MT242 Analiz IV Aras¬nav¬, 8 Nisan 2009 Sorular MT242 Analiz IV Aras¬nav¬, 8 Nisan 2009 Ö¼ grenci No : Ad¬Soyad¬: Kurallar. Cevaplar¬n¬z¬ sorular¬n hemen alt¬nda bulunan boşlu¼ gu yaz¬n¬z. Verilen alan d¬ş¬nda yaz¬lan yaz¬lar cevap olarak puanlamada dikkate al¬nmayacakt¬r. 1. Aşa¼ g¬daki önermelerdeki boşlular¬doldurunuz. (a) f : A ! R bir fonksiyon ve c 2 A0 olsun. limx !c f (x) = L olmas¬için gerek ve yeter koşul (xn ) A gibi terimleri c den __________ ve __________ = c olan her (xn ) dizisi için _________f (_____) =_________ olmas¬d¬r. (b) I bir aral¬k ve f : I ! R sürekli bir fonksiyon olsun. c; d 2 I, k 2 R ve f (c) k f (d) ise bir ____2_____ için f (______) =_______ dir. (c) I bir kapal¬aral¬k ve f : I ! R sürekli bir fonksiyon olsun. O zaman f fonksiyonu I da s¬n¬rl¬d¬r. m = inf f (x) ve M = sup f (x) x2I x2I ise bir tak¬m ___ , ___2_____ için f (______) =_______ ve f (______) =____ dir. I kapal¬aral¬k de¼ gilse bu önerme do¼ gru olmayabilir. Bunabir örnek olarak I = (0; 1) aln¬rsa _________ f (x) = _________ al¬nabilir. Bu fonsiyonun I da ne bir _____________ ne de bir _______________ vard¬r 2. Aşa¼ g¬daki önermelerdeki boşlular¬doldurunuz. (a) (2 Puan) A R oldu¼ guna göre f : A ! R fonksiyonu verilsin. Verilen her " > 0 için j______ ______j < , x; y 2 A oldu¼ gunda jf (______) f (______)j <___ olacak şekilde bir > 0 bulunabiliyorsa f ye A da düzgün sürekli denir. I bir kapal¬ aral¬k ve f : I ! R sürekli bir fonksiyon olsun. f fonkiyonu I da _____________ ______________. b. 0 < a < 1 ise f : [a; 1] ! R fonksiyonu f (x) = ln x olarak tan¬mlanan fonksiyon ise f fonksiyonu [a; 1] de düzgün sürekli midir? Neden? c. f (x) = ln x ise (0; 1] de düzgün sürekli midir? Neden? I·p ucu : xn = 1 ve yn = 12 n n 3. f : [0; 1] ! [0; 1] fonksiyonu sürekli olsun. Bir c 2 [0; 1] için f (c) = c oldu¼ gunu kan¬tlay¬n¬z. 1 4. I = [a; b] ve f : I ! R sürekli bir fonksiyon olsun. a < c < b ve f (c) = M de¼ geri f nin [a; b] deki maksimumu ise f nin [a; b] de (1 1) olamayaca¼ g¬n¬kan¬tlay¬n¬z. p 5. f (x) = x fonksiyonu [0; 1] de Lipschitz koşulunu sa¼ glar m¬? Neden? Cevaplar 6. Aşa¼ g¬daki önermelerdeki boşlular¬doldurunuz. (a) f : A ! R bir fonksiyon ve c 2 A0 olsun. limx !c f (x) = L olmas¬için gerek ve yeter koşul (xn ) A gibi terimleri c den farkl¬ve lim xn = c olan her (xn ) dizisi için lim f (xn ) = L olmas¬d¬r. (b) I bir aral¬k ve f : I ! R sürekli bir fonksiyon olsun. c; d 2 I, k 2 R ve f (c) k f (d) ise bir m 2 [c; d] için f (m) = k dir. (c) I bir kapal¬aral¬k ve f : I ! R sürekli bir fonksiyon olsun. O zaman f fonksiyonu I da s¬n¬rl¬d¬r. m = inf f (x) ve M = sup f (x) x2I x2I ise bir tak¬m a , b 2 I için f (a) = m ve f (b) = M dir. I kapal¬aral¬k de¼ gilse bu önerme do¼ gru olmayabilir. Buna bir örnek olarak I = (0; 1) aln¬rsa f (x) = 1 x al¬nabilir. Bu fonsiyonun I da ne bir minimumu ne de bir maksimumu vard¬r. 7. Aşa¼ g¬daki önermelerdeki boşlular¬doldurunuz. (a) (2 Puan) A R oldu¼ guna göre f : A ! R fonksiyonu verilsin. Verilen her " > 0 için jx yj < , x; y 2 A oldu¼ gunda jf (x) -f (y)j < " olacak şekilde bir > 0bulunabiliyorsa f ye A da düzgün sürekli denir. I bir kapal¬aral¬k ve f : I ! R sürekli bir fonksiyon olsun. f fonkiyonu I da düzgün süreklidir. (b) f (x) = ln x fonksiyonu [a; 1] aral¬g¼¬nda sürekli ve [a; 1] bir kapal¬aral¬k oldu¼ gundan f (x) = ln x fonksiyonu [a; 1] aral¬g¼¬nda düzgün süreklidir. (c) f (x) = ln x fonksiyonunun (0; 1] de düzgün sürekli oldu¼ gunu varsayal¬m. n 2 N 1 1 1 n n+1 1 = için xn = n+1 ve yn = (n+1)2 için jxn yn j = n+1 (n+1)2 = (n+1) 2 (n+1)2 1 n+1 : oldu¼ gundan lim jxn jf (xn ) yn j = 0 d¬r. Fakat f (yn )j = ln 1 n+1 ln 1 = ln (n + 1) (n + 1)2 ln 2 > 0 oldu¼ gundan f (x) = ln x fonksiyonu (0; 1] de düzgün sürekli de¼ gildir. 8. f : [0; 1] ! [0; 1] fonksiyonu sürekli olsun. g (x) = f (x) x olarak tan¬mlayal¬m.g fonksiyonu [0; 1] aral¬g¼¬nda süreklidir. g (0) = f (0) 0 = f (0) 0 ve g (1) = f (1) 1 0. O halde g (1) 0 g (0) oldu¼ gundan ADT den dolay¬bir c 2 [0; 1] için g (c) = 0 olur. O zaman g (c) = f (c) c = 0 olur. O halde bir c 2 [0; 1] için f (c) = c olur. 2 9. f (a) = f (c) ise a < c olup f nin (1 1) olmad¬g¼¬ görülür. f (b) = f (c) ise c < b olup f nin (1 1) olmad¬g¼¬görülür. O halde f (a) < f (c) ve f (b) < f (c) oldu¼ gunu varsayal¬m. Başka durum olamaz çünkü f (c) = M maksimumdur. Genelli¼ gi kaybetmeksizin f (a) f (b) oldu¼ gunu varsayal¬m. f (a) = f (b) ise f nin (1 1) olmad¬g¼¬ görülür. f (a) < K = f (b) olsun. O zaman f (a) < K = f (b) < f (c) dir. f sürekli olup ara de¼ ger teoremi nedeniyle 9d 2 (a; c) için K = f (d) olur. O halde d < b iken f (d) = f (b) olur. Dolay¬s¬yla f nin (1 1) olmad¬g¼¬görülür. p glad¬g¼¬n¬ varsayal¬m O zaman 10. f (x) = x fonksiyonu [0; 1] de Lipschitz koşulunu sa¼ 9K > 0 ve 8x; y 2 [0; 1] için jf (x) f (y)j p p =) x y dir. n 2 N için x = 1 (n+1)2 ,y= 1 n2 1 n+1 K jx K jx yj yj koyal¬m. 1 n K 1 (n + 1)2 1 n2 1 1 1 K 2 n+1 n (n + 1)2 1 2n + 1 =) K n (n + 1) n2 (n + 1)2 2n + 1 =) 1 K n (n + 1) =) 1 n n ! 1 yap¬l¬rsa 1 0 çelişkisi elde edilir. O halde f (x) = Lipschitz koşulunu sa¼ glamaz. 3 p x fonksiyonu, [0; 1] de