Tarihi Eserler ve Turistik Yerler Spil (Manisa Dağı) Millî Parkı: Gediz Vâdisi güneyinde yer alan Spil Dağı üzerindedir. Yüksekliği 1517 m olan bölge ovaya nazaran 7°C serin, ormanla kaplı, bol ve soğuk su kaynaklarına sâhiptir. Yedi bin hektara yakın millî parkın 5227 hektarı ormanlarla kaplıdır. Târihî eserler ve mitolojiye konu olan yeryüzü şekilleri ve Gediz Vâdisine kuşbakışı bakan güzel manzarası vardır. Manisa ili tabiî güzellikleri ve târihî eserleri çok olan bir ilimizdir. Eski devirlerle Selçuklu ve Osmanlı devirlerinden kalan pekçok eser vardır. İstanbul, Edirne ve Bursa’dan sonra Osmanlılar tarafından en çok îmâr edilen Manisa, Osmanlı mîmârîsinin en zengin örneklerini taşıyan dördüncü şehirdir. Yunan işgâli sırasında birçok târihî eser yakılıp yıkılmıştır. Zamânımıza ulaşanlarından önemlileri şunlardır : : Demirci sınırları içinde bulunan bu harâbeler , İyon ve Lidya çağının önemli şehri Sidas’ın harâbelerinin bir kısmıdır. 1/2 Tarihi Eserler ve Turistik Yerler Niobe (Ağlayan Kaya): Yarıkkaya oluşu olarak mitolojiye konu olmuştur. mevkiindeki İnsana benzeyen buköyü kaya, bu 14kayadan çocuğu öldürülen devamlı su birsızar. ananın taş Aigai (Nemrutkale )kalıntılarıdır. Harâbesi: Krallığı Manisa’nın batısında Köseler köyü yakınındadır. Bergama zamânının meşhur Aigai yalçın bir tepe üzerinde kurulan bu şehirde henüz kazı yapılmamıştır. şehrinin kalesidir. Sarp Lidya Kral Mezarları: ilçesinin Tekelioğlu mezarlığıdır. En büyüğü Lidya Kralı yakınında 90 höyüğü bulunan bir ve kral Krezüs’ün babası Kral Allates’e Bu mezarların hepsi ilkSalihli ve orta çağlarda açılarak soyulmuştur. (Selendi); eski şehir Kara Selendik köyünde bulunur. Roma devrine âittir .Standos Manisa Kalesi: Manisa’nın km güneyinde, 450 m yükseklikte kurulmuştur. İlkKale kaleyi er Magnetl sonra Bizans İmparatoru Üçüncü , İonnes Dukas Batatles 1222’de yaptırmıştır. Kale iç 1 ve dış kale olarak ayrılır. Kaledeki Sultan Mehmed Han yaptırmıştır. Fâtih ,câmiyi kat İstanbul’un fethi fikriLidya plânlarını Manisa’da hazırlamıştır. Kale yıkık durumdadır. duvarları yükselir. Karabel Kaya Kabartması: Hititlere âittir. Menye (Meonia ) Harabeleri: Kula ilçesinin en Gökçeör kasabası yakınında Krallığının önemli bir şehrinin harâbeleridir .Harâbesi Alaşehir ilçesi eski şehrinin üzerinde kurulmuştur. Şehri çevreleyen surun son kalıntıları mevcuttur. Daldis :Philadelphia Salihli kemer köyündedir. Gördes ( Gordos Harâbesi Roma devrine ulaşan eskiDemirci veyolu şehrine âittir .): Tepe Mezarlığı Harâbesi: Akhisar’dadır. Yoğurtçu Kalesi: Manisa-Menemen üzerindedir. Roma Devrinden kalmadır. Târih Öncesi Mağaralar: civarında çok eski devirlere âitmezar mağaralar vardır. Alağaç yakınında Gürneyt ,köyü Fadıllı, Uzunyayla mağaraları ile Çatalhöyük köyü civarında Delikyar en önemlileridir. Fadıllı beş katlı binâ şeklinde odası taban bir kaya seviyesine oyularak yakındır. hazırlanmıştır. Dördüncü katta üç mumya vardır. Kralın taht Cellat kuyusunun dibi görünmez. Son katta inilmesi mümkün olmayan dehliz vardır. Delikyarda kralsarayı ve Midas’ın mezarı bulunmaktadır. Âsî Tepe (Azı Tepe) mevkiinde Lidyalılarca işlenmiş demir yatakları bulunduğu iddia edilir. Gördes Oğuldurak köyü yakınındaki vâdide taş oyma odalar vardır. Artemis Tapınağı: İon tarzındaki yapıların en büyüklerinden biridir. Sütunların 17,31 m ve ağırlığı 20 tondur. Gimnazyum :herbiri Roma İmparatorluğunun en önemli anıtlarından olan Gimnezyum ve hamam, Sard Harâbeleri içindedir. Alaşehir Surları: Oldukça büyük surlardır. Alaşehir eski çağlarda askerî bir üs idi. sayıda Yeşilliği, mesire ormanları, yeri vardır. soğuk suları, kaplıcaları serin yaylaları ile meşhur olan Manisa ilinde çok Başlıcaları şunlardır: Çınarlı Çeşme: İl merkezine 26 km uzaklıkta orman içi dinlenme yeridir. Manisa-Osmancalı karayolu üzerindedir. Zengin orman örtüsü ve ilginç manzaraları bulunur. Seyrangâh: Kırkağaç’a 4 km mesâfede bir dinlenme yeridir. Kızılçam ağaçları ile kaplıdır. Süleymanlı: Manisa-Aksihar karayolunun üzerindedir. Orman içi dinlenme yeridir. Sultan Yaylası: ağaçları ve soğuk suları ile meşhur 14 bir uzaklıktadır. dinlenme yeridir. Kiraz Yaylası adıyla da bilinir. Kiraz ve çam Marmara Gölü: piknik ve kamp yapma İl merkezine imkânı 63 vardır. km Akhisar-Gölmarmara uzaklıkta, Gölmarmara yolu ilçesi veya yanındadır. Göl kıyısında Sâlihli üzerinden ulaşım sağlanır. Kaplıca ve içmeler: yeterli tesis vardır. Manisa iliilçe şifalı kaynakları bakımından çok zengindir. Birçoğunda Kurşunlu Kaplıca: Sâlihli ilçesine 6 su km uzaklıkta Sâlihli-Ödemiş yolu üzerinde Allahdiyen yakınındadır. Konaklama tesisleri mevcut olan kaplıcanın suyu içme ile mîde, mîde ,köyü nefrit, barsak, cilt karaciğer, ve kadın hastalıklarına, safrakesesi ileKula’nın teneffüs metabolizma yolu hastalıklarına hastalıklarına; faydalıdır. banyo ile romatizma, nevralji, Sakız Mâden Suyu: Alaşehir merkezindedir. Yemeklerden önce içilirse hastalıklarına, böbrek ve barsak, mesâne iltihap ve küçük taşların düşürülmesine faydalıdır. Kula-Ceren Ilıcası ve Çamuru: Şehitoğlu olan kaplıcanın, suyu içme ile ilçesindedir. Konaklama tesisleri yetersiz mîde, karaciğer ve safrakesesi hastalıklarına; su ve çamur banyosu barsak, romatizma, nevralji, nefrit, polinefrit ,ile, kırık ve çıkıklardan sonraki hareket noksanlıklarına iyi gelir. Selendi Emir Kaplıcası: Kula ilçesine 18 km uzaklıkta, Şehitoğlu tesisleri yeterlidir. Kaplıcanın suyu içme ile köyündedir. Konaklama mîde banyo barsak, olarak karaciğer daveromatizma, ve safrave yolları nevralji, hastalıkları nefrit ile hareket ile noksanlığına geçirenlere, faydalı metabolizma olur. hastalıklarına; Sard Kaplıca Çamuru: Salihli ilçesine 11 kmsarılık uzaklıkta Sardmahmud içilmek köyündedir. Soğuk sûretiyle mîde, barsak, nefrit, cilt karaciğer, ve kadın hastalıkları hastalıklarına, ile safrakesesi solunum yollarının yetersizliklerinde; kronik iltihaplarına banyo ile faydalı romatizma, olur. nevralji, Urganlı Kaplıcası: Konaklama tesisleri mevcuttur. Turgutlu ilçesine Soğutularak 24cilt km içilmek uzaklıkta Urganlı köyünün 71490’da km kuzeyindedir. sûretiyle rahatsızlıklarına, hastalıkları, egzama, karaciğer siyatik, hemoroit, metabolizma ve hastalıklarına; nefrit hastalıklarına banyosu, faydalıdır. romatizma, kadın safrakesesi Hâtuniye Külliyesi: Sultan İkinci Bâyezid’in hanımı Hüsnü Şah Hâtun Külliye; yaptırmıştır. câmi, sıbyan mektebi, Kurşunlu Kurşunlu Han gördüğü Han, medrese ve hamamdan meydana gelmiştir. Medresesi yıkılmıştır. tâmirler yüzünden, orijinal yapısını kaybetmiştir. Minâresinin gövdesi dönem Osmanlı zikzaklı burmalarla bezenmiştir. Geometrik oymalarla süslü minberi orijinaldir. Külliyeve ilk mîmârîsinin en güzel örneklerindendir. Câminin türbe 1881’de ölen Sadrazam Rüştü Paşaya âittir .yanındaki Sultan Külliyesi: Yavuz Sultan Selim Hanın Hanımı Ayşe Hafsa Sultan yaptırmıştır. Külliye; c sıbyan mektebi, sultan hamamı, Dârüşşifâ ,âmi medreseden meydana gelmiştir. Mesir macunu bu külliyede bulunan câmiden halka atıldığı için Mesir Câmii adı ile de bilinir. Câminin mihrab ve günümüzde minberi Osmanlı müftülük sanatının olarak kullanılmaktadır. üstün yapılarındandır. Dış medrese yıkılmışSinan’ın olup, iç medrese Dârüşşifa kısmı iseyıkılmıştır. günümüzde sağlık müzesidir. Murâdiye Külliyesi: 1582-1585 seneleri arasında yapılmış olup Mîmar Külliye; eseridir. câmi, medrese, e imârethân , sıbyan mektebinden meydana gelmektedir. Sıbyan mektebi Külliyeyi Sultan Üçüncü Murâd Han yaptırmıştır. Câmisi Manisa’daki Osmanlı devri câmilerinin en değerlisidir. Kesme taştan yapılan câminin sağ ve solunda iki ince bulunmaktadır. Giriş kapısı ağaç oymacılığının bir şâheseridir .minâre Sütun kapı, duvar ve kubbede yer alan oymalı mermerler, çiçek motifli ve âyet -i kerîmelerle süslü Medresesi, çiniler Etnografya ve diğer çeşitli Müzesi; süslemelerle Türk süsleme sanatının en güzel örneklerindendir. imârethâne kısmı ise Arkeoloji Müzesi olarak kullanılmaktadır. Sultan İkinci Abdülhamid Han külliye esaslı bir şekilde tâmir edilmiştir. Ulu zamanında Câmi: Manisa’nın en36,55 eski câmisidir. yaptırılmıştır. 14 sütun üzerine üç yönde revakla Saruhan çevrilmiştir. Beyin torunu Sütunlarının Beyolup, tarafından 1366’da Bizans kilisesine âittir .bâzıları Câminin yanında birCâmii: medrese vardır. Medrese kapısı yanında tek şerefeli kilim desesini andıran ve yeşil, mavi, sarı ve mor renkli çini tuğlalarla süslü kısaİshak gövdeli minâresi vardır. Minber abanoz ağacından yapılmış olup, âyet -i kerîme yazılarıyla Etnografya süslüdür. Müzesindedir. Minber Medrese, Türk ağaç Bizans oymacılığının kilise güzel örneklerinden Manisa harâbeleri üzerine yapılmıştır. Boyu m, eni 32,55 metredir. Çeşnigir Çeşnigir oymalarla bezelidir. Yanında Sinan Bey tarafından 1474’te yaptırılmıştır. Mihrabı geometrik Karamanoğullarının bulunmaktadır. yaptırdığı kitaplık İvaz Paşa Câmii: İvaz Paşa bin Abdülmümin yaptırılmıştır. ince görüntülerini Yanında sergiler. medrese odaları vardır. Ağaç tarafından minberinin 1488’de oymaları Mutlu Mahallesinde Türk el sanatının en Yıldırım Câmii: Yıldırım Bâyezîd Savaşı çıkınca kubbeleri tamamlanamamıştır. Han, Alaşehir Daha ilçesini sonra aldığı yanına zaman bir yaptırmıştır. Ankara minâre ve üzerine ahşap çatı yaptırılmıştır. Şeyh Sinan Câmii: Alaşehir ilçesinde Şeyh Sinan bin Mahmûd yaptırılmıştır. Selçuklu Faik tarafından 1465’te mîmârî tarzındadır. Câminin yanında bir zâviye ve Şeyh Sinan’ın türbesi vardır. Kula Evleri: On sekiz ve on dokuzuncu asır yapısı olan bu evler Osmanlı mîmârîsinin özelliklerini kapı oymaları taşır. çok Türk güzeldir. gelenek ve çevre şartlarına uygun olarak yaptırılmıştır. Evlerin tavan veve Târihî eser olarak koruma altına alınan Kula evlerinden Beyoğlu evi, Büyük ve Küçük Göldeliler evi en önemlileridir. Eski Eserler: Manisa’da Türk hâkimiyetinden önceki Bizans, Roma, Bergama Lidya, Frigya Hitit devirlerine âit çok sayıda târihî eser bulunmaktadır. Kybele (Kibele); Spil (Manisa) Üzerinde Dağı Hitit Hiyeroglifi eteklerinde ile bulunan yazılmış bu yazılar anıt, Hititlerin vardır. Kibele tapınaklarındandır. eski Arabistan’daki 10 m boyundadır. Hübel putunun aynısı olduğu söylenir. Sard (Sardis) :Birtepe Salihli ilçesi Mustafa Bey köyünde bulunan bu başşehirlik ,Harâbeleri Lidya başşehri şehrine âittir .harâbeler çıkarılmıştır. Hıristiyanlık M.Ö. 2000 yılında M.Ö. 547’den kurulan sonra bu şehrin Pers büyük Krallığına kısmı toprak altındadır. de yapmıştır. Ancak Romalılar bir kısmı ortaya devrinde dünyâsının en yapmıştır. tanınmış yedi kilisesinden biri de buraya yapılmıştır. Bizanslılar burayı piskoposluk merkezi Tîmûr’un Anadolu’ya gelişi sırasında yıkılan şehir, bir daha inşâ edilmemiştir. Kazılarda çıkarılanlar İstanbul Arkeoloji Müzesindedir. Üçüncü asra âit dünyânın büyük sinagogu ortaya çıkarılmıştır. Kazılarda Artemiz Tapınağı, Pazar yeri, tiyatro, piramit mezar, Akropol, mezarlığı, Sard ardes )ı(S n Lidyalılardan önceki ismi “Asya” ( Asuva kuran idi.meşhurudur. M.Ö. Etrüskler sekizinci Lidya veEfes-Sart-Adala asıllıdırlar. yedinci asırda Lidya Devletinde ve-Gordion-Hatuşaş Sardinya’ya 42 kral gelip, göç -Ninova ederek geçmiştir. Roma Giges en Altın (kral-ipek) Yolu -Sıdas olarakMedeniyetini devam ediyordu. Krezus zamanında Lidya çok zenginleşmiş veİtalya şehri dünyâca ünlü altın yatağı durumunda idi. Ayrıca bu devirde Sard kültür ve sanat merkezi olmuştur. Lidyalılarla Etiler aynı dîne mensuptular. 2/2