MÜBADELE TARİHİNDEN SAYFALAR GİRİT MÜSLÜMANLARI TAHAMMÜLSÜZ BİR HALDEDİR BAKİ SARISAKAL GİRİT MÜSLÜMANLARI TAHAMMÜLSÜZ BİR HALDEDİR Hanya’da 8 Ağustos tarihiyle yazılıyor: Girit’teki ahali-i İslamiyenin hali günden güne vahamet ediyor. Cezirenin her tarafında ahali-i İslam şehirlerde ikamete mecbur oldu. Şehirler haricindeki İslam emlak ve akaratı yerli Rumlar ile Anadolu’dan getirilen Rum ve Ermeni muhacirlerinin baskısı altında kaldı. Anadolu muhacirleri mektebi İslamiye ile Cami-i şerifeye yerleştirildiği gibi İslam haneleriyle İslam dükkanlarında bile ikame ve iskan ettirildi. Ahali-i İslamiyenin ve gayrı menkuleleri yerli Rumlar ile Anadolu muhacirlerinin baskısı altında bulunduğu halde, hükümet, İslamlara ağır vergiler koymak ve vergileri cebren tahsil etmektedir. İşte ahali-i İslamiyenin emval ve emlak hususundaki vaziyetleri böylece yürekler acısı bir derecededir. Emniyeti hayat ve mevcudiyetleri ise daimi bir tehdit ve tazyik altında her dem ölüme maruz bir hal tehlikededir. Geçenlerde Resmo’da Kaptan Hasan Kadir’in hanesinde nikah akdi merasimi icra olunurken iki Rum askerinin pencereden içeriye attıkları bir el bombasından oradaki mahdurat-ı İslamiye’den biri şehit ve diğer ikisi mecruh olmuşlardır. Mecruh iki İslam kadınından birisi de bilahare aldığı yaradan müteessir irtihal eylemiştir. Hükümet bu cinayeti ahali-i İslamiyeye atf ve isnad ederek günahsız iki biçare Müslümanı taht tevfike almış, ve bu suretle bir taş ile iki kuş vurmak fikir ve maksadını takip eylemiş ise de mahal cinayet yakında ikamet etmekte olan bir Fransız rahibi ile Kafkasyalı bir Hıristiyanlık kadın askerleri bu bombayı atarken görmüş ve müşahadet vakalarını esnai tahkikatta kararen teyid etmiş, olduklarından hükümeti adliye taht tevfikte bulunduğu biçare Müslümanların kerhen tahliye –i sebiline mecbur olmuştur. Açlıktan ölüm derecesinde kalan (Mehmet Zarufu) ile (Kaftala) namındaki fakir bir Müslüman ekmek bulmak tabir sahihle teil etmek üzere Resmo’ya giderken esnai rahada “Pisküpi“ karyesi deresinde bir Hıristiyan tarafından ağır surette cerh edildikten sonra vücudu delik deşik edilmiş edilmiş ise de biçare vefat etmemiş ve sükût bir halde kalmıştır. Hanya Geçen hafta Kandiye şehri haricinde “ Kurtaca” mahallesinde Ali Şerif namındaki bir Müslüman Hıristiyanlar tarafından feci bir şekilde şehit edildi. Yine az zaman evvel Kandiye gündüzün sokak ortasında Anadolu muhacirlerinden bir Rum tarafından sebebsiz yere Hasan ve Cafer namındaki iki İslamı şeht ve fazıl ismindeki bir Müslüman’ı da yaralamıştır. Katili bir kaç gün tevkif edildikten sonra adliyeden tahliye edilmiştir. Bu hayat davası Resmo mahkemesinde rivayet olundu. Ne hüküm verilse beğenirsiniz? Cürmümeşhut halinde yakalanan katil müteaddit ruhsatsız silah taşıdığından dolayı sekiz gün hapis cezasına mahkûm oldu. İslamlar artık sokağa çıkamaz oldular. Çünkü Rum çocukları sokakta bir İslam kadını gördüklerinde “ Kargalar, rahibeler yine meydana çıktı. “ diye bağırarak bunları taşa tutmaktadırlar. İslam cenazeleri de düçar tahkir olunmaktadır. Ahali-i İslamiye’den vefat edenlerin cenazeleri kabristana nakledilirken yollarda Rum çocukları “ Her gün beşi, hafta da yüzü girsin “ diye makamı tahkirde bağırmakta ve cenazeyi takip ile ahali-i İslamı azap ve müteessir etmektedir. Resmo ile Hanya arasındaki ve Leşid sancaklarındaki Camiler çok zamandan beri Kiliseye tahvil olundu. Ahiren Şeyh Abdülkadir Camisi de Ermeni Kilisesine tahvil edilmiştir. Ahali-i İslami’yenin mezarlıkları da fuzulen müsadere olunarak tarlaya tahvil edilmiştir. Ecdadımızın ve şüheda-i İslamiye’nin azmi mübarekesi üzerinde ziraate devam edilmektedir. Yunan Hükümet ihtilaliyesinin evvelce Makedonya ya sevk etmiş olduğu eşkıya çeteleri anlaşma imzalandıktan sonra geçenlerde Girit’e avdet etmiş ve bunlar meyanında Kisemo kazasının “ malaşeru “ karyesinden Mortaki namındaki biraderler Makedonya’da şehit ettikleri ahali-i İslamiye’den birinin burun ve kulaklarını çantalarında saklayarak buraya getirmişler ve meyhane de kafaları tütsüledikten sonra makamı iftiharla kendi dindaşlarına göstererek gurur ve şadumanı etmişlerdir. Girit’in Laşid Mutasarrıfı Naibzade Ali Mübadele-i nüfus ve emlak aleyhinde bir muhtıra istirhamname tanzim ve düveli mütegallibe ve Yunan Hükümetine ita etmeleri için Girit Müslümanları nezdinde teşebbiyat ve teşvikatta bulunmuştur. Bunca tehdide rağmen Hanya ile Resmo’dan bir tek taraftar bulamadığı gibi Kandiye’den de kendinin hem fikir ve ham de ayarı olan Kandiye Naibi Nakipzade Mehmet Kazım Efendi’den başka bu fikre iştirak edecek bulunmamıştır. Hıristiyanların teşvikiyle yapılan işbu teşebbüsten Girit Rumlarının maksatları Girit Müslümanlarını bu suretle mübadeleden hariç bırakarak bilahare mallarına kolayca konmaktır. Hükümeti Milliye İslamların bu feci vaziyetine bir nihayet verecek tedbiri ittihaz etmesini bilhassa temenni ederiz.. 1 1 Vatan 17 Ağustos 1923 , Sayı: 139