Ötegezegenler : Evrende Yalnız Mıyız?

Ötegezegenler : Evrende Yalnız Mıyız?
Uzm. Dr. Özgür Baştürk
Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi
3 Ağustos 2014, Halk Günü
Gezegen : Güneş etrafında yörünge hareketi yapan,
kütlesinin büyüklüğü nedeniyle küresel yapıda
olan ve yörüngesini diğer cisimlerden temizlemiş
gökcismidir.*
*IAU 0603, Resolution-5A, 2006
Gezegenler
Cüce Gezegenler
http://en.wikipedia.org
Küçük Gezegenler
- Küçüklerle aynı masada oturmak
zorunda kaldığıma inanamıyorum!
Ötegezegen : Güneş’ten başka bir yıldız ya
da yıldız kalıntısı çevresinde dolanan,
kütlesi Jüpiter kütlesinin 13 katından daha
küçük gökcismidir.
Boss vd. (2007)
Ötegezegen Keşif Yöntemleri
1. Zamanlama Yöntemi
PSR-J1719-1438b
PSR-J1719-1438b : “Elmas” Gezegen
Keşif
2011
d*
3912 ly
Mg
1 Mjüp.
Pyör.
~ 2 sa 10 dk.
ayör.
0.004 AB
e
0.06
PSR-B1257+12 Sistemi *
Keşif
1992 - 1994
d*
1630 ly
Prot
6.22 ms
Mb,c,d
0.00007, 0.013, 0.012 Mjüp
Pb,c,d
25, 66, 98 gün
ab,c,d
0.19, 0.36, 0.46 AB
* Tüm veriler http://exoplanet.eu adresinden alınmıştır
NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (SSC)
Ötegezegen Keşif Yöntemleri
2. Doğrudan Görüntüleme
Fomalhaut b
Keşif
2008
d*
25.1 ly
T*
~8300o
M*
1.92 ± 0.02 M☉
Yaş*
0.44 milyar
Mg
3 Mjüp.
Pyör.
~876 yıl
ayör.
115 AB
e
0.11
GQ Lupi b
Keşif
2005
d*
456 ± 163 ly
T*
~4200o
M*
0.7 M☉
Yaş*
1 milyon
Mg
21.5 Mjüp.
Pyör.
?
ayör.
103 AB
e
?
HR 8799 Sistemi
Keşif
2004 - 2008
d*
128 ly
M*
1.56 M☉
Mb,c,d
7, 10, 10 Mjüp
Pb,c,d
450, 225, 112 yıl
ab,c,d
68 43, 27 AB
Ötegezegen Keşif Yöntemleri
3. Mikromercek Yöntemi
Joachim Wambsganss, Nature, 2011, 473, 289
Bond vd. 2004
Ötegezegen Keşif Yöntemleri
4. Geçiş Yöntemi
Kepler 22b
Keşif
2011
d*
620 ly
T*
~5250o
M*
0.97 ± 0.06 M☉
Mg
> 0.11 Mjüp.
Rg
0.21 Rjüp.
Pyör.
~290 gün
ayör.
0.849 AB
Türkiye’de Yapılan Çalışmalar
Ötegezegen Keşif Yöntemleri
5. Dikine Hız Yöntemi
HD 70642 b *
Keşif
2003
d*
93.8 ly
T*
~5400o
M*
1.00 ± 0.05 M☉
Yaş*
3.8 milyar
Mg
1.97 ± 0.06 Mjüp.
Pyör.
6.11 yıl
ayör.
3.3 AB
e
0.10 ± 0.06
* Tüm veriler http://exoplanet.eu adresinden alınmıştır
David A. Hardy, astroart.org © PPARC
GSC 667Cc
Keşif
2011
d*
22 ly
T*
~13o
M*
0.33 M☉
Yaş*
> 2 milyar
Mg
Pyör.
3.80 ± 0.01 Mjüp.
28.4 ± 0.03 gün
ayör.
0.125 AB
e
0.02 ± 0.02
DBE
0.83
*Veriler http://exoplanet.eu adresinden ve PHL’den alınmıştır
Planet Habitability Laboratory, PHL
Gliese 581 Sistemi
Keşif
2005
d*
~20 ly
M*
0.31 M☉
T*
~3500o
Mb,c,d,e
0.05, 0.017, 0.019, 0.0061 Mjüp
Pb,c,d,e
5.4, 12.9, 66.6, 3.1 gün
ab,c,d,e
0.041,0.073, 0.22, 0.028 AB
Ötegezegen Keşif Yöntemleri
6. Çift Yıldız Gezegenleri
Kepler 47 Sistemi *
Keşif
2012
MA,B
1.043, 0.362 M☉
RA,B
0.964, 0.351 R☉
TA,B
5364, 3085 o
Rb,c
2.98, 4.61 R⊕
Pb,c
49, 303 gün
ab,c
0.2956, 0.989 AB
* Orosz vd. 2012
Kepler 16 Sistemi *
Keşif
2012
MA,B
0.6897, 0.2025 M☉
RA,B
0.6489, 0.2262 R☉
TA,B
4450, - o
Mg
0.333 Mjüp.
Rg
0.7538 Rjüp.
Pb
~229 gün
ab,c
0.70 AB
* Doyle vd. 2012
Gezegenlere Gidebilecek Miyiz?
Basit Hesap :
20 Iy ≈ 200 trilyon km.
Hız = 17.05 km / s
Zaman = Yol / Hız
Zaman ≈350000 yıl
- Tam da hayal ettiğim gibi!
James Webb Space Telescope, JWST
Transiting Exoplanet Survey Satellite, TESS
Exoplanet Characterization Observatory, EChO
Characterizing Exoplanet Satellite, CHEOPS
Planetary Transits and Solar Oscillations, PLATO
European Extremely Large Telescope, E-ELT
Thirty Meter Telescope
Giant Magellan Telesope