teknoloji ve tasarım dersi

TEKNOLOJİ VE TASARIM EĞİTİMCİLERİ DERNEĞİ
TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ
PERFORMANS GÜÇLENDİRME SİSTEMİ
2012
12 YILLIK ZORUNLU EĞİTİM MODELİNDE “TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ” KAPSAMINDA
PERFORMANS GÜÇLENDİRME SİSTEMİ
“Yalnız işsiz olanlar değil, daha iyi işler yapabilecek olanlar da başıboştur.
Socrates”
Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın vizyonu, kendisinin ve toplumun yarınını
daha yaşanabilir hâle getirmek için sorunların farkına varan, çözümler üreten, yaratıcı ve hayal
gücü gelişmiş, düşüncelerini kurgulayan ve ifade eden, öğrenmeyi öğrenen, sorgulayan, girişimci,
değişim ve gelişime açık sorumluluk bilinci gelişmiş bireyler yetiştirmektir. Teknoloji ve Tasarım
Dersi Öğretim Programı’nın paydaşları olan öğretmen ve öğrencilerin performanslarının
güçlendirilmesine yönelik tasarlanan sistem ve önerileri sizlere sunmak istiyoruz.
Geleceğin dünyasının bizlerin bugün yaşamakta olduğu dünyadan çok daha farklı olacağı
yadsınamayacak bir gerçektir. Geleceğin dünyasında yer alabilmek için toplumumuza bir an önce
gelişen ve değişen teknoloji sonunda yaşam becerileri de değişmekte olduğundan bu becerileri
kazanma ve geliştirme yeterliliği kazandırılmalıdır. Bu hususta yapılabilecekleri %100 ülkemize özgü
bir şekilde hazırlanan Teknoloji ve Tasarım Dersi kapsamında ele alacağız.
İNOVASYON VE PATENT KULÜBÜ İLE DÜŞ ATÖLYELERİ
Dünya’nın gelişmiş ülkeleri ile yarışabilmek ve onların arasında yer alabilmek için toplumun
kazanması ve geliştirmesi gereken olmazsa olmaz bazı yaşam becerilerinin önemi gün geçtikçe
artmaktadır.
İnovasyon artık tüm dünyada bir yaşam becerisi olarak algılanmakta ve planlanmaktadır.
Gelişmiş ülkelerin AR-GE ve İnovasyon faaliyetlerine verdikleri öneme bakınca ülkemizin bu
gelişmişlik düzeyinde ki arayı kapatabilmesi için son yıllarda ivme kaybeden AR-GE faaliyetlerini
canlandırabilmek ve üretim becerilerini arttırabilmek için öncelikle İnovasyon becerilerini topluma
kazandırmak üzere eğitim politikalarımızı revize etmek mecburiyetindeyiz.
“Düş Atölyeleri” ve “Teknoloji ve Tasarım” dersinde yapılan çalışmaların dijital platformda
paylaşımı ile karşılıklı öğrenmeler desteklenecektir. Dijital platformda yapılan güvenli kişilerle yapılan
güvenli paylaşımlarla Dijital ortamda karşılaştığımız birçok sorunun önüne geçmiş olacağız.
Her geçen gün tüm dünyada ve ülkemizde kazanımı için uğraşılan Dijital Beceriler de
performans güçlendirme sistemimizde yer alacaktır. Bugün her türlü bilgiye dijital ortamda
ulaşabilmek mümkün hale gelmiştir. Bu imkânlar çoğalarak gelişmektedir. Bu gelişmeler yanlarında
bir takım sıkıntıları da getirmektedir. Dijital ortamlarda ki bilgiye ulaşabilme kolaylığı, bilgi kirliliği ve
bilgi dezenformasyonunu da beraberinde doğurmaktadır. Bunlarla birlikte zaman yitimi ve dijital
ortamlarda ki bilgiye bağımlı kalma artarken, iç rekabet noktasında performans kaybı yaşanmaktadır.
Hazır bilginin arama motorları üzerinden birkaç saniyede elde edilebilir oluşunun da AR-GE’
ye verilen önemin azalmasında payı mevcuttur. Dijital ortamlarda çevrenin genişlemesi ve sınırsız
arkadaş(sanal kişiler ile) edinebilme kolaylığı beraberinde değer kayıplarını, zayıf sosyal ilişkileri ile
çok kırılgan ve değişken bir ilişki kontrolsüzlüğü(!)nü getirmektedir.
Dijital ortamlarda sanal arkadaşlar edinilmesi ile bireysel güvenlik ve hizmete özel bilgilerin
de ele geçirilebilirlik oranının artışı ve insanların bu şekilde takip/kontrolü de olumsuz bir şekilde
yaygınlaşmaktadır. Toplumumuzun Dijital Becerileri kazanarak bu olumsuzlukları aşması ve dijital
dünyayı Vizyon 2023 hedeflerimize ulaşmada bir araç olarak kullanabilmemiz mümkündür.
Su kaynaklarının tükenmediği bilinçli olarak kirletildiği gerçeğinden hareketle dijital
kaynaklarında bu şekilde kirletildiği gerçeği karşımızda gün gibi ortada durmaktadır.
“İnovasyon ve Patent Kulübü” üyesi öğrenci, dünyanın dört bir yanından değişik
kültürlerden gelen öğrencilerle birlikte dijital ortamda kulüp üyesi olacaklar. Dijital ortamda kayıt
kültürünü de kazanan öğrencilerimiz, Dünya’ya entegre olmaya buradan başlayacaklardır.
Okullarımızda kurulacak “Düş Atölyeleri” ve “Teknoloji ve Tasarım Dersi”nde gerçekleştirecekleri
proje, tasarım, inovasyon v.b. etkinliklerini bu dijital platformda diğer okul ve ülkelerden katılan
öğrencilerle paylaşarak karşılıklı etkileşimde bulunacak ve liderlik özellikleri geliştireceklerdir.
Okullarımızda kurulacak “İnovasyon ve Patent Kulübü” ile yaşam becerilerinin toplumumuza
kazandırılması ve eğitim performansının güçlendirilmesi gerekmektedir. “İnovasyon ve Patent
Kulübü” üyelikleri internet üzerinden, sırasıyla sınıf, okul, il/ilçedeki diğer okullar, diğer ülke
okulları ile birliktelik gerçekleştirerek sağlanacaktır. Kulübün aktif hale gelmesi ile birlikte
okullarımızda “Düş Atölyeleri” kurularak, dijital becerilerin inovasyon becerilerine transferi
mümkün olacaktır. Böylelikle bilginin dönüşümü de sağlanacaktır.
“İnovasyon ve Patent Kulübü” üyesi öğrenciler dijital beceriler ile; dünya çocukları ile
birliktelik, demokrasi, akran iletişimi, doğru bilgi, anlık ve anlık olmayan iletişim ve planlı çalışma
yeterliliklerini kazanacaklardır. Hakeza dil ve iletişim becerileri, güvenli ortamda doğru rekabet,
süreç yönetimi, anlatım becerileri, grup işbirliği v.b. gelişim ve kazanımları da göstereceklerdir.
Dijital ortamdan istifade eden kulüp faaliyetlerinde öğrenci ve öğretmenler ile diğer aile, özel
ve devlet kurumlarının işbirliklerinin sağlanması ile kuşaklar arası iletişim becerileri de gelişerek,
kuşakların birbirini anlamaları kolaylaşıp kuşak çatışmaları önlenecektir.
“İnovasyon ve Patent Kulübü” ile STK kültürü de öğrencilerde oluşturulacaktır. Dünya’nın
dört bir yanından dijital platformda buluşan öğrenciler hem kendi kendine öğrenme becerilerini
geliştirecek hem de STK kültürüne sahip olacaklardır. Karşılıklı öğrenme ile yetişen nesil gelecekte
süreç içerisinde istihdam becerileri de geliştirecektir.
“Teknoloji ve Tasarım Dersi”-“İnovasyon ve Patent Kulübü”-“Düş Atölyeleri” üçgeninde
öğrencilerimiz bilgiye ulaşma ve doğru bilgiyi seçme becerilerini kazanacak ve zaman içerisinde bu
becerilerini geliştireceklerdir.
Yapılan çalışma kurumlar arası işbirliği ve kurum kapasitelerinin eğitim ortamlarına katkı
sağlamada çok önemli bir örnektir. Bu ve benzeri çalışmaların artması ile öğrencilerimizin:
-
Kendilerine olan özgüvenleri artacaktır,
-
Girişimcilikleri artacaktır,
-
İletişim becerileri gelişecektir,
-
Bilişim araç ve gereçlerinin önemini daha iyi anlayacaktır,
-
Mesleklere ilişkin bilgileri artacaktır,
-
Akranları başta olmak üzere diğer insanlar ile iletişim becerileri artacak,
-
Kazandıkları bilgi ve beceri sunma imkânı bulacaklardır.
Bilginin geçici olduğu ve edinilen bilgiden depolama amaçlı değil yeni bilgiler üretilmesi amaçlı eğitim
sistemimizde; Teknoloji ve Tasarım Dersi Programı sürdürülebilir bir eğitimin ve kalkınmanın
temelidir.
“İnovasyon ve Patent Kulübü” ile “Düş Atölyeleri” kurulması sayesinde okulların rolünde ciddi
değişimler yaşanacaktır. Okullarımız; maksimum paydaşlığın, sosyalleşmenin, çoğulcu ve katılımcı sivil
toplum sürecinin ve birlikteliğe dayalı öğrenmenin merkezi olacaklardır.
Çalışmada görev alacak öğretmenlerimiz; çözümün sahibi değil ortağı, sadece lider değil aynı
zamanda grubun bir üyesi, bilgi veren değil bilgiye ulaştıran bir özlüğe kavuşacaklardır.
OECD: “Bir ülkede refahın ve istihdamın artması, o ülkenin inovasyon yapma kapasitesine bağlıdır”.
Gelişim ve dönüşüm yarışı içine giren çağımız toplumlarının, bu yarıştan başarılı çıkmaları için
başvuracakları en önemli stratejik araç eğitimdir.
Teknoloji ve Tasarım Dersi kapsamında kurulmasını önerdiğimiz “İnovasyon ve Patent Kulübü” ile
“Düş Atölyeleri”nin eğitim hedefleri;
 Bireyin yaratıcılık ve hayal gücünü geliştiren;
 Bireysel farklılıkların gözetilmesi ve değerlendirilmesi ile her bireyin özellikleri doğrultusunda
en üst düzeyde kendini geliştirebildiği;
 Zaman ve mekân kısıtlarından arınmış,
 Kendi özgün öğrenme teknolojilerini yaratmış ve
 Değişim esnekliğiyle kendini yenileme gücüne sahip;
 Öğrenme ve insan odaklı
bir eğitim sistemidir. Bu hedefler aynı zamanda Vizyon 2023
hedeflerimizle birebir örtüşmektedir.
“İnovasyon ve Patent” kavramları, dünyada ilk kez ortaokul seviyesinde bir ders müfredatında yer
almış ve 2006 yılından bu yana “Teknoloji ve Tasarım” dersinde “Teknoloji ve Tasarım
Öğretmenleri” tarafından öğrencilere fark ettirilerek yapılandırılmıştır.
AB, Avrupa’da 2009 (yaratıcılık ve inovasyon) ve 2011 yıllını ise “İnovasyon” yılı olarak ilan etmiş,
Sayın Başbakanımızın “İnovasyon” kavramına verdiği önem ve gösterdiği ilgi herkes tarafından
görülmüştür. Vizyon 2023 ve 2003-2023 Strateji Belgesinde ise ülkemizin inovasyona verdiği önem
Türkiye’nin geleceğinin planlanmasında etkin bir rol almaktadır.
TPE’ce her yıl teknolojinin gelişmesine katkı veren ve patent alan kurum ve kuruluşlara verilen ödül
törenlerinde “Teknoloji ve Tasarım Dersi Programı”nın patent ve fikri mülkiyete olan katkılarından
dolayı ödüller Sayın Başbakanımız tarafından Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığına 2008 ve 2010
tarihlerinde verilmiştir.
Törenlerde dersin teknolojik inovasyonun gelişimine olan katkıları ve patent ve fikri mülkiyet
kültürünün oluşturulması ve geliştirilmesine olan etkilerinden övgüyle bahsedilmiştir.
İnovasyonun ülkemizin geleceği ve vizyonu göz önüne alındığında, Patent kavramının önemi ile
birlikte 12 Yıllık Zorunlu Eğitimde hala göz ardı edilmesi mümkün değildir.
Tüm bunlar ışığında bir an önce yeni eğitim-öğretim yılı başlamadan önce ilgili yönetmelik ve
eklerinin güncellenerek tüm okullarda “İnovasyon ve Patent Kulübü” kurulabilmesi için gerekli
resmi iş ve işlemlerin acilen yapılması gerekmektedir. Çocuklarımızda inovasyon ve patent
kültürünün oluşturulması ve desteklenmesi, 2023 Türkiye’sinin en önemli stratejik hedeflerine
ulaşmada ki en önemli basamaklardan olacaktır.
“İnovasyon ve Patent Kulübü” kurulmasının önünün açılması ile birlikte, bu alanda 2006
yılından beri eğitim alan ve eğitim veren “Teknoloji ve Tasarım Dersi Branş Öğretmenleri”nin de
“Ders Dışı Eğitim Çalışmaları” yapabilmeleri sağlanarak inovasyon ve patent kültürü oluşturulması
desteklenmelidir.
19.08.2010 tarihli 53578 sayılı “Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına Dair Esaslar” konulu
genelgesinde, “İzcilik, Beden Eğitimi ve Spor Çalışmaları, Halk Oyunları, Güzel Sanatlar, Bilim
Olimpiyatları ve Proje Çalışmaları” olarak belirtilen beş etkinlik alanından “Bilim Olimpiyatları ve
Proje Çalışmaları” kapsamında “Proje Çalışmaları”nın olmazsa olmazı “İnovasyon ve Patent”
kavramlarıdır. Proje hazırlayan/hazırlamak isteyen öğrencilerin “inovasyon” çalışmaları yapmaları ve
“Patent” kavramı ile fikirlerini nasıl yasal koruma altına alacaklarını bilmeleri önemlidir.
“Proje çalışmaları” etkinlik alanında “Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına Dair Esaslar” konulu
genelgede “Teknoloji ve Tasarım Öğretmenleri”nin ders dışı eğitim çalışması yapabilmesi ve bu
çalışmalarında inovasyon etkinliklerini kullanarak proje çalışması yaptırabilmelerinin, öğrencilere
patent konusunda destek olabilmelerinin önü derhal açılmalıdır.
Yine “Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına Dair Esaslar” konulu genelgede TÜBİTAK koordinesinde
düzenlenen “Bu Benim Eserim” yarışması için yapılan çalışmalar “Proje Çalışmaları” kapsamında ele
alınır ve atıfta bulunulurken, TPE ve dolayısı ile Sanayi Bakanlığı koordinesinde düzenlenen “Şimdi
Düşünme Zamanı” projesine herhangi bir atıf bu kapsamda bulunmamaktadır. Ulusal düzeyde
gerçekleştirilen ve önümüzde ki yıllarda uluslar arası düzeyde düzenlenmesi planlanan “Şimdi
Düşünme Zamanı” projesi kapsamında yapılan çalışmalar içinde, “Ders Dışı Eğitim Çalışmaları”
kapsamında “Proje Çalışmaları” etkinlik alanında yer açılmalı, yer verilmelidir.
Özetlemek gerekirse bir an önce;
•
•
•
•
12 Yıllık Zorunlu Eğitim programını uygulayacak tüm okullarda ve seviyelerinde “İnovasyon ve
Patent Kulübü” ile “Düş Atölyeleri” kurulmalıdır.
“İnovasyon ve Patent” kavramlarının yapılandırmasını 2006 yılından bu yana uygulayan
“Teknoloji ve Tasarım Öğretmenleri”, Ders Dışı Eğitim Çalışmaları kapsamında “Proje
Çalışmaları” etkinlik alanında bu kavramlara yer vererek çalışma yapabilmelidir.
TPE, temel eğitim genel müdürlüğü ve talim ve terbiye kurulu başkanlığı işbirliğinde 2008,2009,
2010, 2011 ve 2012 yıllarında düzenlenen ve büyük bir beğeni ile izlenen ve her yıl daha fazla
talep gören “Şimdi Düşünme Zamanı Ulusal Sergisi”, “Bilim Olimpiyatları ve Proje
Çalışmaları” etkinlik alanı kapsamına alınmalıdır.
“Bu Benim Eserim” başta olmak üzere bankalığımızca düzenlenen ve gerekse bakanlık dışında
kurum ve kuruluşlarca düzenlenen pek çok sergi, yarışma ve etkinlikte ders kapsamında yapılan
öğrenci etkinlikleri ilk sıralarda yer almış ve büyük beğeni kazanmıştır. Fakat “Bu Benim
Eserim” yarışmalarında dahi dersin ismini ve ders öğretmenlerinin danışman olmalarına dersin
isminin anılmamasına gayret gösterilmiştir. Anılan çalışmalarda gösterilen başarılar dersin
olumlu etkilerini ve öğretmenlerin gayretli çalışmalarını ortaya çıkartmaktadır. Bundan dolayı
Şimdi Düşünme Zamanı Ulusal Sergisi”nin “Bilim Olimpiyatları ve Proje Çalışmaları” etkinlik
alanı kapsamına alındığında bu çalışmalarda “Teknoloji ve Tasarım Öğretmenleri”nin dahil
edilmesi başarının daha da artmasına ve zaten bu çalışmalar içerisinde ismi zikredilmeyen bu
branş öğretmenlerinin motivasyonlarını arttıracak, performans gelişimini ve performans
güçlenmesini sağlayacaktır.
239 Numaralı Hizmetiçi Eğitim Kursu, Yalova-Esenköy. Teknoloji ve Tasarım Öğretmenleri
Görüş ve önerileriniz için: canserdar@tvted.org.tr
0 551 207 70 79
TOKİ Şehit Fikret Yükseler Ortaokulu
Seyhan/ADANA