B : 23 28
advertisement
B : 23 28 .: .1953 kilâtiyle İdare ve Murakabeleri hakkın­ daki Kanunun 45 nci maddesinin 3 ve 4 ncü bentlerinin değiştirilmesine ve bu kanuna bir madde eklenmesine dair ka­ nun lâyihasının) gündeme alınarak diğer işlere takdimen öncelik ve ivedilikle görüşülmesini arz ve teklif ederim. İşletmeler Vekili S. Yırcalı REİS — Teklif veçhile tasarının gündeme alınmasını reyinize arzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Tasarı gündeme alınmıştır. Tasarının öncelikle görüşülmesini reyinize arzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Ka­ bul edilmiştir. Tümü üz'erinde söz istiyeııler: Fuat Seyhun. F ü A D SEYHUN (Ankara) — Efendim; 3460 sayılı Kanunun, hakikaten birçok ihtiyaçlara cevap vermediği meydanda idi. Bu meyanda temettüe ait olan maddesi, tamamen iş haya­ tını bazan felce uğratacak ,huzursuzluk yarata­ cak bir mahiyet taşımakta idi. Mevcut kanuna göre İktisadi Devlet Teşekkülleri temettü ola­ rak yüzde beş kârı sadece memurlara tevzi et­ mekte bulunuyordu. Bu vaziyet hakikaten iş yerlerinde haksızlık, adaletsizlik doğuruyor ve işçinin çalışma şevkini kırıyordu. Bir müesse­ senin, iktisadi bir müessesenin yürüyebilmesi, rantabl bir netice ile bilançosunu kapatabilmesi için bu müessesenin işletmesine âmil olan me­ mur ile işçinin hakikaten bu vadiden aynı za­ viyede mütalâa edilmesi, aynı hakları bir saha­ da iktisabetmesi icabederdi. Bir müessesenin yüzde 5 kârının yalnız memuru arasında dağı­ tılması gibi acaip ve garip bir hal, fabrikalar içinde haklı olarak birçok feryatlara sebebiyat vermekte idi. Bu hususta muhtelif vesilelerle şikâyetler işçi kitleleri sendikaları tarafından izhar edil­ di. Birkaç milletvekili arkadaş da bu adaletsiz­ liği tashih için Meclise kanun teklifi yolu ile başvurdu. Kanunun bu sakat tarafının ıslahı için, Hükümet işi bizzat tetkik ederek, bir ne­ ticeye varacağını arzetti. Kısa bir zaman sonra hakikaten öğrendik ki, Hükümetimiz dağıtıla­ cak bulunan % 5 temettüü, j % 10 a iblâğ ede­ rek ve işçiyi de içine almak suretiyle hazırladı­ ğı tasarıyı Meclise sevketmiş bulundu. Bu suret­ le bu kanunun ortaya attığı mevzu, kanunun O : İ metninde prensip olarak yer almış bulunuyor. Bundan sonra İktisadi Devlet Teşekküllerinde sene sonu bilançolarında gösterilen % 5 temet­ tü hisseleri, !% 10 olacak ve yalnız memura de­ ğil aynı safta çalışan işçi arkadaşlara da tevzie tâbi tutulacaktır. Bu suretle mevcut ikiliği ve haksızlığı izale etmek ve 3460 sayılı Kanunun hakikaten en büyük aksaklığını ortadan kaldır­ mak suretiyle endüstriyel hayatımızda yeni bir prensip koyan Hükümetimizi, hakikaten, tebcil ederim. İkinci bir maddede, işçi arkadaşlarımızın bugünkü hayat şartları içerisinde imkân nispe­ tinde kendilerine yardım maksadiyle birer ma­ aş ikramiye verilmesine ait olan maddedir. Bir­ çok mahfillerde ,bilhassa muhalefette, ikrami­ yeler ,bir seneye mahsustur, avutucu mahiyet­ tedir, şeklinde yapılan telkinler kulağımıza gel­ mektedir. Halbuki evvelce kabul edilen memur­ lar tahsisatı kanuniyle bu kanunu mukayese et­ mek imkânsızdır. Memurların terfihine ait ye­ ni bir kanunun ikamesi icabeder. Barem kanu­ nu mükemmel bir şekilde hazırlanmaktadır. Bu­ nun hazırlanması zamana mütevakkıf olduğu için Hükümet bu kitlenin ıstırabını dindirmek için muvakkat bir kanun teklif etmiş ve Mec­ lise arzetmiştir. İşçilerin terfihi ise, mevcut ka­ nunlar içerisinde her zaman mümkündür. Yeni bir kanun ikamesine ihtiyaç yoktur. Bu mevzu, müessese idare heyetleri, umumi heyetleri ve umum müdürleri tarafından ele alınacak bir mevzudur, işletme hayatındaki iş­ çilerimizin bu günkü hayat şartları karşısında hakikaten ıstırap içinde bulundukları torlakl­ adır, bu mevzuu İşletmeler Bakanlığının bizzat ele alacaklarını ve kısa zamanda tetkika tâbi tutacaklarını ve işçi arkadaşlrımızın yeni bir knun vaz'etmeye lüzum kalmaksızın terfileri­ nin imkân altına alınacağını Vait buyurmuş­ lardı. Bu suretle hakikaten işçi arkadaşlarımızın da ücret sisteminin yeni baştan ele alınacağını öğrenmekle sevinç duymaktayız. İşte bu iki ana prensip içinde tanzim edilip tasvibinize arzedilen kanunun kıymet ve mânası bilhassa çok mü­ him ve büyüktür. Bu kanunu Meclise getirmesi dolayısiyle İşletmeler Bakanlığına bilhassa te­ şekkürlerimi arzederim. REİS — Ahmet Başıbüyiik. — 477 —
