HALİDEEDİBADIVAR VURUN KAHPEYE ROMAN 2 HalideEdibAdıvar’ınCanYayınları’ndakidiğerkitapları: SinekliBakkal,2007 AteştenGömlek,2007 Handan,2007 MorSalkımlıEv,2007 Türk’ünAteşleİmtihanı,2007 SonEseri,2008 YolpalasCinayeti,2008 Tatarcık,2009 Türkiye’deŞark-GarpveAmerikanTesirleri,2009 KalpAğrısı,2010 Zeyno’nunOğlu,2010 ÂkileHanımSokağı,2010 Çaresaz,2011 SevdaSokağıKomedyası,2011 KerimUsta’nınOğlu,2012 3 HALİDEEDİBADIVAR,1882’deİstanbul’dadoğdu.Üsküdar’dakiAmerikanKızKoleji’ndeokudu.1908’de gazetelereyazmayabaşladığıkadınhaklarıylailgiliyazılarındanötürügericilerindüşmanlığınıkazandı.31 MartAyaklanmasısırasındabirsüreiçinMısır’akaçmakzorundakaldı.1909’dansonraeğitimalanındagörev alaraköğretmenlik,müfettişlikyaptı.BalkanSavaşıyıllarındahastanelerdeçalıştı.1919’daSultanahmet Meydanı’nda,İzmir’inişgaliniprotestomitingindeetkilibirkonuşmayaptı.1920’deAnadolu’yakaçarak KurtuluşSavaşı’nakatıldı.Kendisineönceonbaşı,sonraüstçavuşrütbesiverildi.Savaşıizleyenyıllarda CumhuriyetHalkFırkasıilesiyasalgörüşayrılığınadüştü.Ardından1917’deevlendiğiikincieşiAdnan Adıvar’labirlikteTürkiye’denayrıldı.1939’akadardışülkelerdeyaşadı.Oyıllardakonferanslarvermeküzere Amerika’yaveMahatmaGanditarafındanHindistan’açağrıldı.1939’daİstanbul’adönenAdıvar,1940’ta İstanbulÜniversitesi’ndeİngilizFilolojisiKürsüsübaşkanıoldu,1950’deDemokratPartilistesindenbağımsız milletvekiliseçildi.1954’teistifaederekevineçekildive1964’teöldü. 4 Sunuş VurunKahpeye,1923yılındaAkşamgazetesindetefrikaedilmiş,1926’daiseeski harflerlebasılmıştır.KitabınLatinharfleriyleilkbaskısı1943yılındayapıldı.Halide Edib’in,bugünedeküçkezfilmeaktarılanvesadeleştirilerekdefalarcabasılanbu romanıUlusalKurtuluşSavaşıgünlerinde,Anadolu’dakibirkasabadageçiyor. Romanda,düşmanişgaliniyaşayanAnadoluhalkınınUlusalKurtuluşSavaşı’nı algılayışıhikâyeedilir:biryandaulusaldirenişinsimgesiKuvayıMilliyegüçleri,öbür yandageçmişindinîtaassubunusürdürenbirsözdedinadamıveonunyandaşları... RomanınaslikişisiAliye,İstanbul’dantaşrayagelmişidealistbiröğretmendir.Olay, Aliye’ninkasabayagelişindensonra,onunçevresindeyaşanır.Yazarkendigörüşlerini, Aliye’nindilindensöyler. HalideEdibburomanında,MilliMücadele’denbirsahneyiyansıtmaklabirlikte asıl,dinkarşısındakitavrınıortayakoymayaçalışır.O,İslamdininehümanist yanındanyaklaşır.Din,insanlarınkorktuğu,bunedenleikiyüzlülükledeolsayücelttiği birşeydeğildir.İslam’ışöyletanımlarHalideEdib:“Din,nurlariçindenihayetsizbir rahmetin,şefaatintecellisiydi.KundaktaümmetiiçinşefaattalepedenPeygamber’in asiümmetinemelceolanBüyükMuhammed’indiniidi.” HalideEdib’inbukitabıhakkında,yazarıİslamkarşıtıolarakgösterenbirkaçyazı yayımlandı.OysaHalideEdib,dinedeğil,dinintaassubuna,karanlıkvekorkutucu yüzünekarşıydı. RomanınCanYayınları’ndakibuilkbaskısı,HalideEdibAdıvar’ınbizzat, 1926’dayayımlananeskiharfliilkbaskısınınüzerindeyaptığıdüzeltme,eklemeve çıkartmalargözönünealınarakhazırlandı.Budeğiştirmelerebirkaçörnekvermek istiyoruz: 1926baskısında: “...birdenbirehâsılolanburüdeti” HalideEdib’indüzeltmesiyle: “...birdenbirehâsılolansoğukluk” 1926baskısında: “...harabiyetsahaları,bukadarevladınıngölgesialtındaöldüğügüzelbayrak” HalideEdib’indüzeltmesiyle: “...harabiyetsahaları,gölgesialtındabukadarvatanevladıölengüzelbayrak” 1926baskısında: “...Bubelkibirhalâsdı.” HalideEdib’indüzeltmesiyle: “...Bubelkibirkurtuluştu.” Hazırladığımızbuedisyonda,1926baskısıüzerindeyazarınkendisininyaptığı birtakımsadeleştirmevedeğişikliklerdışındabirdüzeltmeyapılmadı.Bugününokuru içineskiolansözcüklerdipnotlarlaaçıklandı. MehmetKalpaklı 5 6 Romanın1926baskısınınkapağı Mührünokunuşu:HalideEdib 7 Okunuşu: 8 Mühürsüznüshalarsahtedir. 9 10