LĠBYA ARAP HALK SOSYALĠST CEMAHĠRĠYESĠ I. ÜLKE BĠLGĠLERĠ Başkenti : Tripoli Yönetim Şekli : Cumhuriyet Devlet Başkanı : Albay Muammar Abu Minyar Al_Kaddafi Yüzölçümü : 1.759.540 km² Nüfusu : 6.3 (2008 tahmini) Önemli kentler (000 kişi) : Trablus (1149), Bingazi (636), Misurata (360), Al Mirqab (328), Al Bitnan (142), Sebha (126). Nüfus Artış Hızı : % 2,3(2006) Para Birimi: :Libya Dinarı Para Birimi Paritesi : 1 ABD Doları = 1,2969 LYD Resmi Dil : Arapça Başlıca Şehirleri : Bingazi, Misurata, Zuwarah, Al-Khums, Sebha II. EKONOMĠK GÖSTERGELER (2009) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla : 116.7 Milyar Dolar (57. Büyük Ekonomi) Kişi başına GSYĠH : 18.220 dolar Büyüme : % 3.7 Kişi Başına Gelir : 10.7 Bin Dolar Enflasyon Oranı : % 10.4 Ġhracat : 32.539 Milyar $ Ġthalat : 22.741 Milyar $ Dış Ticaret Hacmi : 55.280 Milyar $ Ġşsizlik Oranı : % 30 Üyesi olduğu Uluslararası Kuruluşlar: Afrika Birliği (AU), Arap Devletleri Birliği, OPEC, DTÖ, Diğer Ülkelerle Tercihli Ticaret Düzenlemeleri, Petrol Ġhraç Eden Arap Ülkeleri Organizasyonu. Ġlk 5 Ġhraç Ürünü (%) Ġlk 5 Ġthal Ürünü (%) Ġhracatında Ġlk 5 Ülke (2008) Ġthalatında Ġlk 5 Ülke (2008) Ham petrol, rafine edilmiş petrol ürünleri, doğalgaz, kimyasallar Makine, yarı mamul ürünler, gıda, ulaşım teçhizatı, tüketim malları Ġtalya % 40,5, Almanya % 12,2, Ġspanya % 7,4, ABD % 7,4, Fransa % 5,7, Türkiye % 5,4 Ġtalya % 18,9, Almanya % 7,7, ÇHC % 7,3, Tunus % 6,8, Fransa % 5,7, Türkiye % 5,4 III. TÜRKĠYE-LĠBYA DIŞ TĠCARETĠ: 1. Ġkili Ekonomik Anlaşmalar ve Protokoller: ANLAŞMA ADI ĠMZA TARĠHĠ 1 RESMĠ GAZETE/ TARĠH-SAYI Ġktisadi Ġşbirliği ve Ticaret Anlaşması Bilimsel ve Teknik Ġşbirliği Anlaşması Ġşgücü Anlaşması Denizcilik ve Deniz Nakliyatı Alanlarında Ġşbirliği Anlaşması Ġkili Hava Ulaştırması Anlaşması Ticari ve Mali Ġşbirliği Anlaşması Ġktisadi, Sınai ve Zirai Ġşbirliği Protokolü Ticari Ġşbirliği Protokolü 13 Eylül 1984 Tarihli Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma Ticaret Anlaşması/ Olağanüstü KEK Toplantısı Protokolü 20. Dönem KEK Toplantısı Protokolü 21. Dönem KEK Toplantısı Protokolü 05.01.1975 05.01.1975 05.01.1975 26.09.1975 / 15368 13.05.1975/ 15235 13.05.1975 30.05.1975 16.11.1975/ 15414 11.08.1975 02.05.1978 27.06.1981 27.06.1981 14.08.1979/ 16727 13.05.1978/ 16286 25.09.1981/ 17469 25.09.1981/17469 09.08.1985 22.09.1985 06.10.1996 28.08.1997/ 23094 31.01.2007 20.07.2009 09.12.2007/ 26725 .ONAY SÜRECĠNDEKĠ ANLAŞMA VE PROTOKOLLER ANLAŞMA ADI ĠMZA TARĠHĠ Türk Standardları Enstitüsü ile Libya Ulusal Standardizasyon ve 22.04.2009 Metroloji Merkezi Arasında Teknik işbirliğine Ġlişkin Mutabakat Zaptı AB, Libya’ya karşı uygulamakta olduğu yaptırımları 2004 yılında kaldırmasının ardından bu ülke ile diplomatik ilişkileri ilerletmek yolunda çalışmalar sürdürmektedir. 2. Ticari Ġlişkiler: Türkiye-Libya Dış Ticaret Değerleri (1.000$) YILLAR ĠHRACAT 2005 384.167 2006 2007 2008 2009 489.261 643.149 1.074.287 1.800.297 DEĞĠŞĠM (%) 13,9 27,3 31,4 67,0 80 ĠTHALAT 1.989.269 2.297.351 399.720 336.325 402.568 DEĞĠŞĠM (%) 31,3 15,4 -82,6 -15,8 HACĠM DENGE 2.373.436 -1.176.921 2.786.612 1.042.869 1.410.612 2.202.865 -1.605.102 -1.808.090 737.962 1.397.729 2007 yılında 643 Bin Dolar olan ihracatımız, 2008 yılında 1074 Bin Dolara çıkmıştır. 2007 yılında ithalatımız, 399 Bin Dolar, 2008 yılında ithalatımız biraz düşerek 336 Bin Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılında ihracatımız 1milyar 800 bin Dolar iken, ithalatımız 402 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, Libya’ya 40-60 milyon dolarlık bavul ticaretinin mevcut olduğu düşünülmektedir. 2009 yılında Libya’ya ihraç edilen belli başlı ürünler; demir-çelik çubuklar, plastik borular, demir çelikten inşaat aksamı, çimento, kablolar, işlenmiş doğal taşlar, prefabrik yapılar, demir-çelik 2 filmaşin, plastik inşaat malzemesi, petrol yağları, maden makineleri, mücevherler, mobilya aksam ve parçaları, demir-çelik borular, buzdolapları, klimalar ve alüminyum inşaat aksamıdır. Türkiye’nin Ġhracatında Başlıca Ürün Grupları (1000 $) ÜRÜN ADI Demir/çelik çubuklar Plastikten tüpler, borular, hortumlar, conta, dirsek, rakor vb. Demir/çelikten inşaat ve aksamı Çimento Ġzole edilmiş tel, kablo Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar Prefabrik yapılar Demir/çelik filmaşin Plastikten inşaat malzemesi Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Toprak, tas, metal cevheri vb. ayıklama, eleme vb. için makineler Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası Diğer mobilyalar vb. aksam parçaları Demir/çelikten diğer tüp ve borular Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları Klima cihazları-vantilatörlü, ısı, nem değiştirme tertibatlı Alüminyum ve inşaat aksamı Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller Buğday unu/mahlut unu Muslukçu, borucu eşyası Taşıtlar için römorklar Bina, inşaat için marangozluk Demir/alaşımsız çelikten profil Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları Demir-çelik soba, ocak, ızgara, ocak, mangal vb. ev eşyası Ekmek, pasta, kek vs. ile boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs. Elektrik kontrol, dağıtım kabloları, mücehhez tablolar Demir-çelik tellerden örme mensucat, ızgara, ağ vs. Erkek için çocuk takım, ceket. vs. Demir/çelikten diğer eşya Plastikten monofil, çubuk, profiller-enine kesiti 2008 38.630 2009 281.865 48.109 123.074 69.517 5.973 55.915 13.187 19.712 809 7.720 89.927 63.424 49.133 34.333 34.005 33.581 32.427 3.499 31.898 22.159 31.558 26.628 30.232 15.263 5.037 27.168 26.840 25.913 26.262 26.142 24.058 2.324 8.569 99.835 14.084 4.681 5.131 9.118 24.020 23.412 19.227 16.872 15.651 15.348 15.208 15.571 15.055 10.610 14.675 12.618 14.496 4.645 14.306 5.684 14.276 17.020 2.702 13.922 13.399 7.406 12.733 3 Sigara Mobilya, aksam parçaları Dokunmuş halılar, yer kaplamaları Cam eşya Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller Diğer aydınlatma cihazları, lambalar, ışıklı tabela Kara taşıtları için aksam parçaları Saç mühtahzarları Kağıt/karton, selüloz vatka ve selüloz liğften tabakalar Vücut deodorantları Ev işlerinde kullanılan eşya ve aksamı Özel amaçlı motorlu taşıtlar Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı Sırlı seramikten döşeme, kaldırım taşları, şömine, duvar karosu Yıkama, temizleme müstahzarları, sabunlar hariç Elektrik transformatörleri, endüktörler Tüfte edilmiş halılar, tüfte edilmiş Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş vb. Diğer TOPLAM 3.898 16.171 6.650 12.588 12.469 12.430 12.028 6.935 11.857 4.273 11.726 8.585 4.214 10.855 10.056 2.539 9.873 10.998 5.786 30.392 9.846 9.528 9.058 3.653 8.813 5.810 8.793 882 8.653 11.902 7.607 6.605 8.639 8.633 8.388 1.296 7.873 331.883 1.074.288 425.808 1.800.297 Ġthalat 2009 yılında Libya’dan yapılan ithalat bir önceki yıla nazaran % 20 oranında artarak 402 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Libya’dan olan ithalatımızda önem arzeden ürünler petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, petrol gazları ve diğer hidrokarbonlar, etilen polimerleri, esiklik hidrokarbonlar, ham petrol, azotlu gübreler, saf amonyak, ağırlık olarak % 99.94’ü demir olan müstahsallar, elektrik transformatörleri, buğday unudur. Türkiye’nin Ġthalatında Başlıca Ürün Grupları (1000 Dolar) ÜRÜN ADI Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Etilen polimerleri Asiklik alkoller vb. 2008 2009 56.464 130.106 212.473 74.490 28.467 - 57.116 48.525 4 Ham petrol Azotlu mineral/kimyasal gübreler Saf amonyak/amonyağın sulu çözeltileri Ağırlık; % 99.94’ü demir olan müstahsallar Elektrik transformatörleri, endüktörler Buğday unu Yün ve yapağı Koyun ve kuzuların ham derileri Altın Koyun ve kuzuların diğer deri ve köseleleri Sodyum hidroksit Sökülecek gemilerle, suda yüzen sökülecek diğer Diğer ham deriler Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar Sığır ve at cinsi hayvanların derileri diğer TOPLAM 4.526 45.151 19.639 10.666 17.381 3.739 4.231 559 695 1.275 1.564 1.311 572 569 443 - 352 3408 305 - 270 32 177 - 167 535 336.300 336.325 77 402.543 402.568 IV. LĠBYA-ĠZMĠR DIŞ TĠCARETĠ Yıllar 2007 2008 2009 Tutar ($) 21.086.632,6 28.062.075,7 67.627.564,0990 Ġzmir’den Libya’ya dış ticaretimiz, 2007 yılında 21 Milyon Dolar, 2008 yılında 28 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. En çok mobilya, buzdolabı, soğutucu, gıda gibi ürünlerde ihracat yapılmıştır. 2009 yılında ihracatımız 67 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. 5