YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI 2010 Eğitim Öğretim Bahar Dönemi ZORUNLU DERSLER Dersin Dersin Adı Kodu Uluslararası Ġlişkilerde Araştırma ve Yazma Yöntemleri I Seminer Dersin Kodu SEÇMELİ DERSLER Dersin Adı Kredi 3 Kredi Teori 3 Uygu lama 0 Teori Uygu lama Küreselleşme ve Güvenlik Politikaları 3 3 0 Türk Dış Politikası’nda Güncel Sorunlar 3 3 0 Avrupa Birliği’nin Dış Politikası 3 3 0 Uluslararası Hukukta Seçilmiş Konular 3 3 0 Uluslararası Ekonomi Politikası 3 3 0 Dünya Politikasında Avrasya 3 3 0 Rus Dış Politikası 3 3 0 Modern Türk Siyasi Tarihi 3 3 0 * Her öğrenci zorunlu dersler dışında en az 3 ders (12kredi) seçmek zorundadır. İstenildiği taktirde daha fazla ders de seçebilirler. Doç. Dr. Kenan DAĞCI Anabilim Dalı Başkanı YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI 2010 Eğitim Öğretim Güz Dönemi ZORUNLU DERSLER Dersin Dersin Adı Kodu Uluslararası Ġlişkilerde Araştırma ve Yazma Yöntemi Seminer Dersin Kodu SEÇMELİ DERSLER Dersin Adı Kredi 3 Kredi Teori 3 Uygu lama 0 Teori Uygu lama Avrupa Birliği Entegrasyonu 3 3 0 Dünya Siyasetinde Asya-Pasifik 3 3 0 Kamu Diplomasisi ve Ġletişim 3 3 0 Karşılaştırmalı Sosyal Politikalar 3 3 0 Türkiye-AB Ġlişkileri 3 3 0 Milliyetçilik ve Orta Asya Politikaları 3 3 0 Uluslararası Ġlişkilerde Teorik Yaklaşım 3 3 0 Modern Türk Siyasi Tarihi 3 3 0 * Her öğrenci zorunlu dersler dışında en az 3 ders (12kredi) seçmek zorundadır. İstenildiği taktirde daha fazla ders de seçebilirler. Doç. Dr. Kenan DAĞCI Anabilim Dalı Başkanı Uluslararası İlişkiler Teorisi (3+3+0) Uluslararası ilişkilerin bir disiplin olarak ortaya çıkışı, bu sürece başlangıç teşkil eden belli başlı okullar ve akademik tartışmalar; realizm - idealizm tartışması. II Dünya Savaşı ve uluslararası ilişkiler teorisinin gelişmesine olan katkısı; klasik görüş - davranışçı görüş tartışmaları. Realizm - idealizm ve klasik görüş - davranışçı görüş tartışmalarını yönlendiren teorisyenlerin görüşleri. Davranışçı ekol sonrası yeni teoriler: petrol bunalımı sonrası ekonomik bağımlılık teorisi ve plüralizm, yapısalcı yaklaşım, periyodik iniş - çıkışlar teorisi, eleştirel teori, postmodern uluslararası ilişkiler teorisi, Soğuk Savaş sonrası yeni arayışlar. Uluslararası İlişkilerde Araştırma Yöntemleri I (3+3+0) Bilim, teori ve olaylar, değerler ve bilim, bilim felsefesinin belli başlı konuları, bilimsel metodun temel unsurları; kavramlar, varsayımlar, varsayımların kontrol edilmesi, sosyal bilimlerde araştırmanın önemi ve yöntemlerin incelenmesi, hipotez ve teori geliştirme, veri toplama ve çözümleme teknikleri, araştırmanın bölümlendirilmesi ve yazım kuralları, giriş ve sonuçta yer alması gereken bilgiler, kaynak derleme, dipnot gösterme yöntemleri, aktarma, tablo ve şekillerin düzenlenmesi. Uluslararası Ekonomi Politikası (3+3+0) Ekonomik süreçler ve siyasal kurumlar arasındaki ilişki. Devletlerin piyasa müdahalelerinin analizi. Globalleşen ekonomik süreçlerin devlet ve siyaset penceresinden anlaşılması; küresel para sistemi. Uluslararası politik ekonomide temel yaklaşımlar; devlet ve piyasa ilişkileri; uluslararası kurumlar; uluslararası ekonomiyi etkileyen ulusal ve uluslararası politikalar. Uluslararası yatırım; uluslararası para; ekonomik krizler ve siyasete etkileri. Uluslararası Hukukta Seçilmiş Konular (3+3+0) Uluslararası hukukun doğuşu ve gelişimi, kaynakları ve sujeleri, devletlerarası hukuku iç hukuktan ayıran özellikler. Devletin kara, hava ve deniz ülkesi, bunların edinilme ve kaybedilme şekilleri. Devletlerin ve hükümetlerin tanınması, devlette süreklilik, devletin kişiliği, devletin egemenlik hakları, egemenliğin kazanımı ve devri, devletlerin eşitliği prensibi. Türk Dış Politikası’nda Güncel Sorunlar (3+3+0) Türk dış politikasının belirleyen temel unsurlar. Türkiye’nin AB üyeliği, ABD ve Rusya gibi büyük ülkelerle ilişkileri, Kıbrıs sorunu, ekonomik gereksinim ve kısıtların dış politikaya yansımaları gibi temel ve güncelliğini koruyan konuların tarihsel arka planı. 1980 sonrası günümüze dek olan gelişmeler. Dünya Politikasında Avrasya (3+3+0) Soğuk Savaş Sonrası uluslararası sistemin dönüşümü sürecinde Avrasya’nın dünya politikasındaki yeri. ABD, Avrupa Birliği, Rusya ve Çin gibi büyük güçlerin dış politikaları. Bölgede ortaya çıkan değişim sürecinde Türkiye'nin rolü, Türk dış politikası açısından Avrasya bölgesinin önemi. Rusya’nın yeni küresel ideolojisi Avrasyacılık. Küresel ve bölgesel aktörlerin enerji politikalarının bölgedeki yansımaları. 11 Eylül saldırıları sonrasında güvenlik algılamaları, ABD'nin yeni güvenlik politikaları, yeni dönemde güvenlik yapılanmalarının temel özellikleri. NATO’nun güvenlik algılamaları. Rus Dış Politikası (3+3+0) SSCB'nin çöküşü sonrasında Rus Federasyonu'nun ekonomik, sosyal ve politik dönüşümü. Kuramsal olarak ve uygulamada Rus dış politikasının ana belirleyicileri. Avrupa Birliği’nin Dış Politikası (3+3+0) AB’nin bölgesel politikaları, dış politikası ve ortak savunma politikası. AB’nin bütünleşme yolunda önemli adımlarından biri olan Ortak Dış ve Güvenlik Politikası oluşurken değişen Avrupa Birliği ülkelerinin incelenmesi, ortak politikanın birliğe üye ülkeler için avantajlarının ve dezavantajlarının değerlendirilmesi, birliğin ortak dış ve güvenlik politikası oluştururken karşılaştığı engeller, dünyada meydana gelen güvenlik ve dış politika meselelerinin süreci etkileri. AB’nin küresel bir aktör olarak rolü ve geleceği. Modern Türk Siyasi Tarihi I –II (3+3+0) Bu derste öğrenciler modern Türkiye Cumhuriyetinin şekillenmesinde etkili olan Osmanlı Devlet yapısı, siyasal ve ekonomik politikalarını ve sosyal kültürel yapısıyla birlikte siyasi tarih çerçevesinden teorik tartışmaları öğrenecektir. Cumhuriyet ve sonrası dönemde öne çıkan teorik yeni ve güncel konular ele alınacaktır. Küreselleşme ve Güvenlik Politikaları (3+3+0) Tarihsel düzlemde “güvenlik” konseptinin zaman içinde evrimi, 21. yüzyıl ile Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan tehditlerin çeşitlenişi. Siber savaş, organize suçlar, ekolojik kıyamet senaryoları, küresel terör vd. bağlamında sıralanabilecek olgular incelenmektedir. Bu tehditlerin karşısında gerek uluslararası sistem, gerek ulus-devletin dış politika düzeyinde üretilebilecek güvenlik stratejileri. Türkiye-AB İlişkileri (3+3+0) Üyelik başvurusu resmi süreci ile ilişkili olarak Türkiye-AB ilişkilerinin tarihi. Kopenhag ölçütleri ve AB müktesebatının tartışılması. Siyasi davranış, süreç ve kurumsal çerçevelerde AB'ye uyum. Ġnsan hakları, göç, dış politika ve güvenlik gibi konularda tartışma. Dünya Siyasetinde Asya-Pasifik (3+3+0) Küreselleşme ve Asya ekonomileri, uluslararası ilişkiler sistemi içinde Asya-Pasifik, AsyaPasifik ülkelerinin Türkiye ile ilişkileri, bölgesel entegrasyonlar. Küreselleşme ve Uluslararası İlişkiler (3+3+0) Soğuk Savaş sonrası uluslararası sistemin dönüşümü sürecinde küreselleşme olgusunun siyasal, ekonomik ve kültürel açılardan tanımlanması. Küreselleşme ile ilgili uluslararası politika sorunlarının analizi. Küreselleşme olgusunun uluslararası ilişkiler üzerindeki etkileri ve bu konuda yapılan teorik araştırmalar. Milliyetçilik ve Orta Asya Politikaları (3+3+0) Temel olarak milliyetçilik teorilerinin tartışılması, Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya’ya ilişkin toplumsal ve siyasi konular. Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Azerbaycan. Orta Asya ve Kafkasların Sovyet ardılı dönem jeopolitik analizi, etnik yapı, devlet oluşturma, ekonomik dinamikler. Bölgedeki çatışmalar ve güncel çatışma potansiyelleri. Uluslararası Deniz Hukuku (3+3+0) Uluslararası deniz hukukunun tarihi gelişimi, bu konudaki kodifikasyon hareketleri; devletin deniz ülkesinin tanımlanmasına ilişkin kurallar, ada ülkeleri, takımada ülkeleri; devletin iç sular, karasuları, kıta sahanlığı, bitişik bölge ve münhasır ekonomik bölgedeki yetkileri, konu ile ilgili örnek olaylar, devletin deniz ülkesindeki mutlak egemenliğini kısıtlayan durumlar ve bu konudaki tartışmalar. Avrupa Birliği Entegrasyonu (3+3+0) Bu ders Yüksek lisans öğrencilerinin Avrupa Entegrasyon sürecini ve siyasetini öğrenmelerini sağlayarak; onlara Avrupa topluluğunun ortaya çıkışını, gelişimini ve ulusüstü bir yapıya dönüşmesini teorik ve tarihi gelişimini anlatmaktır. Bunun yanında Entegrasyon teorilerini incelemek. Ekonomik Entegrasyon, Para Birliği, Siyasi Birlik, AB’nin genişlemesi: 6 üyeden 27 üyeli olması, Kopenhag kriterleri, AB Antlaşmaları, AB Kurumları ve AB politikaları gibi bir çok konular ele alınacaktır. Karşılaştırmalı Sosyal Politikalar (3+3+0) Bu derste öğrenciler sosyal politikaların ortaya çıkışını ve farklı ülkeler arasındaki sosyal politikaları temel özelliklerini karşılaştırmalı olarak öğreneceklerdir. Özellikle AB ülkeleri, ABD, Japonya gibi gelişmiş ve az gelişmiş ülkeler arasındaki sosyal politikaların benzer ve farklı uygulamaları karşılaştırılacaktır. Amerikan Dış Politikası (3+3+0) Amerikan dış politika geleneği, dış politikada değişim ve süreklilik, ABD’nin dünya sahnesine çıkması, Ġkinci Dünya Savaşı ile birlikte ABD’nin Truman’la öne çıkan müdahaleci geleneğinin ne kadar Monroe ile başlatılan geleneğe uyduğunun incelenmesi, ABD başkanlarının dış politikalarını doktrin adı altında nasıl belirlediklerini, bunda Kongre’nin, baskı gruplarının, kamuoyunun, bürokrasinin, başkanın ve diğerlerinin etkisinin ne düzeyde olduğu, Soğuk Savaş sonrası gelişmelerin ABD dış politikasındaki etkisi, yeni bir uluslararası sistemin oluşturulması çabasında Washington’un çabalarının 11 Eylül ile birlikte aldığı yön, uluslararası alanda Amerikan müdahaleciliğinin aldığı boyut ve bunun yarattığı sorunlar. Uluslararası Devletdışı Örgütler (3+3+0) Uluslararası örgütlerin doğuşu, tarihi gelişimi, genel işleyiş yapıları, rolleri ve sınıflandırılması. Birleşmiş Milletler’in doğuş felsefesi, yapısı, işleyişi, icra ettiği fonksiyonlar; Birleşmiş Milletler şemsiyesi altında faaliyet yürüten başlıca küresel ve bölgesel örgütler. Diğer başlıca uluslararası örgütler ve fonksiyonları.