ULUSAL MESLEK STANDARDI BİYOLOG SEVİYE 6 REFERANS KODU: ____________ RESMİ GAZETE TARİH / SAYI:_______ / _______ © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 1 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Meslek BİYOLOG Seviye 6I Referans Kodu - Standardı Hazırlayan Kuruluş Biyologlar Dayanışma Derneği Standardı Doğrulayan Sektör Komitesi MYK Sağlık Komitesi MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih / Sayı ________ tarih ve ________ sayılı karar Resmi Gazete Tarih/Sayı - Revizyon No - ve Sosyal Hizmetler Sektör I Mesleğin yeterlilik seviyesi, sekizli (8) seviye matrisinde seviye altı (6) olarak belirlenmiştir. © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 2 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No TERİMLER, SİMGELER VE KISALTMALAR ABİYOTİK: Canlı ve/veya canlı kökenli olmayanı, ADVERS REAKSİYON: Bir beşeri tıbbi ürünün hastalıktan korunma, bir hastalığın teşhis veya tedavisi veya bir fizyolojik fonksiyonun iyileştirilmesi, düzeltilmesi veya değiştirilmesi amacıyla kabul edilen normal dozlarda kullanımında ortaya çıkan zararlı ve amaçlanmamış etkiyi, AKTİF MADDE: Zararlı organizmalar üzerinde ya da onlara karşı genel veya özel etki gösteren virüsler ve funguslar da dâhil olmak üzere bir madde veya mikroorganizmayı, ALICI ORTAM: Hava, su, toprak gibi ortamlar ile bu ortamlarla ilişkili ekosistemleri, ANOPLOİDİ: Kromozom sayısının normalde bulunması gereken bir haploit kromozom setinden farklı sayıda olmasını (bir veya daha fazla kromozomun var veya yok olduğu durum), BERN SÖZLEŞMESİ: Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi’ni, BİLİRKİŞİ: Hakim veya savcının hukuki bilgisi dışında, çözümü uzmanlık, özel veya teknik bilgi gerektiren durumlarda başvurulan, o konunun uzmanı kişilere hukuk dilinde verilen adı, BİYOÇESİTLİLİK (BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK): Bir ekosistem, biyom veya tüm Dünya'da bulunan yaşam formlarının çeşitliliğini, BİYOETANOL: Hammaddesi şeker pancarı, mısır, buğday ve odunsular gibi şeker, nişasta veya selüloz özlü tarımsal ürünlerin fermantasyonu ile elde edilen ve benzinle belirli oranlarda harmanlanarak kullanılan alternatif bir yakıtı, BM-BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ: 1992 BM Rio Zirvesi’nde biyolojik çeşitliliğin mevcut ve gelecek nesillerin yararına korunmasını ve sürdürülebilir şekilde kullanılmasını hedef alan uluslararası sözleşmeyi, BİYOLOJİK AJANLAR: Biyolojik savaş amacıyla kullanılan, genel olarak biyolojik savaş maddesi veya biyolojik ajan adı verilen maddeleri, BİYOLOJİK FAKTÖRLER: Biyolojik çeşitliliği tehdit eden vektörler, mikroorganizmalar, insanlar, bitkiler, hayvanlar ve bunların ürünlerini, BİYOLOJİK KAYNAKLI TOKSİNLER: Canlı bir organizmadan kaynaklanan ya da kökeni canlı bir organizmaya dayanan ve diğer canlıya/canlılara zarar veren maddeleri, BİYOLOJİK MÜCADELE: Zararlı organizmalara karşı, kimyasal ve diğer konvansiyonel mücadele teknikleri yerine, zararlı organizmaların doğal düşmanları yardımıyla, oluşan ekonomik zarar düzeyinin azaltılması işlemini, BİYOLOJİK SAVAŞ/BİYOTERÖRİZM: İnsanlarda, evcil hayvanlarda, tarım bitkilerinde; ölüm veya hastalık meydana getiren, malzemelere zarar verebilen biyolojik ajanları, kasıtlı olarak kullanmak suretiyle yapılan savaş ya da terörist saldırılarını, BİYOLOJİK SİLAH: Diğer canlılar üzerinde zararlı etkiler yaratmak maksadıyla kullanılan bakteri, virüs, mikrobiyal toksinler, vb. ajanlar ile insan metabolizmasını etkileyerek etkisini gösteren biyolojik kaynaklı ajanları, BİYOLOJİK ZARARLI: Diğer canlılara zarar veren veya zarar verme potansiyeli taşıyan organizmaları, BİYOM: Biyosferin aynı iklim koşullarında ve aynı bitki örtüsünün egemen olduğu çok geniş ekosistemleri, BİYOPLASTİK (ORGANİK PLASTİKLER): Petrolden türetilen fosil yakıt plastiklere alternatif, bitkisel yağ, mısır nişastası, bezelye nişastası veya mikrobiyota gibi yenilenebilir biyokütle kaynaklarından türetilen plastikleri, BİYORESTORASYON: Bir ekosistemin veya parçasının ekolojik anlamda eski haline getirilmesi işlemlerini, © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 3 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No BİYOSİDAL ÜRÜN (BİYOSİDAL MATERYAL): Bir veya birden fazla aktif madde içeren, kullanıma hazır hâlde satışa sunulmuş, kimyasal veya biyolojik açıdan herhangi bir zararlı organizma üzerinde kontrol edici etki gösteren veya hareketini kısıtlayan, uzaklaştıran, zararsız kılan, yok eden aktif maddeleri, BİYOTEKNOLOJI: Hücre biyolojisi ve doku kültürü, moleküler biyoloji, mikrobiyoloji, genetik, fizyoloji ve biyokimya gibi biyolojinin alt disiplinleri yanında mühendislik uygulamalarından da yararlanarak, rekombinant DNA teknolojisiyle, hücresel süreçleri öğrenme, anlama ve bununla birlikte bitki, hayvan ve mikro organizmaları geliştirme, doğal olarak var olmayan veya ihtiyacımız kadar üretilemeyen maddeleri (ürünleri) elde etmek için kullanılan teknolojilerin tümünü içeren bir bilim dalını, BİYOTEKNOLOJIK ÜRÜN: “Kontrollü Gen Ekspresyonu”, “Antikor Üretim Metodları” ya da bir canlı hücresine ait genin, diğer bir canlı hücresine naklini mümkün kılan "Rekombinant DNA Teknolojisi" gibi biyoteknolojik yöntemler ile üretilen ürünler i, (büyük molekül ağırlıklı hormonlar, gıda maddeleri, antikorlar, aşılar, kan faktörleri ve büyüme faktörleri vb. ürünler). ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları, ÇEVRE KİRLETİCİLER: Doğrudan veya dolaylı olarak insanlar tarafından alıcı ortama bırakılan ve insan sağlığı ve/veya bütün olarak ekosistem üzerinde muhtemel zararlı etkileri olan her türlü maddeyi, ÇEVRE YÖNETİM BİRİMİ / ÇEVRE GÖREVLİSİ: Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olan ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tâbi tesislerin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık denetim programları düzenleyen görevliyi, ÇEVRE YÖNETİMİ: Doğal ve yapay çevre unsurlarının sürdürülebilir kullanımı ve gelişimini sağlamak üzere yerel, bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde belirlenen politika ve stratejilerin uygulanması sürecini, CITES: Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmeyi, COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ: Dünya üzerindeki karmaşık sosyal, ekonomik, çevresel vb. sorunların çözümüne yönelik mekana/konuma dayalı karar verme süreçlerinde kullanıcılara yardımcı olmak üzere, büyük hacimli coğrafi verilerin; toplanması, depolanması, işlenmesi, yönetimi, mekansal analizi, sorgulaması ve sunulması vb.fonksiyonlarını yerine getiren donanım, yazılım, personel, coğrafi veri ve yöntem bütününü, EKOLOJİK KORİDOR: Birbirine yakın coğrafi bölgelerdeki habitatları ekolojik olarak birbirine bağlayan, türlerin geçişine imkân sağlayan, doğal veya yapay olarak teşkil edilmiş bağlantı alanlarını, EKOLOJİK MODELLEME: Ekolojik sistemlerin daha iyi anlaşılması, analiz edilmesi ve dizayn edilmesinin etkin ve ekonomik bir yolunu, EKOLOJİK REHABİLİTASYON: Bozulmuş habitatlarda ekolojik fonksiyon ve süreçlerin iyileştirilmesini, EKOLOJİK RESTORASYON: Ekolojik yapısı bozulmuş alanın, esaslı müdahale olmadan önceki koşullara ve fonksiyona olabildiğince yakın olarak geri dönüştürülmesini, EKOSİSTEM ANALİZİ: Doğal alanlarda var olan veya potansiyel etkilerin araştırılarak Ekosistemi oluşturan bileşenler üzerinde mevcut ve olası etkilerinin araştırılma ve değerlendirilmesini, © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 4 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No EKOTURİZM: Doğayı ve kültürel kaynakları anlayarak korumayı destekleyen, düşük ziyaretçi etkisi olan ve yerel halka sosyo-ekonomik fayda sağlayan, bozulmamış doğal alanlara çevresel açıdan sorumlu seyahat ve ziyareti, ETKİLEŞİM-GEÇİŞ SAHASI: Korunması gerekli tabiat varlıklarını ve sit alanlarını doğrudan etkileyen, ekolojik öneme sahip, kirlenme ve bozulmaya duyarlı alanlar ve koruma alanı dışında kalan, sit bölgeleriyle bütünlük gösteren, daha önceden sit sınırları içindeyken sit sınırları dışına çıkarılmış veya sit sınırları dışında tutulmuş korunacak sokak, meydan, yapı grupları ve benzerlerinin yer aldığı, sit bölgeleri veya mutlak koruma alanını doğrudan etkileyecek bölümleri arasında kalmış, planların hazırlanma aşamasında göz önünde bulundurulması gereken alanları, FERMANTASYON: Karmaşık yapıdaki kimyasalların, canlı organizmalar (bakteriler, mantarlar ve diğer mikroorganizmalar) tarafından, oksidatif fosforilasyon mekanizması olmaksızın, daha basit yapıdaki kimyasallara dönüştürülme işlemine verilen ismi, FERTİLİZASYON: Erkek gametle dişi gametin birleşmesiyle yumurtada embriyonun oluşması, iç döllenme biçiminde organizmanın eşey organında veya dış döllenme biçiminde eşey hücrelerinin vücut dışına çıkarılmasından sonra olabilen döllenmeyi, FLOKÜLASYON: Suda çözünebilen, çok yüksek molekül ağırlıklı organik polimerler kullanılarak taneciklerin bir araya getirilmesi işlemini, GEMİ KAYNAKLI İSTİLACI VE YAYILIMCI TÜRLER: Bir coğrafyaya özgü türlerin, gemilerle taşınarak başka bir coğrafyadaki ekosistem içerisinde besin zinciri ve rekabet gibi faktörler bakımında zamanla baskın hale gelmesi durumundaki bu türleri, GEMİ KAYNAKLI KİRLİLİK: Gemilerden kaynaklanan sintine ve balast suları ile diğer atıkların deniz ve kıyılarda meydana getirdiği kirliliği, GENETİK VARYASYON: Genetikte popülasyon içinde ya da popülasyonlar arasında ortaya çıkabilen, tür içerisinde veya gen alellerinde gözlemlenen farklılıkları, GMP (Good Manufacturing Practices) Ürünün iç ve dış kaynaklardan kirlenme olasılığını önlemek veya azaltmak amacıyla, kuruluşla ilgili iç ve dış şartlara ilişkin koruyucu önlemleri içerir. Bu uygulama gıda, ilaç ve kozmetik ürünlerinin üretimi ve dağıtımında temel yaklaşımlardan olup ürünlerde kalite sağlamak için hammadde, işleme, ürün geliştirme, üretim, paketleme, depolama, dağıtım aşamalarında kesintisiz uygulanması gereken bir teknikler dizisini, GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ (SES KİRLİLİĞİ): İnsan veya hayvan yaşamını olumsuz etkileyen, dengesini bozan her türlü insan, hayvan ya da makine kaynaklı ses oluşumunu, HUMORAL BAĞIŞIKLIK: B lenfositlerden oluşan plazma hücreleri tarafından üretilen antikorlarla oluşturulan bağışıklık sistemini, HÜCRESEL BAĞIŞIKLIK: Antijene özgül, duyarlı T lenfositlerinin ve fagositik hücrelerin rol oynadığı bağışık sistemini, ISCO: Uluslararası standart meslek sınıflamasını, İDENTİFİKASYON: Bilinen bir sınıflandırmaya dâhil olan bir izolat veya mikroorganizmanın izolasyonu, cins ve tür adının belirlenmesini, İSTİLACI VE YAYILIMCI TÜRLER: Belirli bir bölgede doğal düzenleyicilerin kaybolması yada eksikliği sonucu baskın olarak koloniler oluşturan türleri, JENERİK TIBBİ ÜRÜN: Etkin maddeler açısından orijinal tıbbi ürün ile aynı kalitatif ve kantitatif terkibe ve aynı farmasötik forma sahip olan ve orijinal tıbbi ürün ile biyoeşdeğerliliği, uygun biyoyararlanım çalışmaları ile kanıtlanmış tıbbi ürünü, KAN LEKESİ MODEL ANALİZİ: Kan lekesinin ebat, şekil, dağılım vb. gibi fiziksel özelliklerini ve birbirleri ile olan ilişkilerini inceleyerek sonuçlar çıkaran ve bu çıkarımları yaparken fizik biliminin kurallarından ve matematik biliminin formüllerinden yararlanılan bir analizi, © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 5 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No KARASAL KORUNAN ALAN: Biyolojik çeşitliliğin, doğal ve doğalla ilişkili kültürel kaynakların korunması ve devamlılığının sağlanması amacıyla yasal ve diğer etkili yollarla yönetilen kara parçasını, KESİN KORUNACAK HASSAS ALAN: Bölgesel, ulusal veya dünya ölçeğinde olağanüstü ekosistemlerin, türlerin, habitat ve jeolojik jeomorfolojik özelliklerin korunduğu, genel olarak insan etkisi olmadan meydana gelmiş, insan faaliyetleri sonucu bozulma veya tahrip olma riski yüksek olan alanları, KİRLİ BALAST: Duran veya seyir halindeki tankerden, gemiden veya diğer deniz araçlarından su üzerine bırakıldığında; su üstünde veya bitişik sahil hattında petrol, petrol türevi veya yağ izlerinin görülmesine neden olan veya su üstünde ya da su altında renk değişikliği oluşturan veya askıda katı madde/emülsiyon halinde maddelerin birikmesine yol açan balast suyunu, KOMPLEMAN SİSTEM: Bir canlıdan patojenlerin temizlenmesine yardım eden biyokimyasal bir kaskadı, MİKROBİYAL METABOLİT: Herhangi bir maddenin doku veya organlarda mikroorganizmalardan kaynaklı yıkımı sonucu oluşan maddeyi, MİKROBİYOLOJİK LİMİTLER: Kullanılacak malzemelerin mikrobiyolojik kalitesi ölçmek için belirlenen ve standartlara uygun limitleri, NANOBİYOTEKNOLOJİK ÜRÜNLER: Nanoteknolojik yöntemlerin biyoloji alanında uygulanması ile elde edilen ürünleri, ORİJİNAL TIBBİ ÜRÜN: Etkin madde/maddeler açısından bilimsel olarak kabul edilebilir etkinlik, kalite ve güvenliğe sahip olduğu kanıtlanarak, dünyada pazara ilk defa sunulmak üzere ruhsatlandırılmış/izin verilmiş ürünü, ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ: Ülke ve Dünya ölçeğinde ekolojik önemi haiz, çevre kirlenmeleri ve bozulmalarına duyarlı, biyolojik çeşitliliğin, doğal kaynakların ve bunlarla ilgili kültürel kaynak değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması gerekli olan ve Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen kara, su ve deniz alanlarını, PİROJENİTE TESTİ : Hastaya enjeksiyonla uygulanacak olan ilaçların vücut ısısını yükseltme tehlikesini dayanılabilir düzeye indirmek amacıyla ilaçların üretimi sırasında gerçekleştirilen deney i, PREİMPLANTASYON : Blastosistlerin anne döl yatağının duvarına çok sıkı veya gevşek bir biçimde tutunmasından önceki zamanı, PREIMPLANTASYON GENETIK TANI (PGT) Embriyoların genetik testi yapıldıktan sonra yalnızca sağlıklı olanların seçilip anneye transfer edilmesi işlemini, PÜRİFİKASYON (SAFLAŞTIRMA): Hedeflenen molekül yada materyallerin izolasyonundan sonra, ortamda bulunan diğer proteinler ve hücresel materyallerden ayrıştırılıp çeşitli yöntemler kullanılarak saflaştırılması işlemini, RADİOİMMUNOASSAY(RIA): Antijenlerin ın vıtro deney konsantrasyonlarını ölçmek için kullanılan yöntemi, RAMSAR ALANI: Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Listesine dahil edilen sulak alanları, SANİTASYON: Ortamın hastalık yapan mikro organizmalardan arındırılması için gerekli olan hijyen ve sağlık koşulların oluşturulması ve devam ettirilmesi işlemini, SARKOLEMMA: Uyarının kasılabilir elementlere iletilmesini sağlayan, kas lifinin etrafını saran zarı, SEKANS ANALİZLERİ: Dizisi bilinmeyen bir DNA bölgesindeki nükleotitlerin dizilimin belirlenmesi işlemini, STARTER: Başlatıcıyı, STRATEJİK ÇEVRESEL DEGERLENDİRME: Onaya tâbi plân ya da programın onayından önce plânlama veya programlama sürecinin başlangıcından itibaren, çevresel değerlerin plân ve programa entegre edilmesini sağlamak, plân ya da programın olası çevresel etkilerini en aza indirmek ve karar © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 6 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No vericilere yardımcı olmak üzere katılımcı bir yaklaşımla sürdürülen ve yazılı bir raporu da içeren çevresel değerlendirme çalışmalarını, SURVEYANS: Hastalıklara ait verilerin düzenli olarak toplanması, bu verilerin analiz edilerek değerlendirilmesi ve ilgili birimlere dağıtılması işlemlerinin tümünü, SUŞ: Aynı türe ait bakteri veya virüslerin farklı genetik varyasyonlar taşıyan gruplarına verilen ismi, SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE: Gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynakların varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, hem bugünün hem de gelecek kuşakların çevresini oluşturan tüm çevresel değerlerin her alanda (sosyal, ekonomik, fizikî vb.) ıslahı, korunması ve geliştirilmesi sürecini, SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: Bugünkü ve gelecek kuşakların, sağlıklı bir çevrede yasamasını güvence altına alan çevresel, ekonomik ve sosyal hedefler arasında denge kurulması esasına dayalı kalkınma ve gelişmeyi, TABİAT ANITI: Tabiat ve tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dahilinde korunan tabiat parçalarını, TABİAT PARKI: Bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarını, TABİAT VARLIKLARI: Jeolojik devirlerle, tarih öncesi ve tarihi devirlere ait olup ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri bakımından korunması gerekli, yer üstünde, yeraltında veya su altında bulunan değerleri, TABİATI KORUMA ALANI: Bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarını, TEHDİT ANALİZİ: Doğal unsurlara tehdit oluşturabilecek insan faaliyetlerinin yeri, özelliği, yoğunluğu ve önlenebilirliğinin belirlenmesini, TOPLUM (HALK) SAĞLIĞI: Halk sağlığı, organize edilmiş toplum çalışmaları sonunda çevre sağlık koşullarını düzelterek, bireylere sağlık bilgisi vererek, bulaşıcı hastalıkları önleyerek, hastalıkların erken tanı ve tedavisini sağlayarak, sağlık örgütleri kurarak, toplumsal çalışmaları her bireyin sağlığını sürdürecek bir yaşam düzeyini sağlayacak biçimde geliştirerek hastalıklardan korunmayı, yaşamın uzatılmasını, beden ve ruh sağlığı ile çalışma gücünün arttırılmasını sağlayan bir bilim dalını, TRANSGENİK CANLI: Kendi türünün dışındaki organizmalardan, biyoteknolojik yöntemlerle, farklı genler transfer edilen canlıları, UZUN DEVRELİ GELİŞME PLANI: Milli park olarak belirlenen yerlerin özellik ve nitelikleri göz önünde tutularak, koruma ve kullanma amaçlarını gerçekleştirmek üzere, kuruluş, geliştirme ve işletilmelerini kapsayan ve İmar Kanunu kapsamı dışındaki gelişme planlarını, VİTAL İNCELEME: Canlının doğrudan doğruya sıvı ortamda incelenmesini, YABAN HAYATI: Doğrudan yada dolaylı olarak her türlü insan etkisinden uzak flora ve fauna elemanlarının oluşturduğu ekosistemleri, YÖNETİM PLANI: Korunan veya korunması düşünülen bir alanın coğrafi sınırlarını, fiziki yapısını, sosyoekonomik durumunu ve sahip olduğu biyolojik çeşitliliği tanımlayan, alanı etkileyen tehditleri, baskıları ve diğer sorunları açıklayan, korunan alan yönetiminin vizyon, amaç ve hedefleri ile bu hedeflere ulaşmak için gerekli faaliyetleri belirleyen, bu planın hazırlanması ve uygulanmasında paydaşların katılımcılığının boyutları ve koşullarını tanımlayan, alanın kullanımına yönelik koruma bölgelerini belirleyen, korunan alanın daha etkili yönetimini sağlayan belgeyi, ZOOTOKSİN: Bir organizma tarafından meydana getirilmiş toksik maddeleri ifade eder. © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 7 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ .......................................................................................................................................9 2. MESLEK TANITIMI ..............................................................................................................10 2.1. Meslek Tanımı .................................................................................................................10 2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri...................................................10 2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler...............................................................10 2.4. Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat .........................................................................................11 2.5. Çalışma Ortamı ve Koşulları .............................................................................................11 2.6. Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler....................................................................................11 3. MESLEK PROFİLİ.................................................................................................................12 3.1. Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri .............................................................................12 3.2. Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman...................................................................................38 3.3. Bilgi ve Beceriler .............................................................................................................38 3.4. Tutum ve Davranışlar .......................................................................................................39 4. ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE BELGELENDİRME ...........................................................40 Ek: Meslek Standardı Hazırlama Sürecinde Görev Alanlar:......................................................41 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 8 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No 1. GİRİŞ Biyolog (Seviye 6) ulusal meslek standardı 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan “Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik” ve “Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre MYK’nın görevlendirdiği Biyologlar Dayanışma Derneği tarafından hazırlanmıştır. Biyolog (Seviye 6) ulusal meslek standardı, sektördeki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak değerlendirilmiş, MYK Sağlık ve Sosyal Hizmetler Sektör Komitesi tarafından incelendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıştır. © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 9 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No 2. MESLEK TANITIMI 2.1. Meslek Tanımı Biyolog (Seviye 6); İSG, çevre koruma, kalite kural ve yöntemleri çerçevesinde; yetkisi dâhilinde ve tanımlanmış görev talimatlarına göre; biyoçeşitlilik ve ekosistemi koruma çalışmaları,- ile biyoteknolojik, mikrobiyolojik, biyokimyasal, moleküler biyolojik, histolojik, sitolojik ve patolojik çalışmalar yapan, kültürel çalışmalara katkıda bulunan, endüstriyel üretim yapan ve mesleki gelişim faaliyetlerini yürüten nitelikli meslek elemanıdır. Biyolog (Seviye 6), canlı organizmalar ve ekosistem hakkındaki bilgiyi artırmak, yeni bilgiler ortaya koymak, hipotezleri test etmek, çevre, tarım, sağlık gibi alanlardaki problemleri çözmek, sağlık, eczacılık, tarım ve çevre alanlarında uygulamaya yönelik yeni ürünler, işlemler, yöntemler ve teknikler geliştirmek amacıyla laboratuvarlarda ve sahada çalışmalar ve araştırmalar yürütür. Elde ettiği verileri sağlık, çevre, tarım, orman, gıda, endüstri, turizm, denizcilik, biyoteknoloji, kriminoloji, nanoteknoloji, eğitim, doğal kaynak yönetimi, ekolojik planlama, ekolojik ekonomi, İSG vb. alanlarda uygulayan ve uygulatan, araştıran, inceleyen, analiz eden, üreten ve kontrol eden, denetleyen, bu sonuçları rapor haline getiren, bu ve benzeri konu başlıklarında görevi kapsamında doğrudan politika oluşturan ve/veya oluşturulması için gerekli bilimsel altlıkları sağlayan meslek mensubudur. Biyolog yürütür. (Seviye 6), görev kapsamına giren konularda denetim, izleme ve kontrol çalışmalarını 2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri ISCO 08 : 2131 ( Biyologlar, botanikçiler, zoologlar ve ilgili profesyonel meslek mensupları) 2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler 2872 Sayılı Çevre Kanunu Ve Buna İstinaden Kapsanan Yönetmelikler 2863 Sayılı Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 383 Sayılı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname 4857 Sayılı İş Kanunu 6331 Sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 7402 Sıtmanın İmhası Hakkında Kanun 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği Hazırlama, Tamamlama Ve Temizleme İşleri Yönetmeliği İş Sağlığı Ve İş Güvenliği Yönetmeliği İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 10 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Ayrıca, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması ve konu ile ilgili risk değerlendirmesi yapılması esastır. 2.4. Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat 5312 sayılı kanun 2873 sayılı milli parklar kanunu 5199 sayılı hayvanları koruma kanunu 4915 sayılı kara avcılığı kanunu ve buna istinaden kapsanan yönetmelikler 831 sayılı sular hakkında kanun 6831 sayılı orman kanunu Avrupa konseyi habitat direktifi CMUK (Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu) TSE EN ISO 17025 Deney ve kalibrasyon laboratuarları standartları 5996 veteriner hizmetleri bitki sağlığı, gıda ve yem kanunu 4128 sayılı gıdaların üretimi, tüketimi ve denetlenmesine dair kanun hükmünde kararname Bakteriyoloji ve kimya laboratuarları kanunu 2659 sayılı Adli tıp kurumu kanunu 5324 sayılı Kozmetik kanunu TSE EN ISO 15189 tıbbi laboratuvar standartları Biyolojik çeşitlilik ve çevrenin korunmasına yönelik uluslar arası sözleşmeler; RAMSAR sözleşmesi (Sulak alanların korunması) BERN sözleşmesi (bitki ve hayvan türlerinin ve yaşam alanlarının korunması) BM Biyolojik çeşitlilik sözleşmesi CITES sözleşmesi (nesli tehlike altında olan yabani hayvan ve bitki türlerinin ticaretine ilişkin düzenlemeler) Barcelona Sözleşmesi IMO sözleşmeleri Vb. Ayrıca, meslek ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması esastır. 2.5. Çalışma Ortamı ve Koşulları Biyolog (Seviye 6) Genelde laboratuvar yada açık alanlarda/ arazide planlanan işe göre hazırlanmış ortamlarda çalışır. Çalışma ortamı ve koşulları çalıştığı sektörlere göre farklılıklar gösterebilir. Mesleğini icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır. Bu riskler arasında; doğada karşılaşabileceği yaban hayatı ile ilgili parazit arthropodlar, akrep ve yılan sokması, yaban hayvanı saldırıları, doğal afetlere maruz kalma, arazi şartlarında kaza ve yaralanma yada laboratuvarda çalışmaları esnasında karşılaşabileceği bulaşıcı hastalık, fiziksel ve kimyasal kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır. Risklerin tamamen ortadan kaldırılamadığı durumlarda işveren tarafından sağlanan uygun kişisel koruyucu donanımı kullanarak çalışır. 2.6. Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler Mesleğe ilişkin diğer gereklilikler bulunmamaktadır. © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 11 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No MESLEK PROFİLİ 3.1 Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri Görevler İşlemler Kod Kod Adı A.1 A Başarım Ölçütleri Adı Çalış ma ortamındaki risk ve tehlikeleri belirlemek İş sağlığı ve güvenliği, çevre koru ma ve kalite önlemlerini almak (Devamı var) A.2 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Çalış malar sırasında İSG önlemleri almak Kod Açıklama A.1.1 İş süreçlerin in özelliğinden ve hizmet alanından kaynaklanabilecek risk ve tehlikeleri belirler. A.1.2 Belirlenen risklerin değerlendirilmesi çalışmalarına kat kıda bulunur. A.1.3 Talimatlarda yer almayan, bild irilen ve belirlenen tehlikeler ve riskleri ilgili birimlere önlem önerisiy le birlikte iletir. A.1.4 Çalış ma ortamında belirlenen tehlike kaynaklarının ve risk faktörlerin in ortadan kald ırılması çalış malarına katkıda bulunur. A.2.1 Önlenemeyen risklerden korunmak amacıyla yapılacak işe uygun nitelikteki kendisine verilen kişisel koruyucu donanımı talimatlara uygun olarak kullanır. A.2.2 Çalış ma koşulları ve yöntemlerinden kaynaklanabilecek risklere ve sorunlara karşı sağlığını koru maya yönelik önlemleri alır. A.2.3 İşlemler sırasında çalışanların sağlık ve güvenlik açısından tehlikeli davranışta bulunduğunu tespit ederse, kendisine verilen eğit im ve talimatlar doğrultusunda uyarır. Sayfa 12 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı Görevler Kod Adı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No İşlemler Kod A.3 A Başarım Ölçütleri Adı Çalışılan alan larda İSG önlemlerini almak İş sağlığı güvenliği, çevre koru ma ve kalite önlemlerini almak (Devamı var) A.4 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Çalış ma alanında acil duru m önlemlerini uygulamak Kod Açıklama A.3.1 Kendisine verilen güvenlik ile sağlık, işaret ve levhaların ı talimatlar doğrultusunda çalış manın yapılacağı alana yerleştirir. A.3.2 İSG araç ve donanımlarını, talimat lar doğrultusunda çalışman ın yapılacağı alanda konumlandırır. A.3.3 İşe özgü olarak talimat larda belirtilen havalandırma, ısıt ma-soğutma, aydınlat ma gibi önlemlerin çalış ma öncesinde uygulanmasını sağlar. A.3.4 İşe özgü olarak varsa talimatlarda belirtilen güvenli çalış ma sürelerine uyar. A.3.5 Çalış malarda kullanılan cihaz, araç, gereç ve aletleri güvenlik talimatlarına uygun olarak ku llan ır. A.4.1 Aldığı eğit ime ve yapılan görevlendirmeye göre; afet-acil duru m ekiplerin in çalış malarına katılır. A.4.2 Acil duru m ve acil tahliye tatbikat larında yapılan plana göre, verilen görevleri uygun yöntemler kullanarak gerçekleştirir. A.4.3 Çalış ma esnasında oluşan ve anında giderilemeyecek tehlikeli duru mları yetkililere veya gereken durumlarda ilg ili kuru mlara bildirir. A.4.4 Uygulanan işleme ö zel acil duru m kural ve yöntemlerini uygular. Sayfa 13 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı A.5 A İş sağlığı güvenliği, çevre koru ma ve kalite önlemlerini almak A.6 A.7 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Başarım Ölçütleri Adı Çevre koru ma önlemlerin i uygulamak Kullanılan kaynakların verimliliğin i sağlamak Yaptığı çalışmaların kalitesini denetim altında tutmak Kod Açıklama A.5.1 Çalış ma ortamı ile ilg ili çevresel etkilerin değerlendirilmesine ve olası tehlikelerin belirlen mesine katkıda bulunur. A.5.2 İş süreçleri sırasında oluşabilecek tehlikeli ve kimyasal atıklar ile yanıcı ve patlayıcı maddelerin çevre ve insan sağlığına zarar vermemesi için gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerin i uygular. A.5.3 Tedbirlere rağ men gerçekleşen zararlı sonuçların giderilmesine ilişkin acil önlemleri teknik yöntemlerine göre uygular. A.5.4 İş süreçleri sırasında oluşan atıkların, talimatlara göre bertaraf ed ilmesini sağlar. A.6.1 Enerji, sarf malzemeleri, zaman gibi kaynakları iş süreçlerinde tasarruflu ve verimli bir şekilde kullanır. A.6.2 İş süreçlerinde ku llan ılmak ü zere talep edilecek malzeme, donanım ve araçların, enerji tasarrufu ve verimlilik sağlayan özelliklerde olmasın ı önerir. A.6.3 Sistem ve cihazların asgari enerji ile azami verimde çalış ması amacıyla; talimat larda belirlenen çalış ma önlemlerini uygular. A.7.1 Çalış ma alanındaki kalite güvence kural ve yöntemlerini, işlem formlarında yer alan talimatlara göre uygular. A.7.2 Kullanılan cihaz, ekip man, araç ve gereçlerin kalite güvence kural ve yöntemlerinde tanımlanan koşullarına uygun çalışır. A.7.3 Yapılan işlemlerin standartlara uygunluğunu denetler. A.7.4 Çalış mayla ilgili kalite yönetim sistemi fo rmlarını do ldurur. Sayfa 14 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı B.1 B Başarım Ölçütleri Adı B.3 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 İş planlaması yap mak Çalışılan alan ın işe uygun düzenlen mesini sağlamak Açıklama B.1.1 İş emirlerin i sistemden/ilg ili b irimden/amirden alır. B.1.2 Gelen iş emirlerinin içerdiğ i işlemlere dair mevcut durum hakkında ilgili kaynaklardan bilg i toplar. B.1.3 Ed indiği b ilg ilere göre iş emirlerindeki işlerin teknik özelliklerine dair ilg ili amirle gerektiğinde değerlendirme yapar. B.1.4 Periyodik iş takvimlerinden günü gelmiş işlemleri belirler. B.2.1 Aldığı iş emirlerine ve topladığı b ilgilere göre gerçekleştirilecek işlemleri saptar. B.2.2 Yaptığı sıralama ve belirlediğ i tah min i işlem sürelerin i esas alarak eldeki iş gücü ve zaman kapasitesine göre işletme format ına uygun şekilde iş planın ı yapar. B.2.3 İş planını gerektiğinde, değişen koşullara ve ilg ililerin yönlendirmesine göre revize eder. B.3.1 Çalış ma alan ı içerisinde işiyle ilg ili o lmayan malzemeleri ortamdan uzaklaştırır/ uzaklaştırılmasını sağlar. B.3.2 İş alanının olu msuz ö zelliklerin in iy ileştirilmesi ve standartlaştırılması için talimat ına uygun olarak önlemler alır. İş emirlerin i almak İş organizasyonu yapmak (Devamı var) B.2 Kod Sayfa 15 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı B.4 B Başarım Ölçütleri Adı Üst yönetime bilgilendirme ve raporlama yap mak İş organizasyonu yapmak (Devamı var) B.5 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Denetim, kontrol ve bilirkişilik yap mak Kod Açıklama B.4.1 Yapılan işlemlerin sonuçları hakkında işlet me format larına uygun şekilde raporlar hazırlar. B.4.2 Gerçekleştirilemeyen işlemleri, nedenleri ile değerlendirerek amire raporlar. B.4.3 Tamamlan mış işlemler hakkında talep sahibi b irime yazılı ve/veya sözlü bilg i verir. B.4.4 İşyeri çalış ma kural ve yöntemlerine göre aksaklıkları üstlerine sözlü ve/veya yazılı olarak bildirir. B.5.1 Denetim ve kontrol kapsamına giren işyerleri, tesisler ve faaliyetler hakkında mevcut kaynakları, talepleri değerlendirir. B.5.2 Planlı denetim kapsamında yapacağı denetimleri takvimlendirir. B.5.3 Denetime gidilecek işyerleri, tesisler ve faaliyetler hakkındaki mevcut tüm verileri ve raporları inceler. B.5.4 Yerinde denetim sırasında mev zuata uygunluk açısından rapor ve veri analiz sonuçlarını inceler. B.5.5 Yerinde denetim sırasında gidilen işyerleri, tesisler ve faaliyetlerin denetim amacına yönelik mevcut duru m değerlendirmesi yapar. B.5.6 Denetim sonuçların ı mev zuata uygunluk ve kalite açısından raporlar. Sayfa 16 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı B.6 B Başarım Ölçütleri Adı Dijital arşivleme yaptırmak İş organizasyonu yapmak B.7 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Biyoistatistik çalışmalar yapmak Kod Açıklama B.6.1 İş süreçlerinde kullanılacak bulundurulmasını sağlar. yazılımların güvenli ve güncel olarak B.6.2 İşletme kural ve yöntemlerine göre yaptığı analiz sonucu ve raporlamaların dijital arşivlemesini yapar. B.6.3 Dijital arşivin güvenlik ve koru ma önlemlerin i belirlenen ku ral ve yöntemlere göre uygular. B.7.1 Yü rüttüğü çalışmalarda elde ettiği sayısal verilerin doğru ve tutarlı şekilde toplanmasını sağlar. B.7.2 Toplanan verileri belirlediği değişkenlere göre sınıflandırır. B.7.3 Yü rüttüğü çalışmaya uygun biyoistatistiksel hipotez, test ve analiz yöntemlerin i belirler. B.7.4 Verileri analiz ederek sonuçları tablo, g rafik ve diğer yöntemleri kullanarak sunar. Sayfa 17 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı C.1 C Başarım Ölçütleri Adı Karasal korunan alan yönetimi yapmak Biyoçesitlilik ve ekosistemi koru ma çalış maları yapma k (Devamı var) C.2 Türlerin ve ekosistemin korunmasına yönelik yöntem ve öneriler geliştirmek (Devamı var) Kod C.1.1 Korunan karasal alan kriterlerin i yöntem ve tekniğine uygun olarak belirler. C.1.2 Sulak alan yönetim plan la malarında çalış maları yürütür. C.1.3 Nehir ve göllerde su kalitesinin izlen mesi amacıyla biyolo jik kalite unsurların ı örnekler. C.1.4 Biyolojik kalite unsurlarını kullanarak nehir ve göllerin ekolo jik kalite sınıflandırmasını yapar. C.1.5 Biyolojik kalite unsurların ı kullanarak su kalitesinin değerlendirme raporunun hazırlan masına katkı verir. C.1.6 Korunan alanların mev zuata uygunluğunu izler. C.2.1 Biyoçeşitliliğ in tespiti için arazi çalış malarını p lanlar ve yürütür. C.2.2 Bitki ve hayvan türlerin in adlandırmasını ilgili literatüre göre yapar. C.2.3 Mevcut ekosistemdeki canlıların yaşadığı habitatları belirler. C.2.4 Belirlenen habitatların uluslar arası sınıflandırmasın ı yapar. C.2.5 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Açıklama biyoçeşitlilik ve ko ru ma konularındaki Hayvanat bahçeleri, su ürünleri ü retim tesisleri ve botanik parklardaki türlerin korunması ve üretimi için (bit kilerde tohum toplama, hayvanlarda üreme ve uygun yaşam koşullarının o luşturulması vb.) çalış malar yürütür. Sayfa 18 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı Başarım Ölçütleri Adı Kod C.2.6 C.2.7 C.2.8 C Biyoçesitlilik ve ekosistemi koru ma çalış maları yapma k (Devamı var) C.2 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Türlerin ve ekosistemin korunmasına yönelik yöntem ve öneriler geliştirmek Açıklama Elde ettiği verilere göre çevresel faktörlerin türler üzerindeki etkilerini inceler. Tehdit altındaki türlerin ko runmasına yönelik alınacak önlemleri belirler. Biyolojik ve eko lojik parametrelerini belirleyerek ekosistem analizini yapar. C.2.9 Analiz sonuçlarına göre ekosistemin korun ması ile ilg ili tedbir önerilerinde bulunur. C.2.10 Küresel iklim değişikliğ i ile ilgili meteoro lojik, tür dağılışları vb. verileri toplar. C.2.12 İklim değişikliğinin ekosisteme olan etkisini inceleyip iy ileştirme önerileri geliştirerek mevzuat çalış malarına katkıda bulunur. C.2.13 Uluslar arası çevre projelerinin biyolo jik çeşitlilik ve ekolo jik kısımların ı raporlandırır. C.2.14 Coğrafi bilg i sistemlerini ku llanarak ekolojik modelleme yapar. C.2.15 Gıda ürünlerinde GDO analizleri yaparak bu ürünlerin ekosistem üzerindeki risk faktörlerini belirler. C.2.16 Ekoturizm konusunda rehberlik yapar. Sayfa 19 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı C.3 C.4 C Başarım Ölçütleri Adı Ulusal mev zuat ve uluslar arası sözleşmelerin uygulanmasına katkıda bulunmak Yaban hayatı çalış malarını yürütmek Biyoçesitlilik ve ekosistemi koru ma çalış maları yapma k (Devamı var) C.5 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Ulusal ve Uluslar arası Çevresel Et ki Değerlendirme çalış maları yapmak Kod Açıklama C.3.1 CITES kapsamındaki türlerin ticaretinde giriş çıkışın izni ve kontrolüne ilişkin denetim ve pro jelendirme çalış maları yapar. C.3.2 Biyolojik çeşitlilik sözleş mesi, BERN ve biyolojik çeşitliliğ in ve yaşam alanlarının ko runması ile ilg ili diğer uluslar arası sözleşmelerde belirtilen hükümlerin uygulanmasını sağlar. C.4.1 Türkiye faunasının ortaya çıkarılması ve türlerin dağılış ve popülasyonları ile ilgili çalış maları plan layarak yürütür. C.4.2 Türkiye florasın ın ortaya çıkarılması ve türlerin dağılış ve popülasyonları ile ilgili çalış maları plan layarak yürütür. C.5.1 Çevresel Et ki Değerlendirme raporlaması için alanda biyolojik ve ekolojik verileri toplama amaçlı arazi çalışması p lanlayarak yapar. C.5.2 Raporların destek doküman larını (ilgili mev zuat, sözleşme ve literatür vb.) temin eder. C.5.3 Elde ettiği verilere dayalı olarak yapılacak çalışmaların biyolojik çeşitliliğe ve ekosistem üzerine et kisin i değerlendirerek raporlama yapar. C.5.4 Çevresel Et ki Değerlendirme raporlarının mevzuata uygunluğunu inceler. C.5.5 Çevresel Et ki Değerlendirme raporlarında gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetlerin biyolo jik çevre ü zerindeki etkilerini değerlendirerek raporlar. C.5.6 Çevresel Et ki Değerlendirmesine tabii faaliyetleri raporda belirt ilen hususlara uygunluk yönünden izleme ve kontrol çalışmalarını yapar. Sayfa 20 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı Başarım Ölçütleri Adı Kod C.6.1 C.6.2 C Biyoçesitlilik ve ekosistemi koru ma çalış maları yapmak (Devamı var) C.6 Sucul koru ma alanlarının ve biyoçeşitliliğin in ko runmasını sağlamak Denizdeki doğal koru ma alan kriterlerin i belirler. Gemi balast suyundan numune alır/ alın masın ı sağlar. C.6.3 Gemilerdeki balast suyunda istilacı ve yayılımcı türlerin tespit, takip ve denetimin i yapar. C.6.4 Gemi kaynaklı istilacı ve yayılımcı türlerin taşınmasını engellemeye yönelik önlemler geliştirerek uygulanmasın ı sağlar. C.6.5 Gemi kaynaklı kirliliği önlemeye yönelik ulusal ve uluslar arası mev zuatta yapılması gereken uygulamaların eğit imlerini verir. C.6.6 Gemi kaynaklı kirliliği önlemeye yönelik ulusal ve uluslar arası mev zuatta yapılması gereken uygulamaların denetimini yapar. C.6.7 Deniz kazaları, gemi kaynaklı kirlilik vb. acil müdahale duru mlarına yönelik planlamalara katkıda bulunur. C.6.8 Kıy ı tesislerinin planlamasında biyoçeşitliliğ in ve ekosistemin korun masına yönelik görüş ve önerilerde bulunur. C.6.9 C.6.10 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Açıklama Sucul canlıların ü reme ve koru ma alanlarını tespit eder. Sulak alan yönetim planlarında biyoçeşitlilik ve koru ma konularındaki çalış maları yürütür. Sayfa 21 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı C.6.11 Kıy ı ve geçiş sularında su kalitesinin izlen mesi amacıy la b iyolojik kalite unsurların ı örnekler. C.6.12 Biyolojik kalite unsurların ı kullanarak kıyı ve geçiş sularının eko lojik kalite sınıfın ı belirler. C.6.13 Biyolojik kalite unsurların ı kullanarak su kalitesinin değerlendirme raporunun hazırlan masına katkı verir. Başarım Ölçütleri Adı Kod C.7.1 C.7.2 C.7.3 C Biyoçesitlilik ve ekosistemi koru ma çalış maları yapmak (Devamı var) C.7 Ekosistemi etkileyen çevresel kirleticilerin tespitini ve analizlerini yap mak Su, toprak, hava kontrolüne ilişkin ( arıt ma tesisi çıkışı, baca gazı, toprak vb. yerlerden) yöntemine uygun olarak nu mune alır. Alınan numunelerin uygun yöntemlerle analizini yaparak raporlar. Atık su arıtma ve içme suyu tasfiye tesislerinde bakteriyolojik ve diğer biyolojik analizleri yaparak uygunluk kontrollerin i yaparak biyolojik arıt ma süreçlerin i yürütür. C.7.4 Gü rültü kaynağının canlılar üzerindeki etkisini belirlemek amacıy la ölçü m yaparak elde ettiğ i sonuçlara göre önlem önerileri geliştirir. C.7.5 Su, toprak, hava ve gürültü kirliliğin i g idermeye yönelik yönetim stratejileri oluşturarak mevzuat çalış malarına katkı sağlar. C.7.6 Atıkların türünün tespiti, kontrolü ve bertarafına ilişkin çalışmaları yaparak ekosisteme etkisini araştırarak raporlar. C.7.7 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Açıklama Biyoteknolojik yöntemlerle atıkların arındırmasın ı yapar. Sayfa 22 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı Başarım Ölçütleri Adı Kod C.8.1 Haşerelerin ve biyolojik zararlıların hayat döngüsüne uygun mücadele yöntem ve tekniklerini belirleyerek uygulanmasını sağlar. C.8.2 Halk sağlığın ı koru maya yönelik çalış malarda sanitasyon, dezenfeksiyon, hijyen, sterilizasyon çalış maların ı plan layarak uygulamaları yönetir. C.8.3 C Biyoçesitlilik ve ekosistemi koru ma çalış maları yapma C.8 Toplum sağlığın ı koru maya yönelik çalışmalar yap mak Biyosidal materyallerin üretim, kalite kontrol, analiz ve denetlenmesini yapar. C.8.4 Bulaşıcı hastalıklara neden olan biyolojik faktörlerin belirlen mesi ve önlenmesine yönelik ep idemiyolo jik çalışmalar yapar. C.8.5 Toplum sağlığ ını etkileyen ve etkileme riski olan faktörlerin (hava, su, gıda vb.) mikrobiyolo jik, parazitolo jik, toksiko lojik vb. analizlerini yaparak raporlar. C.8.6 Hudut ve sahillerden gelebilecek biyolojik zararlıların ve risk et menlerinin tespitini yaparak bertaraf et me yöntemlerini belirleyip uygulatır. C.8.7 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Açıklama Uygulanan bertaraf et me yöntemlerinin uygunluğunu denetler. C.8.8 Gıda ürünlerindeki GDO analizi sonuçlarını mevzuata uygunluk yönünden değerlendirerek risk faktörlerini önleyici stratejiler belirler. C.8.9 Gıda üretim süreçlerinde güvenlik ve güveninirlik çalış maların ı (mikrobiyolo jik, toksikolojik vb.) yapar. Sayfa 23 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı D.1 Başarım Ölçütleri Adı Doğa tarihi mü zelerin i oluşturma/ koru ma çalış malarına katkı vermek Kod D.1.1 Müze envanter sistemlerinin o luşturulmasına kat kıda bulunur. D.1.2 Müze içeriğinde yer alan organizmaların biyolo jilerin i göz önüne alarak sürdürülebilirliğin sağlan ması ile ilgili gözlemler yapar. D.1.3 Sürdürülebilirliğ in sağlanmasında karşılaşılan sorunları belirler. D.1.4 D.2.1 D Kültürel çalış malara katkıda bulunmak (Devamı var) D.2.2 D.2 D.3 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Biyolojik örnekleri mü ze materyali haline getirmek Biyorestorasyon çalış maları yapmak Açıklama Belirled iği sorunların giderilmesine yönelik önlemler alın masını sağlar. Bitki örneklerin i ekip man yard ımıyla presleyerek kurutur. Preslenen örnekleri tekniğ ine uygun olarak etiketler. D.2.3 Hayvan örneklerini her bir gruba ait yöntemleri ku llanarak sergi ve bilimsel materyal haline getirir. D.2.4 Müzelerde biyolo jik materyallerin korun ması için uygun (hava, ışık vb.) ortam koşullarının oluşturulmasını sağlar. D.3.1 Herhangi bir faaliyet nedeniyle doğal yapısı bozulmuş alanların yeniden eski haline getirilmesi ile ilg ili biyorestorasyon planlaması yapar. D.3.2 Flora elemanlarının alana yeniden yerleşmesi için; taşıma, yetiştirme, tohum ekimi vb. çalış maların yapılmasını sağlar. Sayfa 24 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No D.3.3 D.3.4 Görevler İşlemler Kod Kod D Adı Kültürel çalış malara katkıda bulunmak D.4 Uygulanan biyorestorasyon çalışmalarının p lana uygunluğunu izleyerek raporlar. Başarım Ölçütleri Adı Arkeolojik ve kültürel çalış malar yap mak Kod Açıklama D.4.1 Arkeolojik alanlarda geliş miş flora ve faunayı yöntemine uygun şekilde inceler. D.4.2 Eski organizmaların kay ıtların ı inceleyerek yerb ilimsel tarih boyunca hayvan ve bitkilerin gelişim aşamalarını zamanlarına uygun şekilde ilişkilendirir. D.4.3 D.3.4 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Fauna eleman larının alana yeniden yerleşmesi için; üreme, beslen me ve barın ma habitatlarının o luşmasına yönelik çalış maları yönetir. Arkeolojik ve kültürel ortamda oluşan bakteriyolojik, mantar yada liken gibi esere zarar veren canlıların ortamdan uzaklaştırılmasına yönelik uygun (hava, ışık vb.) ortam koşulların ı belirler. Belirlenen ortam koşullarının o luşturulmasını sağlar. Sayfa 25 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı Başarım Ölçütleri Adı Kod E.1.1 Tanılama için yapılacak analize uygun numune alır. E.1.2 Mikrobiyoloji laboratuvarlarına gelen numuneleri uygun besi yerlerine ekip kültüre alır. E.1.3 Uygun yöntem ve tekn ikleri kullanarak üreyen mikroorganizmaları izo le ederek teşhislerin i yapar ve elde ettiğ i sonuçları raporlar. E.1.4 E Biyoteknolojik ve mikrobiyolo jik çalışmalar yapmak (Devamı var) E.1 Mikrobiyolojik çalış malar yapmak E.1.5 E.1.6 E.1.7 E.1.8 E.1.9 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Açıklama Gıda, su, kozmetik vb. ürünlerdeki mikroorganizmaları ve/veya bulunmaması gereken patojenleri belirler. Farmasotik ürün lerin mikrobiyolojik kalitesi ile ilgili analizler yaparak raporlar. İstenilen maddelerin patojen mikroorganizmalar ü zerindeki inhib isyon etkisini belirleyerek raporlar. Endüstriyel mikrobiyolo jik alanda; starter nitelikteki mikroorganizmaların izolasyonu, verimli suşların belirlen mesi, mikrobiyal metabolit ve enzimlerin sentezlen mesi çalış malarını yapar. Bertaraf edilmiş atıkların alıcı ortama geçişindeki mikrobiyolojik limit lerin kontrolü ile atıkların giderilmesi, biyoetanol, biyoplastik sentezleme çalış maları yapar. Yemlerin güvenirliği ve hijyeni konusunda mikrobiyolo jik analizler yapar. Sayfa 26 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No E.1.10 E.1.11 Görevler İşlemler Kod Kod Adı E.2 E Adı Ep idemiyolo jik çalışmalar yapmak Toksikolo jik çalışmalar yapmak Kod Açıklama E.2.1 Salgın hastalıkların kontrolü kapsamında surveyans çalışmalarında yer alarak numune alma ve test çalışmalarını yapar. E.2.2 Ep idemiyolo jik açıdan risk oluşturan biyolojik ajan lardan inceleme için numune alır. E.2.3 Çalış maları sonucunda elde ettiği verilere göre hastalığın et kenini, doğal gidişatını, hastalığ ın ortaya çıkmasına neden olan çevresel faktörleri, vb. ortaya çıkararak raporlar. E.2.4 Raporlama sonuçlarına göre önleyici tedbir önerilerinde bulunur. E.3.1 Uygun yöntem ve teknikler ile biyotik ve ab iyotik toksin (ab iyotik faktör) kaynakların ı belirler. E.3.2 Toksin kaynağının neden olabileceği sağlık ve eko lojik sorunları belirleyerek alın ması gereken önlem önerilerinde bulunur. E.3.3 Biyolojik silah kapsamında değerlendirilen biyolojik ajanları mikrobiyolojik yöntem ve teknikleri ku llanarak belirler. E.3.4 Biyolojik silah kapsamındaki ajanlardan korun ma yöntemlerinin belirlen mesine ve yasal düzenlemelerin hazırlan masına katkıda bulunur. E.3.5 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Her türlü içme ve kullan ma suyunun (şebeke, kaynak, doğal mineralli, havuz, kaplıca, deniz vs.) mikrobiyolojik analizlerini yaparak ilg ili mev zuata göre uygunluğunu raporlar. Başarım Ölçütleri Biyoteknolojik ve mikrobiyolo jik çalışmalar yapmak (Devamı var) E.3 Balıkçılık ve su ürünlerindeki parazit, bakteri ve virüslerin tespitini yapar. Gıda ile temas eden maddeleri toksiko lojik yönden analiz eder. Sayfa 27 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No E.3.6 Görevler Kod Adı İşlemler Kod Başarım Ölçütleri Adı Kod E.4.1 E.4 E Biyoteknolojik ve mikrobiyolo jik çalışmalar yapmak E.5 E.6 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Yemlerin güvenirliği için toksikolojik analizler yapar. İmmünolojik çalış malar yapmak Biyolojik ve biyosidal materyallerin ü retim sürecini izlemek Biyoteknolojık, nanoteknolojik ürün ler üzerinde çalışmalar yap mak E.4.2 Açıklama Antijen, antikor, hu moral ve hücresel bağışıklıkla ilg ili nu muneleri analiz için hazırlar. İmmünolojik tekn ik (kalitatif ve kantitatif yöntemler, flo külasyon, aglütinasyon, ko mpleman, fiksasyon testi vb), yöntem ve cihazları ku llanarak immünolojik analizleri yapar. E.4.3 İmmünohistokimyasal, radio immunoassay, RIA vb. teknikleri hastalıkların tespitini ve/veya immünolojik çalışmaları yapar. kullanarak E.5.1 Biyolojik ve biyosidal tüm materyallerin üretim süreçlerinin kalite kontrol ve denetimini ilgili mev zuata, standartlara uygun olarak yapar. E.5.2 Dezen fektan etkinlik testleri yaparak ürünün uygunluğunu onaylar. E.5.3 Yaptığı denetim sonuçlarını analiz ederek raporlar. E.6.1 Biyoteknolojik, nanoteknolojik ürünlerin kullanımı, yararları, riskleri ve canlılar üzerindeki etkilerin i araştırır. E.6.2 Yü rüttüğü araştırmaların sonuçlarını raporlar. Sayfa 28 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı F.1 F Biyokimyasal, mo leküler biyolojik ve genetik çalış malar yap mak (Devamı var) F.2 F.3 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Başarım Ölçütleri Adı Biyokimyasal ve endokrinolojik çalış malar yapmak Kod Açıklama F.1.1 Nu muneleri (gıda, insan, bitki yada hayvandan alınan) ö zelliğine uygun yöntem ve teknikleri kullanarak analiz için hazırlar. F.1.2 Kan, idrar, protein analizleri ve fonksiyon, hormon testleri için hazırlan mış numuneleri uygun laboratuar cihazlarını ku llanarak analiz edip raporlandırır. F.1.3 Klinik tanının genetik testler ile konulamadığ ı durumlarda gen analizin i biyokimyasal analiz yöntem ve tekniklerini ku llanarak yapar. F.1.4 Yemlerin kalitesini belirlemek için biyokimyasal analizler yapar. F.2.1 Hormon çalışmaları için materyalleri uygun işlem ve yöntemlerden geçirerek ön işleme tabi tutar. F.2.2 İlg ili cihazları yapılacak teste uygun hale getirerek materyalin analizini yapar. F.3.1 İncelenecek biyo lojik numuneden DNA, RNA, protein, enzim vb. eldesi ve çoğaltılması işlemlerin i yapar. F.3.2 Elde edilen, materyalin miktar tayin i ve sekans/ fragman analizlerini yapar. F.3.3 Diğer mo lekü ler tekniklerle hücre yapısı, işlevi, hücreler arasındaki etkileşim vb. ilişkileri ortaya koyar. F.3.4 Analiz sonuçlarını değerlendirerek raporlar. Endokrinolojik testler yap mak Moleküler çalış malar yap mak Sayfa 29 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı Başarım Ölçütleri Adı Kod F.4.1 F.4.2 F.4.3 F.4.4 F Biyokimyasal, mo leküler biyoloji ve genetik çalış malar yap mak (Devamı var) F.4 Adli vakalarda b iyolojik incelemeler yapmak F.4.5 F.4.6 F.4.7 F.4.8 F.4.9 F.5 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 İnfertilite çalış malarına katkıda bulunmak Açıklama Olay yerinden biyolojik analizlerde kullanılacak materyalleri uygun yöntem ve teknikleri kullanarak toplar. Alınan biyolojik nu munelerle DNA analiz çalışmalarını yapar. Felaket Kurbanlarının Kimliklendirilmesi (FKK) ekibinde görev alarak; DNA analiz sonuçlarına göre tespit ettiği kimlik, akrabalık ö zellikleri, doku uyu mu, materyalin şüpheli şahısla uyumlu olup olmadığı vb. sonuçları raporlar. Sıv ı kan ve kan lekelerinden kan grubu belirler. Mikrobiyolojik çalış malarla gıda maddelerindeki toksik materyalleri belirler. Ento molojik nu muneleri toplayarak analiz edip sonuçları raporlar. Kemik ve kıl örneklerinde morfolojik inceleme yaparak orijin tayin i yapar. Cansız materyaller üzerinde biyolo jik moleküler iz taramaları (DNA vb.) yapar. Fiziksel, kimyasal vb. yöntemlerle kan lekesi model analizini yapar. F.5.1 Döllen me aşamasına gelen geliş miş yumurtaları döllen me için saklar. toplayarak laboratuvarda F.5.2 İnterfilite laboratuvarlarında sperm kalitesini belirlemeye yönelik (spermogram testi vb.) analizler yapar. Sayfa 30 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod F Adı Biyokimyasal, mo leküler biyoloji ve genetik çalış malar yap mak F.6 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 F.5.3 İnterfilite laboratuarlarında yumurtaların uygunluğunu belirlemeye yönelik hormon testleri yapar. F.5.4 Sperm ve yumurtaların aşılama öncesi yıkama, uygunluk analiz vb. hazırlıkların ı yapar. F.5.5 Fertilizasyon sonrası döllenen yumurtaları laboratuarlarda uygun ortam ve koşullarda saklar. Başarım Ölçütleri Adı Genetik tanı ve analizler yapmak Kod Açıklama F.6.1 Genetik hastalıkların tayinine yönelik (mutasyonları tespit etme, hastalık etkenleri vb.) analizler yaparak raporlar. F.6.2 Preimplantasyon genetik tanı çalışmaları, tek gen hastalıkları, anoploidi gib i genetik tanı çalış maları yaparak analizlerini yapar. F.6.3 Endokrin hastalıkların tanısında genetik analizler yapar. F.6.4 Kişilerin genetiksel ö zelliklerin in belirlen mesi için alınan elektrofo rez yöntemin i kullanarak çalış maları yapıp raporlar. nu munelerle F.6.5 Doku örneklerinde kro mozo mların sayısal ve yapısal yönden incelenmesi için sitogenetik çalış malar yapıp raporlar. Sayfa 31 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı Başarım Ölçütleri Adı Kod G.1.1 G.1.2 G.1.3 G.1 G Histolojik çalış malar yapmak Histolojik, sitolojik ve patolojik çalış malar yapmak G.1.4 Aldığı doku kesitlerin i uygun yöntemlerle boyar. Boyanan doku örneğinden preparat hazırlayarak mikroskobik inceleme yapar. Mikroskobik inceleme sonuçlarını h istopatolojik yönden değerlendirir. Hastalığın tanısı için özel immün immünohistokimya çalış maları yapar. G.1.6 İnceleme sonucu dokuda meydana gelen patolojiyi tespit ederek raporlar. G.2.1 İncelenecek hücreleri boyama ve sabitleme işlemlerinden geçirir. Sitolo jik çalışmalar yap mak G.2.3 G.2.4 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Çeşitli canlılar, organlardan ve hastalıklı doku lardan doku kesitlerin i yöntem ve tekniğine uygun şekilde alır. G.1.5 G.2.2 G.2 Açıklama işaretleyiciler ve antikorlar kullanarak Sabitlenen hücrelerden preparat hazırlayarak mikroskop alt ında; hücrelerin fizyo lojisini, yapısın ı, içerdiğ i organelleri, bu lunduğu ortamla olan ilişkisini, yaşam döngüsünü, bölünmesini ve ö lü münü hem mo leküler hem de mikroskobik ölçüde inceler. İnceleme sonuçlarını tespitleri ile birlikte raporlar. Genetik, biyokimya, moleküler biyoloji ve gelişim sitolojik çalış ma ve araştırmalar yapar. biyolojisi gib i alan larda Sayfa 32 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No G.3.1 G.3.2 G.3 Patolojik çalışmalar yapmak G.3.3 G.3.4 Görevler İşlemler Kod Kod Adı H.1 H © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Boyanan örneklerden preparat hazırlayarak mikroskop altında; hastalıkların etiyolojisi patogenezi ve mo rfolo jik değişiklikleri ile ilgili gözlem ve imceleme yapar. Örneğin makroskobik mikroskobik inceleme olarak yapar. tanısını koyar. İnceleme sonucu doku ve hücrelerden meydana gelen bozuklukları mikroskobik ve makroskobik olarak raporlar. Başarım Ölçütleri Adı Kod Bitkisel bazlı biyolo jik ürünler üretmek Hayvansal bazlı ürünler üret mek biyolojik Açıklama H.1.1 Bitkisel materyalleri doğadan yöntemine uygun şekilde toplayarak, uygun çoğaltma koşullarında üretir. H.1.2 Doğadan toplanan tıbbi ve aromatik bitkilerin koru ma altında olup olmadığ ının tespitini yapar. H.1.3 Koru ma altında olan türlere ilişkin ulusal ve uluslararası mev zuatı uygular. H.1.4 Koru ma alt ında olan tıbbi ve aro matik bitkilerin kü ltüre edilme çalışmaların ı yürütür. H.1.5 Bitkisel materyallerin ürüne dönüştürülme süreçlerinde üretime uygunluk testleri ile kalite kontrollerini yapar. Endüstriyel üretim yap mak (Devamı var) H.2 Doku ve hücre örneklerini uygun yöntemlerle boyar. H.2.1 Doğadan, yöntemine uygun şekilde hayvanları toplayarak, uygun çoğaltma koşullarında üretir. H.2.2 Toplanan hayvanların koru ma altında olup olmad ığın ın tespitini yapar. H.2.3 Koru ma altında olan türlere ilişkin ulusal ve uluslararası mev zuatı uygular. H.2.4 Üretilecek ürüne özgü hayvansal materyallerin; hayvanların b iyolojisine, ekolojisine ve tekniğ ine uygun şekilde üretimini yapar. H.2.5 Hayvansal materyallerin ürüne dönüştürülme süreçlerinde; üretime uygunluk testleri ile kalite kontrollerini yapar. Sayfa 33 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No H.3 H.3.1 Mikroorganizmaların değişik yöntemlerle (fermentasyon, bulk, hücre kültürü vb. ) üremesin i ve inaktivasyonunu sağlayarak aşı elde eder. H.3.2 İmmüno lojik tedav i amaçlı ürün (allerjen ler, aşılar, toks inler, seru mlar vb.) elde etme çalış maları yapar. Aşı üretmek H.3.3 H.3.4 Görevler İşlemler Kod Kod Adı H Adı Kan ürünleri üret mek Endüstriyel üretim yap mak (Devamı var) Kod H.4.3 Elde edilen kan ko mponentlerinin ve/veya tıbbi ürünlerin uygun saklama koşullarında muhafaza ed ilmesini sağlar. H.4.4 H.4.7 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Ayrıştırma yöntem ve tekn iklerini uygulayarak kanı ko mponentlerine (eritrosit süspansiyonu, plazma, tro mbosit vb.) ayırıp istenen ürünü elde eder. İnsan kanı veya plazmasından endüstriyel yöntemlerle ( albumin, immünoglobulin ve koagülasyon faktörleri vb.) kan bileşenlerine dayalı t ıbbi ürünler elde eder. H.4.6 İlaç üret im ve kontrolüne ilişkin testler yapmak Açıklama H.4.2 H.4.5 H.5 Aşıların kullanım öncesi etkin lik testleri ve kalite kontrollerin i gerçekleştirir. Başarım Ölçütleri H.4.1 H.4 Elde edilen aşıların uygun şartlarda kullanıma hazır hale getirilmesini sağlar. H.5.1 H.5.2 Anti serum elde et mek için uygun canlılara antijen en jekte eder. Canlıda uygun antikor seviyesi elde edild iğinde canlıdan kan alır. Alınan kan ı pürifikasyon işlemlerine tabi tutarak antiseru m elde eder. Elde edilen antiserumun uygun şartlarda kullanıma hazır hale gelmesini sağlar. İlaç üretiminde piro jenite, sterilizasyon ve deney hayvanları testlerini yaparak elde ettiği sonuçları raporlar. İlaç üretim ortamlarının GMP ( iy i üretim uygulamalar) koşullarına uygunluk denetimlerini yapar. Sayfa 34 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Görevler İşlemler Kod Kod Adı H.6 H © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 İlaçların güvenli bir şekilde kullanımların ın sağlanması amacıy la advers reaksiyonlarını ve yarar/risk dengelerin i sistematik bir şekilde izleyerek kayıt altına alın masın ı sağlar. H.5.4 Aseptik üretimlerde ilaçların sterilite kontrollerini yapıp üretim alanlarının uygunluğunu kontrol ederek uygunluk onayı verir. H.5.5 Nonsteril üretimlerde üretilen ilaçların mikrobiyolo jik limit lerini kontrol ederek üretime uygunluğunu belirler. H.5.6 Üretim süreçlerinde çevreden ve ürünlerden izole ed ilen mikroorganizmaların tanılamasını (identifikasyonunu) yaparak raporlar. Başarım Ölçütleri Adı Teşhis kitlerinin ü retimini yapmak Endüstriyel üretim yap mak H.7 H.5.3 Endüstriyel üretim / fermentasyon süreçlerini yönetmek Kod Açıklama H.6.1 Laboratuvarlarda ihtiyaç duyulan teşhis kiti ö zelliklerini belirler. H.6.2 Laboratuvarlarda kullanılacak teşhis kitlerini belirlenen özelliklere uygun şekilde üretir. H.6.3 Laboratuvarlarda ku llanılan/kullanılacak teşhis kitlerin in kalite ve kontrollerini yapar. H.6.4 Laboratuvarlarda ku llan ılan ekip man, cihaz, kit, sarf malzemelerin uygulama eğitimlerini verir. H.7.1 Endüstriyel üretim/ fermantasyon inokulasyonu için aşı mikroorganizma kültürünün üretilmesi, devamlılığın ın sağlanması, ıslahı, kontrolü ve takibi çalış malarını yürütür. H.7.2 Endüstriyel üretim/fermentasyonun kontrollü şartlarda sürdürülebilmesi için gereken kontrolleri yapar. H.7.3 Endüstriyel üretim/ fermentasyonun verimin in artırılmasına yönelik çalış maları yapar. AR_ GE Sayfa 35 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No H.8 Görevler İşlemler Kod Kod Adı I.1 I Mesleki gelişim faaliyetlerini yürüt mek I.2 I.3 © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Endustriyel üretim / Fermantasyon süreçlerinin kalite kontrol denetimlerini yapmak H.8.1 Üretimi yapılan tıbbi ürünlerde kalite, sağlık, güvenlik mev zuatlarına ulusal ve uluslararası standartlara uygunluk çalış malar yapar. H.8.2 Endüstriyel üretim/fermantasyon süreçlerinin ulusal ve uluslararası standartlara uygunluğunu denetler. H.8.3 Endüstriyel üretim /fermentasyon sürecinin son ürününü değerlendirerek (biyolojik ve toksisite testleri vb.) kalite kontrol çalış maları yapar. H.8.4 Beşeri t ıbbi ürünlerin üretim süreçlerinde etkinlik analizleri, ürün kalite kontrolleri, ürün akt if maddelerinin kalitatif ve kantitatif analizlerini yapar. Başarım Ölçütleri Adı Mesleği ile ilg ili yenilikleri ve mev zuatı takip et mek Bireysel mesleki gelişimini sağlamak Meslektaşlarının mesleki gelişimine katkı sağlamak Kod Açıklama I.1.1 Mesleği ile ilg ili yenilikleri kongre, sempozyu m, çalıştaylara katılarak ve güncel kaynakları takip ederek izler. I.1.2 Biyoloji alanının kapsamına dâhil mev zuattaki değişimleri takip eder. I.2.1 Kişisel eğit im ihtiyaçlarına göre ilg ili kuru m veya kuru luşlar tarafından mesleki konulara ilişkin düzenlenen eğitim programlarına katılır. I.2.2 Kişisel kariyer hedeflerine göre kısa ve uzun dönemli mesleki gelişimin i planlayarak uygular. I.2.3 Mesleki belge ve dokü manlarından kişisel portföyünü hazırlar. I.3.1 Çalış ma yöntemi ve deneyimleri hakkında meslektaşları ile bilgi paylaşımında bulunur. I.3.1 Meslektaşlarının talebi halinde mesleki ilkeler, konular ile ilgili görüş bildirir. Sayfa 36 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Sayfa 37 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No 2.7. Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Arazi çalış ması için gerekli ekip manlar (eldiven, bot,arazi defteri, açıölçer, pusula, vb.) Bilg isayar ve donanımları (Yazıcı, fax, tarayıcı) Biyokimyasal analiz cihazları Dijital Görüntüleme Donanımları (Webcam, Fotoğraf Makinesi, Kamera) DNA d izi analiz cihazları Eliza okuyucu Etüv GPS (Coğrafi b ilg i sistemi) Gü rültü ölçü m cihazı Hemogram İdrar analizör İşletim Sistemleri ve Ofis Yazılımları Kişisel Koruyucu Donanımlar (eld iven, maske, önlü k, gö zlü k, çizme, bot vb.) Kro motografi cihazları Mikroskop Otoanalizör Otoklav Otomat ik pipet Pastör fırını, Santrifü j Sedimantasyon cihazı Spektrofotometre Sterilizasyon aletleri Thermal Cycler 2.8. Bilgi ve Beceriler 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. Analitik düşünme yeteneği Arazide çalışma becerisi Arazi çalışmaları konusunda metodoji bilgisi Biyokimya bilgisi Biyolojinin alt disiplinleri arasında ilişki kurabilme becerisi Çevre kirliliği yönetimi bilgisi Çevre koruma yöntemleri ve yasal düzenleme bilgisi Doğal kaynakların etkin kullanımı bilgisi Ekiple uyumlu çalışma becerisi Ekolojik analiz bilgisi Endustriyel üretim / fermentasyon süreçleri bilgisi Endustriyel üretim / fermentasyon süreçleri yönetim bilgi ve becerisi Fauna ve flora bilgisi iş sağlığı ve güvenliği bilgisi Genetik bilgisi İş organizasyonu ve planlama becerisi Kalite standartları ve uygulama teknikleri bilgisi Klinik laboratuar bilgisi Koruma biyolojisi bilgisi Kriz yönetimi becerisi Kültür ve antibiyogram bilgisi Laboratuar yönetimi bilgi ve becerisi Mesleğe ilişkin yasal düzenlemeler bilgisi Moleküler analiz bilgisi Muhakeme ve karar verme yeteneği Öğrenme ve öğrendiğini aktarabilme yeteneği Pazarlama bilgi ve becerisi © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 38 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Pest vektör ilişkisi bilgisi Problem çözme yeteneği Proje planlama bilgisi Sektöre ait ulusal ve uluslararası standartlar bilgisi Standart ölçüler bilgisi Sulak alan çalışma bilgi ve becerisi Teknik dokümanları okuma ve anlama bilgi ve becerisi Toplam kalite yönetimi bilgisi Veri toplama, kayıt tutma ve raporlama bilgi ve becerisi Yangın önleme, yangınla mücadele, acil durum ve tahliye bilgis i Zaman yönetimi bilgisi Temel Coğrafya bilgisi Sözlü ve yazlı iletişim becerisi 2.9. Tutum ve Davranışlar 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Acil ve stresli durumlarda soğukkanlı ve sakin olmak Araç, gereç ve takımların kullanımına ve korunmasına özen göstermek Beraber çalıştığı kişilerle işe göre koordinasyon sağlamak ve uyumlu hareket etmek Bilgi, tecrübe ve yetkisi dâhilinde karar vermek Çalışma zamanını iş emrine uygun şekilde etkili ve verimli kullanmak Çevre korumaya karşı duyarlı olmak Çevre, kalite ve İSG mevzuatında yer alan düzenlemelere uymak Deneyimlerini iş arkadaşlarına aktarmak Gerekli ve acil durumlarda donanımın çalışmasını durdurmak İş güvenliğine dikkat etmek İşyeri çalışma prensiplerine uymak Kendini geliştirme konusunda istekli olmak Kişisel bakım ve hijyenine dikkat etmek Makine, cihaz ve aparatların limitlerini zorlamamak, limitleri dâhilinde çalışmak Meslek etiği ve yasal düzenlemelere uygun davranmak Mesleki gelişim için araştırmaya istekli olmak Programlı ve düzenli çalışmak Sorumluluklarını bilmek ve zamanında yerine getirmek Süreç kalitesine özen göstermek Talimat ve kılavuzlara uymak Tehlike ve risk durumları konusunda duyarlı olmak ve ilgilileri bilgilendirmek Temizlik, düzen ve işyeri tertibine özen göstermek Yeniliklere açık olmak ve değişen koşullara uyum sağlamak Yetkisinde olmayan işlemler hakkında ilgilileri bilgilendirmek Zamanı verimli bir şekilde kullanmak © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 39 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No 3. ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE BELGELENDİRME Biyolog (Seviye 6) meslek standardını esas alan ulusal yeterliliklere göre belgelendirme amacıyla yapılacak ölçme ve değerlendirme, gerekli şartların sağlandığı ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yazılı ve/veya sözlü teorik ve uygulamalı olarak gerçekleştirilecektir. Ölçme ve değerlendirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek standardına göre hazırlanacak ulusal yeterliliklerde detaylandırılır. Ölçme ve değerlendirme ile belgelendirmeye ilişkin işlemler Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği çerçevesinde yürütülür. © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 40 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Ek: Meslek Standardı Hazırlama Sürecinde Görev Alanlar: 1. Meslek Standardı Ekibi (Alfabetik Sıralı) Tarık PATIHAN, Biyolog, Biyologlar Dayanışma Derneği Başkanı, Ankara Çiğdem EKİN, Biyolog, Biyologlar Dayanışma Derneği Genel Sekreteri, Ankara Kürşad GÖZ, Biyolog, Biyologlar Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi, Ankara Hayrünnisa SALDIROĞLU, Danışman, DACUM Moderatörü, EDUSER, Ankara M. Selcen AVCI, Danışman, DACUM Moderatörü, EDUSER, Ankara 2. Teknik Çalışma Grubu Üyeleri (Alfabetik Sıralı) Kadir BAŞAR, Biyolog, Sağlık Bakanlığı, Ankara Abdülgaffur BELİKTAY, Biyolog, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Ankara Hayrettin BEYHAN, Biyolog, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Ankara Hüseyin DEMİRCAN, Biyolog, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara Çiğdem EKİN, Biyolog, Sağlık Bakanlığı, Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara Kürşad GÖZ, Biyolog, Özel Sektör, Ankara Mehmet GÜRER, Biyolog, Edirne Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Edirne Behiye HACIŞAHİNOĞLU, Biyolog, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kurum Tabipliği, Ankara Prof. Dr. Abdullah HASBENLİ, Biyolog, Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölüm Başkanı, Ankara Prof. Dr. Hayri DUMAN, Biyolog, Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, Ankara Vicdan KARAKAYA, Biyolog, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara Nesibe KAYAALP, Biyolog, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Ankara Ferra KILINÇ, Biyolog, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara Ayşe ÖZGÜL ARVAS, Biyolog, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara Tarık PATIHAN, Biyolog, Biyologlar Dayanışma Derneği Başkanı, Ankara Sevinç SAZAK, Biyolog, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Müdürlüğü, Ankara © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 41 Biyolog (Seviye 6) Ulusal Meslek Standardı ………………. / …………. / 00 Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Alper UZ, Biyolog, Adli Tıp Kurumu Ankara Grup Başkanlığı Biyoloji İhtisas Dairesi, Ankara Kadir ÜSTÜNDAĞ, Biyolog, DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara 3. Görüş İstenen Kişi, Kurum ve Kuruluşlar (Alfabetik Sıralı) 4. MYK Sektör Komitesi Üyeleri ve Uzmanlar 5. MYK Yönetim Kurulu: © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 42