GÜLPINAR-AYVACIK (ÇANAKKALE) BÖLGESİNDEKİ GÜNCEL

GÜLPINAR-AYVACIK (ÇANAKKALE) BÖLGESİNDEKİ GÜNCEL DEPREM HAREKETLERİ
Doç. Dr. Bülent KAYPAK
Ankara Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü
Son günlerde Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi Gülpınar mevkiinde meydana gelen deprem
hareketleri, tüm dikkatlerin bu bölgeye yönelmesine neden olmuştur. Güneyde Edremit
Körfezi, batıda ise Ege Denizi tarafından sınırlanan Biga Yarımadası’nın güneybatı ucunda
yer alan bölgede meydana gelen bu depremler,özellikle kırsal kesimde herhangi bir can
kaybına yol açmadan orta hasarlı yıkımlara neden olmuştur.
Bölgedemeydana gelen ve hala devam etmekte olan bu sismik etkinlik, 15 Ocak 2017
tarihinde yerel saat ile 01:38:59’da, dış merkezi (episantr) Gülpınar (Çanakkale) olan ve 7
km derinlikte oluşan Ml=4.8 (KRDAE) büyüklüğündeki depremle başlamıştır (Şekil 1a).
Aslında deprem dağılımları dikkatle incelendiğinde bölgede söz konusu depremden daha
önce küçük magnitüdlü onlarca depremin olduğu göze çarpmaktadır. 4.8 büyüklüğündeki
bu depremden 22 gün sonra 6 Şubat 2017 tarihinde saat 06:51:40’da aynı merkez üssünde
Ml=5.4 büyüklüğünde ikinci büyük bir deprem meydana gelmiştir. Bu ikinci büyük depreme
kadar bölgede 290 adet daha küçük deprem meydana gelmiştir (Şekil 1a). 9.8 km derinlikte
oluşan bu ikinci depremi ,hemen hemen aynı derinliklerde ve büyüklüklerde üç deprem
daha izlemiştir (Çizelge 1 ve Şekil 1b). Depremlerin başladığı 15 Ocak 2017 tarihinden
bugüne kadar bölgede toplam2550adet deprem meydana gelmiştir.
Çizelge 1. Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale) bölgesinde, büyüklükleri 4.5 ve daha büyük olan
depremler.
Tarih
Saat
Enlem
Boylam
Derinlik
Büyüklük
Yer
Ref.
2017.01.15
01:38:59
39.5488
26.1208
7.0
4.8
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.06
06:51:40
39.5443
26.1068
9.8
5.4
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.06
06:54:52
39.5350
26.1242
17.3
4.9
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.06
06:57:03
39.5625
26.0407
7.8
4.8
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.06
06:59:54
39.5505
26.0872
5.4
4.5
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.06
13:58:01
39.5290
26.1120
12.0
5.2
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.06
14:03:32
39.5273
26.1085
9.8
4.5
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.06
14:45:00
39.5318
26.0850
10.4
4.7
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.07
05:24:03
39.5227
26.1148
12.3
5.3
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.08
00:00:53
39.5303
26.1610
6.0
4.5
Yukarıköy-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.08
04:38:03
39.5373
26.1495
5.7
4.8
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.10
11:55:25
39.5108
26.1348
5.5
4.9
Kocaköy-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.12
16:48:15
39.5177
26.1160
11.1
5.3
Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
2017.02.16
03:18:59
39.5143
26.0457
14.1
4.7
Babakale-Ayvacık (Çanakkale)
KRDAE
1
(a)
(b)
Şekil 1. Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale) bölgesinde,(a) 15Ocak -6 Şubat 2017 (b) 6 -18 Şubat
2017 tarihleri arasındaki meydana gelen deprem etkinliği.
2
Büyüklükleri 4.5 ve daha fazla olan depremlerin dış merkez dağılımları incelendiğinde,
bunların genellikle belirli noktalarda kümelendikleri gözlenmektedir (Şekil 2). Derinlikler
göz önüne alındığında ise 5.0 ve üzerin büyüklükteki depremlerin 10 km ve daha derin
odaklı oldukları dikkati çekmektedir (Şekil 2).
Ayrıca, bölgedeki tüm deprem
büyüklüklerinin tarihsel dağılımları da Şekil 3’de görülmektedir.
Şekil 2. Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale) bölgesinde büyüklükleri 4.5 ve üstü olan
depremlerin dağılımı. Renkler depremlerin oluştuğu derinliklere karşılık gelmektedir.
Bölgede oluşan belirli büyüklükteki depremlerin odak mekanizması çözümleri
incelendiğinde, bunlar çoğunlukla bölgenin tektonik yapısına uygun,KB-GD doğrultulu
baskın olarak normal fay karakterli çözümler vermektedir. (Şekil 4). Bölgedeki son
depremlerin oluşumunda önemli etkisi bulunanfayGülpınar Fayıdır. Normal fay
karakterinde olan bu fay, bölgedeki hem büyük, hem de çok küçük birçok mikrosismik
ölçekteki depremleri üreten başlıca fay olarak yorumlanmaktadır.
3
Şekil 3. Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale) bölgesindeki deprem büyüklüklerinin tarihsel
dağılımı. Yıldızlar, büyüklükleri 4.5 ve üstü olan depremlere karşılık gelmektedir.
2017.01.1501:38:59
2017.02.0606:51:40
2017.02.0705:24:03
2017.02.1216:48:15
2017.02.0613:58:01
2017.02.1603:18:59
Şekil 4. Çizelge 1’de verilen bazı depremlere ait odak mekanizması çözümleri (EMSChttp://www.emsc-csem.org).
4