*77 Istanbul__ 31 AĞUSTOS 1999 SALI Yıldızsarayı kompleksi Eskiden ahır olan binalar artık kültür m erkezi olarak hizm et verecek İçinde bulunan eski adıyla ’Istabl-ı Amire-i Ferhan’, Abdülham it döneminde inşa edildi. Saray atlarının yetiştirildiği ve barındığı ahır binalan, sarayda çıkan yangından sonra terk edildi. Ferhan Binaları Uzun süre ordu tarafından kullanıldı. 80’li yıllarda Milli Saraylar Dairesi’ne devredildi. Restorasyon çalışmaları son aşamasına varan yapı kültür merkezi olarak kullanılacak. stanbul kısa bir zaman sonra yeni bir kültür merkezine sahip olacak. Aslında kültür kompleksi demek daha doğru olur çünkü, Ferhan Binaları 3 ayn bina ve büyük bir bahçeden oluşuyor. 20. yüzyılın başlarında Sultan Abdülhamit tarafından saray atlan için inşa ettirilen yapı, adım Abdülhamit'in en sevdiği atı Ferhan'dan alıyor. Kültür merkezinin önündeki tek problem Milli Saraylar Dairesinin yer sıkıntısı. Atölyeleri taşıyacak yer olmadığından, marangozluk, demir, cila ve sert ağaç atölyeleri Ferhan Binalan'nm bahçesinde kurulu. Büyük yer kaplayan atölyeler kaldığı sürece kompleks kültür merkezine dönüştürülemeyecek. Milli Saraylar Dairesi Başkan Yardımcısı Zeki Aybek, atölyeleri taşımak için tek uygun yerin Dolmabahçe Sarayı karşısında askeri inzibat olarak kullanılan, eski askerlik şubesi binası olduğunu söylüyor: “Oralar bize İ 1903 yılında yapılan ahırlarda yüzün üzerinde at yaşamıştı. Bundan sonra ise tarihi binada kültürel faaliyetler yapılacak. Binaların restorasyonu 2 yılda tamamlandı ve 90 milyar lira harcandı. devredilmezse, Dolmabahçe Sarayı bodrumlarında onarılan eserleri koyacak yerimiz yok. Bodrumlar ise çok rutubetli" diyor. Ferhan Binalan'nm geçmişi 20. yüzyıl başlarına uzanıyor. 1 Eylül 1903 tarihinde bitirilen Istabl-ı Amire-i Ferhan, 110 x 15 metre boyutlarında kagir, dikdörtgen bir yapı olarak inşa edildi. Sekizgen kuleli iki uç bölüm ve ortadaki iki katlı bölüm, iki farklı mimari anlayışta inşa edildi. 90 milyar harcandı İçerinin görünümü de en az dıştan görünüm kadar güzel ve çekici. Parlak döneminde Ferhan Binalan'nda 100'ün üzerinde at barınıyordu. Binanın ahır olarak kullanıldığı dönem, Abdülhamit'in 33 yılık saltanatıyla birlikte sona eriyor. 20. yüzyıl ortalarında Yıldız Sarayı’nın yağmalanması sırasında çıkan yangından sonra yapı terk ediliyor. Bir süre sahipsiz kalan Ferhan • Fotoğraf: Batuhan KIRAN Ferhan Binaiarı’nın bahçesinde tanıtım organizasyonları da yapılıyor. Binaları, kışla olarak orduya tahsis ediliyor. Kışla olarak kullanıldığı sırada bazı değişimlere ve tahribata uğruyor. Bu arada ordu tarafından tamirhane ve bakım atölyesi olarak da kullanılıyor. Milli Saraylara devredilmesi ise 1987 yılma rastlıyor. 3 yıl süren araştırma döneminden sonra 2 yıl da restorasyon çalışmaları devam ediyor. Restorasyon faaliyetleri şu anda son aşamasında. Bahçenin yer döşemeleri ile ısınma tertibatı yapılıyor. Zeki Aybek restorasyon çalışmaları için bugünkü değeri ile yaklaşık 90 milyar harcandığım belirtiyor. Bir dönem Ferhan Binalan'nm restorasyon okulu olarak kullanılması gündeme gelmiş ama proje şu anda atıl durumda. Bugün daha çok bir kültür merkezi olarak kullanılması üzerinde duruluyor. Yapı, tiyatro gösterileri, konferanslar, sergiler ve resepsiyonlar düzenlenebilecek kapasiteye sahip. Restore edileli kısa bir süre olmasına rağmen Ferhan Binalan'nda bugüne kadar bazı organizasyonlar düzenlendi. Bunlardan ilki Osmanlı İmparatorluğu'nun 700. yılı kutlamalan Çerçevesinde gerçekleştirilen Atıl Kutoğlu defilesi. Bunun dışmda 3 ayn firmanın tanıtım organizasyonları yapıldı. Bu gibi durumlarda, atölyelerin olduğu kısım kötü bir görüntü vermemesi açısından paravanlar ile kapatılıyor. Boru. TUNA Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi * 0 0 1 5 0 3 5 8 9 0 0 6 *