hazırlayan elif yıldız - Balıkesir Yediiklim Akademi

YEDİİKLİM
DERSANESİ
OSMANLI TARİHİ
HAZIRLAYAN
ELİF YILDIZ
OSMAN BEY
• Beyliğin kurucusudur.
• İlk merkez=SÖĞÜT
• Yarhisar,Karacahisar,İnegöl ve Bilecik
alındı.
• Beyliğin merkezi Söğüt’ten Bilecik’e taşındı.
• 1302’ de Bizans ile KOYUNHİSAR
(Bafeon) savaşını yapmıştır.(ilk)İznik yolu
açıldı.
• İlk bakır para(Mangır) basılmıştır.
• Bursa kuşatıldı ama alınamadı.
• Fahrüddin lakabıyla da bilinir.
ORHAN BEY
• 1326 BURSA alınarak başkent yapılmıştır.
• 1329 PALEKANON (maltepe) SAVAŞI
-Bizans’ın Anadolu ile bağı kesilmiştir.
-Kocaeli yarımadası fethi tamamlandı
-İznik,İzmit,Gemlik alındı
• İZNİK geçici başkent yapıldı.
• KARESİOĞULLARI Osmanlı’ya katılmış böylece
donanma gücüne sahip olunmuştur.(Anadolu Türk
Birliği için ilk adım.)
• Ahilerin elindeki Ankara ele geçirildi.
• ÇİMPE KALESİ ile Osmanlı ilk defa RUMELİ’ye
adım atmıştır.
• «SULTAN» ünvanını kullanan ilk Osmanlı
padişahıdır.(Sultan’ül Guzat - Gaziler sultanı)
KURUMSALLAŞMA
• Beylikten devlet düzenine geçildi
• İlk Divan teşkilatı
• İlk Vezirlik makamı (Alaeddin Paşa)
• İlk sancak sistemi
• İlk kadı,subaşı,ilk müderris ataması yapıldı.
! İlk Kadı «Karamanlı Dursun Fakih»
! İlk Müderris «Davud-i Kayseri»
• İlk medrese (İznik Süleyman Paşa)
• İlk düzenli ordu(Yaya ve Müsellem)
• İlk Osmanlı tersanesi Karamürsel’de kuruldu.
• İlk gümüş para(akçe)
I.MURAT
• Sancak sistemi ile yetişen ilk padişah
• 1362 SAZLIDERE savaşı ile EDİRNE alındı Bizansın
batı ile bağlantısı kesildi.
• 1364 SIRPSINDIĞI SAVAŞI HAÇLILARLA yapılan
ilk savaş.Bulgar krallığı vergiye bağlandı.
! EDİRNE başkent oldu.
• 1371 ÇİRMEN de Sırplar yenildi.Sırp krallığı
Osmanlı’ya bağlandı.
• 1387 PLOŞNİK BOZGUNU balkanlarda ilk yenilgi.
• 1389 I.KOSOVA savaşı (ilk kez top kullanıldı)
• Germiyanoğulları,Hamitoğulları
alındı,Karamanoğulları ile ilk mücadele yapılarak
Anadolu Türk Birliği çalışmaları sürdürüldü.
KURUMSALLAŞMA
• İlk Yeniçeri ve Topçu Ocağı
• İlk Pençik sistemi
• İlk Tımar sistemi
• İlk Kazaskerlik ve İlk Veziriazamlık makamı.
! Çandarlı Kara Halil(Hayrettin) Paşa
• İlk Defterdarlık makamı(Çelebi BinMehmet)
• İlk eyalet(Rumeli beylerbeyliği)
• İlk Rumelibeylerbeyi « Lala Şahin Paşa»
• İlk Veraset sistemi değişikliği
I. BAYEZİD (YILDIRIM)
• İstanbul’u kuşatan ilk Osmanlı padişahı.
! ANADOLUHİSARI yapıldı.
• Anadolu Türk Siyasi Birliğini büyük ölçüde sağlayan İlk
Osmanlı padişahı.
• KIRKDİLİM SAVAŞI (1392) ile Kadı Burhaneddin devletine
son verildi.
• Anadolu beylerbeyliği kuruldu.(Kütahya)
• 1396 NİĞBOLU savaşında haçlılar yenilgiye uğratıldı.
Bulgar krallığı ele geçirildi.
! Abbasî Halifesi «I. Mütevekkil» kendisine «Sultan-ı İklim-i
Rum» ünvanını verdi.
• İlk büyük tersane « Gelibolu» tersanesidir.
• İlk Osmanlı hastanesi Bursa’da açıldı.
ANKARA SAVAŞI (1402)
- FETRET DEVRİ başladı(1402-1413)
- Anadolu Türk Siyasi Birliği bozuldu.
- Yıldırım Beyazid ,Timur’a esir düştü.
!!!Fetret döneminin en önemli olayı ; MUSA
ÇELEBİ’nin İstanbul’u kuşatmasıdır.
* Mehmet Çelebi Amasya
* Musa Çelebi Bursa
* İsa Çelebi Balıkesir
* Süleyman Çelebi Edirne’de
hükümdarlıklarını ilân etmişlerdir.
I.MEHMET (ÇELEBİ)
• Devletin 2. kurucusu sayılır.
• Saruhan ve Menteşeoğulları beyliklerine son
verdi.
• 1416 VENEDİK ile ilk deniz savaşı yapıldı.
• Cenevizlilerden Samsun alındı.
• ŞEYH BEDRETTİN İsyanı(ilk dini ve
ekonomik nedenli isyan)
(Torlak Kemal ve Börklüce Mustafa)
• DÜZMECE MUSTAFA İsyanı
II.MURAT
• «HAYIR BABASI» olarak anılmıştır.
• İstanbul’u kuşatan 2. Osmanlı padişahı.
• Aydın,Germiyan ve Hamitoğullarına son
vermiş.
• Begrat kuşatıldı ama alınamadı.
• 1444 EDİRNE –SEGEDİN ANTLAŞMASI
• II.MURAT tahtı oğlu II.MEHMET’e bıraktı.
• 1444 VARNA SAVAŞI
• 1448 II.KOSOVA SAVAŞI
• Enderun Mektebi açılmıştır.
• Yeniçerilerin ilk isyanı (Buçuktepe isyanı)
YÜKSELME DÖNEMİ
1453-1579
1-) II.MEHMET (1451-1481) (FATİH)
2-) II.BAYEZİD (1481-1512) (SOFU)
3-) I.SELİM
(1512-1520) (YAVUZ)
4-) I.SÜLEYMAN (1520-1566) (KANUNİ)
• SOKULLU MEHMET PAŞA (1564-1579)
5-)
II.SELİM (1566-1574)(SARI)
6-)
III.MURAT (1574-1595)
II.MEHMET (F.S.MEHMET)
• 1453 İSTANBUL alındı.(Rumelihisarı)
• HAKAN’ÜL BAHREYN, SULTAN’ÜL BERREYN
İki denizin sultanı ve iki karanın hakanı(F.S.Mehmet)
• Yükselme ve İmparotorluk Dönemi başladı.
• Ortaçağ bitti,Yeniçağ başladı.
• Ortodoks kilisesinin koruculuğu Osmanlı’ya geçti.
• RÖNESANSI başlattı.
• COĞRAFİ KEŞİFLERE neden oldu.
• FEODALİTE yıkıldı yerine Merkezi krallıklar
kuruldu.
II.MEHMET
ANADOLU FETİHLERİ
•
•
•
•
•
•
Karamanoğullarından Konya ve Karaman alındı.(1451-İlk fetih)
Amasra (Ceneviz)
Sinop (Candaroğullarından) alındı.
Trabzon Rum İmparatorluğu’na son verildi.
1473 OTLUKBELİ Savaşı (Uzun Hasan)
(AKKOYUN XOSMANLI)
BATI FETİHLERİ
•
•
•
•
•
BELGRAT hariç tüm Sırbistan alındı.
Mora yarımadası alındı Balkan yarımadası fethi tamamlandı.
Eflak ve Boğdan
Bosna ve Hersek
Arnavutluk fethedildi.
DENİZLERDEKİ FETİHLER
• 1463-1479 arasında VENEDİK ile
savaşıldı.
• 1479 OSMANLI-VENEDİK anlaşmasıyla
İLK ticari ayrıcalık verildi.(Balyos=Venedik
elçisi)
• Ege adaları alındı.(TELSİM)
• 1478 Kırım Osmanlı’ya bağlandı. (Gedik
Ahmet Paşa)
• RODOS kuşatıldı ama alınamadı.
• 1481 Otranto seferi.(İtalya)
Kurumsallaşma
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Devletten imparotorluk düzenine geçildi.
Enderun mektebi kurumsallaştı.
İlk Altın para.
«Sahn- Seman Medresesi» açıldı.
«Kanunname-i Ali Osman» yasalarını yaptı.
Cülus Bahşişi. Sancağa çıkma. Müsadere usulü
yasallaştı.
Devlet yalnız padişahındır.
Kardeş katli vaciptir.
Divan başkanlığı sadrazama bıraktı.
Türk Kökenli devlet adamlarının sadrazam
olması yasaklandı.
II.BEYAZİD
• CEM SULTAN OLAYI(Dış sorun)
• Karamanoğulları,Memlükler,Rodos
Şövalyeleri,Fransa ve Papa’dan yardım istedi
• Karamanoğulları’na son verildi.
• Memlukler ile savaşıldı (İlk)
• Modon,Koron,İnebahtı,Navarin limanları
alındı.
• İspanya’da baskı altında olan Müslümanlar ve
Yahudileri Osmanlı topraklarına yerleştirilmiştir.
• Kili ve Akkerman alınarak Boğdan’ın fethi
tamamlanarak KIRIM ile kara bağlantısı
sağlandı.
• ŞAHKULU İSYANI (iran etkili) sonucu oğlu
Yavuz tarafından tahttan indirildi.
I.SELİM (YAVUZ)
• 1514 ÇALDIRAN SAVAŞI (Safeviler)
• 1515 TURNADAĞ SAVAŞI (Dulkadiroğulları’na son
verildi.Anadolu siyasi birliği kesin olarak sağlanmıştır)
• 1516-1517 MERCİDABIK-RİDANİYE SAVAŞI
• Memlük Devleti yıkıldı.
• Mısır,Hicaz,Filistin ve Suriye alındı.
• HALİFELİK ve Kutsal Emanetler Osmanlı’ya geçti.
• Son Abbasi halifesi III.Mütevekkil Yavuz Sultan Selim’e
Mekke ve Medine’nin Hizmetçisi (Haremeyn-i Şerefeyn)
ünvanı verilmiştir.
• BAHARAT YOLU ve Memlük hazinesi Osmanlı’ya
geçti.
• Bozoklu Celal isyanı.(Yozgat)
I.SÜLEYMAN
1520-1566
En parlak dönem.
En uzun taht süresi
İSYANLAR:
Canberdi Gazali İsyanı (1521)(Suriye)
Ahmet Paşa İsyanı
(1524) (Mısır)
Baba Zünnun İsyanı (1526) (Yozgat)
Kalenderoğlu İsyanı (1527) (Adana)
BATIDAKİ FETİHLER
• 1521 BELGRAT Macarlardan alındı.
• 1526 MOHAÇ Meydan Savaşı
*Macarların Belgrat’ı geri almak istemesi
!!! Dünya’nın en kısa süren savaşı.
-Macaristan Osmanlı’ya bağlandı.
-Jan Zapolya Macar kralı oldu.
-Avusturya ile sınır komşusu olundu.
• 1529 I.Viyana Kuşatması
• 1532-1533 Alman-Avusturya Seferi
• 1533 İSTANBUL (İbrahimPaşa)Ant.
Avusturya Arşidükü = Osmanlı sadrazamı
• 1535 Fransa’ya KAPİTÜLASYON tanındı.
• 1566 Zigetvar Seferi.(Macaristan)
DOĞU
• 1534, 1548 ve 1553’te İran seferleri yapıldı.
• 1555 AMASYA ANLAŞMASI (İran ile ilk antlaşma)
!!! BAĞDAT alındı.
DENİZLER
• 1522 Rodos alındı.
• 1533 Cezayir(Hızır Reis)Osmanlıya katıldı.
• 1538 Preveze Deniz Savaşı (Akdeniz Türk Gölü)
• 1538-1553 Hint Deniz Seferleri (Başarısız)
• 1553 Trablusgarp alındı.
• 1560 Cerbe Savaşı.
• 1565 Malta Adası kuşatıldı ama alınamadı (tek)
• 1566 Sakız alındı.
SOKULLU MEHMET PAŞA
II.SELİM-III.MURAT
•
•
•
•
•
•
•
•
1571 KIBRIS (Lala Mustafa paşa)alındı.
1571 İNEBAHTI Deniz Savaşı. (1)
1574 TUNUS Fethedildi.
1575 LEHİSTAN (Polonya)himayeye alındı
1577 FAS «Vadi’üs seyl» Savaşı .
DON-VOLGA Projesi (İpek Yolu)
SÜVEYŞ KANALI Projesi (Baharat Yolu)
MARMARA-SAKARYA Projesi
DURAKLAMA DÖNEMİ
1579-1699
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
III.MURAT
III.MEHMET
I.AHMET
I.MUSTAFA
II.OSMAN
I.MUSTAFA
IV.MURAT
I.İBRAHİM
IV.MEHMET
II.SÜLEYMAN
II.AHMET
II.MUSTAFA
(1574-1595) (Doğuda en geniş sınır)
(1595-1603) (son sancağa çıkan )
(1603-1617) (ilk kafeste yetişen)
(1617-1618) (İki kez tahtta çıkan)
(1618-1622) (Genç)
(1622-1623)
(1623-1640) (II.Bağdat Fatihi)
(1640-1648)
(1648-1687) (Batıda en geniş sınır)
(1687-1691)
(1691-1695)
(1695-1703) (Ordunun başında son sefere çıkan )
(11)
DURAKLAMA NEDENLERİ
• «Ekber-Erşed»(Kafes sistemi)
• «Beşik Ulemalığı»(Alimin oğlu Alimdir)
• Tımar sisteminin bozulması,iltizamın
yaygınlaştırılması
• «Devlet Ocak İçindir» anlayışı
• Devletin doğal sınırlara ulaşması(dış neden)
• Coğrafi Keşifler(dış neden)
• Rönesans (dış neden)
• Kutsal İttifak
DURAKLAMA DÖNEMİ
SİYASİ OLAYLAR
V ENEDİK
A VUSTURYA
R USYA
İ RAN
L EHİSTAN
İRAN
• 1590 FERHAT PAŞA ANT.
!!Doğuda en geniş sınır.
• 1611 NASUH PAŞA ANT
!!!Doğuda ilk yenilgi.
• 1618 SERAV ANT
• 1639 KASR-I ŞİRİN ANT.
!!!Günümüz Türk-İran sınırı.
LEHİSTAN
*1621 HOTİN ANT.
(Yeniçeriler tarafından öldürüldü-İLK )
*1672
BUCAŞ ANT.
(Batıda en geniş sınırlar-IV.Mehmet-Fazıl Ahmet )
(Osmanlının SON YENİ TOPRAK kazancı)
(Ukrayna)
VENEDİK
•
•
•
•
1645-1669 GİRİT KUŞATMASI
24 YIL sonunda GİRİT alındı.
IV.MEHMET,Fazıl Ahmet Paşa
(Denizlerde en geniş sınırlar)
RUSYA
• 1678 ÇEHRİN Kalesi alındı. IV.MEHMET
döneminde, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
• 1681 BAHÇESARAY ANT.
(Rusya ile ilk ant.)
-20 yıl savaş yok.
-Dostluk ant.
-Dinyeper nehri sınır.
-Rusya’dan ilk kez toprak alındı.
• 1700 İSTANBUL ANT.
-Azak kalesi Rusya’ya bırakıldı.
-Rusya İstanbul’da elçi bulunduracak.
-Rusya karşısında ilk yenilgi ve toprak kaybı
AVUSTURYA
• 1596 Haçova Meydan Savaşı (III.MEHMET-Son kazanılan
meydan savaşı)
• İran savaşları ve Celali isyanları nedeniyle;
• 1606 ZİTVATORUK Ant.(I.AHMET) * (Arşidük=Padişah)*
• 1664 VASVAR Ant.(Avusturya’dan son kez toprak alındı)
• 1683 II.VİYANA KUŞATMASI (IV.MEHMET)
-Avusturya’nın Protestan Macarlara baskı yapması üzerine yapıldı.
-Osmanlı başarısız oldu.Merzifonlu idam edildi.
-KUTSAL İTTİFAK kuruldu.(16 yıl savaşları)
-Osmanlı savunmaya,Avrupa devletleri saldırıya geçti.
• 1699 KARLOFÇA Ant.
-Temeşvar ve Banat dışında tüm Macaristan Avusturya’ya
-Podolya ve Ukrayna Lehistan’a
-Mora ve Dalmaçya kıyıları Venedik’e bırakıldı.
DURAKLAMA DÖNEMİ
ISLAHATLAR
•
•
•
•
•
•
Tarhuncu Ahmet Paşa (IV.Mehmet)
II.OSMAN
Kuyucu Murat Paşa(I.Ahmet)
IV.MURAT (Koçi Bey Risalesi)
I.AHMET
Köprülü Mehmet Paşa(IV.Mehmet)
• Batılı,köklü,kalıcı ıslahatlar değil
• Baskı,şiddet var.Askeri ve mali alanda.
GERİLEME DÖNEMİ (1699-1792)
• II. Mustafa (1695 – 1703) (Edirne olayı)
• III. Ahmet (1703 –1730)(Batılı tarzda ilk ıslahatlar)
• I. Mahmut (1730–1754)(Batılı tarzda ilk askeri «)
• III. Osman (1754 – 1757)
• III. Mustafa (1757 – 1774) (ilk iç borçlanma )
• I. Abdülhamit (1774 – 1789)
• III. Selim (1789 – 1807) (Kabakçı Mustafa isyanı)
!!! (ISLAHATÇILAR KIRMIZI)
(7)
GERİLEME DÖNEMİ
• 1711 PRUT Ant.
-Azak kalesi geri alındı.
-Rusya İstanbul’daki elçiyi geri çekti
-Osmanlı için kaybettiği toprakları geri alma umudu
doğdu.
• 1718 PASAROFÇA Ant.
-Mora Venedik’den geri alındı.
-Dalmaçya kıyıları alınamadı.
-Belgrat Avusturya’ya bırakıldı.
!!! Batının üstünlüğü kabul edildi barış süreci
başladı.
!!! LALE DEVRİ başladı.
• 1739 BELGRAT Ant.
(18.yy’nın son ve en karlı ant)
-Belgrat geri alındı.
-Rusya Karadeniz’de gemi bulunduramayacak
-Azak kalesi yıkılmak şartıyla Rusya’ya bırakıldı.
!!!Karadeniz yeniden Türk gölü oldu.
!!! 1740’da I.Mahmut Fransa’ya verilen
kapitülasyonları sürekli hale getirdi.
• 1746 II.KASR-I ŞİRİN (KERDEN) Ant.
!!! İran’la kalıcı barış sağlandı
• 1770 Çeşme Bozgunu (III.Mustafa) (2)
-Rusya’nın Belgrat Ant.ile Karadeniz’e çıkamaması
• 1774 KÜÇÜK KAYNARCA (I.Abdülhamit)
!!! 18.YY’ın en ağır antlaşması.
*Kırım bağımsız oldu.
*Kırım halkı dini yönden Osmanlı halifesine bağlı
kalacak.
*Rusya Karadeniz’de gemi bulundurabilecek.
*Ortodoksların koruyuculuğu Rusya’ya geçti
*Rusya İstanbul’da elçilik,balkanlarda konsolosluk
açacak.
*Osmanlı Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek
*Osmanlı Rusya’ya kapitülasyon verecek
• 1779 Aynalıkavak Tenkihnamesi ile Rusya
tarafından Şahin Giray Kırım hanı olarak atandı.
• 1783 Rusya Kırım’ı işgal etti.
• 1791 ZİŞTOVİ Ant.
-Avusturya ile Fr. İhtilali sonrası kalıcı barış sağlandı
• 1792 YAŞ Ant.
-Kırım Rusya’ya bırakıldı.
-Kaybedilen toprakları geri alma umudu sona erdi.
-Gerileme dönemi bitti , Dağılma dönemi başladı.
• 1798 Fr Mısır’ı işgali ( III. Selim)
*Rusya ve İngiltere’den yardım alındı.
!!! İlk Denge Politikası örneği
*Rusya ilk kez boğazlardan serbest olarak geçti.
*İngiliz donması İskenderiye’de FR. donanmasını
mağlup etti
*Nizam-ı Cedit ordusu Suriye Akka Kalesi önlerinde
İlk başarısını elde etti (Cezzar Ahmet Paşa)
• 1801 EL ARİŞ Ant ile FR. Mısır’dan çekildi.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
GERİLEME ISLAHATLARI
III.AHMET (1703-1730)
Avrupa tarzı ilk ıslahatlar.
LALE DEVRİ(1718-1730)(Damat İbrahim Paşa)
Şair «Nedim»
Minyatür ustası «Levni»
İlk geçici elçilik.(Paris = Yirmisekizinci Mehmet Çelebi)
İlk özel matbaa.(İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi)
İlk eser « Van Kulu Lügatı»
Yalova’da kağıt ,İstanbul’da kumaş ve çini fabrikası.
İtfaiye teşkilatı(tulumbacılar ocağı)
Tercüme Heyeti kurularak Doğu klasikleri Türkçe ’ye
çevrildi, kütüphaneler açıldı.
• Sivil mimari gelişti. ( Barok, Gotik, Rokoko)
• İlk çiçek aşısı
• 1730 Patronu Halil İsyanı (Matbaa’ya dokunulmamıştır)
•
•
•
•
•
•
I.MAHMUT (1730-1754)
Avrupa tarzı askeri alanda ilk ıslahatçı.
Kont do Bonnevale = Humbaracı Ahmet
Paşa
Humbaracı ocağı ıslah edildi.
Hendesehane (Avrupa tarzında ilk askeri
okul)
Ordu ;bölük-alay-tabur olarak bölümlere
ayrıldı.
1740 Fransa’nın kapitülasyonları sürekli
hale getirildi.
III.MUSTAFA (1757-1774)
• Sadrazam Koca Ragıp Paşa
• «Baron Dö Tot» tarafından Sürat topçuları
ocağı kuruldu.
• Mühendishane-i Bahr-i Hümayun
(Deniz Mühendishanesi)
• Esham sistemi (ilk iç borçlanma)
I.ABDÜLHAMİT (1774-1789)
• Sadrazam Halil Hamit paşa ve Cezayirli Hasan
Paşa.
• Esham senetleri ilk kez uygulamaya
konmuştur.
• İstihkam okulu açılmıştır.
• İlk Yeniçeri sayımı yapılmış ve Ulufe
alım/satımı yasaklanmıştır.
• Cülus bahşişi kaldırılmıştır.
III.SELİM (1789-1807)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
NİZAM-I CEDİT (yeni düzen)ordusu kuruldu.
İrad -ı cedit hazinesi.
İlk daimi elçilik (Londra=Yusuf Agah Efendi)
Mühendishane-i berri hümayun
(Kara Mühendishanesi)
Matbaa-i Amire
Fransızca askeri okullarda zorunlu yabancı dil
Askerlere fes , pantolon,ceket giyme zorunluluğu.
Meşveret(danışma)meclisleri açılarak devlet
adamlarına Layihalar(raporlar) hazırlatıldı.
Yerli malına halk teşvik edildi.
1807 Kabakçı Mustafa İsyanı ile IV. Mustafa tahtta
çıktı.(Yenilik karşıtıdır-Yeniçeriler etkili)
DAĞILMA DÖNEMİ PADİŞAHLARI
(1792-1922)
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
III.SELİM
(1789-1807)
IV.MUSTAFA
(1807-1808)
II.MAHMUT
(1808-1839)
ABDÜLMECİT
(1839-1861)
ABDÜLAZİZ
(1861-1876)
V.MURAT
(1876-1876)
II.ABDÜLHAMİT
(1876-1909)
V.MEHMET REŞAT
(1909-1918)
VI.MEHMET VAHDETTİN (1918-1922)
SİYASİ OLAYLAR
• Sırp isyanı (1804)
*Milliyetçilik , Panslavizm
-Bükreş ant = ayrıcalık (1812)
-Edirne ant = Özerklik (1829)
-Berlin ant = Bağımsızlık (1878)
!!! İlk ayaklanan ve ilk ayrıcalık kazanan
SIPLARDIR.
• Yunan İsyanı (1820-1829)
-Milliyetçilik
-Panslavizm
-Avrupa’nın desteği
-Megola İdea
-Etnik-i eterya
(Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşadan yardım
istendi)
• 1827 Navarin Olayı (3)
• 1829 EDİRNE Ant.
*Yunanistan bağımsız oldu (İLK)
!!! 1830 Fransa Cezayir’i işgal etti.
(Kuzey Afrika’da İLK toprak kaybı )
• Mısır sorunu (1833-1840)
-Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali paşa isyan etti
-Avrupa’dan istenilen yardım gelmedi.
-Rusya’dan yardım alındı.(DIŞ SORUN)
• 1833 Kütahya Ant.(Osmanlı-M.Ali Paşa)
*Mısır,Suriye,Girit;Kavalalı’ya
*Cidde ve Adana valilikleri oğlu İbrahim Paşa’ya vergileri
Osmanlı’ya ödenmek şartıyla bırakıldı.
• 1839 M.Ali Paşa tekrar isyan etti(Nizip savaşı)
• 1840 Londra Konferansı
• (OSM,İNG,AVUST,PRUSYA,RUSYA)
-Mısır valiliği(Hidivlik) Kavalalı ve oğullarına bırakılarak
saltanata dönüştü.
-Mısır ve diğer valiliklerin vergileri Osmanlı’ya ödenecek.
• Boğazlar sorunu(1833-1841)
• 1833 HÜNKAR İSKELESİ Ant. (Osm-Rus)
*Osmanlı’ya bir saldırı olursa Rusya askeri yardımda
bulunacak,Rusya’ya saldırı olursa Osmanlı boğazları diğer
devletlere kapatacak.
!!!Osmanlı Boğazlar üzerinde egemenlik haklarını SON kez tek
başına kullandı.
!!!Boğazlar sorunu başladı.(8 yıl geçerli)
• 1838 BALTA LİMANI ANT.
*Osmanlı İngiltere’nin açık pazarı haline geldi.
!!! Osmanlı’nın ekonomisine vurulan en büyük BALTA
• 1841 Londra Konferansı
(OSM,İNG,AVUST,PRUSYA,FRANSA)
- Boğazlar tüm devlerin ticaret gemilerine açık,barış
zamanında savaş gemilerine kapalı olacak
!!!Boğazlar uluslararası statü kazandı.
II.MAHMUT (SENED-İ İTTİFAK)
• Sekban-ı Cedit Ordusu, Eşkinci Ocağı açıldı.
• 1826 Vakay-i Hayriye(Yeniçeri ocağı kaldırıldı. Asakir-i Mansure-i
Muhammediye kuruldu)
• Redif birlikleri, Müşirlikler(Maraşel) ,başkomutanlık(Seraskerlik yerine)
• 1831’de ilk nüfus sayımı yapıldı.(askeri amaçlı)
• Dar-ı şurayı askeri açıldı.
• Divan yerine Bakanlıklar kuruldu.
• Ayanlıklar kaldırıldı muhtarlıklar kuruldu.
• Eyalet sistemi kaldırıldı yerine İller kuruldu
• Enderun kaldırıldı yerine Mekteb-i Maarif-i Adliye açıldı.
• Tımar sistemi kaldırıldı, Memurlara maaş bağlandı.
• Müsadere usulü kaldırıldı.
• Meclis-i valay-ı ahkam-ı adliye(kanun yapma, memur yargılama)
• Dar-ı şurayı Babıali (Bürokratik)
• Avrupaya ilk defa öğrenci gönderildi.
• Rüştiye (ortaokul), Tıbbiye, Harbiye, Mızıka-ı Hümayun
• ‘’Takvim-i Vakayi ‘’ adı ile ilk resmi gazete çıkarıldı.
• İlköğretim zorunlu hale getirildi.
• Memurlara pantolon ve fes zorunluluğu getirildi.
• Pasaport ve Mirur belgeleri uygulaması başladı.
• Posta ,polis ve karantina teşkilatı kuruldu.Porte.
ABDÜLMECİT (1839-1861)
KIRIM SAVAŞI (1853-1856)
Neden: Rusya’nın Londra konferansı kararlarına tepkisi
1853’te Sinop Baskını (4)
• İng,Fransa,Piyomento,Prusya‘dan alınan yardımla Osmanlı
savaşı kazandı.(Denge)
!!! İlk dış borç İngiltere’den alındı.
• 1856 Islahat Fermanı
• 1856 PARİS Ant.
*Osm.Devleti Avrupa devleti sayılacak (Kazanan)
*Osmanlı toprak bütünlüğünü Avrupalı devletler koruyacak (Zayıf)
*Rusya ve Osm.Devleti Karadeniz’e çıkamayacak (Yenik)
!!!Osm.kazanan taraf olarak imzaladığı ve son karlı
antlaşmasıdır.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ABDÜLMECİT
ilk devlet Bankası 1847’de Bank-ı Dersaadet (İST)
İlk özel Banka 1856 ‘de Bank-ı Osmani (OSM)
İlk kağıt para “Kaime-i Mutebere” basıldı.
İlk deniz yolu işletmesi kuruldu.(Şirket-i Hayriye)
İlk demir yolu yapıldı. (İzmir – Turgutlu arasında)
İlk Posta Nezareti açıldı
İlk Askeri Lise (İdadi) açıldı
ilk erkek öğretmen okulu “Darülmuallim” açıldı(1848)
ilk Kız Rüştiyesi (ortaokul) açıldı.
ilk yarı resmi gazete “Ceride-i Havadis” çıkarıldı. (1841)
ilk özel gazete Tercüman-ı Ahval (1860 Agah Efendi ve Şinasi)
Tasvir- Efkar çıkarıldı (1862) (Şinasi)
Mülkiye Mektebi açıldı.
Encümen-i Daniş (Bilim Komisyonu)
Mecidiye adıyla nüfus kimlikleri çıkarıldı.
Mecidiye madeni para basıldı
Müsadere tamamen kaldırıldı.(Tanzimat) Mustafa reşit paşa
İltizam kaldırıldı ( Muhassıllık) (Islahat Fermanı)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ABDÜLAZİZ (1861-1876)
Avrupa gezisine çıkan ilk Osmanlı padişahıdır
1863’te Bank-ı Osman-i Şahane kuruldu.(Para basma yetkisi)
1867’de Memleket Sandıkları (Emniyet Sandığı) kurulmuştur.
1863 İlk kez posta pulu kullanıldı.
Sayıştay (Divan-ı Muhasebat)
Danıştay (Şurayı Devlet)
Yargıtay (Divan-ı Ahkam-ı Adliye)
1864’de, çıkarılan “Vilayet Nizamnamesi” ile ülke; vilayet, liva
(sancak), kaza ve köy şeklinde teşkilatlandırıldı.
1868’te Mecelle (Medeni kanun) Ahmet Cevdet paşa
1869’da Süveyş Kanalı açıldı.
1863’te Galatasaray Sultanisi (Lisesi) açıldı.
1863’te Darüşşafaka Cemiyeti. 1873’te Darüşşafaka Lisesi
1868’te Hilal-i Ahmer Cemiyeti kuruldu(1935 Kızılay)
1869’da Maarif-i Umumiye Nizamnamesi çıkarıldı.
1870’de Darülfünun (üniversite) açıldı.
1870’te Darülmuallimat adıyla ilk kız öğretmen okulu.
1870 İtalya,1871 Almanya siyasi birliğini sağladı.
II.ABDÜLHAMİT (1876-1908)
• 1876 İstanbul (Tersane) Konferansı
• 23 Aralık 1876 I.MEŞRUTİYET
*Sadrazam Mithat Paşa
*Genç Osmanlılar-Osmanlıcılık
• İlk Anayasa Kanun-i Esasi yürürlüğe girmiştir.
• 1877-1878 Osm-Rus Savaşı (93 Harbi )
- Rusya Paris ant. İhlal etti
- Erzurum Aziziye Tabyaları(Gazi Muhtar Ahmet
Paşa - Nene Hatun)
- Plevne savunması (Gazi Osman Paşa)
- Avrupa’dan yardım alamayan Osm.yenildi.
Ayastefanos (Yeşilköy) Ant. (1878)
*Sırbistan,Romanya,Karadağ bağımsız oldu.(ikisi)
*Kars,Ardahan,Batum,D.Beyazid,Eleşkirt Rusya’ya
bırakılacak. (Ayastefanos)
(D.Beyazid,Eleşkirt Osm.’ya bırakıldı) (Berlinde değişen)
*Bosna-Hersek özerklik verilecek
(Yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakıldı)
*Rusya’ya bağlı büyük Bulgar krallığı kurulacak.
(Bulgar krallığı 3’e ayrıldı.)
*Teselya Yunanistan’a bırakılacak.
*Osm. Rusya’ya 30 milyon altın savaş tazminatı ödeyecek.
(60 milyon savaş tazminatı)
*Ermeni ve Rumların oturduğu yerlerde ıslahat yapılacak.
!!! Geçersizdir.Yerine BERLİN ANT. İmzalandı.
!!! Ermeni sorunu başladı.
İstibdat (Baskı )dönemi
• II.Abdülhamit, Osm-Rus savaşını bahane ederek meclisi
kapattı.
• iSTiBDAT(Baskı) DÖNEMi başladı(1878-1908)
• İttihat-Terakki Cemiyeti kuruldu(1889)
• Ermenilere karşı Hamidiye Alayları kurulmuştur
• Yıldız İstihbarat Teşkilatı(Hafiyelik)kuruldu.
• 1878 KIBRIS İngilizlere üs olarak verildi.
• 1881 Düyun-u Umumiye(Muharrem Kararnamesi)
• 1883 Reji idaresi kuruldu.
• 1881 TUNUS’ u Fransızlar
• 1882 MISIR’ ı İngilizler işgal etti.
• 1897 Dömeke Meydan Savaşı (Yunan-Osmanlı)-Girite
özerklik verildi.
• 1905 FAS Fransızlar tarafından işgal edildi.
II.Meşrutiyet (1908)
Nedenleri:
• 1908 Reval görüşmeleri
• İttihat-Terakki cemiyetinin çalışmaları(Türkçülük)
• Halkı yeniden yönetime katarak dağılmanın önüne geçmek
•
Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.
Bosna-Hersek Avusturya tarafından ilhak edildi
Girit ise Yunanistan tarafından işgal edildi.
(31 MART OLAYI)
Ahrar Fırkası,Avcı Taburları,Volkan Gazatesi etkilidir.
• Hareket Ordusu ayaklanmayı bastırdı.
-Komutan; Mahmut Şevket Paşa
-Kurmay Başkanı; M.Kemal
• II. Abdülhamit’ in tahttan indirildi yerine V. Mehmet Reşat geçirildi
• 1909 Anayasa değişikliği yapıldı.
• İttihat ve Terakki güç kazandı.
!!! Osmanlı’da rejime karşı çıkan ilk ve tek isyan (İrtica)
!!! Mustafa Kemal’in adının duyulduğu ilk gelişmedir.
V.MEHMET REŞAT(1909-1918)
• 1911 Trablusgarp Savaşı (İtalya-Osmanlı)
• 1912 Uşi Antlaşması
• 1912 I. Balkan Savaşı
(Osmanlı X Bulgaristan-Yunanistan-Sırbistan-Karadağ)
• 1912 Londra Antlaşması(BADEM-Midye-Enez sınır)
• 1913 II. Balkan Savaşı
(Bulgaristan X Yunanistan-Sırbistan-Karadağ-Romanya)
İSTANBUL ANT. = Osmanlı X Bulgaristan
ATİNA ANT.
= Osmanlı X Yunanistan
İSTANBUL ANT. = Osmanlı X Sırbistan
• I.DÜNYA SAVAŞI (1914-1918)
•
•
•
•
VI.MEHMET VAHDETTİN (3 Temmuz 1918-1Kasım 1922)
Ahmet İzzet Paşa hükümeti adına Bahriye Nazırı Rauf Orbay
Mondros Ateşkesi (30 Ekim 1918) imzaladı.
1 Kasım 1922'de I.TBMM saltanatı kaldırdı.
4 Kasım'da son sadrazam Ahmet Tevfik Paşa istifa etti.
Son halife Abdülmecit Efendi
(Halil-İbrahim)
MERKEZ TEŞKİLAT
Bâb -ı Meşihat
Molla Fenarî
OSMANLI DEVLETİ’NDE EYÂLET SİSTEMİ
Merkeze Bağlı
(Saliyanesiz/Yıllıksız)
✎ Dirlik (Tımar) uygulanır
✎ Vergi vermez
Rumeli,
Anadolu,
Karaman,
Sivas,
Bosna,
Erzurum,
Merkeze Bağlı Olmayan
(Saliyaneli/Yıllıklı)
✎ İltizam uygulanır
✎Vergi verir
M ısır
u
H abeş
a
B asra
B ağdat
e
T unus
T rablusgarp
e
Ç ezayir
a
Y emen
İmtiyazlı (Ayrıcalıklı)
✎ Yöneticilerine han,
bey, voyvoda vb. adlar
verilmiştir.
• Eflâk-Boğdan
(Voyvoda)
• Kırım(Giray-Han)
• Hicaz (Şerif-Emir)
• Erdel(Bey)
*
Zekât
Şer’i hukuk temelini İslâm
hukukundan almış olup,
Müslüman halk için geçerli
olan hukuk sistemidir.
!!!Gayr-i müslimler kendi
hukuk kurallarına göre
yargılanmıştır.
-Şeyhülislam
-Kazasker
-Kadı(Taşra’da)
Örfî hukuk ise temelini eski
Türk geleneklerinden,
fermanlardan, beratlardan,
kanunnâme ,adaletnâmeler
den almıştır. Örfî hukuk
kuraları daha çok sosyal
yaşamın düzenlenmesini
sağlamıştır.
-Nişancı divandaki temsilcisi
SANAT
HAT: Güzel Yazı sanatı(Arap Harfleri)
Hattatlar:
*Şeyh Hamdullah
*Hafız Osman
*Mustafa Rakım efendi
*Ahmet Akşemseddin Karahisari
TEZHİP: Kitap süsleme sanatı
Müzehhip: Kara Mehmet
MİNYATÜR: Kitap Resmi (Nakış-Tasvir)
Nakkaş-Musavverler:
*Nakkaş Osman:
Hünername
*Matrakçı Nasuh:
Sefer-i Irakeyn
*Levni :
Sürname
*Nigari, Seyyid Lokman, Sinan Bey, Şiblizade Ahmet
RESİM
*İlk resmini yaptıran padişah; Fatih (İtalyan Bellini)
*Avrupa’ya resim eğitimi için ilk öğrenci gönderen; Fatih (Sinan
Paşa)
*Fatih’in «Gül koklayan tablosu» ressamı Şiblizade Ahmet
Efendi
*İlk resim sergisini açan; Şeker Ahmet Paşa (Abdülaziz)
*Osman Hamdi Bey; Arkeoloji müzeciliğinin ve Sanay-i Nefise
mektebini’nin kurucusu(Silah Tacirleri ,Kaplumbağa Terbiyecisi)
TİYATRO
*Güllü agop tarafından kuruldu
*Darü’l Bedayi (Tiyatro okulu)
*İlk yazılan eser; Şair Evlenmesi(Şinasi)
*İlk sergilen eser; Vatan Yahut Silistre(Namık Kemal)
MÜZİK
*Darü’l elhan (Müzik okulu)
Müzisyenler:
*Buhurizade Itri Efendi:
Klasik Türk Müziğinin kurucusu.
- Cuma Selası, Kutsal emanetler odası mevlüdi, bayram tekbiri besteleri
ünlüdür.
*Tamburi Cemal Bey:
*İsmail Dede Efendi:
Çeçen Kızı
Yine bir Gülnihal
*Safiyüddin Urme
*Abdülkadir Meraği
*III. Selim: Suzi Dilara Makamını bulmuştur.
ŞİİR
• Şüera: Şaiirlerin oluşturduğu sınıf
• Sultan’üş Şüera: Yetenekli şairlere verilen ünvan
Divan şairleri
*Nedim: Lale devri şairi.
*Fuzuli: Leyla ile Mecnun (mesnevi tarzı)
*Nefi, Baki, Nergisi: İksir-i Saadet( IV. Murat’a sunmuştur)
OSMANLI’DA BİLİM
MATEMATİK-ASTRONOMİ
*Ali Kuşçu: Osmanlı’da matematiğin kurucusu.Fatih döneminde Sahn-ı
Seman medresesinde hocalık yapmıştır.(Fethiye-Muhammediye)
*Kadızade-i Rumi: Uluğ Bey rasathanesinde öğrenim görmüştür.
*Molla Lütfi:
Ali Kuşçu’nun öğrencisi. Harname «Eşşek» kitabı.
*Matrakçı Nasuh
*Sinan Paşa
*Hazerfen Ahmet Çelebi:
İlk kanatla uçan insan
*Lagari Hasan Çelebi:
İlk roketle uçan insan
*Takiyüddin Mehmet:
İlk rasathaneyi kuran
TIP
*Sabuncuoğlu Şerafettin: «Türk Plastik Cerrahisinin ve Dermotolojinin
Babası»,Panzehiri bulmuştur .Mücerrebname, Cerrahat’ül Haniyye önemli
eserleridir.Fatih döneminde Amasya Darüşşifasında hocalık yapmıştır.
*Akşemseddin:
Fatih dönemi. «Mikrobiyolojinin Babası». Maddet’ül
Hayat en önemli eseridir.
*Altunizade: Fatih dönemi.Üroloji alanında çalışmıştır
DİN (ŞEYHÜLİSLAMLAR)
*Molla Fenari: İlk Şeyhülislam (II.Murat) Ayna’ül Ayan
*Medeni Mehmet Nuri Efendi:
Son Şeyhülislam
*Zenbilli Ali Efendi: II.Selim, Yavuz,Kanuni döneminde
şeyhülislamlık yapmıştır. «El Mutahharat»en önemli
eseridir.
*Kemalpaşazade (İbn-i Kemal):
*Molla Gürani:
yapmıştır.
Tevarih-i Ali Osman
Fatih’in şehzadeliğinde hocalığını
COĞRAFYA
Piri Reis: Kitab-ı Bahriye
Seydi Ali Reis: Mirat’ül Memalik
Katip Çelebi: Cihannüma , Fezleke , Keşfü’z – zünün (ilk
bibliyografya) «Hacı Kalfa» ve « Hacı Halife» adıyla bilinir.
Evliya Çelebi: Seyahatname
TARİH
*Naima: İlk Vakanüvis (II. Beyazid)
*Abdurrahman Şeref: Son Vakanüvis
*Ahmet Cevdet Paşa: Osmanlı’nın yetiştirdiği en büyük
vakanüvis
*Aşıkpaşazade: Tevarih-i Ali Osman
*Tursun Bey: Fatih ve II. Beyazid dönemi tarihçisi (Tarih-i Ebu’l
Feth)
*Taşköprülüzade Ahmet: Osmanlı’da ilk bilim tarihçisi
*Neşri
*Hoca Saadettin
YAZI,DİL,EDEBİYAT
• Resmi Dil: Türkçe (Kanun-i Esasi)
• Bilim dili: Arapça
• Edebiyat Dili: Farsça
YAZI ÇEŞİTLERİ
*Matbu: Matbaa yazısı
*Rika: El yazısı
*Talik: Kadılık ve şeriyye sicillerinde kullanılır
*Siyakat: Şifreli yazı. Mali ve Muhasebe kayıtlarında.
*Nesih: Para,kitabe ve levhalarda kullanılır.
*Kufi: Dini yapılarda
*Reyhani: Kuran-ı kerim’in yazımında(Muhakkak)
*Sülüs: Besmele,tevhid ve dua metinlerinde
*Divani: Divan kayıtları ve fermanlarda kullanılmıştır.
*Celi: Hat sanatında kullanılan en büyük yazı çeşiti
OSMANLI’DA MİMARİ
ERKEN DÖNEM
KLASİK DÖNEM
GEÇ DÖNEM
(Kuruluş-Yükselme)
(Yükselme-Lale devri)
(Lale Devri-Yıkılış)
*Süleyman paşa medresesi *Beyazid cami
*Nur-u Osmaniye cami
*Bursa Ulu cami
*Fatih cami
*III.Ahmet çeşmesi
*Bursa Yeşil Türbe
*Topkapı sarayı
*Sadabat Köşkü
*Eski saray
*Mostar köprüsü
*Laleli cami
*Edirne Üç Şerefeli cami *Sultan Ahmet Cami
*Selimiye-Levent kışlalar
*Muradiye cami
*Seddülbahir
*Hacı Özbek cami (ilk)
*Kilitbahir(Fatih)
*Hacı Bayram Cami
*Anadolu hisarı
!!!TOPKAPI SARAYI Mimarları:
Mimar Alaüddin,Davud Ağa,Sarkis Balyan,Mimar Sinan.
MİMAR SİNAN’IN ESERLERİ:
*Haseki Hürrem Sultan cami (İlk eseri)
*ÇIRAKLIK : Şehzade cami (İstanbul)
*KALFALIK : Süleymaniye cami (İstanbul)
*USTALIK : Selimiye cami (Edirne)
OSMANLI TERİMLERİ
ASİYAP: Değirmenlerden alınan vergi
BİVE: Dul kadınlardan alınan vergi
BELDAR :Orduda, dağ geçitlerini aşan, temizleyen ve koruyan
görevliler
BOSTANCI : Saray ve çevresinin güvenliğinden ve saraya ait
kayıklarda görev yapan görevliler. Ayrıca saraydaki devlet
adamlarının idamını gerçekleştirir.
BÖCEKBAŞI : Zabıta görevlisi
CANBAZ : Osmanlı’da ordunun önünde giden atlı fedai asker.
CERAHOR : Ordu hizmetlerinde kullanılan Hıristiyanlar.
CERAYE : Evkaf idaresinin fakirlere dağıttığı yiyecek ve ödenek
CİHADİYE : Savaş masraflarını karşılamak üzere çıkarılan para
ÇUHADAR : Padişahın giyeceklerine bakan memur
DİZDAR : Kale komutanına verilen ad
EVLAD-I FATİHAN : Rumeli’ deki Türklere verilen isim.
FARİSAN : Eyâletlerde, hudutlardaki kaleler koruyan muhafız
askerler
FAUSTO ZONARO : Son saray ressam( İtalyan )
GEVARE : Turfanda sebze meyvelerden alınan vergi
HARBENDELER : Ordu’da katırlardan sorumlu görevli
HAZAR-I SEFERİYE: Barış zamanı alınan vergi
HİM : Bingazi ve Trablusgarp’tan alınan bir çeşit vergi
İCAZETNAME:Medrese ve Lonca mezunlarına verilen diploma
KIZIL ELMA : Osmanlı ordularını uzak cephe savaşlarına
özendirmede feth edilecek yerleri gösteren simgesel hedef.
KASIM GUBARİ : Sultanahmet Camisi'nin yazılarını yazan,
ayrıca bir pirinç tanesi üzerine İhlas suresini işlemesiyle de
tanınan hattat
LEZ : Trablus ve Bingazi’deki hurma ve zeytin ağaçlarıyla
kuyulardan aldığı vergi
LİKATOR : Bulgarlar’dan oluşan Voynuk Teşkilatındaki küçük
rütbeli subaylar
MABEYAN : Konaklarda, harem ile selamlık arasındaki daire
MAKİRİYE : İskelelerden alınan vergi
MARTOLOSLAR: Hudud boyları ile derbend ve geçitlerin
muhâfazasıyla sorumlu hristiyan askerler
MİRURİYE: İç ticaret vergisi
MUTAK : Osmanlı’da özgürlüğü geri verilmiş kul
MİRAHUR : Has ahırın en büyük yöneticisi
NAKİBÜ’L EŞRAF :Hz.Muhammed soyundan gelen kişilere
verilen ayrıcalıkları koruyan kurum (İlk Yıldırım Beyazid
döneminde kurulmuştur.İlk Nakibüleşraf ;Seyid Ali Nata Bin
Muhammed)
OTACI : Saray hekimi
PAZVANT : Rumeli’de gece bekçilerine verilen ad
PEYKLER : Postacılık, kuryelik ve muhafızlık yapan,
törenlerde yer alan asker sınıfı
REFTİYE: İhracat vergisi
PANDORLAR: Rumeli’de ücretli derbentçiler,kır bekçisi.
RİKABDAR : Hükümdarın ata binerken üzengisini tutan kişi
SARAÇLAR : Padişahın eyer ve koşum takımlarından
sorumlu görevliler.
SEKSON : Yeniçeri ocağının, savaşta kullanılan köpekleri
yetiştirmek ve yönetmekle görevli
SURRE ALAYLARI: Mekke ve Medine’ye özellikle Hac
zamanı ve Ramazan ayında hediye ve değerli eşya götüren
topluluk (İlk Çelebi Mehmet dönemi)
TÜNEL-İ BAHRİ : II. Abdülhamit döneminde tasarlanan tüp
geçit projesi (Marmaray)