İÇİNDEKİLER Çeviriye önsöz .......................................................................................................... xi Önsöz ........................................................................................................................ xii Teşekkür ................................................................................................................... xv Kitabı kullanmanın yolları ................................................................................... xvii K I S I M I .................................................................................................................. 1 Ortamı hazırlamak ..................................................................................................... 1 BÖLÜM1 ............................................................................................................. 3 Giriş .............................................................................................................................. 3 Gerçek dünya araştırması nedir? ............................................................................. 3 Desen önemlidir ......................................................................................................... 5 Değerlendirme ve değişim ........................................................................................ 7 Bu kitabın okuyucusu ................................................................................................ 8 Gerçek dünyaya dönmek ........................................................................................ 11 Yolculuğa başlamak ................................................................................................. 13 BÖLÜM2 ........................................................................................................... 15 Sosyal araştırma yaklaşımları ................................................................................. 15 Giriş ............................................................................................................................ 15 Postmodernizm ve aşırı görecelilik yaklaşımları ................................................. 18 İki gelenek: Nitel ve nicel sosyal araştırmalar ...................................................... 20 Niceliksel paradigma ............................................................................................... 23 Niteliksel paradigma ............................................................................................... 27 Paradigmalar ve araştırma soruları ....................................................................... 29 Faydacı yaklaşım ...................................................................................................... 31 Çoklu stratejili araştırma desenleri ........................................................................ 33 Gerçekçilik ve gerçek dünya araştırmaları ........................................................... 34 Araştırmanın amacı ................................................................................................. 44 Bu bölümde işlenen kuramsal malzemelerin pratik değeri ............................... 46 K I S I M II ............................................................................................................... 49 Planlama: Strateji seçimi .......................................................................................... 49 B Ö L Ü M 3 ............................................................................................................. 50 Fikirlerinizi geliştirme .................................................................................................. 50 Giriş ............................................................................................................................ 50 Odak noktasına karar verme .................................................................................. 52 Literatür araştırma ve inceleme ......................................................................... 57 Araştırma sorularının türleri .............................................................................. 67 iii Araştırma soru/sorularını geliştirme .................................................................... 71 Kuramın yeri ........................................................................................................ 74 B Ö L Ü M 4 ............................................................................................................. 80 Araştırma desenine genel bakış .................................................................................. 80 Giriş ............................................................................................................................ 80 Bir araştırma deseninin çerçevesi ........................................................................... 81 Desen konusunu anlamaya başlamak ................................................................... 84 Araştırma deseni stratejisini seçme ....................................................................... 85 Araştırmanın güvenirliğini (trustworthiness) sağlamak .................................... 88 B Ö L Ü M 5 ............................................................................................................. 92 Sabit desenler ................................................................................................................ 92 Giriş ............................................................................................................................ 92 Sabit desenlerin genel özellikleri............................................................................ 94 Sabit desen araştırmalarında dürüstlüğü sağlama .............................................. 96 Deneysel sabit desenler ......................................................................................... 108 Gerçek deneyler ...................................................................................................... 120 Yarı-deneyler .......................................................................................................... 126 Tek-vaka deneyleri ................................................................................................. 138 Deneysel olmayan sabit desenler ......................................................................... 144 Sabit desenlerde örneklem büyüklüğü ............................................................... 151 B Ö L Ü M 6 ........................................................................................................... 153 Esnek desenler ............................................................................................................. 153 Giriş .......................................................................................................................... 153 Nitel araştırma gelenekleri.................................................................................... 158 Vaka çalışmaları ..................................................................................................... 159 Etnografik çalışmalar ............................................................................................. 167 Temellendirilmiş kuram çalışmaları .................................................................... 172 Diğer araştırma gelenekleri .................................................................................. 176 Esnek desenlerde örnekleme ................................................................................ 178 Esnek desen araştırmalarında güvenirliğin sağlanması ................................... 181 B Ö L Ü M 7 ........................................................................................................... 188 Çoklu strateji (karma yöntem) desenleri ................................................................. 188 Giriş .......................................................................................................................... 188 Nicel-nitel uyumsuzluğu tezi ............................................................................... 189 Karma yöntemler hareketi .................................................................................... 191 Çoklu strateji desenlerinin türleri ........................................................................ 192 iv Çoklu strateji araştırmalarının desenlenmesi ve uygulanması ........................ 196 Pragmatizm, gerçekçilik veya ‘ne olursa’ ........................................................... 199 Bulgulardaki farklılıklarla başa çıkmak .............................................................. 200 B Ö L Ü M 8 ........................................................................................................... 204 Amaçlı desenler: Değerlendirme, eylem ve değişim ............................................. 204 Giriş .......................................................................................................................... 204 Değerlendirme araştırması ................................................................................... 204 Eylem araştırması ................................................................................................... 219 Müdahale ve değişim ............................................................................................ 223 Araştırmacılar ve uygulayıcılar ............................................................................ 224 B Ö L Ü M 9........................................................................................................... 225 Etik ve politik hususlar .............................................................................................. 225 Giriş .......................................................................................................................... 225 Etik kodları ve kuralları ........................................................................................ 228 Etikle ilgili sorunlar ............................................................................................... 229 Araştırmacı güvenliği ve riskler ........................................................................... 241 Hassas gruplarla çalışma....................................................................................... 243 Etikle ilgili genel sorumluluklar........................................................................... 252 Etik inceleme kurulları ve komiteleri .................................................................. 255 Politika ve gerçek dünya araştırması .................................................................. 259 Seksizim ve sosyal araştırma ................................................................................ 264 K I S I M III ........................................................................................................... 267 Taktikler: Veri toplama yöntemleri .......................................................................... 267 Yöntem(ler)in seçimi .............................................................................................. 268 B Ö L Ü M 10 ........................................................................................................ 270 Tarama (survey) ve anketler...................................................................................... 270 Giriş .......................................................................................................................... 270 Taramaların tasarlanması...................................................................................... 273 Örnek bir tarama araştırması yapmak ................................................................ 288 Bir a n k e t in ta sa rl a n ma sı v e ku l l a nı l m a sı ............................................ 290 Günlükler ................................................................................................................ 308 Bir günlük formu geliştirmek için kılavuz notlar .............................................. 310 Taramalarda -ve başka yerlerde- örnekleme ...................................................... 312 Olasılıklı örnekleme ............................................................................................... 313 Olasılıksız örneklemler .......................................................................................... 316 B Ö L Ü M 11 ........................................................................................................ 322 Görüşmeler ve odak gruplar ..................................................................................... 322 v Giriş .......................................................................................................................... 322 Görüşme türleri ve biçimleri................................................................................. 323 Görüşmeciler için genel öneriler .......................................................................... 326 Görüşmenin içeriği ................................................................................................ 327 Farklı görüşme türleri uygulamak ....................................................................... 330 Odak görüşmeler .................................................................................................... 334 Odak gruplar .......................................................................................................... 363 Görüşme verisinin üstesinden gelmek ................................................................ 347 Görüşme becerileri ................................................................................................. 348 B Ö L Ü M 12 ........................................................................................................ 349 Testler ve ölçekler ....................................................................................................... 349 Giriş .......................................................................................................................... 349 Ölçme araçları ......................................................................................................... 349 Diğer ölçekleme teknikleri .................................................................................... 359 Mevcut testleri ve ölçekleri kullanmak ............................................................... 359 Kendi testinizi geliştirme ...................................................................................... 361 B Ö L Ü M 13 ........................................................................................................ 363 Gözleme dayalı yöntemler......................................................................................... 363 Giriş .......................................................................................................................... 363 Araştırmanın gerçek dünyasında gözlem ........................................................... 365 Gözlem yaklaşımları .............................................................................................. 367 Katılımcı gözlem .................................................................................................... 368 Gözlemci olarak katılımcı ..................................................................................... 371 Katılımcı gözlemci olarak başlamak .................................................................... 373 Yapılandırılmış gözlem ......................................................................................... 379 Kodlama planına karar verme .............................................................................. 380 Mevcut kodlama planlarının kullanımı .............................................................. 412 Davranışların kodlama sıralaması ....................................................................... 383 Güvenirlik ve yapılandırılmış gözlem ................................................................ 391 B Ö L Ü M 14 ........................................................................................................ 395 İlave veri toplama yöntemleri ................................................................................... 395 Giriş .......................................................................................................................... 395 Örtülü ölçümler ...................................................................................................... 396 Dokümanlara ait içerik analizi ............................................................................. 398 İkincil veri analizi ................................................................................................... 410 Daha fazla uzmanlık gerektiren bir dizi tekniğin tanıtımı ............................... 414 İnternet merkezli araştırma .................................................................................. 434 Feminist araştırma yöntemleri ............................................................................. 441 Çoklu yöntemler kullanmak ................................................................................. 442 vi B Ö L Ü M 15 ........................................................................................................ 444 Proje önerisi yazma .................................................................................................... 444 Giriş .......................................................................................................................... 444 İyi bir öneri nasıl fark edilir? ................................................................................ 446 Bir araştırma önerisinin içeriği ............................................................................. 447 Esnek desen çalışmalarını önceden belirleme problemi ................................... 451 Başarısız önerilerin kusurları ................................................................................ 452 Finansman kaynakları ........................................................................................... 453 K I S I M IV ........................................................................................................... 457 Veri toplamaya başlamadan önce ne yaptığınızı bilin ...................................... 457 Erişim için görüşme ............................................................................................... 458 Organize olun ......................................................................................................... 463 Mümkünse pilot çalışma yapın ............................................................................ 463 İlişkileriniz üzerinde çalışın .................................................................................. 464 Sonunda kaybolup gitmeyin ................................................................................ 464 Planladığınız gibi gitmesini beklemeyin ............................................................. 465 K I S I M V ............................................................................................................. 466 Verilerle çalışmak.................................................................................................. 466 Veri toplama .......................................................................................................... 466 Veri analizi ve yorumu ..................................................................................... 467 Gerçekçi analiz ve yorum ................................................................................. 469 Analize hazırlık ..................................................................................................... 469 Analiz mi yorum mu? ....................................................................................... 471 Nitel ve nicel veriler - çoklu strateji tasarımlarda entegrasyonları ............. 472 B Ö L Ü M 16 ........................................................................................................ 473 Nicel veri analizi ve yorumlanması.......................................................................... 473 Giriş .......................................................................................................................... 473 Veri seti yaratma .................................................................................................... 475 Veri analizine başlama........................................................................................... 479 Veri setini keşfetme ................................................................................................ 482 İki değişken arasındaki ilişkileri anlama ............................................................ 493 Üç ve daha fazla değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi ............................ 502 Farklılıkların analizi ............................................................................................... 509 Nicel analiz ve farklı sabit desenli araştırma stratejileri ................................... 527 B Ö L Ü M 17 ........................................................................................................ 535 Nitel verinin analizi ve yorumlanması .................................................................... 535 Giriş .......................................................................................................................... 535 vii Nitel analiz türleri .................................................................................................. 537 Nitel veri analizinde bilgisayar kullanmak ........................................................ 541 Nitel verinin miktarı ile uğraşmak ...................................................................... 545 Tematik kodlama analizi ....................................................................................... 546 Temellendirilmiş kuram çalışmalarında veri analizi......................................... 563 Nitel analize alternatif yaklaşımlar ...................................................................... 567 Çoklu stratejili desenlerde nicel ve nitel veriyi bütünleştirmek ...................... 567 B Ö L Ü M 18 ........................................................................................................ 570 Raporlama ve yayma .................................................................................................. 570 Giriş .......................................................................................................................... 570 Bulduğunuz sonuçları rapor etme ....................................................................... 571 Etik ve raporlama ................................................................................................... 571 Sabit desen araştırmalarının raporlanması ......................................................... 575 Bilimsel dergi formatı ............................................................................................ 575 Esnek desen çalışmalarını raporlama .................................................................. 577 Çoklu stratejili desen çalışmalarını raporlama ................................................... 579 Vaka çalışmalarını raporlama ............................................................................... 579 Akademik olmayan hedef kitleleri için yazmak-teknik rapor ......................... 581 Sunum için alternatif şekiller ................................................................................ 585 Yazma becerileri ..................................................................................................... 587 EK A .....................................................................................................................................592 EK B......................................................................................................................................596 Sözlük ..................................................................................................................................599 Kaynakça ve Yazar Dizini ................................................................................................614 Dizin ....................................................................................................................................674 viii