TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI BİLGİ BELGE MERKEZİ(BBM) Döküman Bilgileri EMO BBM Yayın Kodu Makalenin Adı Makalenin Yayın Tarihi Yayın Dili Makalenin Konusu Makalenin Kaynağı Anahtar Kelimeler Yazar 1 : : : : : : : : 202 Sertifikasyon ve Faydaları ?/11/2004 Türkçe Sertifikasyon ve Faydaları Meyerhaber, Sayı:?, Kasım 2004 Sertifikasyon Yusuf Çakabey Mengi Açıklama Bu doküman Elektrik Mühendisleri Odası tarafından açık arşiv niteliğinde olarak bilginin paylaşımı ve aktarımı amacı ile eklenmiştir. Odamız üyeleri kendilerine ait her türlü çalışmayı EMOP/Üye alanında bulunan veri giriş formu aracılığı ile bilgi belge merkezinde yer almasını sağlayabileceklerdir. Ayrıca diğer kişiler çalışmalarını e-posta (bbm@emo.org.tr) yolu ile göndererek de bu işlemin gerçekleşmesini sağlayabileceklerdir. Herhangi bir dergide yayınlanmış akademik çalışmaların dergideki formatı ile aynen yer almaması koşulu ile telif hakları ihlali söz konusu değildir. Elektrik Mühendisleri Odası Bilgi Belge Merkezi’nde yer alan tüm bilgilerden kaynağı gösterilerek yararlanılabilir. Bilgi Belge Merkezi’nde bulunan çalışmalardan yararlanıldığında, kullanan kişinin kaynak göstermesi etik açısından gerekli ve zorunludur. Kaynak gösterilmesinde kullanılan çalışmanın adı ve yazarıyla birlikte belgenin URL adresi (http://bbm.emo.org.tr/genel/katalog_detay.php?katalog=2&kayit=202) verilmelidir. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Bilgi Belge Merkezi Yayınlanmış Makaleler Kataloğu Kayıt No: 202 SERTİFİKASYON ve FAYDALARI MEYERHABER, Kasım 2004 Yusuf Çakabey Mengi Endüstri Mühendisi MEYER LTD. yusuf@meyer.gen.tr Hangi alanda olursa olsun, bir konuyu bilmek, iki şeyi öğrenmekle tam olarak öğrenilmiş olur. Bunların birincisi öğrenilecek şeyin ne olduğunu tam olarak anlamak, ikincisi de o işin kazandıracağı faydaları öğrenmektir. Bunlara ilaveten, anlamayı kolaylaştırmak için ilgili konuyla alakalı yardımcı bilgileri de önceden öğrenmek gerekir. Sertifikasyon nedir? Neden ihtiyaç duyulmuştur? Kazandıracağı faydalar nelerdir ve sertifikasyonla alakalı olarak hangi konuları bilmek gerekir? İşte bütün bu sorulara yukarıdaki öğrenme mantığı içerisinde bakmak gerekir. Ancak bu konu, teferruatıyla incelenmek istendiğinde bu alanın kifayet edemeyeceği kadar geniş olduğu için, burada mevzuya bir girizgah niteliğinde temas etmekle yetineceğiz. Türk Dil Kurumu sözlüğünde "sertifikasyon", Fransızca "certification" kelimesinin karşılığı olarak ve "Tasdik etme, tasdik" manasında kullanılmaktadır. Uygulamada ise "Belgeleme, onay, onaylama" gibi manalarda kullanıldığı görülmektedir ki, bu alanda çok sık karşılaşılan "certification body" tamlaması, "Belgelendirme Kuruluşu" olarak Türkçemize çevrilmesi bu ifademizi doğrular niteliktedir. Kelimelerin özel manalarına fazla takılmadan, kısa ve öz bir ifade ile "sertifikasyonu" tanımlamak istediğimizde ise, çok kolay bir şekilde "belli referans özellikler göz önüne alınarak, bir kişi, süreç veya organizasyonun o özelliklerde olduğunun onaylanması ve genel itibariyle bunun bir sertifika ile belgelendirilmesi" olarak tanımlayabiliriz. Bu cümleden alarak, bilgisayar sertifikaları, eğitim sertifikaları, kalite sertifikaları gibi günlük hayatta çok sık olarak karşılaştığımız örnekleri verebiliriz. Gerek dergimizin içeriği ve gerekse hitap ettiği okuyucu kitlesi göz önüne alınırsa, burada ki örneğimizi kalite sertifikaları üzerinde detaylandırmak faydalı olacaktır. Örneğin ISO 9001:2000 standardına göre yapılmış bir denetim neticesinde alınan sertifikayı ele alalım ve yukarıda sorulan sorulara bu örnek üzerinde cevap bulmaya çalışalım. ISO 9001:2000 sertifikasyonu nedir? Organizasyonun ilgili standardın şartlarına uyduğunun belirlenip onaylanması için, gerçekleştirilen ve içeriğinde doküman inceleme, denetim, raporlama gibi alt süreçleri içeren ve sonuçta olumlu ise bir belgenin yayınlanmasıyla tamamlanana bir süreçtir. Bu sertifikasyonun faydaları nelerdir? Bu soruda, ISO 9001:2000 sistemine sahip olmanın getireceği faydaları izah etmek bu yazının kapsamında olmadığı için, ISO 9001:2000 sistemine sahip bir firmanın bu belgeye sahip olmak için sertifikasyon sürecine girmesinin ne fayda sağlayacağı belirtilecektir. Özetle, 3. taraflara böyle bir sistemi olduğunu ispat edebilecektir, buradan hareketle pazarlama amaçlı kullanılarak rekabet avantajı sağlayacaktır, her ne kadar sisteme sahip olsa da uzman denetçilerin denetimiyle eksiklerini görecek, iyileşme yolunda adımlar atabilecektir, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Bilgi Belge Merkezi Yayınlanmış Makaleler Kataloğu Kayıt No: 202 sertifikaya sahip olmak organizasyon içerisinde bu konuda ki bilinç ve duyarlılığı arttıracağı için çalışmalardaki ciddiyet ve verilen önem artacaktır vs. ISO 9001:2000 sertifikasyonuyla alakalı olarak neler bilmek gerekir? Bunun için de yine ISO 9001 sistemiyle alakalı olan yardımcı bilgiler değil (kalite, sürekli iyileşme, süreç yönetimi vs) direkt olarak sertifikasyonuyla ilgili olanlara bakacağız ki bunlardan ilk akla gelen "akreditasyon"dur. Yine Türk Dil kurumu sözlüğüne bakacak olursak, "akreditasyon", Fransızca "accreditation" kelimesinin karşılığı olarak "Denklik" manasında kullanılmaktadır. Yani farklı ülkelerde, farklı kurumlarca gerçekleştirilen sertifikasyon süreçlerinin denk olması, tanınmasıdır. Bu husus önemlidir çünkü madem sertifikasyon süreci belli bir yeterliğin göstergesidir, bunu onaylayan kurumların da yeterli olması ve sertifikasyonun şüpheye mahal vermeyecek objektiflikte olması işin doğası gereği olmazsa olmazdır. Bu konuda detaylı ve başka bir makale konusu olarak incelenecek kapsam ve önemde olduğu için burada bu kadarla iktifa ediyoruz. Sertifikasyonu örnek üzerinde bu kadar açıkladıktan sonra, sertifikasyonun kişi ve kurumlara sağlayacağı faydaları genel olarak özetleyerek yazımıza son vermek istiyoruz. Son bir hatırlatma olarak ta, bu konu işlenirken salt "sertifikasyonun faydaları" üzerinde durduğumuzu, yani sadece sertifikasyon süreci ve bunun getirilerinin ele alındığını, sertifikasyonun yapıldığı özelliğin -ki bu ISO 9001 sistemine sahip olmak, bir bilgisayar programının kullanmada uzman olmak olabilir- önem ve faydalarının üzerinde durulmadığını hatırlatmak isteriz. Bunların, karıştırılmaması gereken iki ayrı inceleme sahası olduğu unutulmamalıdır. Sertifikasyonun Faydaları: · Sertifikasyon kişi/kurumların ilgili alandaki yeterliliğini/profesyonelliğini kanıtlayan bir belgedir. · Sertifikasyon, kişi/kurumların üçüncü taraflara olan taahhüdünün bir ifadesidir. · Sertifikasyon profesyonellik imajını geliştir · Sertifikasyon başarıları gösterir. · Kişi olarak kariyer imkanlarının gelişmesine, organizasyonların rekabet avantajı sağlamalarına katkıda bulunur. · Sertifikasyon bilgi, beceri gelişmesine katkıda bulunur. · Sertifikasyon kişi/kurumlara daha büyük sorumluluklar yükler. Buda belli bir çizgide bulunmayı zorunlu kılar. · Sertifikasyon kişi/kurumlara daha fazla tanınma imkanı sağlar.