TAXODIACEAE • Pinaceae familyasında olduğu gibi, bir cinsli bir evciklidirler (Monoik). • Yapraklar herdem yeşil veya kışın dökülür. • Pul ve iğne yapraklar (Metasequoia hariç) sürgünlere sarmal dizilirler. • Dişi çiçekler, yuvarlak veya yumurta biçiminde kozalak oluşturur. Sürgün uçlarında terminal olarak yer alan kozalakların brahte ve karpelleri az veya çok kaynaşmıştır. TAXODIACEAE • Her kozalak pulu 2-12 tohum tomurcuğu taşır. • Kozalaklar 1 veya 2 yılda olgunlaşır. • Erkek çiçekler terminal veya yan durumludurlar, teker teker veya birçoğu bir araya gelerek yuvarlak veya başaklar halindeki erkek çiçek kurullarını oluştururlar. • Her bir etamin pulunun alt kenarında 2-9 adet çiçek tozu torbası vardır. • Gövde kabuğu uzun şeritler halinde boyuna derin çatlaklı, lifli ve çoğunlukla kalındır. • Bugün familyanın 10 cinsi (7 cinsi monotipik) ve 15 kadar türü vardır. TAXODIACEAE Sequoia (Monotipik) Sequoia sempervirens Sequoiadendron (Monotipik) Sequoiadendron giganteum Taxodium Cryptomeria (Monotipik) Criptomeria japonica Sequoia sempervirens Sequoia sempervirens – Sahil Sekoyası Dünyanın en boylu ağaçları olarak bilinen Sahil Sekoyası 100-110m boya ulaşabilen dev cüsseli bir ağaçtır. Herdem yeşildir. Monotipiktir. Günümüzde Kuzey Amerika’nın Pasifik sahillerinde, Kaliforniya çevresinde yayılış gösterir. Sürgünlere sarmal olarak dizilmiş yapraklar 2 şekildedir: Yan dallar üzerindeki yapraklar Abies ve Taxus yapraklarına benzer, 1-2,5 cm uzunluğunda ve 2 sıralı gibi dizilmişlerdir. Alt yüzlerinde 2 adet stoma bandı taşır. İkinci tip yapraklar, ana sürgün uçlarında ve kozalak taşıyan verimli sürgünler üzerindedir. Biz gibi sivri uçlu, 0,5-1 cm uzunluğunda ve çok sıralı sarmal olarak dizilmiştir. Sequoia sempervirens (Sahil Sekoyası) Oldukça kalın kabukları vardır. Genç sürgünleri önce yeşil, daha sonraları kırmızı kahverengidir. Kozalak kahverengidir. 15-20 puldan oluşmuştur. 1 yılda olgunlaşır. Çok dayanıklı odunu vardır. Özodunu koyu kırmızıdır. Sequoiadendron giganteum - Dev Sekoya, Mamut Ağacı Günümüzde Kuzey Amerika’nın batısında yetişir. Monotipiktir. Herdemyeşildir. Monoik. Dünyanın en görkemli Gymnospermae’ lerindendir. Genel olarak 75-85 m boy ve 3-4,5 m çap yapabilen ağaçlardır. Kabuk çok kalın, derin oluklu ve süngerimsidir. Tarçın kırmızısı rengindedir. Ana sürgün üzerindeki iğne yapraklar, 1,2 cm uzunluğunda, biz gibi sivri uçlu ve 3 köşeli ve 3 sıra üzerinde sarmal dizilmişlerdir. Mavimtrak-yeşil renkli yapraklar, ikinci ve üçüncü seneden sonra, kahverengine dönüşmekte, fakat uzun yıllar sürgün üzerinde kalabilmektedir. Sequoiadendron giganteum (Mamut ağaçları, Dev sekoyalar) Kozalak: 25-40 adet peltat veya baklava dilimi şeklinde odunlaşmış pullardan oluşmuştur. Kozalak pulları uçları kalınlaşmış, ortaları oluklu ve basıktır. 2 yılda olgunlaşır. Her pulun koltuğunda 3-9 tohum bulunur. Taxodium – Bataklık Servisi Kışın yapraklarını döker. Havai kökleri vardır. Yapraklar: Yumuşak, kısa sürgünler üzerinde tüysü yaprak şeklindedir. İlkbaharda canlı yeşil, sonbaharda kırmızımtrak-kahverengine dönüşür. Dişi kozalak: peltat (kalkan) şeklindeki pullardan oluşur, küre şeklindedir. Taxodium distichum Taxodium distichum (Amerikan bataklık servisi) Yapraklar: Pul yaprak: Uzun sürgünler üzerinde İğne yapraklar: Kısa sürgünler üzerinde yer alır. Yapraklar dökülürken kısa sürgünlerle birlikte dökülür. Kozalak: 1 yılda olgunlaşır. Olgunlaştığında dağılır. Kuzey Amerika’nın güneydoğusunda yayılış gösterir. Cryptomeria japonica (Japon Çamı, Japon Kadife Çamı, Kriptomerya) Herdemyeşil Monoik Japonya’da yetişen tek türü var; Monotipik. Yapraklar Sürgünlere 5’li sarmal dizilmiş sivri uçlu, enine kesitleri 3-4 köşelidir. Yapraklar sürgünde öne doğru yönelmiş ve içeriye doğru kıvrılmıştır. Kozalak pullarının üst kenarlarında 3-5 adet sivri çıkıntıları vardır. Cryptomeria japonica (Japon Kadife Çamı) İğne yapraklar: biz gibi üç köşeli, uçları sivri ve batıcı, uç kısmı sürgüne doğru kıvrıktır. Kozalak: 1 yılda oluşan kozalak, dağılmaz. Dış pulun uç kısmı serbest ve dışarıya doğru kıvrıktır. Her bir karpelin koltuğunda 2-5 tohum bulunur. Cryptomeria japonica cv. ‘Elegans’: Yumuşak Dallı Kriptomerya