İdare Hukuku - Hukuk Market
advertisement
İdare Hukuku Prof. Dr. Oğuz SANCAKDAR İDARE HUKUKU (PRATİK ÇALIŞMA KİTABI) 9 Açıklamalı‐Şematik Bilgiler 9 Pratik Çalışmalar 9 Yargı Kararları 9 Sınav Soru Örnekleri 9 Test Soruları 9 Mesleki Sınavlara Hazırlık Ankara 2011 İdare Hukuku Prof. Dr. Oğuz SANCAKDAR Hukuk Kitapları Dizisi: 1074 520 Sayfa, 16x23,5 cm. ISBN 978-975-02-1426-4 1. İdare Hukukuna Giriş-Temel İlkeler Birinci Baskı: Ocak - 2011 2. İdari Teşkilât 3. İdari İşlemler Sayfa Tasarımı: İlhan Eroğlu 4. Kamu Personeli 6. İdari Sözleşmeler 7. Kamu İhaleleri 8. Kamu Malları-Kamulaştırma 9. İdari Kolluk 10. İdarenin Mâli Sorumluluğu 5. Kamu Hizmeti Kapak Tasarımı: İsmail Çam © Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayımcılık San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Yayın ve Dağıtım: Merkez Sağlık Sok. No: 21 06410 Sıhhiye / Ankara Tel : (312) 435 30 30 Faks: (312) 435 24 72 satis@seckin.com.tr Şube Strazburg Cad. No: 23/B Sıhhiye / Ankara Tel: (312) 230 52 62 ankarasube@seckin.com.tr Web Adresi www.seckin.com.tr / yayin@seckin.com.tr Baskı: Seçkin Yayıncılık, Tel: (0–312) 435 30 30 Şube Ankara Adliye Sarayı K-Blok Zemin Kat Sıhhiye / ANKARA Tel: (312) 309 52 48 adliyesube@seckin.com.tr Şube Abide-i Hürriyet Cad. No: 179/E Şişli / İSTANBUL Tel : (212) 234 34 77 Faks: (212) 231 24 69 sislisube@seckin.com.tr Önsöz İdare Hukuku Pratik Çalışma Kitabı, kuramsal (teorik) bilgilerin olaylara doğru uygulanmasının öğrenilmesine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Çalışmamızın birinci bölümünde; kısa açıklamalı şematik bilgilere ve pratik çalışmalara, ikinci bölümünde ise sınav sorularından bazı örneklere yer verilmiştir. Ayrıca pratik çalışmaların ve sınav sorularının bir kısmının cevap anahtarları da açıklanmıştır. Sevgili öğrenciler! Bilgiyi içselleştiriniz. Bir ölçme-değerlendirme yöntemi olan sınavlar, bilginin -kısmen de olsa- değerlendirilmesini tespit eden nihai bir işlemdir. Not, asla “amaç” olarak görülmemelidir. Başarı için sabırlı, öğrenmeye odaklı ve istekli olmanın yanısıra, düzenli çalışmak, yeteri kadar tekrar yapmak önemli, gerekli ve hatta zorunludur. Pratikleri çözerken, kuramsal bilgilere hâkim olunması ön koşuldur. Yine, olayın kurgusu iyice anlaşılmadan cevaplandırmaya geçilmemelidir. Öte yandan akademik yaşamım boyunca desteğini esirgemeyen sevgili hocam Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a, yine çok kıymetli hocalarım Prof. Dr. Bahri Öztürk ve Prof. Dr. Tayfun Akgüner’e de içten sevgi ve saygılarımı sunarım. DEÜ ve İKÜ Hukuk Fakültesinde yetişmelerine emek verdiğim sevgili asistanlarım M.Deviner Erguvan, Dr. Mine Turhan, L. Burcu Önüt ile M. Aytaç Özelçi, S. Nilüfer Bilgin ve Elif Altınok Çalışkan’a, ayrıca kitabın basımını titizlikle yapan Seçkin Yayınları’nın tüm çalışanlarına teşekkür ederim. Çalışmamız kısmen de olsa bir boşluğu doldurduğu ölçüde kendimizi mutlu sayacağız. Yararlı olması dileğiyle… Prof. Dr. Oğuz SANCAKDAR (oguz.sancakdar@gmail.com) İçindekiler Önsöz ...................................................................................................................... 5 Bölüm I ŞEMATİK BİLGİLER VE PRATİK ÇALIŞMA ÖRNEKLERİ I. ŞEMATİK BİLGİLER ........................................................................................... 17 İDARE HUKUKUNA GİRİŞ-TEMEL İLKELER ................................................................ 17 Devlet Organları .....................................................................................................................17 İdari İşlev ...............................................................................................................................17 Kişilik- Kamu Tüzel Kişiliği-Kamu İdareleri-Kamu Kurumları Şeması ........................................19 İdare Kavramı ve İdarenin Başlıca Görevleri ...........................................................................19 İdare Hukuku ve İdare Hukukunun Başlıca Özellikleri .............................................................20 İdare Hukukuna Hâkim Genel İlkelerden Bazıları ....................................................................21 Hukuk Devleti İlkesinin Tarihi Gelişimi ve Başlıca Gerekleri ...................................................21 Sosyal Devlet İlkesinin Başlıca Öğeleri ..................................................................................23 Devletin Temel Niteliklerinden Birisi Olarak Laikliğin Başlıca Öğeleri .....................................23 İdari Bütünlüğü Sağlayan Hukuki Araçlar ...............................................................................23 İdare Hukukunun Kaynakları...................................................................................................24 İdari Hukukunda Geçerli Hukukun Genel İlkelerinden Bazıları .................................................24 T.C. İDARE TEŞKİLÂTI ................................................................................................ 24 Merkezden Yönetimin Fayda ve Sakıncaları ...........................................................................24 Yerinden Yönetimin Fayda ve Sakıncaları ..............................................................................25 T.C. İdari Yapısı (Şema) .........................................................................................................25 MERKEZDEN YÖNETİM (AY md. 126 vd) ...............................................................................26 BAŞKENT ÖRGÜTÜ .............................................................................................................. 26 Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri .................................................................................. 26 Başbakanlık Sürekli, Bağlı, İlgili ve Sorumlu Kurul ve Kuruluşlarından Örnekler ................... 28 Hizmet Bakanlıkları.............................................................................................................. 30 Bakanın Başlıca İdarî Yetkileri ............................................................................................. 30 Bakanlık Tip Kuruluş Şeması ............................................................................................... 31 İçişleri Bakanlığı Teşkilât Şeması Örneği ............................................................................. 32 Danıştay ............................................................................................................................. 33 Sayıştay .............................................................................................................................. 33 Devlet Planlama Teşkilatının Başlıca Görevleri .................................................................... 33 Milli Güvenlik Kurulunun Görevleri....................................................................................... 33 Merkezi İdaredeki Yardımcı Kurulların Ortak Yanları ............................................................ 35 TAŞRA ÖRGÜTÜ .................................................................................................................. 35 Merkezi İdarenin Taşra Örgütlenmesinde Valilerin Hukuki Durumları, Görev ve Yetkileri ..... 35 İl, İlçe ve Bucak Yönetimin Bölümleri .................................................................................. 38 Vali ve Kaymakamların Görev ve Yetkileri Yönünden Karşılaştırılması ................................. 40 8 İdare Hukuku Kaymakamla Bucak Müdürünün, Görev ve Yetkileri Bakımından Karşılaştırılması ............... 40 YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI .....................................................................................41 A. MAHALLİ İDARELER (AY md. 127 vd.) ................................................................................. 41 BELEDİYELER ....................................................................................................................... 41 Belediye İdaresinin Organları .............................................................................................. 41 Belediye Meclisi Üye Sayısının Belirlenmesi ....................................................................... 41 Belediye Meclis Toplantılarının Yeri, Zamanı ve Gündemin Belirlenmesi ............................. 42 Belediye Meclisinin Toplantı ve Karar Nisabı ...................................................................... 43 Belediye Meclis Kararlarının Kesinleşmesi .......................................................................... 43 Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları ............................................................................ 44 Belediye Başkanı ve Meclis Üyelerinin Görüşmelere Katılamayacağı Haller........................ 45 Meclis Üyeliğinin Sona Ermesi Halleri ................................................................................. 45 Belediye meclisinin Feshini Gerektiren Durumlar ................................................................ 46 Boşalan Meclisin Görevinin Yerine Getirilmesi .................................................................... 46 Belediye Encümeninin Oluşumu .......................................................................................... 46 Belediye Encümeninin Görev ve Yetkileri ............................................................................ 47 Belediye Encümeninin Toplantı ve Karar Nisabı .................................................................. 47 Belediye Başkanı Seçimi, Görevleri ve Belediye Başkanlığı Görevi İle Bağdaşmayan Görevler 47 Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri ............................................................................... 48 Belediye Başkanına Vekâlet ................................................................................................ 49 Belediye Başkanlığının Sona Ermesi ................................................................................... 49 Belediye Başkanlığının Boşalması Halinde Yapılacak İşlemler ............................................. 50 Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması .................................................................. 51 Belediye Hizmetlerinde Aksama (5393 s. Belediye K. md. 57) ............................................ 51 BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ .................................................................................................... 51 Büyükşehir Belediyesi Nedir? ............................................................................................. 51 Büyükşehir Belediyesi Kurulması ve Sınırlarının Belirlenmesi.............................................. 52 Büyükşehir Belediyesinin İmar Denetim Yetkisi .................................................................. 53 Büyükşehir Belediye Meclisi Ne Zaman Toplanır?............................................................... 53 Büyükşehir Belediye Meclis Kararları Ne Zaman ve Nasıl Kesinleşir? ................................. 54 Büyükşehir Belediye Encümeni Kimlerden Oluşur?.............................................................. 54 Büyükşehir Belediye Başkanı .............................................................................................. 55 İL ÖZEL İDARESİ................................................................................................................... 55 İl Özel İdaresini Tanımı, Kurulması ve Görev Alanının Belirlenmesi ...................................... 55 İl Özel İdaresinin Görev ve Sorumlulukları............................................................................ 55 İl Özel İdaresinin Organları ................................................................................................... 56 İl Genel Meclisi Kararlarının Kesinleşmesi ........................................................................... 56 İl Genel Meclisinin Feshini Gerektiren Haller ....................................................................... 57 İl Genel Meclisin Boşalması Durumunda Ona Ait Görevlerin Yerine Getirilmesi ................... 57 İl Encümeninin Oluşumu, Görev ve Yetkileri ........................................................................ 57 KÖY İDARESİ ........................................................................................................................ 58 Köy İdaresinin Tanımı ve Organları ...................................................................................... 58 Köy İdaresinin İşleri-Görevleri Nelerdir?............................................................................... 58 Köy Muhtarının Seçimi, Görevleri ve Organlık Sıfatının Kaybı .............................................. 59 B. HİZMET YÖNÜNDEN YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI.................................................... 60 Kamu Kurumlarının Ortak Nitelikleri..................................................................................... 60 Hizmet Yerinden Yönetim Kuruluşlarının Ortak Özellikleri ..................................................... 61 İçindekiler 9 ÜNİVERSİTELER ................................................................................................................... 61 Üniversitelerdeki Disiplin ve Ceza İşleri (2547 s. K. md. 53) ................................................ 61 Üniversitelerde Görevli Akademik ve İdari Personel İçin Öngörülen Disiplin Cezaları Hangileridir? Bu Cezaları Gerektiren Suçlar Nelerdir? Kısaca Örnekler Veriniz ................ 63 Öngörülmemiş Disiplin Suçları Hakkında Bilgi Veriniz .......................................................... 70 Yükseköğretim Kurumlarında Öğrencilere Uygulanan Disiplin Cezaları ve Suçları ................ 70 KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ .......................................................................................... 74 İktisadi Kamu Kurumlarının Türleri ....................................................................................... 74 C. KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARININ ORTAK NİTELİKLERİ ............... 75 Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının, Kamu İdareleri İle Kamu Kurumlarından Ayrıldığı Noktalar ve Özellikleri........................................................................................ 75 D. BAĞIMSIZ İDARİ OTORİTELER .............................................................................................. 76 Bağımsız İdari Otoritelerin (BİO) Başlıca Özellikleri ............................................................... 76 İDARİ İŞLEMLER ........................................................................................................ 77 İdari İşlemin Özellikleri ...........................................................................................................77 İdarenin İrade Açıklamaları ....................................................................................................78 İdari İşlemdeki Yetki Kuralının Çeşitli Görünümleri .................................................................78 İdari İşlemin Unsurları ............................................................................................................79 Yetki Devri İle İmza Yetkisinin Tanınması Arasındaki Farklar ..................................................79 İdari İşlemdeki Şekil Kuralının Çeşitli Görünümleri .................................................................79 İdari İşlemin Sebep Unsurunun Öğrenilmesinde Bilgi Edinme Hakkının Sınırları .....................80 Bilgi veya Belgeye Erişim Süreleri .........................................................................................82 İtiraz Usulü.............................................................................................................................82 İdari İşlemin Muhtelif Yönlerden Sınıflandırılması ..................................................................83 Düzenleyici İşlemler İle Genel Kararlar Arasındaki Farkları Sıralayınız ....................................83 Birel İşlem Nedir? Türleri Nelerdir? ........................................................................................84 Düzenleyici İşlem-Birel İşlem Arasındaki Başlıca Farklar .......................................................85 İdari işlemlerin İradenin Açıklanması Bakımından Sınıflandırılması ........................................85 Ayrılabilir İşlem Nedir?...........................................................................................................86 Zincir İşlem Nedir? .................................................................................................................86 İptal Davasına Konu Olup Olmama Bakımından İdari İşlemler ................................................86 İdari Kararları Yargısal Kararlar ile Karşılaştırınız .....................................................................88 Müesses Durum ....................................................................................................................88 Haklı Beklenti .........................................................................................................................89 İdari Kararlarının İcraası .........................................................................................................89 İdari İşlemleri Sona Erdiren Sebepler .....................................................................................89 İdari İşlemin Geri Alınması .....................................................................................................90 KAMU PERSONEL HUKUKU ....................................................................................... 91 Kamu Personel Kategorileri ve Memur Kavramı ile Karşılaştırılması .......................................91 Memur Tanımlamalarındaki Ortak Yönler ...............................................................................97 1. Genel İdare Esaslarına Tâbi Kamu Hizmeti Kriteri ............................................................. 97 2. Kamu Hizmetinin Gerektirdiği Asli ve Sürekli Görevleri Yürütme Kriteri ............................ 98 3. İstihdam Edilen Yer Kriteri ................................................................................................ 99 4. Atama Kriteri .................................................................................................................... 99 10 İdare Hukuku 5. Kadro Kriteri ................................................................................................................... 100 6. Aylık Tahsisi Kriteri ........................................................................................................ 101 7. Hiyerarşi Kriteri .............................................................................................................. 102 Memur Olma Koşulları (DMK md. 48) ..................................................................................103 Memurluk Mesleğinin Temel İlkeleri ....................................................................................103 Memuriyete Girişe Hâkim Olan Temel İlkeler .......................................................................103 Devlet Memurları Kanununda Öngörülen Sınıflar ..................................................................103 Devlet Memurlarının Ödev ve Sorumlulukları .......................................................................104 Devlet Memurlarının Hakları ................................................................................................104 Devlet Memurlarının Tâbi Olduğu Yasaklar ..........................................................................104 Yer Değiştirme (Nakil) Kavramının Benzer Müesseselerle Karşılaştırılması ..........................105 Yer Değiştirme Suretiyle Atama (md. 72) Nedir? Bu Tür Atamada Dikkate Alınması Gereken Başlıca Hususlar Nelerdir? ................................................................................108 1. Hizmet Bölgelerinin Dikkate Alınması ............................................................................. 109 2. Aile Birliğinin Korunması Gereği ..................................................................................... 109 a. Ayrı Kurumlarda Çalışan Eşlerin Durumu ....................................................................... 110 b. Eşlerin Aynı Kurumda Çalışıyor Olması.......................................................................... 112 c. Eşin Serbest Meslekte Çalışıyor Olması ........................................................................ 112 d. Nakilde Çocukların Öğrenim Durumu ............................................................................ 114 e. Atamada Sağlık Durumunun Gözetilmesi ...................................................................... 114 Karşılıklı Olarak Yer Değiştirme (Becayiş) (DMK md. 73) .....................................................115 Memurların Bir Kurumdan Diğer Bir Kuruma Nakli (DMK md. 74) ........................................116 Memurların İlerlemesi ..........................................................................................................120 Devlet Memurları Kanunundaki Disiplin Yaptırımları .............................................................121 4483 s. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunda Kanun Kapsamında Koğuşturmanın Yürüyüşü ............................................................................123 A. İzin Safhası .................................................................................................................... 124 1. Olayın Yetkili Mercie İletilmesi ...................................................................................... 124 2. İzin Vermeye Yetkili Merciler ......................................................................................... 124 3. İşleme Konulmayacak İhbar ve Şikayetler ..................................................................... 126 B. Ön İnceleme Safhası ...................................................................................................... 126 1. Ön İnceleme Yapmaya Yetkili Makam ........................................................................... 126 2. Ön İnceleme Yapanların Yetkisi ve Rapor ...................................................................... 127 3. Süre .............................................................................................................................. 127 4. Soruşturma İzninin Kapsamı .......................................................................................... 128 5. Soruşturma İzninin Verileceği Merci ............................................................................. 128 Memurluk Statüsünde Kısıntı Yapan Haller ..........................................................................128 Kadro Açığı ..........................................................................................................................129 Görevden Uzaklaştırma ........................................................................................................131 Devlet Memurluğunu Sona Erdiren Haller ............................................................................139 KAMU HİZMETİ ........................................................................................................ 139 Kamu Hizmetinin Özellikleri ..................................................................................................139 1. Süreklilik ve Düzenlilik .................................................................................................... 139 2. Değişkenlik-Uyarlanma .................................................................................................. 140 3. Nesnellik ve Eşitlik ......................................................................................................... 140 İçindekiler 11 4. Kamu Hizmetinin Meccaniliği (Bedelsizliği) .................................................................... 140 Kamu Hizmetinin Unsurları ...................................................................................................141 Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesine Hâkim Başlıca İlkeler .....................................................141 Kamu Hizmetinin Türleri .......................................................................................................141 Kamu Hizmetlerinin Görülme Usûlleri ...................................................................................142 5369 s. Evrensel Hizmet Kanununa Göre “Evrensel Hizmet” ................................................142 İDARİ SÖZLEŞMELER ............................................................................................... 142 İdari Sözleşme Ne Demektir? İdari Sözleşmelerin Başlıca Ölçütleri Nelerdir? .......................142 İdari Sözleşme Türleri ..........................................................................................................144 İdari Sözleşmelerde Tarafların Hak ve Borçları .....................................................................146 İdari Sözleşmelerde Mâli Denge...........................................................................................146 1. Fait du Prince (Bey’in eylemi/Kamu Gücünün işlem ve Davranışı) Kuramı ...................... 147 2. Öngörülemezlik Kuramı................................................................................................... 147 İdarenin Sözleşmelerinin Aşamaları .....................................................................................148 İdari Sözleşmelerin Sona Ermesi ..........................................................................................148 KAMU İHALELERİ ..................................................................................................... 148 Kamu İhale Sisteminin Genel Esasları ..................................................................................148 Kamu İhalelerine Hâkim Temel İlkeler (4734 s. KİK md. 5) ...................................................149 4734 s. Kamu İhale Kanununa Göre İhale Usûlleri ................................................................149 İhale Komisyonunun Yapısı ve Görevleri ..............................................................................150 “Eşik Değer” ve “Yaklaşık Maliyet” Kavramları ....................................................................151 İhalelerde İlan Süreleri, Kuralları ve Ön İlan ..........................................................................152 İhalelerdeki Yasak Fiil veya Davranışlar ...............................................................................154 İhalelerde Geçici Teminat ....................................................................................................155 Teminat Olarak Kabul Edilecek Değerler...............................................................................155 İhalelere Katılmaktan Yasaklama .........................................................................................155 Yüklenicilerin ve Görevlilerin Ceza Sorumluluğu ...................................................................156 Kamu İhale Kurumunun İdare Teşkilâtındaki Yeri ve Başlıca Görevleri..................................157 İdareye Şikayet Başvurusu Nedir? Nasıl Yapılır? ..................................................................158 Kamu İhale Kurumuna İtirazen Şikayet .................................................................................159 Müteahhit veya Müşterinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı, Tutukluluk veya Mahkumiyet Hali 159 Ecrimisil ve Tahliye ..............................................................................................................160 KAMU MALLARI ....................................................................................................... 160 Kamuya İlişkin Mal ..............................................................................................................160 Kamu Mallarının Başlıca Özellikler .......................................................................................160 Kamu Mallarının Sınıflandırılması .........................................................................................161 Tahsis (Özgüleme) ...............................................................................................................161 Kamu Mallarından Yararlanma ve Yararlanmaya Hâkim Başlıca İlkeler ................................161 Kamu Malları Üzerindeki Mülkiyetin Hukuki Niteliğine İlişkin Teoriler ..................................162 Kamulaştırma Ne Demektir? Kamulaştırmanın Başlıca Özellikleri Nelerdir? ..........................162 Kamulaştırmanın Fikri Dayanakları .......................................................................................163 Kamulaştırmanın Konusu .....................................................................................................164 İdare Hukuku 12 Kamulaştırmada Kamu Yararı Kararı Verecek Merciler .........................................................164 Kamu Yararı Kararlarının Onay Mercileri ..............................................................................165 Kamulaştırmanın Aşamaları .................................................................................................166 Kamulaştırma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve Taşınmaz Malın İdare Adına Tescili ...........166 Mal Sahibinin Geri Alma Hakkı (2942 s. Kamulaştırma K. md. 23) .......................................169 Bir İdareye Ait Taşınmaz Malın Diğer İdareye Devri .............................................................170 Kamulaştırmasız El Atma ve Türleri......................................................................................170 Geçici İşgal .......................................................................................................................... 172 İstimval................................................................................................................................173 Millileştirme......................................................................................................................... 174 İDARİ KOLLUK VE İDARİ YAPTIRIMLAR .................................................................. 174 Kolluk ve Türlerinin Şematize Edilmesi .................................................................................174 İdari Kolluğun Uğraş Alanı....................................................................................................174 İdari Kolluk Makam ve Personeli ..........................................................................................175 Kolluk İşlemleri / Eylemleri ...................................................................................................176 İdari Kolluk Yetkisinin Sınırları ..............................................................................................176 İdari Kolluk Yetkilerinin Kullanılmasındaki Başlıca Yöntemler ...............................................176 Kolluk Üstleri veya Personelinin Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunundan Kaynaklanan Yetkileri...... 176 Kabahatler Kanununda Belirtilen Çeşitli Kabahatler ..............................................................177 Kolluk Yetkilerinin Genişlemesi: Olağanüstü Hal İlanının Sonuçları .......................................181 Sıkıyönetimin İlanının Sonuçları ...........................................................................................181 İDARENİN MÂLİ SORUMLULUĞU............................................................................ 181 Hizmet Kusuru .....................................................................................................................181 Kusursuz Sorumluluk ...........................................................................................................185 İdarenin Mâli Sorumluluğunun Koşulları ...............................................................................186 Hizmet Kusuru-Kişisel Kusur Ayrımı .....................................................................................186 İdarenin Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Haller ..........................................................187 1. Mücbir Sebep ................................................................................................................ 187 2. Umulmayan Hal ............................................................................................................. 187 3. Zarar Görenin Kusuru ..................................................................................................... 187 4. Üçüncü Kişinin Kusuru ................................................................................................... 187 II. PRATİK ÇALIŞMA ÖRNEKLERİ ...................................................................... 188 OLAY 1: OLAY 2: OLAY 3: OLAY 4: OLAY 5: OLAY 6: OLAY 7: OLAY 8: OLAY 9: (Fonksiyonel (İşlevsel) Anlamda İdare-Milli Saraylar-Taşınmaz Mal Zilyetliğine Tecavüzün Önlenmesi) ................................................................................................................................ 188 (Kamu Tüzel Kişiliği-İdare Hukukunun Kaynakları-İdare Hukukuna Hâkim İlkeler) ....................... 188 (Kamu Tüzel Kişiliği-Tüzük-Yönetmelik) ...................................................................................... 189 (Taşınmaz Mal Zilyetliğine Tecavüzün Önlenmesi-İdari Faaliyet) ............................................... 190 (Kamu Yararına Çalışan Dernek-Danıştay’ın İdari Görüşü).......................................................... 191 (Bakanlar Kurulu-İdari Teşkilât).................................................................................................. 191 (Bağlı Kuruluş-Danıştay’ın İdari Fonksiyonu-Yap-İşlet-Devret) ................................................... 192 (Yetki Genişliği-Yetki Devri-İdarenin Takdir Yetkisi-Bağlı Yetki) .................................................. 192 (İdare Hukukunun Kaynakları-Tüzük-İdare Hukukuna Hâkim İlkeler) ........................................... 193 İçindekiler OLAY 10: OLAY 11: OLAY 12: OLAY 13: OLAY 14: OLAY 15: OLAY 16: OLAY 17: OLAY 18: OLAY 19: OLAY 20: OLAY 21: OLAY 22: OLAY 23: OLAY 24: OLAY 25: OLAY 26: OLAY 27: OLAY 28: OLAY 29: OLAY 30: OLAY 31: OLAY 32: OLAY 33: OLAY 34: OLAY 35: OLAY 36: OLAY 37: OLAY 38: OLAY 39: OLAY 40: OLAY 41: OLAY 42: OLAY 43: OLAY 44: OLAY 45: OLAY 46: 13 (Normlar Hiyerarşisi-Yönetmelik-İdarenin Kanuniliği İlkesi)........................................................ 194 (Genelge- İdare Hukukunun Kaynakları) ..................................................................................... 195 (Kamu Kurum ve Kuruluşları-Yetki Devri-İmza Devri- İdari Denetim) .......................................... 195 (Başbakanlık-Genelge) .............................................................................................................. 196 (İmza Devri-İmza Devri ve Sorumluluk-Genel Emir) .................................................................... 196 (Danıştay’ın İdari Görüşü-Köy-Belediye-Hiyerarşi-AİHM) - (Çözümü Verilmiştir) ........................ 197 (Danıştay’ın İdari Fonksiyonu-İdari Para Cezası) ........................................................................ 199 (Danıştay İdari Fonksiyon-Kamu Görevlisinin Yargılanması) ...................................................... 200 (Sayıştay-Sosyal Devlet) ........................................................................................................... 200 (Kamu Tüzel Kişiliği-Basın İlan Kurumu-Sayıştay) ...................................................................... 201 Rekabet Kurumu İle Kamu İhale Kurumu Personeline Ödenecek Harcırahın Hesabı ................... 201 (İl İdaresi-Valilik ve Görevleri-İşyeri Kapatma) ........................................................................... 209 (Kaymakam- Yetki Genişliği-Hiyerarşi-Baro) - (Çözümü Verilmiştir) ........................................... 209 (İdarenin Yükümlülükleri-İdare Hukukuna Hâkim İlkeler) ............................................................ 211 (Belediye Meclisi-Belediye Encümeni-Görev ve Yetkileri) .......................................................... 211 (Belediye Meclisi Toplantı ve Karar Nisabı- Danıştay’ın İdari Görüşü-Belediye Meclisi Toplantı Zamanı) ....................................................................................................................... 212 (Belediye Meclisi Toplantı Nisabı-Belediye Encümeninin Yetkileri-İdari İşlem) .......................... 212 (Belediye Başkanına Vekâlet, Belediye Meclis Kararlarının Yürürlüğe Girmesi- Dış İdari Denetim) - (Çözümü Verilmiştir) ................................................................................................ 213 (Büyükşehir Belediyesi-İlçe Belediyesi-Belediyeler Arası İlişkiler-İdari Denetim) ....................... 214 (Büyükşehir Belediyesi- İlçe Belediyesi-Zabıta Yönetmeliği-Meclis Kararlarının Kesinleşmesi) - (Çözümü Verilmiştir) ......................................................................................... 215 (Belediye Organları-Hizmetlerde Aksama- Belediye Meclisinin Denetimi) ................................. 216 (Belediye Encümeni- Görev ve Yetkileri-Kiralama) ..................................................................... 217 (İl Özel İdaresi- İl Daimi Encümeni- İl Genel Meclisi-Vali) - (Çözümü Verilmiştir) ........................ 217 (Köy-Belediye-Valinin Adliye İle Olan İlişkisi-Emir-Danıştay’ın İdari Fonksiyonu) ....................... 218 (Üniversiteler-İdari Teşkilat - Üniversitelerin Organları - Kararlara İtiraz) - (Çözümü Verilmiştir) ...... 219 (Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları-Oda-Borsa) ..................................................... 220 (Kamu Kurum ve Kuruluşları- Üniversite- İdare Hukukuna Hâkim İlkeler- Bilgi Edinme Hakkı) .... 221 (Atama İşlemi-Yetki ve Usulde Paralellik İlkesi-Üniversite-Bilgi Edinme Hakkı) (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 221 Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun (Yd. İtiraz No: 2010/5) Vakıf Yükseköğretim Kurumlarında İstihdam Edilen Akademik Personel İle Vakıf Yükseköğretim Kurumu Arasında Akdedilecek Sözleşmenin "İdari Hizmet Sözleşmesi" Niteliğinde Olduğuna Dair Kararı .............. 222 5102 Sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun’un 2. Maddesinde Yer Alan “…(Belediyeler Hariç) …” İbaresinin Anayasa’ya Aykırı Olduğuna Dair Anayasa Mahkemesi Kararının İrdelenmesi ....................................................................... 231 Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasını Öngören Tam Gün Yasası Hakkında Anayasa Mahkemesi'nin Verdiği Kısmi İptal Kararı .................................................................... 238 (HSYK-Baro Levhasından Silinme-Dış İdari Denetim) - (Çözümü Verilmiştir) .............................. 264 (İdari Teşkilât- Bağımsız İdari Otorite-İdare Hukukunun Kaynakları-Tebliğ) ................................ 266 (İdari İşlemlerin Yürürlük Zamanı-İmar Planı-Ruhsat-Mühürleme- Oda Kurulması) ..................... 267 (Ateşli-Silahlı Bıçaklar-İdari İşlem-Türleri-İdari Eylem-Temel Hak ve Özgürlükler-İdarenin Takdir Yetkisi) - (Çözümü Verilmiştir) ........................................................................................ 267 (Teşvikler-İdari İşlemler-Unsurları-İdari İşlemde Hata-Yönetmelik-Teşvik) - (Çözümü Verilmiştir) ... 269 (Gümrük İşleri-İdari İşlem-Türleri-Unsurları) ............................................................................... 271 14 OLAY 47: OLAY 48: OLAY 49: OLAY 50: OLAY 51: OLAY 52: OLAY 53: OLAY 54: OLAY 55: OLAY 56: OLAY 57: OLAY 58: OLAY 59: OLAY 60: OLAY 61: OLAY 62: OLAY 63: OLAY 64: OLAY 65: OLAY 66: OLAY 67: OLAY 68: OLAY 69: OLAY 70: OLAY 71: OLAY 72: OLAY 73: OLAY 74: OLAY 75: OLAY 76: İdare Hukuku (Araştırma Görevlisi-İdari İşlem-İdari İtiraz) - (Çözümü Verilmiştir) ............................................ 271 Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun Baz İstasyonlarının Meskûn Mahale Nasıl Kurulacağına İlişkin Kararı ......................................................................................................... 272 (Baz İstasyonu- Yönetmelik-İdari İşlemler- İdarenin Yetkileri) .................................................... 274 (Doçentlik Sınavı- İdari Teşkilât- İdari İşlem- -İdari Usûl-İdari İtiraz) ........................................... 275 (Reklam Panosu-Ruhsat-İdari İşlemin Sona Ermesi-Kazanılmış Hak) ......................................... 276 (Düzenleme Ortaklık Payı (Dop)-İmar Plan Değişikliği- İmar Para Cezası-İfraz-Tevhid) ............... 277 (Yeni Belediye Başkanının Belirlenmesi- Belediye Meclis Kararı-İdari İşlemler- İdari İtiraz)........ 278 (Turizm Alanı-İmar Planı-İdari İşlem-Türleri)............................................................................... 279 (Organize Sanayi Bölgesi (OSB)-İmar Planı-Yıkım-Para Cezası- -İfraz-Tevhid) ............................ 279 (Memuriyete Girişte Sınav-Kadro-İşe Başlama) - (Çözümü Verilmiştir) ...................................... 280 (Memuriyete Giriş Koşulları-Aday Memuriyet-Polis Memuru-Kurumlararası Nakil) (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 281 (Hile-İdari İşlem Türleri- Memuriyete Giriş Koşulları- Sınıflandırma) ........................................... 283 Memurun Kariyeri Sürecinde Üst Öğrenim Tamamlamasına Rağmen “Emsallerinin Ulaştıkları Derece ve Kademeyi Aşmamak Kaydıyla” Biçimindeki Düzenlemenin Anayasal Eşitlik İlkesine Aykırı Olmadığı Hakkındaki Anayasa Mahkemesi Kararının İrdelenmesi............. 283 Kamu Görevlilerinin Hak ve Yükümlülüklerinin Temel İlkeleri Yasa İle Ortaya Konulmalı, Belirsiz ve Geniş Bir Alanın Yürütmenin Düzenlemesine Bırakılmayacağına Dair Anayasa Mahkemesi Kararının İrdelenmesi ............................................................................................. 286 (Memurun Şirket Ortaklığı-İdari Usul- -Rüşvet-Tedavi İzni) - (Çözümü Verilmiştir) ..................... 289 (Sicil- Sicile İtiraz-Bilgi Edinme Hakkı) - (Çözümü Verilmiştir) .................................................... 291 (Görevden Uzaklaştırma-Naklen Atama-Mahkumiyetin Memuriyete Etkisi) (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 291 (Disiplin Soruşturması-Görevden Uzaklaştırma-Ceza Koğuşturması) ......................................... 293 (Naklen Atama-Sınıflandırma-Sözleşmeli Personel) - (Çözümü Verilmiştir) ................................ 294 (Geçici Görevlendirme- Görevden Uzaklaştırma) ....................................................................... 296 (Sınıflandırma-Devlet Memurluğu-Başka İş Alma Yasağı).......................................................... 297 (Kamu Personeli-Kamu Personelinin Hak ve Yükümlülükleri-Disiplin Soruşturması-Ceza Kovuşturması) ........................................................................................................................... 297 (Disiplin Yaptırımları-Özelleştirme-Sözleşmeli Personel-Hukuki Niteliği- Savunma HakkıAİHM Kararları) ......................................................................................................................... 298 (Sınav-Sınıflandırma-Ailenin Korunması-Memuriyete Son Verme) ............................................. 299 (Hiyerarşi-İdari İşlem- Kamu Görevlisi-Ceza Koğuşturması) ....................................................... 299 (Sicil- Görevden Uzaklaştırma- Disiplin Cezası-Devlet Memurluğundan Çıkarma) ...................... 300 Kanunsuz Terfi İşleminin Geri Alınması ve Terfiye Dayanarak Yapılmış Fazla Ödemelerin İstirdat Edilip Edilemeyeceği Sorununa Dair Danıştay Kararının İrdelenmesi.............................. 300 Bağımsız İdari Otorite- Personel Rejimini Belirleme Yetkisinin Temel İlke ve Esasları Konulup, Çerçevesi Çizilmeden, Sınırları Gösterilmeden Bakanlar Kuruluna Devir Konusundaki Anayasa Mahkemesi Kararının İrdelenmesi .......................................................... 309 Telekomünikasyon İletişim Başkanı’nın, Telekomünikasyon Kurumu Başkanı’nın Önerisi Üzerine Başbakan’ca Atanmasının Hukuka Aykırılığı Konusundaki Anayasa Mahkemesi Kararının İrdelenmesi ................................................................................................................. 321 Anayasa Mahkemesi, Danıştay 11. Dairesinin İstemi (2005/40) Üzerine 2829 S. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun Emekli İkramiyelerini Düzenleyen 12. Maddesinde Geçen "Son Defa T.C. Emekli Sandığına Tabi Görevlerden Emekliye Ayrılan" İfadesinin İptali Kararı ve Sonrası Yapılan Yasal Düzenleme ................................................................................................................................ 328 İçindekiler OLAY 77: OLAY 78: OLAY 79: OLAY 80: OLAY 81: OLAY 82: OLAY 83: OLAY 84: OLAY 85: OLAY 86: OLAY 87: OLAY 88: OLAY 89: OLAY 90: OLAY 91: OLAY 92: OLAY 93: OLAY 94: OLAY 95: OLAY 96: OLAY 97: OLAY 98: OLAY 99: OLAY 100: OLAY 101: OLAY 102: OLAY 103: OLAY 104: OLAY 105: OLAY 106: OLAY 107: OLAY 108: OLAY 109: OLAY 110: OLAY 111: OLAY 112: 15 (Devlet Planlama Teşkilâtı- Kamu Hizmeti-Kamu Yararı) ............................................................ 333 (Kamu Hizmeti ve Görülme Usûlleri-Hâkim İlkeler-İdari İşlem) ................................................... 334 (Kamu Hizmeti-Türleri-Hâkim İlkeler-Yürütülmesi) - (Çözümü Verilmiştir)................................... 334 (Kamu Hizmeti-Türleri-Yürütülmesi) ........................................................................................... 335 (Kamu Hizmeti-Sosyal Devlet) ................................................................................................... 336 (Kamu Hizmeti- Belediye-Özelleştirme) ...................................................................................... 336 (Kamu Hizmeti- İdari Kolluk) ...................................................................................................... 337 (İdarenin Sözleşmeleri-Hukuki Sonuçları) .................................................................................. 337 (Aile Hekimliği-İdare Sözleşmeleri-Sözleşmenin Feshi) - (Çözümü Verilmiştir) ........................... 337 (Hizmet Alım İhalesi-İş Ortaklığı-Teminat-İtirazen Şikayet) ........................................................ 340 (Yaklaşık Maliyet-İhale-Kamu Malı) ........................................................................................... 340 (İhale-Türleri-İş Ortaklığı) ........................................................................................................... 341 (Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi-İhale Komisyonu-Ortak Girişim-Kamu İhale Genel Tebliği) (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 341 (İhale-İhaleye İtiraz- Kamu İhale Kurulu) - (Çözümü Verilmiştir).................................................. 344 (Kamu Hizmeti-İhale-İdarenin Sözleşmeleri-Fesih) ..................................................................... 345 (Kamu Malları-Kamusal Sulardan Yararlanma-Yetki Çatışması-Ecri Misil).................................. 346 (Kamu Malı-Kumsal-Denetim).................................................................................................... 347 (Kamu Malı-Fuzuli Şagil) ............................................................................................................ 348 Kıyı Kenar Çizgisi Uygulaması ve Mülkiyet Hakkı Bağlamında AİHM’nin Doğrusöz ve Aslan/Türkiye Kararını ve Değerlendirmeyi Okuyunuz. ............................................................... 348 (Kamulaştırma-Kamu Yararı Kararı-Mülkiyetin Geçişi-İtiraz) ....................................................... 351 (Kamulaştırma-İdarenin Yetkileri- Mülkiyetin Kamuya Geçmesi-Taksitle Ödeme-İdarenin Mâli Sorumluluğu) - (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................. 352 (Kamulaştırma-Yetki Devri-İdari İşlem) ...................................................................................... 354 (İdari Kolluk-Kamu Sağlığı-İdari Denetim) .................................................................................. 355 (İdari Kolluk-Terör-Zarar Tespit Komisyonu)............................................................................... 355 (Silah-İdari Kolluk- Telefon Dinleme- İdarenin Mâli Sorumluluğu-Üçüncü Kişinin Kusuru) (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 356 (İdari Kolluk- İdari Yaptırım-Kabahatler Kanunu) ......................................................................... 359 5326 S. Kabahatler Kanunu Kapsamına Giren İdari Para Cezasına Karşı Yapılan İtirazın Adli Yargı Yerinde Çözümlenmesi Gerektiğine Dair Uyuşmazlık Mahkemesi Kararının İrdelenmesi ... 360 (İdarenin Mâli Sorumluluğu-Kusursuz Sorumluluk-Hizmet Kusuru-Temel Kavramlar) ................. 366 (İdarenin Mâli Sorumluluğu-Sorumluluğa Etki Eden Haller-Rücû) ............................................... 366 (İdarenin Mâli Sorumluluğu-Sorumluluğa Etki Eden Haller) ........................................................ 366 (Memur Sendikaları-Tedavi İzni-İdarenin Mâli Sorumluluğu)...................................................... 367 (Kamu Görevlileri-Sendikal Haklar-Disiplin Cezası- İdarenin Mâli Sorumluluğu-AİHM) ............... 367 (Belediye- İdarenin Mâli Sorumluluğu-İlliyet Bağı) ..................................................................... 368 (Kamu Hizmeti-İdarenin Mâli Sorumluluğu-Sorumluluğa Etki Eden Haller) ................................. 368 (Hizmet Kusuru-Kusursuz Sorumluluk-Manevi Tazminat) ........................................................... 368 İdarenin Mâli Sorumluluğu Bağlamında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Öneryıldız/Türkiye Kararı ve Değerlendirmeler ........................................................................... 369 İdare Hukuku 16 Bölüm II SINAV SORU ÖRNEKLERİ I. METİN TİPİ SORU ÖRNEKLERİ ....................................................................... 381 II. VİZE/ARA SINAVLAR VE MAZERET SINAVLARINDA SORULMUŞ SORU ÖRNEKLERİ ..................................................................................................... 383 ÖRNEK 1 ....................................................................................................................................................... 383 ÖRNEK 2 ....................................................................................................................................................... 383 ÖRNEK 3 ....................................................................................................................................................... 385 ÖRNEK 4 ....................................................................................................................................................... 386 ÖRNEK 5 ....................................................................................................................................................... 387 ÖRNEK 6 ....................................................................................................................................................... 388 ÖRNEK 7 ....................................................................................................................................................... 389 ÖRNEK 8 ....................................................................................................................................................... 389 ÖRNEK 9 ....................................................................................................................................................... 390 ÖRNEK 10 ..................................................................................................................................................... 392 ÖRNEK 11 ..................................................................................................................................................... 392 ÖRNEK 12 ..................................................................................................................................................... 393 ÖRNEK 13 ..................................................................................................................................................... 393 ÖRNEK 14 - (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 395 ÖRNEK 15 - (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 398 ÖRNEK 16 - (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 400 ÖRNEK 17 ..................................................................................................................................................... 405 III. FİNAL/DÖNEM SONU SINAVLARINDA SORULMUŞ SORU ÖRNEKLERİ ..... 406 ÖRNEK 1 ....................................................................................................................................................... 406 ÖRNEK 2 ....................................................................................................................................................... 407 ÖRNEK 3 ....................................................................................................................................................... 408 ÖRNEK 4 ....................................................................................................................................................... 410 ÖRNEK 5 ....................................................................................................................................................... 412 ÖRNEK 6 ....................................................................................................................................................... 413 ÖRNEK 7 ....................................................................................................................................................... 414 ÖRNEK 8 ....................................................................................................................................................... 416 ÖRNEK 9 ....................................................................................................................................................... 417 ÖRNEK 10 ..................................................................................................................................................... 418 ÖRNEK 11 - (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 418 ÖRNEK 12 - (Çözümü Verilmiştir) .................................................................................................................. 427 ÖRNEK 13 ..................................................................................................................................................... 430 ÖRNEK 14 ..................................................................................................................................................... 431 ÖRNEK 15 ..................................................................................................................................................... 432 IV. LİSANSÜSTÜ SINAVLARDA SORULMUŞ SORU ÖRNEKLERİ ...................... 433 EK: TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI (12.09.2010 Değişiklikleri Dahil) ... 437 İDARE HUKUKU İLE İLGİLİ BİLİMSEL ÇALIŞMALARDAN BAZILARI................. 505 Kavram Dizini ..................................................................................................... 511
