Orijinal Görüntü Original Image 103 Dilate kardiyomiyopatide biatriyal trombus Biatrial thrombosis in dilated cardiomyopathy Kenan ‹ltümür, Aziz Karabulut, Zülküf Karahan, Nizamettin Toprak Dicle Üniversitesi T›p Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dal›, Diyarbak›r, Türkiye Altm›fl yafl›nda bir erkek hasta nefes darl›¤› ve vücudunda fliflkinlik flikayeti ile gö¤üs hastal›klar› klini¤inde tedavi edilirken toraks bilgisayar tomografisinde (CT) kalp boflluklar›nda geniflleme ve sa¤ atriyumda kitle saptanmas› üzerine klini¤imize baflvurdu ( NYHA IV). Hasta son bir y›ld›r kronik kor pulmonale olarak tedavi ediliyormufl. Fizik muayenede kan bas›nc› 100/80 mmHg, nab›z; 95/dak, solunum say›s›; 36/dak, atefl; 36.70C idi. Dil ve dudaklar› siyanotik olan hastan›n, bilateral juguler venöz dolgunlu¤u vard›. Akci¤er (AC) bazalde solunum sesleri azalm›fl, orta k›s›mlarda krepitan ralleri mevcuttu. Mitral odakta 2/6 sistolik üfürüm ile beraber S3 duyulmaktayd›. Alt ekstremitelerde bilateral pretibial ödem mevcuttu. Elektrokardiyografisinde sol dal blo¤u ve P pulmonale, gö¤üs röntgeninde ise kardiyomegali, sa¤da plevral effüzyon, AC'de konjesyon bulgular› vard›. Transtorasik ekokardiyografide (TTE) (fiekil 1); tüm kalp boflluklar› genifllemifl [sol ventrikül (LV) 6.1cm, sa¤ ventrikül (RV); 5.1cm, sol atriyum (LA); 4.8 cm, sa¤ atriyum (RA); 4.9 cm] ve LV ejeksiyon fraksiyonu (LVEF %21) global olarak azalm›flt›. Pulmoner arter bas›nc› 47 mmHg idi. Transözofajiyal ekokardiyografide (TEE) (fiekil 2), TTE bulgular›na ek olarak her iki atriyumda yo¤un spontan ekokontrast (SEK) ve trombus ile uyumlu kitle saptand›. Derin ven renkli Doppler normal idi. Akci¤er sintigrafisinde segmental düzeyde perfüz- fiekil 1. Transtorasik ekokardiyografide tüm kalp boflluklar› genifl olarak görülmektedir fiekil 2. Transözofajiyal ekokardiyografide hem sol atriyum (A) hemde sa¤ atriyumda (B) trombus görülmektedir. Yo¤un SEK ile beraber atriyal appendiks normal görünmektedir (C) SEK- spontan ekokontrast flma adresi: Dr. Kenan ‹ltümür, Dicle Üniversitesi T›p Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dal›, Diyarbak›r-Türkiye Yaz›flm Tel : 0412-2488001/4729, Mobil tel; 0532-2079889, Fax: 0412-2488264, E-posta: kencan@dicle.edu.tr 104 Anadolu Kardiyol Derg 2006; 6: 103-4 ‹ltümür ve ark. Dilate kardiyomiyopatide biatriyal trombüs fiekil 3. Akciger perfüzyon sintigrafisinde hem sol hemde sa¤da emboli ile uyumlu perfüzyon defektleri görülmektedir fiekil 4. Toraks bilgisayar tomografisinde sa¤ atriyumda kitle imaj› görünmektedir yon defektleri (fiekil 3), kraniyal CT'de kronik infarktüs alanlar›, toraks CT'de ise RA'da 2 X 1.5 cm boyutlar›nda kitle saptand› (fiekil 4). Hastaya kalp yetersizli¤i tedavisi uyguland›ktan sonra genel durumu h›zl› bir flekilde düzeldi (NYHA klas II). Yap›lan kontrol TEE'de trombus çaplar›n›n azald›¤› (LA'daki; 1.1 X 0.56 cm, RA'daki; 1.0 X 0.52 cm) ancak yo¤un SEK'in devam etti¤i görüldü. Sol ve sa¤ atriyumda ayn› anda trombuse nadir olarak rastlan›r. Dilate kardiyomiyopati kalp boflluklar›nda geniflleme ve sol ventrikül fonksiyonlar›nda bozulma ile karakterize olup, trombus ve embolik olaylar›n s›kl›kla geliflti¤i bir durumdur (1,2). Her ne kadar TTE intrakardiyak trombüslerin teflhisinde iyi bir yöntem olsa da özellikle TEE'nin bu konudaki üstünlü¤ü tart›fl›lmazd›r (1). Ekokardiyografi d›fl›nda manyetik rezonans ve CT gibi di¤er görüntüleme yöntemleri de trombüslerin saptanmas›nda faydal› olabilmektedirler (3). Bizim vakam›zda her iki atriyumdaki trombüsler TTE'de saptanmazken, baflka endikasyonla çekilen toraks CT'de tesadüfen RA'da kitle saptanmas› üzerine yap›lan TEE'da saptand›. Bu durum TEE'nin trombüsü saptamadaki yüksek sensitivite ve spesifisitesini do¤rulamaktad›r. ‹ntrakardiyak trombüsler akustik özelli¤inden dolay› TTE ile görüntülenmeyebilir (1). Atriyum içindeki trombüsler, miksoma, di¤er tümörler ve artefaktlar ile s›k kar›fl›r (1). Bizim hastam›zda TEE'de yo¤un SEK saptanmas› ve kontrol TEE incelemesinde kitlenin çap›n›n azalmas› bu kitlenin trombüs olabilece¤ini düflündürmektedir. Sol atriyumdaki trombüsler sistemik, sa¤ atriyumdakiler ise pulmoner emboliye neden olarak ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedirler (1,2,4). Bu nedenle kardiyak trombüslerin saptanmas› ve tedavi edilmesi önem arz etmektedir. Kaynaklar 1. 2. 3. 4. Errichetti A, Weyman AE. Cardiac tumors and masses. In: Weyman AE, editor. Principles and Practice of Echocardiography. 2nd ed. Philadelphia: Lea & Febiger; 1994. p. 1135-70. Siostrzonek P, Koppensteiner R, Gossinger H, Zangeneh M, Heinz G, Kreiner G, et al. Hemodynamics and hemorheologic determinants of left atrial spontaneous echo contrast and thrombus formation in patients with idiopathic dilated cardiomyopathy. Am Heart J 1993: 125; 430-4. Rousso I, Deviri E, Lerner MA, Jortner R, Levy MJ. CT diagnosis of left atrial thrombus undiagnosed by echocardiography. Comput Radiol. 1984; 8: 293-6. Karabulut A, ‹ltümür K, Toprak N. Antikoagulan tedavi almayan ve sol atriyumda trombus saptanan iki mitral stenoz vakas› - Olgu sunumu. Anadolu Kardiyol Derg. 2004; 4: 187-8.