ı.uluslararası iş etiği kongresi

.
I.ULUSLARARASI
İŞ ETİĞİ KONGRESİ
AÇILIŞ KONUŞMASI
YMM. Nail SANLI
TÜRMOB Genel Başkanı
.
Ankara, 21-22 Eylül 2012
Sayın Başbakan Yardımcım, Sayın Gümrük ve Ticaret Bakanım,
TOBB’nin Değerli Başkanı, Ticaret ve Sanayi odaları ile Ticaret
Borsalarının değerli Başkanları, Meslek Camiamızın değerli Oda
Başkanları, Kurum ve Kuruluşlarımızın değerli temsilcileri, değerli
Akademisyenler, Yurt içinden ve Yurt dışından gelen değerli
Konuklarımız, Sevgili Meslek Mensupları, basınımızın değerli temsilcileri
sizleri öncelikle şahsım ve TÜRMOB camiası adına saygıyla
selamlıyorum.
Bugün burada TÜRMOB olarak TOBB ile birlikte ilkini düzenlemekte
olduğumuz ve umarım her yıl yapılarak süreklilik arz edecek,
gelenekselleşecek I. Uluslararası İş Etiği Kongresinin açılışı için
toplandık. Bu ilk Kongre için ana tema olarak “İş Etiğine Stratejik
Yaklaşım-Etik Liderliğin Rolü” olarak belirledik.
Kongremize
göstermiş olduğunuz bu coşkulu ilgi için teşekkür ediyor ve hepinize hoş
geldiniz diyorum.
Konuşmamın başında içinde bulunduğumuz ve kutlanmakta olan AHİLİK
haftasını kutluyor bu kongremizin AHİLİK haftasında gerçekleştirildiği
için mutlu oldugumuzu belirtmek istiyorum.
Sayın konuklar, Değerli katılımcılar bildiginiz gibi geçtiğimiz donem
TBMM önemli düzenlemelere imza attı. Bu düzenlemelerin en
önemlilerinden birisi de 6102 sayılı yeni TTK dur. Sayın Bakanımız
Hayati Yazıcı'nın önderliğinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, TOBB ve
TURMOB işbirliği ile yıl icinde çeşitli İllerde TTK tanıtım ve bilgilendirme
toplantıları yaptık. Yeni TTK yasası hakkında görüş, öneri ve eleştirileri
aldık. Sonunda yeni 6102 sayılı TTK kanunu değiştiren 6335 sayılı
yasanın
hazirlik asamasinda mesleki gelecegimiz acısından çok
önemsediğimiz 400. Md kapsamında degisiklik yapılarak var olan
mesleki
unvanlarımız
(SMM-YMM)
madde
kapsamından
çıkarılmıştı.TÜRMOB olarak yürüttüğümüz yogun ve etkili çalısmalar
sonucunda
hem meslek yasamızın kanun lafzı hemde mesleki
unvanlarımızın (SMM-YMM) madde metnine alınması konusunda Adalet
Komisyonu görüşmelerinden beslayarak TBMM genel kurulunda
yasalaşması aşamalarında bize katkı sağlayan ve destek veren Gümrük
2
ve Ticaret Bakanımız sayın Hayati Yazıcı'ya bütün Türmob camiası
adına huzurlarınızda bir kez daha teşekkür ediyorum.
Sayın Konuklar değerli katılımcılar,
Biz muhasebe meslek mensupları olarak etik ile kalkıp, etik ile yatan bir
camiayız. Tüm yasal düzenlemelerimiz ve uygulamalarımızın gerisinde
temel felsefe olarak iş ahlakı, etik değerler yatmaktadır. Zira mesleğimiz
bir itibar, prestij ve şöhret mesleğidir. Etik değerler ve iş ahlakı bizim
namusumuzdur. Şöhretimizin iyi olması, etik ilke ve normlara tam olarak
uymamız esastır. Etiğin mesleğimiz açısından önemi nedeniyle her yıl
Muhasebe Meslek Etiği Kongreleri düzenliyoruz, TÜRMOB bünyesinde
Etik Komitemiz çalışmalarını yürütüyor, etik eğitimlerimizle bu alanda
meslek mensuplarımızı bilgilendiriyor ve muhasebe etik kodlarımızı
uluslararası standartlara göre sürekli yeniliyoruz.
Muhasebe meslek mensuplarının çatı örgütü olarak TÜRMOB
mesleğimizin temel ahlaki norm ve moral değerini oluşturan meslek etiği
konusunu tüm düzenlemelerin temeline yerleştirmiştir. Bu kapsamda;
Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu
(IFAC) bünyesindeki
“Uluslararası Etik Standartları Kurulu” tarafından yayımlanan
“Profesyonel Muhasebeciler İçin Etik Kurallar El Kitabı”nın son Baskısı
Birliğimizce Türkçeye çevrilmiş olup, TÜRMOB tarafından kullanıcıların
hizmetine sunulmuştur.
Değerli Katılımcılar,
Uluslararası Muhasebe Etik Standartlarının Genel Uygulanışına ilişkin
olarak; muhasebe uygulamalarında iş etiği denildiğinde;
Muhasebe Etiği ve Temel Prensipler
Dürüstlük
Tarafsızlık
Mesleki Yeterlilik ve Gerekli Özen
Gizlilik ve Sır Saklama
Mesleki Davranış
konuları akla gelmektedir.
3
Ayrıca; Serbest Çalışan Profesyonel Muhasebeciler için;
Çıkar Çatışması
Ücret ve Diğer Ödemeler
Mesleki Hizmetlerin Pazarlanması
Hediye Alma ve Ağırlama
Tarafsızlık ve Bağımsızlık
Konuları muhasebe etiği kodlarının temel unsurlarını oluşturmaktadır.
Diğer taraftan; Bağımlı Çalışan Profesyonel Muhasebecilere yönelik;
Potansiyel çatışmalar,
Bilginin Hazırlanması ve Raporlanması
Yeterli Uzmanlıkla Hareket Etme
Finansal Çıkar ve
Rüşvetler
konuları temel etik kodlarıdır.
Bahsettiğim Etik Standartlar El Kitabının bağımlı ya da serbest çalışan
tüm meslek mensuplarımız yanı sıra iş aleminin çalışmalarında da yararlı
olacağına inanıyorum.
Değerli Konuklar değerli katılımcılar,
Mesleğimizin ulusal ve uluslararası düzeyde hızla değiştiği bir süreci
yaşıyoruz. Yeni yasal düzenlemeler ve uygulamalar bizi bekliyor. Ancak
değişmeyen bir şey var: ETİK ve AHLAKİ DEĞERLER.
Etik;
mesleğimizin ve biz meslek mensuplarının vicdanıdır. Etik ve meslek
ahlakına yönelik ne kadar düzenleme yapılırsa yapılsın kalbimizin,
vicdanımızın sesini dinlemezsek bu düzenlemeler bir anlam ifade
etmeyecektir.
Muhasebe Etiği (Deontolojisi) veya iş ahlakı , “kanunlara uygun
işlemlerin yanı sıra, toplumun güncel değer yargılarına da önem vererek
güvenilir bilgilerin topluma sunulması” olarak tanımlanabilir. Gerçekten
günümüzde basında ya da yetkili kişilerin söylemlerinde; “Etik olarak
doğru bulmuyorum”, “Bu uygulama yasal ama etik değil”, “Hiç etik
değil” gibi ifadelerin sıklıkla kullanıldığını görmekteyiz. Bu ifadelerin
sonucu etik değerlere uymamanın bir yaptırımı olmamasını da
4
getirmektedir. Yani yapılan şey her neyse, yasal ancak ahlaki
görülmemekte tabir-i caizse yapanın yanına kar kalmaktadır. Çünkü bir
yaptırım ya da ceza uygulanmamaktadır.
Stratejik etik anlayışının kapsamı içinde etkili ve etkin bir liderlik de
bulunmaktadır. Kurumlarda liderin etik konulara rol model olması
gerekmektedir. Güzel bir ata sözümüz var : “Balık baştan kokar.” Lider
kendisi etik davranışlar sergilemezse, onu takip edenlerden de bunu
beklemeye hakkı yoktur.
Yukarıda yaptığım iş etiği kavramının tanımı kapsamında şu aşamada
izninizle muhasebe meslek etiğine gelmek istiyorum. Muhasebe meslek
etiğini içeren bazı temel unsurlar ön plana çıkmaktadır:
Sorumluluklar; bağımsız olarak çalışan meslek mensuplarının
adına iş yaptıkları bireye, meslektaşlarına ve kamuya karşı eşit
mesafeli olduklarını bilerek faaliyetlerin herhangi bir tarafın lehine
veya aleyhine bozulmamasını ifade eder.
Kamu çıkarı; yapılan faaliyetler sonucunda kamu yararı
gözetilerek genel ekonominin aleyhinde durumların ortaya
çıkmasının engellenmesidir.
Dürüstlük; sorumlu olunan tüm tarafların hakkının her ne nedenle
olursa değişmeyeceği fikrinin sorumlu olunan taraflara verilerek
onların nezdinde gerekli güvenin sağlanmasıdır.
Tarafsızlık ve Bağımsızlık; bir taraf adına ücret karşılığı iş
yapılıyor olsa bile, meslek mensuplarının yapılan iş sürecinde
bağımsız olduğunu düşünerek tarafsız olarak faaliyetlerini
sürdürmesidir.
Özenli çalışma; sorumluluk bilinci içerisinde yerine getirilen
faaliyetlerin, teknik bilgiye sahip olarak meslek ahlakının vermiş
olduğu bir anlayış kapsamında hareket edilmesidir.
5
Değerli Konuklar, Sayın Meslektaşlarım,
Mesleğimiz son dönemlerde kabuk değiştirmekte, yeni uzmanlık alanları
bizlerden hizmet beklemektedir. Meslek etiği açısından da yeni alanlar
yeni sorumlulukları getirmektedir.
Meslek mensuplarımızın yeni TTK ve uluslararası gelişmeler
kapsamında başta muhasebe, denetim alanlarındaki yeni düzenlemelere
uyum sağlamaları, geleceğe yönelik yol haritalarını çizmeleri ve mesleki
uzmanlaşmaları büyük önem taşımaktadır.
Muhasebe; kayıt tutma fonksiyonundan finansal raporlama fonksiyonuna
hızla geçiş yaparken, muhasebe mesleği de farklı uzmanlık alanlarına
yönelmektedir.
Özellikle son on yılda, Enron ve sonrası yaşanan kurumsal muhasebe
skandalları ile birlikte global düzeyde finansal mimari yeniden
şekillenmekte, ulusal ve uluslararası düzenleyici otoriteler ve standart
koyucu kurullar düzenleme ve standartlarını eskisinden daha özenle
değerlendirmekte ve yenilemektedirler. Bu yeni düzenlemeler başta
muhasebe (finansal raporlama) standartları ve denetim standartları
olmak üzere tüm mesleki standartları kapsamaktadır.
Enron ile başlayan küresel kurumsal skandallar düzenlemelerin tek
başına yeterli olmadığını, kurumsal yönetim uygulamalarının ve etik
değerler ve etik kodlarının şirketler açısından önemini ortaya koymuştur.
Bağımsız denetim ve bağımsız denetçilik olgusu sadece halka açık ve
kamusal sorumluluğu olan şirketler için değil, kamu kesimi dahil tüm özel
sektör işletmelerini, vakıfları, dernekleri, kooperatifleri yani üçüncü sektör
olarak adlandırılan sivil toplum örgütlerini de kapsar şekilde
genişlemekte, toplumun her kesimi eskisinden daha çok şeffaflık ve
hesap verilebilirlik aramaktadır. Söz konusu gelişmeler, bağımsız
denetim kavramının önemini artırmakta ve meslek mensuplarının bu
alana yönelmelerine neden olmaktadır. Bağımsız denetimin önemini
artıran bir diğer gelişme ise yeni yasal düzenlemelerdir. Başta, yeni Türk
Ticaret Kanunu olmak üzere çeşitli düzenlemelerde bağımsız denetime
ve bağımsız denetçiye olan talep her geçen gün artmaktadır.
6
Global düzeyde raporlama kavramı, finansal raporlama kavramının
üzerine taşınmakta ve uluslararası düzeyde sosyal raporlama kavramı
ön plana çıkmaktadır. Günümüzde işletmelerden sosyal hayata ve
çevreye eskisinden daha çok duyarlı ve sorumlu yaklaşmaları
beklenmektedir. Başta kamusal sorumluluğu olan işletmeler olmak üzere,
işletmelerden finansal raporları yanı sıra sosyal raporlama yapmaları da
beklenir hale gelmektedir. Sosyal muhasebe ve raporlama kavramı, kıt
kaynakların insan sağlığına yararlı bir şekilde kullanılması ve çevreye en
az zararla üretim yapılması hususlarına ilişkin değerlendirmeleri içeren
bir raporlama anlayışıdır. Bu kapsamda çevre muhasebesi ve
raporlaması, karbon muhasebesi ve raporlaması konuları sosyal
muhasebe ve raporlama anlayışına bazı örnekler olarak verilebilir.
Özellikle düzenleyici ve denetleyici otoritelerin her geçen gün sosyal
sorumluluk kavramına daha fazla önem vererek, düzenledikleri ve
denetledikleri piyasalar ve şirketler için sosyal raporlama uygulamalarını
yaygınlaştırdıkları görülmektedir. Bu uygulamalar toplumsal duyarlılık ve
etik değerlerin ön plana çıkardığı yeni alanlardır.
Ekonomik ve ticari hayatın gelişmesi, piyasaların genişlemesi ve finansal
piyasaların baş döndürücü bir hızla küreselleşmesi; beraberinde her
geçen gün muhasebe mesleğinde yeni uzmanlık alanları, açılımlar ve
ufuklar kazandırmaktadır. Bu alanların etik değerler ve iş ahlakı ile yakın
bir ilişkisi vardır.
Bu yeni açılımlarda başarı sağlayabilmemiz için yeterli bilgi birikimi ve
donanıma sahip olmamız yanı sıra, her zaman vicdanımızın sesini
dinlememiz, ahlaki ve etik değerleri dikkate almamız gerektiğini bir kez
daha vurgulamak istiyorum.
7
Sayın Konuklar, değerli katılımcılar,
Sözlerime son verirken, 1. Uluslararası Etik Kongremize katılarak bizleri
onurlandıran Başbakan Yardımcımız Sayın Beşir Atalay'a, Gümrük ve
Ticaret Bakanımız Sayın Hayati Yazıcı'ya Bu Kongreyi birlikte
gerçekleştirdiğimiz ev sahibi kurumlardan TOBB başkanı sayın Rifat
Hisarcıklıoğlu'na, burada iki gün boyunca bizlerle bilgilerini paylaşacak
olan ve değerli sunumlarıyla kongremize katkı sağlayacak olan Yurt
içinden ve Yurt dışından katılan değerli Akademisyen ve
konuşmacılarımıza, Değerli Oda Başkanlarına teşekkür ediyorum. En
büyük teşekkür her zamanki gibi siz katılımcılara, katılımınız ile bu
kongremizi anlamlı hale getirdiğiniz için siz değerli katılımcılara sonsuz
teşekkür ediyor ve bu kongremizin mesleğimize ve is dünyasına yararlar
getirmesi dileği ile saygılar sunuyorum.
8