1 : 1 8 19.5.1336 0 : 2

1:18
19.5.1336
0:2
I tinaden arz edeyim ki, bu gibi mesaili mühimme
Büyük Millet Meclisi Riyaseti Aliyesine
yalnız para ve şahıs işidir. Encümenler mesai­
Hukuku Milliye ve tarihiyemizin müdafaası
nin programını tanzim edebilirler, bunun sure­
hususunda giriştiğimiz mücahedenin azamet ve
ti tatbikini idare edemezler. Yunan Hükü­
ulviyetini takdir etmiyecek bir islâm ve Türk ta­
metinin bugünkü irşadat ve istihbarat teşkilâtı
savvur edilemiyeceği halde maatteessüf bu son
da bizim için bir taziyanei teşvik olmalıdır. (Bu
günlerde bâzı müfsit edaninin vücuda getirdik­
hususta icabederse ve arzu buyurulursa malû­
leri gayet mühim teşkilât sayesinde en sadık
mat veririm) onun için :
ve en vefakâr köylü kütlesi büyük bir hissi ihti­
1. İrşadat ve istihbarat nezareti yahut mü­
ras ile Kuvayi Milliye aleyhine kıyam ve bir
düriyeti umumiyesi ihdası ile teşkilât ve lâzımçok kanlı vâkayiin hudusuna sebebiyet vermiş­
gelen terakkiyatm bir zatın idaresinde tedviri,
lerdir. Anzavur melunu bundan altı ay mukad­
dem birinci isyanında süratle tenkil edildikten
2. Her vilâyet ahalisinin vaziyetine, ahvali
sonra ikinci bir isyan ihzarından geri kalmamış
ruhiyesine göre propaganda programlarının tan­
ve bu ikinci isyan Biga ahalisinin himmetiyle ya­
zimi ile temini tatbiki ve tatbikinin hüsnüsu­
tıştırılmış ve Bigalılar Anzavur ile kanlı müsa­
retle cereyanını idare,
demelerden sonra tenkile muvaffak olmuşlardır.â öyle olduğu halde maatteessüf Anzavur'un
3. Bilûmum Kuvayi Milliye gazetelerinin
bir program dâhilinde neşir ve tamimi ve mmüçüncü isyanında en emin kuvvetini Bigalılar
takalara taksimi, gazetelerin en ücra köylere ka­
teşkil eylemişlerdir. Anzavur'un Balıkesir ve
dar tevzii,
Biga sancakları civarında vukua getirdiği isyan­
lar daima yatıştırılmış ve avenesi tenkil edil­
4. Bu Müdiriyeti Umumiyeye oldukça mü­
miş olduğu halde mütaaddit defalar o muhitte
him
bir para tahsisi,
yeniden gaileler ihdası ikinci propagandasının
kuvveti ve para tesiriyle olmuştur. Fakat An­
5. İrşat Encümeninin bu Müdüriyeti Umuzavur'un propagandaya verdiği ehemmiyet ha­
miyeyi daimî kontrol oltmda bulundurması ve
kikaten şayanı ehemmiyettir. Otuz haneden mü­
meselenin Meclisi Millimizde derhal müzakere­
rekkep bir köy halkının yedi sekiz yüz mevcutlu
siyle lâzımgelen teşkilâtın icrasını talep ve te­
bir kuvvetimize saatlerce mukavemet ettik­
menni eylerim, efendim.
16. V . 1336
ten ve o köy kısmen harap ve türabolduktan
Saruhan Mebusu
sonra arzı teslimiyet etmesi Kuvayi Milliye aley­
Mustafa Necati
hinde kendilerine verilen fikrin onların hissi­
MUSTAFA NECATİ B. (Saruhan) — Arzu
yatı diniye ve milliyesini tahrik edecek mahi­
buyurulursa izahat vereyim.
yette bulunmasından mütevellittir. Bu köy­
ALİ ŞÜKRÜ B. (Trabzon) — Efendim, İr.
lüler arzı teslimiyet ettikten sonra kendilerin­
şat Encümeni, arkadaşımızın düşündüğü şekli
den icra edilen tahkikat ve tetkikatta pek sa­
daha evvel düşünmüş ve bu hususta karar itti­
mimî olarak itiraf eylemişlerdir ki; (Kuvayi
haz etmiştir. Karar zannederim ki, Heyeti Umu­
Milliye izmir'i Yunanlılara vermiş, İstanbul'da
miyeye arz edilmiştir. Hakikaten bu gibi işlerle
Halifemizi İngilizlere satmış, şimdi Padişah el
meşgul olmak ve bu şeyleri yapmak için Müdi­
altından Anzavur Paşayı ve Gâvur İmamı gön­
riyeti Umumiye, ihdasına lüzum görmüştük ve
dermiş, fetva çıkarmış, beni milletim kurtarsın)
bu Müdiriyeti Umumiye, İstihbarat ve Matbuatı
demiş. Bu hisle köylü de silâha sarılmış ve ölü­
Umumiye Müdiriyeti ismiyle Dahiliye Vekâleti­
mü hayata tercih ederek pek şiddetli hücum­
ne merbut olacaktır. Her halde Heyeti Umumilar etmiştir. Şimdiye kadar olan tecrübe netice­
yece bu kabul ediliyorsa bu teşkilâtla vazifesine
si olarak arz ederim ki; kalblerin fethi için si­
de başlamış olur. Bunun tekrar müzakeresine
lâhtan evvel söz lâzımdır. İstihbarat ve irşadat
mahal
yoktur. O kararname buraya geldiğinde
Kuvayi Milliyemizin esası, temelidir. Teşkilâtı
müzakere edilecektir.
umumiyemizin hüsnüsuretle cereyanı, halkın
Kuvayi Milliyeye olan merbutiyetiyle kaimdir.
MUSTAFA NECATİ B. (Saruhan) — Efen­
Fedakârlığın en ulvisini, en şayanı takdirini
diler, şu bir senelik devam eden müeahede dev­
resinde irşat ve propagandanın pek büyük bir
şimdiye kadar yapmış ve yapmakta bulunmuş
tesiri olmuştur. Kuvayi Milliye muhitinde ha­
olan İzmir cepheleri kazaları, sancakları ahalisi
kikaten ilk tesiri yapan propagandalardır. Fa­
Yunan işgali esnasında yapılan irşadat sayesin­
kat Kuvayi Milliyeye karşı vukubulan teşkilâtın
de bu büyük ve millî işe girişmiş, eşrafından,
esasatı...
müftüsünden en küçük ferdine hattâ kadınları­
na kadar çalışmışlardır. Onun için irşadata
REİS — Efendim, esas itibariyle İrşat Encü­
atfı ehemmiyet Duyurulması elzemdir. İrşadat
meni bu esası kabul etmiş değil mi efendim? Ve
için her ne kadar bir encümen teşkil edilmiş ise
Meclisi Âlinize bir kararname gönderdi. Meclis
de şimdiye kadar olan mütaaddit tecrübeme isde bunu nazarı itibara alıyor. O halde bu ka-
— 354 —