ORSAM AYLIK IRAK TÜRKMENLERİ GÜNCESİ Hazırlayanlar: Habib Hürmüzlü, ORSAM Danışmanı / Bilgay Duman, ORSAM Ortadoğu Uzmanı / Aytekin Enver, ORSAM Arapça Tercümanı -Kasım 2012- Sayı: 19 2 Kasım 2012: Londra’da Arapça yayın yapan El Hayat gazetesinin haberine göre Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Musul’a bağlı Telafer ve Selahattin ili içerisinde yer alan Tuzhurmatu ilçesini ayrı birer ile dönüştürme önerisi üzerinde düşüneceğini açıkladı. (www.afkarhura.com) 2 Kasım 2012: Kerkük İl Meclisi Üyesi Tahsin Kahya yaptığı açıklamada, Dicle Operasyonlar Komutanlığında komutanlık seviyesinde Türkmenlerin temsilcisinin bulunmamasını eleştirerek, Dicle Operasyonlar Komutanlığı’nın il yönetimi ile koordine etmeden hiçbir adım atamayacağını söyledi. (Kirkuk TV) 3 Kasım 2012: Irak Parlamentosu Dış İlişkiler Komisyonu Üyesi ve Irak Türkmen Cephesi Kerkük Milletvekili Jale Neftçi ile Kerkük İlçe Meclisi Başkanı Münir Kafili, ITC Türkiye Temsilciliği’ni ziyaret etti. ITC Türkiye Temsilcisi Hicran Kazancı’nın makamında gerçekleşen görüşmede Irak’taki gelişmeler ve Kerkük’teki durum ele alındı. Görüşmede ayrıca, önümüzdeki dönemde yapılacak yerel seçim ve ardından yapılması planlanan genel seçim konuları üzerinde duruldu. (www.kerkuk.net) 4 Kasım 2012: Kerkük İlçe Meclisi’nde 129 projenin görüşüleceği toplantıda, Türkmen grubu, bazı yatırım projelerine Kürtçe isim verilmesi çalışmalarına karşı çıktıklarını açıkladı. Bunun üzerine Kerkük İlçe Meclisindeki Kürt grubu toplantılardan çekildi. (www.bizturkmeniz.com) 10 Kasım 2012: Irak Eğitim Bakanlığı Türkmen Eğitimi Genel Müdürü Faruk Faik Köprülü Kerkük'teki bazı okulları ziyaret etti. Köprülü, Türkçe bölüm sorumluları ve eğitimcilerle bir araya gelerek eğitim seviyesi hakkında bilgi aldı. (www.bizturkmeniz.com) 10 Kasım 2012: Irak Türkmen Cephesi Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi yaptığı açıklamada, Kerkük’te yerel seçimlerin yapılması zorunluluğunun farkında olunduğunu ve seçimlerin yapılmasını herkesin arzuladığını, ancak geçmişte yapılan seçimler gibi olamayacağını söyledi. Salihi, seçmen kütüklerinde dikkatli bir incelemenin yapılması ve seçimin 2008 yılı ve 36 nolu yasanın 23. maddesinin ve bir önceki seçim yasasının 6. maddesinin uygulanmasıyla icra edilmesi gerekliliğini vurguladı. Bu yasaların uygulanmasıyla olumlu bir sonuca ulaşılmasının mümkün olduğunu belirten Salihi, seçmen kütüklerinin sahte kayıtlardan arındırılması ve kuşkuya yer bırakılmaması gerektiğini kaydetti. Salihi, Türkmenlerin 2004 yılında yapılan yenilemeden önceki seçmen kütüğüne istinat edilmesini talep ettiklerini söyledi. Mevcut anayasanın 140. maddesi çerçevesinde Kerkük’e yerleşenlerin yanı sıra, 1968-2003 yılları arasında Kerkük’te demografik yapının değiştirilmesi amacıyla bölgeye yerleşenlerin de olduğuna dikkati çeken Salihi, gerek Araplaştırma gerekse Kürtleştirme politikasından çok fazla etkilendiklerini belirterek, Arap ve Kürt grupların 2010 yılına ait seçmen kütükleri ile seçime girmeyi talep ettiklerini ifade etti. (www.kerkuk.net) 13 Kasım 2012: Irak’ın Selahattin ilinin Tuzhurmatu ilçesine bağlı Yengice Nahiye Meclisi’nde bir panel düzenlendi. Nahiye halkını ilgilendiren konuların ele alındığı panele, Irak Türkmen Cephesi Başkan Yardımcısı ve Selahattin İl Meclis Üyesi Ali Haşim Muhtaroğlu da katıldı. Toplantıda bölgede yapılan terör saldırıları kınanarak, Türkmenlerin birlik ve beraberlik içinde olmaları istendi. Muhtaroğlu, son günlerde Türkmen bölgelerini hedef alan terör saldırıları ile fitne ve ayrımcılık yaratılmak istendiğine dikkati çekerek, Türkmenlerin dikkatli olmalarını istedi. Saldırıların bölgeler arası sorunlara yol açmamasını da isteyen Muhtaroğlu, Türkmenlerin her zaman birlik ve beraberlik içinde olmaları gerektiğini söyledi. (www.kerkuk.net) 13 Kasım 2012: Irak Parlamentosu Başkanı Usame Nuceyfi, Kerkük Yerel Seçim Yasası’nı hazırlamakla sorumlu parlamentodaki özel komisyonun çalışmalarına devam ettiğini belirterek, tüm kesimleri azami düzeyde tatmin etmek için özel çaba gösterildiğini söyledi. Nuceyfi, basına yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Irak Temsilcisi Martin Kobler’in de katıldığı toplantı hakkında bilgi verdi. Parlamento komisyonunun iyi çalıştığını ve ilerleme kaydettiğini belirten Nuceyfi, yerel seçimler konusunda Kerkük’teki tüm kesimler arasında uyum olduğunu bildirdi. Nuceyfi, yerel seçim çıkmazını aşmak için tüm kesimlerin tereddüt ve kaygılarının göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı. (www.kerkuk.net) 13 Kasım 2012: Birleşmiş Milletler Irak Özel Temsilcisi Martin Kobler, Kerkük yerel seçimleri konusunda taraflar arasında uzlaşı sağlanması için girişimlerde bulundu. Son bir ay içinde ikinci kez Kerkük’ü ziyaret eden Kobler, Kerkük İl Meclisi Başkanı Hasan Turan, Kerkük Valisi Necmettin Ömer Kerim, Vali Yardımcısı Rakan Said ve diğer yetkililerle görüşmelerde bulundu. Kobler, ziyaretleri sırasında, Kerkük’te yerel seçimlerin nasıl yapılabileceği ve taraflar arasında uzlaşının sağlanması konuları üzerinde durdu. (Alsumeriya News) 14 Kasım 2012: Irak Türkmen Cephesi Yürütme Kurulu Üyesi Aydın Maruf başkanlığındaki bir heyet, Güney Kore’nin Erbil Konsolosluğunu ziyaret etti. Irak Türkmen Cephesi heyeti, Güney Kore Erbil Konsolosu Yonghyon Kim ve yardımcısı Young-keun Lee tarafından karşılandı. Görüşmede Irak ve bölgedeki Türkmenlerin son durumu, Erbil de Türkmen varlığı ve Irak Türkmen Cephesi’nin siyasi rolü ile bölgenin son siyasi gelişmeler ele alındı. (www.bizturkmeniz.com) 14 Kasım 2012: Kerkük'te 4 bomba yüklü araç patladı. Biri Bağdat yolundaki Irak Türkmen Cephesi Kerkük İl Başkanlığı yakınında meydana geldi. İki patlama da Arafa bölgesindeki Kürt asayiş bürosu yakınında patladı. Dördüncü patlama ise Kerkük'ün Havice ilçesinde meydana geldi. Meydana gelen patlamalarda 12 ölü 52 yaralanmıştır. (Al Sumaria News) 14 Kasım 2012: Türkmen Hak Derneği’nin Genel Merkezinde, Türkmeneli Partisi, Türkmen Milliyetçi Hareketi, Milliyetçi Türkmenler Topluluğu, Türkmen Karar Partisi ve Irak Türkmen İslami Birliği’nin katılımıyla, Kerkük’teki seçimleri konuşmak amacıyla bir toplantı düzenlendi. Toplantı sonucunda, Kerkük’ün etnik grupları arasında siyasi uzlaşının sağlanması, Irak yerel seçimler yasasının Kerkük’le ilgili 23. maddesinin uygulanması konusunda çağrıda bulunarak, bu taleplerin gerçekleşmemesi durumunda Türkmenlerin seçimleri boykot edeceği açıklandı. (www.bizturkmeniz.com) 18 Kasım 2012: Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Sözcüsü Safa El-Musevi yaptığı açıklamada, Bağdat İl Meclisinde azınlıklara verilen 3 kişilik sandalye kotasını 4’e çıkardıkları ve bunun Türkmenlere tahsis edildiğini söyledi. (www.almasalah.com) 19 Kasım 2012: Irak’ın Selahattin İl Meclisi tarafından alınan karar doğrultusunda Türkmenlerin yaşadığı Bastamlı Köyü, nahiye statüsüne getirildi. (www.bizturkmeniz.com) 20 Kasım 2012: Irak Türkmen Cephesi Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi bir açıklama yaparak, Dicle Operasyon Komutanlığı’nın oluşturulmasının gerginlik yarattığını belirtti ve bu gücün belli bir grubun çıkarlarını savunduğunu dile getirdi. Kürtlerin de kendi silahlı güçleri olduğunu vurgulayan Salihi, bu durumda Türkmenlerin zarar görmemesi için Türkmenlere ait bir silahlı gücün oluşturulmasını talep etti. (Bağdadiye News) 20 Kasım 2012: Kerkük İl Meclisi Başkanı Hasan Turan ve Kerkük İl Meclisi Üyesi Ali Mehdi, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’yi Erbil’de ziyaret etti. Görüşmede Türkmenlerle Kürtler arasındaki ilişkiler konuşuldu. (www.bizturkmeniz.com) 20 Kasım 2012: Irak Bakanlar Kurulu tarafından yapılan toplantıda Türkmenler için Musul, Kerkük, Selahattin ve Diyala illerinde kullanılmak üzere 329 Milyarlık bütçe Irak Başbakanı Nuri El-Maliki tarafından onaylandı. 2012 yılı bütçesine konulmak üzere Milletvekili Hasan Özmen tarafından verilen bir önergede bazı değişiklikler yapılarak kabul edilmişti. Bütçenin periyodik olarak ödenmesi için Başbakan tarafından Maliye Bakanlığına talimat verildi. Anılan karar, Maliye Bakanlığı’nın geçmiş rejimin uygulamalarından ve terörden zarar gören Türkmenlerin tazmini, Türkmenlerin yaşadıkları bölgelerin imarı, Türkmen sosyal, hültür ve eğitim kurumlarının rehabilitesi veya inşası için ödenek tahsisatı yapmasını öngörüyor. Ödenek İllerden Sorumlu devlet Bakanlığı tarafından kullanılacaktır. (www.bizturkmeniz.com) 20 Kasım 2012: Irak Eğitim Bakanlığı Türkmence Genel Müdürü Faruk Faik Köprülü, eğitim çalışmalarını incelemek üzere Selahattin İli’ne bağlı Tuzhurmatu İlçesi’ni ziyaret etti. Köprülü ve beraberindeki heyet, okul müdürleri, eğitim kadrosu ve Irak Türkmen Cephesi yetkilileriyle görüştü. (www.bizturkmeniz.com) 20 Kasım 2012: Irak Türkmen Cephesi Başkan Yardımcısı ve Selahattin İl Meclisi üyesi Ali Haşim Muhtaroğlu, Selahattin iline bağlı Tuzhurmatu’da Dicle Operasyonlar Komutanlığı ile peşmergeler arasında yaşanan gerginlik sonrasında bir basın toplantısı düzenledi. Muhtaroğlu konuşmasında “biz Tuzhurmatu ilçesinin yerel yönetimi ve il meclisi üyeleri olarak, bugün ilçede meydana gelen olaylarla ilgili bir basın bildirisi yayınlamış olduk. Bildiri de ilçemizde baş gösteren hadiselerle ilgili tüm Irak'lılara şunu belirtmek istiyoruz. Bugün Tuzhurmatu ilçesinde durum çok sakin, eskiden olduğu gibi kardeşlik ve barış içerisinde yaşamaktayız. İlçeye olağanın dışında her hangi bir askeri gücün girmediğine vurgu yapıyoruz. Sahada görev yapan güçler, eskiden olduğu polis ve ordu güçleridir. Aynı zamanda daha öncede bir istekte bulunmuştuk. Şimdi de tekrarlıyoruz: Türkmen, Kürt ve Arap'lardan oluşan yeni askeri güç kurulsun ve Tuzhurmatu ilçesinin emniyetinde bölge halkından olan bu yeni güç sorumlu olsun, merkezi hükümet acil bir şekilde atama emrini versin. Tuzhurmatu'da bulunan bütün milletler kardeşlik içinde yaşıyor, hiç bir taraf gerginlikten yana olmadıklarının altını çiziyor. Aynı zamanda sayın Başbakan ile sayın Cumhurbaşkanından isyana teşvik edenlere fırsat vermemelerini diliyoruz. Onu da her kes bilmelidir ki, hiç bir zaman milletimiz savaştan yana olamaz, ancak milletimiz barış ve istikrardan yanadır” ifadesinde bulundu. (www.bizturkmeniz.com) 22 Kasım 2012: Irak Türkmen Cephesi Yürütme Kurulu üyesi Aydın Maruf, Irak Türkmen Cephesi Erbil İl Başkanlığı’nda Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Dış İlişkiler Büro Sorumlusu Mahmut Hacı Salih başkanlığında bir heyeti kabul etti. Görüşmede ITC ve KYB ilişkileri, bölgede ITC'nin siyasi önemi ve ağırlığı ve Kürt Bölgesel Yönetimi ve Irak hükümeti arasındaki gerginlikler ile Irak merkezi hükümeti tarafından Tuzhurmatu bölgesinde yerleştirilen Dicle Operasyonlar Komutanlığı ele alındı. (www.bizturkmeniz.com) 24 Kasım 2012: Türkmeneli Partisi tarafından yapılan açıklamada, Irak’ta yapılacak seçimlere Türkmenlerin tek liste ile katılması konusunda çağrıda bulunuldu. Türkmen Aşiretler ve Ayan Birliği de aynı yönde bir çağrı yaptı. (www.bizturkmeniz.com) 26 Kasım 2012: Hazreti Muhammed’in torunu Hazreti Hüseyin ile 72 dava arkadaşının Kerbela’da şehit edilişlerinin yıldönümü nedeniyle Kerkük’te anma etkinlikleri düzenlendi. Kerkük şehir merkezindeki Tisin bölgesi ile Kerkük’e bağlı Arafa ve Leylan nahiyelerinde düzenlenen aşure etkinliklerine yetkililer, din adamları ve çok sayıda Iraklı katıldı. (www.kerkuk.net) 27 Kasım 2012: Kerkük'ün Şorca bölgesinde 2 bomba yüklü araç patladı. Olayda 3 kişi hayatını kaybetti, 24 kişi de yaralandı. (Shafaaq News) 27 Kasım 2012: Irak’ta düzenlenen Bakanlar Kurulu toplantısında İl İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı ve İletişim Bakan Vekili Turhan Müftü’nün başkanlığından bir komisyon oluşturuldu. Türkmenlere tahsis edilen bütçenin hangi projelere yönelik olarak kullanılacağının bu komisyon tarafından tespit edileceği ve uygulanacağı açıklandı. (www.bizturkmeniz.com) 28 Kasım 2012: Kerkük’te meydana gelen patlama sonucunda 6 kişi öldü ve 11 kişi yaralandı. Ayrıca Selahattin’nin Tuzhurmatu ilçesinde meydana gelen 4 ayrı patlamada 2 kişi yaralandı, Türkmenlere ait 4 ev ciddi boyutlarda hasar gördü. (Al Sumaria News) 29 Kasım 2012: Türkmen Milletvekili Nebil Harbo, Musul’un Telafer ilçesindeki aşiret temsilcileri ve ilçenin önde gelenleriyle bir araya geldi. Harbo, Telafer’e doğrudan hizmet edebilecek ve Türkmen haklarını savunabilecek adayların belirlenmesi için seçim çalışmalarının ince bir şekilde yapılmasını istedi. Toplantıda, aşiret temsilcilerinden oluşan 15 kişilik bir komisyon kurulması üzerinde anlaşmaya varıldı. Harbo, Telafer adına tek bir liste ile seçime gidilmesinden yana olduklarını belirtti. Adayların sayısının fazla olmaması gerektiğine de dikkati çeken Harbo, en fazla 6 aday üzerinde ittifak sağlanması görüşünü dile getirdi. (www.kerkuk.net) 29 Kasım 2012: Türkmen Kardaşlık Ocağı Başkanı Mehmet Ömer Kazancı, Kazakistan’da yapılan Türkçe Konuşan Halkların Kültür Dergileri Kongresi’ne katıldı. Toplantıda alınan karar doğrultusun Türkmenlerin en önde gelen yazarlarından Ata Terzibaşı’ya 2013’te Eskişehir’de düzenlenecek toplantıda ödül verileceği açıklandı. (www.kerkukvakfi.com) 30 Kasım 2012: Irak’ın Musul ili merkez ilçesine bağlı Türkmenleri yaşadığı Karakoyun köyü nahiye statüsüne getirildi. Irak İl İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı ve İletişim Bakan Vekili Turhan Müftü’nün Bakanlar Kurulu’na sunduğu öneri sonucu Karakoyun’un nahiye yapıldığı açıklandı. (www.bizturkmeniz.com)