Direncin nelere bağlı olduğu incelenirse

Direncin nelere bağlı olduğu incelenirse;
1. Bir iletkenin direnci, boyu ile doğru orantılıdır.
2. Bir iletkenin direnci, kesitiyle ters orantılıdır.
3. Bir iletkenin direnci, yapıldığı maddenin cinsine bağlıdır.
O halde bir iletkenin direnci;
L iletkenin uzunluğu
A iletkenin kesit alanı
ρ ise iletkenin özdirenci olup iletkenin yapıldığı maddenin cinsine ve seçilen
birimlere bağlı bir katsayıdır.
Özdirenç: Bir iletkenin birim uzunluklu, birim kesitli parçasının direncidir.
4. İletkenlerin dirençleri sıcaklıkla değişir.
Bakır, alüminyum, demir, gümüş gibi maddelerin dirençleri sıcaklıkla artarken, karbon, porselen,
cam ve elektrolitlerin dirençleri sıcaklıkla azalır.
Konstantan ve manganin gibi alaşımların dirençleri de sıcaklıkla hemen hemen hiç değişmez.
Örnek
1
DİRENÇLERİN BAĞLANMASI
1.Seri Bağlama
Şekil 1 deki gibi seri bağlanan R1, R2, R3
dirençlerine V kadar potansiyel farkı
uygulandığında dirençlerden geçen akım şiddeti i
olsun.
Bu dirençlere eşdeğer olan şekil 2 deki direncin
uçlarına da V potansiyel farkı uygulandığında
eşdeğer dirençten i akımının geçmesi gerekir.
R1, R2, R3 dirençlerine uygulanan V potansiyel farkı,
dirençlerin uçları arasındaki V1, V2, V3
Potansiyel farklarının toplamına eşittir.
V = V1+ V2+ V3 ten
i.Reş= i.R1+ i.R2+ i.R3
Bulunur.
Uyarılar:
1. Seri bağlı dirençlerden geçen akım şiddetleri aynıdır.
2. Seri bağlı dirençlerin uçları arasındaki potansiyel farklar dirençlerle doğru orantılıdır.
3. n tane R1 direnci seri bağlanırsa eşdeğer direnç Reş= n.R1 dir.
4. Seri bağlı dirençlere eşdeğer olan direnç en büyük dirençten daha büyüktür.
2
2.Paralel Bağlama
Şekil 1 deki gibi paralel bağlı R1, R2, R3
Dirençlerine V potansiyel farkı uygulandığında
devre akımının şiddeti i, dirençlerden geçen akım
şiddetleri de i1, i2,i3olsun.
Bu dirençlere eşdeğer olan şekil 2 deki dirence V
potansiyel farkı uygulandığında eşdeğer dirençten
i akımının geçmesi gerekir.
Paralel bağlı dirençlerin uçları arasındaki
potansiyel farklar eşit olup
i = i1+ i2+ i3 tür.
ten
paralel bağlı dirençlere eşdeğer olan direnç bulunur.
Uyarılar
1. Paralel bağlı dirençlerin uçları arasındaki potansiyel farklar eşittir.
2. R1 ve R2 dirençleri paralel bağlı ise
Olacaktır.
4. n tane R1 direnci paralel ise
4. Paralel bağlı dirençlerden geçen akım şiddetleri, dirençlerle ters orantılıdır.
5. Paralel bağlı dirençlere eşdeğer olan direnç en küçük dirençten daha küçüktür.
3
Kısa Devre
Bir elektrik devresinde duz çizgi ile gösterilen bölümler dirençsiz iletken telleri anlatır.
Elektrik akımı direnci az olan yolları tercih eder.
Bu yüzden akımın tamamı dirençsiz telden geçer. Lamba yanmaz, kısa devre olur.
Harflendirme metoduna göre de eğer bir direncin iki ucu arsında aynı harf varsa o dirençten akım
geçmeyecektir.
4
Örnek 01:
Örnek 02:
5
Örnek 03:
Örnek 04:
6