elektrik-elektronik

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
KİTAPÇIK TÜRÜ
EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı
A
SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
PERSONELİNİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI
27. GRUP: ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
5 ARALIK 2009
Adayın Adı ve Soyadı
Aday Numarası (T.C. Kimlik No)
Saat:10.00
:
:
DİKKAT:1. Soru kitapçıklarını kontrol ederek, baskı hatası olan kitapçığın değiştirilmesi için salon sorumlularına başvurunuz.
2. Soru kitapçığındaki açıklamaları okuyunuz.
3. Sınavda hesap makinesi, cep telefonu ve çağrı cihazı kullanılması yasaktır.
CEVAP KÂĞIDI İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
1. Cevap kâğıdı üzerine yazacağınız yazı ve yapacağınız işaretlemelerde kurşun kalemden başka kalem kullanmayınız.
2. Size verilen cevap kâğıdında yazılı olan bilgilerin size ait olup olmadığını kontrol ediniz ve kitapçık
türünü mutlaka işaretleyiniz.
3. Cevaplarınızı cevap kâğıdına aşağıdaki örnekte olduğu gibi yuvarlağı, dışına taşırmadan işaretleyiniz. Yanlış karalamalarınızı düzeltirken yuvarlağın içini temizce siliniz.
ÖRNEK KODLAMA:
A
B
C
D
SORU KİTAPÇIĞI İLE İLGİLİ AÇIKLAMA
1.Soru kitapçığında 50 soru bulunmaktadır. Kitapçık için verilen cevaplama süresi 75 dakikadır.
2.Her sorunun dört seçeneği vardır. Dört seçenekten sadece bir tanesi doğru cevaptır.
3.Cevaplarınız puanlanırken her doğru cevaba puan verilecek, yanlış cevaplarınız dikkate alınmayacaktır.
4.Size ayrı bir karalama kâğıdı verilmeyecektir. Soru kitapçığınızın içindeki boş alanları karalama yapmak için
kullanabilirsiniz.
Soracağınız bir şey var mı? Varsa, şimdi sorunuz; sınav başladıktan sonra sorularınıza cevap verilmeyecektir.
Hazır mısınız? Sınav, okulun bütün salonlarında aynı anda başlayacağı için başlama zilini beraberce bekleyelim.
Hepinize başarılar dileriz.
(Salon başkanı başlama ve bitiş saatini tahtaya yazacaktır.)
Bu kitapçığın her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, kitapçığın tamamının veya bir kısmının Millî
Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, bilgisayar ortamına alınması, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması veya başka
bir amaçla kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, doğabilecek cezai sorumluluğu ve kitapçığın
hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
BAŞLAYINIZ DENİLMEDEN SORU KİTAPÇIĞINI AÇMAYINIZ.
A
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
1.
4.
Vg
+5 V
VBE=0.7 V
V0
Vz=10 V @ Iz=10 mA, rz=0
IB
Vg
+20 V
-5 V
+5 V
Yukarıda verilen devredeki transistörün base
akımı (IB) aşağıdakilerden hangisidir?
t
Yukarıda verilen devredeki zener diyotun anlık
minimum akım ve maximum anlık güç değerleri aşağıdakilerden hangileridir?
A) 6.7 mA, 233 mW
C) 7.4 mA, 300 mW A) 2.5 μA
C) 4.2 μA
B) 3.71 μA
D) 5.8 μA
5.
B) 10 mA, 500 mA
D) 4.5 mA, 450 mW
I0
V0
VS
2.
V0
2A
Yukarıda verilen devrede VS = 0.25 V ise I0 akımının değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) - 1 mA
C) 0.250 mA
Yukarıda verilen devredeki V0 voltajının değeri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2 V
B) 2.5 V
3.
C) 3 V
6.
D) 5 V
R
V1
V0
Is=0.1 pA
+1 V
ID
D
V2
VT=26 mV
Yukarıdaki devrede ID akımını 1 mA yapmak
için R direncinin değeri aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) 100 Ω
C) 320 Ω
B) 0
D) 0.500 mA
Yukarıda verilen devrede V1=3 V, V2=1 V ise
çıkış voltajının (V0) değeri aşağıdakilerden
hangisidir?
B) 200 Ω
D) 401 Ω
A) - 2 V
2
B) -1 V
C) 0 V
D) 4 V
A
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
7. Frekans spektrumunda sadece sınırlı bir fre-
12. Band genişliği 3,5 kHz olan bir temelband
kans bölgesini kapsayan ve bu bölge dışında
frekans bileşenleri bulunmayan işaretlere ne
ad verilir?
A)
B)
C)
D)
(baseband) bilgi işareti m(t) sırası ile Genlik
Modulasyonu, Taşıyıcısı Bastırılmış Genlik
Modülasyonu ve Tek Yan Band modülasyon
yöntemler kullanılarak iletilir ise modüleli işaret s(t)’nin band genişliği ne olur?
Bantlı işaretler
Bant-sınırlı işaretler
Sürekli işaretler
Sınırlı işaretler
A) 3,5 kHz-3,5 kHz-3,5 kHz
B) 7 kHz-3,5 kHz-3,5 kHz
C) 3,5 kHz-3,5 kHz-7 kHz
D) 7 kHz-7 kHz-3,5 kHz
8. Bir Genlik Modülasyonlu sistemde Vmaxtepetepe=20 V ve Vmintepe-tepe=8 V ise modülasyon yüzdesi nedir?
A) % 20
B) % 25
C) % 35
13. İkiye tümleme notasyonuna göre yazılmış
11111011 işaretli ikili (binary) sayının ondalık
karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
D) % 45
A) -5
9. Bir radyo ses programı, radyo alıcıları tarafından uzun dalga bandında 1000 m üzerinden
alınmaktadır. Bu program için ayrılmış frekans
kaç KHz’dir?
A) 100
B) 150
C) 200
C) +123
D) +251
14. Yanda verilen iki tane ikili (binary)
sayının toplanması işlemin sonucu
hangisidir?
11001
+ 10101
?
D) 300
A) 1011101
C) 010001
10. Zarf bozulması aşağıdaki durumlardan hangisinde ortaya çıkar?
B) 101110
D) 011101
15. f^ a, b, c, d h = a^ b + d h + acd olarak verilen bir
A) Bilgi işaretinin genliği taşıyıcı işaret genliğine
göre çok küçük ise
B) Bilgi işaretinin genliği negatif değer alabiliyor
ve modülasyon indeksi uygun seçilmemiş ise
C) Bilgi işaretinin frekansı taşıyıcı işaret frekansına göre çok küçük ise
D) Bilgi işaretinin frekansı taşıyıcı işaret frekansına göre çok büyük ise
Boole fonksiyonunu aşağıda görülen tanımlamalardan hangisi doğru ifade etmektedir?
A)
B)
C)
D)
f(a,b,c,d)=Σm(0,1,2,3,5,7,10,14)
f(a,b,c,d)=Σm(8,9,10,11,12,13,14,15)
f(a,b,c,d)=Σm(1,3,5,7,10,14,15)
f(a,b,c,d)=Σm(0,1,2,3,4,5,6,7)
16.
11. 4kHz frekansına sahip bir sinusoidal işaret 1
0
1
1
8 bitlik ADC kullanılan ve Nyquist frekansında
örnekleme yapan bir PCM (Pulse-Code Modulation) sistemde örneklenerek kodlanmaktadır.
Bu durumda Kodlama için kullanılan her bir
bitin süresi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 5.15x10-6 sn
C) 15.63x10-6 sn B) -123
4x1 MUX
1x4 DMUX
I0
I1
y
I2
I3 s1 s0
q0
q1
I
q2
s1 s0 q3
?
?
?
?
0
1
B) 8.25x10-6 sn
D) 1.33x10-3 sn
Yukarıdaki devrede q3q2q1q0 çıkışlarının verilen girişlere göre bulunması gerekmektedir.
Buna göre q3q2q1q0 çıkışları (sırasıyla) aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (NOT: Seçme girişlerinden s1 daha büyük
basamağı ifade etmektedir.)
A) 0010
3
B) 1101
C) 1111
D) 0000
A
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
17.
0
1
1
20.
0
Vg
?
Vg
1
0
D
S
Q
D
R
S
Q
D
R
S
Q
D
R
S
t
+
+
R
Vdc
V0
-
Q
V0
Vdc
t
R
Yukarıdaki şekilde Vg anahtarlama gerilimi, V0 ise çıkış gerilimidir. Buna göre “?” ile gösterilen yarı iletken anahtar aşağıdakilerden
hangisi olabilir?
1
Q3
Q2
Q1
Q0
A) GTO-MCT
C) SCR-GTO
Yukarıdaki devrede Q3Q2Q1Q0 çıkışlarının bulunması istenmektedir. Buna göre bu devreye
ait Q3Q2Q1Q0 çıkışları (sırasıyla) aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
21.
i (t) = 2 + 4
A) 1001
B) 0110
C) 0000
B) IGBT-MOSFET
D) MOSFET-BJT
%
2 cos (2r50t - 70.5 ) +
5
%
2 cos (4r50t - 40.5 ) A
D) 1111
Yukarıda yükten geçen akımın ani ifadesi verilmiştir. Buna göre bu akımın rms (etkin) değeri
nedir?
18.
D
Q
D
C
Q
D
C
Q
D
C
Q
A) 9 A
C
saat sinyali
(clk)
Q2
Q1
D) 3 A
meydana gelen kayıplardan değildir?
Q0
A)
B)
C)
D)
Yukarıdaki lojik devrede Q3Q2Q1Q0 çıkışları gelen saat sinyalleri ile periyodik olarak
değişmektedir. Periyodik olarak değişen
Q3Q2Q1Q0 (Q3 en büyük basamak, Q0 en küçük basamak) çıkışlarının onaltılık (hexadecimal) ifadesi için verilen seçeneklerden hangisi
doğrudur?
Bakır Kayıpları
Sürtünme Kayıpları
Girdap Kayıpları
Histeresiz Kayıpları
23. Üç fazlı Yıldız-Yıldız bağlantılı transformatörlerde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
0,2,4,6,F,A,1,7,0..
0,7,1,A,F,6,4,2,0..
F,E,D,C,B,A,9,8,F..
0,8,C,E,F,7,3,1,0..
A) Transformatörün her bir fazındaki primer gerilimi VF= VH /
3
B) Primer faz gerilimi ile sekonder faz gerilimi
arasındaki bağıntı transformatörün sarım
oranıyla ilişkilidir.
C) Transformatörün sekonder faz gerilimi ile
sekonder hat gerilimi arasındaki bağıntı 19. I- Doğru/alternatif gerilim Kıyıcılar
II- Eviriciler (invertörler)
III- Doğrultucular
IV- Frekans çeviriciler
V- Sıcaklık dönüştürücüler
VH =
3 *VF
D) Üçüncü harmonik gerilimler artar.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri temel güç
elektroniği dönüştürücüleridir?
A) Yalnız I C) I - II - III
C) 5 A
22. Aşağıdakilerden hangisi transformatörlerde
Q3
A)
B)
C)
D)
B) 7 A Q
B) I - II - III - IV - V
D) I - II - III - IV
4
A
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
24. Aşağıdakilerden hangisi iki transformatör kul-
30. İç Tesisat Yönetmeliği’ne göre, elektrik tesi-
lanarak üç faz dönüşümü yapmak için kullanılan bağlantılardan değildir?
satlarında kullanılan anahtarlar için, aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Üç faz F Bağlantı
B) Açık-Yıldız-Açık-Üçgen Bağlantı
C) Açık Üçgen Bağlantı
D) Scott-T Bağlantı
A) Anahtardan, anahtar altı prize geçiş yapılabilir.
B) Anahtarlar anma akımının ve geriliminin üstündeki değerlerde kullanılamazlar.
C) Nötr hatları topraklanmış olan sabit tesislerde,
anahtarlar faz iletkenleri üzerine konulmalıdır.
D) Anahtarların bir ucuna birden fazla iletken
bağlanamaz.
25. Aşağıdakilerden hangisi ile asenkron motorların hız kontrolü yapılmaz?
A)
B)
C)
D)
31. Telefon prizinin sembolü aşağıdakilerden
Kutup sayısını değiştirerek
Hat frekansını değiştirerek
Sarım sayısını azaltarak
Hat gerilimini değiştirerek
hangisidir?
A)
26. Aşağıda verilenlerden hangisi D.A. Seri Motor-
C)
ları için yanlıştır?
A) Doyuma ulaşıncaya kadar akı, endüvi akımıyla doğru orantılıdır.
B) Seri motorlar yüksek moment gerektiren uygulamalarda kullanılmazlar.
C) Motor akısındaki artış motor hızında azalmaya
neden olur.
D) Motordaki yük artarken akısıda artar.
B)
D)
T
T
T
32. İç Tesisat Yönetmeliği’ne göre, iletken ve kabloların boyutlandırılmasında aşağıdakilerden
hangisine dikkat edilmez?
A) İletken ve kabloların mekanik dayanımının
yeterli olmasına
B) İletken kesitinin belirlenmesi için yapılan hesaplarda eşzamanlı güce
C) İç tesisatta sürekli en büyük işletme akımı ile işletme gerilimine göre yüzde gerilim düşümüne
D) Aşırı yüklenmeye karşı kullanılan koruma
elemanlarına
27. Aşağıdakilerden hangisi, bir fazlı yardımcı
sargılı, kondansatörlü asenkron motorlar için
yanlış bir tanımdır?
A) Yolverme momentleri çok düşüktür.
B) Kondansatör, yardımcı sargıya seri bağlanır.
C) Yardımcı sargıdaki akımın faz açısı, ana sargıdaki akımın 90° ilerisinde yapılabilir.
D) Yüksek yolverme momentine sahiptirler.
33. Aşağıdakilerden hangisi dağıtım tablolarında
bulunmaz?
A) Ampermetre
C) Senkronoskop
28. Anma değerleri 630 VA, 380V/220V, 50 Hz olan
tek fazlı bir transformatörün 0,8 indüktanslı
güç kat sayısı ile tam yüklemede ikincil tepkin
(reaktif) gücü aşağıdakilerden hangisidir?
A) 325 Var
C) 378 Var
H
B) Voltmetre
D) Cosφ Metre
34.
B) 342 Var
D) 412 Var
1
2
3
4
5
6
7
8
29. Anma değerleri 400 kVA, 34,5kV/400V, 50 Hz
olan üç fazlı bir dağıtım transformatörünün
boşta kayıp gücü 930 W, kısa devre kayıp
gücü 4600 W’tır. %40 yüklendiğinde transformatörde oluşan toplam kayıp gücü aşağıdakilerden hangisidir?
A) 930 W
C) 1586 W
Yukarıdaki şekilde verilen üç fazlı sayacın kaç
numaralı klemensine nötr ucu bağlanmalıdır?
B) 1566 W
D) 1666 W
A) 7
5
B) 5
C) 4
D) 3
A
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
35. Kojenerasyon nedir?
41. Aşağıdakilerden hangisi SF6 gazının tercih
edilmesinin nedenlerinden biridir?
A)
B)
C)
D)
Enerjinin yenilenmesidir.
Enerjinin ısı formunda üretilmesidir.
Enerjinin elektrik formunda üretilmesidir.
Enerjinin hem elektrik hem de ısı formlarında
aynı sistemden beraberce üretilmesidir.
A) Zehirli bir gaz olması
B) Dielektrik kat sayısı yüksek oluşu
C) SF6 gazının kokusunun olması
D) Delinme dayanımının az oluşu
36. Enerji iletim hatları için “sehim” ne demektir?
42. I- Havai hatların direklere tespitine yarar.
II- İletkenleri taşımaya yarar.
III- İletkenleri toprak ile diğer iletkenlere karsı
izole eder.
IV- Direklerin gerilmesine yarar.
A) İki direk arasındaki varsayılan doğru çizgi ile
iletkenin en çok sarktığı yer arasındaki uzaklıktır.
B) İki direk arasındaki iletkenin uzunluğudur.
C) İletkenin yere olan uzaklığıdır.
D) Direk uzunluğudur.
Yukarıdakilerden hangileri izolatörlerin kullanım amaçlarındandır?
A) I - II
C) I - II - III
37. Aşağıdakilerden hangisi örgülü iletkenlerin
üstünlüklerinden biri değildir?
43. Bir düzlemsel elektrot sisteminde elektrot
A) Esnekliği fazladır.
B) Korona kayıpları fazladır.
C) Korona kayıpları azdır.
D) Titreşimlerde askı noktalarındaki zedelenmeler
önlenir.
açıklığı 2 cm ve elektrod yüzeyi alanı 16 cm2
dir. Ortamın hava ve uygulanan gerilimin 10 kV olduğuna göre sistemin kapasitesi kaç
pF’dir? (ε0= 8.854 10-12 F/m)
A) 0.612 B) 0.689
38. Aşağıdakilerden hangisi elektrik enerji sistemlerinde “per-unit (birim-değer sistemi)” büyüklüklerin yaygın olarak kullanılma nedenlerinden biri değildir?
A) 15.75
C) 47.25
malzemelerin kullanılmasının nedenlerinden
biri değildir?
A) Esnek olmaması
B) Ağırlık itibariyle hafif olması
C) Su geçirmemesi ve nem emmemesi
D) Mekanik darbelere dayanıklı olması
D) 1.25
40. İletim hatlarında karakteristik empedans aşağıdaki formüllerden hangisi ile hesaplanır?
A)
ZC =
Y
Z
B)
Z C = YZ
C)
ZC =
Z
Y
D)
Z C = YZ
B) 31.5
D) 63
45. Aşağıdakilerden hangisi kablolarda plastik
baz değerleri 3000 A ve 300 kV olarak veriliyor.
Gerilimin birim değeri aşağıdakilerden hangisidir?
C) 1.05 D) 0.902
açıklığı 2 cm ve elektrot yüzeyi alanı 16 cm2
dir. Ortamın hava ve ortamın delinme dayanımı 31.5 kV/cm olduğuna göre sisteme uygulanacak maksimum gerilimi kaç kV’dir?
39. 375 kV gerilimli bir sistemin akım ve gerilimin
B) 0.95
C) 0.708 44. Bir düzlemsel elektrot sisteminde elektrot
A) Cihazların tasarımını kolaylaştırması
B) Hesap hatalarını en aza indirmesi
C) Trafo eşdeğer devrelerini basitleştirmesi
D) Elemanların çalışma aralığını daha net belirlemesi
A) 0.8
B) I - IV
D) I - II - IV
6
A
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
46.
n1:n2
R1
1
64 ohm
49.
I
2
V1
2 V0
3 k ohm
+
-
+
R2
4 ohm
2
1
-
4 ohm’luk dirence aktarılan maksimum güç
için devredeki sarım oranı (n1/n2) ne olmalıdır?
A) 3
B) 4
C) 6
47.
Şekildeki devre voltaj kontrollü voltaj kaynağı
içermektedir. 1 k ohm’luk direnç üzerinde elde
edilen çıkış voltajı V0 nedir?
D) 8
R1
+
-
A) 1 V
3 ohm
B) 2 V
C) 3 V
+
2A
-
2 kohm
+
Şekildeki devrede 1 ohm’ luk direnç üzerinde
harcanan güç aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1 W
B) 2 W C) 4 W 48.
I1
18 ohm
+
12<0 V
10 mA
V1
-
-
3 kohm
VS
4 kohm
V0
I0
-
-
Akım kontrollü akım kaynağı içeren şekildeki
devrede V0 voltajının değeri aşağıdakilerden
hangisidir?
+
2 ohm
A) 3 V
B) 6 V
C) 8 V
D) 12 V
V2
-
j1 ohm
Şekilde verilen devre için V1 voltajının değeri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3.07 * 39.81° V
C) 20,87 * 9,08° V
4 I0
+
D) 6 W
4:1
-j4 ohm
D) 6 V
50.
+
R2
1 ohm
2V
V0
1 k ohm
12 V
B) 2,33* -13,5° V
D) 83,49 * 13,07° V
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.
7
CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
a
c
d
b
c
a
b
a
d
b
c
d
a
b
a
c
b
d
d
a
c
b
d
a
c
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
b
a
c
d
a
b
d
c
a
d
a
b
a
d
c
b
c
c
d
a
b
c
d
b
c
A