mmo bülteni aralık 2006/sayý 103 “HERŞEY İNSAN İÇİN” Gazi Üniversitesi tarafından düzenlenen 12.Ulusal Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kuru- Ergonomi Kongresi, Gazi Üniversitesi (GÜ) Gölba- lu Sekreteri Ali Ekber Çakar: “Her Şey İnsan şı Sosyal Tesisleri’nde 16–18 Kasım 2006 tarihleri İçin” kina Mühendisleri Odası, Milli Prodüktivite Merkezi (MPM), Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Ankara Ticaret Odası’nın (ATO) destekleriyle düzenlendi. Kongrenin açılış konuşmaları, Kongre Düzenleme Oda Yönetim Kurulu Sekreteri Ali Ekber ÇAKAR’ın, kongrenin açılışında yaptığı ve Makina Mühendisleri Odası’nın ergonomi kapsamına giren çok sayıda etkinliği bulunduğunu vurguladığı konuşması şöyle: Kurulu adına Prof. Dr. Can ÇOĞUN, GÜ Rek- “Sayın Rektör Yardımcısı, tör Yardımcısı Prof. Dr. Süley- Türk Ergonomi Derne- man PAMPAL, TMMOB ği’nin Sayın Başkanı, MMO Yönetim Kurulu Sekreteri Ali Ek- Sayın ber ÇAKAR ve İTÜ Değerli İşletme misyenler, Değerli Fakültesi Dekanı ve Türk Er- Katılımcıları, cu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Değerli Basın Mensupları, Fahri ÖZOK tarafından yapıldı. Sektörel Uygulamalar” ana teması ile toplanan Kongrede İş Ölçümü, Biyomekanik, Bilişsel Ergonomi, İnsan Performansı, Endüstriyel Ergonomi, İş Analizi Akade- Uzmanlar ve Kongre gonomi Derneği Kuru- “Ergonomide Yeni Gelişen Stratejiler, Teknolojiler ve Dekanlar, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Sekreteri sıfatıyla şahsım ve Oda Yönetim Kurulu adına hepinizi saygıyla selamlıyor ve on ikincisi yapılan bu önemli Kongrenin başarılı geçmesini diliyorum. ve Tasarımı, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Ürün Tasarım Makina, endüstri, uçak, havacılık, uzay, sanayi, sis- Ergonomisi, İnsan Faktörleri Mühendisliği, Hizmet tem, üretim mühendislikleri dahil bir çok mühendislik Sektöründe Ergonomi konu başlıkları, 64 bildiri ve disiplinini bünyesinde barındıran Odamızın ergonomi poster bildiriler aracılığıyla tartışıldı. kapsamına giren çok sayıda etkinliği bulunmaktadır. Bunların bazılarını, “İnsanın işe uydurulması” değil, işin insana uydurulması, belirli bir disiplin içinde işin insana uyumlu kılınması ergonominin hareket noktasıdır” İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi, İletim Teknolojileri Kongresi İş Makinaları Sempozyumu Bakım Teknolojileri Kongresi 31 Ergonomi Kongresi arasında yapıldı. Kongre; TÜBİTAK, TMMOB Ma- mmo bülteni aralık 2006/sayý 103 Otomotiv ve Yan Sanayi Sempozyumu Makina Tasarımı ve İmalat Teknolojileri Kongresi Demir Çelik Kongresi Tıbbi Cihazlar İmalatı Sanayi Kongresi Kaynak Teknolojileri Kongresi Ölçüm Bilim Kongresi Endüstri İşletme Mühendisliği Kurultayı Tesisat Mühendisliği Kongresi Mühendislik Eğitimi Sempozyumu Hidrolik-Pnömatik Kongresi Sanayi, Sanayileşme ve Çevre Kongreleri olarak sıralayabilirim. Ergonomi Kongresi Bu kongre, kurultay ve sempozyumların her biri uzun hazırlık dönemleri sonucunda iki yılda bir periyoduna oturmuş ve ulusal ölçekte yapılmaktadır. Bu etkinlikler, alanlarında önemli birikimleri temsil olan Prof. Dr. Sayın Ahmet Fahri ÖZOK tarafından etmekte ve her birinin bildiri kitapları yaygın bir şekil- Ankara’da ve Odamızda, TMMOB Makina Mühendis- de basılarak dağıtılmaktadır. Yine bu konular ve daha leri Odası’ndaki konferansta yapılmıştır. bir dizi ilgili mesleki konularda meslek içi eğitimler Ergonominin müfredata girmesi ise, yine sayın gerçekleştirilmekte, teknik kitaplarımız yayınlanmak- ÖZOK’un 1969 yılında İTÜ Makina Fakültesindeki ta, periyodik yayınlarımızda bu konular ayrıntılı olarak “Fabrika Organizasyonu” dersi ile gerçekleşmiştir. irdelenmekte ve işlenmektedir. İşte bu öncü çabalar ve Ergonomi Kongreleri ile bu Yine Odamız, söz konusu disiplinlerle ilgili yasama ve alandaki birikimler sonucunda bugün ortak bir termi- yönetmelik oluşturma süreçlerine de aktif olarak mü- noloji yaratıldığını söyleyebiliriz. dahil olmakta, ergonomiye ilişkin doğrudan ve dolaylı Bugüne kadar gerçekle- katkılarda bulunmaktadır. şen kongrelerde ergonomi “Ergonomi alanındaki ilk bilimsel sunuş Oda- şöyle mızdaki konferansta yapılmıştır” “Ergonomi; Değerli katılımcılar, şam kalitesini yükseltmek tanımlanmaktadır: insanın ya- amacıyla işin ve işyerinin Türkiye’de ergonomi alanındaki ilk bilimsel sunuş, daha insanca olmasını sağ- 21 Şubat 1968 tarihinde, ergonominin Türkiye’deki layarak çalışanın sağlığının öncüsü ve Türk Ergonomi Derneği Kurucu Başkanı korunması ve iş veriminin 32 “Ergonomi, yalnızca iş yaşamında ve iş sağlığı ve güvenliği alanında değil yaşamın her alanına ilişkin bir “felsefe” olarak değer görmelidir” mmo bülteni aralık 2006/sayý 103 artırılmasına yönelik olarak günlük hayatta ve çalışma tim, tüketim, kullanım süreçleriyle ve insanların genel hayatında kullanılan her türlü araç ve gerecin insana çıkarları etrafında buluşturmada üstlenilen sorumlu- uydurulmasına yönelik faaliyetler bütünüdür.” luklar gerçekten büyüktür, asla küçümsenmemelidir. Dolayısıyla ergonomi, insancıllık, insan–iş ilişkisinde Şemsiye bir kavram olan ergonominin akademisyen- insanın temel alınması, pisiko ve sosyal süreçler, eko- ler, uzmanlar, meslek örgütleri ve sosyal tarafların- nomiklik, sağlık, işin sosyal uygunluğu, teknik-ekono- ca bugüne dek yaratılmış bilimsel ortak terminoloji mik rasyonalite v.b. parametrelerle birlikte tanımlan- etrafında geliştirilmesi ve üretim süreçleri ile sosyal maktadır. süreçler bütünlüğüne uyarlanması geleceğimiz açısın- koşullarla donatılması ve giderek yaşamın her alanında yaşam kalitesinin iyileştirilmesinin sağlanması ergonominin olmazsa olmazı”dır. Ergonomi insanı ezen yaklaşımlara karşı bilimsel bir direnç dan da büyük önem taşımaktadır. “Ergonomi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir” İş Yasalarından iş sağlığı ve güvenliği ile yasa ve mevzuatlara dek ergonomi çalışma ve sosyal yaşamımızın bütününe dek etkin kılınmak durumundadır. Bununla İnsanın bedensel/fiziksel ve düşünsel gelişimi, ergo- birlikte ergonomi, yalnızca iş yaşamında ve iş sağlığı nominin temelini oluşturmaktadır. ve güvenliği alanında değil yaşamın her alanına ilişkin bir “felsefe” olarak değer görmelidir. Er- “İnsanın işe uydurulması” değil, işin insana uydurulması, belirli bir disiplin içinde işin insana uyumlu kılınması ergonominin hareket noktasıdır. Üretkenlik, verimlilik v.b. gereklilikler bu temel yaklaşıma göre belirlenmek durumundadır. Ancak serbest piyasa, esnek istihdam, esnek üretim v.b. piyasa faktörleri insanı ikincilleştirmekte, sosyal olan her şeyi ortadan kaldırmaktadır. “Bugün gerileyen sosyal devlet politikalarının yeniden egemen olmasıyla ergonomiye daha parlak bir gelecek biçebileceğiz” gonomi; biyoloji, anatomi, psikoloji bilimlerinden başlayarak tıbba, mühendisliğe, çalışma ekonomisine dek uzanan multidisipliner (çok disiplinli) bir yaklaşım gerektirir. Değerli katılımcılar, Sonuç olarak, ergonomi bilincinin oluşturulması bir devlet politikası, bir kamu politikası haline getirilmelidir. Bu nedenle Bu noktada ergonomi; insanı ezen, insanı üretici potansiyel ve yeteneklerinden uzaklaştıran, ikincilleş- bugün gerileyen sosyal devlet politikalarının yeniden tiren ve yalnızca piyasanın bir unsuru olarak gören egemen olmasıyla ergonomiye daha parlak bir gele- yaklaşımlara karşı temel bir bilimsel direnç oluştur- cek biçebileceğiz. maktadır. “Her şey insan için” diyerek hepinize saygılar sunu- 12. Ulasal Ergonomi Kongresi’nin bu açıdan üstlendiği yor, 12. Ulusal Ergonomi Kongresi’nin, ergonomiye sorumluluklar büyüktür. İnsanı bilimle, pozitif ve sos- ilişkin toplumsal bilinç oluşturmada yeni katkılar su- yal bilimlerle, bilimi ise yeniden insan, teknoloji, üre- nacağı inancıyla Kongreye başarılar diliyorum.” 33 Ergonomi Kongresi Çalışma ortamının insancalaştırılması, yani insanca