Untitled - Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü

MERSİNİLMİLLÎEĞİTİMMÜDÜRLÜĞÜ
ADEMKOCA
MersinİlMillîEğitimMüdürü
EMREDURU
MersinİlMillîEğitimMüdürYardımcısı
AliHıdırAKKILIÇ
MersinİlMillîEğitimŞubeMüdürü
RAPORUHAZIRLAYANLAR
MersinMillîEğitimMüdürlüğüAR-GEBirimi
HasanBABA
EsatAVCI
ÖzgülSUÖZENİR
ŞükrüAZGAN
TASARIMVEDÜZENLEME
MersinMilliEğitimMüdürlüğüAR-GEBirimi
AtaBERK
ErkanÇUHADAR
İNCELEYENLER
ÖmerÜNAL-YenişehirRehberlikveAraştırmaMerkezi
SavaşKARAKAYA-YenişehirRehberlikveAraştırmaMerkezi
NurettinŞAHİN-YenişehirRehberlikveAraştırmaMerkezi
SemraSinemÇALIŞ-YenişehirBilimveSanatMerkezi
SüleymanIŞIK-AkdenizRehberlikveAraştırmaMerkezi
SevimGÜLSEVENTANER-YenişehirNecdetÜlgerOrtaokulu
MünevverÜnalZAYİM-HüseyinPolatÖzelEğitimUygulamaMerkezi
TülayTOLTAY-Aydınlıkevlerİlkokulu
2
ÇALIŞTAYKATILIMCILARI
Sıra AdıSoyadı
Kurumu
Görevi
1
2
NerminTUTUCU
FarukOK
AkdenizRehberlikveAraştırmaMerkezi
AkdenizÖzelEğitimİşUygulamaOkulu
KurumMüdürü
OkulMüdürü
3
4
HüseyinBALTA
SiracettinCİRMAN
AkdenizGazipaşaOrtaokulu
AkdenizMehmetDağlıİmamHatipOrtaokulu
OkulMüdürü
Öğretmen
5
6
MustafaTAŞ
SüleymanIŞIK
ÖzelNeşeliÇocuklarÖzelEğitimUygulamaOkulu
AkdenizRehberlikveAraştırmaMerkezi
KurumMüdürü
BütünleştirmeFormatörü
7
AtılGÖKBOĞA
ErdemliRehberlikveAraştırmaMerkezi
KurumMüdürü
8
9
ÖmerBestamiMUKU
AyşeGÜZEL
ErdemliRehberlikveAraştırmaMerkezi
MersinİlMillîEğitimMüdürlüğü
ÖzelEğitimHiz.BölümüBaşkanı
Şef
10
11
NazifeDALKILIÇ
GülbaharKALINLI
MezitliKuyulukÖzelEğitimMes.EğitimMerkezi
MezitliMuhittinDeveliOrtaokulu
ÖzelEğitimÖğretmeni
Öğretmen
12
13
İlhanUYAR
AsımAKDEMİR
SilifkeRehberlikveAraştırmaMerkezi
TarsusRehberlikveAraştırmaMerkezi
KurumMüdürü
ÖzelEğitimHiz.BölümüBaşkanı
14
Ö.MehmetEROĞLU
İbniSinaÖzelEğitimMeslekLisesi
OkulMüdürYard.
15
16
ErtuğrulCENSUR
NurcanÖKMEN
MersinBüyükşehirBel.ÖzelEğit.İşUyg.Okulu
MersinBüyükşehirBel.ÖzelEğit.İşUyg.Okulu
OkulMüdürü
ÖzelEğitimÖğretmeni
17
18
19
20
HüseyinDEMİR
AtiyeKALAYTOKAÇ
AsumanKIZILEROĞLU
AbdullahTAYFUR
ToroslarMustafaKemalOrtaokulu
Toroslarİnönüİlkokulu
ToroslarYunusEmreİşitmeEngellilerOrtaokulu
ToroslarAkbelenİmamHatipOrtaokulu
Öğretmen
Öğretmen
OkulMüdürYard.
OkulMüdürü
21
22
23
ÜlküERDEM
MevlütTÜRE
FatmaKIVANÇ
Toroslar/AkdenizÇankayaÖzelMes.EğitimMerk. BütünleştirmeFormatörü
Toroslar/AkdenizÇankayaÖzelMes.EğitimMerk. BütünleştirmeFormatörü
YenişehirDr.KamilTarhanİlkokulu
ÖzelEğitimÖğretmeni
24
25
ÖmerÜNAL
SavaşKARAKAYA
YenişehirRehberlikveAraştırmaMerkezi
YenişehirRehberlikveAraştırmaMerkezi
KurumMüdürü
ÖzelEğitimHiz.BölümüBaşkanı
26
27
BülentŞENGÜL
RecepAliTEZ
HüseyinPolatÖzelEğitimUygulamaMerkezi
GöçmenH.PolatÖzelEğitimİşUygulamaMerkezi
OkulMüdürü
OkulMüdürü
28
NurettinŞAHİN
YenişehirRehberlikveAraştırmaMerkezi
PDRBaşkanı
29
30
GülmisalKURTARAN
SemraSinemÇALIŞ
YenişehirRehberlikveAraştırmaMerkezi
YenişehirBilimveSanatMerkezi
PsikolojikDanışman
PsikolojikDanışman
31
32
KamilMERCAN
MeltemTUĞAY
YenişehirDr.KamilTarhanİlkokulu
YenişehirNecdetÜlgerOrtaokulu
OkulMüdürü
Öğretmen
33
34
SibelÇAĞTAY
CengizÇETİN
YenişehirM.AdnanÖzçelikOrtaokulu
ÖzelİzemÖzelEğitimveRehabilitasyonMerkezi
Öğretmen
KurumMüdürü
35
TülayYOLTAY
YenişehirAydınlıkevlerİlkokulu
ÖzelEğitimÖğretmeni
36
37
BarışAYDIN
BaverEREN
YenişehirNamıkKemalOrtaokulu
YenişehirMüfhideİlhanİlkokulu
BütünleştirmeFormatörü
BütünleştirmeFormatörü
38
39
MünevverÜnalZAYİM
AydaYeterSERİN
YenişehirH.PolatÖzelEğitimveUyg.Merkezi
EngeliOlanBireylerVeAileleriGelişimMer.Der.
BütünleştirmeFormatörü
Başkan
40
DidemKurtuluş
EngeliOlanBireylerVeAileleriGelişimMer.Der.
Üye
3
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
5
TEMA1 7
ÖzelEğitimUygulamaMerkezi(Okulu)veÖzelEğitimMeslekiEğitimMerkezi(Okulu)EğitimProgramıve
programiçeriğiileilgiliuygulamadayaşanılansıkıntılar
TEMA2 10
ÖzelEğitimUygulamaMerkezi(Okulu)veÖzelEğitimMeslekiEğitimMerkezi(Okulu)'ndagörevlendirilen
yöneticilerinyeterliliklerivekurumlarınyönetilmesihususundakarşılaşılansorunlar
(Bakanlıkodaklıolduğudüşünülensorunlar)
TEMA3 13
İl-İlçeMillîEğitimMüdürlüklerindeÖzelEğitimUygulamaMerkezi(Okulu)veÖzelEğitimMeslekiEğitim
Merkezi(Okulu)’ndaözeleğitimkurumveprogramlarınınuygulanmasıvedenetlenmesikonusundagörevli
müdüryardımcısıveyaşubemüdürügibiyöneticilerdenkaynaklananveyadiğeryönetimkaynaklısorunlar
(İl-İlçeMüdürlükleriodaklıolduğudüşünülensorunlar)
TEMA4 17
19
ÖzelEğitimokul/kurumlarındayöneticiveyönetimkaynaklısorunlar
(KurumMüdürlükleriodaklıolduğudüşünülensorunlar)
TEMA5 ÖzelEğitimgereksinimlibireylereyönelikokul/kurumlarındaöğretmenlerinprogramuygulamavegeliştirme
alanlarıylailgilikarşılaştıklarısorunlar
TEMA6 22
ÖzelEğitimuygulamalarındaveliileişbirliğikonusundayaşanansorunlar,velilerinihtiyaçlarıveçocuklarına
yapacaklarırehberlikkonusundakarşılaşılansorunlar
TEMA7 25
28
Kurumsalkapasite(fizikidonanım,materyal)veöğrencileresunulanimkânlarileilgilisorunlar
TEMA8 Öğrenciyesunulaneğitim-öğretimhizmetleri,rehberlik,performansdeğerlendirmekonusundakarşılaşılan
sorunlar
TEMA9 32
MillîEğitimBakanlığı'nınÖzelEğitimÖğretmeniyetiştirmepolitikalarıileöğretmenyeterlilikleriileilgili
sorunlar
TEMA10
35
ÖzelEğitimöğretmenlerininvediğerözeleğitimdeçalışanpersonelinözlükhaklarıylailgilisorunlar
ÇALIŞTAYDANGÖRÜNTÜLER
4
37
GİRİŞ
5
Farklı olana ulaşmak, farklı olanı kabul etmek, farklı
olanın eğitim ve öğretim faaliyetlerine ve sosyal hayata
katılımını sağlamak, bu konuda sosyal hayatta tüm paydaşları
bilinçlendirmek ve konu ile ilgili farkındalığı artırmak hepimizin görevi olmalıyken, özel eğitimin de en temel amacı olmalıdır.
Eğitim-öğretim sistemleri ve programları; hayata tutunmaya çalışan tüm çocukların okulöncesinden başlayarak
tüm gelişim süreçlerindeki deneyimleme süreçlerine yardımcı
olmak, gelecekte hayatlarını kimseye muhtaç olmadan bağımsız
yaşama becerilerini kazandırmak ve çevrelerine uyum sağlayabilecekleri rolleri, yeterlilikleri edinmeyi amaç edinmişlerdir.
Standart programlardan faydalanan öğrenicilerden farklı olarak
özel eğitim gereksinimli bireyler için tasarlanan özel eğitimin
amacı; farklı özellik ve gereksinimlere sahip olan bireylerin;
toplum içindeki rollerini gerçekleştirirken çevresine uyumlu,
üretici ve mutlu bir vatandaş olarak yetişmelerini sağlamaktır.
Temel yaşam becerilerini geliştirmelerini, bireysel farklılıklarına
has özel yöntem, personel ve araç-gereç kullanarak; eğitim ihtiyaçları, yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda üst öğrenime, iş ve meslek alanlarına ve hayata hazırlanmalarına yardımcı olmaktır.
Mersin İl Millî Eğitim Müdürlüğü, eğitim-öğretim faaliyetlerinin her bireyi kapsayıcı ve tüm aktörleri
ile bütünleştirilmiş şekilde olması için çaba harcamaktadır. Müdürlüğümüzün bu konudaki çalışmalarından
biri olan “Özel Eğitim Uygulamaları Alanında Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri Çalıştayı” bu konuda bir ilk olmasıyla bizim için oldukça farklı bir yere sahiptir. Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için okullaşma ve özel eğitim ile ilgili çalışan personelin kendini mesleki olarak
yenilemeleri, yenilikçi eğitim programları ve yöntemlerinden haberdar olmaları ve özel eğitim gereksinimli
bireylerin bireysel yeterliliklerine dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda eğitimlerini sürdürebilmeleri
için çalışmaktadır.
İlimizde 2016-2017 Eğitim Öğretim yılı özel eğitim gereksinimli bireylerle ilgili sayısal veriler: Hafif
Düzey Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenci Sayısı 2715, Hafif Düzey Otizmli Öğrenci Sayısı 337, Orta Ve Ağır
Düzey Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenci Sayısı 1610, Orta Ve Ağır Düzey Otizmli Olan Öğrenci Sayısı 252,
İşitme Engelli Öğrenci sayısı 445, Görme Engelli Öğrenci Sayısı 90, Dil Konuşma Bozukluğu Engelli Öğrenci
Sayısı 94, Özel Öğrenme Güçlüğü Engelli Öğrenci Sayısı 228, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan
Öğrenci Sayısı 132, Bedensel Engelli Öğrenci Sayısı 942, Evde Eğitim Alan Engelli Öğrenci Sayısı 102, Tam
Zamanlı Kaynaştırma Öğrenci Sayısı 2472 olmak üzere genel toplamda 9419 öğrenci özel eğitim faaliyetlerinden yararlanmaktadır. İlimizde 6 Rehberlik ve Araştırma Merkezi, üstün ve özel yetenekli öğrenciler için 3
Bilim ve Sanat Merkezi, 4 Özel Eğitim İş Uygulama Merkezi, 31 Özel Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi
ve 27 özel eğitim uygulama merkezi(okul) bu alanda faaliyet göstermektedir. İlimizde görev yapan özel eğitim
öğretmeni sayısı: 412’dir. 813 Rehberlik ve Psikolojik Danışman öğretmen okullarımızda öğretmen, öğrenci
ve velilerimize yönelik hizmet vermektedir.
Mersin İl Millî Eğitim Müdürlüğü olarak, 2 gün gün süren çalıştaya RAM Müdürleri, Özel Eğitim
Kurum Müdürleri, Özel Eğitim Öğretmenleri, Kaynaştırma öğrencisi olan okul müdür ve öğretmeni, Özel
Eğitim sınıflarının bulunduğu okul müdür ve öğretmenlerinden oluşan 40 personel katılmıştır.
Çalıştaya katılarak, özel eğitim ve öğretim faaliyetlerinin kalitesinin artırılmasını sağlayacak adımlardan biri olan sorunların tespiti ve çözüm önerilerinde bulunan, ayrıca çalıştay raporunun gözden geçirilmesi
faaliyetlerinde desteklerini esirgemeyen idareci ve öğretmenlerimize teşekkür ederiz. Bu raporun özel eğitim-öğretim faaliyetlerinin daha kaliteli olmasına katkı sunmasını diliyoruz.
Adem KOCA
Mersin İl Millî Eğitim Müdürü
6
TEMA1
ÖzelEğitimUygulamaMerkezi(Okulu)veÖzel
EğitimMeslekiEğitimMerkezi(Okulu)Eğitim
Programıveprogramiçeriğiileilgiliuygulamada
yaşanılansıkıntılar
7
Çalıştaykatılımcılarının,Tema1başlığıaltındabelirlediklerisorunlar,önemsırasınagöreTablo
1’deyeralmaktadır.
Tablo 1. Normal eğitime devam eden Tam Zamanlı Kaynaştırmaya tabi öğrenciler ile özel yetenekli
öğrencilereyöneliksıkıntılar:
SORUNLAR
1 Destekeğitimodalarınınaçılmasıveetkinolarakkullanılmasınayöneliksıkıntılar,
2 Özelyeteneklibireyler/öğrencilerleilgiliyeterlimevzuatınolmayışı,
3 Sınıfvebranşöğretmenlerininkaynaştırmauygulamalarıkonusundakiyetersizlikleri,
KatılımcılarınTema1başlığıaltındabelirlediklerienönemlisorunun“Destekeğitimodalarının
açılması ve etkin olarak kullanılmasına yönelik sıkıntılar” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik
çözümönerileriTablo2’deyeralmaktadır.
Tablo2.
“Destekeğitimodalarınınaçılmasıveetkinolarakkullanılmasınayöneliksıkıntılar”sorununa
yönelikçözümönerileri
1 Rehberlik ve Araştırma Merkezleri ve bütünleştirme formatörleri, destek eğitim odalarının
açılması ve uygulamaları ile ilgili sürecin daha etkili olması için destek eğitim odalarının
açıldığı/açılacağıokullardaidareciveöğretmenlereyönelikeğitimlerplanlamalıdır.
2 Destekeğitimodasıolanokullaraözeleğitimnormuverilmelidir.
3 Tam Zamanlı Kaynaştırma öğrencisi bulunan okullarda destek eğitimi odalarının açılma
zorunluluğudenetimlerdeöncelikhalinegetirilmelidir.
4 Okullarınfizikiyapılarıdestekodasıaçmayaelverişlihalegetirilmeliveyeniyeniinşaedilecek
okullardadestekeğitimodasıyeralmasıplanlanmalıdır.
5 Destekeğitimodalarıaçılmasıiçinyeterikadarmalidesteksağlanmalıdır.
Katılımcıların Tema 1 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Özel yetenekli
bireyler/öğrencilerin eğitimi ile ilgili yeterli mevzuatın olmayışı” olduğu görülmektedir. Bu soruna
yönelikçözümönerileriTablo3’deyeralmaktadır.
Tablo3.
Özelyeteneklibireyler/öğrencilerineğitimiyleilgiliyeterlimevzuatınolmayışı;
1 Özelyeteneklilerineğitimiiçinoluşturulanmevzuat/yönergelersıklıkladeğiştirilmemelidir.Farklı
kurumlardafarklıuygulamalarasebebiyetvermemekiçinyönergemaddelerinet,kesinifadeler
içermelidir.
2 HerilçedeBİLSEM(BilimveSanatMerkezi)bulunmadığından,okullaşmanınsağlanması,tespit
edilen özel yetenekli öğrencilerin BİLSEM’e ulaşımı sağlayacak tedbirlerin alınması ve destek
eğitimodalarındanfaydalanmalarıteşvikedilmelidir.
8
3 Özellikle destek eğitim odalarından faydalanacak özel yetenekli öğrencilere yönelik modüller
geliştirilmelidir.
4 İllerdeözelyetenekliçocuklariçinanaokulu,ilkokulgibiörgüneğitimkurumlarındaözelsınıflar
oluşturulmalıdır.
Katılımcıların Tema 1 başlığı altında belirledikleri dördüncü önemli sorunun “Sınıf ve branş
öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamaları konusundaki yetersizlikleri” olduğu görülmektedir. Bu
sorunayönelikçözümönerileriTablo4’teyeralmaktadır.
Tablo4.
“Sınıf ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamaları konusundaki yetersizlikleri”
sorununayönelikçözümönerileri
1 Destekeğitimodalarınınaktifveetkinkullanılmasısağlanmalıdır.
2 Kaynaştırma öğrencisi olan sınıf/branş öğretmenlerine özel eğitim ile ilgili hizmet içi eğitim
verilmelidir(HaziranveEylülseminerdönemlerinde).
3 Kaynaştırmaöğrencisibulunansınıflarınmevcutlarıazaltılmalıdır.
9
TEMA2
ÖzelEğitimUygulamaMerkezi(Okulu)veÖzelEğitim
MeslekiEğitimMerkezi(Okulu)'ndegörevlendirilen
yöneticilerinyeterliliklerivekurumlarınyönetilmesi
hususundakarşılaşılansorunlar
(Bakanlıkodaklıolduğudüşünülensorunlar)
10
Çalıştaykatılımcılarının,Tema2başlığıaltındabelirlediklerisorunlar,önemsırasınagöreTablo
5’teyeralmaktadır.
Tablo 5 Özel Eğitim Uygulama Merkezi( Okulu) ve Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi(Okulu)'nda
görevlendirilen yöneticilerin yeterlilikleri ve kurumların yönetilmesi hususunda karşılaşılan sorunlar
(Bakanlıkodaklıolduğudüşünülensorunlar).
SORUNLAR
1
Eğitsel tanılama sürecinde özel eğitim uygulama okulu mezunu öğrencilerin mesleki eğitim
merkezlerineyönlendirilememesi,
2 Özeleğitimverehberlikalanıdışındayöneticiatanması,
Talim Terbiye Kurulu tarafından öğrencilerin engel türüne ve seviyesine uygun kitapların
oluşturulmaması,alanöğretmenleringörevlendirilmemesi,
Özel yetenekli bireylerin/öğrencilerin ücretsiz taşıma, barınma ve maddi destek noktasında
5
desteklenmemesi,
KatılımcılarınTema2başlığıaltındabelirlediklerienönemlisorunun“Eğitseltanılamasürecinde
özel eğitim uygulama okulu mezunu öğrencilerin mesleki eğitim merkezlerine yönlendirilememesi,”
olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo6’dayeralmaktadır.
Tablo6.
“Eğitseltanılamasürecindeözeleğitimuygulamaokulumezunuöğrencilerinmeslekieğitim
merkezlerineyönlendirilememesi”sorununayönelikçözümönerileri
1 Yönetmeliklerhazırlanırkenözeleğitimkurumidarecilerindengörüşalınmalıdır.
4
2
Mevzuat ve yönetmeliklerde; eksik bırakılmış yanlış uygulamalara yol açan maddeler
değerlendirilerek revize edilmelidir ( Örneğin; İş Eğitim Merkezlerinden Meslek Eğitim
Merkezinetanılamaverehabilitasyonsonrasındayönlendirmeyapılabilmesivb.)
KatılımcılarınTema2başlığıaltındabelirledikleriikinciönemlisorunun“Özeleğitimverehberlik
alanıdışındayöneticiatanması”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo7’de
yeralmaktadır.
Tablo7.
Özeleğitimverehberlikalanıdışındayöneticiatanması,
1
Özel eğitim okul ve kurumlarına, BİLSEM’ler dahil, özel eğitim ve rehberlik alanları dışında
yöneticiatanmaması,
Katılımcıların Tema 2 başlığı altında belirledikleri dördüncü önemli sorunun “Talim Terbiye
Kurulu tarafından öğrencilerin engel türüne ve seviyesine uygun kitapların oluşturulmaması, alan
öğretmenleringörevlendirilmemesi,”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo
8’deyeralmaktadır.
Tablo8.
Talim Terbiye Kurulu tarafından öğrencilerin engel türüne ve seviyesine uygun kitapların
olmaması,
1 TalimveTerbiyeKurulubünyesindeözeleğitimegereksinimliöğrencileriçinkitaphazırlamave
seçmekomisyonlarıoluşturulmalıdır.
11
2 Oluşturulan kitap yazma ve seçme komisyonu özel eğitim alanında yeterliliğe sahip (işitme,
zihinsel,görme,konuşma,özelyetenekli)kişileriiçermelidir.
Katılımcıların Tema 2 başlığı altında belirledikleri altıncı önemli sorunun “Özel yetenekli
bireylerin ücretsiz taşıma, barınma ve maddi destek noktasında desteklenmemesi” olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo9’dayeralmaktadır.
Tablo9.
“Özel yetenekli bireylerin ücretsiz taşıma, barınma ve maddi destek noktasında
desteklenmemesi”sorununayönelikçözümönerileri
1 Özel gereksinimli çocuklara tanınan barınma, aileye maddi destek, taşıma imkânları özel
yetenekliöğrencileredetanınmalıdır.
2 Bilim ve sanat merkezleri tam zamanlı hale getirilerek, özel yetenekli bireylerin eğitimine
buralardadevamedilmelidir.
12
TEMA3
İl-İlçeMillîEğitimMüdürlüklerindeÖzelEğitim
UygulamaMerkezi(Okulu)veÖzelEğitimMesleki
EğitimMerkezi(Okulu)’ndeözeleğitimkurumve
programlarınınuygulanmasıvedenetlenmesi
konusundagörevlimüdüryardımcısıveyaşubemüdürü
gibiyöneticilerdenkaynaklananveyadiğeryönetim
kaynaklısorunlar
(İl-İlçeMüdürlükleriodaklıolduğudüşünülensorunlar)
13
Çalıştay katılımcılarının, Tema 3 başlığı “Özel eğitim gereksinimli birey/öğrenciler için açılan
özel eğitim okul/kurum ve sınıflarında özel eğitim ve programlarının uygulanması-denetlenmesi
konusunda görevli müdür yardımcısı ve şube müdürü gibi yöneticilerden kaynaklanan veya diğer
yönetimkaynaklısorunlar(İl-İlçeMüdürlükleriodaklıolduğudüşünülensorunlar)”altındabelirledikleri
sorunlar,önemsırasınagöreTablo10’dayeralmaktadır.
Tablo10.
SORUNLAR
1
Özel eğitimden sorumlu şube müdürü/müdür yardımcısının alanda tecrübe ve birikimlerinin
olmaması,
2
Öğrencitaşımaihalelerininzamanındayapılmayışıveyeterlidenetiminolmaması,
3
İl/ilçemillieğitimmüdürlüklerindeözeleğitimbürolarınınyetersizolması,
4
Okullardagörevlendirilenalandışıöğretmenlerinalandayetersizolmaları,
5
Seminerveeğitimlerinsadeceteorikolarakverilmesi,
6
Alanahâkimyöneticilerinilgilialandaaktifolarakyeralmaması,
7
Okulların ve sınıfların denetiminin özel eğitim alanında uzman denetçiler tarafından
yapılmaması,
KatılımcılarınTema3başlığıaltındabelirlediklerienönemlisorunun“Özeleğitimdensorumlu
şubemüdürü/müdüryardımcısınınalandatecrübevebirikimlerininolmaması”olduğugörülmektedir.
BusorunayönelikçözümönerileriTablo11’deyeralmaktadır.
Tablo11.
“Özeleğitimdensorumluşubemüdür/müdüryardımcısınınalandatecrübevebirikimlerinin
olmaması”sorununayönelikçözümönerileri
1 Özel eğitimden sorumlu şube müdürü/müdür yardımcıları, özel eğitim alanında tecrübe ve
birikimsahibikişilerdenseçilmelidir.
2 Özeleğitimdensorumluşubemüdürü/müdüryardımcılarıperiyodikolarakeğitimealınmalıdır.
3
Özeleğitimdensorumluşubemüdürü/müdüryardımcılarısüreklideğişmemelidir.
Katılımcıların Tema 3 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Öğrenci taşıma
ihalelerininzamanındayapılmamasıveyeterlidenetiminolmaması”olduğugörülmektedir.Busoruna
yönelikçözümönerileriTablo12’deyeralmaktadır.
Tablo12.
“Öğrenci taşıma ihalelerinin zamanında yapılmaması ve yeterli denetimin olmaması”
sorununayönelikçözümönerileri
1 Öğrencitaşımaihaleleriokullardayapılmalıdır.
2
İhalesürecivetaşımaişiil/ilçemillieğitimmüdürlüklerinceetkinbirşekildedenetlenmelidir.
14
Katılımcıların Tema 3 başlığı altında belirledikleri üçüncü önemli sorunun “İl/ilçe milli eğitim
müdürlüklerinde özel eğitim bürolarının yetersiz olması” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik
çözümönerileriTablo13’teyeralmaktadır.
Tablo13.
“İl/ilçemillieğitimmüdürlüklerindeözeleğitimbürolarınınyetersizolması”sorununayönelik
çözümönerileri
1 İl/ilçemillieğitimmüdürlükleribünyesindeözeleğitimalanöğretmenlerindenoluşanbirbirim
oluşturulmalıdır.
2 Özeleğitimformatörlüğüsistemigeliştirilmelidir.
3
4
İl/ilçe milli eğitim müdürlüklerinin özel eğitim bürolarındaki personel periyodik olarak alanla
ilgilieğitimlerealınmalıdır.
İl/ilçe milli eğitim müdürlüklerinin özel eğitim bürolarındaki personel iletişim ve danışmanlık
konularındaeğitimalmalıdır.
Katılımcıların Tema 3 başlığı altında belirledikleri dördüncü önemli sorunun “Okullarda
görevlendirilen öğretmenlerin alanda uzman ve yeterlilik noktasında eksik olmaları” olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo14’teyeralmaktadır.
Tablo14.
“Okullarda görevlendirilen alan dışı öğretmenlerin alanda yetersiz olmaları,” sorununa
yönelikçözümönerileri
1 Alan dışı personel görevlendirilmesi yapılmamalıdır. Görevlendirilme yapılacak ise personel
uzunsüreliveuygulamalıbireğitimalmalıdır.
2 Açıknormlaraalandanyeterikadaratamayapılmalıdır.
KatılımcılarınTema3başlığıaltındabelirledikleribeşinciönemlisorunun“Seminerveeğitimlerin
sadeceteorikolarakverilmesi”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo15’te
yeralmaktadır.
Tablo15.
“Seminerveeğitimlerinsadeceteorikolarakverilmesi”sorununayönelikçözümönerileri
1
Seminerveeğitimlerakademisyenlerce,konuuzmanıeğiticilerleyapılmalıdır.
2
Seminerveeğitimleruygulamalıolarakyapılmalıdır.
3
İşbaşıeğitimlerarttırılmalıdır.
Katılımcıların Tema 3 başlığı altında belirledikleri altıncı önemli sorunun “Alana hakim
yöneticilerinilgilialandaaktifolarakyeralmaması”olduğugörülmektedir.Busorunayönelikçözüm
önerileriTablo16’dayeralmaktadır.
Tablo16.
“Alanahâkimyöneticilerinilgilialandaaktifolarakyeralmaması”sorununayönelikçözüm
önerileri
1 Yöneticiseçimleriliyakategöreyapılmalıdır.
2
Alandayöneticiolmakisteyenöğretmenlerefırsatverilmelidir.
15
3
Alanahâkimiyetperformansdeğerlendirmesiyapılarakbelirlenmelidir.
Katılımcıların Tema 3 başlığı altında belirledikleri sekizinci önemli sorunun “Okulların ve
sınıfların denetiminin özel eğitim alanında uzman denetçiler tarafından yapılmaması” olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo17’deyeralmaktadır.
Tablo17.
“Okulların ve sınıfların denetiminin özel eğitim alanında uzman denetçiler tarafından
yapılmaması”sorununayönelikçözümönerileri
1 Özel eğitim uygulamaları ile ilgili denetimler için “Özel eğitim faaliyetleri ve personeli
değerlendirmeformu”hazırlanmalıdır.
2 Bu alanla ilgili yapılacak denetimlerde özel eğitim alanında uzman kişilerin yer alması
sağlanmalıdır.
3 Bakanlıközeleğitimverehberlikalanındakidenetçisayısınıarttırmalıdır.
16
TEMA4
ÖzelEğitimokul/kurumlarındayöneticiveyönetim
kaynaklısorunlar(KurumMüdürlükleriodaklıolduğu
düşünülensorunlar)
17
Çalıştay katılımcılarının, Tema 4 başlığı “Özel Eğitim okul/kurumlarında yönetici ve yönetim
kaynaklı sorunlar (Kurum Müdürlükleri odaklı olduğu düşünülen sorunlar)”altında belirledikleri
sorunlar,önemsırasınagöreTablo18’deyeralmaktadır.
Tablo18.
SORUNLAR
1
Özeleğitimokullarındakiyöneticilerinalandışıolması,
2
Yöneticilerinözeleğitimsorunlarınaduyarsızolması,
3
Aynıtürdekiokullarınidarecileriarasındaişbirliğininolmaması,
KatılımcılarınTema4başlığıaltındabelirlediklerienönemlisorunun“Özeleğitimokullarındaki
yöneticilerinalandışıolması”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo19’dayer
almaktadır.
Tablo19.
“Özeleğitimokullarındakiyöneticilerinalandışıolması”sorununayönelikçözümönerileri
1
2
3
Özel eğitim okul/kurumlarında normlar düzenlenirken çocukların yetersizlikleri göz önünde
bulundurularakalanuzmanıkişileryöneticiolmalıdır.
Yöneticiseçimindeliyakateuygunseçimyapılmalıdır.
Atamayönetmeliğindedeğişiklikyapılarakbutürkurumlardayöneticiolabilmekiçinözeleğitim
verehberlikalanındanolmaşartıgetirilmelidir.
Katılımcıların Tema 4 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Yöneticilerin özel
eğitim sorunlarına duyarsız olması” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik çözüm önerileri Tablo
20’deyeralmaktadır.
Tablo20.
“Yöneticilerinözeleğitimsorunlarınaduyarsızolması”sorununayönelikçözümönerileri
1
Özel eğitim okul/kurum ve sınıflarının yer aldığı okul yöneticilerinin periyodik eğitimlere
alınmalıdır.
KatılımcılarınTema4başlığıaltındabelirledikleriüçüncüönemlisorunun“Aynıtürdekiokulların
idarecileri arasında işbirliğinin olmaması” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik çözüm önerileri
Tablo21’deyeralmaktadır.
Tablo21.
“Aynı türdeki okulların idarecileri arasında işbirliğinin olmaması” sorununa yönelik çözüm
önerileri
1 İlmillieğitimmüdürlüğünceözeleğitimkurum/okullarındakiidarecilerinbelirliaralıklarlaözel
eğitim kurullar/komisyonları bünyesinde toplanmaları sağlanmalı, alanla ilgili sorunlar
tartışılmalıdır.
2 İlçapındaÖzeleğitimokul/kurumlarınınyöneticilerininyeralacağıçalıştaylaryapılmalıdır.
18
TEMA5
ÖzelEğitimgereksinimlibireylereyönelik
okul/kurumlarındaöğretmenlerinprogramuygulama
vegeliştirmealanlarıylailgilikarşılaştıklarısorunlar
19
Çalıştay katılımcılarının, Tema 5 başlığı “Öğretmenlerin program uygulama ve geliştirme
alanlarıylailgilikarşılaştıklarısorunlar”altındabelirlediklerisorunlar,önemsırasınagöreTablo22’de
yeralmaktadır.
Tablo22.
SORUNLAR
1
İlgilipaydaşlardangörüşalınmaması,
2
Programınuygulanmasındaveli-öğretmenişbirliğininyeterlidüzeydeolmaması,
3
Programuygulamadamateryaleksikliği,
4
Uygulananprogramlarayeterlihâkimiyetinolmayışı,geliştirmeyeyönelikçalışmalarınsayıcaaz
olması,
5
Eğitimdenetmenlerininprogramlarhakkındayeterincebilgisahibiolmaması,
6
Öğretmenlerinyenilikçiözeleğitimyaklaşımlarıüzerineyeterlibilgiyesahipolmaması,
KatılımcılarınTema5başlığıaltındabelirlediklerienönemlisorunun“İlgilipaydaşlardangörüş
alınmaması”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo23’teyeralmaktadır.
Tablo23.
“İlgilipaydaşlardangörüşalınmaması”sorununayönelikçözümönerileri
1
ÜniversitelerinPDRveÖzelEğitimbölümleriyleeğitimveuygulamakurumlarıarasındanişbirliği
güçlendirilmelidir.
2 Özel eğitim ile konularda özel eğitimden sorumlu paydaş kurum ve kişilerle işbirliği planı
yapılmalıveplanlarınetkinbirşekildeuygulanmasıdenetlenmelidir.
KatılımcılarınTema5başlığıaltındabelirledikleriikinciönemlisorunun“Programınuygulanması
noktasında veli-öğretmen işbirliğinin yeterli düzeyde olmaması” olduğu görülmektedir. Bu soruna
yönelikçözümönerileriTablo24’teyeralmaktadır.
Tablo24.
“Programın uygulanması noktasında veli-öğretmen işbirliğinin yeterli düzeyde olmaması”
sorununayönelikçözümönerileri
1 Ailebilgilendirmeleriplanlıyapılarakprogramailelereanlatılmalıdır(etkinailerehberliği)
2
3
Evziyaretleriyapılmasızorunluolmalı,yaşanılanortamdaveliileneşekildeişbirliğiyapılacağı
uygulamalıolarakgösterilmelidir.
Aileeğitimleriesaslarınauygunolarakyapılmalıdır.
20
KatılımcılarınTema5başlığıaltındabelirledikleriüçüncüönemlisorunun“Programuygulamada
materyal eksikliği” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik çözüm önerileri Tablo 25’te yer
almaktadır.
Tablo25.
“Programuygulamadamateryaleksikliği”sorununayönelikçözümönerileri
1
Öğretmenleremateryalhazırlamaeğitimiverilmelidir.
2
Okullaraatölyedesteğiverilmelivemalzemedesteğisağlanmalıdır.
3
Atölyelervemateryallerbellibirstandardakavuşturulmalıdır.
KatılımcılarınTema5başlığıaltındabelirledikleribeşinciönemlisorunun“Uygulanan
programlarayeterlihâkimiyetinolmayışı,geliştirmeyeyönelikçalışmalarınsayıcaazolması”olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo26’dayeralmaktadır.
Tablo26.
“Uygulananprogramlarayeterlihâkimiyetinolmayışı,geliştirmeyeyönelikçalışmalarınsayıcaaz
olması”sorununayönelikçözümönerileri
1 Yerelçalıştaylarlakonularincelenerek,yaşanansıkıntılarortayakonmalıdır.
2
Yerelçalıştaylarplanlanmalı,çalıştaysonuçlarımerkezilepaylaşılmalıdır.
3
Uygulananprogramhazırlanırkenalanöğretmenleriilebirlikteçalışılmalıdır.
KatılımcılarınTema5başlığıaltındabelirlediklerialtıncıönemlisorunun“Eğitimdenetmenlerinin
programlarhakkındayeterincebilgisahibiolmaması”olduğugörülmektedir.Busorunayönelikçözüm
önerileriTablo27’deyeralmaktadır.
Tablo27.
“Eğitimdenetmenlerininprogramlarhakkındayeterincebilgisahibiolmaması”sorununayönelik
çözümönerileri
1 Standartbirdenetimformuhazırlanmalıdır.
2
Özeleğitimalanında,özeleğitimdeneticisiyetiştirilmelidir.
3
MevcuteğitimdenetçilerininözeleğitimalanındaHizmetiçieğitimverilmelidir.
KatılımcılarınTema5başlığıaltındabelirlediklerisekizinciönemlisorunun
“Öğretmenlerinözeleğitimyaklaşımlarınoktasındayeterlibilgiyesahipolmaması”olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo28’deyeralmaktadır.
Tablo28.
“Öğretmenlerin yenilikçi özel eğitim yaklaşımları noktasında yeterli bilgiye sahip olmaması”
sorununayönelikçözümönerileri
1 Özeleğitimalanıylailgiliyenilikçiyaklaşımlarıntanıtılmasıveyaygınlaştırılmasısağlanmalıdır.
2
Öğretmenlerinözeleğitimalanıylailgiliyenilikleritakipedeceğibirsistemoluşturulmalıdır.
21
TEMA6
ÖzelEğitimuygulamalarındaveliileişbirliği
konusundayaşanansorunlar,velilerinihtiyaçlarıve
çocuklarınayapacaklarırehberlikkonusunda
karşılaşılansorunlar
22
Çalıştay katılımcılarının, Tema 6 başlığı altında “Özel Eğitim uygulamalarında veli ile işbirliği
konusunda yaşanan sorunlar, velilerin ihtiyaçları ve çocuklarına yapacakları rehberlik konusunda
karşılaşılansorunlar”içinbelirlenensorunlarönemsırasınagöreTablo29’dayeralmaktadır.
Tablo29.
1
2
3
SORUNLAR
Velilerin okulları bakım merkezi olarak görmeleri, velilerin çocuğu kabullenme noktasında
yaşadığısıkıntılardandolayıçocuğunsosyalleşmeveözbakımbecerilerininyerinegetirmemesi,
ailelerinbilinçsizolması,
Sistemin akademik performansa dayalı olmasından dolayı velilerin de özel eğitimi sadece
akademikolarakgörmeleri,velilerinbeklentidüzeylerininyüksekolması,
Aileviproblemlerinfazlalığı(boşanmışaileler,genişaileler,eğitimdüzeyi,düşükgelir,dil…vb.)
Katılımcıların Tema 6 başlığı altında belirledikleri en önemli sorunun “Velilerin okulları bakım
merkeziolarakgörmeleri,velilerinçocuğukabullenmenoktasındayaşadığısıkıntılardandolayıçocuğun
sosyalleşme ve öz bakım becerilerinin yerine getirmemesi, ailelerin bilinçsiz olması” olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo30’dayeralmaktadır.
Tablo30.
“Velilerinokullarıbakımmerkeziolarakgörmeleri,Velilerinçocuğukabullenmenoktasında
yaşadığı sıkıntılardan dolayı çocuğun sosyalleşme ve öz bakım becerilerinin yerine
getirmemesi,Ailelerinbilinçsizolması”sorununayönelikçözümönerileri
1 AilevesosyalpolitikalarBakanlığı,MilliEğitimBakanlığıveSağlıkBakanlığıarasındaimzalanacak
birprotokolleillerdeveilçelerdeAileveSosyalvePolitikalarİlMüdürlüğü,MilliEğitimveSağlık
Müdürlükleriişbirliğiile"AileDanışmaveEğitimMerkezleri"kurulmalıdır.
2 "Aile Danışma ve Eğitim Merkezleri"nde çalışan kişiler tarafından çocuğun doğum öncesi,
doğumanıvesonrasındanitibarenfiziksel,duygusalvezihinselgelişimsüreçleriileilgiliolarak
velilerinsüreklibilgilendirmeveeğitimçalışmalarıyürütülmelidir.
3 "Aile Danışma ve Eğitim Merkezleri" tarafından engel ve engel türleri, engelli bireylerin
toplumsal hayata entegrasyonu için toplumun yapabilecekleri ile ilgili halkı bilgilendirme ve
bilinçlendirmeçalışmalarıyapılmalıdır.
Katılımcıların Tema 6 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Sistemin akademik
performansa dayalı olmasından dolayı velilerin de özel eğitimi sadece akademik olarak görmeleri”
olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo31’deyeralmaktadır.
Tablo31.
“Sistemin akademik performansa dayalı olmasından dolayı velilerin de özel eğitimi sadece
akademikolarakgörmeleri,velilerinbeklentidüzeylerininyüksekolması”sorununayönelik
çözümönerileri
1 Özel gereksinimli çocuklara sahip olan velilere öncelikle uyumun, yaşamsal becerilerin daha
önemliolduğukavratılmalıdır.
2 Aileeğitimleriaracılığıylabireylerinsosyalgelişimleridesteklenmelidir.
KatılımcılarınTema6başlığıaltındabelirledikleriüçüncüönemlisorunun“Aileviproblemlerin
fazlalığı(boşanmışaileler,genişaileler,eğitimdüzeyi,düşükgelir,dil…vb)”olduğugörülmektedir.Bu
sorunayönelikçözümönerileriTablo32’deyeralmaktadır.
23
Tablo32.
“Aileviproblemlerinfazlalığı(boşanmışaileler,genişaileler,eğitimdüzeyi,düşükgelir,dil…
vb),Velilerintoplumsalbaskıdandolayıyaşamışolduğusıkıntılar”sorununayönelikçözüm
önerileri
1 Aile hekimliği bünyesinde her kuruma bir sosyal hizmet uzmanı atanarak potansiyel aileler
desteklenmelidir.
2 Toplumdafarkındalıkoluşturmasıaçısındantoplumayönelikdevletpolitikalarıylailgilieğitimler
düzlenmelivekamuspotuhazırlanmalıdır.
24
TEMA7
Kurumsalkapasite(fizikidonanım,materyal)ve
öğrencileresunulanimkânlarileilgilisorunlar
25
Çalıştaykatılımcılarının,Tema7başlığıaltında”Kurumsalkapasite(fizikidonanım,materyal)ve
öğrencileresunulanimkânlarileilgilisorunlarbelirlediklerisorunlar”önemsırasınagöreTablo33’te
yeralmaktadır.
Tablo33.
SORUNLAR
1
Özeleğitimbinalarınınvesınıflarınınözeleğitimöğrencilerineuygunolaraktasarlanmaması,
2
Alanayönelikdokümanvemateryalinyeterlikalitevenitelikteolmaması,
3
Kurumsosyaletkinlikalanlarınıneksikliği,
4
Destekeğitimodalarınınolmayışıyadayeterlifizikialtyapısınınolmaması,
5
Özelyetenekliöğrencilerineğitimgördüğüyeteneklerineuygunmateryalinolmaması,
KatılımcılarınTema7başlığıaltındabelirlediklerienönemlisorunun“Özeleğitimbinalarınınözel
eğitimöğrencilerineuygunolaraktasarlanmaması”olduğugörülmektedir.Busorunayönelikçözüm
önerileriTablo34’teyeralmaktadır.
Tablo34.
“Özeleğitimbinalarınınvesınıflarınınözeleğitimöğrencilerineuygunolaraktasarlanması”
sorununayönelikçözümönerileri
1 Tümokullarözeleğitimgereksinimilibireylerinihtiyaçlarıdoğrultusundayapılandırılmalıdır.
2
Özeleğitimsınıflarınınyapılandırılmasınaayrılanödeneklerartırılmalıdır.
Katılımcıların Tema 7 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Alana yönelik
dokümanvemateryalinyeterlikalitevenitelikteolmaması”olduğugörülmektedir.Busorunayönelik
çözümönerileriTablo35’teyeralmaktadır.
Tablo35.
“Alanayönelikdokümanvemateryalinyeterlikalitevenitelikteolmaması”sorununayönelik
çözümönerileri
1 GenelMüdürlüğünbütçesindenmateryalalımınayönelikayrılanödenekartırılmalıdır.
2
3
26
Alandakiöğretmenlermateryaltasarımıkonusundadesteklenmeli,ödül,yarışmagibiaktiviteler
düzenlenmelidir.
Herildeözeleğitimmateryalioluşturmaveçoğaltmaekiplerioluşturulmalıdır.
KatılımcılarınTema7başlığıaltındabelirledikleriüçüncüönemlisorunun“Kurumsosyaletkinlik
alanlarının eksikliği” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik çözüm önerileri Tablo 36’da yer
almaktadır.
Tablo36.
“Kurumsosyaletkinlikalanlarınıneksikliği”sorununayönelikçözümönerileri
1
Özeleğitimgereksinimilibireyleriçinöğrenmeortamlarıçeşitlendirilmelidir
2
Okullardaki sosyal alanlar ihtiyaçlar doğrultusunda düzenlenmelidir(spor salonu, konferans
salonu,hobibahçesi,duyu-terapiodası,yüzmehavuzu,bağımsızyaşamevlerivb.)
Okuldışısosyalkültürelfaaliyetlerinyapılabilmesiiçinödenekayrılmalıdır.
3
Katılımcıların Tema 7 başlığı altında belirledikleri dördüncü önemli sorunun “Destek eğitim
odalarınınolmayışıyadayeterlifizikialtyapısınınolmaması”olduğugörülmektedir.Busorunayönelik
çözümönerileriTablo37’deyeralmaktadır.
Tablo37.
“Destek eğitim odalarının olmayışı ya da yeterli fiziki alt yapısının olmaması” sorununa
yönelikçözümönerileri
1 Destek eğitim odalarının açılması desteklenmeli ve destek eğitim odalarının işlevselliği
denetlenmelidir.
Katılımcıların Tema 7 başlığı altında belirledikleri beşinci önemli sorunun “Özel yetenekli
öğrencilerin eğitim gördüğü kurumlarda yeteneklerine uygun materyalin olmaması” olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo38’deyeralmaktadır.
Tablo38.
“Özel yetenekli öğrencilerin eğitim gördüğü kurumlarda yeteneklerine uygun materyalin
olmaması”sorununayönelikçözümönerileri
1 Özel yetenekli öğrencilerin eğitim gördüğü kurumlardaki materyal eksikliği giderilmelidir.
(ZenginleştirilmişEğitimProgramınagöremateryal,baskımakinası,3DYazıcı,görsel-uzamsal
becerisetleri,robotikeğitimsetleri,laboratuvarmalzemelerivb.)
27
TEMA8
Öğrenciyesunulaneğitim-öğretimhizmetleri,
rehberlik,performansdeğerlendirmekonusunda
karşılaşılansorunlar
28
Çalıştaykatılımcılarının,Tema8başlığıaltındabelirlediklerisorunlar,önemsırasınagöreTablo
39’dayeralmaktadır.
Tablo39.
1
2
3
5
SORUNLAR
Görme ve işitme engelli öğrencilerin devam ettiği özel eğitim sınıfından sonra Tam Zamanlı
Kaynaştırmaya geçtiğinde alan öğretmenlerinin olmadığı okula devam ettiklerinde engelleri
ilgiliyaşananproblemler,
Özeleğitimgereksinimiolanöğrencilerinerkenyaştaeğitimebaşlamasıiçinyeterlivesağlıklı
alantaramalarınınyapılmaması,
Tam Zamanlı Kaynaştırma eğitim uygulamaları öğrencinin okul ortamında bireyin sosyal ve
duygusalaçıdanyeterlidesteğisağlayamaması,uyumproblemininyaşanması
Özel eğitim öğrencilerinin ders modülleri ile destek eğitiminin bir bütünlük içinde devam
etmemesi,
6
Yeterliaileeğitimininverilmemesi,
7
Özeleğitimsınıfveokullarındaöğrencilerinihtiyaçlarınauygunolmayanderslerinolması,
8
Öğrencilerintakvimyaşınagöreokulaatanmasındayaşanansorunlar(kademelerarasıgeçişte
kademedevamlılığınınolmaması),
Katılımcıların Tema 8 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Görme ve işitme
engelli öğrencilerin özel eğitim sınıfından sonra Tam Zamanlı Kaynaştırmaya geçtiklerinde alan
öğretmenlerininolmadığıokuladevamettiklerindeyetersizlikleriyleilgiliyaşananproblemler”olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo40’tayeralmaktadır.
Tablo40.
“Görme ve işitme engelli öğrencilerin özel eğitim sınıfından sonra Tam Zamanlı
Kaynaştırmaya geçtiklerinde alan öğretmenlerinin olmadığı okula devam ettiklerinde
yetersizlikleriyleilgiliyaşananproblemler”sorununayönelikçözümönerileri
1 GörmeveişitmeengelliöğrencilerinTamZamanlıKaynaştırmayageçtiklerindekayıtlıolduğu
okulakoordinatörözeleğitimöğretmenlerigörevlendirilmelidir.
Katılımcıların Tema 8 başlığı altında belirledikleri üçüncü önemli sorunun “Özel eğitim
gereksinimiolanöğrencilerinerkenyaştaeğitimebaşlamasıiçinyeterlivesağlıklıalantaramalarının
yapılmaması”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo41’deyeralmaktadır.
Tablo41.
“Özel eğitim gereksinimi olan öğrencilerin erken yaşta eğitime başlaması için yeterli ve
sağlıklıalantaramalarınınyapılmaması”sorununayönelikçözümönerileri
1 Aile hekimleri, doğum doktorları, KBB uzmanları ve göz doktorlarının tespiti ve
yönlendirmesiyletıbbitanılamadansonraRAM’larlaişbirliğiileöğrencininyetersizliğinegöre
ailedenkoparmadanerkenyaştaeğitimebaşlanmalıdır.
29
2
Bakanlıkçaödenekayrılaraközelbirekipkurulmalıvebuşekildetaramayapılmalıdır.
3
Özel eğitimde okul öncesi eğitim sürecinde, öz bakım becerilerine yönelik personel
görevlendirilmelidir.
Okul öncesinde yeterli sayıda özel eğitim sınıfı açılmalıdır(görme, işitme ve bedensel engelli
çocuklariçin)
Okul öncesi eğitimde özel eğitim gereksinim duyan bireyler için engel türüne yönelik alan
öğretmenlerigörevlendirilmelidir.
5
6
Katılımcıların Tema 8 başlığı altında belirledikleri beşinci önemli sorunun “Tam Zamanlı
Kaynaştırmaeğitimuygulamalarıöğrencininokulortamındabireyinsosyalveduygusalaçıdanyeterli
desteği sağlayamaması” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik çözüm önerileri Tablo 42’de yer
almaktadır.
Tablo42.
“TamZamanlıKaynaştırmaeğitimuygulamalarıöğrencininokulortamındabireyinsosyalve
duygusal açıdan yeterli desteği sağlayamaması, uyum probleminin yaşanması” sorununa
yönelikçözümönerileri
1 Okullarınfizikiyapısıöğrencilerinözelliklerineuygunhalegetirilmeliveyeniyapılacakokulların
özeleğitimgereksinimlibireylerinihtiyaçlarınıkarşılayacakşekildedizaynedilmelidir.
2 Öğrenci ve öğretmenlerin Tam Zamanlı Kaynaştırma uygulamaları ile ilgili uyum sürecine
alınmalarıgerekmektedir.
3 Okulrehberlikservisi;öğretmen,öğrencivevelileregereklidesteğisağlamalıdır.
Katılımcıların Tema 8 başlığı altında belirledikleri altıncı önemli sorunun “Özel eğitim
öğrencililerinin ders modülleri ile destek eğitiminin bir bütünlük içinde devam etmemesi” olduğu
görülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo43’teyeralmaktadır.
Tablo43.
“Özeleğitimöğrencililerinindersmodülleriiledestekeğitimininbirbütünlükiçindedevam
etmemesi”sorununayönelikçözümönerileri
1 Özeleğitimgereksinimliöğrencilereverilendersmodülleriiledestekeğitimleri,okulileRAM
arasındagerçekleştirilecekiletişimveişbirliğiilebirbütünlükiçindedüzenlenmelidir.
2 Talim ve Terbiye Kurulu modüller üzerinde gerekli değişiklikleri yapmalıdır. (Özel eğitim
merkeziiçin)
3 Rehabilitasyon merkezleri öğrencilerin okuluyla ayda en az 1 kez olmak üzere işbirliği
planlamasıiçerisindeolmalıdır.
KatılımcılarınTema8başlığıaltındabelirledikleriyedinciönemlisorunun“Yeterliaileeğitiminin
verilmemesi”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo44’teyeralmaktadır.
Tablo44.
“Yeterliaileeğitimininverilmemesi”sorununayönelikçözümönerileri
1
2
30
Ailelere okul/kurumlarda ihtiyaç dahilinde özel eğitim ile ilgili bilgilendirme seminerleri
yapılmalıdır.
Velilerin ihtiyaçları belirlenerek, belirlenen konular üzerinde çalışmalar ve eğitimler
düzenlenmelidir.
3
MEB, Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı koordinasyonu ile aile danışma, aile
eğitimidestekbirimlerioluşturulmalıdır.
KatılımcılarınTema8başlığıaltındabelirlediklerisekizinciönemlisorunun“Özeleğitimsınıfve
okullarında öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun olmayan derslerin olması” olduğu görülmektedir. Bu
sorunayönelikçözümönerileriTablo45’teyeralmaktadır.
Tablo45.
“Özel eğitim uygulama merkezlerinde, öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun olmayan derslerin
olması”sorununayönelikçözümönerileri
1 Özeleğitimuygulamamerkezindeokutulanmüfredatvedersleryenidendeğerlendirilipihtiyaca
cevapverecekdurumagetirilmelidir.
2 Öğrencilerinsanatsalvesosyalbecerilerinigeliştirmeyeyönelikderslereklenmelidir.
Katılımcıların Tema 8 başlığı altında belirledikleri dokuzuncu önemli sorunun “Öğrencilerin
takvim yaşına göre okula atanmasında yaşanan sorunlar (kademeler arası geçişte kademe
devamlılığınınolmaması)”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo46’dayer
almaktadır.
Tablo46.
“Öğrencilerin takvim yaşına göre okula atanmasında yaşana sorunlar (kademeler arası
geçiştekademedevamlılığınınolmaması)”sorununayönelikçözümönerileri
1 RAM modülünde yönlendirme ve yerleştirme sistemi uygun hale getirilerek kademeler arası
geçişsağlanmalıdır.
31
TEMA9
MillîEğitimBakanlığı'nınÖzelEğitimÖğretmeni
yetiştirmepolitikalarıveöğretmenyeterlilikleriile
ilgilisorunlar
32
Çalıştay katılımcılarının, Tema 9 “Millî Eğitim Bakanlığı'nın Özel Eğitim Öğretmeni yetiştirme
politikaları ve öğretmen yeterlilikleri ile ilgili sorunlar” başlığı altında belirledikleri sorunlar, önem
sırasınagöreTablo47’deyeralmaktadır.
Tablo47.
SORUNLAR
1
ÖzeleğitimöğretmeniyetiştirmekonusundaMEB'inüniversitelerleişbirliğiyetersizliği,
2
Meslekitükenmişliksendromununçokyoğunolması,
3
4
Görme, işitme ve zihinsel engelliler öğretmenlerinin aynı alan altında birleştirilmesi ve
atamalarındabuşekildeyapılması,
Öğretmen seçimindeki kriterlerin yetersizliği(Özel eğitim öğretmeni mesleki yeterlilikler
çerçevesi),
Katılımcıların Tema 9 başlığı altında belirledikleri en önemli sorunun “Özel eğitim öğretmeni
yetiştirme konusunda MEB'in üniversitelerle işbirliği yetersizliği” olduğu görülmektedir. Bu soruna
yönelikçözümönerileriTablo48’deyeralmaktadır.
Tablo48.
“Özel eğitim öğretmeni yetiştirme konusunda MEB'in üniversitelerle işbirliği yapmaması”
sorununayönelikçözümönerileri
1 ÖzeleğitimalanındakiihtiyaçduyulanbölümlerinMEB-YÖKişbirliğiilebelirlenerek,bölümlerin
açılmasısağlanmalıdır.
2 MEBveüniversitelerkoordineliçalışmalıdır.
Katılımcıların Tema 9 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Mesleki tükenmişlik
sendromununçokyoğunolması”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo49’da
yeralmaktadır.
Tablo49.
“Meslekitükenmişliksendromununçokyoğunolması”sorununayönelikçözümönerileri
1
2
Özel eğitim okullarında ders saatleri artırılmalı, öğretmenlere yardımcı olabilecek destek
personelgörevlendirilerekdinlenmesüreleriuzatılmalıdır.
Ekonomikvesosyalanlamdaiyileştiriciçalışmalaryapılmalıdır.
3
Öğretmenlerinözlükhaklarındadeğişiklikleryapılarakyıpranmapayıverilmelidir.
KatılımcılarınTema9başlığıaltındabelirledikleri üçüncüönemlisorunun“Görme,işitmeve
zihinsel engelliler öğretmenlerinin aynı alan altında birleştirilmesi ve atamaların da bu şekilde
yapılması”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo50’deyeralmaktadır.
33
Tablo50.
“Görme, işitme ve zihinsel engelliler öğretmenlerinin aynı alan altında birleştirilmesi ve
atamalarındabuşekildeyapılması”sorununayönelikçözümönerileri
1
Heröğretmeninuzmanlıkalanınagöreatanmasınaöncelikverilmelidir.
Katılımcıların Tema 9 başlığı altında belirledikleri dördüncü önemli sorunun “Öğretmen
seçimindeki kriterlerin yetersizliği” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik çözüm önerileri Tablo
51’deyeralmaktadır.
Tablo51.
“Öğretmenseçimindekikriterlerinyetersizliği”sorununayönelikçözümönerileri
1
2
34
Alana ihtiyaç dâhilinde görevlendirilecek öğretmenler yeterli uygulamalı eğitimlerden
geçerekgörevlendirilmelidir.
Öğretmenalımındamülakatolmamalı,liyakatesasınagöreyapılmalıdır.
TEMA10
ÖzelEğitimöğretmenlerininvediğerözeleğitimde
çalışanpersonelinözlükhaklarıylailgilisorunlar
35
Çalıştay katılımcılarının, Tema 10 başlığı altında belirledikleri” Özel Eğitim öğretmenlerinin ve
diğerözeleğitimdeçalışanpersonelinözlükhaklarıylailgilisorunlar”önemsırasınagöreTablo52’de
yeralmaktadır.
Tablo52.
SORUNLAR
1
Ekdersvemaaşlarınyetersizolması,
2
Öğretmenlerindinlenme(teneffüs)zamanınınyeterliolmaması,
Katılımcıların Tema 10 başlığı altında belirledikleri en önemli sorunun “Ek ders ve maaşların
yetersizolması”olduğugörülmektedir.BusorunayönelikçözümönerileriTablo53’teyeralmaktadır.
Tablo53.
“Ekdersvemaaşlarınyetersizolması”sorununayönelikçözümönerileri
1
2
RAM’da çalışan özel eğitim ve rehberlik öğretmenlerine haftalık 24 saat ek ders ücreti
ödenmelidir.
Özeleğitimverehberliköğretmenlerininekgöstergesi3600’eçıkarılmalıdır.
3
Ekderslervergidilimindençıkarılmalıdır.
5
Yıpranmapayıverilmelidir.
6
RAMveokullardakiidarecilerinekdersleri30saat,okullardaücretliçalışanöğretmenlerinek
dersücretlerideözeleğitimöğretmenlerigibihesaplanmalıdır.
Özeleğitimsınıflarındagörevliöğretmenlerenöbetücretiödenmelidir.
7
Katılımcıların Tema 10 başlığı altında belirledikleri ikinci önemli sorunun “Öğretmenlerin
dinlenme (teneffüs) zamanının yeterli olmaması” olduğu görülmektedir. Bu soruna yönelik çözüm
önerileriTablo54’teyeralmaktadır.
Tablo54.
“Öğretmenlerin dinlenme (teneffüs) zamanının yeterli olmaması” sorununa yönelik çözüm
önerileri
1 Öğretmenlerinözeleğitimfaaliyetlerinedestekolacakdestekpersonelialınmalıdır.
36
ÇALIŞTAYDAN
GÖRÜNTÜLER
37
38
39
MERSİN İL MİLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
Telefon : 0324 329 14 81-84
Belgegeçer : 0324 327 35 18-19
Adres : Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Dumlupınar Mah. GMK Bulvarı
Suphi Öner Öğretmenevi Yanı
33130 Yenişehir/MERSİN
https://mersin.meb.gov.tr