İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER ................................................................................................... iii ÖNSÖZ ........................................................................................................... iii BÖLÜM ‐1‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 1 FİZYOLOJİK AÇIDAN BEDENİN İNCELENMESİ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 1 Beden Nedir? .................................................................................................. 1 En Küçük Parçamız: Hücre .............................................................................. 1 Hücrenin Bölümleri ......................................................................................... 3 İkinci Önemli Parçamız: Dokular ..................................................................... 5 İnsan Bedenine Giden Son Kavşak: Organlar ve Sistemler ............................. 7 Hareket Sistemi .............................................................................................. 8 Dolaşım Sistemi ............................................................................................ 11 Solunum Sistemi ........................................................................................... 14 Sindirim Sistemi ............................................................................................ 17 Boşaltım Sistemi ........................................................................................... 19 Üreme Sistemi .............................................................................................. 22 Sinir Sistemi ve Duyu Organları .................................................................... 24 İçsalgı Sistemi ............................................................................................... 27 BÖLÜM ‐2‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 31 BEDEN VE CİNSELLİK ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 31 Cinsellik ve Cinselliğin Kapsamı .................................................................... 31 Cinselliğin Biyolojik Bağlamda Ele Alınması .................................................. 32 Bedene Yolculuk Erkek ve Kadın Üreme Organları .................................................................. 32 Cinsel Tepki Döngüsü.................................................................................... 34 Cinsel İşlev Bozuklukları................................................................................ 35 Aile Planlaması Yöntemleri ........................................................................... 37 Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar .................................................................... 39 Cinselliğin Psiko-Sosyal Bağlamda Ele Alınması ............................................ 41 Cinselliğin Gelişimi ........................................................................................ 41 Bebeklik ve Çocukluk Dönemindeki Cinsellik ............................................... 42 Ergenlikte Cinsellik........................................................................................ 43 Yetişkinlikte Cinsellik .................................................................................... 44 Yaşlılıkta Cinsellik .......................................................................................... 45 Cinsiyet ve Cinsiyet Rolleri ............................................................................ 45 Cinsel Yönelimler ve Cinsel Kimlik ................................................................ 47 Aşk Kuramları................................................................................................ 48 Bağlanma Kuramı.......................................................................................... 48 Aşk Stilleri ..................................................................................................... 49 Üçgen Aşk Kuramı ......................................................................................... 50 BÖLÜM ‐3‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 53 BEDEN İMAJI ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 53 Beden İmajının Tanımlanması ...................................................................... 53 Beden İmajı İle İlgilenmenin Tarihi ............................................................... 56 Beden İmajı İle İlgili Kuramlar ....................................................................... 57 Beden İmajını Etkileyen Faktörler................................................................. 59 Bireysel Faktörler .......................................................................................... 59 vi Bedene Yolculuk Sosyo-Kültürel Faktörler ............................................................................... 62 Beden İmajının Gelişimi ................................................................................ 67 Çocukluk Döneminde Beden İmajının Gelişimi............................................. 67 Ergenlik Döneminde Beden İmajının Gelişimi .............................................. 68 Yetişkinlik ve Yaşlılık Döneminde Beden İmajının Gelişimi........................... 69 BÖLÜM ‐4‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 75 BEDENİN PSİKOPATOLOJİSİ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 75 Bedenin Psikopatolojisi................................................................................. 75 Yeme Bozuklukları ........................................................................................ 75 Anoreksiya Nevroza ...................................................................................... 76 Anoreksiya Nevroza ve Beden İmajı ............................................................. 77 Bulimiya Nevroza .......................................................................................... 78 Tıkınırcasına Yemek Yeme Bozukluğu .......................................................... 79 Yeme Bozukluklarının Sebepleri ................................................................... 80 Yeme Bozukluklarının Tedavisi ..................................................................... 80 Olumsuz Beden İmajı ve Risk Faktörleri ....................................................... 82 Beden İmajı ve İntihar .................................................................................. 82 Beden İmajı ve Cinsel Taciz ........................................................................... 82 Beden İmajı ve Depresyon ............................................................................ 83 Beden İmajı ve Obezite ................................................................................. 84 Beden İmajı ve Kendine Zarar Verme ........................................................... 85 Beden İmajı ve Bağlanma ............................................................................. 87 Beden İmajı ve Özsaygı ................................................................................. 88 vii Bedene Yolculuk BÖLÜM ‐5‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 93 OLUMLU BEDEN İMAJI GELİŞTİRME ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 93 Olumlu Beden İmajı Geliştirme .................................................................... 93 Olumlu Beden İmajı Oluşturmanın Gerekliliği .............................................. 93 OLUMLU BEDEN İMAJINI GELİŞTİRMENİN VE OLUMSUZ BEDEN İMAJINI ÖNLEMENİN BOYUTLARI .............................................................................. 94 Sağlık Beslenme ............................................................................................ 94 Fiziksel Aktivite ............................................................................................. 95 Medya Okuryazarlığı ..................................................................................... 98 Özsaygıyı Geliştirmek.................................................................................... 99 BÖLÜM ‐6‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐105 OLUMSUZ BEDEN İMAJININ PSİKOTERAPİSİ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐105 Olumsuz Beden İmajının Psikoterapisi ....................................................... 105 Psikoeğitim Temelli Müdahaleler ............................................................... 105 Pozitif Psikoloji Temelli Müdahaleler ......................................................... 106 Psikodinamik Temelli Müdahale................................................................. 108 Bilişsel Davranışçı Yaklaşım Temelli Müdahale .......................................... 109 Pozitif Psikoterapi Temelli Müdahale ......................................................... 109 Pozitif Psikoloji ve Pozitif Psikoterapi Temelli Olumsuz Beden İmajına Müdahale Programı .................................................................................... 110 BÖLÜM ‐7‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐119 OLUMSUZ BEDEN İMAJINA MÜDAHALEDE GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA OTURUMLARI ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐119 viii Bedene Yolculuk BÖLÜM ‐8‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐187 OLUMSUZ BEDEN İMAJINA MÜDAHALEDE GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA OTURUM ÖRNEKLERİ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐187 OLUMSUZ BEDEN İMAJININ GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA MÜDAHALESİNE YÖNELİK OTURUM ÖRNEKLERİ ................................................................... 187 BÖLÜM‐9‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐223 OLUMSUZ BEDEN İMAJINA MÜDAHALEDE BİREYLE PSİKOLOJİK DANIŞMA OTURUM ÖRNEKLERİ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐223 OTURUMUN TEMASI: OLUMSUZ BEDEN İMAJI PROBLEMİNİ TANIMLAMA ------------------------------------------------------------------------------223 OLUMSUZ BEDEN İMAJINI TETİKLEYİCİ FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ OTURUMU ---------------------------------------------------------------------------------243 MEDYA OKURYAZARLIĞI OTURUMU ------------------------------------------------258 OTURUMUN TEMASI: BEDENİN İŞLEVSELLİĞİNE ODAKLANMA --------------271 ix