Getirdi…

Erzin’in üzerinden, Amanosların batısından İsos’a gelen su,
Yumurtalık için yeterli değildi. Su Osmaniye üzerinden gelmeliydi.
Bir Ferhat Lazım...
Yumurtalık, Karataş büyümek istiyorlarsa su bulmalıdırlar. Çözüm için Roma
barışı dönemine ve ‘Suların Efendisi’
olmak isteyen bir ‘Ferhat’a gereksinim
vardır. Yumurtalık’a su teknik anlamda
çok uzaktır. Nispeten yakınındaki Ceyhan suyu içmeye uygun değildir. Erzin’in
üzerinden Amanosların batısından İsos’a
gelen su, Yumurtalık için yeterli değildir.
Su Osmaniye üzerinden gelmelidir. Amanosların kuzey yüzünden getirilmelidir.
Ancak önemli teknik sorunlar vardır.
Osmaniye’de denizden yükseklik 50 metreyken, Yumurtalık deniz seviyesindedir.
Su akımı için suyun eğiminin 1/250 olması idealdir. Su 250 metre gittiğinde 1 metre
alçalmalıdır. Aradaki mesafe kuş uçusu 40
km. dir. Su yolları düz inşa edilmiş olsalar
bile bu mesafede eğim 50 / 40 000, yani
1/800’dür. Bu teorik eğim, erişilemeyecek
bir hedeftir.
Yeryüzünde eğimi takip etmek, mesafenin uzatılması ve eğimin azalması anlamındadır. Su göllenecek ve suyun hızı
düşecektir. Bu kritik noktada çözüm, imparator Ferhat’tan gelir. Amasyalı Ferhat
dağları delmişti. Osmaniye - Yumurtalık
su yolunda dağlar delinmeli, vadiler su
kemerleri üzerinden aşılmalı veya sızdırmaz borular üzerinden sifon etkisiyle su
taşınmalıdır. Dağlar iki yönden delinmeli
ve orta yerde tüneller karşılaşmalıdır. Bu
da yüksek uygulamalı yüksek matematik
bilgisi demektir.
Yöntem ilk kez İ.Ö.5. yy’da Samos adasında kullanılmıştı. Bunlardan öte bu
kararlıkta yöneticiler olmalıdır. Bu su yolunu yaptıran Çukurova’nın Ferhatı kimdir? Ferhat, Domitianus’dur. İ.S. 1. yy’da
hüküm süren imparator’un Çukurova’ya
hizmeti çoktur. Aslında kardeşi ve babası
Titus ve Vespasian’da bölgemize hizmet
etmişti. Samandağı’ndaki antik kenti, sel
sularından korumaya yönelik ünlü Titus
Tüneli dönemlerinde yapıldı. Kadirli, ailenin adıyla –Flavianapolis-, kuruldu. Çukurova metropolü, Anavarza’daki Roma
su yolları, Domitian döneminde yapıldı.
Bu nedenle Anavarza’daki bir heykel, kaidesinde ‘Suların Efendisi’ unvanıyla anıldı.
Döneminde Roma, Hazar gölü kıyısındaki
‘Boyukdash’a kadar büyüdü.
Batı Çukurova’da, suların Ferhat gibi dağların delinerek getirildiği bir kent kuruldu. Domitiopolis günümüzde Ermenek
civarındaki Dindebol köyüdür. Dağlardan
taşınan sular, her taraftan şırıl şırıl akmaktadır.
Osmaniye’den Yumurtalık’a su geldi…
Çatalan’dan Karataş’a su hangi bahara?
Karataş’a su getirilmesi için Ferhat gibi
yöneticilere gereksinim var.
ipekkobaner@altinsehiradana.com
75