Gastrointestinal Stromal Tümörlerde mast hücre yoğunluğu, c‐kit gen mutasyonu ve prognostik parametreler arasındaki ilişki Uğur Fırat, Savaş Kaya, Mehmet Küçüköner, Ali Süner, Beyhan Cengiz, İbrahim Sarı, Serkan Şenol, Ulaş Alabalık, A Yasir Bahar, Hüseyin Büyükbayram 22. Ulusal Patoloji Kongresi 8 Kasım 2012 Antalya Giriş • Gastrointestinal Stromal Tümörler (GİST) hedefe yönelik (kinaz hedefli) tedaviye çok iyi yanıt veren, çoğu kit (CD117) eksprese eden ve bunun neden olduğu uyarıyla oluşan mutasyonlarla da gelişim gösteren tümörlerdir • Diğer yandan kit uyarısının mast hücre proliferasyonu, hayatta kalması ve diferansiyasyonunda da rol aldığı gösterilmiştir* *Antonescu CR. Targeted therapy of cancer: new roles for pathologists in identifying GISTs and other sarcomas. Mod Pathol. 2008 Giriş • Çeşitli çalışmalarda mast hücre yoğunluğu güvenilir bir prognostik belirleyici olarak tümörün agresifliğinden sorumlu tutulmuş, • Mast hücre yoğunluğunun tümörün proliferasyon ve prognozunu etkileyebileceği öne sürülmüştür. • Meme kanserli olgularda yapılan çalışmada Mast cell tryptase (MCT) artışının kanser migrasyon ve invazyonunu uyardığı gösterilmiştir.* *Xiang M et al. Mast cell tryptase promotes breast cancer migration and invasion. Oncol Rep. 2010 Giriş • Mast hücrelerde triptazın bağ dokusunu yıktığı ve güçlü bir anjiyogenik uyarıcı olduğu bildirilmiştir.* • Diğer bazı kanser olgularında mast hücre yoğunluğu ile anjiyogenez arasında direkt korelasyon saptanmış ve bunun da yine prognozda önemli olabileceği düşünülmüştür.** * Holgate ST. The role of mast cells and basophils in inflammation. Clin Exp Allergy. 2000 ** Imada A et al. Mast cells correlate with angiogenesis and poor outcome in stage I lung adenocarcinoma. Eur Respir J. 2000 Giriş • Bu çalışmamızda GİST olgularında intratümöral mast cell tryptase pozitif mast hücre yoğunluğu, c‐kit mutasyonu ve diğer prognostik parametreler arasındaki ilişkiyi araştırmayı hedefledik. Gereç‐Yöntem • Çok merkezli (Dicle Üniv, Gaziantep Üniv, İstanbul Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi) retrospektif çalışma için etik onayı alınan çalışmamıza klinik ve patolojik GİST tanılı 49 vaka dahil edildi. • H&E preparatlar patoloji lab arşivlerinden çıkarıldı, • Diğer hasta bilgilerine hastane arşivinden ulaşıldı. Gereç‐Yöntem • Parafinize doku kesitlerinde İHK yöntemle Mast Cell Tryptase boyaması yapıldı. • Işık mikroskobunda rastgele seçilen 20 BBA’da intratümöral mast hücreleri sayıldı (250 ve üzeri 250 kabul edildi). • Peritümöral mast hücreleri değerlendirmeye alınmadı. • H&E boyalı preperatlarda rastgele seçilen 50 BBA’da mitoz sayıldı (100 ve üzeri 100 kabul edildi) . Gereç‐Yöntem • Ayrıca 37 olguda parafinize dokulardan Qiagen FFPE DNA izolasyon kiti kullanılarak elde edilen DNA’ larda PCR işlemi sonrası DNA dizi analiziyle c‐kit gen mutasyonları belirlendi. • İntratümöral mast hücre yoğunlukları, mitoz sayıları ve c‐kit gen mutasyon sonuçları ile • Hastalığa ait diğer prognostik parametreler (kitle çapı; Ki‐67 indeksi; CD117 ve CD34 pozitiflikleri; nekroz; nüks; metastaz gibi) karşılaştırıldı. İstatistiksel analiz • Sayımla elde ettiğimiz verilerin karşılaştırmasında Spearman korelasyon testi, • Üçlü gruplarda Kruskal Wallis testi. • İkili gruplarda Mann Whittney U testi uygulandı Sonuçlar Histomorfolojik ve İHK incelemede • Mitoz saptanmayan ya da çok az sayıda mitoz içeren tümörlerde intratümöral mast hücresi yok ya da çok az sayıda izlenirken, • Mitoz sayısı yüksek olanlarda (özellikle 20’nin üzerindekilerde daha belirgin olmak üzere) intratümöral mast hücre sayısında dramatik artışlar bulunduğu dikkat çekti. H&E, x400 MCT, x200 MCT, x200 MCT, x400 H&E, x400 MCT, x200 H&E, x400 H&E, x400 H&E, x400 H&E, x400 MCT, x200 MCT, x400 MCT, x400 MCT, x200 MCT, x400 MCT, x400 MCT, x200 MCT, x400 MCT, x400 Sonuçlar • Ayrıca yüksek mitozla birlikte nekroz da gösteren tümörlerde mast hücrelerin daha çok nekroz odakları ve çevresinde yoğunlaştığı, • Nekroz odaklarındaki mast hücrelerin daha çok degranüle (aktive) formda bulundukları görüldü. H&E, x400 H&E, x400 H&E, x400 MCT, x400 MCT, x400 MCT, x400 MCT, x400 Mast hücre sayısı (20 BBA) İntratümöral mast hücre sayısı ile mitoz sayısı arasındaki korelasyon R=0,609 P<0,001 Mitoz sayısı (50 BBA) Sonuçlar Olgulara ait tümör çapları ile intratümöral mast hücre yoğunlukları karşılaştırıldığında • Tümör çapı artışıyla korele bir şekilde intratümöral mast hücre sayısında artış, • Özellikle 20cm ve üzerindeki olgularda ise mast hücre sayısında dramatik artışlar dikkat çekti. Mast hücre sayısı (20 BBA) İntratümöral mast hücre sayısı ile tümör çapı arasındaki korelasyon R=0,640 P<0,001 Tümör çapı (cm) Sonuçlar C‐kit gen mutasyon analizi sonucunda • • • • • 16 olguda delesyonel mutasyon (DM) 17 olguda nokta mutasyon(miss sence) (NM) 4 olguda insersiyonel mutasyon saptandı (İM) En sık mutasyon sırasıyla exon 11 ve exon 9’da izlendi Exon 13 ve 17’de ise mutasyon saptanmadı Sonuçlar C‐kit mutasyonu ‐ mast hücre ilişkisi • İM gösteren gurupta belirgin intratümöral mast hücre artışı yalnızca bir olguda gözlendi • İM gurubunda DM ve NM guruplarına göre sınırda anlamlı mast hücre sayı artışı mevcut olsa da toplam vaka sayısı çok az (n=4) olduğundan bu konuda daha büyük seri çalışmalara ihtiyaç duyulduğu düşünüldü . Sonuçlar • Diğer prognostik parametrelerle intratümöral mast hücre yoğunluğu ve c‐kit mutasyonu arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Tartışma • GİST’ler çoğu kit (CD117) eksprese eden hedefe yönelik (kinaz hedefli) tedaviye iyi yanıt veren tümörlerdir. • Kit ekspresyonu ve uyarısı bir taraftan neden olduğu mutasyonlarla bu tümörlerin gelişiminde rol almakta, • Diğer yandan kit uyarısı mast hücre proliferasyonu, hayatta kalması ve diferansiyasyonunda önemli görev üstlenmektedir.* *Antonescu CR. Targeted therapy of cancer: new roles for pathologists in identifying GISTs and other sarcomas. Mod Pathol. 2008 Tartışma • Stem cell factor ve bunun reseptörü Cd117 mast hücrelerin gelişimi, proliferasyonu ve devamlılığı yanısıra degranülasyonları için de önemlidir* • Son çalışmalar mast hücre hedefini de içine alan tedaviler üzerinde durmaktadır *BM Jensen. Targeting kit activation: a potential therapeutic approach in the treatment of allergic inflammation. Inflamm Allergy Drug Targets. 2007 Tartışma • Literatür çalışmalarında mast hücre yoğunluğunun tümör agresifliğinden sorumlu güvenilir prognostik bir belirleyici olduğu öne sürülmüştür • Mast hücre yoğunluğunun tümörün proliferasyon ve prognozunu etkileyebileceği bildirilmiştir. • Yapılan bir çalışmada da Mast cell tryptase (MCT) artışının kanser migrasyon ve invazyonunu uyardığı gösterilmiştir.* *Xiang M et al. Mast cell tryptase promotes breast cancer migration and invasion. Oncol Rep. 2010 Tartışma • Dolayısıyla GİST vakalarında tümör gelişimiyle intratümöral mast hücre yoğunluğu ilişkisinden söz edilebilir. • Ayrıca bu konuda yapılacak daha ileri çalışmalar tümör patogenezini daha iyi anlamamızı sağlayabilir ve yeni tedavi yaklaşımları sunabilir. Tartışma • Tüm bu sonuçlar bize GİST’lerde intratümöral mast hücre yoğunluğunun tümör prognozunda ve tedavi yaklaşımında önemli yeri olabileceğini ve bunun C-kit gen mutasyonlarıyla farklılık gösterebileceğini düşündürmektedir. Yeni çalışmalara ışık tutması dileğiyle, TEŞEKKÜRLER…