ÖĞRETİM YILI: .......... - .......... OKULU: .................................................................................................... FEN BİLİMLERİ DERSİ 5. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILI SINAVI Adı Soyadı : Sınıf : 5/..... No. : A Grubu Sonuç : 1. Aşağıdaki cümleleri uygun ifadeler ile doldurunuz. Işık, her yöne ........................................ Işığın, geçebildiği maddelere Ses, ........................................ hâlinde yayılır. ........................................ maddeler denir. yayılmaz. Arkalarındaki cisimleri puslu gösteren maddelere Işık ve ses bir 14 p. ........................................ ........................................ türüdür. Saydam olmayan cisimlerin arkalarında hiç ışık almayan bölgeye Aynı ses, farklı ortamlarda madde denir. ........................................ ........................................ denir. duyulur. 2. Aşağıda verilen maddelerin rakamlarını saydam, yarı saydam ve opak kutularına yazınız. 1. Tül 2. Mukavva 3. Buzlu cam 4. Cam 5. Su 6. Halı 7. Duvar 8. Tahta kapı Saydam Yarı Saydam 16 p. Opak 3. Aşağıdaki ifadeler doğru ise “D” yanlış ise “Y” harfi yazınız. 20 p. Ses, en hızlı boşlukta yayılır. Farklı cisimler aynı sesler üretir. Ses, dalgalar hâlinde her yöne yayılır. Oluşan sesleri kulak ile algılarız. Ses, saydam maddelerden geçemez. Sesin yayılmasını engellemek için aralarında boşluk olan malzemeler kullanılır. Ses dalgaları su dalgaları gibi dairesel yayılır. Aynı cisimlerden çıkan sesler, farklı ortamlarda da aynı duyulur. Ses katı maddelerde en hızlı yayılır. Ses sıvılarda gazlardan daha hızlı yayılır. 4. Aşağıdaki cisimlerin oluşacak gölgelerini çizerek gösteriniz. 20 p. opak cisim ışık kaynağı opak cisim ışık kaynağı opak cisim perde ışık kaynağı perde ışık kaynağı opak cisim perde opak cisim perde 5. Aşağıda verilen şekilden yararlanarak soruları cevaplayınız. 20 p. futbol topu ışık kaynağı 1m 3m perde a. Işık kaynağının topa uzaklığı 2 m yapılırsa gölge alanı nasıl değişir? ................................................................................................................................................................................................ b. Top ile perde arasındaki uzaklık 1 m yapılırsa gölge alanı nasıl değişir? ................................................................................................................................................................................................ c. Top ile ışık kaynağı arasındaki uzaklık küçültülürse gölge alanı nasıl değişir? ................................................................................................................................................................................................ d. Işık kaynağı topa yaklaştırılıp perde toptan uzaklaştırılırsa gölge alanı nasıl değişir? ................................................................................................................................................................................................ 6. Aşağıda ışık ve ses kavramları ile ilgili verilen özellikler, ışığa ait ise “I”, sese ait ise “S” harfi yazınız. Her yöne doğrular hâlinde yayılır. En hızlı boşlukta yayılır. Tahta, demir, mukavva gibi maddelerde yayılabilir. Yayılabilmesi için maddesel ortama ihtiyaç duyar. Oluşabilmesi için titreşime ihtiyaç vardır. 10 p.