturulacak toplama noktalarına atık pilleri teslim etmekle, b) Aracının akümülatörünü değiştirirken eskisini, akümülatör ürünlerinin dağıtım ve satışını yapan işletmeler ve araç bakım-onarım yerlerini işletenlerin oluşturduğu geçici depolama yerlerine ücretsiz teslim etmekle, eskilerini teslim etmeden yeni akümülatör alınması halinde depozito ödemekle, yükümlü” olup, faaliyet boyunca yukarıda belirtilen hususlara uyulacaktır. İşletme Sonrası İşletme sona erdikten sonra alanda atık pil ve akü bırakılmayacaktır. Tıbbi Atıklar İşletme Aşaması Proje kapsamında revir bulunmamaktadır ve bu nedenle tıbbi atık oluşması söz konusu değildir. 1593 sayılı Umumi Hıfsızsıhha Kanunu’ nun 180. Maddesi uyarınca “sürekli olarak en az elli işçi çalıştıran bütün iş sahipleri işçilerin sağlık hallerine bakmak üzere bir veya birçok tabibin sağlık gözetimini sağlamaya ve hastalarını tedaviye zorunludur” hükmü gereğince yeni işe alınacak elamanlar sağlık kontrollünden geçirilecek, sağlığı uygun olmayanlara görev verilmeyecek, mevcutta çalışan personelin sağlık kontrolleri yaptırılarak hasta olanların tedavilerine derhal başlanacaktır. Acil durumlarda şantiye alanı içerisinde ilk yardım kutusu bulundurulacak olup, yaralıya ilk müdahele ocak alanında yapılacak ve hemen Doğanşehir Devlet Hastanesine götürülecektir. Faaliyetler süresince 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve yürürlükte olan değişiklik hükümlerine uyulacaktır. Aşağıda oluşması muhtemel tüm atıklara ait kod, miktar ve bertaraf yöntemleri tablo halinde verilmiştir. 189 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 5.3.1. Oluşması Muhtemel Tüm Atıklara Ait Kod-Miktar-Bertaraf Yöntemleri Atık Bertaraf / T.A.K.Y’ ne Göre Atık Bertaraf/Gerikazanım Yöntemi Atık Kodu Miktarı Gerikazanım Tanımlaması Açıklaması (Birim) Yöntemi Klorlu olmayan motor, şanzıman 130204 1.650 lt/yıl Bertaraf Lisanslı Firmaya Teslim ve yağlama yağları Tehlikeli maddelerle kirlenmiş absorbanslar, filtre maddeleri 150202* (aksi belirtilmemiş ise yağ Bertaraf Lisanslı Firmaya Teslim filtreleri dahil), temizleme bezleri, 150203 koruyucu giysiler, eldiven, üstübü 50 kg/yıl vb. Tehlikeli maddelerin kalıntılarını 150110* içeren yada tehlikeli maddelerle Bertaraf Lisanslı Firmaya Teslim pislenmiş ambalaj 62,7 kg/gün Biyolojik olarak bozunabilir Doğanşehir Belediyesi’ ne ait 20 01 08 (14.671,8 Çöp Kapları mutfak ve kantin atıkları depolama alanı kg/yıl) 15 01 01 15 01 02 15 01 03 Atık ambalajlar; başka bir şekilde 12,54 15 01 04 belirtilmemiş emiciler, silme kg/gün Ambalaj Kutuları Lisanslı Firmaya Teslim 15 01 05 bezleri, filtre malzemeleri ve (2.934,36 15 01 06 koruyucu giysiler kg/yıl) 15 01 07 15 01 09 16 06 01* 19 kg/yıl Atık piller, pil toplama 16 06 02* Atık Pil Kutuları Atık Pil, noktalarına; atık aküler, dağıtım 16 06 03* Piller ve Aküler ve Geçici Atık 1.284 kg/yıl ve satış yapan işletmelere 16 06 04 Depo Alanı Atık Akü teslim. 16 06 05 16 01 03 ÖTL 182 kg/yıl Bertaraf Lisanslı Firmaya Teslim 16 01 04* ÖTA ? Bertaraf Lisanslı Firmaya Teslim * İşaretli atıklar 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürülüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” Madde 17’ ye göre (1) tehlikeli atıktır. Tehlikeli atıklar, Ek-III A’ da listelenen özelliklerden bir veya daha fazlasına sahip atıklardır. Atık Yönetim onaylattırılacaktır. Planı, Malatya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ ne 5.4. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri, (Akustik Rapor) Faaliyetin tüm aşamalarında, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Proje kapsamında hazırlanan Akustik Rapor Ek22’de sunulmuştur. Tüm makinaların aynı anda çalışması durumunda demir ocağı kapasite artışı ve alan genişlemesi projesinden kaynaklanacak ses basınç seviyesi 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği 23. maddesinde şantiye alanları için çevresel gürültü kriterleri, Tablo–5, Diğer Kaynaklar olarak verilen 70 dBA sınır değerini EK-22 Tablo D.2.4.’ de görüldüğü üzere ilk 125 metrede sağlamaktadır. 190 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ancak bu hesaplama tüm makinaların aynı anda ve aynı alanda çalışması durumuna göre olup, mevcut proje alanında 3 poligonda aynı anda ocak işletilecek olup, kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi Poligon-1 alanı içerisinde olcakatır. Yani en büyük gürültü kaynağı Poligon 1 olup hesaplanan bu gürültüden daha az gürültü kirliliği yaratacaktır. Poligon 1’ e en yakın konut 1.340 m., Poligon 2’ ye en yakın konut 2.000 m. ve Poligon 3’ e en yakın konut 50 m.’ dir. Poligon 3 için ayrı bir gürültü hesabı yapılmıştır. Akustik raporda verilen tablolar değerlendirildiğinde Poligon 3 alanında çalışacak araçlardan kaynaklı ses basınç seviyesi 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği 23. maddesinde şantiye alanları için çevresel gürültü kriterleri, Tablo–5, Diğer Kaynaklar olarak verilen 70 dBA sınır değerini Tablo D.2.6.’ da görüldüğü üzere ilk 95 metrede sağlamaktadır. Poligon 3’ e en yakın yerleşim 50 metre mesafededir. Yılın tamamında kullanılmayan sadece yazın ekin toplamak için yayla evi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca mevcut durumda Poligon 3 içerisinde devam eden çalışma alanının bu konuta mesafesi 1.100 m. (Şekil 5.4.1.)’ dir. Kapasite Artışı Poligon 3 içerisinde yer alan mevcut bu çalışma alanında çalışmaya devam edileceği için uzun yıllar bu konuta 100 m.’ den daha yakında çalışma yapılmayacaktır. Şekil 5.4.1. En Yakın Konut Uydu Görüntüsü Topografik harita ve uydu görüntülerinde görüldüğü üzere mevcut durumda işletilen ocaklar yerleşim yerlerine oldukça uzaktır. Alan genişlemesi yapılacak kısımlarda yine bu konutlara uzak olup ocağın işletilmesi sırasında makine ve ekipmanlardan kaynaklanacak gürültüden etkilenmeyecektir. 191 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Faaliyet kapsamında 04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Çalışanların ve gürültü etkileşim alanında bulunan kişilerin sağlığını koruyabilmek amacıyla, “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ile “İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü” hükümlerine uyulacaktır. Faaliyet kapsamında, 29.04.2009 tarih 27214 sayılı “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik’’ ve Yönetmelikte Yapılan Değişiklikler çerçevesinde ilgili maddeler doğrultusunda çevre izinleri alınacaktır. Patlatma işlemleri sırasında gürültü anlık olduğundan rahatsız edici bir durum söz konusu olmayacaktır. 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin Madde 23 (d) bendinde belirtilen “Şantiye faaliyeti sonucu oluşabilecek darbe gürültüsü, LCmax gürültü göstergesi cinsinden 100 dBC’yi aşamaz.’’ hükmüne uyulacaktır. Bu nedenle patlatmaya ilişkin gürültü hesabı yapılmamış olup Madde 23 (d) bendinde belirtilen LCmax 100 dBC ile getirilen sınır değerler aşılmayacaktır. Patlatmadan Kaynaklanacak Vibrasyon Patlatma işlemlerinde en önemli konulardan biri patlayıcı kullanımından dolayı meydana gelen sarsıntı ve hava şoklarıdır. Patlatma sonucu oluşan yersarsıntılarının asıl kaynağı patlatma ile oluşan titreşimlerdir. Bu nedenle patlatma esnasında kullanılacak patlayıcı madde miktarına göre titreşimin etkileyeceği mesafe belirlenir. Patlatma sonucu meydana gelecek titreşimlerin etkileri kontrollü patlatma sistemi ile minimum seviyede tutulur. Patlatma sırasında bilinçli bir patlatma düzeneği ile patlatma etkileri en aza indirilebilir. Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate alınarak yapılır. Bir patlatmada delik başına toplam; 38,76 kg patlayıcı madde kullanılacaktır. Patlatma sonucu oluşan şok dalgaları havada ve ateşlenen kaya birimi içinde belirli bir hız, frekans ve genlikte yayılmaktadır. Bu yayılım atım yerinden uzaklaştıkça sönme eğilimi göstermektedir. Şok dalgalarının çevrede bulunan hassas noktalara (bina, köprü, tarihi binalar, mağara vb.) hasar verebileceği mesafe aşağıda açıklanan bağıntılar yardımıyla hesaplanabilmektedir. Bağıntılarda değişken olarak anlık şarj (bir gecikme süresinde ateşlenen patlayıcı miktarı) atım yeri ile çevre birimleri arasındaki mesafe ve kayaç türlerine ait katsayılar bulunmaktadır. İşletme sırasında patlatmadan kaynaklanacak olan vibrasyonun oluşacağı kaynak, patlatma yapılacak olan ocak içinde olacaktır. Bunu işletme alanının ortası olarak düşünebiliriz. 192 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Hava Şoku Patlatma sonucu oluşan hava şoku aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır (CALZIA, 1969). Şiddetli Etki Zonu = D<5 √W Orta Şiddette Etki Zonu = 5√W<D<10√W Hafif Şiddette Etki Zonu = 10√W<D<15√W D = Etkili Zon Aralığı (m) W = Bir Gecikme Aralığında Atılan Dinamit Miktarı W = Anlık Şarj (kg) Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate alınarak yapılmıştır. Şiddetli etki : 0–32 m Orta şiddette etki : 32–63 m Hafif şiddette etki zonu : 63–94 m Proje alanlarında yapılacak üretim esnasında, patlatmalardan kaynaklı taş fırlamalarının en uzak mesafesi 94 m.’ dir. Poligonlara en yakın konut Kapasite Artışı Poligon 3 yakınında yer alan 50 m.’ deki konuttur. Bu nedenle en az 100 m. mesafede patlatma yapılmayacaktır. Bu kısımda cevher olması durumunda ekskavatörün ucuna takılmış delici rok ile gevşetme yapılarak işletme gerçekleştirilecektir. Devine Bağıntısı Devine bağıntısı (Devine et al, 1966) ile patlatmayla oluşan titreşimin çevre yapılarına etkisi tespit edilmektedir. V = k(D/√W)-1,6 V : Kayaç içinde yayılan titreşim hızı (inç/sn) k : Kayaç türüne bağlı katsayı (26–260) D : Patlatma noktası ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (feet) W : Bir gecikme aralığındaki patlayıcı miktarı (libre) =38,76 kg 1 feet : 0,3048 m 1 libre : 0,4536 kg 1 inç : 25,4 mm 193 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Kayacın titreşimi iletme kapasitesi k katsayısı olarak alınmaktadır. Patlatma kaynağı ile hassas nokta arasındaki birimlerin değişkenliği, fay, çatlak, kırık gibi süreksizliklerin yoğunluğu k katsayısını etkilemektedir. Homojen birimlerde katsayı 260 sayısına yaklaşırken, tektonik etkilerin yoğunluğu ve geçilen her farklı birim katsayıyı 26 sayısına yaklaştırmaktadır. Hesaplamaların en kötü senaryoya göre yapılabilmesi için, titreşim dalgalarının sönümlenmediği homojen kayaç varsayımı yapılmış olup, bu nedenle K katsayısı 260 olarak alınmıştır. Tablo 5.4.1. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri V0 (mm/sn) k D(m) W(kg) V(mm/sn) 260 10 38.76 870.161 174.032 435.080 260 20 38.76 287.046 57.409 143.523 260 30 38.76 150.039 30.008 75.020 260 40 38.76 94.690 18.938 47.345 260 50 38.76 66.259 13.252 33.130 260 60 38.76 49.495 9.899 24.747 260 70 38.76 38.676 7.735 19.338 260 80 38.76 31.236 6.247 15.618 260 90 38.76 25.871 5.174 12.935 260 100 38.76 21.857 4.371 10.929 260 165 38.76 260 200 38.76 9,809 7.210 1,962 1.442 4,905 3.605 260 300 38.76 3.769 0.754 1.884 260 400 38.76 2.379 0.476 1.189 260 500 38.76 1.664 0.333 0.832 260 1000 38.76 0.549 0.110 0.275 260 1500 38.76 0.287 0.057 0.143 260 2000 38.76 0.181 0.036 0.091 260 3000 38.76 0.095 0.019 0.047 1/5*V(mm/sn) 1/2*V(mm/sn) V : mm/sn Mesafeye Göre Değişen Titreşim Hızı Vo : Bina Temelindeki Titreşim Hızı Kayaç içi titreşim hızının 1/2 – 1/5’ i Vo değeri olarak kabul edilmektedir (Forssbland, 1981) Patlatma sonrası oluşacak vibrasyon (Vo) değeri 165 metrede 5,00 mm/s değerinin altına düşmektedir. 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin Madde 25 (a) bendinde belirtilen “Maden ve taş ocakları ile benzeri faaliyette bulunulan alanlardaki patlatmaların çevredeki çok hassas kullanımlarda oluşturduğu zemin titreşim seviyesi bu Yönetmeliğin ekindeki EkVII’de yer alan Tablo-6’da verilen sınır değerleri aşamaz.’’ denilmektedir. Kapasite Artışı Poligon 3’ ün 50 metre kuzeyinde yer alan konutta hissedilecek vibrasyon değeri 33,130 mm/sn.’ dir. Bu konutun patlatmadan kaynaklı vibrasyondan etkilenmesi muhtemeldir. 194 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tablo 5.4.2. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Çok Hassas Kullanım Alanının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı (Tepe Titreşim Frekansı (Hz) Değeri-mm/s) 1 5 4-10 19 30-100 50 (1 Hz- 4 Hz arasında 5 mm/s’den 19 mm/s’ye; 10 Hz- 30 Hz arasında 19 mm/s’den 50 mm/s’ye, logaritmik çizilen grafikte doğrusal olarak yükselmektedir) Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin genliği aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır (Armac Printing Company). A : (K√W)/D A : Patlatma Sonucu Oluşan Titreşimlerin Azami Genliği (mm) W : Bir Gecikme Aralığında Ateşlenen Patlayıcı Miktarı (kg) D :Patlatma Kaynağı İle Çevre Yerleşim Birimleri Arasındaki Etkili Mesafe(m) K : Kayaç Türüne Bağlı Katsayı Tablo 5.4.3. Patlatma Yapılan Kaya Türü ve Bina Temeli Altındaki Kayaç Türüne Bağlı Olarak Değişim Gösteren K Katsayısı Asgari ve Azami Değerleri (Armac Printing Company). K Katsayısı Patlatma Yapılan Birim Temel Altı Kayaç Türü Minimum Maksimum Kaya Kaya 0.57 1.15 Kaya Kil (Toprak) 1.15 2.30 Kil (Toprak) Kaya 1.15 2.30 Kil (Toprak) Kil (Toprak) 2.30 3.40 Genlik değerinin 0,05 mm’ nin altında olması durumunda binalarda hasar olmadığı bilindiğinden (Armac Printing Company) maksimum patlayıcı miktar ile yapılacak atımlarda etki mesafesi; D = (K√W)/A D = (1,15 x √38,76)/0,05 = 144 m bulunur. Yapılacak olan atımların etki mesafesi 144 m olacağından Kapasite Artışı Poligon 3 alanına etki etmesi muhtemeldir. Bu nedenle konuta 150 metre mesafeden daha yakın kısımda patlatma yapılmayacaktır. 5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik doğrultusunda, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları alınacak olup yönetmeliğin 16. Maddesi gereğince ilgili kurumca toplanacak inceleme kurulunca belirlenecek Sağlık Koruma Bandı oluşturulacak ve tesis işletmeye açılmadan önce ilgili kurumlardan gerekli izinler alınacaktır. Ancak bu aşamada faaliyet alanında 10 m. sağlık koruma bandı mesafesi sağlandıktan sonra açılacak kademelerle çalışmalara başlanması öngörülmüştür. 195 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU ÇED Raporu içerisinde patlatmadan kaynaklı oluşacak titreşim hızı etkin mesafesi 57 m., taş fırlaması 94 m., zemin titreşim seviyesi 165 m. ve titreşim genliği 144 m. olarak bulunmuştur. Yapılan hesaplamalara göre Poligon 3’ ün 50 m. kenarında yer alan yayla evinin etkilenmemesi için bu konutun 170 m. yakınında patlatma yapılmayacak, gerekiyorsa ucuna kırıcı takılmış ekskavatör ile çalışılacaktır. Mevcut durumda Poligon 3 içerisinde daha önce izin alınarak çalışılan ocak alanının bu konuta mesafesi 1.100 m.’ dir. Kapasite Artışı Poligon 3 içerisinde yer alan mevcut bu çalışma alanında çalışmaya devam edileceği için uzun yıllar bu konuta 170 m.’ den daha yakında çalışma yapılmayacaktır. Ayrıca kuru derelerin her iki sahilinden 5’ er m. mesafede koruma bandı bırakılarak, koruma bandı içinde dere yataklarına olabilecek taş yuvarlanmaları ve malzeme saçılması önlenecektir. Bu sayede dere yatağına sediman madde gidişi önlenecek ve dere yatağında herhangi bir küçülme olmayacak olup taşkın gelmesi durumunda dere kendi yatağından akışına devam edecektir. Kapasite artırımı kapsamında, işletme aşamasında ve işletme sona erdikten sonraki kısımlarda, ÇED Raporunda belirtilen taahhütlere ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 167 Sayılı Yer altı Suları Kanunu, 09.09.2006 tarih 26284 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Dere Yatakları ve Taşkınlar” ile ilgili Başbakanlık Genelgesi, 4857 sayılı İş Kanunu ve bu kanunlara istinaden çıkarılan tüzük ve yönetmelikler ile ilgili mevzuatlara uyulacaktır. 5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı Madencilik faaliyetlerinde uygulanan açık ocak işletme yöntemi bazı sorunları beraberinde getirmektedir. Özellikle topografyada değişiklikler ile görsel kirlilik en önemli çevresel etkileridir. Proje alanının büyük bir kısmı hazine ve mera arazisinden oluştuğu için faaliyete geçilmeden önce Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne ve MİGEM ile Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacaktır. İşletme aşaması ile eş zamanlı olarak; arazi topografyaya uygun olarak basamaklarda şev açısı düzeltmeleri ve bitkilendirme çalışmaları yapılacaktır. Proje kapsamında hazırlanan Rehabilitasyon planı eklerde verilmiştir (Bkz. Ek-9). 5.7. Risk Analizi a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi Proje Alanı Proje kapsamında oluşabilecek muhtemel riskler, çalışan personelin dikkatsizliğinden kaynaklanan yaralanmalar, işletme aşamasında olması muhtemel toz ve gürültü değerlerinin yüksekliği ile mevcut dere yatağına etkiler olarak adlandırılabilir. 196 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Proje Etki Alanı Analizi Proje kapsamında proje etki alanında olması muhtemel riskler, işletme aşamasından kaynaklanacak toz ve gürültü değerlerinin çevre köylere ve orada yaşayan insanlarla arazilerine etkileri, olarak adlandırılabilir. Mevcut Sanat Yapıları ve Yollara Etkileşim Nakliye yolu olarak kullanılacak güzergah ise Haydarlar mezrası ve Mamaağa Mezrası istikametinden Küçüklü Köyü yakınlarına ulaşan stabilize yoldur. Bu yol aynı zamanda firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı “kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi” ne giden yoldur (Şekil 2:3.4.1.) Kullanılacak bu yol üzerinde köprü, menfez vb. sanat yapısı bulunmamaktadır. İşletme faaliyeti kapsamında yollarda meydana gelebilecek tüm olumsuzluklar, Martut Madencilik tarafından karşılanacaktır. Yerleşim Yerlerine ve Şahıs Arazilerine Etkileşim Projenin işletmeye alınması ile birlikte Fındık Köy merkezi faaliyetten etkilenmeyecek, yalnızca buralara ait tarım alanlarının bir kısmında etki altında kalacaktır. Nakliye sırasında kullanılacak nakliye güzergahındaki Haydarlar ve Mamaağa Mezrası yerleşimlerinin tozdan etkilenmesi muhtemeldir. Akarsu ve Yeraltı Su Kaynaklarına Etkileşim Ruhsat ve işletme alanı içerisinde ise kuru dere yatakları ile Büyükkurtluca Deresi mevcuttur. b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Projede arazi hazırlık ve inşaat aşaması olarak tesisi kurulumu gerçekleştirilecektir. Kurulumu teçhizatı temin eden firmanın personeli yapacak, Martut Madecilik personelide arazinin hazırlanması ve alanın peyzaj çalışmasında görev alacaktır. Bu aşamada 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkarılan yönetmeliklere uygun çalışılacaktır. Çalışanlar gerekli tüm iş ekipmanlarını kullanacak, gerekli olan işaretlemeler yapılacak ve eğitimler verilecektir. İşletme Aşaması Akarsu ve yeraltı suları ile diğer su kaynaklarının korunması için; Kuru dere yataklarının her iki sahilinde 5’ er m. sağlık koruma bandı mesafesi bırakılarak çalışılacak, bitkisel toprak, pasa ve stok depo alanlarında depolanan malzemenin dere yatağına dökülmeyecek şekilde depolanacak, dere yataklarına malzeme dökülmeyecek, dere yatağı değiştirilmeyecek, dere yatağından geçiş yapılması gerektiğinde DSİ Bölge Müdürlüğü ile koordineli çalışılarak, dere yatağına uygun geçiş yolu yapılacak, Büyükkurtluca Deresi kenarında yer alan tarım alanlarının, konutların ve 197 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU derenin faaliyetten etkilenmemesi için ÇED Raporunda verilmiş olan patlatma mesafesi sınırlarına uyulacak, gerekiyorsa kırıcı takılmış ekskavatör ile çalışma yapılacak, araştırmalarda yer almayan kaynak, kuyu vb. yeraltı suyu temin eden yapı tespit edilirse, bu kısımlarda çalışma yapılmayacaktır. 167 Sayılı Yer altı Suları Kanunu, 09.09.2006 tarih 26284 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Dere Yatakları ve Taşkınlar” ile ilgili Başbakanlık Genelgesi’ nde belirtilen tüm hususlara uyulacaktır. Faaliyet kapsamında 31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 13/02/2008 tarih, 26786 sayılı Resmi Gazete ve 30/03/2010 tarih, 27537 sayılı Resmi Gazete değişikliği ile yayınlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ne ve 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen tüm hususlara uyulacaktır. Proje kapsamında İşletme izin alanının, sınırları tam olarak belirlenecek şekilde poligonlar dikilecek ve tel çit ile çevirilecek olup, izin alınan alan dışına çıkılmayacaktır. Proje güzergahı dahilinde bulunan yerleşim birimlerine ait içme ve kullanma yönünden doğal su kaynakları korunacaktır. Mevcut Sanat yapıları ve Yollar korunması için; Yerleşim birimlerine ulaşım sağlayan yollar korunacak veya alternatif yol güzergahları firma tarafından açılacak, Çevre Kanunu ve ÇED Yönetmeliği kapsamında yerleşim birimlerinde yaşayan insanların çevre ve toplum sağlığı korunacak, 3194 sayılı İmar Kanunu ile İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin yönetmelik gereğince İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı alınacaktır. 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanunlara istinaden çıkarılan tüzük, yönetmeliklere uyulacaktır. İşletme aşamasında oluşacak toz emisyonunu en aza indirmek için; Bitkisel toprak depolanırken rüzgar ve su erozyonuna karşı depolanan toprağın üstünde %10 oranında nemlilik sağlanmak suretiyle bitkisel toprağın üzerinde bitkisel tabaka oluşması sağlanacaktır, Nakliye yolunun stabilize olan kısımları ile ocak içi günde 2 kere sulanacaktır. Araçların hareketleri sırasında hız sınırlarına uyacaklar, Savurma yapmadan yükleme ve boşaltma yapılacaktır. İşletme aşamasında oluşacak gürültüyü en aza indirmek için; Makine ve ekipmanların bakımları düzenli yapılacak, Mesai saatleri dışında çalışma yapılmayacak, Çalışan personelin kulaklık, gözlük, eldiven vb. koruyucu teçhizatı kullanmasına dikkat edilecektir. 198 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU İşletme aşamasında oluşacak kazalarda yapılacaklar; Personel dikkatsizliğinden oluşabilecek kazaları en aza indirmek için çalışan personele düzenli olarak eğitimler verilecek, gerekli yerlere uyarı levhaları asılacak, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ ne göre İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanı düzenli olarak alanda denetlemelerde bulunacak, Personelin dikkatsizliğinden oluşacak yaralanmalı kazalarda yaralının durumuna göre hemen Doğanşehir Devlet Hastanesi’ ne götürülecek veya Ambulans çağrılarak sağlık ekipleri tarafından hastaneye ulaştırılacak, Ocak alanında herhangi bir sebepten dolayı çıkabilecek yangına karşı yeterli sayıda yangın söndürme cihazı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacaktır. Faaliyet sahasında bir telsiz telefon bulundurulacaktır. Yangın konusunda hassas davranılacak olup; sahada ateş yakılmayacak, çalışan işçiler kontrol edilecek ve uyarılacak, Ocak sahasına girişleri denetime almak için ilgili yerlere uyarı levhaları asılacak, personel harici girişler önlenecektir. Ocak alanında meydana gelebilecek yangınlar için; Alanda kontrolsüz ateş yakılmayacak, yakılan ateşler işi bittikten sonra kesinlikle söndürülecek, çalışma esnasında veya molalarda etrafa sönmemiş sigara izmariti atılmayacaktır. Tüm araçlarda yangın söndürme tüpü olacak, müdahale edilebilecek boyuttaki yangına en yakın araç müdahale edecek ve her koşulda Acil Müdahale Planı (AMP) Koordinatörüne haber verilerek itfaiye’ den yardım istenecektir. İtfaiye gelene kadar elde bulunan yangın söndürme tüpleri, su kovası, balta, kürek, tırmık, kazma, çapa, baltalı kazma gibi el aletleri ile yükleyici, ekskavatör ve arazöz ile yangının etrafında yanıcı maddelerden tamamen temizlenmiş bir yangın söndürme şeridinin açılması sağlanacaktır. Şantiye alanında meydana gelebilecek yangınlar için; Şantiye alanında konumlandırılmış prefabrik binada yangın söndürme tüpleri, balta, kürek, tırmık, kazma, çapa, baltalı kazma gibi el aletleri bulundurulacaktır. Bina içinde ve çevresinde yangın fark edildiğinde oluşturulan Acil Müdahale Ekibi (AME) tarafından İtfaiyeye haber verilecek ve itfaiye gelene kadar yangın söndürme tüpleri, su kovası, balta, kürek, tırmık, kazma, çapa, baltalı kazma gibi el aletleri ile yangına ilk müdahale yapılacaktır. Yangını ilk gören personel hemen AMP Koordinatörüne haber verilecek, koordinatör tarafından Orman Yangın İhbar Hattı 177 aranarak bilgi verilecek ve yardım istenecektir. Yardım ekibi gelene kadar AMP Koordinatörü başkanlığında AME tarafından öncelikle yanıcı maddenin ortadan kaldırılması veya devamlılığın kırılması sağlanacaktır. 199 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Bunun için elde bulunan söndürme tüpleri, su kovası, balta, kürek, tırmık, kazma, çapa, baltalı kazma gibi el aletleri ile yükleyici, ekskavatör ve arazöz ile yangının etrafında yanıcı maddelerden tamamen temizlenmiş bir yangın söndürme şeridinin açılması sağlanacaktır. Bu sırada olay yerine intikal eden yardım ekibine olay ve yeri ile ilgili gerekli bilgileri verdikten sonra ihtiyaca göre ekibe yardım edilebilecektir. Araç sürücüleri yolları kullanırken; Trafiği düzenleme ve denetlemeye yetkili üniformalı veya özel işaret taşıyan görevlilerin uyarı ve işaretlerine, Işıklı ve sesli trafik işaretlerine, Trafik işaret levhaları, tertipleri ve yer işaretlemelerine, Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olarak Karayolları Trafik Kanununda ve Karayolları Trafik Yönetmeliğinde gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk ve yükümlülüklere, Hız kurallarına Araçların yüklenmesinde belirlenmiş ölçü ve esaslara Teknik arıza, kayma, yolda ani olarak meydana gelen bir bozukluk veya heyelan, yükün kayması ve düşmesi ve benzeri gibi mecburi hallerin yerleşim birimleri dışındaki karayolunda taşıt yolu üzerinde meydana geldiği takdirde, araç sürücüleri, bütün imkânları elverdiği ölçüde kullanarak hareket ettirme, itme ve benzeri şekil ve surette, araçlarını karayolu dışına, bu mümkün olmaz ise, bankette, bu da mümkün değilse taşıt yolunun en sağına almak ve her durumda yol, hava ve trafik şartları ile gece ve gündüz olmasına göre, gerekli güvenlik ve uyarı tedbirlerini derhal alıp uygulamakla yükümlüdürler. Kullanılan nakliye yollarında faaliyetten kaynaklanacak her türlü zarar faaliyet sahibi tarafından karşılanacaktır. Ayrıca, taşıma ve yükleme faaliyetleri sırasında Karayolu Trafik Kanunu’nun aşağıda verilen maddelerine titizlikle uyulacaktır. Madde 34: Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler içinde yaptırılması zorunludur. Madde 36: Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesi yasaktır. Madde 49: Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu taşıt sürücülerinin, taşıt kullanma sürelerine aykırı olarak taşıt kullanması ve bunlara taşıt kullandırılması yasaktır. Madde 65: Araçların yüklenmesinde yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara aykırı olarak (Değişik: 18.11.1986-3321/1 md.); Taşıma sınırı üstünde yük alınması veya taşıma sınırı aşılsın veya aşılmasın dingil ağırlıklarını aşacak şekilde yüklenmesi, 200 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından tehlikeli olabilecek tarzda yükleme yapılması, Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler alınmadan taşınması, Gabari dışı yük yüklenmesi, Yükün karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak şekilde yüklenmesi, Yükün, her çeşit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir şeye takılacak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek şekilde yüklenmesi, Sürücünün görüsüne engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil plakaları, ayırım işaretleri, dur ve dönüş ışıkları ile yansıtıcıları örtecek şekilde yüklenmesi yasaktır. Madde 73: Karayolunda araçların kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya kişilere zarar verecek şekilde saygısızca sürülmesi, araçlardan bir şey atılması veya dökülmesi, seyir halinde sürücülerin, cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarını kullanması yasaktır. Taşıma faaliyetlerinde 2918 sayılı Karayolları Trafik kanunu, 19.07.2003 tarih ve 25173 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 4925 sayılı Taşıma Kanunu, 25.02.2004 tarih ve 25384 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolu Taşıma Yönetmeliği”, 18.07.1997 tarih ve 23053 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolları Trafik Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir. İşletme Sonrası İşletmenin kapanması sonrası özellikle yağmur sularının birikebileceği çukurların oluşumuna izin verilmeyecek; bu tür oluşumlar kapatılarak ortadan kaldırılacaktır. Ayrıca yağmur sularının kolayca akışını sağlamak için drenaj kanalları oluşturulacaktır. Yoğun yağış koşulları oluşması durumunda sahada çukur kısımlar oluşumuna izin verilmeyeceği için su baskını söz konusu olmayacaktır. İşletmesi tamamlanan basamaklar üzerine ve kazı boşluklarının olduğu yere depolanan pasa malzeme depolanarak kazı boşlukları kapatılacak, bitkisel toprağın serilmesi için alan hazır hale getirilecektir. Bu sayede pasa atığı tekrar değerlendirilmiş olacaktır. İşletmesi tamamlanan basamaklar üzerine depolanan bitkisel toprak serilecek ve ağaçlandırılacaktır. Yeni işletme basamakları oluşturulmadan önce çalışma yapılacak alandan sıyrılan bitkisel toprak, bitkisel toprak depo alanı içerisinde boş kalan yere depolanacaktır. Bu sayede alanda gerekli rehabilitasyon çalışmaları işletme ile eş zamanlı olarak ilerleyecektir. 5.8 Diğer Hususlar Proje alanında üretim faaliyetlerine başlanmadan önce ilgili kurumlardan gerekli izinler alınacak ve proje alanı içerisinde bulunan özel mülkiyete ait araziler ise satın alınacak ve/veya kiralanacaktır. 201 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Tarım alanlarında veya tapulu alanlarda çalışma yapılması gerektiğinde sahibinden muvafakatname alınmadan herhangi bir işlemle yapılmayacaktır. Pasa atıklar, belirtilen pasa depo alanları dışında, köylünün muvafakatnamesi alınsa bile kesinlikle tarım arazilerine bırakılmayacaktır. Proje alanının tarım arazisi içerisinde kalan kısımlarında 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu hükümleri gereğince ilgili izinler, Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ nden alınacaktır. Proje alanının hazine alanları için Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacaktır. Mera vasıflı alanlar için 4342 sayılı Mera Kanunu’ nun, 14. Maddesi (a) bendi kapsamında yürütülmekte olan tahsis amacı değişikliği işlemi talebinin ilgili Genel Müdürlük olan MİGEM’ nce Mera Yönetmeliği’ nin 8. Maddesi 1. Fıkrasında yer alan belgelerle, Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ ne iletilecek ve söz konusu tahsis değişikliği ile ilgili olarak İl Mera Komisyonu ve Defterdarlık görüşlerinin Valilik Makamınca değerlendirilmesi sonucunda uygun bulunması halinde alanda işletme yapılacaktır. 202 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 6. PROJENİN ALTERNATİFLERİ: (Bu Bölümde Teknoloji, Alınacak Önlemlerin Alternatiflerinin Karşılaştırılması Yapılacak ve Tercih Sıralaması Belirtilecektir.) Madencilikte yer alternatifi pek mümkün olamamakla birlikte, yer seçimi mevcut şartlar göz önüne alınarak gerçekleştirilmiştir. Gerekli izin ve belgeler alındıktan sonra üretime geçilmiş ve kapasitenin arttırılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Madencilik faaliyetleri ve ocakları bulundukları yerde işletilebilir olduklarından, projenin ve yerin; yol ve diğer altyapı sorunlarının olmaması, yeterli rezerve ve ürün uygunluğuna sahip olması, ekonomik yönden faydalarının bulunması gibi nedenlerle herhangi bir alternatifi üretilmemiştir. Mevcut işletilen ocak alanlarında üretilen demir cevheri blok halde çıkarılmakta, stok alanında depolanarak ihtiyaca göre piyasaya tüvenan olarak verilmektedir. Ancak bu aşamada demir içerisinde pasa+yantaş olarak ifade edebileceğimiz gang mineralleri (kireçtaşı, granit gibi) yer alır. Tüvenan halde bulunan demir cevheri bu aşamada tenörü oldukça düşük olup, hem yatırımcıya hem de devlete daha az gelir sağlamaktadır. Oysa teknolojinin ilerlemesi ile demir zenginleştirme yöntemleri çeşitlenmiştir. Martut Madencilik, gelişen teklnoloji ve piyasa talebindeki artışı ve talepteki çeşitliliğe cevap verebilmek için kırma eleme ve manyetik ayırma tesisi kurmayı planlamıştır. Kurulacak bu tesis ile mevcut tüvenan halde % 12-29 Fe tenörü içeren ürün, kuru manyetik ayırma (seperatör) ile % 40-50 Fe tenörüne ulaştırılacaktır. Bu sayede hem demir talebinde bulunan tüketicilerin istekleri karşılanmış olacak, hem Martut Madencilik daha çok gelir kazanarak Devlet Katkısı daha çok ödeyecek, hem de istihdam sayısı artacaktır. Bu proje ile 15 olan personel sayısı 55’ e çıkacaktır. Firma sulu manyetik ayırma yöntemini de planlamış ve bununla ilgili işletmede olan örnek bir tesiste demir cevheri zenginleştirmesi yaparak % 51-57 FE tenörüne ulaşmıştır. Ancak bu sistem kuru sisteme göre daha az toz çıkarmasına rağmen özellikle proses su kullanımı çok olduğundan ve sonrasında çamur atığı çıkmasından dolayı bu projeyi beklemeye almıştır. Sulu manyetik ayırmanın ilk maliyetinin yüksek olması önemli bir etkendir. Teknolojideki değişimleri takip eden firma daha az çamur atığı çıkaran veya çamurdan daha fazla verim alan ve zenginleştirmede daha çok verim sağlayan faaliyetleri araştırmaktadır. Teknoloji konusunda da başka bir alternatif bulunmamaktadır. 203 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 7. İZLEME PROGRAMI: 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı ÇED Yönetmeliği Madde 18’ de; “(1) Bakanlık, "ÇED Olumlu" kararı veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilen projelerle ilgili olarak, ÇED Raporu veya Ek-4’e göre hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında öngörülen ve proje sahibi tarafından taahhüt edilen hususların yerine getirilip getirilmediğini izler ve kontrol eder. (2) Bakanlık bu görevi yerine getirirken gerekli görmesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar. (3) Proje sahibi, "ÇED Olumlu" kararını aldıktan sonra yatırımın başlangıç, inşaat dönemine ilişkin izleme raporlarını Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlara yaptırmakla, Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar da bu raporları Bakanlığa sunmakla yükümlüdür. (4) Proje sahibi "ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararını aldıktan sonra projede yapılacak bu Yönetmeliğe tabi değişiklikleri Bakanlığa veya Valiliğe iletmekle yükümlüdür.” ibaresi bulunmaktadır. Planlanan projenin izleme raporlarının hazırlanması ve izlenmesi yönetmelikler çerçevesinde belirlenecek kuruluşlar tarafından yapılacak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ nın belirlemiş olduğu periyotlara göre izleme formları doldurularak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulacaktır. Çevre İzleme Planı: İşletme aşamasında yapılacak izleme programı aşağıda tablo olarak verilmiştir. Tablo 7.1.1. İzleme Programı İzlenecek Parametreler İş Sağlığı Güvenliği ve Evsel Katı atık Parametrelerin İzleneceği Yer Parametrelerin Ne zaman ve Hangi Sıklıkta İzleneceği Sorumluluk Ocak Sahasında Günlük Ocak sahalarına uyarıcı levhalar yerleştirilerek, görevli dışında kimsenin girmesine izin verilmeyecektir. Faaliyet Sahibi Ocak Sahasında Sürekli Çöp varillerinde biriktirilerek bertaraf edilecektir. Faaliyet Sahibi Personel kaynaklı atıksu Ocak Sahasında Haftalık Gürültü Ocak Sahasında - Atık yağ Yapılacak İşlemler Ocak Sahasında - Ocak sahalarında evsel nitelikli atıksu oluşmayacaktır. Personeli bütün sosyal ihtiyaçları şantiyede karşılanacak olup atıksu sızdırmasız fosseptikte biriktirilerek bertaraf edilecektir. İşçi sağlığı için çevresel gürültü ölçümleri yaptırılacak ve ilgili yönetmeliklerdeki asgari sınır değerler sağlanacaktır. İş makinelerinin bakım-onarımları ve yağ değişimleri proje sahası dışında yetkili bakım istasyonlarında yapılacağından sahada atık yağ oluşmayacak 204 Faaliyet Sahibi Faaliyet Sahibi Faaliyet Sahibi MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Yüzeysel su ve yeraltı suyu Ocak sahası ve Büyükkurtluca Deresi İlgili kurumların önerine göre 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Poligonlarda açılan birer tane kuyudan ve Büyükkurtluca Deresinden su numunesi alınarak analiz yaptırılması. Faaliyet Sahibi Yatırımcı firma Büyükkurtluca Deresinden su numunesi almış ve herhangi bir olumsuzluk tespit edilmemiştir. İlgili kurumların belirleyeceği dönemler boyunca Büyükkurtluca Deresinden su numuneleri alınarak “Yüzeysel Su Kalitesi Yönetmeliği” kapsamında analizini yaptırılacak ve faaliyetten kaynaklı herhangi bir kirlilik olup olmadığı tespit edilecektir. Analiz sonuçlarının bir örneği Malatya İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ ne bildirilecektir. Faaliyetten kaynaklı kirlilik tespit edildiği taktirde gerekli önlemler alınacaktır. Proje kapsamında hazırlana Acil Müdahale Planı Ek 14’de verilmiştir. Projeye konu demir ocağı, kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisinin kurulacağı sahada arazi hazırlık çalışmaları ve kırma-eleme tesisinin kurulumu sırasında inşaat işleri olacaktır. İşletme aşamasında yapılacak çevresel kontrol ve izleme planı ise aşağıda açıklanmıştır. 1) TOZ İşletme esnasında üretim çalışmaları, yükleme-boşaltma, nakliye, boyutlandırma ve stok sonucu oluşacak toz emisyonları yönetmeliklerde belirtilen sınırları aşmaması ve çevrede bulunan hassas noktaları (yerleşim yeri ve tarım alanları vb.) etkilememesi için aşağıdaki izleme ve kontroller yapılacaktır. a- Savurma yapmadan yükleme-boşaltma yapılıp yapılmadığının kontrol edilecek, b- Boyutlandırma sırasında kırma-eleme tesisinde toz kaynağı olan ünitelerin üzerinin sac, galvaniz vb. malzeme ile kapatılması sağlanacaktır. Ayrıca malzemenin tesise aktarıldığı yerde ve bantlardan kamyonlara yükleme yapılırken tozumanın önlenmesi için toz indirgeme sistemi kurulması sağlanacaktır. Böylece malzemenin boyutlandırılması esnasında oluşacak toz emisyonlarının en aza indirilmesi sağlanacaktır. c- Nakliye için kullanılan stabilize yol yüzeyinin nemlendirilmesi işleminin düzenli yapılması sağlanacak, 2) GÜRÜLTÜ İşletme esnasında iş makinaları ve patlatmadan kaynaklı oluşacak gürültünün yönetmeliklerde belirtilen sınırları aşmaması ve çevrede bulunan hassas noktaları (yerleşim yeri) etkilememesi için izleme ve kontroller yapılacaktır. 205 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 3) 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU VİBRASYON İşletme esnasında yapılacak patlatma sonucu oluşacak vibrasyonun çevrede bulunan hassas noktaları (yerleşim yeri) etkilememesi için aşağıdaki izleme ve kontroller yapılacaktır. Patlatma esnasında oluşacak vibrasyonun en yakın hassas nokta (yerleşim yeri) üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığının kontrolü yapılarak, olumsuz herhangi bir etkilenme söz konusu ise patlatma tasarımı değiştirilerek patlatma paterni yenilenecektir. 4) ATIKLAR İşletme esnasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli sıvı ve katı atıklar yönetmeliklerde belirtildiği biçimde bertarafı yapılarak, çevrede bulunan hassas noktaları (yerleşim yeri, su kaynakları vb.) etkilememesi için aşağıdaki izleme ve kontroller yapılacaktır. a- Sıvı atıkların sızdırmaz fosseptikte biriktirilmesi sağlanacak olup, Doğanşehir belediyesi ile veya özel sektör ile protokol yapılarak belirli periyotlarda boşaltılması sağlanacaktır. b- Katı atıkların düzenli şekilde ağzı kapalı ve içinde poşet olan çöp bidonlarında biriktirilip biriktirilmediğinin, geri kazanılabilir nitelikte olanların ayrı toplanıp toplanmadığının kontrolü yapılacaktır. c- Ambalaj atıklarının ayrı toplanarak, bölgede yapılan bir çalışma olması durumunda belediyeye veya lisanslı firmalara verilmesi sağlanacaktır. d- Makinelerin rutin bakımlarının düzenli bir biçimde bakım istasyonlarında yapılarak, yağ sızmalarının önlenmesi sağlanacaktır. e- Araçların yağ değişimlerinin sahada yapılması halinde gerekli tedbirlerin alınması sağlanacak, atık yağın çöpe, toprağa veya atık suya bırakılması önlenecektir. Bu işlemler sırasında 30/07/2008 tarih ve 26952 Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”, 31/08/2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ve 03.03.2005 tarih ve 25744 sayılı Resmi Gazete ile değişik “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 25/11/2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”nde belirtilen tüm hususlara uyulup uyulmadığı kontrol edilecektir. 5) TOPOĞRAFYA Projeye konu sahada üretim faaliyetlerin sona ermesinin ardından proje alanının terk edilmesi aşamasında aşağıdaki izleme ve kontroller gerçekleştirilecektir. a- Olası bir kütle hareketine karşı, basamak yüksekliklerinin projede verilen boyutlarda yapılıp-yapılmadığı, şev stabilitesinin sağlanması, çalışmaya başlama döneminde, patlatma yapıldığı dönemlerde ve çalışmanın bittiği dönemlerde şevlerde çatlak kontrolü yapılması, basamaklarda askıda malzeme bırakılmaması sağlanacaktır. 206 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU b- Tesisin faaliyeti sona erdikten sonra, alan üzerindeki kırma-eleme tesisi yerinden sökülerek kaldırılması sağlanacaktır. c- Faaliyette üretim boyunca oluşabilecek çukurluk, tepecik ve bozukluklar tesisin faydalı ömrünün ardından, doğal yaşam ortamına bir tehlike arz etmeyecek ve görüntü kirliliğine neden olmayacak şekilde terk edilmesi sağlanacaktır. Acil Müdahale Planı Acil müdahale planının amacı, işletme aşamalarında öngörülmeyen acil durumlar, doğal afetler, yolların kapanması, haberleşme kayıpları, tesis içi kazalar, yanlış işletme, gibi durumlardan etkilenecek yaşamları korumak ve çevre yerleşimlere olabilecek etkileri azaltmaktır. İşletme aşamasında meydana gelebilecek mal ve can kayıplarına, ocakla ilgili tedbirsizliğin sebebiyet vermesi ve tesbit edilmesi halinde bütün sorumluluk firmaya aittir. İşletme aşamasında hazırlanacak olan acil müdahale planının (AMP) başarılı bir şekilde uygulanması için, bir AMP koordinatörü ve ekibi görevlendirilecek ve bu personele eğitimler verilerek görevleri belirtilecektir. Görevlendirilecek personeller ve yetkileri aşağıdaki gibidir. Faaliyet Sahibi Projenin işletme aşamasında gerçekleştirilen her türlü faaliyet ve eylem faaliyet sahibi/temsilcisinin sorumluluğundadır. AMP için faaliyet sahibinin görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir: AMP Koordinatörünün seçimi ve oluşturulan Acil Müdahale Ekibinin onaylanması, Yıllık olarak yapılan AMP’nin gözden geçirilmesi toplantılarına katılmak ve AMP’nin son halinin onaylanması, Acil durum anında AMP’nin içerisinde yer almayan eylemler için uygulanabilir onayının verilmesi, Acil durum sonrasında tutulan raporların incelenmesi. AMP Koordinatörü Beklenmeyen bir durum karşısında geliştirilen eylemlerin, hazırlanan AMP’na uygun şekilde yürütülmesi, bu planın geliştirilmesi AMP Koordinatörünün sorumluluğundadır. AMP Koordinatörünün diğer görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir: Acil müdahale ekibinin oluşturulması, Acil durumlarda müdahale edebilecek şekilde katılımcıların eğitilmesi, Acil müdahale ekibi içerisinde gerekli iş bölümünün yapılması, Yıllık olarak, AMP’nin katılımcılar ile gözden geçirilmesi, gerekli değişikliklerin yapılarak planın güncel haline ait kopyaların katılımcılara dağıtılması, 207 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Belirli aralıklarla tatbikatlar işlevselliğinin kontrol edilmesi, Acil durum türüne göre, acil müdahale anında aranacak irtibat kişilerinin belirlenmesi ve bunlarla ilgili iletişim bilgilerinin AMP içerisinde yer alması, AMP ekibi ile acil durumlarda aranacak irtibat kişilerinin iletişim bilgilerinde olan değişikliklerin irtibat listesine yansıtılması, Acil bir durum olduğunda, AMP ekibinin AMP’ye uygun olarak hareket etmesini sağlamak, Müdahale esnasında AMP’nin yetersiz kaldığı yerlerde, AMP’den bağımsız olarak gerekli eylemlerin faaliyet sahibinin onayını aldıktan sonra gerçekleştirilmesi, Acil durumun sona ermesinden sonra AMP ekibi ile birlikte durumun gözden geçirilmesi, rapor hazırlanması ve bu raporun faaliyet sahibine sunulmasıdır. gerçekleştirilerek AMP’nin uygunluğunun ve Acil Müdahale Ekibi (AME) AMP Koordinatörü sorumluluğunda çalışanların bireysel yetenekleri göz önünde bulundurularak bir AME oluşturulur. AME’nin görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir: AMP gerçekleştirilmesi için verilen eğitim ve tatbikatlara katılmak, AMP Koordinatörü ile birlikte yıllık olarak AMP’yi gözden geçirmek, Acil bir durum olduğunda AMP Koordinatörünün bilgilendirmek, Acil durumun türüne göre, AMP’ye uygun olarak gerekli olan eylemleri gerçekleştirmek, Acil durum için daha önceden belirlenen irtibat kişilerini haberdar etmek, Acil durum sonrasında AMP Koordinatörü ile birlikte durumun gözden geçirilmesi ve raporun hazırlanmasına katkıda bulunmaktır. Muhtemel Acil Durumlar Kazalar: işletme aşamasındaki dikkatsizlikler, yaralanmalara ve hatta ölümlere sebebiyet verebilmektedir. Bu gibi durumlarda öncelikli olarak alanda bulunan ilk yardım bilen AME’den yakın yerleşimlerde bulunan sağlık ocaklarından, yeterli gelmemesi durumunda en yakın hastaneden faydalanılması düşünülmektedir. Tesiste meydana gelebilecek yaralanmalarda ilk müdahale olay yerinde, ilk yardım bilen AME ve/veya alanda bulunan hekim tarafından yapılacaktır. Yangın: proje alanlarının içerisinde meydana gelebilecek yangınlar için önceden tedbirler geliştirilerek, yangının oluşmadan önlenmesi sağlanacktır. Ayrıca olası bir yangına karşı çalışma alanında gerekli yerlere yangın söndürücü alet ve ekipman konacaktır. 208 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Deprem: Tesiste çalışan personelin deprem anında kendini emniyete alması için neler yapması gerektiği hakkında eğitimler verilecektir. Bölgede Richter ölçeğinde 5 veya daha şiddetli bir deprem tespit edildiyse ve görevli kişiler yer sarsıntıları hissediyor veya belirli deprem kıstaslarına maruz kalıyorsa genel olarak barajın görsel denetimi yapılacak, denetleme ve kontroller tamamlandıktan sonra bulgular derhal ilgili makamlara bildirilecektir. Heyelan: Proje alanı veya proje etki alanında bir kütle hareketi oluşması durumunda; Uyarıları ve son gelişmeleri yayacak görevli belirlenerek, buna ilişkin uyarı yayma prosedürü oluşturulacak, bu konuda personele eğitim verilecektir. Acil müdahale ekipleri ile iletişime geçilecektir. Personel sayımı yapılarak, kütle hareketinden etkilenen kişilere, arama ve kurtarma çalışmaları ile müdahale edilecektir. Arama ve kurtarma çalışmaları sonucunda yaralılara, ilk yardım müdahalesi yapılarak, tedavi için en yakın sağlık kuruluşlarına aktarılması sağlanacaktır. Kütle hareketinden dolayı oluşan zarar tespit çalışmalarının yapılması, ulaşım ağının açılması, zarar gören alanların yeniden iş görür hale getirilmesi işlemleri yapılacaktır. Acil Durumun Bitmesi Proje alanında acil durumun bittiğini gösteren koşullar oluşmuş ve AMP Koordinatörü proje alnı güvenliğini onaylamış ise gerekli olan birimler konu ile ilgili bilgilendirilir. Acil müdahale ekibi AMP Koordinatörü başkanlığında bir araya gelerek, durumun genel bir değerlendirilmesini yapar ve acil durum ile ilgili olarak tutanak hazırlanır. Acil duruma müdahale sırasında gerçekleştirilen eylemlerin AMP’ye uygunluğu tartışılır, gerekli olan düzeltmeler ve/veya eklemeler plana entegre edilir. Öngörülmeyen bir acil durum ile karşılaşılması söz konusu olduğunda, bu durumun AMP içerisinde yer alması ve bununla ilgili önleyici tedbirlerin ve müdahale planlarının geliştirilmesi sağlanır. Proje kapsamında sabotaj, terör saldırısı vb. olması durumunda İlçe Jandarma Komutanlığına haber verilecektir. 209 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil .7.1.1. Acil Müdahele Planı 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri” Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program. Proje kapsamında; rapor içerisinde belirtilen önlemlerin ve taahhütlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak Bölüm 7.1.'de belirtilen ana başlıklar çerçevesinde oluşturulacak Çevre İzleme Programı kapsamında izlenecektir. 18.12.2009 tarih ve 27436 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Yeterlilik Belgesi Tebliği gereği, yeterlik belgesi alan kurum/kuruluşlar, hazırladıkları Nihai ÇED Raporunda belirtilen yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerine ait taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğini T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ na iletmekle yükümlüdürler. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ na Bakanlığın belirleyeceği aralıklarla sahada yapılacak izleme çalışmaları, ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formu ile sunulacaktır. 210 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 8. HALKIN KATILIMI (Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının Nasıl ve Hangi Yöntemlerle Bilgilendirildiği, Proje İle İlgili Halkın Görüşlerinin ve Konu İle İlgili Açıklamaların ÇED Raporuna Yansıtılması.). Projeden etkilenecek olan en yakın yerleşim yeri Fındık Köyüdür. Halkın katılımı için; Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin ilgili maddeleri gereğince toplantı tarihi Bakanlıkça, yer ve saat tespiti ise ilgili Valilikçe belirlenmektedir. Halkın bilgilendirme toplantısında meydana gelebilecek problemlerden, ortaya çıkabilecek olan etkileri en aza indirmek amacıyla ne tür bir işlem veya teknik uygulanacağının anlatılması ve halkın önerilerini almak gerekmektedir. Halkın katılımı toplantısının öncesi ve sonrasında 17.07.2008 tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren, “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği “ Madde 9’da yer alan hususlara uygun olarak hareket edilmiştir. Halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak üzere düzenlenecek toplantı yerelde ve Türkiye genelinde yayımlanan gazeteler aracılığıyla halka duyurulmuştur. Ayrıca toplantının yerini, tarihini ve saatini bildirir ilanlar halkın görebileceği köy kahvesi, muhtarlık, belediye, kaymakamlık binası vs. gibi binalara asılarak ve bunların yanı sıra toplantı saatinden önce duyuru yapılarak halk toplantıya çağırılmıştır. Yapılan toplantıda ÇED Raporunu hazırlayan firma (ÇEVTAŞ) adına yetkili personel, projeyi ve olabilecek etkilerini anlatır bir sunum üzerinde proje hakkında detaylı bilgi vermiştir. Yapılan sunum sonrasında toplantıya katılan kamu kurum ve kuruluşlara ait personeller ve Fındık Köy merkezinde yaşayan vatandaşların proje ile ilgili; Tesis kaç yıl çalışacak, nakliye yolu sulanacak mı, sulama yapılmazsa nereye şikayet edilebileceği, Pasanın nereye döküleceği, Tapulu arazilere ne olacak, köye ne gibi bir katkısı olacak, Faaliyetin insan ve çevreye zararı var mı?, Nakliye yolu köyden mi geçecek? sorulmuştur. Bu sorulara ÇEVTAŞ adına yetkili kişi 143 yıllık ömrü olduğu ve uzun yıllar çalışacağı, nakliye yolunun sürekli sulanacağı, sulanmazsa Malatya İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ ne şikayet edilebileceği, Pasa depo alanlarının belirleneceğini ve buraya depolanacağı, faaliyet sona erince bu alanların temizlenerek rehabilitasyonu gerçekleştirileceği, 211 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Öncelikli olarak hazine, mera ve orman alanlarında çalışılacağı, gerek duyulduğunda tarım alanlarının kiralanacağı, Patlatma sırasında gerekli tedbirlerin alınacağı, gerekirse patlatma yapılmayacğı, Söğüt Beldesi tarafından geçen yolun nakliye amaçlı kullanılacağı belirtilmiştir. Halkın toplantı sırasında sorduğu sorulara cevaplar ise ÇED Raporunda; Projenin Ömrü; Bölüm 1.1’ de, Yolların sulanması için gerekli su hesabı Bölüm 5.2.’ de, Pasanın nerede depolanacağı Bölüm 2.1.2.8.’ de, Tarım alanları ile ilgili yapılacak çalışmalar Bölüm 4.2.d.’ de, Yatırımın köye katkısı Bölüm 2.2. ve 3.1.2.’ de, İnsan Sağlığı ve çevreye olabilecek etkiler Bölüm 3.1.4.’ de, Nakliye güzergahı Bölüm 2.3.4.’ de açıklanmıştır. Yapılan toplantı ve toplantı sonrasındaki arazi incelemesinde, kamu kurum ve kuruluşlara, proje ile ilgili mevcut durum bildirilmiş ve hazırlanacak olan ÇED Raporu ile ilgili bilgiler verilmiştir. Şekil 8.1. Toplantı Öncesi Yapılan Bilgilendirmeden Görünüm-1 212 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 8.2. Toplantı Öncesi Yapılan Bilgilendirmeden Görünüm-2 Şekil 8.3. Halkın Katılım Toplantısı’ndan Görünüm-1 213 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Şekil 8.4. Halkın Katılım Toplantısı’ndan Görünüm-2 214 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU BÖLÜM 9. SONUÇLAR (Yapılan Tüm Açıklamaların Özeti, Projenin Önemli Çevresel Etkilerinin Sıralandığı ve Projenin Gerçekleşmesi Halinde Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde Başarı Sağlanabileceğinin Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme) Martut Mad. İnş. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü civarında 65567 ruhsat numaralı, toplam 2.947,26 hektar alan içerisinde 640,32 hektarlık alan genişletme yapılarak toplam 680,1 hektar alanda “Demir Ocağı Kapasite Artırımı ve Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi” projesi gerçekleştirilecektir. İşletme Ruhsatlı saha içerisinde 24,78 ha.’lık alanda 80.000 ton/yıl kapasiteli ocak için 05.10.2010 tarih ve 37 karar numarası ile “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınmış ve üretime başlanmıştır. Daha sonra ise 24.05.2012 tarih ve 23 karar numarası ile 24,95 ha.’ lık alanda 3 poligonda (9,94 ha.+10 ha.+5 ha.) toplam 70.000 ton/yıl kapasiteli ocak için “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınmıştır. İzin alınan 9,94 ha.’ lık Poligon-1 alanı daha önce izin alınmış 24,78 ha. lık alan içinde olup (Ek-4) sonuçta izin alınan toplam alan 39,78 ha. (14,84 ha.+9,94 ha.+10 ha.+ 5 ha.) olup, 150.000 ton/yıl kapasiteye ulaşılmıştır. Mevcut 150.000 ton/yıl (80.000+70.000) kapasitenin üzerine 750.000 ton daha eklenerek toplam 900.000 ton kazıdan demir üretilmesi planlanmıştır. Ocaktan üretilecek bu miktarın 250.000 ton/yıl kısmı firmanın başka bir alanda kurmayı planladığı 2. kırma eleme tesisinde boyutlandırılıp, seperatörden geçirilecek; kalan 650.000 ton/yıl ise söz konusu bu projede kurulacak kırma eleme tesisinde boyutlandırıldıktan sonra manyetik ayırmadan geçirilecektir. Kapasite artışı ve alan genişlemesi projesi ile ocaktan çıkarılacak demir cevheri kırma eleme tesisinde boyutlandırıldıktan sonra manyetik seperatörden geçirilerek pasa (maden atığı) demirden ayrılacaktır. Fiziksel olarak gerçekleştirilen bu işlem sırasında herhangi bir kimyasal madde kullanılmayacaktır. Pasa ve maden atığından ayrılan demir cevheri tenör oranı % 12-29 Fe’ den % 40-50 Fe’ ye arttırılmış olarak (parça demir) piyasaya satışı yapılacaktır. Proje kapsamında toplam ruhsatlı arazi içerisinde ÇED Gerekli Değildir kararı alınan 24,78 ha.’ lık ve 24,95 ha.’ lık alanın tamamı hazine arazisidir. Kapasite artışı yapılacak 640,32 ha.’ lık alannın büyük bir kısmı hazine ve mera arazisi olup, Büyükkurtluca Deresi kenarında yer alan kısımlar tapulu tarım alanlarıdır. Ocak alanına en yakın konut Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 alanının hemen dış sınırında 50 m. mesafede yer alan Fındık Köyüne aittir. Kapasite Artışı Planlanan Poligon1’ e en yakın konut 1.340 m., Kapasite Artışı Poligon-2’ ye ise 2.000 m. mesafededir. Koruma Alanları Proje etki alanında yer alan koruma alanları olarak, tarım alanları, Büyükkurtluca deresi ve kuru dereler ile Polat Barajı’ dır. Polat Barajı Göletine en yakın işletme alanı, Kapasite Artışı Planlanan Poligon-3 olup 750 m. mesafededir 215 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Ruhsatın ortasından Büyükkurtluca Deresi geçmektedir. Yılın büyük bir dönemi akar durumda olan bu dere çeşitli kollarıda alarak doğu istikametinde akar ve Polat Baraj Göleti’ ni besler. Tarım alanları bu dere yatağı çevresinde toplanmıştır. Yatırımcı firma Büyükkurtluca Deresinden su numunesi almış ve herhangi bir olumsuzluk tespit edilmemiştir. Bu nedenle Polat Barajı’ nın da faaliyetten etkilenmediği söylenebilir. DSİ Bölge Müdürlüğü’ nün Polat Barajı’ nda 21-09-03-128 nolu Kalite Gözlem İstasyonu bulunmaktadır. Ayrıca, Büyükkurtluca Deresinin faaliyetten etkilenmemesi için Kapasite Artışı Poligon 2 ve 3’ ün sınırı vadiden uzağa, üst kotlara doğru çekilmiştir. 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ nin ilgili hükümlerine uyularak belirlenmiş alanda yapılacak çalışmalarda bu yönetmeliğin tüm hükümlerine uyulacaktır. Proje faaliyeti boyunca dere yataklarına hiçbir şekilde katı ve sıvı atık atılmayacak, hafriyat dökülmeyecek, dere yataklarından malzeme temin edilmeyecektir. Proje alanı içerisindeki kuru derelerin her iki sahilinden 5’ er m. mesafede koruma bandı bırakılacaktır. Bu sayede dere yataklarının formu bozulmayacak, dere yatağına sediman madde gidişi önlenecektir. Kapasite Artışı yapılacak alanların yakınlarında bulunan tarım alanlarının işletme aşamasında meydana gelebilecek olan toz emisyonunu minimize etmek için ocak sahasında alanlar ve nakliye yolları daimi olarak günde en az 2 kere spreyleme metodu ile sulanacak, yükleme-boşaltma işlemleri savurma yapmadan yapılacak, tesiste toz yayıcı ünitelerin üzeri kapatılacak, depolama alanlarındaki bitkisel toprak rüzgar ve su erozyonuna karşı depolanan toprağın üstünde %10 oranında nemlilik sağlanmak suretiyle bitkisel toprağın üzerinde bitkisel tabaka oluşması sağlanacak, gerekiyorsa pasa depo alanlarının çevresi sac levha ile kapatılacaktır. İşletme aşamasından sonra, ocak sahası rehabilite edilecek ve doğaya ilk haline yakın bir halde terk edilecektir. Bu kapsamda hazine arazileri için Malatya Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü’ ne gerekli başvurular yapılarak izin alınacaktır. Mera alnları için ise 4342 sayılı Mera Kanunu’ nun, 14. Maddesi (a) bendi kapsamında yürütülmekte olan tahsis amacı değişikliği işlemi talebinin ilgili Genel Müdürlük olan MİGEM’ nce Mera Yönetmeliği’ nin 8. Maddesi 1. Fıkrasında yer alan belgelerle, Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ ne iletilecek ve söz konusu tahsis değişikliği ile ilgili olarak İl Mera Komisyonu ve Defterdarlık görüşlerinin Valilik Makamınca değerlendirilmesi sonucunda uygun bulunması halinde alanda işletme yapılacaktır. İlerleyen yıllarda tarım alanlarında çalışma yapılması gerektiği durumda 19.07.2005 gün ve 25880 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan (31.07.2007/5578, 23.01.2008/5728 ve 28.03.2008/5751 ile değişik) 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu madde 12 kapsamında Toprak Koruma Projesi hazırlatılacak ve Toprak Koruma Kurulu’ nun onayından sonra faaliyet sona erdiğinde firma tarafından bu projeye uygun olacak şekilde terk edilecektir. Ancak yatırımcı firma öncelikli olarak hazine ve mera arazisinde çalışmayı planlamaktadır. Tarım alanlarına zarar verilmeyecektir. 216 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Toz Emisyonu Kapasite artışı ve alan genişlemesi ile oluşacak toz emisyonu için yapılmış modelleme çalışmasına göre; Söz konusu ilgili yönetmeliğe göre, UVS değeri aşılmaması gereken, bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerdir. Modelleme sonuçlarına göre, 1.681 noktadaki değerlerin aritmetik ortalaması alındığında, UVS değerinin (60 µg/m3) çok altında kaldığı (0,10 µg/m3) görülmektedir. 24 saatlik YSK değeri ise SKHKKY kısa vadeli sınır değeri (KVS=100 µg/m 3) 1.681 adet alıcı ortam ağı içerisinde sınır değerler aşılmamıştır. Ek yüksek konsantrasyon değerleri EK-12’de sunulan model çıktılarında verilmiştir. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tablo 2.2’de PM için verilen sınır değeri, KVS değeri ölçüm sonuçlarının % 95’ini aşmaması gereken değerdir. Modelleme sonuçlarına göre 24 saatlik değerlerden, 1.681 noktanın 1.681’unda (% 100,00) KVS sınır değeri aşılmamaktadır. Dolayısıyla söz konusu yönetmelik sınır değerini sağlamaktadır. Bu sonuçlara göre; Martut Mad. İnş. Nak. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tesisinde Arazide oluşabilecek tozlanmayı minimuma indirgemek için emisyon kaynağında savurma yapmadan doldurma ve boşaltma işlemlerinin yapılması, patlatma yapılmadan önce patlatılacak alanın sulanması, yolların ıslah edilmesi, depolanan malzemenin üst kısmının % 10 nemde tutulması gibi önlemler alınacaktır. Araçlardan kaynaklanacak emisyonların da minimuma indirgenmesi için, 04.04.2009 tarih ve 27190 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği”nin 7. Maddesi uyarınca; kullanılacak tüm araç ve ekipmanların rutin kontrolleri yaptırılarak bakım gereken araçlar bakıma alınacak ve bakımları bitene dek çalışmalarda başka araçlar kullanılacaktır. Ayrıca Trafik Kanunu’na uygun şekilde çalışmaları konusunda uyarılarak özellikle yükleme standartlarına uygun yükleme yapmalarına dikkat edilecektir. Toz emisyon değerlerinin tarım arazilerine, otlak alanlarına dolayısıyla hayvancılığa zarar vermeyecek ölçüde olacaktır. Egzoz Emisyonu Faaliyet sırasında çalışacak araçların mazot kullanımından dolayı aşağıda verilen miktarlarda emisyon oluşacaktır. TSP SO2 NOx CO VOC : 9,11 Kg /gün TSP x 1 gün/10 saat : 42,4 Kg /gün SO2 x 1 gün/10 saat : 116,6 Kg /gün NOx x 1 gün/10 saat : 59,36 Kg /gün CO x 1 gün/10 saat : 25,44 Kg /gün VOC x 1 gün/10 saat 217 = = = = = 0,91 kg/saat 4,24 kg /saat 11,6 kg /saat 5,93 kg/saat 2,54 kg/saat MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Hesaplanan saatlik emisyon değeri, çalışma günleri içerisinde (ayda 26 gün) üretim esnasında oluşacaktır. Ayrıca demirin taşınması esnasında da emisyonlar oluşacaktır. Yani emisyonların bir kısmı proje sahasında alansal kaynak, bir kısmı da proje sahası ile nakliye yeri arasında çizgisel kaynak olarak atmosfere terk edilecektir. Buradan da anlaşılacağı üzere hesaplanan emisyon miktarı geniş bir alanda ve 10 saatlik zaman içerisinde atmosfere terk edilecek olması nedeniyle kirletici debisi oldukça düşük olacaktır. Ayrıca meteorolojik etkiler ve topoğrafik faktörlerin etkisiyle devamlı bir hava sirkülasyonu olacağı, dolayısıyla oluşan emisyonlar atmosferde seyrelerek dağılacağından çalışma alanında ve çevre atmosferinde sınır değerlerin altında kirlilik oluşacaktır. Pasa Atık İşletme aşamasında oluşacak ekonomik değeri olmayan pasa malzemesi ile manyetik ayırmadan çıkacak maden atığı, hiçbir şekilde pasa alanı dışında izinsiz bir alana depolanmayacaktır. Belirlenen pasa döküm alanları işletme alanı içerisinde eğimi en düşük, erozyona ve heyelana sebep olmayacak en uygun alanlar olup, depolama sırasında pasa malzeme yataya yakın bir şekilde depolanacak, gerek duyulduğunda topuk desteği yapılıp kayma riski engellenecektir. Egimli arazilerde, şiddetli yağışlar ve aşırı sulamalardan ileri gelen fazla sular yüzey akışa geçerler. Yüzey akışlar hem toprakların aşınmasına neden olurlar, hem de taşıdıkları toprakları düz alanlara bırakarak verimli tarım alanlarına zarar verirler. Bu bakımdan anılan bölgelerde akışların ve erozyonun kontrolüne yönelik çalışmalar için kuşaklama kanalı ve kontrol yapılarının yapılması gerekli olmaktadır. Böylece yağışların teraslarda tutulması, yüzey akışa geçen kısmının azalması ve topraga süzülen kısmının artması sağlanır (Babçeci, İ.). Söz konusu proje alanında belirlenmiş bitkisel toprak ve pasa alanları çevresine kuşaklama kanalı yapılacaktır. Arazinin engebeli olması, işletme yapılacak alanlarda tarım alanı yerine engebeli alanların tercih edilecek olması nedeniyle çoğunlukla şiddetli yağışlara bağlı yüzey akışı gözlenecektir. Yüzey akışının pasa ve bitkisel toprak depo alanlarını erozyona uğratmaması için çevresine kuşaklama kanalı yapılacak ve en yakın vadiye veya dereye akış yönü sağlanacaktır. Pasa ve maden atıklarından yer altı suyuna sızıntı olmaması için belirlenen pasa alanlarının altına 50 cm. kalınlıkta olacak şekilde kil serilecek, kil örtüsünün geçirimsizliğini arttırmak için sıkıştırılacak, pasa depo alanının etrafı tel çitlerle çevrilecektir. Gerekli durumlarda dere yataklarına malzeme akışını önlemek için taş tahkimat yapılacaktır. Proje kapsamında bitkisel toprak ve pasa malzemesi belirlenen depo alanlarında ve birbirlerine karışmayacak şekilde depolanacaktır. Titreşim ÇED Raporu içerisinde patlatmadan kaynaklı oluşacak titreşim hızı, taş fırlaması, zemin titreşim seviyesi ve titreşim genliği gibi değerler göz önüne alındığında Poligon 3’ ün 50 m. kenarında yer alan yayla evinin etkilenmemesi için bu konutun 170 m. yakınında patlatma yapılmayacak, gerekiyorsa ucuna kırıcı takılmış ekskavatör ile çalışılacağı belirtilmiştir. Mevcut durumda Poligon 3 içerisinde daha önce izin alınarak çalışılan ocak 218 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU alanının bu konuta mesafesi 1.100 m.’ dir. Kapasite Artışı Poligon 3 içerisinde yer alan mevcut bu çalışma alanında çalışmaya devam edileceği için uzun yıllar bu konuta 170 m.’ den daha yakında çalışma yapılmayacaktır. Gürültü ÇED Raporunda verilen gürültü hesaplamalarında tüm makinaların aynı anda ve aynı alanda çalışması durumuna göre verilmiştir. Ancak proje alanında 3 poligonda aynı anda ocak işletilecek olup, kırma eleme tesisi ve manyetik ayırma tesisi Poligon-1 alanı içerisinde olacaktır. Yani en büyük gürültü kaynağı Poligon 1 olup hesaplanan gürültü hissedilenden daha az olacaktır. Bu nedenle 50 m. yakınında konut olan Poligon-3 için ayrı gürültü hesaplaması yapılmıştır. Bu hesaba göre “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” 23. maddesinde şantiye alanları için çevresel gürültü kriterleri, Tablo–5, Diğer Kaynaklar olarak verilen 70 dBA sınır değerini ilk 95 metrede sağlamaktadır. Bu ev yılın tamamında kullanılmayan sadece yazın ekin toplamak için yayla evi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca mevcut durumda Poligon 3 içerisinde devam eden çalışma alanının bu konuta mesafesi 1.100 m.’ dir. Kapasite Artışı Poligon 3 içerisinde yer alan mevcut bu çalışma alanında çalışmaya devam edileceği için uzun yıllar bu konuta 100 m.’ den daha yakında çalışma yapılmayacaktır. Flora ve Fauna Faaliyetin arazi hazırlığı, inşaat aşaması ve işletme aşamasında bitki türleri bitkisel toprak örtüsünün sıyrılmasından dolayı biyomas kaybına uğrayacaktır. Ancak, flora türlerinin tamamen ortadan kaldırılması gibi bir durum söz konusu değildir. Fauna türleri ise proje sahasındaki habitatlarının bozulması (toz, gürültü vb. andropojenik etkenler) nedeniyle bulundukları habitatları terk ederek çevredeki daha uygun alternatif yaşam alanlarına çekileceklerdir. Faaliyet süresince fauna türlerine herhangi bir zarar verilmemesi için projede görev alacak personele faaliyet sahibi tarafından gerekli uyarılar yapılacaktır. Faaliyetin her aşamasında Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde bulunan fauna türleri ile ilgili olarak Bern Sözleşmesi koruma tedbirlerine ve bu sözleşmedeki 6. ve 7. madde hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca Halkın Katılımı Toplantısı sırasında yöre halkının projeye yaklaşımı, sorduğu sorulara verilen cevaplar sonrasında düşünceleri projenin kendileri ve bölge için faydalı olacağı yönündedir. Mevcut çalışmalar sırasında heyelan, yüzey ve yeraltı suyunda kirlilik, tozuma, gürültü vb. olumsuzluklar tespit edilmediği için “Kapasite Artışı ve Alana Genişlemesi” projesinde verilen taahhütlerin de yerine getirilmesi ile uzun yıllar doğa ve yöre halkı ile uyumlu bir şekilde çalışma gerçekleştirileceği kanaatine varılmıştır. 219 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU EKLER -Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar (Proje alanının mevcut arazi kullanım durumu, jeolojisi, depremselliğini gösterir harita ve kesitleri, ruhsatlar vb.) -Proje için belirlenen yerin varsa; çevre düzeni, nazım, uygulama imar planı veya plan değişikliği teklifleri -Proje alanı ve yakın çevresinin mevcut arazi kullanımını değerlendirmek için; Yerleşim alanlarının, ulaşım ağlarının, enerji nakil hatlarının, mevcut tesislerin, ocak alanlarının, ocak alanlarına ait son durum temrin planlarının, yer altı-yerüstü sularının ve yönetmeliğin Ek V Duyarlı Yöreler Listesinde belirtilen diğer alanların (proje alanı ve yakın çevresinde bulunması halinde) yerlerine ilişkin verileri gösterir bilgileri içeren 1/25000 ölçekli halihazır haritaları (varsa çevre düzeni planı, topografik harita vb. 220 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU NOTLAR VE KAYNAKLAR 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. Alan, H., Bozkurt, E., Çağlan, D., Dirik, K., Özkaymak, Ç., Sözbilir, H. Ve Topla, T., Van Depremleri (Tabanlı-Edremit) Raporu, Jmo Yayın No: 110, 2011, Ankara. Anşin, R., 1988, Tohumlu Bitkiler, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, No: 15, Trabzon. Atalay, İ., Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri, T.C. Orman Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2002. Bahçeci, İ., Drenaj Mühendisliği Ders Notları, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar Ve Sulama Bölümü, Şanlıurfa. Baytop, T. 1997, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü.Türk Dil Kurumu Yay., 512 s. Ankara. Birand, H., 1952, Türkiye Bitkileri, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, Yayın No: 85, Ankara, 330 s. Davis, P.H. 1965-1985, Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol.; 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh. Davis, P.H., Mill, R.R. and Tan, K. 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement). Vol.; 10. Edinburgh University Press, Edinburgh. Demirsoy, A., 1996, Amfibiler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Ankara. Demirsoy, A., 1996, Memeliler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Ankara. Demirsoy, A., 1996, Sürüngenler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Ankara. Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar (Amniyota), Cilt III-Kısım II, Meteksan A.Ş., Ankara. Demirsoy, A., 1998, Omurgasızlar=İnvertebrata (Böcekler Dışında), Cilt II-Kısım I, Meteksan A.Ş., Ankara. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu Metal Madenler Alt Komisyonu Demir Çalışma Grubu Raporu, Ankara, 2001. Ekim T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N., 2000, Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. and Başer K.H.C. 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement 2). Vol: 11. Edinburgh University Press, Edinburgh. IUCN 2010, IUCN Red List of Threatened Species, Version 2010.1. 221 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Karadeniz, M., 2005. Asit Maden (Kaya) Drenajında Aktif ve Pasif Çözüm Yöntemleri. Madencilik ve Çevre Sempozyumu, 5-6 Mayıs 2005, Ankara. Karaoğlan, F., 2005. Günedoğru-Beğre (Doğanşehir-Malatya) Arasında Yüzeyleyen Tektonomagmatik Birimlerin Petrografisi ve Jeokimyası, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği A.B.D. Yüksek Lisans Tezi, Adana. Kiziroğlu, İ., 1993, The Birds of Türkiye (Species List İn Red Data Book), TTKD, Ankara. Önal, A. ve Altunbey, M., Dedeyazı-Çavuşlu (Doğanşehir/Malatya) Yöresindeki Skarn Oluşumlar ve İlişkili Demir Cevherleşmeleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 42, S. 1, S. 15-27, Şubat 1999, Ankara. Önal, A. ve Altunbey, M., Dedeyazı-Çavuşlu (Doğanşehir/Malatya) Yöresindeki Skarn Oluşumlar ve İlişkili Demir Cevherleşmeleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 42, S. 1, S. 15-27, Şubat 1999, Ankara. Porter, R. F., Christensen, S., Schiermacher-Hansen, P., 2009, Türkiye ve Ortadoğu’nun Kuşları, Doğa Derneği, Ankara. Şen, S., Çiçek, T. Ve Engin, V. T., 2010. Bakır İçeren Demir Cevherinin Manyetik Ayırma ve Flotasyon İle Zenginleştirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, C. 12, S. 2, S. 44-54, Mayıs 2010, İzmir. Şen, S., Çiçek, T. Ve Engin, V. T., 2010. Bakır İçeren Demir Cevherinin Manyetik Ayırma ve Flotasyon İle Zenginleştirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, C. 12, S. 2, S. 44-54, Mayıs 2010, İzmir. TMMOB Maden Mühendisleri Odası “Çözümlü Madencilik Problemleri” ( E.Arıoğlu, Ankara – 1988 ) Tuzlacı, E., 2006, Türkiye Bitkileri Sözlüğü, İstanbul. Türk Çevre Mevzuatı ( Cilt – I ve Cilt – II , Çevre Vakfı Yayını ) Türkiye’de Yaşayan Kuşlar, 2000, Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, No: 001, Ankara. Yaltırık, F., Efe, A., 1989, Otsu Bitkiler Sistematiği, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınları, No:3, İstanbul. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/44/07/728442/icerikler/fndkkoyu_77239.html http://teknolojikarastirmalar.com/pdf/tr/07_010109_5_Sugozu.pdf http://web.deu.edu.tr/maden/docs/CH-II/CH%20II-7.pdf http://www.aksamagnet.com.tr/tr/elektronik_dergi/Main.php?MagID=7&MagNo=5 p 222 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU http://www.cs.sakarya.edu.tr/sites/kenyil/file/demircelik3_hammaddelerveonisleml er.pdf http://www.dogansehir.gov.tr/default_b0.aspx?content=195 http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Trafik/TrafikHacimHaritasi.aspx http://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Trafik/trafikhaci mharitasi/trafikhacim2012.pdf http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/MALATYA.pdf www.epa.gov 223 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU ÇED Raporunu Hazırlayanların Tanıtımı 224 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILMASI TAAHHÜT EDİLEN PERSONEL TABLOSU Projenin Adı Proje Sahibi Projenin Mevkii Yeterlik Belge No Tebliğin İlgili Maddesi Kapsamında Çalıştırılacak Personel Çevre Mühendisi (Madde 5/1-a) Mühendislik veya mimarlık fakülteleri veya fakülte veya akademi veya dört yıllık yüksek okul veya fen veya edebiyat fakültelerinden mezun personel (Madde 5/1-b) Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca veya PTD İnceleme değerlendirme sürecinde belirlenmiş meslek grubundaki personel Rapor Koordinatörü (Madde 5/1-c) Diğer Personel (Madde 5/1-ç) Demir Ocağı Kapasite Artışı ve Alan Genişlemesi, Kırma Eleme ve Manyetik Ayırma Tesisi Martut Mad. İnş. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Malatya İli, Doğanşehir İlçesi, Fındık Köyü 093 Sorumlu Olduğu Bölüm, Adı Soyadı Mesleği İmzası Sayfa, bölüm, ekler vb. Berna ÜNLÜ GÜNGÖR Çevre Yüksek Mühendisi Bölüm 1-2-34-5 Nil AĞIL Çevre Yüksek Mühendisi Bölüm 1-2-34-5 Özcan PİRİ Jeoloji Mühendisi Bölüm 1-2-4, EKLER Selami HORZUM Ziraat Mühendisi Bölüm 1-2-4-5 Maden Mühendisi Bölüm 1-2-4 ve EKLER Meltem KARATAŞ ELTEZ Çevre Mühendisi Tüm Rapor Mehmet Nadir MÜDÜROĞLU Çevre Mühendisi Bölüm 1-2-3-45 Uğur USTA Çevre Mühendisi Bölüm 1-2-3-45 Lütfiye TURASAY KELEMENÇE 225 MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Söz konusu faaliyetin her aşamasında uyulacak olan kanun ve yönetmelikler aşağıda sıralanmaktadır: 2872 Sayılı Çevre Kanunu ve İlgili Yönetmelikler; o 2872 Çevre Kanunu (11/8/1983 tarih ve 18132 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir). (26/4/2006 tarihinde yapılan değişiklikler işlenmiştir). o 5491 Sayılı Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun o 4857 Sayılı İş Kanunu ve İlgili Yönetmelikleri o 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmeliği o İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu o 16 Aralık 1960 tarihli ve 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun o 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu; (19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) o 3213 sayılı Maden Kanunu; (15.06.1985 tarih ve 18785 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) o 4342 sayılı Mera Kanunu; (28.02.1998 tarih ve 23272 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) o Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği; (06.11.2010 tarih ve 27751 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) o Çevre Denetimi Yönetmeliği (21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik tarih sayılı (29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 24.12.2009 tarih ve 27442 sayılı Resmi Gazete’de 24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı Resmi Gazete’de 25.04.2010 tarih ve 27562 sayılı Resmi Gazete’de 16.08.2011 tarih ve 28027 sayılı Resmi Gazete’de 31.12.2011 tarih ve 28159 sayılı Resmi Gazete’de 14.09.2012 tarih ve 28411 sayılı Resmi Gazete’de o Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU (14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 03.04.1991 tarih ve 20834 sayılı Resmi Gazete’de 22.02.1992 tarih ve 21150 sayılı Resmi Gazete’de 02.11.1994 tarih ve 22099 sayılı Resmi Gazete’de 15.09.1998 tarih ve 23464 sayılı Resmi Gazete’de 18.08.1999 tarih ve 23790 sayılı Resmi Gazete’de 29.04.2000 tarih ve 24034 sayılı Resmi Gazete’de 25.04.2002 tarih ve 24736 sayılı Resmi Gazete’de 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o İs Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği (29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) o Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 19.12.2009 tarih ve 27437 sayılı Resmi Gazete’de 14.04.2011 tarih ve 27905 sayılı Resmi Gazete’de 30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı Resmi Gazete’de 05.04.2013 tarih ve 28609 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 31.07.2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazete’de 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (19.04.2008 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 31.07.2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazete’de 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik (23.08.2013 tarih ve 28744 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. o 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 31.07.2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazete’de 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 05.05.2009 tarih ve 27219 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişliklikler. o Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. ) Yönetmelikte; 13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi Gazete’de 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de 24.04.2011 tarih ve 27914 sayılı Resmi Gazete’de 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı Resmi Gazete’de 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (31.05.2005 tarih ve 25831 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) o Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) MARTUT MAD. İNŞ. NAK. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. o 65567 RUHSAT NUMARALI DEMİR OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ, KIRMA ELEME VE MANYETİK AYIRMA TESİSİ ÇED RAPORU Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği (30.11.2012 tarih ve 28483 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) o İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (27.06.2012 tarih ve 28338 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) o Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de 03.12.2011 tarih ve 28131 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmî Gazete’ de yayarak yürürlüğe girmiştir.) o Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006 tarih ve 26357 Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 30 Mart 2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklik. o Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği (17.05.2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 26.08.2010 tarih ve 27684 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği (23.01.2010 tarih ve 27471 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yönetmelikte; 28.09.2012 tarih ve 28425 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikler. o Yapı İşlerinde Sağlık ve GüvenlikYönetmeliği (23.12.2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği (30.11.2012 tarih ve 28483 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) o
