•Lggr Yönetim İSAM, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Bağlarbaşı, Kısıklı caddesi 7 Üsküdar - 81180 İstanbul (0 216) 341 07 92 (4 hat) Fax : (0 216) 334 95 88 MODEM : (0 216) 343 31 09 Dağıtım ve Pazarlama DfVANTAŞ Diyanet Vakfı Neşriyat Pazarlama ve Ticaret A.Ş. Çobançeşme Sanayi caddesi 36 Tel : (0 2 1 2 ) 6 5 3 92 4 5 - 4 6 Yenibosna - 34530 İstanbul (0 212) 503 14 33 Fax : (0 2 1 2 ) 6 5 3 53 49 CİLT 11 ELBİSTAN - E Y M İ R İstanbul 1995 © 1995 Her hakkı mahfuzdur. Yazı ve fotoğraflar kaynak g ö s t e r i l m e d e n kullanılamaz. Sahibi Türkiye Diyanet Vakfı İdare Meclisi Dr. TAYYAR ALTI KULAÇ Prof.Dr. İSMAİL E. ERÜNSAL Prof.Dr. HAYREDDİN KARAMAN Prof.Dr. BEKİR TOPALOĞLU Prof.Dr. M. SAİMYEPREM Genel Sekreter Süleyman N. AKÇEŞME INCELEME HEYETI Prof.Dr. Bekir TOPALOĞLU (Başkan) Dr. Ahmet ÖZEL (Başkan Yardımcısı) Prof.Dr. Ömer Faruk AKÜN Dr. Tayyar ALTIKULAÇ Nihat AZAMAT Doç.Dr. Mustafa ÇAĞRICI Sargon ERDEM Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL Prof.Dr. Semavi EYİCE Prof.Dr. M. Yaşar KANDEMİR Prof.Dr. Hayreddin KARAMAN Prof.Dr. Mahmut KAYA Doç.Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN Prof.Dr. Ahmet TOPALOĞLU Prof.Dr. Metin TUNCEL Doç.Dr. Mustafa UZUN Madde Tesbit ve İç Kontrol Fuat GÜNEL Kasım KIRBIYIK TEKNİK REDAKSİYON SORUMLUSU Sekreter İmlâ Prof.Dr. Ahmet TOPALOĞLU Doç.Dr. Metin YURDAGÜR İsa KAYAALP Prof.Dr. Mustafa ÖZKAN Doç.Dr. Muhammet YELTEN Teknik Kontrol Doç.Dr. Hasan AKSOY Dr. Azmi BİLGİN Bibliyografya Dr. Mehmet AYKAÇ İsmail ÖZBİLGİN Recep USLU İndeksleme Doç.Dr. Metin YURDAGÜR YAYIN MÜDÜRLÜĞÜ Dizgi A h m e t YILMAZ (Müdür) Nedim GÜNEY (Şef) Süleyman ÖZEL Yılmaz SAMANCI Tashih Hüseyin Hilmi KURTULMUŞ (Şef) M e h m e t GÜNYÜZLÜ O s m a n SEVİM Abdülkadir Ş E N E L Resimleme Enis KARAKAYA / M . A . (Şef) A h m e t AKMAN Y.Doç.Dr. Hüsamettin AKSU Dr. Nebi BOZKURT Haluk KARGI / M . A. Çizim BİLGİ İŞLEM S O R U M L U S U Operatörler Oğuz KALLEK Prof.Dr. M. Saim Y E P R E M Mustafa AFACAN E n d e r BOZTÜRK S e m a DOĞAN Mustafa DURSUN Hüseyin KARAER S e b i l e KURTULDU Coşkun YILDIRIMTÜRK KÜTÜPHANE v e DOKÜMANTASYON SORUMLUSU Prof.Dr. İsmail E. E R Ü N S A L KÜTÜPHANE v e DOKÜMANTASYON MÜDÜRLÜĞÜ Kütüphane Ayhan AYKUT (Müdür) R e c e p YILMAZ (Şef) Meliha ÇETİNÖZ Nuray FİLİZ Nâgihan KOÇ Nedret TOPÇU Çetin TÜYLÜ Ali Yücel YÜRÜK Satın Alma Cemil Cahit CAN (Şef) Ekrem ARSLAN Süreli Yayınlar v e M ü b â d e l e Dokümantasyon Selahattin ÖZTÜRK (Şef) M. Birol Ü L K E R (Şef) Cemal T O K S O Y S İ P A R İ Ş v e TAKİP M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü F e r m a n KARAÇAM (Müdür) S a b a h a t t i n YENİCE (Şef) Metin ALTINOK Ş. M e m d u h G Ü Z E L E R MUHASEBE MÜDÜRLÜĞÜ Erdal İŞCAN (Müdür) S a v a ş DEMİRAY Bilal SALMAN M e h m e t ŞEVİK PERSONEL v e İDARÎ İŞLER MÜDÜRLÜĞÜ Yakup KAHRAMAN (Müdür) M. Hanefi DİLMAÇ Aysel YALÇIN DAĞITIM v e PAZARLAMA DİVANTAŞ Galip SARI (Genel Müdür) B e h ç e t BEYAZITOĞLU (Mali ve İdarî İşler Müdürü) Abdurrahman TAŞKALE (Satın Alma ve Teknik İşler Müdürü) MERKEZ İLİM v e REDAKSİYON HEYETLERİ ÜYELERİ Cemil AKPINAR (İlimler Tarihi) Prof.Dr. E t h e m Ruhi FIĞLALI (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) Doç.Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Doç.Dr. H a s a n AKSOY (Türk Dili ve Edebiyatı) Fuat G Ü N E L (Dinler Tarihi) Prof.Dr. Abdülkadir ÖZCAN (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Ö m e r Faruk AKÜN (Türk Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Yusuf HALAÇOĞLU (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Dr. Azmi ÖZCAN (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Nurettin ALBAYRAK (Türk Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Ö m e r Faruk HARMAN (Dinler Tarihi) Y.Doç.Dr. Nuri ÖZCAN (İslâm Sanatları/Mûsiki) Dr. Tayyar ALTI KULAÇ (Tefsir) Prof.Dr. Ekmeleddin İHSANOĞLU (İlimler Tarihi) Dr. A h m e t ÖZEL (Fıkıh) Dr. Harun ANAY (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Prof.Dr. M e h m e t İPŞİRLİ (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Dr. Sait ÖZERVARLI (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) Prof.Dr. M. Akif AYDIN (Fıkıh) Alim KAHRAMAN (Türk Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Mustafa ÖZKAN (Türk Dili ve Edebiyatı) Doç.Dr. Halis AYHAN (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Dr. Cengiz KALLEK (Fıkıh) Dr. M e h m e t Ali SARI (Tefsir) Dr. M e h m e t AYKAÇ (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. M. Yaşar KANDEMİR (Hadis) Doç.Dr. Muhittin SERİN (İslâm Sanatları/Hat) Nihat AZAMAT (Tasavvuf) Prof.Dr. Mustafa KARA (Tasavvuf) Prof.Dr. Ahmet TOPALOĞLU (Türk Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Ali BARDAKOĞLU (Fıkıh) Prof.Dr. Havreddin KARAMAN (Fıkıh) Prof.Dr. Bekir TOPALOĞLU (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) C e m a l BAYAK (Türk Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. M a h m u t KAYA (İlimler Tarihi, İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Doç.Dr. Tevfik Rüştü TOPUZOĞLU (Arap Dili ve Edebiyatı) Doç.Dr. Mustafa L. BİLGE (İslâm Ülkeleri Coğrafyası) Doç.Dr. İdris BOSTAN (İslâm Ülkeleri Coğrafyası) Dr. Ş. Tufan BUZPINAR (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Doç.Dr. Mustafa ÇAĞRICI (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Doç.Dr. Hulüsi KILIÇ (Arap Dili ve Edebiyatı) Dr. Ferhat KOCA (Fıkıh) Dr. Ali K Ö S E (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Prof.Dr. Metin TUNCEL (İslâm Ülkeleri Coğrafyası) Y.Doç.Dr. Zülfikar TÜCCAR (Arap Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Günay T Ü M E R (Dinler Tarihi) Y.Doç.Dr. Abdullah UÇMAN (Türk Dili ve Edebiyatı) Doç.Dr. İsmail D U R M U Ş (Arap Dili ve Edebiyatı) Rıza KURTULUŞ (İslâm Ülkeleri Coğrafyası, Fars Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Feridun EMECEN (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Günay KUT (Türk Dili ve Edebiyatı) Doç.Dr. Mustafa UZUN (Türk Dili ve Edebiyatı) Sargon E R D E M (İslâm Sanatları/Müteferrik) Y.Doç.Dr. İlhan KUTLUER (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Dr. İlyas ÜZÜM (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) Y.Doç.Dr. M u h a m m e d EROĞLU (Tefsir) Prof.Dr. Cevdet KÜÇÜK (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Doç.Dr. Yusuf Şevki YAVUZ (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL (Türk Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. M. Orhan O KAY (Türk Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Tahsin YAZICI (Fars Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Semavi EYİCE (İslâm Sanatları/Mimari) Dr. Salim ÖĞÜT (Fıkıh) Prof.Dr. M. Saim Y E P R E M (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) Prof.Dr. Mustafa FAYDA (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Doç.Dr. Mustafa ÖZ (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) Doç.Dr. Metin YURDAGÜR (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) Prof.Dr. Süleyman ULUDAĞ (Tasavvuf) GENEL KISALTMALAR a.e. a.g.e. AK Akk. Alm. a.mlf. Arm. Ar. aş.bk. AÜ a.y. AY b. BA bibi. bk. bl. bs. c. çz. d. der. DİE. DTCF EAUİF ed. Ed. Fak. EÜ Evr. Far. fas. Fr. FY Gr. h. hak. haz. Aynı eser Adı geçen eser Arazi Kanunnâmesi Akkadca Almanca Aynı müellif Ârâmîce Arapça Aşağıya bakınız Ankara Üniversitesi Aynı yer Arapça Yazmalar Bin, İbn Başbakanlık Osmanlı Arşivi Bibliyografya Bakınız Bölüm Basım, baskı, tab' Cilt Çizim Doğum, doğumu Derleyen, derleme Devlet İstatistik Enstitüsü Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Erzurum Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Editör Edebiyat Fakültesi Erciyes Üniversitesi Evrak (Arşiv) Farsça Fasikül Fransızca Farsça Yazmalar Grekçe Hicrî Hakkında Hazırlayan hk. hş. Hz. İbr. İng. İSAM İsp. İÜ k. Kar. krş. Ks. Ktp. Lat. İv. m. md. m.ö. m.s. MS MÜ MÜİF nr. nşr. Or. ö. p. PTT r. rs. Rus. s. salt. s.nşr. St. str. Sum. SÜ Hüküm (Arşiv) Hicrîşemsî Hazreti İbrânîce İngilizce İslâm Araştırmaları Merkezi İspanyolca İstanbul Üniversitesi Kitap Karton (Arşiv) Karşılaştırınız Kısım (Arşiv) Kütüphane, kütüphanesi Latince Levha Milâdî Madde Milâttan önce Milâttan sonra Manuscript Marmara Üniversitesi Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Numara Neşreden (Tahkik eden) Oriental Ölümü, ölüm tarihi Paragraf Posta Telefon Telgraf Rûmî Resim Rusça Sayfa Saltanat yılları sadeleştirilmiş neşir Saint Satır Sumerce Selçuk Üniversitesi sy. ŞŞT tah. TBMM TC TDK Tİ EM TMK trc. TRT ts. TSM TSMA TSMK TTK tür. yer. TY UÜ vb. vd. v.dğr. VGMA vr. yyk.bk. Zrf. — • ... /... ... — * ... Sayı Şehinşahî Türkçe Tahminî Türkiye Büyük Millet Meclisi Türkiye Cumhuriyeti Türk Dil Kurumu Türk ve İslâm Eserleri Müzesi Türk Medenî Kanunu Tercüme, tercüme eden Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Tarihsiz Topkapı Sarayı Müzesi Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türk Tarih Kurumu Türlü yerde, birçok yerde Türkçe Yazmalar Uludağ Üniversitesi Ve benzeri Ve devamı Ve diğerleri. diğer nâşir veya naşirler Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi Varak Yıl Yukarıya bakınız Zarf (Arşiv) .... baskısından ofset yayımı devam ediyor Önce/sonra (yayım yeri) İki yerde yayımlanıyor Madde başı BİBLİYOGRAFYA KISALTMALARI A4 Aylık Ansiklopedi, I-V, İstanbul 1 9 4 4 - 5 0 . A4S Asları and African Studies, Jerusalem 1 9 6 5 — AAS B r a t Aslan and African Bratislava 1 9 6 5 - Studies, Abdülazîz e l - B u h â r î , Keşfü'l-esrâr Abdülazîz b. Ahmed b. Muhammed el-Buhârî, calâ Keşfü'l-esrâr Üsuli'i-Pezdeüî, I-İV, İstanbul 1308. ' Abdülhay el-Hasenî, Nüzhetü 'l-havitır Abdülhay b. Fahreddin b. Abdülali el-Hasenl, Hüzhetü'l-hauâtır ue behcetü'l-mesâmf ue'n-neuâzır (nşr. Ebü'l-Hasan Ali en-Nedvî), I-VIH, Haydarâbâd 1 3 5 0 - 9 0 / 1 9 3 1 - 7 0 . Abdülhay e l - K e t t â n î , Fihrisü'l-fehâris Muhammed Abdülhay b. Abdülkeblr el-Kettânl, Fihrisü'l-fehâris üe'i-eşbât ue m u c c e m ü ' i - m e c â c i m ue'l-meşîhât üe'l-müselseiât (nşr. İhsan Abbas), I-III, Fas 1347 — Beyrut 1 4 0 2 / 1 9 8 2 . Abdülhay e l - K e t t â n î , et-Terâtîbü'l-idâriyye Muhammed Abdülhay b. Abdülkeblr el-Kettânî, et-Terâtîbü'l-idâriyye (SSizâmui hükümeti'n-nebeuiyye), MI, Rabat 1 3 4 6 — Beyrut, ts. (Dârüî-Kitâbi'l-Arabî). Abdülhay e l - K e t t â n î , et-Terâtîbü'l-idâriyye (Özel) Muhammed Abdülhay b. Abdülkeblr el-Kettânl. et-Terâtîbü'l-idâriyye: Hz. Peygamber'in Yönetiminde Sosyal Hayat ue Kurum/ar (trc. Ahmet Özel), I-III, istanbul 1 9 9 0 - 9 3 . Abdülkadir el-Bağdâdı, Hizânetü'l-edeb Abdülkadir b. Ömer el-Bağdâdî, Hizânetü'l-edeb ue lübbü lübâbi lisâni'l-'Arab (nşr. Abdüsselâm M. Hârûn), I-XII, Kahire 1967-86. Abdülkadir el-Bağdâdî, Hizânetü'l-edeb (Bulak) Abdülkadir b. Ömer el-Bağdâdî, Hizânetü'l-edeb ue lübbü lübâbi lisâni'l-'Arab, I-IV, Bulak 1299. Abdürrezzâk es-San'ânî, el-Muşannef Ebü Bekir Abdürrezzâk b. Hemmâm b. NâfT es-San'ânî, el-Muşannef (nşr. Habîbürrahman el-A'zamî), I-XI, Beyrut 1971-75, 1403/1983. ABr. Ana Britannica: Genel Kültür Ansiklopedisi, istanbul 1 9 8 6 - 9 0 . I-XXII, Aclünî, Keşfü'l-hafâ' İsmail b. Muhammed el-Aclûnî, Keşfü'l-hafa ve müzîlü'l-libâs amme'ştehere mine'l-ehâdîş calâ elsineti'n-nâs (nşr. Ahmed el-Kalâş), I-II, Halep, ts. (Mektebetu t-Türâsi'l-islâmî); Beyrut 1351-52. Adıvar, Osmanlı Türklerinde tüm Abdülhak Adnan Adıvar. Osmanlı Türklerinde ilim, Paris 1 9 3 9 ; istanbul 1943, 1970. Adıvar, Osmanlı Türklerinde İlim ( K a z a n c ı g i l ) Abdülhak Adnan Adıvar, Osmanlı Türklerinde ilim (haz. Aykut Kazancıgil — Sevim Tekeli), İstanbul 1982 (geliştirilmiş 4. bs.). Ahbârü'd-devleti's-Selcûkıyye Ali b. Nâsır el-Hüseynî [?], Ahbârü'd-deuleti's-Selcûkıyye inşr. Muhammed ikbal), Lahor 1 9 3 3 ; Beyrut 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . Ahbârü 'd-deuleti's Selcükıyye (Lugal) Ali b. Nâsır el-Hüseynî [?], Ahbârü'd-deuleti's-Selçûkiyye (trc. Necati Lugal), Ankara 1943. A h m e d b. Hanbel, el-c/le!(Vasiyyullah) Ahmed b. Hanbel, Kitâbü'l-C ilel ue macrifetü'r-ricâi (nşr. Vasiyyullah b. Muhammed Abbas), l-III, Beyrut-Riyad 1 4 0 8 / 1 9 8 8 . Al Ars Islamica, sy. 1-16, Michigan 1934-51. Aksarâyî, Müsâmeretü 'l - ahbâr Kerîmüddin el-Aksârâyî, Müsâmeretü'i ahbâr ue müsâyeretü'l-ahyâr: Moğollar Zamanında Türkiye Selçukluları Tarihi (nşr. Osman Turan), Ankara 1944. Al bayrak. Osmanlı Ulemâsı Sadık Albayrak, Son Deuir Osmanlı Ulemâsı, I-V, İstanbul 1980-81. Ali Haydar, Dürerü'l-hükkâm Ali Haydar Efendi (Küçük). Dürerü'l-hükkâm şerhu Mecelleti'l-ahkâm, I-IV, İstanbul 1330. Âlüsî, Rûhu'l-me'ânî Şihâbüddin Mahmûd el-Âlûsî, Rühu'l-me 'âni fî tefsîri'l-Kur'âni'lcazîm ue's-sebci'l-mesânî, l-XXX, Bulak 1301. Amasya Târihi Hüseyin Hüsâmeddin [Yasar], Amasya Târihi, l-IV, istanbul 1 3 2 7 - 3 0 (IV. cildin bakiyyesi, İstanbul 1935). Atâî, Zeyl i Şekâik Nev'îzâde Atâullah (Atâî), Hadâiku'l-hakâik fî tekmileti'ş-Şekâlk (nşr. Abdülkadir Özcan), II, İstanbul 1989. Âmidî, el-lhkâm Seyfeddin el-Amidî, el-lhkâm fî usûli'l-ahkâm, I-IV, Kahire 1 3 8 7 / 1 9 6 8 ; Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . Attâr, Tezkiretü'l-evliya' Fendüddin Attâr. Tezklretü'l-euliyâ', Tahran 1 3 4 6 h§. AÜİFD Ankara (Jniuersitesi ilâhiyat Fakültesi Dergisi, Ankara 1 9 5 2 - Âmidî, el-Mü'telif Ebü'l-Kâsım Hasan b. Bişr el-Âmidî, ei-Mü'telif ve'l-muhtelif fî esmâ' iş-şucarâ' ue künâhüm ue elkâblhim ue ensâbihim ue baczı şicrihim (nşr. F. Krenkow), Kahire 1 3 5 4 — Beyrut 1 4 0 2 / 1 9 8 2 . Avfı, AO Açta Orlentalla, Copenhagen 1923 — Arei, Türk Musikisi H. Sâdeddin Arei, Türk Nazariyatı Dersleri, Ankara 1991. Acyânü'ş-Şîca Muhsin el-Emîn, A'yânü'ş-Şî'a (nşr. Hasan el-Emîn), I-XI, Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Mûsikîsi Ar. O Archiu Orlentâini, Lübâb Muhammed b. Muhammed el-Avfî, Lübâbü'l-elbib (nşr. E. G. Browne — Muhammed Kazvînî), London 1 9 0 2 - 1 9 0 6 . Praha 1 9 2 9 - Ar.Ott. Archloum Ottomanicum, Den Hague 1969 Artuk, Islâmî Sikkeler Katalogu İbrahim Artuk - Çevriye Artuk. istanbul Arkeoloji Müzeleri Teşhirdeki islâmî Sikkeler Katalogu, MS, İstanbul 1 9 7 0 - 7 4 . As.Af. Asian Affairs, sy. 56, London 1970 — (krş. /CAS, IRCAS). Asitâne Tekkeleri Âsitâne-İAliyye ue Bllâd-ı Selâse'de Kâin Elan Meucûd ue Muhterlk Olmuş Tekkelerin İsim ue Şöhretleri ue Mukâbele-i Şerîfe Günleri Beyân Olunur, istanbul 1256. Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ or Tezkere of'Âşık Çelebi (nşr. G. Meredith-Owenş), London 1971.  ş ı k p a ş a z â d e , Târih Âşıkpaşazâde, Teuârîh-i Âi-i Osmân (nşr. Alî Bey), istanbul 1332.  ş ı k p a ş a z â d e , Târih (Atsız) Âşıkpaşaoğlu Ahmed Âşıkî, Teuârîh-i Âl-i Osmân (Osmanlı Tarihleri I, s. 77-318, nşr. Çiftçioğlu N, Atsız), istanbul 1949. A t â Bey, Târih Tayyarzâde Atâ Bey. Târih, I-V, İstanbul 1 2 9 2 - 9 3 . Ayn Ali, Kavânîn-i Âl-i Osmân Ayn Ali Efendi, Kauânîn-i Âl-i Osmân der Hulâsa-i Mezâmîn-l Defter-i Dîuân istanbul 1 2 8 0 — İstanbul 1979. Ayn Ali, Risale-i Vazlfehorân Ayn Ali Efendi. Risâle-i Vazîfehorân ue Merâtlb-i Bendegân-ı Âl-l Osmân [Kavânîn-i Al-i Osmân içinde) İstanbul 1 2 8 0 — İstanbul 1979. Ayvansarâyî. Hadtkatü'l-cevâmi' Hüseyin Ayvansarâyî, Hadîkatü'l-ceuâmi', İTİ, istanbul 1281. Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Selâtîn Hüseyin Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Selâtîn ue Meşâhîr-i Ricâl (nşr. Fahri Ç. Derin), istanbul 1 9 7 8 . Ayverdi, Avrupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri I Ekrem Hakkı Ayverdi v.dğr., Aurupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri: Romanya, Macaristan, istanbul 1977. Ayverdi, Avrupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri Ekrem Hakkı Ayverdi v.dğr., Aurupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri: Yugoslauya, İstanbul 1981. II-IH Ayverdi, Avrupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri IV Ekrem Hakkı Ayverdi, Aurupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri: Bulgaristan, Yunanistan, Arnauutluk, İstanbul 1982. Ayverdi, Fâtih Devri Hattatları Ekrem Hakkı Ayverdi, Fâtih Hattatları ue Hat Sanatı, İstanbul 1 9 5 3 . Deuri Ayverdi, Fâtih Devri BA, D.BRZ Mimarîsi Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Defterî Büyük Rûznâmçe Kalemi. Ekrem Hakkı Ayverdi, Fâtih Deuri Mi'mârîsi, İstanbul 1953, 1970 (genişletilmiş baskı). Ayverdi, O s m a n l ı Mimarisi / Ekrem Hakki Ayverdi, İstanbul Mimarî Çağın m Menşei Osmanlı Mimârîsinin İlk Deuri: 630-805 (1230-1402), İstanbul 1966. Ayverdi, Osmanlı Mimarîsi II Ekrem Hakkı Ayverdi, Osmanlı Mi'mârîsinde Çelebi ve İL Sultan Murad Devri: 806-855 (1403-1451), İstanbul 1972. Ayverdi, Osmanlı Mimarîsi III-IV Ekrem Hakkı Ayverdi, Osmanlı Mi'mârîsinde Fâtih 855-886 (1451-1481), İstanbul 1973-74. Azîmâbâdî, Deuri: QAvnü,l-macbûd Muhammed Eşref b. Emir — Muhammed Şerrısü'l-Hak b. Emfr, cAunul-macbüd(nşr. Abdurrahman Muhammed Osman), l-XIV, Medine 1 3 8 8 - 8 9 / 1 9 6 8 - 6 9 . BA Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İstanbul. BA, A .AMD Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Âmedî Kalemi. BA, A.BKT Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Büyük ve Küçük Tezkireci. BA, A.DFE Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Defterhâne-i Âmire Kalemi. BA, A.DVN Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Divan (Beylikçi) Kalemi. BA, A.MKT Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Sadâret Mektûbî Kalemi. BA, A.NŞT Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Nişan (Tahvil) Kalemi. BA, A.RSK Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Ruûs Kalemi. BA A.RST Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dîvân-ı Hümâyun ve Bâb-ı Âsafî Reîsülküttâblık Kalemi. BA, BEO Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Âlî Evrak Odası. BA, D.BMK Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Defterî Başrnukâtaa Kalemi. Bâkıllânî. l'cSzû'l-Kur'ân Beliğ, (Sakr) BA, D.BŞM Muhammed b. Tayyib el-Bâkıliânî. İ'câzü'l-Kur'ân (nşr. Seyyid Ahmed Sakr), Kahire 1954, 1963, 1972. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Defterî Başmuhasebe Kalemi. Bâkıllânî, el-tnşâf Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Defterî Haremeyn Muhasebesi Kalemi. Muhammed b. Tayyib el-Bâkıllânî, el-İnşâf fî mâ yecibü ftikâdüh uelâ yecûzü'l-cehlü bih (nşr. M. Zâhid Kevserî), Kahire 1 3 8 2 / 1 9 6 3 . BA, D.KRZ Banarlı, RTET Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Defterî Küçük Rûznâmçe Kalemi. Nihad Sâmi Banarlı, Resimli Türk Edeblyâtı İstanbul 1 9 7 1 - 7 9 . BA, D.HMH Târihi, I-II, BA, D.MKF Barkan, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Defterî Mevkufat Kalemi. Ömer Lutfi Barkan, XV ue XVI ncı Asırlarda Osmanlı imparatorluğunda Ziraî Ekonominin Hukukî ue Malî Esasları: Kanunlar I, İstanbul 1943. BA, D.TŞF Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâb-ı Defterî Teşrifat Kalemi. Kanunlar Bayur, Hindistan BA, DCİİT Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dosya CJsulü İrade Tasnifi. BA, HH Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hatt-ı Hümâyûn. BA, KK Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Kâmil Kepeci Tasnifi. BA, MAD Tarihi Yusuf Hikfnet Bayur, Hindistan Tarihi, I-IÎI, Ankara 1940. Bedevî, Meu sû 'stü'(- müsteşrikin Abdurrahman Bedevî, Meusû zatui müsteşrikin, Beyrut 1984. Bedrân, Tehzîbü Târihi Dımaşk BA, MD Abdülkadir Bedrân, Tehzîbü Târihi Dımaşkı'l-kebîr l'ibn 'Asâkir'l-Vl, Beyrut, ts. (Dârü'I-Mesîre). Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mühimme Defteri. Bekri. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mâliyeden Müdevver Defterler. BA, TD Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tahrir Defteri. BA, YEE Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Yıldız Esas Eurakı. Babinger, GOW Franz Babinger, Dle Geschichtsschreiber der Osmanerı urıd Ihre Werke, Leipzig 1927. Babinger (Üçok) Franz Babinger, Osmanlı Tarih Yazarları ue Eserleri (trc. Coşkun Üçok), Ankara 1982. Bâbür, Vekâyl' (Arat) Gâzr Zâhirüddin Muhammed Bâbür, Vekayi: Babur'un Hâtıratı (trc. ve nşr. Reşit Rahmeti Arat), MI, Ankara 1 9 4 3 - 4 6 . Bâcı, Ihkâm (Türkî) Ebü'l-Velîd Süleyman b. Halef el-Bâcl, İhkâmul-fuşül fî ahkâmı l-uşül (nşr. Abdülmecîd Türkî), Beyrut 1 4 0 7 / 1 9 8 6 . Bağdadî, el-Fark (Abdülhamîd) Abdülkâhir el-Bağdâdî, el-Fark beyne'l-fırak (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamîd), Kahire, ts. (Mektebetü Dâri't-Türâs). Bağdadî, üşıllü'd-dîn Abdülkâhir el-Bağdâdî, İstanbul 1346. Bâkıllânî, üsûlü'd-dîn, l'câzü'l-Kur'ân Muhammed b. Tayyib el-Bâkıllânî, İ'câzul-Kur'ân (Süyûtî, el-itkSn içinde), I-II, Kahire 1318. el-Mesâlik Güldeste ismâil Beliğ, Güldeste-i Rıyâz-ı irfân ue Vefeyât-ı Dânişuerân-ı Hâdiredân, Bursa 1302. BEO Bulletin d'etudes Orientales Instltut Français de Damas, Damas - Beyrouth 1931 — Beyânî, Hoşnüvîsân Mehdi Beyânî, Ahuâl üÂsâr-ı Hoşnüuîsân, I-IV, Tahran 1363 hş. Beyâzîzâde, Işârâtü'l-merâm Beyâzîzâde Ahmed Efendi, işarâtü'l-merâm min *ibârâti'l-/mâm (nşr. Yûsuf Abdürrezzâk), Kahire 1 3 6 9 / 1 9 4 9 . Beyhakî, el-Esmâ' ve'ş-şıfât Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakı". Kitâbul-Esmâ3 ue's-sıfât, Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 4 . ' ' Beyhakî. el-Esmâ' ve'ş-şıfât (İmâdüddin) Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakî, Kitâbul-Esmâ3 ue'ş-şıfât (nşr. İmâdüddin Ahmed Haydar), I-lf, Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . Beyhakî, es-Sünenü'l- kübrâ Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakî, es-Sünenü'l-kübrâ, I-X, Haydarâbâd 1344. Beyhakî. Tetimme İbn Funduk Ali b. Zeyd el-Beyhakî, Tetimme-i Şıvânü'l-hikme (nşr. Muhammed Şefi'), Lahor 1351. Bezzâzî, el-Fetâoâ Ebü Ubeyde el-Bekrî, Kitâbü'l-Mesâlik ue'l-memâlik (nşr. A. P. van Leeuwen — A. Ferre), I-II, Tunus 1992. İbnüT-Bezzâz el-Kerderî, el-Câmi' u'l-uecîz (el-Fetâva'l-Hindiyye içinde), IV-VI, Bulak 1310. Bekri. Mu 'cem Bilmen, Ebü Ubeyd el-Bekrî, Mu^cemü me'sta'cem min esmâ' i'l-bilâd ue'l-meuâzı (nşr. Mustafa es-Sekkâ), I-IV, Kahire 1 3 6 4 - 7 1 / 1 9 4 5 - 5 1 . Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuki İslâmiyye ue Istılâhatı Fıkhiyye Kamusu, I-VI, İstanbul 1949-52. Bekri. Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuki İslâmiyye ve Istılâhatı Fıkhiyye Kamusu, l-VIII, istanbul 1985. el-Muğrib Ebü Ubeyd el-Bekrî, el-Muğrib fî zikri bilâdi İfrîkıyye ue'l-Mağrib: Description de TAfrlgue septentrlonale (nşr. ve trc. Mac-Guckin de Slane), MI, Algiers 1857, 1910 (el-Mesâlik'in Kuzey Afrika ile ilgili bir bölümü). Belâzüri, Ensâb Ahmed b. Yahyâ el-Belâzürî, Ensâbü'l-pşrâf I (nşr. Muhammed Hamîdullah), Kahire 1959; II (nşr. Muhammed Bakır el-Mahmûdî), Beyrut 1 9 7 4 ; 111 (nşr. Abdülazîz ed-Dûrî), Beyrut 1 3 9 8 / 1 9 7 7 - 7 8 ; N/l (nşr. ihsan Abbas), Beyrut 1 4 0 0 / 1 9 7 9 ; IV/A (197D-IV/B (nşr, M. Schloessinger), Kudüs 1 9 3 8 ; V (nşr. S. D. F. Goitein), Kudüs 1936. Belâzüri, Fütûh (Fayda) Ahmed b. Yahyâ el-Belâzürî, Fütühu'l-büldân (trc. Muştala Fayda), Ankara 1987. Belâzüri, Fütûh (Rıdvan) Ahmed b. Yahyâ el-Belâzürî, Fütühu'l-büldân (nşr. Rıdvan Muhammed Rıdvan), Kahire 1932. Bilmen, Kamus Kamus2 Bilmen. Tefsir Tarihi Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi\ I-II, istanbul 1973-74. Bosworth, İslâm Devletleri Tarihi C. E. Bosvvorth, İslâm Deuletleri Tarihi Kronoloji ue Soykütüğü El Kitabı (trc. Erdoğan Merçil — Mehmet İpşirli), İstanbul 1980. Brockelmann, GAZ, Cari Brockelmann, Geschichte der Arabischen Litteratur; I-II, Leiden 1943-49. Brockelmann, GAL (Ar.) Carî Brockelmann. Târîhu'l-edebl'l-cArabî (trc. Abdülhalîm en-Neccâr — Seyyid Ya'küb Bekr — Ramazan Abdüttevvâb), I-VI, Kahire 1983. Brockelmann. GAL Suppl. Cari Brockelmann, Geschichte der Arabischen Litteratur Suoplementband, Mil, Leiden 1937-42. Brovvne. LHP E. G. Browne, A Literary History ofPersia, I-İV, Cambridge 1924. BS Balkan Studies, Thessaloniki 1 9 6 0 — BSMES British Society for Middle Eastern London 1 9 7 6 - Studies, BSOAS Bulletln ofthe School Oriental and African London 1917 - of Studies, BTTD Belgelerle Türk Tarihi İstanbul 1967 - Dergisi, Buhârî, (Danâvî) Muhammed b. İsmâil el-Buhârf, Kitâbuçt-Du'afâ* i'ş-şağîr (nşr. Bûrân ed-Danâvî), Beyrut 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . ed-Ducafâ* Buhârî, ed-Ducafâ* (Zâyed) Muhammed b. İsmâil e!-Buhârî, Kitâbud-Du'afâ* i'ş-şağîr (nşr. Muhammed İbrahim Zâyed), Beyrut 1 4 0 6 / 1 9 8 6 . Buhârî, et Târîhu'l-kebîr Muhammed b. İsmâi! el-Buhârî, Kitâb ü 't- Târihi 7- kebîr (nşr. Abdurrahman b. Yahya el-Yemânîv.dğr.), I-IX, Haydarâbâd 1 3 6 0 - 8 0 / 1 9 4 1 - 6 0 . Buhârî, et-Târîhu'ş-sağ îr Muhammed b. İsmâii el-Buhârî, et-Târîhu ş - sağır (nşr. Mahmüd ibrahim Zâyed), 1-11, Kahire 1 3 9 6 - 9 7 / 1 9 7 6 - 7 7 . B u h ü t î , Keşşâfü'lkınâc Mansûr b. Yûnus el-Buhûtî, can Keşşâfü'l-kınâc metni'l-İknâc (nşr. Hilâl Musaylihî Mustafa Hilâl), I-Vi, Beyrut 1 4 0 2 / 1 9 8 2 . Burhan-1 Kâtı' Tercümesi Muhammed Hüseyn-i Tebrîzî, Tibyân-ı Nâfi' der Terceme-i Burhân-ı Kâtı (trc. Âsim Efendi), İstanbul 1268. B ü n d â r î , Zübdetü 'n-Nuşra Kıvâmeddin Feth b. Ali el-Bündârî, Zübdetü'n-Nuşra ve nuhbetul-'Uşra (nşr. M. Th. Houtsma), Leiden 1889. Bündârî, Zübdetü'n-Nusra (Bursları) Kıvâmeddin Feth b. Ali el-Bündârî, Zübdetü'n-Nuşra ve nuhbetü'l-cUşra: Irak ue Horasan Selçukluları Tarihi [trc. Kıvâmeddin Burslan), İstanbul 1943. Câmî, Nefehât Abdurrahman-ı Câmî, Nefehâtul-üns min hazarâti'l-kuds (nşr. MehdîTevhîdî Pür), Tahran 1337 hş. Clauson, Dictionary Sir Gerard Clauson, An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford 1972. CDTA Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi (haz. İletişim Yayınları), I-X, İstanbul 1983. Cuinet Vital Cuinet, La Turquie dAsie: Geographie Administrative, I-İV, Paris 1891-94. cAcâ3ibü'l-âşâr Cebertî, Abdurrahman b. Hasan el-Cebertî, C :> Târîhu acâ ibi'l-âşâr fi't-terâcim ve'l-ahbâr, l-iü, Beyrut, ts. (Dârü'l-Fâris). Cehşiyârî, el-Vüzerâ3 ve'l-küttâb Muhammed b. Abdûs el-Cehşiyârî, Kitâb ü'l-Vüzerâ3 ve'l-küttâb (nşr. Mustafa es-Sekkâ — İbrahim el-Ebyârî — Abdülhafîz ŞelebT), Kahire 1 4 0 1 / 1 9 8 0 . Celâlzâde, Tabakâtü 'l-memâlik Celâlzâde Mustafa Çelebi, Tabakâtü'l-memâlik ue derecâtul-mesâlik (nşr. P. Kappert), Wiesbaden 1981. Cessâs, Ahkâmü'l-Kur°ân Ebû Bekir Ahmed b. Ali er-Râzî e!-Cessâs, Ahkâmü'l-Kur3 ân, Mil, İstanbul 1335-38. Cessâs, Ahkâmü'l-Kur3 ân ( K a m h â v î ) Ebû Bekir Ahmed b. Ali er-Râzî el-Cessâs, Ahkâmü'l-Kur* ân (nşr. Muhammed es-Sâdık Kamhâvî), İ-V, Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . Cevâd Ali, el-Mufaşşal Cevâd Ali, el-Mufassal fî târîhi'l-cArab kable'l-İslâm, l-IX,' Beyrut 1 9 6 8 - 7 2 . Cevdet, Ma'rûzât Ahmed Cevdet Paşa, Ma'rûzât (nşr. Yusuf Halaçoğlu), İstanbul 1980. Cevdet, Târih Ahmed Cevdet Paşa, Târih, I-XII, İstanbul 1309. Cevdet, Tezâkir Ahmed Cevdet Paşa, Tezâkir (nşr. M. Cavid Baysun), MV, Ankara 1953-57. Cevheri, eş-Şıhâh İsmâil b. Hammâd el-Cevherî. eş-Şıhâh: Tâcü'l-luğa oe sıhâhu'l-cArabiyye, 1-V1I, Kahire 1 3 7 6 - 7 7 / 1 9 5 6 - 5 7 . Cezzâr, Medâhilü'l-müellifin Fikrî Zekî el-Cezzâr, Medâhilü'l-mü^ellifîn ve'l-a lâmi'l-cArab hattâ câm 1215 h. - 1800 m., 1 - , Riyad 1 4 1 1 - / 1 9 9 1 Büyük Türk Klâsikleri Büyük Türk Klâsikleri (Ötüken Neşriyat), I-X, İstanbul 1 9 8 5 - 9 0 . Chejne, Müslim Spain Anwar G. Chejne, Müslim Spain: Its History and Culture, Minneapolis 1974. BZ Byzantinische München 1 8 9 2 CHIr. The Cambridge History of Iran, l-Vll, Cambridge 1 9 6 8 - 9 1 . Zeitschrift, - Câhiz, el-Beyân ve't-tebyîn Amr b. Bahr el-Câhiz, eiBeyân ve't-tebyîn (nşr. Abdüsselâm M. Hârûn), I-IV, Kahire 1 3 8 8 / 1 9 6 8 . CHIs. The Cambridge History of (ed. P. M. Holt — Ann K. S. Lambton — B. Lewis), I/A-B, II/A-B, Cambridge 1970. islam Cumahî, Fuhülü'ş-şubara' Muhammed b. Sellâm el-Cumahî. Tabakâtü fuhûli'ş-şucarâ3 (nşr. Mahmüd Muhammed Şâkir), MI, Kahire 1 3 9 4 / 1 9 7 4 . Cürcânî, Şerhu 'l-Meoâkıf Seyyid Şerîf el-Cürcânî, Şerhu'l-Mevâkıf, MI, İstanbul 1292. Cüveynî. el-Burhan İmâmü'l-Haremeyn Abdülmelik el-Cüveynî, el-Burhân fî uşüli'l-fıkh, l-ll (nşr. Abdülazîm ed-Dîb), Devha 1399. Cüveynî, el-îrşâd (Muhammed) İmâmü'l-Haremeyn Abdülmelik el-Cüveynî, el-İrşâd ilâ kavâtı'i'l-edille fî uşûli'l-ictikâd (nşr. Muhammed Yûsuf Musâ — Ali Abdülmün'im Abdülhamîd), Kahire-Bağdad 1 3 6 9 / 1 9 5 0 . C. Zeydân, Âdâb Corcî Zeydân, Târîhu âdâbi'l-luğati'l-':Arabiyye, I-IV, Beyrut 1983. C. Zeydân, Âdâb (Dayf) Corcî Zeydân, Târîhu âdâbi'l-lügati'l-'Arabiyye (nşr."Şevki Dayf), I-1V, Kahire 1957. C. Zeydân, Medeniyyet-i İslâmiyye Corcî Zeydân, Medeniyyet-i İslâmiyye Târihi (trc. Zeki Mugâmiz), I-V, İstanbul 1328-30. Dabbî. Buğyetü 7mültemis Ahmed b. Yahyâ ed-Dabbî, Buğyetü'i mültemis fî târihi ricâli ehli'l-Erıdelüs (nşr. F. Codera — I. Ribera), Madrid 1885. Danişmend, Kronoloji İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, I-IV, İstanbul 1 9 4 7 - 5 5 . Danişmend, Kronoloji2 İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, 1-V; VII: Batı Dillerinde Osmanlı Tarihleri, İstanbul 1971-72. Dâvûdî, Tabakâtü'lmüfessirîn Muhammed b. Ali ed-Dâvûdî, Tabakâtü'l-müfessirîn (nşr. Âli Muhammed Ömer), 1-H, Kahire 1 3 9 2 / 1 9 7 2 . Dâvudî, Tabakâtü'l-müfessirîn (Lecne) Muhammed b. Ali ed-Dâvûdî, Tabakâtü' l- müfessirîn (nşr. Lecne mine'i-ulemâ'), I-II, Beyrut, ts. (Dârü'l-Kütübi'l-iImiyye). DB Dictionnaire de (a Bible, I-V, Paris 1912. DCR A Dictionary of Comparative Religion, London 1970. Derdîr, eş Şerhu'l-kebîr Ebü'l-Berekât Ahmed ed-Derdîr, calâ eş-Şerhu'l-kebîr Muhtaşari'l-İmâm Halîl (Desûkî, Hâşiye Cale'ş-Şerhij~kebîr içinde), I-IV, Kahire 1328. Devhatü'l-meşâyih Ahmed Rifat Efendi, Devhatü'l-meşâyih maa İstanbul, ts. — İstanbul 1978. zeyl, Devletşah, Tezkire Devletşah, Tezkiretuş-şuzarâ3 (nşr. E. G. Browne), Leiden 1901. DİA Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1988 DÎFM Dârülfünun İlâhiyat Fakültesi Mecmuası, İstanbul 1 9 2 5 - 3 3 . Dihhudâ, Luğatnâme Ali Ekber Dihhudâ, Luğatnâme, I-XXV1II, Tahran 1 3 4 6 hş. Dîneverî, el-Ahbârü't-tıvâl Ahmed b. Dâvûd ed-Dîneverî, el-Ahbârü't-tıoâl (nşr. Abdüİmün'im Âmir), Kahire 1960 — Bağdad, ts. (Mektebetü'I-Müsennâ). Dîvânü lügati't-Türk Kâşgarlı Mahmüd, Dîüânü Lugâti't-Türk (nşr. Kilisli Muallim Rifat), I-III, İstanbul 1 3 3 3 - 3 5 ; Tıpkıbasım, Ankara 1941. DMBİ Dâ*iretü'l-ma^ârif-i Büzürg-i Tahran 1367 hş. — DMF Dâ3iretul-maQârif-i Tahran 1345 hş. — İslâmî, Fârsî, DMT Dâ*iretul-ma*ârif-i Teşeyyuc (zîr nazar: Ahmed Sadr — Kâmuran Fânî — Bahâeddin Hurremşâhî), Tahran 1369 D'Ohsson, Tableau General Mouredgea d'Ohsson, Tableau General de l'Empire Ottoman, I-VII, Paris 1 7 9 1 - 1 8 2 4 . DTCFD Ankara üniversitesi Coğrafya Fakültesi Ankara 1942 - Dil ve TarihDergisi, DÜİFD Dokuz Eylül Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, İzmir 1982 Düvel-i İslâmiyye Halil Edhem [Eldem], Düvel-i İslâmiyye, İstanbul 1927. EAm. The Encyclopedia Americana, I-XXX, New York 1928. EBr. Encyclopaedia Britannica, I-XXIII, Chicago 1972. EBr.2 The New Encyclopaedia Britannica: Micropaedia, I-XII; a.e.: Macropaedia, XIII-XXIX; Index, XXIX-XXXI, Chicago 1990. E b û B e k i r Ibnü'l-Arabî, Ahkâmü'l-Kur' ân Ebû Bekir Muhammed b. Abdullah b. Arabî, Ahkâmul-Kur' ân (nşr. AH Muhammed el-Bicâvî}, I-IV, Kahire 1 3 9 4 / 1 9 7 4 . E b ü B e k i r İbnü'l-Arabı, el-'Avâşım (Hatîb) Ebû Bekir Muhammed b. Abdullah b. Arabî, el-'Auâşım mine'l-kauâşım fî tahkiki mevâkıfi'ş-şahâbe (nşr. Muhibbüddin el-Hatîb), Kahire 1371, 1399. E b ü Bekir Ibnü'l-Arabî. el-'Avâşım (Istanbülî) Ebû Bekir Muhammed b. Abdullah b. Arabî, el-'Avâşım mine'l-kauâşım fî tahkiki Meuâkıfi'ş-şahâbe (nşr. Muhibbüddin el-Hatîb, hadislerin tahrici ve ta'lîk Mahmûd Mehdî el-İstanbûlî), Kahire 1405. E b ü B e k i r İbnü'l-Arabî, el-Avâşım (Tâlibî) Ebû Bekir Muhammed b. Abdullah c b. Arabî, el- Auâşım m'ıne'l-kavâşım fî tahkiki mevâkıfi'ş-şahâbe (nşr. Âmmâr C. et-Tâlibî), Cezâyir 1 3 9 4 / 1 9 7 4 . E b û N u a y m , Hilye Ebû Nuaym el-İsfahânî, Hilyetul-euliyâ', I-X, Kahire 1 3 9 4 - 9 9 / 1 9 7 4 - 7 9 . Ebü Şâme, Kitâbü'r-Ravzateyn Abdurrahman b. ismail el-Makdisî, Kitâbü'r-Ravzateyn fî ahbâri'd-deuleteyn (nşr. M. Hilmi Muhammed), l-II, Kahire 1 9 5 6 - 6 2 . Ebü Şâme, ez-Zeylcale'r-Ravzateyn Abdurrahman b. İsmail el-Makdisî, Terâcimü ricali'l-karneyni's-sâdis ue's-sâbC (ez-Zeyl 'ale'r-Rauzateyn) (nşr. Seyyid İzzet el-Attâr el-Hüseynî), Beyrut 1947, 1974. E b ü Ubeyd, el-Emvâl Ebû Ubeyd Kasım b. Sellâm, Kitâbü'iEmuil (nşr. Muhammed Halîl Herrâs), Kahire 1 4 0 1 / 1 9 8 1 . Ebü Ya'lâ, el-Ahkâmü 's-sultâniyye Ebû Ya'lâ Muhammed b. Hüseyin el-Ferrâ, el-Ahkâmü's-sultâniyye (nşr. Muhammed Hâmid el-Fıkî), Kahire 1 3 5 7 / 1 9 3 8 . E b ü Yûsuf, el-Harâc Ebû Yûsuf Ya'küb b. İbrâhim, Kitâbü'l-Harâc (nşr. Muhibbüddin el-Hatîb), Bulak 1 3 0 2 — Kahire 1397. E b ü ' l - F e r e c , Târih İbnü'l-İbrî EbüT-Ferec, Târih (trc. Ö. Rıza Doğrul), I-II, Ankara 1 9 4 5 - 5 0 . E b ü ' l - F e r e c el-İsfahânî, el-Eğânî Ebü'l-Ferec Ali b. Hasan el-İsfahânî, Kitâbü'l-Eğânî, I-XIV, XVI, Kahire 1 9 2 7 ; XV, XVII-XXIV (nşr. Abdüsselâm M. Hârûn — Abdülkerîm el-Azbâvî v.dğr.), Kahire 1 9 7 0 - 7 4 (Dârü'l-Kütübiî-Mısriyye). Ebü'l-Hüseyin ei-Basrî, el-Mu'temed Ebü'l-Hüseyin Muhammed b. Ali el-Basrî, Kitâbü'l-Mu'temed fî uşûli'l-fıkh (nşr. Muhammed Hamîdullah), I-II, Dımaşk 1 3 8 3 - 8 5 / 1 9 6 4 - 6 5 . EFAD Atatürk üniversitesi Fakültesi Araştırma Erzurum 1 9 7 0 — Edebiyat Dergisi, Eflâkî, Ariflerin Menkıbeleri Ahmed Eflâkî, Ariflerin Menkıbeleri (trc. Tahsin Yazıcı), I-II, istanbul 1984, 1987. Eflâkî, Menâkıbü'l-çarifin Ahmed Eflâkî, Menâkıbul-'ârifîn (nşr. Tahsin Yazıcı), I-II, Ankara 1 9 5 9 - 6 1 . El2 (Fr.) Encyclopedle de l'lslam (nouvelle edition), Leiden 1 9 5 4 — El2 (İng.) The Encyclopaedia (new edition), Leiden 1 9 5 4 El2 Suppl. Encyclopedie Supplement, of islam (Fr.) de l'lslam Leiden 1980 — El2 Suppl. (İng.) The Encyclopaedia of islam Supplement, Leiden 1980 — Elr. Encyclopaedia London 1 9 8 5 I-XVI, EJd. Suppl. Encyclopaedia Judaica Supplement, XVII, Jerusalem 1982. Elmalılı, Hak Dini Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dinî Kur'an Dili: Yeni Meâlli Türkçe Tefsir, I-IX, İstanbul 1 9 3 5 - 3 9 ; I X, istanbul 1979. Elvan Çelebi, Menâkıbü'l-kudsiyye Elvan Çelebi, Menâkıbü'l-kudsiyye fî menâsıbi'l-ünsiyye (nşr. ismail E. Erünsal — A. Yaşar Ocak), İstanbul 1984. E m î r Pâdişâh, Teysîr Muhammed Emîn b. Mahmûd el-Buhârî, calâ Teysîrü't-Tahrîrşerh Kitâbi't-Tahrîr, I-IV,' Kahire 1 3 5 0 - 5 1 / 1 9 3 2 . Enverî, Düstûrnâme Dûstürnâme-i Enverî (nşr. Mükrimin Halil |Ymanç|), istanbul 1 9 2 8 ; Mükrimin Halil [Yınanç], Dusturname-i Enverî: Medhal, İstanbul 1930. Enverî, Düstûrnâme (Melikoff) Le Destân d'ümür Pacha (nşr. irene Melikoff-Sayar), Paris 1954. ER The Encyclopedia of (ed. Vergilius Ferm), New York — and Ergun, Antoloji Sadeddin Nüzhet Ergun,. Türk Musikisi Antolojisi, I-II, istanbul 1 9 4 2 - 4 3 . E r g u n , Türk Şairleri Sadeddin Nüzhet Ergun, Türk Şairleri, I-III, istanbul 1 9 3 6 - 4 5 . Eş'arî, Makâlât (Ritter) Ebü'l-Hasan el-Eş'arî, Makalâtü'l-islâmiyyîn ue ihtilâfü'l-musallîn (nşr.'H. Ritter), ' Wiesbaden 1 3 8 2 / 1 9 6 3 . Ethe, Catalogue Hermann EthĞ — Eduard Sachau, Catalogue of the Persian, Turkish, Hindustani and Pushtu Manuscripts in the Bodleian Library, I-II, London 1 8 9 9 ; Oxford 1930. Ethe, Catalogue of the Persian Manuscripts Hermann EthĞ, Catalogue of the Persian Manuscripts in the Library oflndia Office, Oxford 1 9 0 3 ; London 1980. EthĞ, Târih-i Edebiyyât Hermann EthĞ, Târîh-i Edebiyyât-ı Fârsî (trc. Rızâzâde Şafak), Tahran 1337 hş. Eün. Encyclopaedia üniuersalis, I-XX, Paris 1980. Iranica, - EJd. Encyclopaedia Judaica, Jerusalem 1 9 7 2 - 7 8 . ERE Encyclopaedia of Religion Ethics, I-XIII, Edinburgh 1 9 7 9 - 8 0 . Religion Evliya Çelebi, Seyahatnâme Evliya Çelebi, Seyahatnâme, I-VI, İstanbul 1 3 1 4 - 1 8 ; VII-X, istanbul 1 9 2 8 - 3 8 . Ezgi, Türk Musikisi Subhi Ezgi, Nazarî-Amelî Türk Musikisi, I-V, İstanbul 1 9 3 3 - 5 3 . Fahreddin er-Râzî, Levâmi'u'l-beyyinât Muhammed b. Ömer er-Râzî, Leuâmlc u'l-beyyinât şerhu esmâ'illâhi te âlâ ve'ş-şıfât (nşr. Tâhâ Abdurraûf Sa'd), Beyrut 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . Fahreddin er-Râzî, Levâmi' u'l-beyyinât (Sa'd) Muhammed b. Ömer er-Râzî, Leuâmi'u'l-beyyinât şerhu esmâ'illâhi te âlâ ue'ş-şıfât (nşr. Tâhâ Abdûrraûf Sa'd), Kahire 1 3 9 6 / 1 9 7 6 . Fahreddin er-Râzî, el-Mahşûl Muhammed b. Ömer er-Râzî, el-Mahşül fî zilmi uşûli'l-fıkh (nşr. Tâhâ Câbir Feyyâz eİ-İIlvânî), 1/1-3-II/1-3, Riyad 1 3 9 9 - 1 4 0 1 / 1 9 7 9 - 8 1 . Fahreddin er-Râzî, Mefâtîhu 'l-ğayb Muhammed b. Ömer er-Râzî, Mefâtîhu'l-ğayb (et-Tefsîrü'l-kebîr) (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamîd), I-XXXII, Kahire 1 9 3 4 - 6 2 . Fâsî, el-'lkdü's-semîn Takıyyüddin Muhammed b. Ahmed el-Fâsî, el-cİkduş-şemîn fî târihi'l-beledi'l-emîn (nşr. Muhammed Hâmid el-Fıkî — Fuâd Seyyid — Mahmûd M. et-Tanâhî), I-VIII, Kahire 1 3 7 8 - 8 8 / 1 9 5 8 - 6 9 . Fatîn, Tezkire Fatîn Davud, Tezkire-i İstanbul 1271. Hâtimetüj-eş Ferheng-i Fârsî Muhammed Muin, Ferheng-i I-VI, Tahran 1 3 4 2 hş. Ferid Vecdî, DM Ferid Vecdî, Dâ' iretü'l-ma "ârifi'l-karni'l-f I X, Beyrut 1971. Fârsî, îşrin, Feridun Bey, Münşeât Feridun Ahmed Bey, Münşeâtü's-selâtîn, 1-11, İstanbul 1 2 7 4 - 7 5 . Fesevî, el-Macrife ve't-târih. Ebû Yûsuf Ya'küb el-Fesevı, Kitâbü'l-Ma'rife ue't-târîh. (nşr. Ekrem Ziyâ el-Ömerî), l-III, Bağdad 1 9 7 4 - 7 6 . el-Fetâv a 'l-Hindiyye el-Fetâua'l-Hlndlyye, I-VI, Bulak 1310. Flügel, Handschriften Güstav Flügel, Die arabischen, persischen und türkischen Handschriften der Kaiserllch-Königlichen Hofbibliothek zu Wien, I-III, Wien 1 8 6 5 - 6 7 . FME Ahmed Ateş, istanbul Kütüphanelerinde Farsça Manzum Eserler, İstanbul 1968. Gabriel, Voyages Albert Gabriel, Voyages archeologiques dans la Turquie Orientale, Paris 1940. Gazzâlî, İ h y a ' Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, culûmi'd-dîn, İhyâ'ü I-'lV, Kahire 1332. Gazzâlî, İhya' ( B e y r u t ) Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, ihyâ' ü 'ulürni'd-dîn, I-'lV (V: mülhak), Beyrut 1 4 0 2 - 1 4 0 3 / 1 9 8 2 - 8 3 , Beyrut, ts. (Dârüî-Ma'rife). Gazzâlî, el-Iktişâd Ebü Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, el-İktisâd fi'l-ictikâd, Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Gazzâlî, el-Makşadü'l - esnâ Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, el-Makşadü'l-esnâ fî şerhi esmâ* illâhi'l-hüsnâ, Beyrut, ts. (Dârü'l-Kütübiî-ilmiyye). Gazzâlî, el-Makşadü'l-esnâ (Fazluh) Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, el-Makşadü'l-esnâ fî şerhi esmâ3 illâhi'l- hüsnâ (nşr. Fazluh Şehâde), Beyrut 1971, 1 9 8 2 . Gazzâlî, el-Menhûl Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, el-Menhûl (nşr. Muhammed Hasan Heyto), Dımaşk 1 4 0 0 / 1 9 8 0 . Gazzâlî, el-Müstaşfâ Ebu Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, el-Müstasfâ fî cilml'l-usûl, I-II, Bulak 1324. GDAAD İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, istanbul 1 9 7 2 — Gibb. HOP E. J. W. Glbb, /\ History ofOttoman Poetry, I-Vl, London 1 9 0 0 - 1 9 0 9 . Gökbllgin, Edirne ve Paşa Livası M. Tayyib Gökbilgin, XV-XVI. Asırlarda Edirne ue Paşa Liuâsı: Vakıflar-Mülkler-Mukataalar, istanbul 1952. Gökbilgin, Rumeli'de Yürükler M. Tayyib Gökbilgin, Rumeli'de Yürükler, Tatarlar ue Evlâd-ı Fatihan, İstanbul 1957. Gölpınarlı, Katalog Abdülbâki Gölpınarlı, Meulânâ Müzesi Yazmalar Katalogu, I-II1, Ankara 1967-72. Gövsa, Türk Meşhurları ibrahim Alâeddin Gövsa, Türk Meşhurları Ansiklopedisi, İstanbul, ts. 119461. Habbâzî, el-Muğnî Ebü Muhammed Ömer b. Muhammed el-Habbâzî, el-Muğnî fî uşûli'ifıkh (nşr. M. Mazhar Beka), Mekke 1403. Hadîkatü 'l-vüzerâ Osmanzâde Ahmed Tâib, Hadîkatü'l-vüzerâ, İstanbul 1271 — Freiburg 1969. Hâkim, Ma'rifetü 'ulûmi'l-hadîs Hâkim en-Nîsâbûrî, culûmi'l-hadîs Ma'rifetü (nşr. Seyyid Muazzam Hüseyin), Haydarâbâd 1 9 3 5 — Medine Beyrut 1 3 9 7 / 1 9 7 7 . Hâkim, el-Müstedrek Hâkim en-Nîsâbûrî, Cale's-Sahîhayn, el-Müstedrek I-IV, Haydarâbâd 1 3 3 4 - 4 2 . Hâkim, el-Müstedrek (Atâ) Hâkim en-Nîsâbûrî, C el-Müstedrek ale'ş-Şahîhayn (nşr. Mustafa Abdülkâdir Atâ), I-IV, Beyrut 1 4 1 1 / 1 9 9 0 . Hamîdullah, islâm Peygamberi (Mutlu) Muhammed Hamîdullah, islam Peygamberi (trc. Salih Tuğ - Said Mutlu), I-II, İstanbul 1969. Heysemî, Mecma 'u'z-zevâ * id Ebü'l-Hasan Nûreddin el-Heysemî, Mecma' u'z-zevâ' id ve menbacu'Tfevâ3id, I-X, Beyrut 1967. HücvTrî, Keşfîi'l-mahcûb (Uludağ), Ebü'l-Hasan Ali b. Osman el-Hücvîrî, Keşfü'l-mahcûb: Hakikat Bilgisi (trc. Süleyman Uludağ), İstanbul 1982. Hamîdullah, islâm Peygamberi (Tuğ) Muhammed Hamîdullah, İslâm Peygamberi (trc. Salih Tuğ), I-il. İstanbul 1 4 1 1 / 1 9 9 0 . Hl Hamdard Islamicus, Karachi 1977 - Hüseyin V a s s â f , Sefine Hüseyin Vassâf, Sefîne-i Evliyâ-yı Ebrâr, Süleymaniye Ktp., Yazma Bağışlar, nr. 2 3 0 5 - 2 3 0 9 . H a m m e r (Atâ B e y ) J. von Hammer, Devlet-i Alıyye-i Osmâniyye (trc. Mehmed Atâ), I-X, İstanbul 1 3 2 9 - 3 7 ; XI, istanbul 1947. Târihi H a m m e r , GOD J. von Hammer, Geschichte der Osmanischer Dichtung, Pesth 1 8 3 6 - 3 8 . H a m m e r , HEO J. von Hammer, Histoire de l'Empire (trc. Hellert), I-XVIII, Paris 1835-41. Hânbâbâ, Fihrist Hânbâbâ Muşâr, Fihrist-i Kitâbhâ-yi Çâpî-yi l-V, Tahran 1 3 5 0 - 5 3 hş. Fârsî, Hândmîr, Habîbü's-slyer Gıyâseddin b. Hüsâmeddin (Hândmîr), Habîbü's-siyer fî ahbârı efrâdi'i-beşer, I-IV, Tahran 1342 hş. Hânsârî, Raczâtü'l-cenrıât Muhammed Bakır el-Hânsârî, Rauzâtü'l-cennât fi'l-ahvâli'lc u(emâ 3 ve's-sâdât, I-VIII, Tahran 1367 hş. Haraşî, Şerhu Muhtasarı Halil Ebü Abdullah Muhammed b. Abdullah el-Haraşî, Şerhu Muhtasarı Halîl, l-VIIİ, Bulak 1 3 1 8 . " Harîrîzâde, Tibyân Harîrîzâde Kemâleddin, Tibyânü vesâ'ili'l-hakâ'ik fî beyâni selâsili't-tarâ3ik, I-III, Süleymaniye Ktp., Fâtih, nr. 430-432. Halîfe b. Hayyât, et-Tabakât (Zekkâr) Halîfe b. Hayyât, Kitabü't-Tabakât (nşr. Süheyl Zekkâr), I-II,' Dımaşk 1 9 6 6 - 6 7 . Hatîb, Târîhu Bağdâd Hatîb el-Bağdâdî, Târîhu Bağdâd (Medînetü's-selâm), 1-XIV, Kahire 1 3 4 9 / 1 9 3 1 — Medine, ts.; Beyrut, ts. Halîfe b. Hayyât, et-Târîh (Ömerî) Halîfe b. Hayyât, et-Târîh (nşr. Ekrem Ziyâ el-Ömerî), Necef 1 3 8 6 / 1 9 6 7 . Hazrecî, Hulâsatü Tezhib Safiyyüddin Ahmed b. Abdullah el-Hazrecî, Hulâsatü Tezhîbi Tehzîbi'l-Kemâl fî esmâ^ i'r-ricâl (mukaddime Abdülfettâh Ebû Gudde), Bulak 1301 — Beyrut 1 3 9 9 / 1 9 7 9 . Halîmî, el-Minhâc Hüseyin b. Hasan el-Halîmî, el-Minhâc fîşucabi'l-îmân (nşr. Hilmi Muhammed Fûde), 1-UI, Beyrut 1 3 9 9 / 1 9 7 9 . cârifîn Hediyyetü'lBağdatlı İsmâil Paşa, Hediyyetü'l-carifin e s m a ' ü'lmu ellifîn ue âşârü'l-muşannifîn, I (nşr. Kilisli Muallim Rifat — ibnülemin Mahmüd Kemal); II (nşr. İbnülemin Mahmüd Kemal — ..Avni Aktuç), istanbul 1 9 5 1 - 5 5 — Tahran 1 3 8 7 / 1 9 6 7 . - Hidâyet, Ravzatü's-safâ Rızâ Kulı Han Hidâyet, Ravzatus-safâ-yı hâsırî, I-VIII, Tahran 1 3 3 8 - 3 9 hş. IDB The Interpreter's Dictionary ofthe Bible, I-IV, New York-Nashville 1962. Hidâyet, Riyâzü'l-'âriftn Rızâ Kulı Han Hidâyet, Riyâzü'l-'ârifîn (nşr. Mîr Alî-yi Gurgânî), Tahran 1 3 4 4 hş. IDB Suppl. The Interpreter's Dictionary of the Bible Supplementary Volume, Nashville 1988. Hifnî, Muştalahât Abdülmün'im el-Hifnî, C Mu cemü mustalahâti's-süfiyye, Beyrut 1 4 0 0 / İ 980.' Halebî, tnsânü'l-'uyûn Nûreddin el-Halebî, insânü'l-^uyûn fî sîretiT-emîni'l-me3 mûn: es-Sîretul-Halebiyye, I-III, Beyrut, ts. (Dârü'l-Ma'rife). (Zekkâr) IC Islarnic Culture, Haydarâbâd 1 9 2 7 Ottoman H a s a n İbrahim, İslâm Tarihi Hasan İbrâhim Hasan, Siyasî-Dini-Kültürel-Sosyal İslâm Tarihi (trc. İsmail Yiğit v.dğr.), I-Vl, İstanbul 1985-86. Halîfe b. Hayyât, et-Târîh Halîfe b. Hayyât, et-Târîh (nşr. Süheyl Zekkâr), Dımaşk 1 9 6 7 - 6 8 . Hidâyet, Mecma cu'lfusahâ3 Rızâ Kulı Han Hidâyet, c Mecma u'l-fuşahâ' (nşr. Müzâhir Musaffa), Tahran 1 3 3 6 hş. Hitti, İslâm Tarihi Philip K. Hitti, Siyâsi ve Kültürel islâm (trc. Salih Tuğ), I-IV,. İstanbul 1980-81. Tarihi Hoca S â d e d d i n , Tâcü't-tevârîh Hoca Sâdeddin Efendi, Tâcü't-tevârîh, I-1I, istanbul 1 2 7 9 - 8 0 . UMES International Journal of Middle East Studies, London-New York 1970 IJTS International Journal of Turkish Studies, Madison-Wisconsin 1 9 7 9 — IQ The Islamic Quarterly, London 1 9 5 4 — Ir.S Iranian Studies, New York-Los Angeles 1968 — Hudari. Muhâdarât (Abbâsiyye) Muhammed Hudarî Bek. Muhâdarâtü târîhi'l-ümemi'lislâmiyye: ed-Devletü'l-'Abbâsiyye, Kahire, ts. (Dârüi-Fikrii-Arabî); Beyrut, ts. (Dârü'l-Fikr), (Dârü'l-Ma'rife). IS Hudari, Muhâdarât (Emeviyye) Muhammed Hudarî Bek, Muhâdarâtü târîhi'iümemi'i islâmiyye: ed-Devletü'l-Emeviyye, I-II, Kahire, ts. (Dârü'l-Fikri'l-Arabî); Beyrut, ts. (Dârü'l-Fikr), (Dârü'l-Ma'rife) M Hudüdü'l-'âlem (Minorsky) Hudüd ai'Âlam: The Regions ofthe World (trc. V. Minorsky, ed. C. E. Bosworth), London 1970. Hudûdü'l-'âlem (Sutûde) Hudûdui'âlem mine'l-meşrık UeT-mağrib (nşr. Minûçihr-i Sutûde), Tahran 1340 hş. el-Hulelü's-sündüsiyye Muhammed b. Muhammed el-Endelüsî, el-Hulelü's-sündüsiyye fi'l-ahbâri't-Tünisiyye (nşr. Muhammed Habîb el-Heyle), I-III, Beyrut 1985. Huzâî, ciyye Tahrîcü'd-delâlâti's-sem Ali b. Muhammed el-Huzâî, Kitâbü Tahrîci'd-delâlâti's-semciyye calâ mâ kâne fî cahdi resûlillâh mine'l-hiref ve'ş-şa nâ3 ic c c ue'l- amâlâti'ş-şer iyye (nşr. Ahmed Muhammed Ebû Selâme), Kahire 1401 / 1 9 8 1 . Hücvîri, Keşfü'l-mahcûb (Jukovski) Ebü'l-Hasan Ali b. Osman ei-Hücvîrî, Keşfü'l-mahcûb (nşr. Jukovski), Tahran 1979. Islamic Studies, Karachi 1962 — İsi. Der islam, Berlin 1910 — İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1 9 4 0 - 8 8 . I-XIII, İbn A b d ü l b e r , Behcetü'lmecâlis İbn Abdülber en-Nemerî el-Kurtubî, Behcetü'l-mecâlis ve ünsul-mücâlis (nşr. Muhammed Mürsî el-Hûlî), 1-II, Kahire 1962. İbn A b d ü l b e r , el-İstîcâh İbn Abdülber en-Nemerî el-Kurtubî, el-İstîcâb fî macrifeti'l-aşhâb (İbn Hacer, el-İsâbe içinde), l-IV, Kahire 1328. İbn A b d ü l h a k e m , Fütûhu Mışr (Âmir) Abdurrahman b. Abdullah b. Abdülhakem, Fütûhu Mışr ve'l-Endelüs (nşr. Abdülmün'im Âmir), Kahire 1960. İbn A b d ü l h a k e m , Fütûhu Mışr ( T o r r e y ) Abdurrahman b. Abdullah b. Abdülhakem, Fütûhu Mışr ue ahbâruhâ (nşr. Charles C. Torrey), Leiden 1922. İbn A b d ü r a b b i h , el-ctkdü'l-ferîd Ebû Ömer Ahmed b. Muhammed b. Abdürabbih, el-clkdul-ferîd (nşr, Ahmed Emîn v.dğr.), I-VII, Kahire 1 3 9 3 / 1 9 7 3 . İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtar (Kahire) Muhammed Emîn b. Âbidîn, Reddü'l-muhtâr 'âle'd-Dürril-muhtar, I-VI; Hâşiyetü Kurreticuyûni'l-ahyâr tekmiletü 'Reddl'l-muhtâr, VII-VIII, Kahire 1 3 8 6 - 8 9 / 1 9 6 6 - 6 9 . İbn Asâkir, Târîhu Dımaşk Ali b. Hasan b. Asâkir, Târîhu Medîneti Dımaşk, [-XIX, Amman, ts. (Dârü'l-Beşîr) (tıpkıbasım). İbn A s â k i r , Târîhu Dımaşk (Müneccid) Ali b. Hasan b. Asâkir, Târîhu Medîneti Dımaşk (nşr. Selâhaddin el-Müneccid), I — Dımaşk 1 3 7 1 / 1 9 5 1 . İbn A s â k i r , Târîhu Dımaşk (Şihâbî) Ali b. Hasan b. Asâkir, Târîhu Medîneti Dımaşk (nşr. Neşât Gazzâvî — Sekîne eş-Şihâbî v.dğr.), I-VI, Dımaşk 1 4 0 2 - 1 4 0 4 / 1 9 8 1 - 8 4 . İbn A s â k i r , Tebyînü kezibi'l-müfterî Ali b. Hasan b. Asâkir Tebyînü kezibi'l-müfterî fî mâ nüsibe ile'l-imâm Ebi'l-Hasan el-Eş carî (nşr. M. Zâhid Kevserî), Dımaşk 1347 — Beyrut 1 3 9 9 / 1 9 7 9 , 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . İbn B a t t û t a , Seyahatnâme Muhammed b. Abdullah b. Battûta, Seyahatnâme (trc. Mehmed Şerîf), I-II, istanbul 1 3 3 3 - 3 5 . İbn B e ş k ü v â l , eş-Şıla Halef b. Abdülmelik b. Beşküvâl, Kitâbü'ş-Şıla fî târîhi e3 immeti Endelüs ue culemâ ihim ue muhaddişîhim ue fukahâ'ihim ue üdebâ3 ihim (nşr. izzet el-Attâr), Kahire 1955. İbn Bîbî, el-Evâmirü 'l- calâ * iyye Nâsırüddin Hüseyin b. Muhammed b. Bîbî, el-Euâmirü'l-calâ3iyye fi'I-umûrl'l - cAlâ3 iyye (nşr. Adnan S. Erzi), Ankara 1956. İbn Düreyd, el-lştikâk Muhammed b. Hasan b. Düreyd, el-iştikâk (nşr. Âbdüsselâm M. Hârûn), Kahire 1 3 7 8 / 1 9 5 8 . İbn E b û H â t i m , el-Cerh ve't-ta'dîl Abdurrahman b. Ebü Hâtim er-Râzî, el-Cerh ve't-ta'dîl, I-IX, Haydarâbâd 1 3 7 1 - 7 3 / 1 9 5 2 - 5 3 . İbn E b û Usaybia, cüyûnü'l-enbâ' Muvaffakuddin ibn Ebû Usaybia, cüyûnü'l-enbâ3 fî tabakâti'l-etıbbâ3 (nşr. Nizâr Rızâ), Beyrut 1965. İbn F e h d , Gayetü'l-merâm, Abdülazîz b. Ömer el-Kureşî, Ğâyetü'l-merâm bl-ahbâri saltanati'l-beledi'l-Harâm (nşr. Fehîm Muhammed Şeltût), I — Mekke 1 4 0 6 / 1 9 8 6 . ibn F e r h û n , ed-Dîbâcü'l-müzheb İbn Ferhûn Burhâneddin İbrâhim b. Ali b. Muhammed, ed-Dîbâcü'l-müzheb fî ma'rifeti a cyâniculemâ3 l'1-mezheb (nşr. Muhammed el-Ahmedî Ebü'n-Nûr), I-II, Kahire 1972. İbn Fûrek, Mücerredü 'l - makâlât İbn Fûrek, Mücerredü makâlâti'ş-Şeyh Ebi'l-Hasan el-Eş carî (nşr. Daniel Gimaret), Beyrut 1987. İbn Habîb, el-Muhabber Muhammed b. Habîb el-Hâşimî. el-Muhabber (nşr. ilse Lichtenstadter), Haydarâbâd 1 3 6 1 / 1 9 4 2 — Beyrut, ts. (Dârü'l-Âfâkı'l-cedîde). İbn Hacer, Fethu'l-bârî (Sa'd) ibn Hacer ei-Askalânî, Fethu'l-bârî bi-şerhi Şahîhi'l-Buhârî (nşr. Tâhâ Abdürraûf Sa'd v.dğr.), I-XXVIII, Kahire 1 3 9 8 / 1 9 7 8 . İbn Hacer, el-lşâbe İbn Hacer el-Askalânî, el-lsâbe fî temyizi'ş-şahâbe, Kahire 1328. I-IV, İbn Hayr, Fehrese Muhammed b. Hayr el-İşbîlî, Fehrese mâ reuâhu ~an şüyühıh... (nşr. Franciscus Codera — J. Ribera Tarrago), Sarakosta 1893 — Kahire 1 3 8 2 / 1 9 6 3 . İbn Hayyân, el-Muktebes Ebû Mervân Hayyân b. Halef b. Hayyân, el-Muktebes min enbâ3 i ehli'l-Endelüs (nşr. Mahmûd Ali Mekkî), Beyrut 1 3 9 3 / 1 9 7 3 . İbn H a z m . Cemhere İbn Hazm Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, Cemheretü ensâbi'l- cArab (nşr. Âbdüsselâm Muhammed Hârûn), Kahire 1 9 8 2 — Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . İbn H a z m , el-Faşl (Umeyre) İbn Hazm Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Faşl fi'l-miiel ue'l-ehuâ3 ve'n-nihal (nşr. M. İbrâhim Nasr — Abdurrahman Umeyre), I-V, Riyad - Cidde 1 4 0 2 / 1 9 8 2 . İbn Hibbân, Kitâbü 'l-Mecrûhîn Muhammed b. Hibbân. Kitâbü'l-Mecrühîn mine'l-muhaddlşîn ue'd-du'afâ3 ue'l-metrûkîn (nşr. Mahmûd İbrâhim Zâyed), I-III, Halep 1 3 9 5 - 9 6 / 1 9 7 5 - 7 6 . İbn K e m a l , Tevârîh-iÂl-i Osmân Kemalpaşazâde Ahmed, Teuârîh-i Âl-i Osmân (nşr. Şerafettin Turan), I. Defter, Ankara 1 9 7 0 ; II. Defter, Ankara 1 9 8 3 ; VII. Defter, Ankara 1957. İbn Kestr, el-Bidâye İsmâil b. Ömer b. Kesîr, el-Bidâye ve'n-nihâye, I-XIV, Kahire 1 3 5 1 - 5 8 / 1 9 3 2 - 3 9 . İbn Kesîr, Tefsîrü'l-Kur'ân ismâil b. Ömer b. Kesîr, Tefsîrü'l-Kur3 âni'l-cazîm (nşr. Muhammed İbrâhim el-Bennâ v.dğr.), I-VIII, Kahire 1 3 9 0 / 1 9 7 1 . İbn K u d â m e , el-Muğnî Muvaffakuddin Abdullah b. Ahmed b. Kudâme, el-Muğnî (Şemseddin İbn Kudâme, eş-Şerhu'l-kebîri\e beraber), [ XIV, Beyrut 1 3 9 2 - 9 3 / 1 9 7 2 - 7 3 . İbn K u d â m e , el-Muğnî (Herrâs) Muvaffakuddin Abdullah b. Ahmed b. Kudâme, el-Muğnî (Muhammed Halîl Herrâs), l-IX, Kahire, ts. (Mektebetü İbn Teymiyye). İbn K u t e y b e , el-Ma c â r i / ' ( U k k â ş e ) Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, el-Ma cârif (nşr. Servet Ukkâşe), Kahire 1960, 1969, 1981. İbn Kuteybe, eş-Şicr ve'ş-şu'arâ' Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, eş-Şizr ue'ş-şuzara (nşr. Ahmed Muhammed Şâkir), I-II, Kahire, ts. (Dârü'l-Maârif). İbn Hacer, el-tşâbe (Bicâvî) İbn Hacer el-Askalânî, el-lşâbe fî temyîzi'ş-şahâbe (nşr. Ali Muhammed el-Bicâvî), l-VIII, Kahire 1 3 9 0 - 9 2 / 1 9 7 0 - 7 2 . İbn Hibbân, eş-Sikât Muhammed b. Hibbân, Kitâbus-Sikât, I-IX, Haydarâbâd'1393-99/1973-79. İbn Hacer, Lisânü'l-Mîzân İbn Hacer el-Askalânî, Lisânü'l-Mîzân, I-VII, Haydarâbâd 1 3 2 9 - 3 1 . İbn H i ş â m , es-Sîre Abdülmelik b. Hişâm, es-Sîretü'n-nebeulyye (nşr. Mustafa es-Sekkâ v.dğr.), I-IV, Kahire 1 3 5 5 / 1 9 3 6 . İbn Kuteybe, eş-Şi'r ve'ş-şu'arâ* (de Goeje) Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, c c 3 eş-Şi r ue'ş-şu arâ (nşr. M. J. de Goeje), Leiden 1902. İbn H i ş â m , es-Sîre2 Abdülmelik b. Hişâm, es-Sîretü'n-nebeviyye (nşr. Mustafa es-Sekkâ v.dğr.), I-IV, Kahire 1 3 7 5 / 1 9 5 5 . İbn K u t e y b e , c ü y û n ü ' l - a h b â r Abdurrahman b. Müslim b. Kuteybe, Kitâbü 'üyûni'l-ahbâr, I-IV, Kahire 1 3 4 3 - 4 9 / 1 9 2 5 - 3 0 . İbn H a c e r , el-Metâlibü'l-'âliye İbn Hacer el-Askalânî, el-Metâlibul-'âliye (nşr. Habîbürrahmat| el-Alzamî), I-IV, Küveyt 1 3 9 3 / 1 9 7 3 . İbn Hacer, Tehzîbü't-Tehzîb İbn Hacer el-Askalânî, Tehzîbü't-Tehzîb, I-XII, Haydarâbâd 1 3 2 5 - 2 7 / 1 9 0 7 - 1 9 0 9 . İbn Haldûn, el-'lber Abdurrahman b. Muhammed b. Haldûn, Kitâbü'T ciber ue dîuânü'l-mübtede3 ue'l-haber..., I-VII, Bulak 1 2 8 4 — Beyrut 1 3 9 9 / 1 9 7 9 . İbn Haldûn, Mukaddime Abdurrahman b. Muhammed b. Haldûn, Mukaddimetü İbn Haldûn (nşr. Ali Abdülvâhid Vâfî), I-III, Kahire 1401. İbn İyâs, Bedâ'i'u'z-zühûr İbn İyâs Muhammed b. Ahmed el-Hanefî, Bedâ3 icu'z-zühûr fî uekâ3i'i'd-dühûr (nşr. Muhammed Mustafa), l-V, Kahire 1 3 8 3 / 1 9 6 3 . İbn İzârî, el-Beyânü'l-muğrib İbn İzârî el-Merrâküşî, el-Beyânü'l-muğrib fî ahbâri'lEndelüs ue'l-Mağrib, I-II (nşr. Reinhard Dozy), Leiden 1 8 4 8 - 5 1 ; III (nşr. il Levi Provençal), Paris 1 9 3 0 ; IV (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1983. İbn K u t l u b o ğ a , Tâcü't-terâcim Kasım b. Kutluboğa, Tâcü't-terâcim fî tabakâti'l-Hanefiyye, Bağdad 1962. İbn M â k ü l â , el-lkmâl Ali b. Hibetullah b. Mâkûlâ, cani'lel-ikmâl fî refc i'l-irtiyâb mü3 telef ue'l-muhtelef mine'l-esmâ3 ue'l-künâ ue'l-elkâb, I-VI (nşr. Abdurrahman b. Yahyâ el-Yemânî), Haydarâbâd 1 3 8 1 - 8 6 / 1 9 6 2 - 6 7 ; VII (nşr. Nâyif el-Abbas), Beyrut 1976. İbn Fazluilah e l - Ö m e r î , Mesâlik İbn Fazluilah el-Ömerl, Mesâlikü'l-ebsâr fî memâliki'l-emsâr (nşr. Fuat Sezgin), I-XXVII, Frankfurt 1 4 0 8 / 1 9 8 8 (tıpkıbasım). İbn Hallikân, Vefeyât İbn Hallikân Ebü'l-Abbas Ahmed b. Muhammed, Vefeyâtü'l-a'yân ue enbâ'ü ebna3 i'z-zamân (nşr. İhsan Abbas), I-VIII, Beyrut 1 9 6 8 - 7 2 . İbn KâdI Ş ü h b e , Tabakâtü 'ş-Şâfi'iyye Ebû Bekir Ahmed b. Muhammed b. Kâdî Sühbe, Tabakâtü'ş-Şâfi' iyye (nşr. Âbdülhalîm Hân), I-IV, Beyrut 1 4 0 7 / 1 9 8 7 . İbn M a n z û r , Muhtaşaru Târîhi Dımaşk Muhammed b. Mükerrem b. Manzûr, Muhtaşaru Târîhi Dımaşk l'ibn cAsâkir (nşr. Rûhiyye en-Nehhâs — Riyâz Abdülhamîd — Muhammed Mutf el-Hâfız v.dğr.), I-XXIX, Dımaşk 1 4 0 4 - 1 4 0 9 / 1 9 8 4 - 8 8 . İbn Fazluilah e l - Ö m e r î . Mesâlik (Taeschner) İbn Fazluilah el-Ömerî, Mesâlikü'l-ebşâr fî memâliki'l-emşâr (nşr. Fr. Taeschner), Leipzig 1 9 2 9 ; Wiesbaden 1968. İbn Havkal, Şûretü'l-arz Ebü'l-Kâsım b. Havkal en-Nasîbî, Kitâbü Şûreti'l-arz (nşr. J. H. Kramers), Leiden 1 9 3 8 - 3 9 — Frankfurt 1 4 1 3 / 1 9 9 2 . İbn Kayyim el-Cevziyye, Zâdü'l-me'âd İbn Kayyim el-Cevziyye, Zâdü'l-me'âd fîhedyi hayrl'l-cibâd (nşr. Şuayb el-Arnaût — Abdülkadir el-Arnaût), I-V, Beyrut 1 4 0 1 / 1 9 8 1 . İbn M e n c û y e , Ricâlü Sahihi Müslim Ahmed b. Ali b. Mencûye el-İsfahânî, Ricâlü Sahîhi Müslim (nşr. Abdullah el-Leysî), I-II, Beyrut 1 4 0 7 / 1 9 8 7 . İbn Miskeveyh, Tecâribü 'l- ilmem Ebû Ali Ahmed b. Muhammed b. Miskeveyh, Kitâbü Tecâribi'iümem: The Eclipse of the Abbasid Caliphate (nşr. ve trc. H. F. Amedroz), 1-VI1, Oxford 1920-21. İbn Rüşd, Bidâyetü 'lmüctehid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd el-Hafîd, Bidâyetü 7 - m ü c t e h i d ue nihâyetü'l-mukteşıd, 1-11, Kahire, ts. (el-Mektebetü't-Ticâriyyetü'l-kübrâ). İbn Sa'd, et-Tabakât Muhammed b. Sa'd, et-Tabakâtü'l-kübrâ (nşr. ihsan Abbas), I-IX, Beyrut 1 3 8 8 / 1 9 6 8 . İbn Sa'd, et-Tabakât: el-mütemmim Muhammed b. Sa'd. et-Tabakâtü'l-kübrâ: el-kısmü'l-mütemmim inşr. Ziyâd Muhammed Mansûr), Medine 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . İbn Saîd e l - M a ğ r i b î , el-Muğrib Ali b. Mûsâ b. Muhammed b. Saîd el-Mağribî, el-Muğrib fî hule'l-Mağrib (nşr. Şevki Dayf), I-II, Kahire 1 9 7 8 - 8 0 . İbn Seyyidünnâs, 'üyûnü'l-eser ibn Seyyidünnâs ei-Ya'murî, "üyûnü'l-eser fî fününi'imeğâzî ue'ş-şemâ il ue's-siyer, I-II, Beyrut, ts. (Dârü'l-Ma'rife), Beyrut 1 4 0 2 / 1 9 8 2 . İbn Sînâ, el-işârât Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, el-lşârât ue't-tenbîhât (nşr. Süleyman Dünyâ), Kahire 1959. İbn Sînâ, el-Mebde' Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, el-Mebde3 ve'l-me'âd (nşr. Abdullah-ı Nûrânî), Tahran 1363 h ş . / 1 9 8 4 . İbn Sînâ, eş-Şifâ' el-tlâhiyyât (1) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ3 el-İlâhiyyât (1) (nşr. G. C. Anawati — Saîd Zâyed), Tahran 1343, ofset, ts. İbn Sînâ, eş-Şifâ' el-Mantık (3) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ' el-Mantık (3)_: el-'İbâreinşr. Mahmüd el-Hudayrî), Mİ, Kahire 1 3 9 0 / 1 9 7 0 , ofset, ts. İbn Sînâ, eş-Şifâ' er-Riyâziyyât (1) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şlfâ3 el-Fennü'l-evvel min cümleti'l-'ilmi'r-riyâzî (1): üşûlü'l-hendese (nşr. Abdülhamîd Sabre — Abdülhamîd Lutfî Mazhar), Kahire 1976, ofset, ts. İbn Sînâ, eş-Şifâ' er-Riyâziyyât (2) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ3 el-Fennü'ş-şânî fi'r-riyâziyyât (2): et-Hisâb (nşr. Abdülhamîd Lutfî Mazhar), Kahire 1975, ofset, ts. İbn Sînâ, eş-Şifâ' er-Riyâziyyât (3) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ3 er-Riyâziyyât (3): Cevâmi'u ' ilmi'l-mûsiki (nşr. Zekeriyyâ Yûsuf v.dğr.) ofset Ibaskı yeri ve tarihi yok|. İbn Sînâ. eş-Şifâ' er-Riyâziyyât (4) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, 3 eş-Şifâ er-Riyâziyyât (4): 'İlmü'l-hey' e (nşr. Muhammed Rıza Medver — İmam İbrahim Ahmed), Kahire 1980, ofset, ts. ibn Sînâ, eş-Şifâ' et-Tabî' iyyât (1) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ3 et-Tabî' tyyât {i) : es-Semâ'ut-tabî î (nşr. Saîd Zâyed — İbrahim Medkür), ofset Ibaskı yeri ve tarihi yok], ibn Sînâ. eş-Şifâ' et-Tabîc iyyât (2) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, 3 eş-Şifâ et-Tabî'iyyât (2): es-Semâ3 ve'l-'âlem, (3): el-Keun ue'l-fesâd, (4): el-Ef'âl ve'infi'âlât (nşr. Mahmüd Kasım — İbrahim Medkür), ofset Ibaskı yeri ve tarihi yok|. İbn Sînâ, eş-Şifâ' et-Tabî'iyyât (5) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, 3 eş-Şifâ et-Tabî'iyyât (5): el-Ma 'âdin ue'l-âşârul-'ulviyye (nşr. Abdülhalîm Muntasır v. dğr.), eş-Şifâ3 et-Tabî'iyyât (3) içinde. ibn Sînâ, eş-Şifâ' et-Tabî' iyyât (6) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ3 et-Tabî' iyyât (6): en-Nefs (nşr. G. C. Anawati — Saîd Zâyed), Kahire 1 3 9 4 - 9 5 / 1 9 7 4 - 1 9 7 5 , ofset, ts. ibn Sînâ. eş-Şifâ' et-Tabîc iyyât (7) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şıfâ 3 et-Tabî'iyyât {!): en-Nebât (nşr. Abdülhalîm Muntasır v.dğr.), eş-Şifâ3 et-Tabî' iyyât (2) içinde. İbn Sînâ, eş-Şifâ' et-Tabî' iyyât (8) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ. eş-Şifâ3 et-Tabf iyyât (8): el-Hayeuân (nşr. Abdülhalîm Muntasır — Saîd Zâyed — Abdullah İsmail), Kahire 1 3 9 0 / 1 9 7 0 , ofset, ts. İbn Ş e b b e , Târîhu'l-Medîneti'l-münevvere Ebû Zeyd Ömer b. Şebbe, Târîhu'l-MedînetiT-müneuvere: Ahbârü'l-Medîneti'n-nebeuiyye (nşr. Fehîm Muhammed Şeltût), I-IV, Cidde 1 3 9 9 / 1 9 7 9 , 1402. İbn T a b â t a b â bk. İbnü't-Tıktakâ. İbn T a ğ r î b e r d î , el-Menhelü's-sâfî Ebü'l-Mehâsin Yûsuf b. Tağrîberdî, el-Menheluş-şâfî ue'l-müsteufî bacde'l-uâfî{ nşr. Muhammed Muhammed Emin — Saîd Abdülfettâh Âşûr), I-IV, Kahire 1984-85. ibn T a ğ r î b e r d î , en-Nücümü 'z-zâhire Ebü'l-Mehâsin Yûsuf b. Tağrîberdî. en-Nücûmü'z-zâhire fî mülûki Mışr ue'l-Kâhire, I-XİI, Kahire 1 9 5 6 ; XIII (nşr. Fehîm Muhammed Şeltût), Kahire 1 9 7 0 ; XIV (nşr. Cemâl Muhriz — Fehîm Muhammed Şeltût), Kahire 1 9 7 2 ; XV (nşr. İbrâhim Ali Tarhan), Kahire 1 9 7 2 ; XVI (nşr. Cemâleddin eş-Şeyyâl — Fehîm M. Şeltût), Kahire 1972. İbn T a ğ r î b e r d î , en-Nücümü 'z-zâhire (Popper) Ebü'l-Mehâsin Yûsuf b. Tağrîberdî. en-Nücûmu z-zâhire fî mülûki Mışr ue'l-Kâhire (nşr. W. Popper), I-Vll, Berkeley 1 9 0 9 - 2 9 . ibn Teymlyye. Mecmû e a tü 'r-resâ' il Takıyyüddin Ahmed b. Abdülhalîm b. Teymiyye, Mecmû catü'r-resâ3 il ue'l-mesâ3il (nşr. M. Reşîd Rızâ), I-V, Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . ibn Teymiyye. Mecmûcu fetâoâ Takıyyüddin Ahmed b. Abdülhalîm b. Teymiyye. Mecmû'u fetâuâ, l-XXXVII (nşr. Abdurrahman b. Muhammed), Riyad 1 3 8 1 - 8 6 . İbnü'l-Adîm, Buğyetü't-taleb Kemâleddin Ebü'l-Kâsım Ömer İbnü'l-Adîm. Buğyetû't-taleb fî târîhi Haleb: Selçuklularla ilgili Haltercümeleri (nşr. Ali Sevim), Ankara 1976. İbnü'l-Adîm, Zübdetü'l-haleb Kemâleddin Ebü'l-Kâsım Ömer İbnü'l-Adîm, Zübdetul-haleb min târîhi Haleb (nşr. Sâmî ed-Dehhân), I-III, Dımaşk 1 9 5 1 - 6 8 . İbnü'l-Arabî, Fuşûş Muhyiddin Muhammed b. Ali el-Arabî, Fuşûşul-hikem ve husûsü'l-kelim, Kahire 1329. İ b n ü ' l - A r a b î , Fuşûş (Afîfî) Muhyiddin Muhammed b. Ali el-Arabî. Fuşûşü'l-hikem ve huşûşü'l-kelim (nşr. Ebü'l-Alâ el-Afîfî), Kahire 1946. İbnü'l-Arabî, el-Fütûhât Muhyiddin Muhammed b. Ali el-Arabî, el-Fütûhâtü'l-Mekkiyye fî ma'rifeti'l-esriri'l-mâlikiyye ve'l-melekiyye (nşr. Osman Yahya — İbrâhim Medkür), I-IX, Kahire 1 3 9 2 - 1 4 0 5 / 1 9 7 2 - 8 5 . İbnü'l-Cevzî, Şıfatü'ş-şafue Abdurrahman b. Ali b. Cevzî, Şıfatü'ş-şafve (nşr. Mahmüd Fâhûrî — Muhammed Kal'acî), I-IV, Halep 1 9 6 9 - 7 3 . İbnü'l-Cevzî, Telbtsü iblis Abdurrahman b. Ali b. Cevzî, Telbîsü iblîş (nşr. Muhammed Münîr ed-Dımaşkî), Kahire 1368. İbnü'l-Cezerî, Ğâyetü 'n - nihâye Ebü'l-Hayr Muhammed el-Cezerî, Ğâyetü' n- nihâye fî tabakâti'l-kurm (nşr. G. Bergstraesser), I-II, Kahire 1 3 5 1 - 5 3 / 1 9 3 2 - 3 5 ; Beyrut 1 4 0 2 / 1 9 8 2 . İbnü'l-Esîr, el-Kâmil Ali b. Muhammed b. Esîr, el-Kâmil fı't-târîh (nşr. C. I. Tornberg), I-XIII, Leiden 1 8 5 1 - 7 6 — Beyrut 1 3 9 9 / 1 9 7 9 . İbnü'l-Esîr, el-Lübâb Ali b. Muhammed b. Esîr, el-Lübâb fî tehzîbi'l-Erısâb, I-III, Kahire 1 3 5 7 - 6 9 — Beyrut, ts. (Dâru Sâdır). İbnü'l-Esîr, en-Nihâye Mübârek b. Muhammed b. Esîr, en-Nihâye fî ğarîbi'l-hadîş ve'l-eşer(nşr. Mahmüd Muhammed et-Tanâhî — Tâhir Ahmed ez-Zâvî), I-V, Kahire 1 3 8 3 - 8 5 / 1 9 6 3 - 6 5 . İbnü'l-Esîr, üsdü'l-ğâbe Ali b. Muhammed b. Esîr. Üsdü'l-ğâbe fî ma'rifeti's-sahâbe, I-V, Kahire 1 2 8 5 - 8 7 . İ b n ü ' l - E z r a k el-Fârikl, Târîhu MeyyâfârMn Ahmed b. Yûsuf İbnü'l-Ezrak, Târîhu Meyyâfârikîn ve Âmid (nşr. Bedevî Abdüllatîf Avad), Kahire 1 9 5 9 ; Beyrut 1974. İbnü'l-Hâcib, Müntehe'l-vuşûl Ömer b. Hâcib, Müntehe'l-vuşûl ve'l-emel fî 'ilmeyi'l-usûl üe'f-cede!, Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . İbnü'l-Hümârrt, Fethu'l-kadîr Kemâleddin Muhammed b. Abdülvâhid b. Hümâm, Fethu'l-kadîr, I-VII; fietâ' icü'l-efkâr fî keşfi'r-rumüz ve'l-esrâr, VIII-X, Kahire 1 3 8 9 - 9 2 / 1 9 7 0 - 7 2 . İbnü'l-İmâd, Şezerât Abdülhay b. Ahmed İbnü'l-İmâd, Şezerâtü'z-zeheb fî ahbârı men zeheb, l-VUI, Kahire 1350-51. İbnü'l-Cevzî, ed-Du ' a / a 3 Abdurrahman b. Ali b. Cevzî, Kitâbü'd-Du'afâ3 ue'l-metrûkîn (nşr. Ebü'i-Fidâ Abdullah el-Kâdî), I-III, Beyrut 1 4 0 6 / 1 9 8 6 . İbnü'l-Kelbî, Cemhere (Abdüssettâr) Hişâm b. Muhammed el-Keibî, Cemheretü'n-neseb (nşr. Abdüssettâr Ahmed Ferrâc), I-II, Küveyt 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . İbnü'l-Cevzî, el-Muntazam Abdurrahman b. Ali b. Cevzî, el-Muntazam fî târihi'Tmülûk ve'l-ümem (nşr. F. Krenkow), I-X, Haydarâbâd 1 3 5 7 - 5 9 / 1 9 3 8 - 4 0 . İbnü'l-Kelbî, Cemhere (Nâci) Hişâm b. Muhammed el-Kelbî, Cemheretü'n-neseb (nşr. Nâci Hasan), Beyrut 1 4 0 7 / 1 9 8 6 . İbnü'l-Cevzî, el-Muntazam (Atâ) Abdurrahman b. Ali b. Cevzî, el-Muntazam fî târîhi'l-ümem ve'l-mülûk (nşr. Muhammed-Mustafa Abdülkâdir Atâ), İ-XVI1I, Beyrut 1 4 1 2 / 1 9 9 2 . İbnü'l-Kıftî, Ihbârü'l-'ulemâ' Ali b. Yûsuf el-Kıftî, Kitâbü ihbâri'T'ulemâ' biahbâri'l-hûkemâ3: Târîhu' l-hûkemâ', Kahire 1326, Kahire, ts. İbnü'l-Kıftî, thbârü'l-'ulemâ3 (Lippert) Ali b. Yûsuf el-Kıftî, Kitâbü ihbâri'l-'ulemâ' bi-ahbâri'l-hükemâ': Târîhu'l-hükemâ' (nşr. J. Lippert), Leipzig 1903. İbnü'I-Kıftî, İnbâhü'r-ruvât Ali b. Yûsuf el-Kıftî, inbâhü'r-ruvât 'alâ enbâ' I'n-nuhât (nşr. Muhammed Ebü'1-Fazl), I-IV, Kahire 1 3 6 9 - 9 3 / 1 9 5 0 - 7 3 . İbnü'i-Murtazâ, Tabakâtü'l-Mu'tezile Ahmed b. Yahyâ b. Murtazâ, Kitâbü Tabakâti'l-Mu'tezile (nşr. Susanna D. Wilzer), Wiesbaden 1961. İbnü'n-Nedîm, el-Flhrist İbnü'n-Nedîm, el-Fihrist fî ahbâri'l-'ulemâ' i'lmuşannifîn mine'l-kudemâ' ve'l-muhaddişîn ue esmâ' i kütübihim, Beyrut 1 3 9 8 / 1 9 7 8 . İbnü'n-Nedîm, el-Fihrist (Flügel) İbnü'n-Nedîm, el-Flhrist fîahbâri'l-'ulema'i'lmuşannifîn mine'l-kudemâ' ve'l-muhaddişîn ue esmâ'i kütübihim (nşr. G. Flügel), Leipzig 1872. İbnü'n-Nedîm, el-Fihrist (Teceddüd) İbnü'n-Nedîm, el-Fihrist fî ahbâri'l'ulemâ' i'l-muşannifîn mine'l-kudemâ' ve'l-muhaddişîn ue esmâ' i kütübihim (nşr. Rızâ-Teceddüd), Tahran, ts. İbnü's-Salâh, 'Ulümü'l-hadîs Osman b. Abdurrahman c İbnü's-Salâh, (Jlümü'l-hadîs (nşr. Nûreddin Itr), Halep 1 3 8 6 / 1 9 6 6 ; Beyrut 1 9 7 2 ; Dımaşk 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . İbnü't-Tıktakâ, el-Fahrî Muhammed b. Ali b. Tabâtabâ, el-Fahrî fi'l-âdâbi's-sultâniyye ve'd-düueli'l-islâmiyye, Beyrut, ts. (Dâru Sâdır). İbnülemin, Hoş Sadâ İbnülemin Mahmûd Kemal İnal, Hoş Sadâ, istanbul 1958. İbnülemin, S o n Asır Türk Şairleri İbnülemin Mahmûd Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri, I-XII, İstanbul 1 9 3 0 - 4 1 . İbnülemin, Son Hattatlar İbnülemin Mahmûd Kemal İnal, Son Hattatlar, İstanbul 1955. İbnülemin, Son Sadrıazamlar İbnülemin Mahmûd Kemal inal, Osmanlı Devrinde Son Sadrıazamlar, I-IV, istanbul 1 9 4 0 - 5 3 . İ b r â h i m Rifat P a ş a , Mir' âtü 'l-Haremeyn İbrâhim Rifat Paşa, Mir'âtü'l-Haremeyn ev er-Rahalâtü'l-Hlcâziyye ue'l-hac ue meşâ'iruhü'd-dîniyye, I-III, Kahire 1 3 4 4 / 1 9 2 5 . İclî, es-Sikât Ahmed b. Abdullah el-İclî, Târîhu'ş-şikât (nşr. Abdülmu'tî Emîn Kai'acî), Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 4 . tFM istanbul Üniversitesi iktisat Fakültesi Mecmuası, İstanbul 1940 - İtFD Atatürk Üniversitesi islâmî ilimler Fakültesi Ankara 1 9 7 5 - Dergisi, • llmiyye Salnamesi ilmlyye Salnâmesi, İstanbul 1334. el-lmâme ve's-siyâse İbn Kuteybe [?], el-İmâme ve's-slyâse (nşr. Tâhâ Muhammed ez-Zeynî), I-II, Kahire 1 3 8 7 / 1 9 6 7 . İ s k e n d e r B e y Münşî, Târih. İskender Bey Münşî, Târîh-i'Âlem' ârâ-yı 'Abbâsî (nşr. îrec Efşâr), I-III, Tahran 1 3 1 3 - 1 4 hş., 1 3 3 3 - 3 5 hş., 1350 hş. İsmet, Tekmiletü'ş-Şekâik Fındıklılı İsmet Efendi, Tekmiletü'ş-Şekâik fî hakkı ehli'l-hakâlk (nşr. Abdülkadir Özcan), V, istanbul 1989. İsl.A istanbul Ansiklopedisi, İstanbul 1 9 5 8 - 7 4 . I-XI, İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) istanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) Tarihli (nşr. Ö. Lutfi Barkan — E. Hakkı Ayverdi), İstanbul 1970. İTED istanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi İslâm Enstitüsü Dergisi, istanbul 1 9 5 3 - Tetkikleri Izâhu'l-meknün Bağdatlı İsmâil Paşa, izâhu'i-meknün fi'z-zeyl 'alâ Keşfi'z-zunûn 'an esâmi'l-kütüb ue'l-fünûn (nşr. Kilisli Muallim Rifat — Şerefeddin Yaltkaya), l-II, İstanbul 1945-47. Kays Âl-i Kays, el-Irâniyyün Kays Âl-i Kays, el-irâniyyûn ve'l-edebü'l-'Arabî= Iranians andArab Literatüre, I-III, Tahran 1 9 8 4 - 8 6 . Kalkaşendî, Me'âşirü'l-inâfe Ahmed b. Ali el-Kalkaşendî, Me' âşirü'l-inâfe fî me 'âlimi'l-hilâfe (nşr. Âbdüssettâr Ahmed Ferrâc), I-III, Küveyt 1 9 6 4 — Beyrut 1980. Kalkaşendî, Şubhu'l-a'şâ Ahmed b. Ali el-Kalkaşendî, Subhu'l-a 'şâ fîsınâ 'ati'l-inşa', l'-XV,'Kahire 1 9 1 0 - 2 0 . Kalkaşendî, Şubhu'l-a'şâ (Şemseddin) Ahmed b. Ali el-Kalkaşendî, Subhu'l-a'şâ fî sınâ'ati'l-inşâ', î-iv; VII, X-XIV (nşr. Muhammed Hüseyin Şemseddin); V (nşr. Nebîl Hâlid Hatîb); VI, VIII-IX (nşr. Yûsuf Ali Tavîl), Beyrut 1 4 0 7 / 1 9 8 7 . KAM Kubbealtı Akademi İstanbul 1 9 7 2 - Mecmuası, Kamus Tercümesi Fîrûzâbâdî, Ebü't-Tâhır, el-Okyânusü'l-basît fî tercemeti'l-KâmûsiT-muhît (trc. Âsim Efendi), I-III, İstanbul 1 2 3 0 - 3 3 ; l-IV, istanbul 1 3 0 4 - 1 3 0 5 . Karal, Osmanlı Tarihi Enver Ziya Karal, Osmanlı V-VIII, Ankara 1 9 4 7 - 6 2 . Tafihi, Karatay, Türkçe Yazmalar Fehmi Edhem Karatay, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Katalogu, I-II, İstanbul 1961. Müslim JPHS Journal of the Pakistan Historical Society, Karachi 1 9 5 3 - Society, JTS Journal of Turkish Studies/ Türklük Bilgisi Araştırmaları, Harvard, Massachussets 1977 — Kehhâle, A' lâmü'n-nisâ' Ömer Rızâ Kehhâle, A' lâmü'n-nisâ' câlemeyi'l-'Arab fî ue'l-islâm, I-IV, Beyrut 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . Kehhâle, Mu 'cemü'l - mü 'elliftn Ömer Rızâ Kehhâle, Mu'cemul-mü'ellifîn: terâclmü musannifi'l-kütübi'l-'Arabiyye, I-XV, Dımaşk 1 3 7 6 - 8 1 / 1 9 5 7 - 6 1 — Beyrut, ts. (Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî). Keşfü'z-zunûn Kâtib Çelebi, Keşfü'z-zunûn 'an esâmi'l-kütüb ve'l-fünûn (nşr. Kilisli Muallim Rifat — Şerefeddin Yaltkaya), I-II, İstanbul 1 3 6 0 - 6 2 / 1 9 4 1 - 4 3 . Kettânî, er-Risâletü'l-müstetrafe Muhammed b. Ca'fer el-Kettânî, er-Risâletü'l-müstetrafe (nşr. Muhammed eİ-Müntasır), Dımaşk 1 3 8 3 / 1 9 6 4 . Kettânî, er-Risâletü'l-müstetrafe (Özbek) Muhammed b. Ca'fer el-Kettânî, Hadis Literatürü: er-Risâletü'l-müstetrafe (dipnot ve ilâveleri ile trc. Yusuf Özbek), İstanbul 1994. Kınalızâde, Tezkire Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü'ş-şuarâ •(nşr. İbrahim Kutluk), I-II, Ankara 1 9 7 8 - 8 1 . Karatay, Türkçe Basmalar Fehmi Edhem Karatay, istanbul Üniuersitesi Kütüphanesi Türkçe Basmalar Alfabe Katalogu, I-III, İstanbul 1956. JESHO Journal of the Economic and Social History of the Orlent, Leiden 1957 - Kâdî A b d ü i c e b b â r , Şerhu'l-üşûli'l-hamse Kâdî Abdüicebbâr b. Ahmed, Şerhu'l-üşûli'l-hamse (nşr. Abdülkerîm Osman), Kahire 1 3 8 4 / 1 9 6 5 . K l d î İyâz, Tertîbü'l-medârik İyâz b. Mûsâ b. İyâz, Tertîbü'l-medârik ue takrîbü'l-mesâlik ll-ma'rifeti a 'lâmi mezhebi'l-imâm Mâlik (nşr. Ahmed Bükeyr Mahmûd), I-III, Beyrut 1 3 8 7 - 8 8 / 1 9 6 7 - 6 8 . el-Kâmûsü 'l-îslâmî Ahmed Atıyyetullah, el-Kâmûsü'l-islâmî, Kahire 1 3 8 3 / 1 9 6 3 - JAfr.H Journal of African History, Cambridge 1960 — JRAS Journal of the RoyalAsiatic London 1 8 3 3 — Kâtib Çelebi, Tuhfetü'l-kibâr Kâtib Çelebi, Tuhfetü'l-kibâr fî esfâri'l-bihâr, İstanbul 1141, 1329. Kamûsü'l-a'lâm Şemseddin Sâmi, Kâmûsü'l-a'lâm, I-VI, İstanbul 1 3 0 6 - 1 6 / 1 8 8 8 - 9 9 . JA Journal Aslatique, Paris 1 8 2 2 - JIMMA Journal Institute of Minorlty Affalrs, London 1 9 7 9 - Kadî İyâz, eş-Şifâ' İyâz b. Mûsâ b. İyâz, eş-Şifâ' bi-ta'rîfi huküki'l-Muştafâ (nşr. Ali Muhammed el-Bicâvî), I-II, Kahire 1977. Kâsânî, Bedâ'i' Ebû Bekir b. Mes'ûd el-Kâsânî, Bedâ' i'u'ş-şarıâ' i' fîtertîbi'ş-şerâ'i', I-VII, Kahire 1 3 2 7 - 2 8 . Kâşânî, Istılâhâtü'ş-şûfiyye Abdürrezzâk b. Ahmed el-Kâşânî, iştılâhâtü 'ş-şûfiyye (nşr. M. Kemâl İbrâhim v.dğr.), Kahire 1981. Kâtib Çelebi, Cihannümâ Kâtib Çelebi, Cihannümâ, İstanbul 1145. Kâtib Çelebi, Fezleke Kâtib Çelebi. Fezleke-i Târîh, I-II, istanbul 1 2 8 6 - 8 7 . Kindî, Resâ'il Ya'küb b. İshak el-Kindî, Resâ' ilul-Kindî el-felsefiyye (nşr. M. Abdülhâdı Ebû Rîde), Kahire 1 9 5 0 - 5 3 . Kindî, el-Vülât ue'l-kudât (Guest) Ebû Ömer Muhammed b. Yûsuf el-Kindî, Kitâbü'l-Vülât ve Kitâbü'İ-Kudat (nşr. Rhuvon Guest), Leiden - London 1912, 1964. Kindî, el-Vülât üe'l-kudât(Nassâr) Ebû Ömer Muhammed b. Yûsuf el-Kindî, Vülâtü Mışr (nşr. Hüseyin Nassâr), Beyrut 1 3 7 9 / 1 9 5 9 . Kip, TSM S a z Eserleri Tarık Kip, TRT Türk Sanat Musikisi Saz Eserleri Repertuuarı, Ankara 1981. Kip, TSM Sözlü Eserler Tarık Kip, TRT Türk Sanat Musikisi Sözlü Eserler Repertuuarı, Ankara 1979. K o c a t ü r k , Türk Edebiyatı Vasfi Mahir Kocatürk, Büyük Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara 1970. Tarihi Koçi Bey. Risale (Aksüt) Koçi Bey Risalesi (haz. Ali Kemâli Aksüt), İstanbul 1 9 3 9 . Konyalı, Erzurum Tarihi ibrahim Hakkı Konyalı, Âbideleri ue Kitâbeleriyle Erzurum Tarihi, istanbul 1960. Konyalı, Mimar Koca Sinan'ın Eserleri İbrahim Hakkı Konyalı, Mimar Koca Sinan'ın Eserleri, istanbul 1 9 5 0 . Koksal, İslâm Tarihi ( M e d i n e ) M. Âsim Koksal, İslâm Tarihi: Hz. Muhammed (a.s.) ue islâmiyet, Medine Devri, 1X1, İstanbul 1987. Koksal, İslâm Tarihi ( M e k k e ) M. Âsim Koksal, islâm Tarihi: Hz. Muhammed (a.s.) ve islâmiyet, Mekke Devri, I-VII, İstanbul 1987. Köprülü, Araştırmalar Köprülüzâde M. Fuad, Türk Dili ue Edebiyatı Hakkında Araştırmalar, İstanbul 1 9 3 4 . Köprülü, Edebiyat Araştırmaları M. Fuad Köprülü, Edebiyat Araştırmaları 1, Ankara 1966, 1987, 1989. I Köprülü, Edebiyat Araştırmaları M. Fuad Köprülü, Edebiyat Araştırmaları 2 (nşr. Orhan F. Köprülü), İstanbul 1 9 8 9 . II Köprülü, İlk Mutasavvıflar Köprülüzâde Mehmed Fuad, Türk Edebiyatında İlk Mutasauulflar, İstanbul 1 9 1 9 . Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi Köprülüzâde Mehmed Fuad, Türk Edebiyatı Tarihi, istanbul 1 9 2 6 . Köprülü, Türk Saz M. Fuad Köprülü, Türk Saz Şairleri, istanbul 1 9 4 0 . Şairleri K u d â m e b. Ca fer, el-Harâc (de Goeje) Kudâme b. Ca'fer el-Bağdâdî, el-Harâc ue şınâ'atul-kitâbe (nşr. M. (. de Goeje), Leiden 1889. K u d â m e b. Ca'fer, el-Harâc (Zebîdî) Kudâme b. Ca'fer el-Bağdâdî, el-Harâc ue şınâ'atü'l-kitâbe (nşr. Muhammed Hüseyin ez-Zebîdî), Bağdad 1 9 8 1 . Kureşî, el-Cevâhirü 'l - mudıyye Abdülkâdir b. Muhammed b. Muhammed el-Kureşî, el-Cevâhirü'l-mudıyye fî tabakâti'l-Hanefiyye (nşr. Abdülfettâh Muhammed el-Hulv), I-III, Kahire 1 3 9 3 - 9 9 / 1 9 7 3 - 7 9 ; I-V, Kahire 1 4 1 3 / 1 9 9 3 . Kurtubı, el-Câmı Ebü Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî, el-Câmi' li-ahkâmıi-Kur1ân (nşr. Ebû İshâk İbrâhim), I-XX, Kahire 1 3 8 6 - 8 7 / 1 9 6 6 - 6 7 . Kuşeyri, er-Risâle Abdülkerîm b. Hevâzin el-Kuşeyrî, er-Risâletü'l-Kuşeyriyye (nşr. Abdülhalîm Mahmüd — Mahmüd b. Şerif), MI, Kahire 1972-74. Kuşeyri. er-Risâle (Uludağ) Abdülkerîm b. Hevâzîn el-Kuşeyrî. Kuşeyrî Risâlesi: Tasauuuf ilmine Dair (trc. Süleyman Uludağ), istanbul 1980. Kütübî, Fevâtü'l-Vefeyât Muhammed b. Şâkir el-Kütübî, Fevâtü'l-Vefeyât ve'z-zeyli 'aleyhâ (nşr. İhsan Abbas), I-V, Beyrut 1973-74. Lâmiî, Fiefehât Tercümesi Abdurrahman b. Ahmed el-Câmî, Hefehâtü'l-üns (trc. Lâmiî Çelebi), istanbul 1 2 8 9 — İstanbul 1980. Lane, Lexicon Edward WİIliam Lane, An Arabic-English Lexicon, London 1 8 6 3 - 9 3 — Beyrut 1980. l-VİII, Latifi, Tezkire Latîfî, Tezkire-i l atifi (nşr. Ahmed Cevdet), İstanbul 1314. Leknevî, el-Fevâ'idü'l-behiyye Muhammed Abdülhay el-Leknevî, el-Feuâ'idü'l-behiyye fî terâcimi'l-Hanefiyye (nşr. M. Bedreddin Ebû Firâs), Kahire 1324. Levend, Divan Edebiyatı Agâh Sırrı Levend, Diuan Edebiyatı: Kelimeler ue Remizler, Mazmunlar ue Mefhumlar, İstanbul 1943. Levend, Türk Edebiyatı Agâh Sırrı Levend, Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara 1973. Tarihi Lisânü'l-'Arab Muhammed b. Mükerrem b. Manzûr, Lisânü'l- 'Arab, I-XV, Bulak 1 2 9 9 - 1 3 0 8 — Beyrut, ts. (Dâru Sâdır). Lutfî. Târih Ahmed Lutfî, Târih, I-VIII, istanbul 1 2 9 0 - 1 3 2 8 ; IX-XV (nşr. Münir Aktepe), Ankara 1984-92. Ma'a'l-Mektebe Abdurrahman Utbe, Ma 'a'l-Mektebeti'l-'Arabiyye, Beyrut 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . M a h m ü d Ş ü k r i el-Âlüsî, Bulüğu'l-ereb Mahmüd Şükrî el-Âlûsî, Bulûğu'l-ereb fî ma'rifeti ahuâli'T'Arab (nşr. Muhammed Behçet el-Eserî), I-III, Kahire 1342. Makdisi, Ahsenü 't-tekâslın Muhammed b. Ahmed el-Makdisî, Ahsenü't-tekâsîm fî ma'rifeti't-ekâlîm (nşr. M. J. de Goe|e), Leiden 1877. Makdisî, el-Bed* ve't-târîh Mutahhar b. Tâhir el-Makdisî, Kitâbul-Bed' ve't-târîh (nşr. element Huart), I-Vl, Paris 1 8 9 9 - 1 9 1 9 — Bağdad, ts. (Mektebetü'I-Müsennâ). Makkari. Nefhu't-tîb Ahmed b. Muhammed el-Makkarî, Nefhu't-tîb min ğusnl'l-Endelüsi'rratîb (nşr. ihsan Abbas), I-VIII, Beyrut 1 3 8 8 / 1 9 6 8 . Makrîzî, el-Hıtat Ahmed b. Ali el-Makrîzî, Kitâbü'l-Meuâ'iz ve'Ti'tibâr bi-zikri'l-hıtat ue'iâsâr, l-U,"Bulak"l270. Makrîzî, Kitâbü's-Sülük Ahmed b. Ali el-Makrîzî, Kitâbü's-Sülûk li-ma'rifeti düveli'l-mülûk (nşr. Muhammed Mustafa Ziyâde — Saîd Abdülfettâh Âşûr), I-XII, Kahire 1957-73. Malatî, et-Tenblh ve'r-red Muhammed b. Ahmed el-Malatî, et-Tenbîh ve'r-red (nşr. Muhammed Zâhid el-Kevserî), Beyrut 1 3 8 8 / 1 9 6 8 . M a ' s ü m Ali Ş a h , Tarâ'ik Ma'sûm Ali Şah, Tarâ' iku'l-hakâ' ik (nşr. Muhammed Ca'fer Mahcûb), I-III, Tahran 1 3 3 9 - 4 5 hş. M a t r a k ç ı Nasuh. Sefer-i Irâkeyn Nasuh-i Matraki, Beyân-ı MenâziTİ Sefer-i Irâkeyn (nşr. Hüseyin G. Yurdaydın), Ankara 1976. Mâtürîdî. Kltâbü't-Tevhîd Ebû Mansûr Muhammed el-Mâtürîdî, Kitâbü't-Teuhîd (nşr. Fethullah Huleyf), Beyrut 1970 — istanbul 1979. Mâverdî, el-Ahkâmü's-sultâniyye Ebü'l-Hasan Ali b. Muhammed el-Mâverdî. el-Ahkâmü's-sultâniyye, Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . Mahfuz. Terâcimü'l-mü' ellifîn Muhammed Mahfuz, Terâcimul-mü'ellifîne't-Tûnisiyyîn, I-V, Beyrut 1 4 0 2 - 1 4 0 6 / 1 9 8 2 - 8 6 . ME Mecelletü'l-Ezher, Kahire 1 3 5 5 / 1 9 3 6 , VII (I-VI. ciltler Nürü'i-İsISm ismi ile yayımlanmıştır, Kahire 1349/ 1930 1354/ 1935). Mahlüf, Şeceretü'n-nür Abduh Muhammed b. Muhammed Mahlüf, Şeceretu n-nûri'z-zekiyye fî tabakâti'l-Mâlikiyye, İ-II, Kahire 1349 — Beyrut, ts. (Dâru 1-Kitâbi'l-Arabî). Mecdî, Şekâik Tercümesi Taşköprizâde, Hadâiku'ş-Şekâik (trc. Mehmed Mecd! Efendi, nşr. Abdülkâdir Özcan), I, istanbul 1989. M a h m ü d E s a d , İslâm Tarihi Mahmüd Esad, islâm Tarihi: Tarih-i Din-i islâm (haz. Ahmed Lütfi Kazancı — Osman Kazancı), istanbul 1983. Mecelle Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye. Mecelle-l ümûr-ı Belediyye Osman Nuri [Ergin], Mecelle-i ümûr-ı Belediyye, l-V, İstanbul 1330-38. Mecmûa-i Cevâmi' Hacı ismâil Beyzade Osman Bey, Mecmûa-i Cevâmi', istanbul 1304. MEJ The Middle East Journal, Washington 1947 — MES Middle Eastern Studies, London 1 9 6 4 — MESA Bulletln Middle East Studies Association Bulletin, New York 1967 Mes'ûdî, Mürücü'z-zeheb (Abdülhamîd) Ali b. Hüseyin el-Mes'üdî, Mürûcuz-zeheb ve me'âdinü'iceuher (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamîd), I-İV, Kahire 1 3 6 7 / 1 9 4 8 — Beyrut 1 3 8 4 - 8 5 / 1 9 6 4 - 6 5 . Mes'ûdî, Mürücü'z-zeheb (Meynard) Ali b. Hüseyin el-Mes'ûdî, Mürücü'z-zeheb ue me'âdinü'iceuher: Prairies d'Or(trc. ve nşr. Barbier de Meynard), I-IX, Paris 1861-77. Mes'ûdî, et-Tenbîh Ali b. Hüseyin el-Mes'ûdî, et-Tenbîh ue'iişrâf (nşr. M . ) . de Goeje), Leiden 1 8 9 4 — Beyrut 1981. Mevsılî, el-lhtiyâr Abdullah b. Mahmüd el-MevsıIî, el-ihtiyâr li-ta'lîli'l-Muhtâr, l-V, İstanbul 1987. M. F. Abdülbâkı, el-Mu'cem Muhammed Fuâd AbdülbâkI, el-Mu'cemü'l-müfehres li-elfâzi'l-Kur' âni'TKerîm, Kahire 1950. MIDEO Melanges de l'lnstitut d'Etudes Orientales du Le Caire 1 9 5 4 - Dominicain Caire, Miftâhu künûzi's-sünne VVensinck, Miftâhu künûzi's-sünne (trc. M. F. Abdüibâkî), Lahor, ts. — Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Mir'âtü 'l-Haremeyn Eyüp Sabri Paşa, Mir'âtü'l-Haremeyn (Mir'ât-ı Mekke-Mir'ât-ı MedîneMir'ât-ı Cezîretü'l-Arab), I-III, İstanbul 1 3 0 1 - 1 3 0 6 . Mizzî, Tehzîbü'l-Kemâl Yûsuf b. Abdurrahman el-Mizzî, Tehzîbü'l-Kemâl fî esma' ir-ricâl (nşr" Beşsâr Avvâd Ma'rûf), 1-XXXV, Beyrut 1 4 0 3 - 1 3 / 1 9 8 2 - 9 2 . MM Musiki Mecmuası, İstanbul 1948 — MMİADm. Mecelletü Mecma'i'T'ilmiyyi'l'Arabî bi-Dımaşk, Dımaşk 1921-68. MMİlr. Mecelletü Mecma'i'l'ilmiyyi'l-'lrâkî, Bağdad 1950 MMLA Mecelletü 'Arabiyye, Mecma'i'l-luğati'lKahire 1935 — MMLADm. Mecelletü Mecma'i'l-luğati'l'Arabiyye bi-Dımaşk, Dımaşk 1 9 6 9 - MMMA ( K a h i r e ) Mecelletü Ma'hedi'l-mahtûtâti'l'Arabiyye, Kahire 1 3 7 5 / 1 9 5 5 - Mo.Fl Mevsü'atü'l-fıkhi'l-Islâmî cAbdinnâsır), (Mevsû 'atü Cemâl I-XVI, Kahire 1 3 8 6 - 1 4 0 0 . MMMA ( K ü v e y t ) Mecelletü Ma'hedi'lmahtûtâti'l-'Arabiyye, Küveyt 1 3 7 6 / 1 9 5 6 MTM MillîTetebbûlarMecmuası, istanbul 1915. Mv.F el-Mevsü 'atü'l-fıkhiyye, Küveyt 1 4 0 4 / 1 9 8 3 - I-V, Mv.Fs. el-Mevsü'atü'l-Filistîniyye, I-IV, Dımaşk 1984. MW The Moslem World, Hartford, Connecticut 1911 Mııhyî-i Oülşenî, Menâkıb Muhyiddîn-i Gülşenî, Menâkıb-ı ibrâhîm-i Gülşenî (nşr. Tahsin Yazıcı), Ankara 1982. - Oruç b. Âdil, Teoârth-iÂl-i Osmân Oruç b. Âdil. Tevârîh-İÂl-i (nşr. Fr. Babinger), Hannover 1925. N a î m â , Târih Mustafa Naîmâ, Târih, I-Vl, İstanbul 1 2 8 0 (çerçeveli), 1 2 8 1 - 8 3 . NDB Nouveau Dictionnaire Levey (Suisse). Müslim Peoples Müslim Peoples (ed. Richard V. Weekes), I-II, Westport-Connecticut 1984. Nefîsî, Târîh-i Nazm u Neşr Saîd-i Nefîsî, Târîh-i Nazm u Neşr der Jrân ve derZebân-ı Fârsî, I-II, Tahran 1 3 4 4 hş. Mustafavî, et-Tahklk Hasan el-Mustafavî, et-Tahkik fî kelimâti'l-Kur' âni'l-Kerîm, İ-VI, Tahran 1360 hş. Nesâî, ed-Du'afâ* Abdurrahman b. Şuayb en-Nesâî, Kitâbü'd-Du'afâ3 ve'l-metrükîn (nşr. Bûrân ed-Danâvî-— Kemal Yûsuf el-Hût), Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . M ü n e c c i d , Mu 'cem Selâhaddin el-Müneccid. Mu'cemü'l-mahtûtâti'l-matbû l-V, Beyrut 1968".' 'a, Müneccimbaşr, Sahâifü'l-ahbâr Ahmed Dede Müneccimbaşı, Câml' ü'd-düvel (trc. Ahmed Nedîm : Sahâyifü'l-abbâr), I-III, istanbul 1285. Müsned Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Kahire 1313. Nesefî, Tebşıratü'l-edille (Salame) Ebü'l-Muîn en-Nesefî, Tebşıratü'l-edille fi'l-kelâm (nşr. Claude Salame), MI, Dımaşk 1 9 9 0 - 9 3 . Neşri, Cihannümâ (Taeschner) Cihannüma: Die Altosmanische Chronik des Meülana Mehemmed Neschrî (nşr. Fr. Taeschner), I-II, Leipzig 1 9 5 1 - 5 5 . Neşri, Cihannümâ (Unat) Neşri Mehmed, Kitâb-ı Cihan-Nümâ: Neşrî Tarihi (nşr. F. Reşit Unat — Mehmet Altay Köymen), I-II, Ankara 1 9 4 9 - 5 7 . Münzevî, Fihrist Ahmed-i Münzevî, Fihrist-i Nüshahâ-yi Hattı-yi Fârsî, Tahran 1 3 4 9 hş. I-VI, Müstakimzâde, Tuhfe Süleyman Sadeddin Müstakimzâde, Tuhfe-i Hattâtîn (nşr. İbnülemin Mahmûd Kemal), İstanbul 1928. Müstevfı, Nüzhetü'l-kulûb (Siyâkl) Hamdullah Müstevfî, Nüzhetü'l-kulûb (nşr. Muhammed Debîr Siyâkl), Tahran 1336 hş. Müstevfî, Nüzhetü'l-kulûb (Strange) Hamdullah Müstevfî, Nüzhetü'l-kulûb (nşr. G. Le Strange), Leiden 1 9 1 5 — Tahran 1362. MÜTAD Marmara üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türklük Araştırmaları Dergisi, İstanbul 1 9 8 4 - Nevevî, Şerhu Müslim Yahyâ b. Şeref en-Nevevî, el-Minhâc fî şerhi Sahîhi Müslim b. el-Haccâc, l-XVIIİ, Kahire 1 3 4 7 - 4 9 / 1 9 2 9 - 3 0 , 1392/1972. Osm.Ar. Osmanlı Araştırmaları = The Journal of Ottoman Studies, istanbul 1 9 8 0 - Ö m e r Ferruh, Târihu'l-edeb Ömer Ferruh, Târîhu'l-edebi'l'Arabî, I-Vl, Beyrut 1981-84. Özeğe, Katalog M. Seyfeddin Özeğe, Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu, İstanbul 1971-80. Türk Mûsikîsi Öztuna, TMA T. Yılmaz Öztuna, Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, I-II, istanbul 1 9 6 9 - 7 6 . Pakalm Mehmet Zeki Pakalm, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, I-III, istanbul 1 9 4 6 - 5 6 . R â g ı b el-İsfahânî, el-Müfredât Hüseyin b. Muhammed b. Râgıb el-İsfahânî, 3ân el-Müfredât fîğarîbi'l-Kur (nşr. Muhammed Seyyid Kîlânî), Kahire 1381 / 1 9 6 1 . Nizâmülmülk, Siyâsetnâme Hasan b. AH b. İshak et-Tûsî, Slyerü'l-mülük yâ Siyâsetnâme (nşr. Mehmet Altay Köymen), Ankara 1976. R a u f Y e k t a , Türk Musikisi Rauf Yekta Bey, Türk Musikisi (trc. Orhan Nasuhioğlu), İstanbul 1986. Nizâmülmülk, Siyâsetnâme (Köymen) Hasan b. Ali b. İshak et-Tûsî, Siyâsetnâme: Sîyerü'imülük (trc. M. Altay Köymen), Ankara 1982. Râvendî, Râhatü'ş-şudûr Muhammed b. Ali er-Râvendî, Râhatü'ş-şudûr ve âyetü's-sürûr (nşr. Muhammed İkbal), London 1921. I— RHM Revue d'Histoire Tunus. Maghrebine, Rieu, Catalogue P. Charles Rieu, Catalogue of the Turkish Manuscripts in the British Muşeum, London 1888. Rieu, Catalogue of the Persian Manuscripts P. Charles Rieu, Catalogue of the Persian Manuscripts in the British Museum, I-III, London 1 8 7 9 - 8 3 ; Suppl., 1895. Ronart, CEAC Stephan and Nandy Ronart, Concise Encyclopedia of Arabic Civilisation, Amsterdam 1959. Orientali, Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi Steven Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi (trc. Fikret Işıltan), I-III, Ankara 1 9 8 6 - 8 7 . Özkan, TMNU İsmail Hakkı Özkan, Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve üsûlleri Kudüm Velveleleri, istanbul 1984. Öztuna, BTMA Yılmaz Öztuna, Büyük Ansiklopedisi, I-II, Ankara 1990. lslamiques, Reşahât Tercümesi Ali b. Hüseyin Vâiz Kâşifî, Reşahât-ı Aynü'l-hayât (trc. M. Şerîf el-Abbâsî), İstanbul 1291. RSO Rivista degli Studi Roma 1907 - I-V, Peçuylu İ b r â h i m , Târih Târîh-i Peçevî, I-II, istanbul 1 2 8 1 - 8 3 — istanbul 1980. Nevevî, Tehzîb Yahyâ b. Şeref en-Nevevt Tehzîbü'l-esmâ3 ve'l-luğât (nşr" F. Wüstenfeld), I-II, Göttingen 1 2 4 2 — Beyrut, ts. (Dârü'l-Kütübiî-ilmiyye). Nüveyhiz, Mu' cemü'l-müfessirîn Âdil Nüveyhiz, Mu'cemü'l-müfessirîn min sadriT-islâm hatte'l-'asri'l-hâzır, Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Osmân Osmanlı Müellifleri Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri, I-III, İstanbul 1 3 3 3 - 4 2 — Heppenheim, Bergstrasse 1971. Biblique, REI Reuue des Etudes Paris 1927 - R e ş î d Rızâ, Tefsîrü'l-menâr Muhammed Reşîd Rızâ, 3 Tefsîrü'l-Kur âni'l-hakîm: Tefsîrü'l-menâr, I-XI|- Kahire 1 3 5 3 - 5 4 — Beyrut, ts. (Dârü'l-Ma'rife); Kahire 1 3 7 3 - 8 0 / 1 9 5 3 - 6 1 . OA Orientalisches Archiv, I-III, Leipzig 1 9 1 0 - 1 3 . Murâdî, Silkü'd-dürer Muhammed Halil el-Murâdî, Si\kû'd-dûrer fî a'yâni 'l-kami'sşânî'aşer, I-IV, Bulak 1301 — " Bağdad, ts. (Mektebetü'l-Müsennâ). M u t t a k i el-Hindı, Kenzü'l-'ummâl Alâeddin Ali el-Muttakî el-Hindî, Kenzü'l-'ummâl fî süneni'l-akvâl ve'l-ef'âl (nşr. Bekrî Hayyânî — Safvetü's-Sekâ), I-XVI, Beyrut 1 3 9 9 / 1 9 7 9 ; 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . Nüveyrî, Nihâyetü'l-ereb Ahmed b. Abdülvehhâb en-Nüveyrî, Nlhâyetü'l-ereb fî fünûni'l-edeb, I-XVIII, Kahire, ts. 119231 (Vezâretü's-Sekafe ve'l-irşâd), XIX-XXVII (nşr. Muhammed Ebü'1-Fazl — Ali Muhammed el-Bicâvî — Hüseyin Nassâr v.dğr.), Kahire 1 3 9 5 - 1 4 0 5 / 1 9 7 5 - 8 5 . RE Paulys-Wissowa, Real-Encyclopâdie der Classischen Altertumsıvissenschaft, Stuttgart - München 1 8 9 4 - Rycaut Paul Rycaut, The Present State of the Ottoman Empire, London 1 9 7 2 — Meisenheim/Glan, ts. Rypka, HIL J. Rypka, History of Iranian Literatüre, Dordrecht 1968. Sâbı, Rusûmü dâri'l-hilâfe Ebü'l-Hüseyin Hilâl b. Muhassin es-Sâbî, Rusûmü dâri'l-hilâfe (nşr. Mîhâîl Avvâd), Beyrut 1 4 0 6 / 1 9 8 6 . Sadrüşşerîa, et-Tavzlh Sadrüşşerîa Ubeydullah b. Mes'üd, et-Tavzîh fî halli ğavâmizi't-Tenkîh (Teftâzânî, et-Telvîh içinde), I-II, Kahire 1 3 7 7 / 1 9 5 7 . ' Safâ, Edebiyyât Zebîhullah Safâ. Târîh-i Edebiyyât derlrân, Tahran 1 3 3 2 - 6 4 hş. S a f â , Genc-i Sühan Zebîhullah Safâ, Genc-i I-III, Tahran 1969. l-V, Sühan, S a f â , Gencîne-i Sühan Zebîhullah Safâ, Gencîne-i I-VI, Tahran 1 3 4 8 - 6 2 hş. Sühan, Safedî, el-Vâft Selâhaddin Halîl b. Aybeg es-Safedî, Kitâbü'l-Vâfî bi'l-uefeyât (nşr. ihsan Abbas — Şükrî Faysal), l-XXII, Wiesbaden 1 4 0 1 - 1 4 0 2 / 1 9 8 1 - 8 2 . Sahnün, el-Müdeuüene Abdüsselâm b. Saîd et-Tenûhî, el-Müdevvenetul-kübrâ, I-VI, Kahire 1324. Sâkıb Dede, Sefine Mustafa Sâktb Dede, Sefîne-i Nefîse-i Meuleuiyân, Kahire 1283. I-III, cArâ'isü'l-mecâlis Sa'lebî, Ebû ishak Ahmed b. Muhammed es-Sa'lebî, 'Arâ'isü'l-mecâlis: Kısasui enbiyâ', Kahire 1301. SBFD Siyasal Bilgiler Fakültesi Ankara. Serahsî, et-üşûl Şemsüleimme es-Serahsî, el-Usûl (nşr. Ebü'l-Vefâ el-Efgânî), I-II, Haydarâbâd 1372 — Beyrut 1973. Serkîs, Mu 'cem Yûsuf Elyân Serkîs, Mu'cemuirnatbû 'âti'T'Arabiyye ue'l-mu'arrebe, I-II, Kahire 1928-30. Serrâc, el-Lüma' Ebû Nasr es-Serrâc, el-Lüma' (nşr. Abdülhalîm Mahmüd — Tâhâ Abdülkâdir Server), Kahire 1960. Dergisi, Sehâvî. ed-Dao 'û'l-lâmi' Muhammed b. Abdurrahman es-Sehâvî, ed-Dau' ul-lâmi' liehli'l-karni'i-tâsi', I-XII, Kahire 1353-55. Sehâvî, Fethu'l-muğiş Muhammed b. Abdurrahman es-Sehâvî. Fethu'l-muğîs şerhu Elfiyeti'l-hadîs, I-III, Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Sehâvî, el-i'lân bi't-teübîh Muhammed b. Abdurrahman es-Sehâvî. el-i'lân bi't-tevbîh li-men zemme't-târîh (nşr. Fr Rosenthai), Beyrut, ts. (Dârü'l-Kütübii-ilmiyye). Sehî, Tezkire Tezkire-i Sehî, istanbul 1325. S e h î , Tezkire (Kut) Heşt Bihişt. The Tezkire by Sehî Beg, An Analysis of the First Biographical Work on Ottoman Poets with a Critical Edition Based on Ms. Süleymaniye Libraıy, Ayasofya O. 3545 by Günay Kut. HarvardCambridge, Massachussets 1978. Selânikî, Târih (İpşirli) Selânikî Mustafa Efendi, Târih (nşr. Mehmet ipşirli), 1-11, istanbul 1989. Selâvî, Kitâbü'l-lstikşâ Şehâbeddin Ahmed es-Selâvî, Kitâbü'l-istikşâ li-ahbâri'ddüveli'l-mağribi'l-akşâ (nşr. Ca'fer en-Nâsırî — Muhammed en-Nâsırî), l-IX, Dârülbeyzâ 1954-56. Sem'ânî, el-Ensâb Abdülkerîm b. Muhammed es-Sem'ânî, el-Ensâb, I-VI (nşr. Abdurrahman b. Yahyâ el-Yemânî), Haydarâbâd 1 9 6 1 - 6 6 ; VII-VII! (nşr. Muhammed Avvâme), Dımaşk 1976; IX (nşr. Muhammed Avvâme — RiyâzT Murâd), Dımaşk 1979; X (nşr. Abdülfettâh Muhammed el-Hulv), Dımaşk 1979. S e m ' â n î , el-Ensâb (Bârûdî) Abdülkerîm b. Muhammed es-Sem'ânî, el-Ensâb (nşr. Abdullah Ömer el-Bârüdî), l-V, Beyrut 1 4 0 8 / 1 9 8 8 . Semhûdî, Vefâ* ü'l-vefâ' Ali b. Abdullah es-Semhûdî, Vefâ'ü'l-vefâ' bi-ahbâri dâri'l-Muştafâ, l-II, Kahire 1326. Senhûrî, Mesâdirü'l-hak Abdürrezzâk Ahmed es Senhûrî, Mesâdtrü'i-hafc fi'l-fıkhi'iislâmî, I-VL Kahire 1 9 5 4 - 6 0 . ' Serahsî, el-Mebsût Şemsüleimme es-Serahsî, el-Mebsût, I-XXX, Kahire 1324-31. Sezgin. G A S Fuat Sezgin, Geschichle des Arabischen Schrifttums, I-!X, Leiden 1967-84. Sezgin, GAS (Ar.) Fuat Sezgin, Târîhu't-türâşi'l-'Arabî (ter. Mahmüd Fehmî Hicâzî v.dğr.), I-VIII, Riyad 1 4 0 2 - 1 4 0 8 / 1 9 8 8 - 8 8 . Sicili-i Osmânt Mehmed Süreyyâ, Sicilii Osmânî, i-IV, İstanbul 1308-15 — Heppenheim, Bergstrasse 1971. Silâhdar, Nusretnâme Silâhdar Fmdıklılı Mehmed Ağa. Nusretnâme (haz. İsmet Parmaksızoğlu), I-III, istanbul 1966-69. Silâhdar, Târih Silâhdar Fındıklılı Mehmed Ağa. Târih (nşr. Ahmed Refik), I-II, istanbul 1928. SU Stvdia Islamica, Paris 1953 Storey, Persian Literatüre C. A. Storey, Persian Literatüre: A Bio -Bibliographical Suruey, I-II, London 1927, 1 9 7 0 ; III (1984-90); IV (1939); V (nşr. François de Blois), London 1992-94. STY İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Yıllığı, istanbul 1964 Sûlî, Edebil'l-küttâb Ebû Bekir Muhammed b. Yahyâ es-Sûlî, Edebu l-küttâb (nşr. Muhammed Behçet el-Eserî), Kahire 1341 — Beyrut, ts. (Dârü'l-Kütübi'l-ilmiyye). Suter, Die Mathematiker Heinrich Suter, Die Mathematiker und Astronomen der Araber und Ihre Werke, Leipzig 1900; New York 1972. Suyolcuzâde, Devhatü'l-küttâb Suyolcuzâde Mehmed Necîb, Devhatü'l-küttâb (nşr. Kilisli Muallim Rifat), istanbul 1942. Sübkî, Cem'u'l-cevâmi' Tâceddin Abdülvehhâb b. Ali es-Sübkî, Cem'ul-ceuâmt IHâşiyetû'l-'Attâr içinde), I-II, Beyrut, ts. (Dâru 1-Kütübi'l-İlmiyye). Sübkî. Jabakat Tâceddin Abdülvehhâb b. Ali es-Sübkî, Tabakâtuş-Şâfi'iyyeti'l-kübrâ, Kahire 1323-24 — Beyrut, ts. (Dârü'l-Ma'rife). l-VI, Sübkî, Taba kât (Tanâhî) Tâceddin Abdülvehhâb b. Ali es-Sübkî. Tabakâtuş-Şâfi'iyyeti'l-kübrâ (nşr. Mahmüd Muhammed et-Tanâhî — Abdülfettâh Muhammed el-Hulv), I X, Kahire 1 3 8 3 - 9 6 / 1 9 6 4 - 7 6 . Sülemî, Tabakât Muhammed b. Hüseyin es-Sülemî, Tabakâtü'ş-şûfiyye (nşr. Nûreddin Şerîbe), Kahire 1 3 8 9 / 1 9 6 9 . Süyûtî, Buğyetü'l-vuât Celâleddin es-Süyûtî, Buğyetü'l-vuât fî tabakâti'l-luğaviyyîn ue'n-nuhât (nşr. Muhammed Ebü'1-Fazl), I-II, Kahire 1 3 8 4 / 1 9 6 4 . Süyûtî. Hüsnü'l-muhâdara Celâleddin es-Süyûtî, Hüsnü'l-muhâdara fî (ahbârı) Mışr ue'l-Kâhire (nşr. Muhammed Ebü'1-Fazl), 1-11, Kahire 1 3 8 7 / 1 9 6 7 . Süyûtî, el-ltkân ( B u g â ) Celâleddin es-Süyûtî, el-itkân fî 'ulûmi'l-Kur'ân (nşr. Mustafa Dîb el-Bugâ), I-II, Beyrut 1 4 0 7 / 1 9 8 7 . Süyûtî, el-Müzhir Celâleddin es-Süyûtî, el-Müzhir fî 'ulümi'l-luğa ue envâ'ihâ (nşr. Muhammed Ahmed Câdelmevlâ v.dğr.), I-II, Kahire, ts. (Dâru İhyâi'l-kütübi'l-Arabiyye). Süyûtî, Tabakâtü'l-huffâz (Lecne) Celâleddin es-Süyûtî, Tabakâtü'l-huffâz (nşr. Lecne mine'I-ulemâ), Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Süyûtî, Tabakâtü'l-huffâz (Ömer) Celâleddin es-Süyûtî, Tabakâtü'l-huffâz (nşr. Âli Muhammed Ömer), Kahire 1 3 9 3 / 1 9 7 3 . Şa'rânî. et-Tabakat Abdülvehhâb b. Ahmed eş-Şa'rânî, et-Tabakâtü'l-kübrâ, l-II," Kahire 1 3 7 3 / 1 9 5 4 . Şâtıbî. el-rtlşâm İbrâhim b. Müsâ eş-Şâtıbî. el-i'tişâm (nşr. M. Reşîd Rızâ), Kahire 1332 — Kahire, ts. (el-Mektebetü't-Ticâriyyetu 1-kübrâ). Şehristânî, el-Milel (Kîlânî) Muhammed b. Abdülkerîm eş-Sehristânî, el-Milel ue'n-nihal (nşr. M. Seyyıd Kîlânî), MI, Kahire 1381 / 1 9 6 1 . Şehristânî, Nihâyetü'l-ikdâm Muhammed b. Abdülkerîm eş-Şehristânî, Nihâyetü'l-ikdâm fî'ilmi'ikelâm (nşr. A. Guillaume), London 1934. Şem'dânîzâde, Müri't-tevârth (Aktepe) Şem'dânî-Zâde Fındıklık Süleyman Efendi Tarihi: Müri't-teuSrîh (nşr. Münir Aktepe), I-III, istanbul 1976-81. Şevkânî, el-Bedrü't-tâli' Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, el-Bedrü't-tâli', I-II, Kahire 1348. Şevkânî, Derrü's-sehâbe Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, Derrü's-sehâbe fî menâkıbiTkarâbe ue'ş-şahâbe (nşr. Fİüseyin b. Abdullah el-Ömerî), Dımaşk 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . Şevkânî, Fethu'l-kadîr Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, Fethu'l-kadîr: el-câmi' beyne fenneyi'r-rivâye ve'd-dirâye min 'ilmi't-tefsîr, I-V, Kahire 1 3 8 3 / 1 9 6 4 . Şevkânî, Irşâdü'l-fuhül Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, irşâdü'l-fühûl ilâ tahkiki'l-hakkı min 'ilmi'l-uşül, Beyrut, ts. (Dârü'l-Ma'rife). Şevkânî, Neylü'l-eutâr Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, Neylü'l-eutâr şerhu Münteka'l-ahbâr min ehâdîşi seyyidi'l-ahyâr, I-VIII, Kahire 1 3 9 1 / 1 9 7 1 . Süyûtî. Târîhu'l-hulefâ' Celâleddin es-Süyûtî. 3 Târîhu'l-hulefâ (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamîd), Kahire 1 3 7 1 / 1 9 5 2 , 1 3 8 9 / 1 9 6 9 . Şeyhî, Vekâyiu'l-fuzalâ Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyiu'l-fuzalâ (nşr. Abdülkâdir Özcan), 111-1V, istanbul 1989. Süyûtî, Tedrîbü'r-râvl Celâleddin es-Süyûtî. Tedrîbü'r-râuî fî şerhi Takrîbi'n-bleveuî (nşr. Abdülvehhâb Abdüllatîf), l-II, Kahire 1 3 7 9 / 1 9 5 9 . Şikârî Ahmed, Karaman Tarihi Şikârîzâde Ahmed Efendi, Karaman Tarihi (haz. Mesut Koman), Konya 1946. Şafiî. Ahkâmü'l-Kur'ân Muhammed b. idrîs eş-Şâfıî, Ahkâmul-Kur'ân (nşr. Ebû Üsâme İzzet el-Attâr), Kahire 1 3 7 1 / 1 9 5 2 — Beyrut 1 4 0 0 / 1 9 8 0 . Şafiî, el-Üm Muhammed b. İdrîs eş-Şâfiî. el-Üm, I-VII, Bulak 1321-26. Şânîzâde, Târih Şânîzâde Mehmed Âtâullah Efendi, Târih, I-IV, İstanbul 1291, Şîrâzî, el-Mühezzeb Ebû İshak İbrâhim eş-Şîrâzî, el-Mühezzeb fî fıkhi'l-imâm I-II, Kahire 1 3 7 9 / 1 9 5 9 - 6 0 . eş-Şâfi'î, Şîrâzî, Jabakatü'l-fukahâ' Ebû ishak ibrâhim eş-Şîrâzî, Tabakâtü'l-fukahâ' (nşr. ihsan Abbas), Beyrut 1 4 0 1 / İ 9 8 1 . Şirbînî, Muğni'l-muhtâc Şemseddin Muhammed b. Ahmed eş-Şirbînî, Muğni'l-muhtâc ila ma'rifeti me'ânîelfâzi'l-Minhâc, I-IV, Kahire 1958 — Dımaşk, ts. (Dârü'l-Fikr). ŞM Şarkiyat Mecmuası, istanbul 1 9 5 6 - TA Türk Ansiklopedisi, [-XXXIII, Ankara 1 9 4 3 - 8 6 . Taberî, Câmi'u'l-beyân Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Câmi'u'l-beyân an te'uîli âyi'l-Kur'ân, I-XXX,'Kahire 1321. Taberî, Câmi'u'l-beyân (Bulak) Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Câmi'u'l-beyân an te'uîli âyi'l-Kur'ân, I-XXX,Bulak 1 3 2 3 - 2 9 — Beyrut 1 4 0 6 - 1 4 0 7 / 1 9 8 6 - 8 7 . Taberî, Câmi'u'l-beyân (Şâkir) Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Câmi'u'l-beyân an te'uîli âyl'TKur'ân (nşr. Mahmûd Muhammed Şâkir — Ahmed Muhammed Şâkir), I — Kahire 1955-60. TK, TD Tapu-Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivi, Tahrir Defterleri, Ankara. TCTA Tanzimat'tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi (haz. iletişim Yayınları), I-VI, istanbul 1985. TCYK İstanbul Kütüphaneleri TarihCoğrafya Yazmaları Katalogları i: Türkçe Tarih Yazmaları, I. fas. sy. 1-10, İstanbul 1 9 4 3 - 5 1 . TDA Türk Dünyası İstanbul 1979 Araştırmaları, - TDEA Türk Dili ue Edebiyatı Ansiklopedisi, istanbul 1976 - Dergisi, T a b e r î , Târih ( d e G o e j e ) Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu r-rusül ue'l-mülûk (nşr."M. J. de Goeje), I-III, Leiden 1 8 7 9 - 1 9 0 1 . Tebrîzî, Reyhânetü'l-edeb Muhammed Alî-yi Müderris-i Tebrîzî, Reyhânetü'l-edeb, I-IV, Tahran 1 3 2 8 - 3 3 hş. T a b e r î , Târih (Ebü'1-Fazl) Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu'r-rusül ue'l-mülûk (nşr. Muhammed Ebü'1-Fazl), I-XI, Kahire 1 9 6 0 - 7 0 — Beyrut, ts. (Dâru Süveydân). Tecrid Tercemesi Ahmed ez-Zebîdî, Sahîh-i BuhârîMuhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve I-III (trc. Ahmed Naim); IV-XII (trc. Kâmil Miras), Ankara 1970. Tâcü'l'arüs Muhammed Murtazâ ez-Zebîdî, Tâcul-'arûs min ceuâhiri'lKâmûs-Şerhu'l-Kâmûs, I-X, Kahire 1 3 0 6 - 1 3 0 7 . TED istanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi, İstanbul 1970 - TAD Ankara üniuersitesi Dil ue Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, Ankara 1 9 6 3 — Teftâzânî, Şerhu'l-'Akâ'id Sa'deddin Mes'ûd b. Ömer et-Teftâzânî, Şerhu'l-'Akâ3 id, istanbul 1315. Tanışık, istanbul Çeşmeleri İbrahim Hilmi Tanışık, İstanbul Çeşmeleri, I-II, İstanbul 1943-45. et-Ta'rifât Seyyid Şerîf el-Cürcânî, Kitâbü't-Ta'rîfât, istanbul 1 3 2 7 ; Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Taşköprizâde, Mevzûâtü'l-ulüm Taşköprizâde İsâmeddin Ahmed Efendi, Mevzûâtü'l-ulûm [Miftâhu's-sa'âde] (trc. ICemâleddin Mehmed Efendi), I-II, İstanbul 1313. Taşköprizâde, Miftâİuı 's - sa 'âde Taşköprizâde İsâmeddin Ahmed Efendi. Miftâhu's-sa'âde ue mişbâhu's-siyâde (nşr. Âbdülvehhâb Ebü'n-Nûr — Kâmil Kâmil Bekrî), I-III, Kahire 1968. Taşköprizâde, eş-Şekâ'ik Taşköprizâde isâmeddin Ahmed Efendi, eş-Şekâ' iku'n-nu'mâniye fî'ulemâ' i'd-deuleti'l-'Osmaniye (nşr. Ahmed Subhi Furat), istanbul 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . Şerhi, Temîmî, et-Tabakâtü's-seniyye Takiyyüddin b. Abdülkadir et-Temîmî, et-Tabakâtü's-seniyye fî terâcimi'l-Hanefiyye (nşr. Abdülfettâh Muhammed el-Hulv), I-IIIRiyad 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Teşrifât-ı Kadime Esad Efendi, Teşrîfât-ı Kadîme, istanbul, ts. — istanbul 1979. T e x i e r , Küçük Asya Charles Texier, Küçük Asya (trc. Ali Suad), Il-III, İstanbul 1339-40. I-XIX, TFAr. Türk Folkloru Araştırmaları (nşr. Kültür Bakanlığı), Ankara 1981 Tl Tûrâsü'l-insâniyye, Kahire 1971. TM istanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkiyat Mecmuası, İstanbul 1925 - Uzunçarşılı, ilmiye Teşkilâtı İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Deuleti'nin ilmiye Teşkilâtı, Ankara 1965. Tomar Halvetiyye M. Sâdık Vicdânî, Tomar-ı Turuk-ı Aliyye'den Haluetiyye Silsilenâmesi, İstanbul 1 3 3 8 - 4 1 . Tomar - Kâdiriyye M. Sâdık Vicdânî, Tomar-ı Turuk-ı Aliyye'den Kâdiriyye Silsilenâmesi, İstanbul 1 3 3 8 - 4 0 . Tomar Melâmîlik M. Sâdık Vicdânî, Tomar-ı Turuk-ı Aiiyye: istanbul 1 3 3 8 - 4 0 . I-IX, TK Türk Kültürü, Ankara 1 9 6 2 — Melâmîlik, 7T Tarih ue Toplum, İstanbul 1 9 8 4 - TTK Belleten Türk Tarih Kurumu Ankara 1937 — Mecmuası, Belgeler, Belleten, TTK Bildiriler Türk Tarih Kongresi, Kongreye Sunulan Bildiriler, Ankara. TTOK Belleteni Turing (Türkiye Turing ue Otomobil Kurumu) Belleteni, İstanbul 1 9 3 0 Türk Lügati Hüseyin Kâzım Kadri, Türk Lügati, I-II, istanbul 1 9 2 7 - 2 8 ; III-IV, İstanbul 1 9 4 4 - 4 5 . Medhal, Uzunçarşılı, Merkez-Bahriye İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Deuletinin Merkez ue Bahriye Teşkilâtı, Ankara 1948. Uzunçarşılı, Saray Teşkilâtı İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Deuleti'nin Saray Teşkilâtı, Ankara 1945. Vâkıdî, el-Meğazî Muhammed b. Ömer el-Vâkıdî, Kitâbü'l-Meğâzî (nşr. M. Jones), I-III, London 1965-66. Vâsıf, Târih Ahmed Vâsıf Efendi, Târih, I-II, İstanbul 1219. Vâsıf, Târih (İlgürel) Ahmed Vâsıf Efendi, Mehâsinü'l-âsâr ve hakâiku'l-ahbâr (nşr. Mücteba ilgürel), istanbul 1978. - VVensinck, el-Mu'cem A. J. VVensinck v.dğr., el-Mu' cemü'l-müfehres li-elfâzi'l-hadîsi'n-nebeoî, I-VII, Leiden 1 9 3 6 - 6 9 , VIII: fehâris (haz. W. Raven — 1. J. Witkam), Leiden 1988. - ÜDMİ ürdu Dâ'ire-i Ma'ârif-i Pencap 1 9 6 4 — Uzunçarşılı, Medhal İsmail Hakkı Uzunçarşılı. Osmanlı Devleti Teşkilâtına Ankara 1941. VD Vakıflar Dergisi, İstanbul/Ankara 1 9 3 8 Türkiye Maarif Tarihi Osman [Nuri] Ergin, Türkiye Maarif Tarihi, I-V, istanbul 1939-43, 1977. TY Türk Yurdu, İstanbul 1911 Uzunçarşılı, Kapukulu Ocakları İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Deuleti Teşkilâtından Kapukulu Ocakları, I-II, Ankara 1943. Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, I-IV, Ankara 1947-59. TTEM Türk Tarih Encümeni İstanbul 1 9 2 4 - 3 2 . TTK Belgeler Türk Tarih Kurumu Ankara 1 9 6 4 - Tehânevî, Keşşâf Muhammed Ali b. Ali et-Tehânevî, Keşşâfü ıstılâhâti'l-fünûn, I-II, Kalküta 1 8 6 2 istanbul 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . TFA Türk Folklor Araştırmaları, istanbul 1949-79. Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri ue Akkoyunlu, Karakoyunlu Deuletleri, Ankara 1937, 1969. TMD Türk Musikisi Dergisi, İstanbul 1 9 4 7 - 5 2 . TDEAD Ege üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İzmir 1982 TDED istanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ue Edebiyatı İstanbul 1946 - TKDB Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, Ankara 1 9 5 2 - Uluçay, XVIII. oe XIX. Asırlarda Saruhan M. Çağatay Uluçay. XVIII. ve XIX Asırlarda Saruhan'da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri, İstanbul 1955. m Die Welt des Islams, Berlin/Leiden 1 9 1 3 — islâmiyye, Ukaylî, ed-Du 'afâ' Muhammed b. Amr b. Mûsâ. 3 Kitâbud-Du 'afâ i'l-kebîr (nşr. Abdülmu'tî Emîn Kal'acî), I-IV, Beyrut 1 4 0 4 / 1 9 8 4 . Uluçay, XVII. Asırda Saruhan M. Çağatay Uluçay, XVII. Asırda Saruhan da Eşkıyalık ue Halk Hareketleri, İstanbul 1941, 1944. WZKM Wiener Zeitschrlft des Morgenlandes, für die Kunde Wien 1887 — Ya'kübî, Kitâbü'l-Büldân Ahmed b. İshak b. Ca'fer, Kitâbü'l-Büldân (nşr. M. J.de Goeje), Leiden 1892. Y a ' k ü b î , Târih Ahmed b. ishak b. Ca'fer, Târîhu'l-Ya' kîıbî (nşr.'M. Th. Houtsma), I-II, Leiden 1 8 8 3 — Beyrut, ts. (Dâru Sâdır). Yâküt Mu'cemü'l-büldân Yâküt el-Hamevî, Mu'cemü'l-büldân, I-V, Beyrut 1957. Y â k ü t , Mu' cemü'lüdebâ' Yâküt el-Hamevî, Mu'cemü'iüdebâ3 (nşr. Ahmed Ferid Rifâî), l-XX Kahire 1 3 5 5 - 5 7 / 1 9 3 6 - 3 8 — Beyrut, ts. (Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî). Yazır, Kalem Güzeli Mahmûd Bedreddin Yazır, Medeniyet Âleminde Yazı ue islâm Medeniyetinde Kalem Güzeli (haz. Uğur Derman), İ-II, Ankara 1 9 8 1 ; III (1989). Yüksel, Osmanlı Mimarîsi V İ. Aydın Yüksel. Osmanlı Mi'mârîsinde II. Bâyezid-Yauuz Selim Deuri (886-926/1481-1520), İstanbul 1983. Zâkir Şükrü, Mecmûa-i Tekâyâ (Akbatu) Zâkir Sükri Efendi. Mecmûa-i Tekâyâ (nşr. Şinasi Akbatu), islâm Medeniyeti Mecmuası, IV/3-4; V / l - 2 , istanbul 1 9 8 0 - 8 1 . Zâkir Şükrü, Mecmûa-i Tekâyâ (Tayşi) Zâkir Şükrî Efendi, Die Istanbuler Derıvisch-Konuente und ihre Scheiche: Mecmua-i Tekâyâ (nşr. M. Serhap Tayşi — K. Kreiser), Freiburg 1980. Zambaur, Manuel E. de Zambaur, Manuel de geneologie et de chronologle pour l'Histoire de l'lslam, Hannover 1927. ZDMG Zeitschrift der Deutschen Morgenlândischen Gesellschaft, Leipzig/Wiesbaden 1846 — Zebıdî, ' i k d Muhammed Murtazâ ez-Zebîdî, 'ikdü'l-ceuheri'ş-şemîn (M. Tancî nüshası fotokopisi), İSAM Ktp., nr. 4 6 2 2 . Zehebî, el-Kâşif (Lecne) Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, el-Kâşif fî ma' rifeti men lehû riuâye fi'l-kütübl's-sitte (nşr. Lecne mine'l-ulemâ'), I-III, Beyrut 1 4 0 3 / 1 9 8 3 . Zehebî, Târîhu'l-İslâm: — — Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, Târîhu'l-İslâm: es-Sîretun-nebeuiyye; a.e.: el-Meğâzî; a.e.: 3 'Ahdul• hulefâ i'r-râşidîn; a.e.: sene... (nşr. Ömer Âbdüsselâm Tedmûrî — Beşşâr Avvâd Ma'rûf v.dğr.), Beyrut 1 4 0 7 / 1 9 8 7 - . Zebîdî, İthâfü'l-aşfîyâ' Muhammed Murtazâ ez-Zebîdî, ithâfü'l-aşfıyâ" (M. Tancî nüshası fotokopisi), İSAM Ktp., nr. 4618. Zehebî, Tezkiretü'l-huffâz Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî. Tezkiretü'l-huffâz, I-IV, Haydarâbâd'l375-77/1955-58. Zebîdî, İthâfü's - sâde Muhammed Murtazâ ez-Zebîdî, ithâfü 's-sâdeti'l-muttekin bi-şerhi esrârı ihya'i'ulûmi'd-dîn, I X, Kahire 1311. Zemahşerî, el-Fâ'ik Muhammed b. Ömer ez-Zemahşerî, el-Fâ'ik fîğarîbi'l-hadîş (nşr. Ali Muhammed el-Bicâvî — Muhammed Ebüî-Fazl), I-IV, Kahire 1971. Zehebî, A'lâmü'n-nübelâ3 Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, Siyeru a'lâmi'n-nübelâ3 (nşr. Şuayb ei-Arnaût v.dğr.), I-XXIII, Beyrut 1 4 0 1 - 1 4 0 5 / 1 9 8 1 - 8 5 . Zemahşerî, el-Keşşâf( Beyrut) Muhammed b. Ömer ez-Zemahşerî, el-Keşşâf'an hakâ'ikı ğauâmizi't-tenzîl ue 'uyûni'l-ekâuîl fî uücûhi't-te'uîl, i-IV, Beyrut 1 3 6 6 / 1 9 4 7 (Zeylinde; 1 - Ahmed Münîr el-îskenderi, ei-İnşâf. 2- İbn Hacer, eJ-Kâfl'ş-şSf, 3- Muhammed el-Merzûkî, Haşiye, 4- Muhammed el-Merzûkî, Müşâhidü'i-İnşân. Zehebî, el- 'tber Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, el-ciber fî haberi men ğaber (nşr. Ebû Hâcer Muhammed Saîd), l-V, Beyrut 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . Zemahşerî, ei-Keşşâf(Kahire) Muhammed b. Ömer ez-Zemahşerî, el-Keşşâf 'an hakâ'ikı ğauâmizi'ttenzîl ue 'uyûni'l-ekâuîl fî uücûhi't-te'uîl, l-IV, Kahire 1 3 8 7 / 1 9 6 8 — Beyrut, ts. (Dârüî-Ma'rife). Zerkeşî, el-Burhân Bedreddin Muhammed b. Abdullah ez-Zerkeşî. el-Burhân.fî 'ulûmi'l-Kur'ân (nşr. Muhammed Ebü'1-Fazl), I-IV, Kahire 1 3 7 6 - 7 7 / 1 9 5 7 - 5 8 . Ziriklî, el-A'lâm Hayreddin ez-Ziriklî, el-A'lâm: Kâmûsü terâcim, l-X, Kahire 1 3 7 3 - 7 8 / 1 9 5 4 - 5 9 . Ziriklî, el-A'lâm (Fethuliah) Hayreddin ez-Ziriklî, el-A'lâm: Kâmûsü terâcim (nşr. Züheyr Fethuilah), I-VIII, Beyrut 1984. Zübeyrî, Nesebü Kureyş Mus'ab b. Abdullah ez-Zübeyrî, Nesebü Kureyş (nşr. E. Levi-Provençal), Kahire 1953, 1961, 1982. Zühaylî, el-Fıkhü'l-lslâmî Vehbe ez-Zühaylî, el-Fıkhü'l-islâmî ue edilletüh, I-VIII, Dımaşk 1 4 0 4 / 1 9 8 4 , 1 4 0 5 / 1 9 8 5 . 1 1 . C I L T T E MADDESI BULUNAN YAZARLAR A B D Ü L H A M Î D , İRFAN, Dr. CÂMİATÜ BAĞDÂD KÜLLİYYETÜ'I-ÂDÂB BAĞDAT/IRAK A Ç I K G E N Ç , A L P A R S L A N , Prof.Dr. ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ A H S A N , A B D U L L A H , Dr. INTERNATIONAL INSTITUTE OF ISLAMİC THOUGHT and CIVIUZATION MALAYSIA AKIN, N U R , D o ç . D r . İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ A K S O Y , HASAN, D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ AKSU, HÜSAMETTİN, Y.Doç.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ A K T A N , HAMZA, Prof.Dr. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ A K T E P E , MÜNİR, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ (EMEKLİ) A K Ü N , Ö M E R F A R U K , Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ (EMEKLİ) ALBAYRAK, NURETTİN TÜRKİYE DİYANET VAKFİ İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ A L B A Y R A K , SADIK GAZETECİ-YAZAR A L G A R , HAMİD, P r o f . D r . UNIVERSITY OF CALIFORNIA DEPARTMENT OF NE AR EASTERN STUDİES BERKELEY/ USA ALGÜL, HÜSEYİN, Doç.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ A L P A R S L A N , ALİ, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ (EMEKLİ) A L T U N , ARA, P r o f . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ al-ATTAS, SAYY1D MUHAMMAD NAQUIB, Prof.] INTERNATIONAL ISLAMİC UNIVERSITY MALAYSIA AYDIN, MAHİR, D o ç . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ AYDIN, M. AKİF, Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ AYHAN, HALİS, D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ AYKAÇ, M E H M E T , Dr. TÜRKİYE DİYANET VAKFİ İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ AYVALLI, RAMAZAN, Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ AZAMAT, NİHAT MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ BAKTIR, M U S T A F A , Prof.Dr. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ERZİNCAN İLÂHİYAT MESLEK YÜKSEKOKULU B A R D A K O Ğ L U , ALİ, Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ BAŞAR, F A H A M E T T İ N , Y . D o ç . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ BAŞARAN, S E L M A N , Prof.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ (MERHUM) B A Y T O P , T U R H A N , Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ (EMEKLİ) B E K S A Ç , A. E N G İ N , Y . D o ç . D r . TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ BEKTAŞ, E K R E M EDEBİYATÇI-YAZAR İSTANBUL BİLGİN, O R H A N , Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ B O Z K U R T , N E B İ , Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ANSARI, A.S. B A Z M E E MEMBER EXECUTIVE COMMITTEE ENCYCLOPEDIA OF İSLAM- PAKİSTAN (MERHUM) B U Z P I N A R , ŞİT T U F A N , Dr. TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ al-ARID, WOLID ARAŞTIRMACl-YAZAR CANAN, İBRAHİM, Prof.Dr. HARRAN ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ A R S L A N , A. TURAN, D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ A R U Ç İ , M U H A M M E D , Dr. TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ C E R R A H O Ğ L U , İSMAİL, Prof.Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞRICI, M U S T A F A , D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ATALAR, M Ü N İ R , D o ç . D r . YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAKIN, KÂMİL, Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ A T E Ş , ALİ O S M A N , Y . D o ç . D r . ÇAVDAR, T U B A İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ Ç E Ç E N , KÂZIM, Prof.Dr. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ (EMEKLİ) ÇEKER, ORHAN, Doç.Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ Ç E L E B İ , İLYAS, Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ Ç E L E B İ , M U H A R R E M , Prof.Dr. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ Ç E T İ N , ATİLLA, D o ç . D r . TARİHÇİ-ARŞİVCİ İSTANBUL Ç U B U K Ç U , ASRİ, Prof.Dr. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ DÂV1D, G E Z A , Dr. ELTE TÖRÖK TANSZEK BUDAPEST/ HUNGARIA DEMİRCİ, K Ü R Ş A T MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ DEMİRCİ, MUHSİN, Y.Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ D E R M A N , M. U Ğ U R MARMARA ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ DOĞAN, M U H A M M E T NUR, Doç.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ D U M A N , M. Z E K İ , Prof.Dr. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ e d - D Ü R l , A B D Ü L A Z l Z , Prof.Dr. el-CÂMİATÜ'l-ÜRDÜNİYYE KÜLLİYYETÜ'l-ÂDÂB AMMAN / ÜRDÜN D U R M U Ş , İSMAİL, D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ D U R S U N , DAVUT, D o ç . D r . SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İKTİSADI ve İDARÎ BİLİMLER FAKÜLTESİ DURUKAN, AYNUR, Doç.Dr. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ELMALI, HÜSEYİN, Doç.Dr. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ E M E C E N , F E R İ D U N , Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ E RAYDIN, S E L Ç U K , Y . D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ E R D E M İ R , A Y Ş E G Ü L D E M İ R H A N , Prof.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ERGUNER, SÜLEYMAN İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TÜRK MUSİKİSİ DEVLET KONSERVATUVARI ERİNÇ, SIRRI, P r o f . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DENİZ BİLİMLERİ ve COĞRAFYA ENSTİTÜSÜ (EMEKLİ) ERTAN, VELİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ (MERHUM) ERTEM, REKİN BEYOĞLU ANADOLU LİSESİ İSTANBUL E R T U Ğ R U L , S E L D A / M.A. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ EYİCE, SEMAVİ, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ (EMEKLİ) FAYDA, M U S T A F A , P r o f . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ F E R R A R D , C H R I S T O P H E R , Dr. ARAŞTIRMACI-YAZAR İNGİLTERE e l - G A Z E F l , SAİD A B D U R R A H M A N M Û S  , Dr. CÂMİATÜ ÜMMİİ-KURA KÜLLİYYETÜ'd-DA'VE ve USÜLİ'd-DİN MEKKE / SUUDİ ARABİSTAN GENÇ, M E H M E T MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ GÖDE, KEMAL, Y.Doç.Dr. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ GÖKSOY, İSMAİL HAKKI, Y.Doç.Dr. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ KAHRAMAN, ALİM SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ K Ü Ç Ü K , C E V D E T , Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ KAHRAMAN, KEMAL, Y.Doç.Dr. YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ K Ü Ç Ü K , SABAHATTİN, D o ç . D r . FIRAT ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ KAL'A, A H M E T , D o ç . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ KÜÇÜKCAN, TALİP TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ K A L L E K , C E N G İ Z , Dr. TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ K Ü T Ü K O Ğ L U , M Ü B A H A T S„ P r o f . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ KANAR, M E H M E T , D o ç . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ M İ R O Ğ L U , İ S M E T , Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ K A N D E M İ R , M. YAŞAR, Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ M U H A M M E D O Ğ L U , A L İ Y E V SALİH, P r o f . D r . INSTITUTE OF ORIENTAL STUDİES ACADEMY OF SCIENCE MOSKOVA / RUSYA KAPAR, M E H M E T ALİ, D o ç . D r . SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ KARA, M U S T A F A , Prof.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ KARACA, ALİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ KARAHAN, A B D Ü L K A D İ R , P r o f . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ (EMEKLİ) M U T A B B A K  N l , MÂZİN SALÂH CÂMİATÜ'1-ÎMÂM MUHAMMED b. SUUD el-İSLÂMİYYE İMÂRETÜİ-BAHSİ'1-İLMl RİYAD / SUUDİ ARABİSTAN NAKİÇEVİÇ, Ö M E R , P r o f . D r . İSLAMSKO-TEOLOŞKİ FAKULTET SARAIEVO NİZAMI, K. A., P r o f . D r . ALIGARH MÜSLİM UNIVERSITY DEPARTMENT OF HİSTORY ALIGARH/INDIA OCAK, A H M E T YAŞAR, Prof.Dr. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ GÖLCÜK, ŞERAFETTİN, Prof.Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ KARPAT, K E M A L , Prof.Dr. UNIVERSITY OF WISCONSIN MADISON COLLEGE OF LETTERS AND SCIENCE DEPARTMENT OF HİSTORY MADISON / USA GÖRGÜN, HİLAL TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ KAYA, M A H M U T , Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ OKAY, M. O R H A N , Prof.Dr. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ GÜVEMLİ, ZAHİR AKBANK UMUM MÜDÜRLÜĞÜ KAZICI, ZİYA, P r o f . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ HALAÇOĞLU, Y U S U F , Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ TÜRK TARİH KURUMU Ö Ğ Ü T , SALİM, Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ İLÂHİYAT MESLEK YÜKSEK OKULU KIDWAI, A B D U R R A H E E M , Dr. ALIGARH MÜSLİM UNIVERSITY DEPARTMENT OF ENGLISH ALIGARH / INDIA Ö N K A L , A H M E T , Prof.Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ H A N İ O Ğ L U , M. Ş Ü K R Ü , P r o f . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ K I E L , M A C H I E L , Dr. ARKEOLOG-SANAT TARİHÇİSİ BONN / ALMANYA ÖZ, M U S T A F A , D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ H A R M A N , Ö M E R F A R U K , Prof.Dr. KILAVUZ, A H M E T SAİM, Prof.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖZAYDIN, A B D Ü L K E R İ M , D o ç . D r . H İ Z M E T L İ , SABRİ, P r o f . D r . ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ KILIÇ, H U L Ü S İ , D o ç . D r . ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ÖZBALIKÇI, M . R E Ş İ T , Dr. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ H Ö K E L E K L İ , HAYATİ, P r o f . D r . ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ K O C A , F E R H A T , Dr. TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ ÖZCAN, A B D Ü L K A D İ R , Prof.Dr. MİMAR SİNAN ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ IŞIK, E M İ N , Y . D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ K O Ç K U Z U , A L İ O S M A N , Prof.Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ÖZCAN, AZMİ, Dr. TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ İBRÂHİMl, D  V U D ARAŞTIRMACI-YAZAR İRAN K O F O Ğ L U , SAİT, Dr. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DİL ve İNKILAP TARİHİ BÖLÜMÜ ÖZCAN, NURİ, Y . D o ç . D r . MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ İLGÜREL, MÜCTEBA, Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ K O N U K Ç U , E N V E R , Prof.Dr. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÖZDEMİR, MEHMET, Doç.Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ İNALCIK, HALİL, P r o f . D r . BİLKENT ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ K Ö S E , S A F F E T , Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ Ö Z E L , A H M E T , Dr. TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ İPŞİRLİ, M E H M E T , P r o f . D r . İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ K U R T U L U Ş , RIZA TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ Ö Z E R V A R L I , M . SAİT, Dr. TÜRKİYE DİYANETVAKFI İSLÂM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ KAÇALİN, M U S T A F A S., Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ K U T L U E R , İLHAN, Y.Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ÖZKAN, İ S M A İ L H A K K I İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DEVLET KONSERVATUVARI MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ OĞUZOGLU, YUSUF, Y.Doç.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÖZKAN, MUSTAFA, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÖZTÜRK, LEVENT, Dr. SÜLEYMAN D E M İ R E L ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT F A K Ü L T E S İ ÖZTÜRK, MÜRSEL, Prof.Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ DİL v e T A R İ H - C O Ğ R A F Y A F A K Ü L T E S İ ÖZTÜRK, NAZİF, Dr. VAKIFLAR G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü KÜLTÜR ve T E S C İ L DAİRESİ BAŞKANLIĞI PEKOLCAY, A. NECLA, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT F A K Ü L T E S İ (EMEKLİ) SAHİLLİOĞLU, HALİL, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT F A K Ü L T E S İ SAKAOĞLU, SAİM, Prof.Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SAKKAR, SÂMÎ, Prof.Dr. CÂMİATÜ'l-MELİK S U Û D KÜLLİYYETÜ'1-ÂDÂB RİYAD / S U U D İ A R A B İ S T A N SAKLAN, BİLAL, Doç.Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT F A K Ü L T E S İ SARAÇ, M. A. YEKTA, Doç.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ SARAY, MEHMET, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ SAYAR, A. GÜNER, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SİYASAL B İ L G İ L E R F A K Ü L T E S İ SCHMIEDE, H. AHMED, Dr. ARAŞTIRMACI-YAZAR SERİN, MUHİDDİN, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT F A K Ü L T E S İ ŞAHİN, İLHAN, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ŞAHİN, KÂMİL İLÂHİYATÇI-YAZAR ANKARA ŞAHİN, M. SÜREYYA, Y.Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ŞAHİNOĞLU, M. NAZİF, Prof.Dr. KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ŞENER, H. İBRAHİM, Doç.Dr. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ŞENER, MEHMET, Prof.Dr. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ TANERİ, AYDİN, Prof.Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ DİL ve TARİH-COĞRAFYA FAKÜLTESİ TANMAN, M. BAHA, Doç.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ TAŞDEMİR, MEHMET MARMARA ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ TEFAZZÜLl, AHMED, Prof.Dr. DÂİRETÜ'1-MAÂRİF-İ BOZORG-İ İSLÂM! TAHRAN / İRAN TEKTAŞ, MEHMET KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ AMASYA TEMEL, ALİ RIZA DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI HASEKİ EĞİTİM MERKEZİ TOKMAK, A. NACİ, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ TOKSARI, ALİ, Prof.Dr. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ es-SEYYİD, SEYYİD MUHAMMED, Dr. TOPALOĞLU, BEKİR, Prof.Dr. CÂMİATÜ A S Y Û T KÜLLİYYETÜ'1-ÂDÂB S Ü H A C / MISIR MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ SEZGİN, BEKİR SITKI İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ T Ü R K M U S İ K İ S İ D E V L E T KONSERVATUVAR1 SÖNMEZ, MEHMET ALİ, Prof.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT F A K Ü L T E S İ SUBAŞI, M. HÜSREV, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT F A K Ü L T E S İ SÜMER, FARUK, Prof.Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ DİL v e T A R İ H - C O Ğ R A F Y A F A K Ü L T E S İ (EMEKLİ) ŞAFAK, ALİ, Prof.Dr. POLİS AKADEMİSİ ANKARA TUNCEL, METİN, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ TURAN, ABDÜLBAKİ, Doç.Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ TURHAN, KASIM, Y.Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ TÜCCAR, ZÜLFİKAR, Y.Doç.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ UÇMAN, ABDULLAH, Y.Doç.Dr. MİMAR SİNAN ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ UĞUR, MÜCTEBA, Doç.Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ ULUDAĞ, SÜLEYMAN, Prof.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ UZUN, MUSTAFA, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ UZUN, TACETTİN, Dr. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ÜNAL, İ. HAKKİ, Doç.Dr. ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ÜNAL, RAHMİ HÜSEYİN, Prof.Dr. EGE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ VAROL, HÜSEYİN, Y.Doç.Dr. YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ YARDIM, ALİ, Prof.Dr. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ YAVAŞ, DOĞAN / M.A. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ YAVUZ, YUNUS VEHBİ, Prof.Dr. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ YAVUZ, YUSUF ŞEVKİ, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ YAZICI, TAHSİN, Prof.Dr. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ (EMEKLİ) YAZICI, TÂLİB, Prof.Dr. SANAT TARİHÇİSİ HALEP/SURİYE YEL, ALİ MURAT TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLAM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ YILDIZ, HAKKI DURSUN, Prof.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ (MERHUM) YILMAZ, HASAN KÂMİL, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ YILMAZER, ZİYA, Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ YİĞİT, İSMAİL, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ YURDAGÜR, METİN, Doç.Dr. MARMARA ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ ez-ZÜHAYLl, VEHBE, Dr. CÂMİATÜ'l-İMÂRÂT KÜLLİYETÜ'ş-ŞERÎA ve'l-KÂNÛN el-İMÂRÂTÜTARABİYYETÜ'l-MUTTAHİDE DÜZELTME X. cildin 367. sayfasının birinci sütununda ikinci paragrafın yerine aşağıdaki metin konacaktır: Şeyh Bdreddin'in Vâridât'ma şerh yazan bir Bayramı şeyhinin oğlu olan Ebüssuûd Efendi'nin tasavvufa karşı bulunduğu şeklinde yanlış bir kanaat mevcuttur. Ancak tasavvuf ve mutasavvıflarla İlgili fetvalarından onun şer'î hükümlere uygun olan tasavvuf anlayışına ve şeriat dairesinde kalan mutasavvıflara daima hürmet gösterdiği anlaşılmaktadır. Şer'î hükümlere aykırı şekilde tasavvuf adı altında yapılan taşkınlıklara ise şiddetle karşı çıkmıştır. Ebüssuûd'un yetiştiği muhit ve şartlar bakımından da tasavvufa muhalif olması beklenemez. Esasen Âlî Mustafa Efendi de Ebüssuûd'u sadece sûfiyye mesleğine intisap etmediği için eleştirmiştir. Peçuylu İbrâhim bu iddiayı dahi kabul etmez. Zahirî ilimler kadar bâtını ilimlere de vâkıf olan Ebüssuûd Efendi, büyük mutasavvıflardan tayy-i mekân gibi hârikulâde hallerin zuhur ettiğine inandığı gibi kendi babasında da bu hallerin görüldüğünü kabul etmektedir (Ebüssuûd Efendi, Fetâva, Süleymaniye Ktp., İsmihan Sultan, nr. 223, vr. 220, 321; Atâî, Zeyl i Şekâik, s. 171 vd.). Ona göre meşâyih-i İslâmiyye'nin tarikat ve hakikat dedikleri şey şeriatın özü ve hulâsasıdır. Din âlimlerinin şeriatla bağdaştıramadıkları haller ise küfür ve ilhâddan başka bir şey değildir (Atâî, a.g.e., s. 88). Ebüssuûd Efendi'nin karşı çıktığı ve haklarında idam fetvası verecek kadar sert davrandığı mutasavvıflar, tasavvufun ruhundan uzakla- şan ve tasavvuf adı altında şeriata aykırı hareketlerde bulunarak şeyhlik taslayan kimselerdir. Kanûnî Sultan Süleyman zamanında İstanbul camilerinde vaazlar vererek şeriat hükümlerine dair laubali ve alaycı sözleriyle meşhur olan ve ekseriyeti asker olmak üzere çevresine çok sayıda insan toplayan Bayramiyye tarikatının Melâmiyye koluna mensup İsmâil Ma'şükî (Oğlan Şeyh) bunlardan biridir (a.g.e., s. 88 vd.). Ebüssuûd Efendi'nin şiddetle karşı çıktığı bir diğer süfî hareketi de vahdet-i vücûdu vahdet-i mevcûd mânasına anlayan bir kısım müfrit hareketlerdir. Şeyh Muhyiddin Karamanı vahdet-i vücüd meselesinde hataya düştüğü ve bu hatası fetvalarla tashih edilmek istenince de şeyhülislâm aleyhinde her türlü tecavüzkâr söz ve fiillerde bulunduğu için 957 (1550) yılında idam edilmiştir (a.g.e., s. 63). Ebüssuûd'un katline fetva verdiği üçüncü kişi ise Oğlan Şeyh meşrebindeki Hamza BâIî'dir. Melâmî olan Hamza Bâlî'nin faaliyetleri araştırıldıktan sonra hakkında idam fetvası verilmiştir (Atâî, Zeyl-i Şekâik, s. 70-71; TomarMelâmîlik, s. 54 vd.). Bu üç hadise, Ebüssuûd Efendi'nin çevrelerini irşad eden gerçek tarikat ehline değil, insanları yanlış yola sevketmek için tarikatı alet olarak kullanmak isteyen bazı kimselere karşı çıktığını göstermektedir.