jlrap (J)ünyası 'ndakj (Bazı 'I'efsir 'I'ezferi Vzerine (II) "Arap Dünyasmda Yapılan Bazı Te{sir Tezleri Üzerine(l)"u isimli çalışrnaıruzın tamamlayıcısı mahiyetinde olan bu çalışma, Arap ülkelerinde yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri için bir toplama merkezi olarak seçilen Ürdün Üniversitesi Kütüphanesi'nde ve bu Üniversite tarafından yıllık olarak çıkanlmakta olan ve tüm alanlan kapsayan ''Arap Dünyasmda Yapılan Tezler" isimli dergide ulaşabildiğimiz Kur' an ve tefsir alamnda yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerine ait bir listeyi kapsamaktadır. Çalışmada tezler sırasıyla; tez adı, hazır­ layanın adı, daruşmanının a.clı, toplam sayfa adedi, kabul olduğu yıl ve bağlı olduğu üniversite adları verilerek sunulmuştur. Sıralamada öncelikle tezlerin kabul tarihleri esas alınmış, aynı yıl kabul edilmiş tezler alfabetik olarak düzenlenmiş, tarilli bilinmeyen tezler de en sonda alfabetik olarak sıralannıışlardır. Tezler hakkındaki bilgiler sunulurken şu şekilde bazı kısaltınalar yapılmıştır: Tezi hazırlayan anlamında (Haz:), tez damşmanı anlammda (Dnş:), tezinyaprak adedini ifade için (Y.), birden fazla cilt adediııi ifade için (c.). 1- YÜKSEK LiSANS TEZLERİ: -Usulü'I-Mesibıyye kema Yusavviruha'IKur'anü'l-Kerim Haz: Davlıd Ali el-Fadıl, Dnş: elAllime el-Abbas el-Emrfuıl 1973, C3miatü '1-Karaviyyln (Ribat). -Tefsiru Said b. Cübeyr: Cem' ve Tahkik ve Dirise Haz: İbralıim Muhammed Avad en-Neccar, Dnş: Yusuf Abdulkadir Hafif Y. 460, 1976, Ciirniatü'l-Kahira. -Nazariyyetü'I-Ma'rife beyne'I-Kur'in ve'lFelsefe Haz: Racih Abdulhuıneyd Sa'ld Kürdl, Dnş: Mahmud Hamcil Zakzlik 1979, Cfuniatü'l-Ezher (Kahire). * ** Araş. Gör., Dokuz Eylül Üniversitesi Ilahi yat Fakültesi Mualllll)er, "Arap Dünyasmda Yaptiatı Bazı Tef.sir Tezleri Üzerine (1 )", DEÜ İliihiyat Fakültesi Dergisi. İzmir 2000. XV. Ertıaş, İSLAMi ARAŞTIRMA LAR DERGiSi, CİLT: 14. SA YI: l, 2001 Muarnmer ERBAŞ* -Dirase Delaliyye li'1-Mustalahati'I-İslinıiyye fi'lKur'ani'l-Keı-im Haz: Avde Halil Ebu Avde, Dnş: Kemaı Muhammed Bişr 1981, Carniatii '1-Kabira. -Vücuhu'I-Arabiyye fi Haıfi Hafs an Asım Haz: Fevzi İbrahim Ebu Feyyact, Dnş: Muhyiddln Ramazan 1983, Carniatü'l-Yermuk -Keşfü'I-Meani fi'I-Müteşabihi'I-Mesani Haz: Sıddik Mılsa Aluned, Dnş: İbrahim Zeyd el-Keylfuıi Y . 662, 1985, el-Camiatü'I-Ürdüniyye. ~En-Nida Dnş: fi'I-Kur'ini'I-Kerim Haz: Nevai Sultan, Nfuuddin Itr Y. 268, 1985, Camiatü Dımeşk. -El-İtticihu'J..:Akdi fi Tefsiri'l-Menıir Haz: Muliamıned Ali ez-Zeglill, Dnş: Ahmed Nevfet Y. 442, 1986, el-C3ıniatü'1-Ürdüniyye. -EI-İ'cizü 'i-Ilmi fi'l-Kurani'l-Kerim Haz: Abdusselfun Hamdan Avde, Dnş: İbrarum Zeyd elKeylfuıi 1986, el-Cfımiatü' l-Ürdüniyye. -Dirase Mevdu'ıyye fi Surati'z-Zümer Haz: Mervan Muhammed Ayiş Ebu Ravs, Dnş: Ahmed İsılliül Nevfel Y. 295, 1986, el-Cfuniatii' l-Ürdüniyye. -Menhecü '1-Hatib eş-Şerbini ti't-Tefsir Haz: Aluned Mesud isa, Dnş: Aluned İsmail Y. 244, 1986, elcamiatü '1-Ürdüniyye. -EI-İmam en-Nevevi Ve Cühudühlı fi't-Tefsir Baz: Şilıiide Hamidi el-Oıneri, Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 41 O, 1987, el-carniatü'l-Ürdüniyye. -et-Tahsil li Fevaidi Kitabi't-Tafsili'I-Cami' li Ulfuni'l-Tenzil Haz: Muhammed Yusuf Şeıbeci, Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 611, 1987, e1-Carniatii'l-Ürdüniyye. -llelü İhtibarati'l-Ferra fi'I-Kıraati'l-Kur'aniyye fi Kitabihi "Meini'l-Kur'in" Haz: Mazin Ahmed elParis, Dnş: Muhyiddin Ramazan Y. 304. 1987, C3ıniatü ' l-Yennuk 157 MUAMMER ERBAŞ -el-Kıyad etü ' l-Mü ' min e kema Ya' riduha'IK ur'ani ' I-Kerim Haz: Muhammed Kazım Raşid Savaliha, Dnş: Ahmed Nevfel Y. 200, 1987, eiCfuniatü' 1-Ürdüniyye. -EI-İbtila' fi' I-Kuı·'aııi'l-Kerim Haz: Muhammed Yüsuf Aluned Dılfeş, Dnş: Abdulcelll 384, l 988. el-Olm.iatü' l-Ürdüniyye. Abdurrahiın Y. -El-İstia ra fi 'l-Kur'ani' I-Kerim Haz: Alımed Fetili Ramazan, Dnş: Celü Raşld Falih Y. 395, 1988, Musul. Caıniatü -İsnıü ' l -Fail fi 'l-Kuı·'ani ' I-Kerim Haz: Muhammed Abdulıuecid Vahidl. Dn ş: 1988. Ci\miatü' I-Yennuk. Mulıy iddin Ramazan Y. 225, -el-IsHihu ' I-İctim ru fi Tefsiri' I-Mem'ir ·Haz: Hadr İsmilll Muhammed Dalye, Dnş: Aluned İsınail Nevfel Y. 207, 1988, el-Olıniatü '1-Ürdün.iyye. -et-Terkibü ' n-Nahvi fi'I-Ayati'l-Medeııiyye f i' IKur' ani 'l-Keıim Haz: Hammal Kadri, Dnş: Fahruddin Kabave Y. 392, 1988, Camiatü Haleb. -et-Tefsinı 'I-İ'J funi li Surati'n-Nur H az: Halid İbralum el-Fityaıu. D nş: ömer Yusuf Hamza 1988. Cfuniatü Üınınü Dennan el-İslfuııiyye (Sudan). -Dinhat Kur'aniyye li Gazveti Uhud Haz: Mulıaınmed Hazin el-Medili, Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 355, 1988, el-Camiatü '1-Ürdüniyye. -Suratü Fatır: Diı·ase Tahliliyye Ve Mevdu ' ıyye Muka.rene Haz: Velid Muhammed el-Aınudi. Dnş: İbrai.ılm Zeyd el-Keylani Y. 190, 1988, el-Camiatü'lÜrdüniyye. -TanHM Ce,•herl Ve Menbecühu fi't-Tcfsir Haz: Enver Yusuf Murild, Duş: İbrahim Zeyd el-Keylfmi Y. 496, 1988, el-Camiatü ' I -Ürdüıuyye. -Kıraetü Yahya b. Ya' mer el-Advani (Cem' ve Tabkik ve Dirase) Haz: Cum'a Huseyn Muhammed, Dnş: Abdulvehlıab Muhaımned ei-Advaıu 1988, Cfuniatü' I-Musul. -Kadıyyetü 'r-Rızk fi ' l-Kur'ani' l-Kcrim Haz : Abdurrazzak. Muhammed Nassar, Dn ş: İbrahim Zeyd e1Keylani 1988, el-Camiatü '1-Ürdüniyye. -ei-Müstel<birun ve'I-Müsted 'afU n: Didtse Kur'aniyye Haz: Gassfuı Atıf Ali Bedriln, Dn ş: Ahmed Ne,.fel Y. 175. 1988. el-Canıiatü ' l-Ürdüniyye. -Menbecü ' I-Kur'an fi ' J-Vikaye mine'z-Zünub Ve Muillecetüha Haz: Adnan Abdulkeriın Halifat, Dnş: Abdulcelil Abdurralum Y. 301 , 1988, ei-Cfuniatü'IÜrdüniyye. 158 -Esbabü Abdurralıiın Nüzuli'I-Kuı·'an: Fans Ebu Ulbe. Dirise Ve Ta blil Haz: Aluned Ferid Y. 270, Dnş: 1989, el-C§ıniatü ' l-Ürdüniyye. -et-Tah sil li Fevaidi Kit abi 't-Teshili'l-Cami' li Ulumi't-Tenzil Haz: Sena' Fadl Hasen Abbas. Dnş: Aluned Ferid Salih c. IL 1989. el-Canıiatü 'l-Ürdüniyye. -.Terbiyetü ' I-Mu avval.:in fi'l-Ku r'aııi' l-Kerim Haz: Cemal Miskal Mustafa. Dıış: Şefik Hassfu1 Y. 550. 1989. Canuatü·ı-Yennük. Ve'l -Hadis i'ş-Şerif -Et-Tevcihü' 1-Lu gavi 1i' 1-Kıdiati ' I-leti Tefeı-rede biha Ebu Ca'fer Haz: Yusuf Abdullah Halll elCevaıina, D nş: Ali Tevfik ei-Haıned 1989. Canuatü'lYemnik. -E l-Hucecü' I-AJd iyye li Üli' I-Azm min e' ı·-Ru sul Haz: Alımed Süleyman el-Avad, Dıış: Abdulcelll Abdurralıiın Y. 404, 1989, el-Cfuniatü' lÜrdüniyye. fi ' l-Kur'ani ' l-Keı·im -Suratü Muhammed: Dirase Ve Tahlil Haz: Ziyact Aluned Ebu Şeria, Dnş: Abdulcelll Abdumılllm 1989, eiOlnuatü '1-Ürdün.iyye. -e l-Kı raatü fi Tefsiri ' I-Bahri ' l-Muhit li Ebi Hayyan ei-Endelüsi (h.745): Min Evvelibi ila Alıiri S fırati ' I -E nfal Haz: Alımed Halid Yusuf, Duş: Muhammed Salim Muhaysin c. ll, 1989, el-Cfuniatü 'l- . İslaıniyye. -ei-Ku r'an Ve'n-Nazam ' I-Aldi Haz: Hitıına İsmail Muhammed, Dnş : Süheyr FadJulHih Ebu Vafiye Y. 271, 1989, Cfuniatü Ayn Şems (Mısır) . -Menhecii '1-Beydavi fi Tefsiri'I-Ku r'ani'l-Kerim Haz: Şevki Abdusselaın Muhammed ed-Delılıfuı, Dnş : Mulıaıruned Mehdi Allarn Y. 230, 1989, Caıniatü Ayn Şems. -en-Nifal< Ve'l-Münafil<un fi ' l-Kur'ani' I-Kerim Haz: Süleyınan Şıhde Hanunad Iyd, Dnş: İbralum Zeyd el-Keylani Y. 394, 1989, ei-Caıniatü'l-Ürdüniyye. -Dirilse Nakdiyye li Tefsiri' I-Hazin Haz: Sıdki Selim Mustafa, Dn ş: Fadl Hasen Abbas Y. 355, 1989, elCanuatü '1-Ürdüniyye. -EI -İtticahü '1-Akli fi Tefsiri'l-Menar Haz: Fevziye Aşur Hasen el-Meştfıli, Duş: Rıf'at Fevz! Abdulınuttalib 1990. Cfuıuatü Ayn Şeıns. -eş-Şe)'h Ahmed el-Meragi Ve Menhecühil fi' tTefsir Haz: Aluned Davud Muhammed Şaluı1ri, Dnş: İbraluın Zeyd el-Keylani 1990, el-Canıiatü ' l-Ürdüniyye. -EI-Ma'na fi Cüz'i Amme beyue't-Tefsi r Ve'tTerceme Haz: Abdullah Huseyn es-Salih ei-Oıneri, Dnş: JOURNAL OF ISLAMIC RESEARCH, VOL: 14, NO: 1, 2001 J ARAP DÜNYASI'NDAKl BAZI TEFSİR TEZLERİ ÜZERİNE Sentir Süteytiyye Y. 222. 1990, Caıniatü'l~Yennfık. -E n ~Nescfi Ve Menheciihfı fi't-Tefsiı· Ümeyıne Bedıüddin. Dnş: Abdullıafiz B az: es-Satli, Y. 271. 1990, Caıniatü Dımeşk. -Esenı'I-Ma'na Tefsiri'I~Kurtubi Fereculliih. Dn ş: fi Tevcihi 'ş~Şahidi ' n-Nahvi fi H az: Abdullah Muhamme.d Selınan el-Kudiit Y. 258. 1991. Cii.ıniatü ' I-Yemıılk. -El-Emnü ' 1-İctima 'i min Manzfı ı·i' I~Kur 'an i ' I­ Kerim Haz: Nayil Mcındulı Muhammed, Dnş: Abdulcelil AbdurralUın Y. 277. 1991. el-Cfuniatü' lÜrdüniyye. -EI-Ümiimc fi' I-Kur'ani'l-Kcrim Haz: Nifin Muhammed Keınal. Dnş: Muhanuncd Abdulhanud Salim Y. 142. 1991. Cii.ıniatü Ayn Şeıns. -Tcfsiru İbn Aşur ''et-Tahrir Ve't-Tenvir" : Diriise Menheciyye Ve Nakdiyye Haz: Cemal Mahmud Aluncd, Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 261, 1991, elCamiatü '1-Ürdüniyye. -Cemaliyyatü '1-Miifradati' ı-Ku r 'aniyye fi Kü tü bi ' I -İ'caz Vc't-Tefsir Haz: Altmed Yaslıf, Dn ş: Nuruddin Ilr Y. 319. 1991. Ciiıniatü Haleb. -Tahiatü '1-Müctem a' ı ' 1-İs Himi keın a Tüsavviruha Suratü 'n-Nıir Baz: Zekeriyya İbriihiın Salih ezZüıneyli, Dnş: İbriilum Zeyd ei-Keylani Y. 291, I99ı , ciCamiatü '1-Ürdüniyye. -Zahiratü ' l-Baralce fi ' I-Kur'ani' I-Kerim Haz: Celal Ebu Zeyd Hüleyl, Dnş: Muhaııuned Abdullıaııud Salim ve Samiye Muhaııuned Y. 461 , ı 991, Ciimiatü Ay n Şems. -Muhammed b. Yu suf ltfeyyeş Ve Menhefi Tefsiri' t-Teysir. B az: Muhammed Ak.ki Alvani. Dnş: el-Haşimi et-Ticani Y. 358, 1991. Camiatü '1-Cezair. ciyyetühıi li' l-Kur'an li -Mcnhccü't-Tefsil"i' I-Kur'ani Sah.tbihi Abdull<erim ei-Hatib Haz: Yahya Muhaınmed Hamed Dahlullah, Dnş : Fadl Hascn Abbas Y. 263, 1991. el-Camiatü 't-ü rdüniyye. -Nizamüddin en-Ncysabıiri Ve Mcnhecühu fi'tTefsir Haz: Macid Zeki Muhammed ei-Cellad, Duş: Abdulcelil Abdurrahiın ı 991. ei-Caıniatü'l-Ürdüniyye. -Mebahis mine' I-İtkiin fi Uliimi'I~Kuran: Diriise ve Tahkik mine' n-Nev'ı'l-Evvel Hatta Nihayeti'nNcv'ı's-Sabı'a Aşar Haz: Osman Said İdris Evanin, Dnş: Ahmed Nevfet Y. 429, 1992, el-Camiatü'lÜrdüniyye. ISLAMİ ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, CİLT: 14, SA YI: I. 2001 -E dcbü ' I -Bıtab Abdurnılunan fi ' l ~Kur'ani 'l-Keı-im Haz: Suud İdris Ebdah. Dnş: Aluned Feıid Y. 240. 1992. ei-Cii.ıniatü'l-Ürdüniyye. -Tahkiku ' l-Enva': Mine' s-Samine Aşar Hatta Vc's-Sclasin min Kitabi'lİtkii~ fi ffiıimi'l-Kuı·'an li'l-İmam es-Suyiiti Haz: Hasen Aluned Selfu.ne. Dn ş: Abdulcelil Abdurrahim Y. 471 , 1992. ei-Caıniatü'l -Ürdüniyye. Nihavcti ' n-Nev' ı 's-Samin -Tahkilm ' J-Enva' : Minc' n -N cv'ı' t- Tasi' Ve'sSclfts'ln Hattfl Nihflyet i' n-Ncv ' ı 1 i-Ham sin min Kiti1bi ' t~İtliiin fi Ulumi'l-Kuı·'an li ' l-İmam es-Suyuti Haz: Abdulkeıiın Haındi Halil cd-Dehşan, Dnş: Alımed Feıid Y. 458, 1992. ei-Caıniatü ' l-Ürdüniyye. -Tahl<ilm ' I-Enva': Mine'n-Nev'ı'l-Hadi ve'lHamsin Hatta Nibayeti' n -Nev' ı 's-Salis Ve's-Sittin min Kitabi'l-İtl<an fi Ulumi'I-Kur'an li 'I-İmam csSuvıiti Haz: Rayık Muhaııuned Es'ad es-Saidi, Dnş: Al~ned Nevfel Y. 453, 1992, el-Camiatü '1-Ürdüniyye. -Tcfsiııı İbn KcmiH Paşa li Sıirateyi ' l-Fatiba Ve'IBal<a rıı: Dirase Ve Tahlôl< Ve Ta' lil< Haz: Nuh Mustafa Muhammed er-Rababia , Dnş: Abdulcelil Abdurrahiın Y. 675. 1992, ei-Caıniatü '1-Ürdüniyye. -cl-C assas Ve Menhccü h ıi fi ' t-Tefsir fi Kitabı "Ahkamu'l-Kur'an" Haz: Ruşdi '·Muhammed Raşid'" Mustala. Dn ş: Abdulcelil Abdurraluın Y. ı 78. ı 992, elcanıiatü ' I-Ürdüniyye. -cz-Zahiratü's-Savtiyye fi Kı raeti Vcrş Baz: Fatıma Muhammed Ebu' n-Nasr, Dn ş: Semlr Şerif Süteytiyyc Y. 32~, 1992, Caıniatü ' l -Yermfık. -Fi Miinasebiiti SuYcr fi ' I-Kur'ani'l-Kerim Haz: Muhanuned Ya'kUb Zülkifl, Dnş: Aluned İsmaH Nevfel Y. 215, ı992, el-Cii.ıujatü ' I-Ürdüniyyc. -cl-Kur'an Ve Şübühatü Goldziher : Fi Kitabihi "M.cza hibü 't-Tefsiri ' I-İsl ami" Haz: Mustafa Yusuf Hasen, Dnş: Abdulcelil Abdurrahim Y. 248, 1992, el- Clıniatü '1-Ürdüniyye. -Kıssatü İbrfihim fi'l-Kur'ani'l-Kerim Haz: İshak Muhaımned Haından ei-Bedann, Dnş: Aluned İsmail Nevfet Y. 268, ı992 , ei-Camiatü'l-Ürdüniyye. fi ' I-Kıraati 'z-Zeva idi'J-Mustalahu ' 1-İşa rat nn:_'g-Sikftt "P..!l b. Osman b. e!-Kasıh e!Uzri ei- Bağdadi (h.801)" Haz: Aluned Muhammed Muflih ei-Kudal, Dnş: Fadl Hascn Abbas ı 992, elCiiınjatü '1-Ürdüniyye. t\1c~' i:,'yc -Mcnhecü '!-İmam et-Taberi fi'l-Kıraat fi Tefsirihi Haz: Abdurralunan Yusuf Alımed ei -Ceınel, Dnş: Fadl Hascn Abbas Y. 291, 1992, el-Orniatü' l-Ürdüniyye. 159 MUAMMER ERBAŞ -Ayatü 's-S ıfat ınde's-Selef beyne't-Te' vii Ve'tTefvid min H ıliil i Tefsiri'I-İmam et-Taberi Haz: Muhammed Hayr Salim el-Iys Taberi, Dnş: Ahmed Nevfet Y. 185, 1993, ei-Ciimiatü'1-Ürdüniyye. -Tahkiku ' l-Enva': Mioe' r-Rabi' Ve's-Sittin Hatta Nih ayeti' n -Nev' ı 's-Semanln min Kitabi' I-itkan fi Ulumi' I-Kur'an li ' l-İmam es-Suyilti Haz: Muhsin Seınih Said el-Halidi, Dnş: Aluned el-Cfuniatü ' I-Ürdüniyye. Feıid Y. 550, 1993, -Tefsinı "Mecme'u ' I-Beyan" li 'ş-Şeylı Ebu Ali clFadl b. el-Hasen ct-Tabrasi: Diriise Ve Tahlil Haz: Husniye Abdullah Hasen Huveyc, Dnş : Fadl Hasen Abbas Y. 356. 1993, ei-Carniatü'I-Ürdüniyye. -ei-Cümletü'I-Mu ' terida fi ' l-Kur'an: Ve Mevadiuha Ve Delalatütıa Haz: Sami Ata Hıdr Abduıralunan es-Sedde, Dn ş: Fadl Hasen Abbas Y. 210. 1993. el-Cfuniatü'l-Ürduniyye. -Er-Rahme fi 'l-Kur'ani'I-Kerim Haz: Muhammed Abd u!kerim Muhammed el-Hayik, Dnş: İbrılhim Zeyd eiKeylani 1993, el-Ciiıniatü '1-Ürdüniyye. -Eş-Şerifti 'I-Murtaza Ve Menbecühu fi't-Tefsir Haz: Sabri isnwl ei-Mevacide, Dnş: Fadl Hasen Abbas 1993, e1-caıniatü ' I-Ürdüniyye. -Eş-Şeyh Cemalüddin el-Kıisımi Ve Menhecübu fi 't-Tefsir Haz: Suad Feluııi Tahir Ebu Gazale, Dnş: Fadl Hascn Abbas Y. 231, 1993, el-Cfun.iatü '1-Ürdüniyyc. -El-Müberrid Vc' l-Kıraatü ' 1-Kur' aniyye: Dirase Lugaviyyc Haz: Ahmed Abdulkerim Silliın Küleyb, Dnş: Ali Tevfik el-Hamd Y. 310, 1993, Cfuuiatü' l- Ürdüniyye. -Tefsiru İbn Kemal Bii.şa: Dirise Ve Tahkik min Surateyi't-Tevbe Ve Yfı nu s Haz: Tahsin Ahmed Muhammed, Dnş: Ahmed Hati.d ŞUkıi Y. 288, 1994, eiCaıniatü '1-Ürdüruyye. Hılali -Tcfsiru ibn Kcmaı Bişa: Dirase Ve Tahkik min Sü,•eri Hud Ve Yusuf Ve'r-Ra' d Haz: Enver Muhammed Arpa, Dnş: Ahmed Halid Şükri Y. 300, 1994, cl-Ciirniatü '1-Ürdüniyye. Hılili -Tcfsiru Muhammed Huscyn et-Tabatabal "ciMizan fi Tefsiri' l-Ku r' an": Diriise Menheciyyc Ve Nakdiyye Haz: Yusuf Selim İbrılhim el-Fakir, Dnş: Abdu1celll Abdurralüm Y . 271 , 1994, ei-Camiatü' lÜrdüniyye. -El-Cezaü ' d-Dünyevi fi ' I-Kur'ani' I-Keıim: Dirase Mevdu ' ı yye Haz: Abdullalı Muhammed Taleb eiCuyusl, Dnş: Ahmed Nevfel Y. 168, 1994, el-Ciiıniatü 'I­ Ürdüniyyc. -Alemü'l-Gayb fi'l-Kur'ani 'l-Keıim H az: Meıvan Muhammed Hiifız Giinim, Dnş: Abdulcelil Abdurraluniin Y. 244, 1994, ei-Cfuniatü' I-Ürdüniyye. -Gazvetü Tebbuk fi' l-Kur'ani'l-Kerim Haz: Abdulvehhab Aluned Salih ei-Mısri, Dnş: Ahmed İsınail Nevfet Y. 185, 1994, ei-Cfuniatü '1-Ürdüruyye. -EI-Kı yemü 't-Terb eviyye'lleti Tedammeneba'sSüalü fi'I-Kur'ani 'l-Keıim Haz: Ali Said Ali Şı1man. Dnş: Nasr Muhammed el-Uli Y. ı 13, 1994, Caıniatü '1Yennuk. Dnş: -El-Mesel ti'I-Kur'ani ' I-Keıim Haz: Es'ad Kcssar, Isam Kasabcı 1993, Cfuniatü Haleb. -Menb ecü'ş-Şeyh Muhammed b. ltfeyyeş fi Tefsiıi "Teysiru ' t-Tefsir" Haz : Muhammed Mustata Deıviş elHavacc, Dnş : Ahmed Ferid Y. 249, 1994, el-Ciiıniatü' l­ Ürdüniyye. -El-Meklô Ve' I-Medeni fi 'I-Kur'ani'I-Keıim Haz: Rana Aluned Bessam el-Kudsi, Dnş: Fadl Hasen Abbas 1993, el-caıniatü' I -Ürdüniyye. -El-İ'tirad fi ' l-Kur'ani'l-Kerim Haz: Ömer Rii.şid Hasen, Dnş: Muhammed Berakiit Ebu Ali Y. 183, 1995, el-Camiatü' 1-Ürdüniyye. -Menbecü' l-Kuşeyıi fi Kitabihi "Letiiifü'l-İşarat'' Haz: Muhammed Ma1unud Yusuf Ebu Zfu, Dn ş: Abdulcelil Abdurrahman Y. 154, 1993. el-Cfuniatü' lÜrdüniyye. -E I-Beyanü'I-Kur'ani mde'r-Rumma.ni Ve' IHattabi Baz: Esierne Huseyn Mahmud Bureykı ', Dnş : Muhammed Berakiit Harndi 1995, el-Cfuniatü '1Ürdüniyye. -EI-Herrasi Ve Menhecühu fi't-Tefsir min Hı lali Kitabihi "Ahkimu' I-Kur'an" Haz: Zühdl Muhammed MatarEbı1 Ni ' ıne. Dnş: Aluned Ferid Salih Y. 260, 1993, el-Ciiıniatü '1-Ü rdüniyyc. -Et-Tahsil li Fevaidi Kitabi't-Tafsil li Ahmed b. Arn mar ei-Mehdi: Slıratü ' i-Miide Ve' i-E n' am: Dirase Ve Tahlôl< Ve Ta' Jik Haz: Necah İbnüum Mulıaınıned Ebu Rayye, Dn ş: Aluned Fcôd Salih Y. 672, 1995, el-Ciiıniatü ' 1-Ürdüniyye. -El-Vefa' Ve' l-Bera' fi ' l-Kur' ani'l-Kerim: Diriise M evdu ' ıyyc Haz: Aluııed Abdulınevla Ruveyc'i Meıuıiii. Dnş: Ahmed Nevfel Y. 160, 1993, el-Ciiıniatü' 1- -Tahkil< Ve Diriise SO ratey AJi Imran Ven-Ni.sa' min Tcl'siri İbn Kemal Başa Haz: Emel İsmail Salih Ycnnfık. 160 JOURNAL OF ISLAMIC RESEARCH, VOL: 14, NO: 1, 2001 ARAP DÜNYASI'NDAKi BAZI TEFSİR TEZLERi ÜZERiNE Yusuf, Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 630. 1995. elCfuniatü' l-Ürdüniyye. -Kıı·aetü Ze~·d b. Ali fi Dav'i Nazariyyeti'IMüsteveyat Haz: Muhaımned Abd isınall et-Taravine. Dnş: Aluned Nasif e1-Cilb1 Y. 304. 1995. Caıniatü Mü'te. -Et-Tal<dim Ve't-Te'hir fi'l-Kur'ani'I-Kerim Haz: Haldun Subll Dnş: Muhanuned Mev'ıd Y. 293. 1995. Cfuniatü Dııneşk. -Tcvcihatü Mekki li'I-Kn·aati'I-Kur'aniyye min Vicheti Nazarin Nahvi~'yetin fi Dav'i Ilmi'I-Lugati'IHadis Haz: Mansur Abdulkerlın ei-İ<efavin, Dn~: A1uned Naslf e1-Genabi' Y. 219. ı 995, Camiatü Mü'te. -Suratü'I-Furkan: Dirlise Üslôbinre Haz: Aziz Adnan, Dnş: e1-Alıdar Ceın ' i' Y. 442. 1995, Caıniatü ' I­ Cezair. -Es-Suratü'I-Fenniyyc fi'I-Kur'ani'I-Keıim Haz: Elma Süleymanel-Muhaınıned. Dnş: Hena' Düveydiri Y. 263, 1995, Camiatü Dımeşk. -Kitabu "ei-Kitab Ve'I-Kuı·'an": Dirlise Ve Nakd (li'I-Miihendis Muhammed Şahı-il r es-Su ri eiCinsiyye) Haz: Nasır Yusuf Hasen Sabra, Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 211, 1995. el-Caıniatü'l-Ürdüniyye. -Meayirü 'ş-Şüzuz fi'l-Kıdati'l-Kur'aniyye fi Dav'i 'Ilmi'l-Lugati'I-Hadis Haz: Şalıir İsınail el-Arinl. Dnş: Aluned Nasif el-Cenabi Y. 418, 1995, Caıniatü Mü'te. -El-Münasebe beyne'I-Maldil Ve'l-Maldim fi'lKur'ani'l-Kcrim Haz: Adil Husıü Yusuf, Duş: Nuruddln Itr Y. 252. 1995. Caıniatü Haleb. -Menhecü'I-Burusevi fi Tefsiıilıi "Ruhu'I-Beyan" Haz: Safiyy e B int Şemseddin, Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 210, 1995, el-Caıniatü'l-Ürdüniyyc. , -EI-İşaratü'l-İlahiyye ile'l-Mebahısi'I-UsUiiyye Ii Süleyman b. Abdulkavi et-Tufi es-Sarsari ei-Bağdı1di ei-Hanbeli (h. 716): Diı"ase Ve Tahl<il< li'n-Nısfi'l- · Evvel mine'I-Kitab min Surati'l-Fatihati ila Evveli Sıiı·ati Hud Haz: Harun Nillı All Meabide, Dnş: Alımed Ferld Ebu Hezlm Y. 517, 1996, el-Cinıiatii'I-Ürdüniyye . -Et-Teradüf fi'l-Kur'ani'l-Kerim Haz: Kemal Abdurraluın Raşid. Dnş: Muhammed Ha sen Avvfıd Y. 211, 1996.. eluCftntintü '1-Ürdüniyye. -Tahlôl{ Ve Diı·aset Surate~'i' I-A'n1f Ve'l-Enfal min Tefsiri İbn Kemal Başa Haz: Havle Huseyıı Aluned Minşilr. Dnş: Ahmed Ferid Ebu Heılın c. Il. 1996. el-Caıniatü ' 1-Ü rdüniyye. -Tefsim İbn Kemal Başa: Diı·asc Ve Talılôk min iSLAMİ ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, CİLT: 14, SAYI: 1, 2001 'Hılali Süvel'i İbı·ahim Ve'l-Hıcr Vc'n-Nahl Vc'I-İsra' Haz: Tağrid Abdu1fettah Muhammed Tayih, Dnş: Aluned Ferid Ebu Heziın Y. 442. 1996. el-Oiıniatü'l­ ü rdüniyye. -Tefslı-u İbn Kemal Başa: Dirase Ve Tahluli. min Ve'l-Hacc Ve'I-Mü'minin Ve'n-Nuı· Haz: Meysa' Bedrüddin Mulıaınmed Bedr. Dnş: Aluned İsmilll Nevfel Y. 32 L 1996. el-Cihniatü'lÜrdüniyye. Hılali Süveı-i'I-Enbiya' -Tefsiru İOıt Keinfil Başa~ Diriise \ 'e Tıtiii~ii<. tiiiıJ Hılali Süvcı-i Lukman Vc's-Secde Vc'I-Ahzab Ve'sSebc' Ve Fatır Ve Yasin Vc's-SıUfat Haz: Galib Abdullah Osman Aluned. Duş: AJuned Ferid Y. 457. 1996. ei-Camiatü ·ı-ü rdüniyye. -Et-Tcfsiı-u'I-'Ilmi li'l-Kur':1ni'l-Keı·im Haz: Cemal Emin Ası, Dn ş: Ehyef Sinnô Y. 166, 1996, Caıniatü ' 1-Kıdrus Yusuf. -Cevanibü' I-Fil~ı· Ve't-Tefekl<üı· ti'l-Kur'ani'IKerim Haz: Mahmud Muhammed Avvild Heyşan, Dnş: Mulıanuned Aluned Milkavl 1996, Caıniatü '1-Yennuk. -Dirilse Üslfibiyye li Tercemeti Meani ' l-Ku r'ani'lKerim bi'l-Luga'l-Maliziyye: Suratü'l-Ba l;.ara Haz: Hakim b. Zeynel, Dnş: Velid Seyf Y. 188. 1996, clOimiatü '1-Ürdüniyye. -Dirase Tahliliyye Ve Mevdfi'ıyye li Sfırati'I-İsra' Haz: Feyruz "Muhammed Hayr'' Halid eş-Şişaıu. Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 230. ı 996, el-Oiıniatii ' 1-Ürdi.iniyye. -Delaletü (ila) Ve (el-ba) Ve (cl-lam) fi'I-Kur'ani'lKcrlm bc~' nc'l-Müfessirin Ve'n-Nahviyyin Vc'IBelağı)'Yin Ve'I-Usuliyyin Haz: Eınced Kurşe. Dnş: Aluncd Nevfel ve Muhaımned Hasen Avvad Y. 259. !996, ei-Caıniatü '1-Ürdüniyye. -Su ratii'z-Zuhruf: Din'isc Tahliliyye Ve Mcvdu't)'YC Haz: Muhaıruned Yusuf Aluned Ababine, Dnş: Aluned Halid Şükri Y. 173, 1996, el-Caıniati.i'l­ Ürdüniyye. -Suratü Sad: Dinise Tahliliyye Ve Mcvdu'ıyye Haz: Aluned Süleyman Avad, Dnş: Aluned Halid Şükri Y. 167, 1996, el-Camiatü'l-Ürdüniyye. -Eş-Şahsiyyc fi'l-Kısası'l-Kur'aniyye Haz: Halid Süleyman Iyd. Dn ş: Afif Abdurrahman I 99ô. Ciiıı1iatü '1Yennuk. -Es-Sıfatü't-Teı·beviyye li'l-Mcr'eti'l-Müslimc ti'IKuı·'ani'I-Kcrim Haz: Una Alımed Muhaııuned. Dnş: Faruk Abdulınedd es-Samerriil Y. 105. ı 996. Caıniatü ' 1Yennük. 161 MUAMMER ERBA Ş -S fı ratü 'I-İn san fi't-Teşbih iiti ' I -Kuran iyye Haz: Aluned Abdullah el-KM. Dnş: Züheyr Aluned el-Mansılr Y. 169. 1996, Caıı:ı.iatü Mü' te. -Zabiratü'l-İnsic funi 's-Savti fi'l-Kur'ani'l-Kerim: Did ise Savtiyye Haz: Hayil Mulıanuned el-Fukaci '. D n ş: Abdulkadir Mer'! el-Halil Y. 275. ı 996. Camiatü Mü' te. -EI-Garaiz min Manzur K ur'ani Haz: Muhammed Ahmed Abdul'aziz el-CemeL Dnş : Fadl Haseıı Abbas Y. 300. 1996. el-Camiatü ' l-Ürdüiı.iyye. -Kadı\yii Uliimi' l-Kur'iin Ve't-Tefsiı- ' ın de' l-İm iim cş-Şiitı bi fi Kitab i' l-Mu d fakiit Haz: Ayiş Ali Dn ş: Fadl Hasen Abbas Y. 222. 1996. ei-Girniaıü·ı-ürdüıuyye. Muhammed Lebabine. -Kütü bü Meani 'l-Kur'an (cl-Ahfcş, ei-Fcn ·a, exZcccac) Ve Menahicü Müellifiha: Diriise Mukarene Haz: N:kıh Mulıanuned el-Be'ul. Dnş: Fadl Hasen Abbas Y. 253. 1996, ei -Canıiatü'I-Ürdüniyye. -Menhecü'ş-Şcyh Muhammed b. Yusuf Itfeyyeş fi Tefsirihi "Himyanü 'z-Zad" Haz: Süleyman b. Ali b. Anıireş-Şuayli, Dn ş: Fadl Hasen Abbas Y. 235. ı 996, eiCamiatü' I-Ürdüniyye. -En-Nesefi Ve CübUdühü 'I-Lugaviyye fi Tefsirihi Ve Hak illlru't-Te'vil" Haz: Yusuf Süleyman Uleyyan, Dnş: Ali el-Hamed Y. 209, 1996, Cfuuiatü ·ı-Yennılk. "Medıhil<ü 't-Tenzil -Tefsiru ib ıı Kemal Bı1şa: Din\se Ve Talılôl< min HıHUi Süveri'l-Kehf Ve Meryem Ve HiM Haz: Suad İbrahim Muhammed Ureykat. Dnş : Abdulcelll AbdurraiUın Y. 480, 1997, ei-Oinuatü'I-Ürdüniyye. -Tefsinı İbn Kemal Başa: Diriise Ve Tahilik min Hıl rui Sliveı·i·I-Furl<a n , eş-Şu a rii, en-Nemi, ei-Kasas, er-Rum Haz: Muhammed AbduUıaliın Mahmud. Dnş: Aluned Halid Şükri Y. 377, ı 997, elCfuniatü '1-Ürdüniyye. ei -Ankebfıt, -EI-Hadase Ve' n-Nassu ' I-Ku r'ftni H az: Muhammed Raşid Alm1ed Rayyan, Dnş: Ahmed Halid Şükri Y. 323, 1997, el-Caııuatü'l-Ürdüniyye. -Dinisat ti Kü tübi ' I-Mü teşab ihi ' I -Lafzi mine'IKu r'ani' I-Kerim Haz: Atıyye Sıdki Atıyye el-Atraş, Dnş: Mustafa İbrJhiın el-Mişru 1997, ei-Camiatü '1Ürdüniyye. -Esalibli Ta' lim i' l-Kuı·' an fi Ahdi' n-Nebl Ve'sSahiibe Haz: All Muhammed Salih, Dnş: (eş-Şer.i) Mustafa ei-Mişnl ve (et-Terbevi) Farılk es-Saınerriii 1998. Can:ı.iatü ' l-Yerıniik. 162 -Üsh1bü '1-Cümlcti' t- Tcfsirin ·e fi '1-Kur'iini ' lKerim: Diriise Terkibiyye DeHiliJ )'C Haz: Huseyn İrşeyyid el-Esved. Dnş: İbrahim Yusuf Abdulkadir Y. 278. 1998. Cfuniatü Ali"l-Beyt:. -Et-Tefsinı 'l-Mevdii 'i: Di ı·ase Tarlhiyye NaMiyye Haz: Muhammed Malunud Muhammed. Dnş: Fadl Hasen Abbas 1998. el-Cfuniatü' l-Ürdüniyye. -Kitabü Merati bi ' I-Usu ı Ve Gaı·aib ü'l-Fusu ı ('Aiemüddi n Ebi'I-Hasen All b. Muhammed b. Abdüsı.ruued es-Selıavl li. 558-6.+3) naz: Mulı.anuııed ·ısaın Müflib el-Kudfıt. Dnş: Fadl Hasen Abbas tı-z .. elCaıniatü ·ı-ü rdüniyye. -Mcnhcciyyetü't-Tefsir ' lnde' I-İm iim İb n Badis Haz: Abdunahim Sali1ü. Dn ş: Mulıaınmed Makbul Huseyn Y. 229. 199?. Caııuatü ' l-Cezair. II- DOKTORA TEZLERİ: -Mcnhccii Ebi Hayyan fı Tefsiıihi "ei-Ba hnı '1Muhit" H.az: Abdulmecid Abdusselaın el-Mulıtesib, Duş: Şevki DayfY. 357, 1968. Caıniatü ' l-Ka.Iıira. - Lugatü ' I-Kur'ani'I-Kerim Haz: Abdulcelil Abdurrahim, Dn ş: Malunud Abdulgaffar Süleyman 1973, Caıuiatü '1-Ezher. -Tefsiru Mücahid : D i ı·ase ve Tahluk Haz: Aluned Nevfel. Dnş: Musa Şalun Laşin Y. 614, 1978, Caııuatü '1-Ezher. İsmail Dirase Ve Talwinı Haz: Salah Aluned Hasen Ferhiit c. II, 1984, Cfııniatü ' 1 -İınaın Muhanuned b. Suud el-İsHiıuiyye. -Fi Zıl ali ' I-Kur'an : Abdulfettfıh Delıbur. Dnş: -EI-Alakatü 't-Ter kibiyye fi ' I-Ku r'ani' I-Kcrim: Diriise Vazifi yye H az: Sa 'di ez-Zübeyr. Dn ş: Mul1anuned Belkayid Y. 485. 1989, Caıniati.i ' l-Cezfıir. -Mevlu fu ' 1-Lugaviyyin fi ' I-K.ıraati ' I -Ku r 'aniy- yeti 'ş-Şazze me':ı Tahlti'kı Kitabı İ' riibi'l-Kıdhiti'ş­ Şcvazz li' l-ID<beri Haz:. Muhanuned es-Seyyid Ahmed Ramazan Abdüttevvabc. n. 1989. Cfuıuatü Ayn Şeıns. · Azılz, Dn ş: -El-Edeviit fi Kütübi't-Tefsir Hatta Müntasafi ' IMahmud Sağir, Dnş : Mustafa Ceta\ Y. 658, 1990, Cfuniati.i Haleb. Kami 's-Samiıı Haz: -Esallbü 'ş-Şa ıi Vc'L-Kasem fi ' I -Kur'aııi 'I-Kerim : Dirase Vasfiyye Haz: Muhı:ınuned Avde Selame, Dnş: Ramaze'in AbdültevvabY. 457, 1990, Caıniatü Ayn Şen1S. -İd a hu ' ı·-Rumilz Ve Miftahu ' I-Künuzü ' l-Cami' li ' I-K.ıriiiiti ' I-E rbaate Aşaı· (Muhammed b. Halil b. Ebi Bcl<r Şcm scddin b. Abdullah eş-Şehir bi'IKabiikabi h. 777-849) Haz: Ferhat Ayyaş, Dn ş: Fethullah SiUih Aliel-Mısri 1990. Camiatü'l-Mansura . .JOURNAL OF ISLAMI C RESEARCH. VOL: 14, NO: 1, 20(}1 ARAP DÜNYASI' NDAKi BAZI TEFSİR TEZLERİ ÜZERİNE -Üslubu 'I-İstisna fi'I-Kuı·'ani'l-Keı-im beyn e'nNahv Ve' J-Belağa Haı: Azzam Ömer Kası m. Dnş : Muhammed Berekat Ebu All Y. 440, 1991, el-Oimiatü' lÜrdüniyye. bdulkerim HamdlHalil ed-Dehşan. Dnş: et-Tahir Ahmed Abdulkadir Y. 388, 1995. Caıniatü ' l-Kur'futi' l-Kerim ve '1-Uiüıni ' 1 -İnsfuliyye (Kahire). -Ed-Dehil fi T efsiri ' I-Begavi min Surati'J-Fatiha Ahiri Suı·ati'I-Kehf Haı: Fayiz Salih Ahmed elHatib. Dnş: Emin Muhammed Atiyye Başa Y. 319, 1991. Camiani ' I-EzJ1er. Mulıaııuned Abdulkeriın -Esem'n-Nahv fi Tefsiri ' I-Kuıiubl Haı: Muhammed Lulfl Züiı<il Dahiaıı. Dıı~: Mulıaınıned Benıkat Haındl ve Muhammed Hasen Avvad Y. 361. 1992, ei-Camiatü '1-Ürdün.iyye. Hamili Ebü All Y. 330. 1995. el-Cfuniatü ·ı-ürdüıtiyye. ila -Et-Tabcı·si Ve Menhecühu fi ' t-Tefsir H az: Abdulkerim Muhanuned lnact ez-Zebn, Dnş: Mahmud İbrahim Y. 322. 1992. el-Oimiatü '1-Ürdüniyye. -Umdetü'l-Huffaz fi Tefsiri Eşrafi' I-Eifaz Haz: Şihabüdd1n Alımed b. Yfısuf D nş: Aluned Nasif elCenabl 1992. ei -Caıniatü'I-Müstensııiyye (Bağdad) . -EI-Masdar fi' I-Kur'ani' I-Kerim Haı: E bu Sa1d Muhammed Valıldi, Dnş : Muhammed Berekat Ebu Ali Y. 471 , 1992, el-Oiıniatü'l-Ürdüniyye. -Cülıfidü '1-M aliki's-Savtiyye ti Kitabeti ' dMuhammed Hassan et-Tayyan. Dnş : Şakir el-Fehhilm 1994, Cfuniatü Ayn Şems. Düı-ri ' n-Nesir Haı: -Hukfiku ' I-İn san fi ' l-Kur'an Ve's-Sünne Haz: iSLAMİ ARAŞTIRMALAR DERGiSi, CİLT: 14, SA YI: 1, 2001 -Rasmü 'ş-Ş ühfi s fi ' l-Kur'ani ' I-Keı-lm Haı: Nezih I'lavi. Dn ş : Haşim Yaği Y. 285. 1995, el-Cantiatü '1-Ürdüniyye. -Zahiratü 'I-Hıfz fi'l-Ku ı·'an i ' l-Kcrirn Haz: Hıfzl HMız Muhammed İşteyye. Dnş : Muhammed Bemkat -Tcfsiru Kata de min Hılali Tefsiri 't-Tabcıi: Diı·asc Ve Cem ' Haı: Has1b Abdulhaliın Şuayb. Duş : Luis Buziyye ve Ehyef Sinnfı Y. 457. 1996, Caııuatü' J-Kıddls Yusuf (Beyrut). -Et- Tefsinı '1-Kcbiı· li'I-Fahr er-Razi Lugaviyyen Ve Nahv iyyen Haz: Malunud Aluned es-Süveyd. Dnş: Mezld İsınail Na'!ın Y. 308, 1996, Oinuatü Dııneşk. -El- Kur' anü 'I-Kedın fP d-Dersi ' I-Belağiyy i ' I- Muasır Haı: Sena ' Necau Ayyaş, Dn ş: Mulmmned Berakat Ebu Ali Y. 240, 1996. ei-Caıniatü'l-Ürdüniyye. -Mecazü ' l-Kur'an Ve Sünenü' l-Arab fi KeHimiha Muhammed Sellın. Dnş: Haşi m Yaği Y. 351. 1996, ei-Ciimiatii'I-Ürdüniyye. Haı: Eyınen -Et- Tcfsiı· Ve'l-Miifessiı-iin 'ınde'ş-Şia Haz: Adil Nur Ali Nadir, Dn ş: Elıyef Siıınu ve Martin Makdoınot 1998. Caıniatü '1 -Kıddls Yusuf. 163