İÇİNDEKİLER I. Önsöz .......................................................................................................... iii II. Laboratuvarda Çalışma İlkesi ................................................................ iv III. Laboratuvarda Uyulması Gereken Kurallar ......................................... vi BÖLÜM 1 HÜCRE ZARINDAN MADDE TAŞINMASI .......................... 1 1.1. Pasif Taşıma ................................................................................................. 1 1.2. Aktif Taşıma................................................................................................. 2 Deneyler ............................................................................................................ 3 Deney 1.1 Osmoz ............................................................................................. 3 Deney 1.2 Osmoz Olayı Canlı- Cansız Yapılarda Gerçekleşir Mi? ........... 4 Deney 1.3 Osmoz (Açık Uçlu Deney)............................................................ 5 BÖLÜM 2 HAYVANSAL DOKULAR .......................................................... 6 2.1 Epitel Doku .................................................................................................. 7 2.1.1 Örtü Epiteli ........................................................................................ 7 2.1.2 Bez Epiteli .......................................................................................... 9 2.1.3 Duyu Epiteli..................................................................................... 10 2.2 Bağ Doku .................................................................................................... 10 2.3 Kıkırdak Doku ........................................................................................... 11 2.4 Kemik Doku ............................................................................................... 11 2.5 Kan Doku ................................................................................................... 12 2.6 Kas Doku .................................................................................................... 14 2.7 Sinir Doku .................................................................................................. 15 Deneyler ........................................................................................................... 17 Deney 2.1 Kan Dokusunun İncelenmesi..................................................... 17 Deney 2.2 Kan Grupları ................................................................................ 19 vii Deney 2.3 Deney 2.4 Deney 2.5 Deney 2.6 Deney 2.7 Deney 2.8 Yağ Dokusu .................................................................................. 20 Epitel Doku................................................................................... 21 Kas Doku ...................................................................................... 22 Kıkırdak Preparatı Hazırlama Yöntemi ................................... 23 Kemik Preparatı Hazırlama Yöntemi ....................................... 24 Düz Kas Preparatı Hazırlama Yöntemi .................................... 26 BÖLÜM 3 HAYVANLARDA DÖLLENME VE EMBRİYOLOJİ ........... 27 3.1 Gelişme ....................................................................................................... 29 3.2 Hayvanlarda Gelişme ve Evreleri ........................................................... 30 3.2.1 Segmentasyon.................................................................................. 30 3.2.2 Gastrulasyon.................................................................................... 31 3.2.3 Organogenez ................................................................................... 32 Deneyler ........................................................................................................... 34 Deney 3.1 Tavuk yumurtasının incelenmesi .............................................. 34 Deney 3.2 Segmentasyon .............................................................................. 35 BÖLÜM 4 HAYVANLARIN ÇEŞİTLİLİĞİ ............................................... 36 4.1 Omurgasız Hayvanlar .............................................................................. 36 4.1.1 Süngerler .......................................................................................... 37 4.1.2 Sölenterler ........................................................................................ 37 4.1.3 Solucanlar......................................................................................... 37 4.1.4 Yumuşakçalar .................................................................................. 38 4.1.5 Eklembacaklılar ............................................................................... 38 4.1.6 Derisi Dikenliler .............................................................................. 39 4.2 Omurgalı Hayvanlar................................................................................. 39 4.2.1 Balıklar.............................................................................................. 40 4.2.2 İkiyaşamlılar .................................................................................... 40 4.2.3 Sürüngenler ..................................................................................... 40 4.2.4 Kuşlar ............................................................................................... 41 4.2.5 Memeliler ......................................................................................... 41 Deneyler ........................................................................................................... 43 Deney 4.1 Omurgasız Hayvanların Sınıflandırılması............................... 43 Deney 4.2 Toprak Solucanı ........................................................................... 45 viii Deney 4.3 Balığın Organları Ve Yüzgeç Sistemi ........................................ 46 Deney 4.4 Solungaçların Yapısını İnceleme ............................................... 47 Deney 4.5 Balıklarda Solunum..................................................................... 48 BÖLÜM 5 HAREKET SİSTEMİ ................................................................... 49 5.1 Kemik Çeşitleri .......................................................................................... 49 5.2 Eklemler...................................................................................................... 50 5.3 İskelet Kasları ............................................................................................ 50 Deneyler ........................................................................................................... 52 Deney 5.1 Kemiğin Yapısı............................................................................. 52 Deney 5.2 Bir Hücreli Canlılarda Hareket.................................................. 54 BÖLÜM 6 SİNDİRİM SİSTEMİ .................................................................. 55 6.1 Enzimler ..................................................................................................... 56 6.2 Ağız Boşluğu.............................................................................................. 58 6.3 Sindirim Kanalı.......................................................................................... 58 6.4 Büyük Sindirim Bezleri ............................................................................ 59 Deneyler ........................................................................................................... 61 Deney 6.1 Nişastanın Sindirimi ................................................................... 61 Deney 6.2 Enerji Verici Besinler ................................................................... 62 Deney 6.3 Sindirim Olayı .............................................................................. 63 Deney 6.4 Glikoz Testi................................................................................... 65 Deney 6.5 Yağların Sindirimi ....................................................................... 66 BÖLÜM 7 SOLUNUM SİSTEMİ ................................................................. 67 7.1 Üst Solunum Yolları ................................................................................. 67 7.2 Alt Solunum Yolları .................................................................................. 68 Deneyler ........................................................................................................... 71 Deney 7.1 Soluk Borusu Ve Akciğerlerin Yapısının İncelenmesi............ 71 Deney 7.2 Solunum ....................................................................................... 73 Deney 7.3 Diyafram Hareketi....................................................................... 74 Deney 7.4 Canlılar Ve Hava ......................................................................... 75 ix BÖLÜM 8 DOLAŞIM SİSTEMİ................................................................... 76 8.1 Kalp-Damar Sistemi ................................................................................. 76 8.1.1 Kalp ................................................................................................... 76 8.1.2 Damarlar .......................................................................................... 77 8.1.3 Kan .................................................................................................... 78 Deneyler ........................................................................................................... 79 Deney 8.1 Kan Damarlarında Dolaşım ....................................................... 79 Deney 8.2 Kalbin İncelenmesi ...................................................................... 80 Deney 8.3 Egzersiz Yapmanın Kalp Atış Hızına Etkisi ............................ 82 Deney 8.4 Tansiyon Ölçme ........................................................................... 83 BÖLÜM 9 BOŞALTIM SİSTEMİ................................................................. 84 Deneyler ........................................................................................................... 87 Deney 9.1 Böbreğin İncelenmesi .................................................................. 87 BÖLÜM 10 SİNİR SİSTEMİ ......................................................................... 88 10.1 Merkezi Sinir Sistemi ............................................................................ 88 10.2 Çevresel Sinir Sistemi ............................................................................ 89 Deneyler ........................................................................................................... 90 Deney 10.1 Refleks Olayı ................................................................................ 90 Deney 10.2 Refleks Olayı ................................................................................ 92 Deney 10.3 Beynin İncelenmesi .................................................................... 93 BÖLÜM 11 DUYU ORGANLARI ................................................................ 94 11.1 Görme Duyusu (Göz) ............................................................................ 94 11.2 İşitme Duyusu (Kulak).......................................................................... 96 11.3 Koku Duyusu (Burun) .......................................................................... 97 11.4 Tat Duyusu (Dil) .................................................................................... 98 11.5 Dokunma Duyusu (Deri) ...................................................................... 98 Deneyler ........................................................................................................... 99 Deney 11.1 Gözün İncelenmesi ..................................................................... 99 Deney 11.2 Dilin Görevi ................................................................................ 100 KAYNAKLAR ............................................................................................... 101 x