tc bursa 2. idare mahkemesi esas no:2015/407 karar no:2016/293

T.C.
BURSA
2. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO:2015/407
KARAR NO:2016/293
DAVACI
VEKİLİ
: TÜRK YEREL HİZMET SEN
: AV. NİHAT KILIÇ
Necatibey Caddesi 27/9 Çankaya/ANKARA
DAVALI
VEKİLİ
: GÜRSU BELEDİYE BAŞKANLIĞI
: AV. SELMA ALTIN YAVUZ
Zafer Mah. Beşevler Cad. No:5 Gürsu Belediye Başkanlığı
Binası Gürsu/BURSA
DAVANIN ÖZETİ
: Davacı Sendika tarafından, Gürsu Belediyesi ile yetkili Sendika
arasında imzalanan 01.01.2015-31.12.2015 dönemini kapsayan sosyal denge tazminatı
sözleşmesinin 4.maddesinin B fıkrasının (b) bendinde yer alan; "Başka sendikaya üye olan
çalışanların bu sözleşmeden faydalanmaları BEM-BİR-SEN'E Sözleşme aidatı ödemeyi kabul
ve taahhüt edecekleri dilekçeyi idareye vermesi ile mümkündür. Sözleşme aidatı BEM-BİRSEN üyelerinin maaş bordrolarından kesilen üyelik aidatının (Taban aylığı %1'i) 1 (bir) katı
olup Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün tebliğinde belirtildiği şekilde SDS
ödeneğinden tevkif edilir." düzenlemesinin; hukuka ve Kamu görevlileri Sendikaları
Kanunu'na aykırı olduğu iddia edilerek iptali istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
: Usulen, davanın zamanaşımına uğradığı, esastan; davaya konu
sosyal denge sözleşmesinin kanunların verdiği yetkiye istinaden ve bu yetki kapsamında
hazırlanarak yürürlüğe konduğu, sözleşmenin davaya konu hükümlerinin mevzuata uygun
olduğu, açılan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Bursa 2. İdare Mahkemesi'nce, işin gereği görüşüldü:
Davalı idarenin usule ilişkin itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi.
Dava, davacı Sendika tarafından, Gürsu Belediyesi ile yetkili Sendika arasında imzalanan
01.01.2015-31.12.2015 dönemini kapsayan sosyal denge tazminatı sözleşmesinin
4.maddesinin B fıkrasının (b) bendinde yer alan; "Başka sendikaya üye olan çalışanların bu
sözleşmeden faydalanmaları BEM-BİR-SEN'E Sözleşme aidatı ödemeyi kabul ve taahhüt
edecekleri dilekçeyi idareye vermesi ile mümkündür. Sözleşme aidatı BEM-BİR-SEN
üyelerinin maaş bordrolarından kesilen üyelik aidatının (Taban aylığı %1'i) 1 (bir) katı olup
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün tebliğinde belirtildiği şekilde SDS
ödeneğinden tevkif edilir." düzenlemesinin iptali istemiyle açılmıştır.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye 04.04.2012 tarih ve 6289 sayılı Kanun'un
33.maddesi ile getirilen Ek-15.maddede "Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin
kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı
ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri
Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan
tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en
çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler
çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir." hükmüne yer verilmiş, anılan KHK ile atıf
yapılan 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun ise
32.maddesinde " 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci
maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde
belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi
üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal
denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın
genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile
belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin
tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun
uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem
Kuruluna başvurulamaz.
Yapılacak sözleşme, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanır ve sözleşme süresi
hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi tarihini geçemez. Mahalli idareler genel
seçim tarihini izleyen üç ay içerisinde de toplu sözleşme dönemiyle sınırlı olmak üzere
sözleşme yapılabilir. Bu sözleşmeye dayanılarak yapılan ödemeler kazanılmış hak sayılmaz.
İlgili mahalli idarenin; vadesi geçmiş vergi, sosyal güvenlik primi ile Hazine Müsteşarlığına
olan borç toplamının gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yüzde onunu aşması, ödeme
süresi geçtiği halde ödenmemiş aylık ve ücret borcu bulunması veya gerçekleşen en son yıla
ilişkin toplam personel giderinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin belediyelerde
yüzde otuzunu, il özel idaresinde yüzde yirmibeşini aşması hallerinde bu madde kapsamında
sözleşme yapılamaz. Sözleşmenin yapılmasından sonra bu koşulların oluşması durumunda
mevcut sözleşme kendiliğinden hükümsüz kalır." hükmüne yer verilerek sosyal denge
sözleşmesi ve bu sözleşme kapsamında ödenecek sosyal denge tazminatının usul ve esasları
belirlenmiş, ancak sözleşme hükümlerinden yaralanabilmek için üyelere ya da üye
olmayanlara getirilecek mali yükümlülüklere yer verilmemiş, başka bir ifade ile sözleşme
hükümlerinden ve sosyal denge sözleşmesinden yararlanma hususu herhangi bir mali koşula
bağlanmamıştır.
Diğer yandan, kamu görevlileri sendikaları ile bunların işleyişi hakkında genel ve özel
düzenleyici hükümler içeren söz konusu 4688 sayılı Kanunu'nun 25.maddesinde, sendika
tüzüğüne, üyelik ödentisi dışında her ne ad altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti
yapılmasını öngören hükümler konulamayacağı hükme bağlanmış; 28.maddesinde ise, toplu
sözleşmenin; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını düzenleyen mevcut mevzuat
hükümleri dikkate alınarak kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve
ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma
ücreti, harcırah, ikramiye, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek
ve giyecek yardımları ve diğer mali ve sosyal hakları kapsayacağı ve toplu sözleşme ikramiyesi
hariç olmak üzere toplu sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve
sendika üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılamayacağı hükmüne yer
verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Gürsu Belediye Başkanlığı ile Belediye ve Özel İdare
Çalışanları Birliği Sendikası (Bem-Bir-Sen) arasında 01.01.2015-31.12.2015 dönemini için
Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşmenin 4.maddesinin B fıkrasının (b)
bendinde "Başka sendikaya üye olan çalışanların bu sözleşmeden faydalanmaları BEM-BİR-
SEN'E Sözleşme aidatı ödemeyi kabul ve taahhüt edecekleri dilekçeyi idareye vermesi ile
mümkündür. Sözleşme aidatı BEM-BİR-SEN üyelerinin maaş bordrolarından kesilen üyelik
aidatının (Taban aylığı %1'i) 1 (bir) katı olup Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel
Müdürlüğünün tebliğinde belirtildiği şekilde SDS ödeneğinden tevkif edilir." kuralına yer
verildiği, davacı sendika tarafından ise anılan sözleşmenin söz konusu hükümünün, hukuka
vemevzuata aykırı olduğu iddia edilmek suretiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, kamu çalışanlarına sosyal denge
tazminatı adı altında ödeme yapılabileceği hususunun 375 sayılı KHK'nın 15.maddesinde
düzenlendiği, anılan hüküm ve 4688 sayılı Kanun'un 32.maddesi ile de yapılacak ödemelerin
usul ve esaslarının belirlendiği, ancak söz konusu hükümlerde sosyal denge sözleşmesinden
yararlanmak için sözleşmenin tarafı olan sendika üyesi olup olmama hususunda bir ayrıma
gidilmediği gibi, böyle bir kısıtlama hususunda sözleşmenin taraflarına yetki de verilmediği;
yine sosyal denge tazminatından yararlanma koşulu olarak sendika üyelerine ya da üye
olmayanlara dayanışma aidatı veya her hangi başka bir ad altında ek mali yükümlülük
getirilebileceğine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, 4688 sayılı Yasa'nın ilgili diğer maddelerinde
de toplu sözleşme ikramiyesi dışında çalışanlar arasında sendikalı ve sendikalı olmayan
ayrımına cevaz verilmediği görülmektedir.
Söz konusu hüküm ve açıklamalara ışığında, Gürsu Belediyesi ile yetkili Sendika arasında
imzalanan sosyal denge tazminatı sözleşmesinin 4.maddesinin B fıkrasının (b) bendinde
"Başka sendikaya üye olan çalışanların bu sözleşmeden faydalanmaları BEM-BİR-SEN'E
Sözleşme aidatı ödemeyi kabul ve taahhüt edecekleri dilekçeyi idareye vermesi ile
mümkündür. Sözleşme aidatı BEM-BİR-SEN üyelerinin maaş bordrolarından kesilen üyelik
aidatının (Taban aylığı %1'i) 1 (bir) katı olup Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel
Müdürlüğünün tebliğinde belirtildiği şekilde SDS ödeneğinden tevkif edilir." düzenlemesinin;
sosyal denge sözleşmesinin yasal dayanağı olan 375 sayılı KHK'nın 15.maddesi ile 4688 sayılı
Kanun'un 32.maddesinin verdiği yetki kapsamı dışında çalışanlar arasında ayrıma yol açarak
ek mali yükümlülük getirdiği anlaşıldığından ve sözleşme hükümleri ile sosyal denge
tazminatından yaralanmanın mali koşula bağlanamayacağı, sendika üyesi olan ve olmayan
ayrımına gidilerek sözleşme aidatı alınamayacağı tartışmasız olduğundan, sözleşmenin anılan
hükmünde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan yargılama
gideri ile A.A.Ü.T uyarınca belirlenen 1.000 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak
davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya
iadesine, kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay'a temyiz
yolu açık olmak üzere 28/03/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan
ÖNDER GÜLAÇTI
38023
Üye
DUYGU ÖZERKAN
107156
Üye
UMUT YARDIMCI
152974