t \ Cumhuriyet /N . '■i. ÍÜ5I *f ÜNİVERSİTE İ R A T L A R I . BİLGİSAYARLA r İNGİLİZ VE ECNEBİ KİTABİ MUKADDES ŞİRKETİ İlk Kitabı Mukaddes Şirketi 1712’de Almanya'da, sonra 18 04’de İngilte­ re’de, 1807'de Amerika’da ve 1812-1820’de de Türkiye’de kuruldu. İlk Türkçe Kitabı Mukaddes’in tercümesi 1666 Dördüncü Sultan Mehmed'in Baş Tercümanı Ali Bey tarafından yapılmıştır. 1941’de de yeni harfler­ le basılmıştır. Kitabı Mukaddes ve bölümleri 1983 yılının sonuna kadar 1785 lisan ve lehçeye tercüme edildi. Bu şirket yardımla geçiniyor ve Kutsal Kitabı bastırıp halkın alabileceği fiyatla satar. Kitabı Mukaddes ve İncil’i her lisanda bu adreslerden ödemeli olarak te­ min edebilirsiniz. 1985 BİRİNCİ BASAMAK (ÖSS) İÇİN ÖSYM STANDARDINDA*MERKEZ1 SISTEfTLE*TÜRKlYE ÇAPINDA BİLGİSAYARLA DENEME SINAVI The first Bible Society was established in 1712 in Germany, in 1804 in England, in 1807 in America and In 1812-1820 in Turkey. The aim of the United Bible Socletlies are to translate the Bible into dif­ ferent languages and sell the Bible to the people with the price that are able to buy. The Bible Society live on charity, and by the sale of the scriptures. The first Turkish Bible Translation was done by Ali Bey, the chief trans­ lator of the Sultan Mehmet IV in 1666 in İstanbul, in 1941 the translation was revised by Cami Bey into Latin character. KATILIN VE KENDİNİZİ ÖLÇÜN BİRİNCİ DENEME SINAVI 19 OCAK 1985 •BAŞVURULAR 15 KASIM 1984 TEN İTİBAREN BELİRTECEĞİMİZ ÎL SINAV MERKEZLERİNE YAPILACAKTIR BİLGİ İÇİN BET VŞ Bilimsel Eğitim cilik ve Tic. A .Ş . Fevzi Ç akm ak Sokak 11/8 Demirtepe-ANKARA Tel: 30 64 56 Kitabı Mukaddes............................................... 150 TL İncil (Sez).............................................................700 TL İncil (Karton)........................................................ 500 TL Zebur.................................................................... 150 TL Matta.......................................................................50 TL Markos....................................................................50 TL Luka........................................................................50 TL Flabercilerin işleri.................................................100 TL Hz. Süieymanın Meselleri.....................................50 TL BİLGİ TEST MERKEZİ DERSANLSİ M itltatpaşa Caddesi No: 34 Kızılay Tel: 31 60 15 -3 1 60 1 6 -ANKARA İL SINAV MERKEZLERİ ADANA ANKARA : ANTALYA CEY HAN ÇORUM : : : * Yeni Çukurova Dersanesi * Bilgi İşlem Merkezi * Bilgi Test Merkezi Dersanesi * B E T A Ş-B ilgi Test Merkezi * Başarı Dersanesi * Ç ağdaş Eğitim Merkezi * Ankara Dersanesi DİYARBAKIR: ESKİŞEH İR İZMİT KAYSERİ KIRŞEH İR SAMSUN VAN * Fen Eûitiın Dersanesi * M .t.D . Dersanesi * M.E.F. Dersanesi * Başarı Dersanesi * Bilgi Test Merkezi Dersanesi * Sam sun Dersanesi * Van Dersanesi P.K. 186 Merkez-istanbui Türkiye Tel: 527 81 00 German Bible Society P.O. Boy, 810340 7000 Stutgart 80 Tel. 0711-720030 N ot: Münhal illere i! Sınav Merkezi Temsilciliği verilecektir. (Dersaneler. okullar ve özel okullar tcrcilı nedenidir.) f EV İÇİN PRATİK BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ (700 TL ciltli ve sömiz kaplısı 850 TL) “Güzellik, sağlık, giyiro-kuşam, ev işleri, leke çıkarma, yemek, gıda EV İÇİN maddeleri, mutfak işleri, çiçek yetiştirme ve değişik ev uğraşlarında P^4JtK BÎLGİU* 'LV SlK LopEogj gereksinim duyabileceğiniz her türlü bilgiyi içeren bu kılavuz kitap tâki bilgileri edinmek size günlük hayatınızda kolaylıklar sağlayacak." -Hürriyet/ Kelebek i 1 yayınları “Yalnız kadınlar için değil, ev erkeği olmakla övünenler için de gerçekten yararlı bir başvuru kaynağı." -Erkekçe"Evinizde. günlük yaşantınızda karşılaşacağınız sorunların basit çözümlerini alfabetik olarak anında ve kolayca bulabileceğiniz bir kitap." -Nokta- r—---------- -—> ': — - - — | GUR i ATATÜRK'TEN SONRA ATATÜRK A T A T A t a t ü r k ' ü n ölümünden hemen sonra 1938 Kasım'ında Nadir Nadi den Necip Fazıl * Kısakürek'e. Zekeriya Sertel'den Falih Rıfkı Atay'a kadar 71 yazarın Atatürk'ün eseri ve ilkeleri üzerinde yazdıkları. (300 TL) YÖRE YÖRE: İnsanıyla, sazıyla sözüyle Anadolu'yu anlatan yazılar, röportajlar. (300. TL) EVDE KALMIŞ KIZLAR: Nail Güreli nin 8 ödül alan röportajları.(200 TL CİNSEL MUTLULUK: Türkiye'de cinsellik üzerine ciddi ve geniş kapsamlı s m iki araştırma (200 lira) i KONUŞA KONUŞA: Zeynep Oral Türk ve yabancı 28 sanatçıyla yapılan konuşmalar. Ünlülerin kaynak kitaplara geçmemiş özel yanlan, düşünceleri, yaşantıları. (400 TL) ESİNTİLER’8 2 Zeynep Oral'ın gazetede yayınlanan sanat yazıları. (120 TL) GÜNLERDE KALAN Doğan Hızlan'ın çağdaş edebiyatımıza dip notları .(250 TL) IKI 1 MAYIS 1 Mayıs 1977'de Taksim’de 34 kişinin ölümüyle sonuçlanan olayın belgeseli 1 Mayıs 1977’den önceki gelişmeler, iddianame, duruşmalar, sanıkların ve ölenlerin listesi (400 TL) GÜLMECE DİZİSİ BİLİMSEL SEÇİM: Nail Güreli’nin iki kitabı (Bilimsel Lokum ve Seçim Otobüsü) birarada (300 TL) BOMBALI PAKET: Vedat Sayget’in Gümüş Kirpi kazanan öyküleri (100 TL) GENE İYİ DAYANDIK: Suavi Süalp’in unutulmaz gülmeceleri ¡100 TL) PİLİÇ SERMİN’İN EVİ: Şakir Balkının öyküleri (150 TL.) TELEVİZYONA DOKUNDUK: Kandemir Konduk'un gülmece öyküleri (150 TL) BAŞLICA KİTAPÇILARDA VE CUM HURİYET KİTAP KULÜBÜNDE Genel Dağıtım: Cemmay (527 01 53) ve Özgür Dağıtım (526 25 13), CağaloğluGÜR YAYINLARI: P.K . 621 Sirkeci-İSTANBUL J 3 K İT A P 8 4 özgü yaklaşımlar. İnsana ve duruma göre taktik değiştiren Gaston’un bir başka bü­ yük ustalığı da, sözleşme yaptığı yazarla­ rın en az on kitabım alması ve söz konusu yazarın öteki yaymevlerine dağılmasını önlemesiydi. Ama Claudel gibi, “ fazla uğraş­ mamak için” ömür boyu sözleşme yapan­ lar, André Maurois gibi her kitaba ayrı sözleşme isteyen yazarları da vardı. Gas­ ton bir yazarı istedi mi, kimse onu kolay kolay durduramazdı. İşte bir olay: Yıl 1933 ve Gaston Gallimard, Georges Simenon’un peşinde. Simenon o yıllarda da ünlü bir yazardı. Kitapları Fayard Yayınevi tarafından çıka­ rılıyordu. İyi para getiren bu yazar, Gas­ ton’un gözünde yeterince değerlendirilme­ mekteydi. Üstelik Simenon, kendini pazar­ lamayı da bilen bir yazardı ve 1931 yılın­ da bir kitabını son derece ilginç biçimde ta­ nıtmıştı. 20 Şubat 1931 günü, geceyarısı, Paris’in ünlülerini bir gece kulübüne da­ vet etmişti. Kıyafet zorunluluğu bulunma­ yan bu davete çağrılanların, girişte parmak izleri almıyordu. İçerde kürek mahkûmu kılıklı garsonlar içki dağıtıyor, her yanda bir cezaevi havası hüküm sürüyordu. Si­ menon ise, bir köşeye oturmuş kahrama­ nı Maigret adlı bir polis komiseri olan son romanını isteyene imzalıyordu. Ve Fayard’la anlaşması uyarınca, Simenon ay­ da bir roman yazıyordu. eryüzünden yayıncılık mesleği­ ne damgasını basmış adamla­ rın sayısı gerçekten çok sınır­ lıdır. Bunların en önemlilerin­ den, en kişiliklilerinden, en ba­ şarılılarından biri de, hiç kuşkusuz Gaston Gallimard’dır. 1881 yılında doğan, 1975’te ölen Gaston Gallimard, adını verdiği Gal­ limard Yayınevi aracılığıyla dünyaca tanın­ mıştır. Ama yakın zamana kadar adı çev­ resinde pek az şey bilinirdi. Geçenlerde Fransız gazeteci Pierre Assouline imzasıyla çıkan ve “ Gaston Galli­ mard, Fransız Yayıncılğınm Yarım Yüzyı­ lı” (Gaston Gallimard, un demi siècle d’éition Française) adını taşıyan kitap, bu il­ ginç adamın yaşamının bilinmeyen yönle­ rine ışık tuttu. 1911 yılında Nouvelle Revue Française (NRF) yöneticileri - ki aralarında Schlumberger, André Gide ve Jacques Rivière var­ dı - züppe ve ilgi alanı geniş bir genç bur­ juvadan, zengin bir tablo tüccarının oğlu olan Gaston Gallimard’dan, derginin ya­ yın sorumluluğunu üstlenmesini ve giderek dergiye koşut bir yayınevi kurmasını iste­ diler. Gaston Gallimard, kendisinden iste­ nen bu işi öylesine büyük bir istekle üst­ lendi ve başardı ki, basında ve sinemada uzantıları bulunan büyük bir yayın kuru­ luşunun yanı sıra, dünyada eşi bulunma­ yan bir yayın katalogu oluşturdu. Yazar­ ları arasında, Sartre, Camus, Paul Valéry, Aragon, Malraux, Eluard, Claudel gibi birbirine zıt adlar, koleksiyonları arasın­ da Pléiade gibi değerli ya da Série Noire gibi polisiye diziler yer aldı. Y ir adam kazanma örneği U zla şm a z ve de esnek Assouline’in kaleminden tanıdığımız ka­ darıyla, Gaston Gallimard yalancı ama se­ vimli, uzlaşmaz ve aynı zamanda çok es­ nek bir adamdı. Çağının bu belki de en uy­ gar adamı, güçsüzlüğünde ve ödlekliğinde bile gözüpekti. Birinci Dünya Savaşı sıra­ sında, askere gitmemek için deli taklidi bile yaptı. Ama her yerde de “ ben ödleğin te­ kiyim” demekten çekinmedi. İşin en ina­ nılmaz yanı, dostlarının onu hep bağışla­ malarıydı. Alınanlara tutsak düşen, birkaç yıl sonra NRF dergisinin başına geçecek olan Rivière, “ Onun için, hiçbir şeyin eksiltemeyeceği hazineler, kaynaklar buluyo­ rum kendimde” diyordu. Ve Gaston Gal­ limard, ölünceye kadar “kahraman”a kar­ şı çıkacak, kıyımdan ve mutlak saydığı bir ölümden kurtulduğu için hep kendini kut­ layacaktı. Gallimard Yayınevi’nin patlama yapma­ sı 1919’dan sonra oldu. Gaston’un karde­ şi Raymond, o sıralar idari ve mali yönet­ men olarak işe girmişti. Bu iki adcımın kur­ duğu eşsiz işbirliği, gerektiğinde topu bir­ birlerine atabilmeleri, kırk yıl süreyle bi­ rer ip cambazı gibi başarıyla iş görmeleri­ ni sağlayacaktı. Assouline ve başvurduğu kişiler, Gallimard’m başarısını üç öğeye bağlıyorlar: önce Gaston’un daha ilk gençlik çağların­ da Malraux, Jouhandeau, Sartre, Camus, Kessel, Saint-Exupéry gibi büyük yetenek­ leri sezmekte gösterdiği büyük sezgi gücü; sonra aralarında Ramon Fernandez, Jean Paulhan, Benjamin Cremieux, Brice Parain, Bernard Groethuysen gibi ünlülerin bu­ lunduğu, pek konuşmayan ama çok etkili danışman kadrosu; son olarak da, tüm ye­ tenekleri yayınevine yönelten edebiyat çev­ relerine yayılmış antenlerin, temsilcilerin varlığı. K a fa sın a koyduğunu başarırdı Yayıncıyı, köpek balıklarının en usta, ama en acımasızı olan “ dentuso” sınıfına sokan François Mauriac’ın bile, sonunda Gaston Gallimard’a evet demekten kendini alamaması, onun ne denli bir usta olduğu­ nu gösteren tipik örnektir. Gaston, aynı za­ manda yanlışlarını kabul etmeyi erdem ha- Anadan doğma yayıncı: Gaston Gallimard line getirmiş bir kişiydi. Marcel Proust’u ve Céline’i çeşitli nedenlerle başka yaymevlerine kaptırınca, onları Gallimard yazar­ ları arasına katmak için elinden geleni ar­ dına koymadı. Sonunda da kafasına koy­ duğunu başardı. Gaston her şeyden çok edebiyatı seviyordu, ama yazarları aynı oranda sevdiği söylenemezdi. Yazarların açgözlülüğünden, kaypak, “ kadınsı” ya­ radılışlarından yakınırdı. “ Yazarlar imza­ ladıkları sözleşmeleri unutmaya hep hazır­ lar. Kimse yazarlar kadar ahlaksız ola­ maz... Yayıncılar dışında” , derdi yakın dostlarına gülerek. İkinci Dünya Savaşı yıllarında da, yayın­ cılığı sürdürmek ve kâğıt sağlayabilmek için işgalci Almanlardan devamlı istekte bulunmayı bildi. Yayımladığı kitapların sansürden geçmesi için çabaladı. Ama meslekdaşları Robert Denoel ya da Bernard Grasset gibi mutlak bir işbirliğine gitme­ di. Kurtuluştan sonra gördüğü tek ceza, NRF dergisinin kapatılması oldu. Ama dergi, ad değiştirerek 1952’de yeniden çıktı. Gallimard Yayınevi, 2. Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda da, Julliard Yayınevi’nin yeni, ateşli ve amansız rekabetine kar­ şın yine pupa yelken yoluna devam etti. Marcel Duhamel’in kurduğu polisiye dizi Série Noire’m başarısı, ABD’de bile iyi bi­ linmeyen birçok büyük yazarın yayın hak­ larının ele geçirilmesi, yayınevini daha da geliştirdi. 1970’de, Hachette’le arasındaki 40 yıllık dağıtım sözleşmesini yenilemeyen, bu alanda da sezgisini ve bağımsızlığını gösteren Gallimard, 1984 yılında da sağ­ lam bir kaya gibi yayın dünyasındaki öz­ gün yerini koruyor. n az 10 kitaplık sözleşme Pierre Assouline’in kitabının ilginç yan­ larından biri, Gastou Gallimard’ın yazar­ larla anlaşmak için başvurduğu kendine Onu telefonla arayan Gaston, işyerine çağırdı. Aralarında şu konuşma geçti: G.G. — Lütfen oturun, dostum. Sözleş­ menizden konuşalım. Yayınevimizde ki­ taplarınızın çıkmasını, bizden biri olmanızı istiyorum. André Gide de bizim yazarla­ rımızdan ve sizi çok beğeniyor, sizinle ta­ nışmak istiyor. G.S. — Bunu daha sonra konuşuruz. Şimdi sadede gelin. G.G. — Fayard Yaymevi’yle sözleşme­ niz var mı? G.S. — Sözleşmem yok. İstediklerini onlara veriyorum. Sonu gelmez, insanı kıs­ kıvrak bağlayan sözleşmelere aklım ermi­ yor... G.G. — İşbirliği yapabilir miyiz? G.S. — Evet ama bu sizin koşullarınıza bağlı. G.G. — İyi öyleyse, önümüzdeki hafta iyi bir lokantada bundan söz edelim. G.S. — Bakın, Bay Gallimard. Bir ke­ re, hiç birlikte yemek yemeyeceğiz. Iş dı­ şında her şeyden söz edilen iş yemeklerin­ den nefret ederim. Sözleşme koşullarını si­ zin odanızda konuşacağız, kapı kapalı, te­ lefon bağlantısı kesilmiş olacak. Yarım sa­ at içinde anlaşacağız. Yalnız size hiçbir za­ man Gaston demeyeceğimi, “aziz dostum” diye hitap etmeyeceğimi bilin. Bu tür söz­ de yakınlıklardan nefret ederim. Bana bir gün ve bir saat verin, o gün buraya geli­ rim ve işin her yönünü tartışırız. Ama söz­ leşmeyi yenilememiz söz konusu olduğun­ da, bu kez siz zahmet edip bana gelirsiniz. 13yıl ve 50 kitap Gaston şaşkındı. Hiçbir yazar kendisiyle böyle konuşmamıştı. Ama adamım eline geçirmişti, alınganlık yapmayacak ve onu bırakmayacaktı. Ertesi hafta garip bir söz­ leşme imzalandı aralarında. Simenon ya­ yınevine yılda altı kitap verecek, kâr ya­ zarla yayınevi arasında eşit olarak bölüne­ cekti. Kısa zamanda çok kitap yazma ye­ teneği ve kitaplarının ulaştığı büyük satış rakamları Simenon’un kendisini yayıncı­ ya eşit görmesine yol açıyordu. Bir yıl için geçerli olan sözleşme her yıl yenilenebile­ cekti. Aralarındaki anlaşma 13 yıl sürdü ve Simenon’un 50 kadar kitabı Gallimard tarafından yayımlandı. Ama Gaston’un tüm çabalarına karşın, Simenon, Galli­ mard Yayınevi çatısı altında bir türlü ra ­ hat edemedi. K İT A P a i arguerite Duras, Fransız avangard edebiyatının say­ gın yazarlarının başında gelmiştir hep. Romancıdır, oyun yazarıdır, senaryo yaI zarıdır Duras. Özellikle Alain Resnais’nin I “ Hiroşima, Sevgilim” adlı filmine yazdı! ğı senary’oyla kulaklarda yankılanmıştır j adı. Marguerite Duras, onlarca yıldır Franj sız aydınlarının en gözde yazarları arasın! dadır. Hem İngilizce, hem Fransızca yazan ; Samuel Beckett’in gözünde, Fransa'nın yai şayan en büyük yazarıdır. Filozof Mauri1 ce Blanchot ve tanınmış eleştirmen Gaston i Picon da bu konuda aynı kanıdadırlar. Ama aydın çevrelerdeki bütün ününe kar­ şın, bugün yetmişinde olan Duras şimdiye kadar geniş bir okur yığınına ulaşamamış, popüler bir yazar niteliği kazanamamıştı, işte, geçtiğimiz eylül ayı içinde Fransa’da yayımlanan “ L’Amant” (“ Sevgili” ) adlı romanı, bugüne dek Duras'm karşısına di­ kilen “ popülerlik” barikatım da yıktı. Yet­ miş yaşında yayımladığı bu kitap, bir dö­ nüm noktası oldu Duras’nın yazarlık uğ raşında. Duras’nın on yedinci romanı, sa­ tışa çıkışını izleyen on gün içinde, eleştir­ menlerden coşkulu övgüler almakla kalma­ dı, en çok satan kitaplar listesinin de te­ pesine tırmanıverdi. “ Picasso’da da böy­ le olmuştu” , diyor Duras’nın yayıncısı Jerome Lindon. “ Halk giderek kavrıyor Duras’yı.” M • in san ilişkilerinin dokusu Marguerite Duras, bu son romanında, bütünüyle kendini katıyor işin içine. Şaşır­ tıcı ölçüde yalın bir kitap olan “ Sevgili” , özyaşamöyküsel bir nitelik taşıyor. Duras, on beş yaşındayken yaşadığı bir aşkı ve bu­ nun sonradan hep süreduran etkilerini di­ le getiriyor. Yıl, 1930. Yer, Fransızların yö­ netimi altındaki Çinhindi. Ancak daha ba­ şından yıkılmaya yazgılı bir aşk ilişkisi bu. Yaşlan, sınıfsal durumları ve ırkları ayırı­ yor sevgilileri: Adam otuz beş, kız on beş yaşında; adam zengin bir aileden geliyor, kızsa yoksul; adam Çinli, kız Fransız. “ Sevgili” , Duras’nın daha önceki yapıt­ larındaki egemen temaların lirik bir bitiş bölümü sanki. Hepsi de beyazperdeye uyarlanan “ Hiroşima, Sevgilim” , “Mode­ rato Cantabile” ve “ Hindistan Şarkısı’'nda olduğu gibi bu romanında da Duras, geçmişle şimdiyi ustaca kaynaştırarak in­ san ilişkilerinin dokusunu işliyor. Olgun Duras genç Duras’yı incelerken, bellek ve çözümsel anlatım uyumlu bir biçimde bü­ tünleşiyor. K işisel ve siyasal düşkmklıkları Belli ki, uçan bir ilkgençlik ilişkisinin anıları Duras’nın belleğinden silinmemiş bir türlü. Anlaşılan, Çinli sevgilisi için de aynı durum söz konusu. Çünkü “ Sevgili” nin bir yerinde, ilişkinin sona ermesinden yıllar sonra, adamın telefon ettiğini, ken­ disini aklından çıkaramadığını ve ölünce­ ye kadar seveceğini söylediğini yazıyor Marguerite Duras. Duras’ın bu gençlik ilişkisinden sonra­ ki yılları da kişisel ve siyasal düşkırıklıklanyla dolu. Robert Anthelme adlı pek ta­ nınmamış bir Fransız yazarla evlenmiş. Bir oğulları olmuş, ama daha sonra boşanmış­ lar. Kendi kuşağının birçok Fransız aydı­ nı gibi Duras da Fransız Komünist Partisi’ne katılmış, ama “ bohem bayatı yaşa­ dığı ve partiye uygun davranmadığı” ge­ rekçesiyle atılmış partiden. “ 1945’te par­ tiye girdim, çünkü o sıralar Fransız Komü­ nist Partisi katılmaya değer tek parti gö­ rünüyordu,” diyor Duras, “ İnsanın ro­ mantik idealizmine sesleniyordu. Ama da­ ha iyi düşünmemiz gerekirdi. 1933 Mosko­ va Duruşmaları, bizi uyarmalıydı.” Duras şimdi sosyalist solu destekliyor. Devlet ÜÇ D U RAS — Genç, yaşlı ve film setinde. Son romanı “Sevgili” en çok satan kitapların başında Ayduılann yazan M arguerite Dııras, yeni yapıtıyla kitlelere ulaştı Başkanı François Mitterrand da en yakın dostlan ve en büyük hayranları arasında. Duras, doyumsuzluğu ve yıkımı da ya­ kından tanıyan bir yazar. Uzun yıllar al­ kole karşı pek de başarılı olmayan bir sa­ vaş vermiş. 1964 yılında içkiyi bırakmış, ama on yıl sonra yeniden başlamış. Siroz, iki yıl önce ölümün eşiğine getirmiş Duras’yı. Paris’teki Amerikan Hastanesi’ne yat­ mış. Hastanede içkiyi ansızın tümden kes­ tikleri bir tedavi uygulamışlar. Duras, ka­ rabasanlarla, ağlayıp titremelerle dolu bir üç hafta geçirmiş hastane odasında. “Eğer daha uzun sürseydi, canıma kıyabilirdim,” diyor. “Bir ara, bir daha hiç yazamayaca­ ğımı sandım.” Ancak, Duras, tedaviden kısa bir süre sonra “ Sevgili” adlı romanı üstünde çalışmaya koyulmuş ve dört aydan kısa bir zamanda bitirmiş kitabı. B itm eyen hesaplaşmalar Şimdi, Marguerite Duras, zaman zaman Fransa'nın kuzeybatısında denize yakın bir evde; zaman zaman da Paris’te, son kırk yıldır kiraladığı küçük bir katta yaşıyor. Otuz yaşındaki yazar Yann Andrea ile pay­ laşıyor yaşamını. Yann Andrea’nın geçen yıl yayımlanan ve Duras’nın alkolle sava­ şımının öyküsünü anlatan “ M .D.” adlı ki­ tabı hâlâ belleklerinde Fransızların. Alkole karşı verdiği savaştan zaferle çık­ ması ve “ Sevgili” adlı son romanının ilk kez geniş bir okur kitlesine ulaşması, Duras’nın yüreğini coşkuyla dolduruyor. Ar­ tık yeni kitabının hazırlıkları içinde. “ Sev­ gili adlı romanım, belki de şimdiye kadar en kolay yazdığım kitaptı,” diyor. “ Ama daha söyleyeceğim çok şey var. Henüz hiç­ bir hesaplaşmamı bitirmiş değilim.” ^G Ü N D Ü Z YdYINLdRI SAMİM KOCAGÖZ’DEN SEÇMELER • “ KIVIRC IK” CANLI ÜNİTELER • YASAYAN MASALLAR • EZO P’TAN SEÇMELER • ÖMER SEYFETTİN • DEDE KORKUT • LAFONTAİN DİZİLERİ Ankara Cad. Güncer Han 45/12 Tel: 527 61 00 P.K. 401 Cağaloğlu-İST. K İT A P 8 4 nat kitaplarından çok sanat dergileri ter­ cih ediliyor.” S a n a t k it a p la n Maliyet çok, satış az Türkiye’de sanat kitabı yayınla­ yan yayınevi oldukça az. Sanat kitapları ya her türlü kitap ya­ yınlayan, yani zarar etme şansı az yayınevleri, ya bankalar ya da salt sanat kitabı yayınlamak amacıyla kurulmuş ve yayınladıkları kitabı abone usulü ile satan yaymevlerince yayınlanıyor. Bunun bir nedeni, büyük boy birinci ha­ mur kâğıda renkli fotoğraflarla basılan ki­ tapların çok pahalıya mal olması, diğer ne­ deni ise bu tür kitaplara olan ilginin azlı­ ğı. T Sanat Kitapları yayınlanan yayınevlerinden biri “İnkılap ve Aka Yayınevi.” “Di­ ğer kitaplardan çok daha farklı, renkli ol­ duğu için dört defa makineden geçer ve di­ ğer kitaplara oranla maliyeti en az üç kat daha çoktur” diyen yayınevi sahibi Aka Eren konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Sanat kitaplarını hem maliyetinin yük­ sekliği hem de ilginin azlığı yüzünden da­ ha pahalı satıyoruz. Genellikle bu tür ki­ tapları özel meraklıları alıyor.” Plastik sanatlara ağırlık vererek çeşitli akımlarla ilgili kitap yayınlayan Remzi Kitabevi’nin sahibi Erol Erdoğan da sanat ki­ taplarının ticari yönünün pek parlak olma­ dığını söylüyor ve diğer yayınevlerinin bu tür kitaplar yayınlamamalarının nedenini şöyle açıklıyor: “Bir defa birinci hamur kâğıda tüm ki­ tabı dört renk basmak çok pahalı, keza dı­ şardan kitabın yayın hakkını satın almak Gerçekten de sanat kitapları üç bin lira ile yedi bin lira arasında değişen fiyatlarla satılıyor. Bu yüzden de zaten az olan ilgi, alım gücünün düşüklüğü yüzünden iyice azalmak zorunda kalıyor. Genellikle beş bin adet basılan sanat kitapları birkaç yıl­ da ancak tükeniyor. Muhittin Salih Eren’e göre yılda bin tane satan kitap şanslı sayı­ lıyor. Remzi Kitabevi sahibi Erol Erdoğan’a göre ise sanat kitaplarının satışı az ama sü­ rekli. Sanat kitapları yayınlayan yayınevlerinin bir sorunu da bu tip kitapları hazırlayacak kişilerin azlığı. Muhittin Salih Eren bu ko­ nuda şunları söylüyor: “Türkiye'de sanat dalında telif kitap ha­ zırlatmak çok güç. Çünkü bizim yayınla­ dığımız kitaplar uluslararası yayın hayatı­ na çıkacağından belli bir seviyenin altına düşmemek zorunda. Bunun için de konu­ yu en iyi bilene yaptırmak istiyoruz. Bu ko­ nularda Türkiye’de çok iyi yetişmiş, öğre­ tim üyeleri ve profesörler var. Ancak on­ lar da çoğu kez kitap hazırlayacak vakit bu­ lamıyorlar.” da öyle. Durum böyle olunca da bu tür ki­ tapları yayınlamak risk oluyor. Ama biri­ nin de bu işi üstlenmesi gerek.” Aka Eren de Erol Erdoğan’dan farklı düşünmüyor. Eren’e göre “Bu kitapların maliyetinin yüksekliğine ve satışının azlı­ ğına her yayınevi dayanamaz.” Eren Yayıncılık ise sanat kitabı yayınla­ mak için kurulmuş bir yayınevi, özellikle de halı ve kilim konusuna ağırlık veriyor. Yayınevi sahibi Muhittin Salih Eren, mali­ yetlerin günden güne artmasından yakını­ yor. O da diğer yayıncılar gibi kaliteli kâ­ ğıt konusuna değiniyor. Muhittin Salih Eren birinci hamur ya da kuşe kâğıdın ço­ ğunlukla yurt dışından ithal edilmesi gerek­ tiğini söylüyor ve konuşmasını şöyle sür­ dürüyor: “Sanat kitabına yönelme son yıllarda bir artış gösteriyor. Okuyucularımızda artık kendi uygarlığını, sanatını, Anadolu Uy­ garlığını öğrenme eğilimi var. Ancak kitap­ lar alım gücünün üstünde olduğundan, sa­ Durum böyle olunca da sanat kitapları­ nın yurt dışından yayın hakkım satın almak düşüyor yayınevlerine. Salt yayın hakkı sa­ tın alınarak da iş hallolmuyor. Bunun ya­ nı sıra filmleri getirmek ve Türkçeye çevir­ mek gerekiyor. Bunlar da maliyetin daha fazla artmasına neden oluyor. Akbank, İş Bankası ve Yapı Kredi Bankası’nın da sanat yayınları var. Yapı ve Kre­ di Bankası Sanat Yayınlan Yönetmeni Nurhayat Berker, diğer yayıncılara ek olarak, kaliteli renk ayrımı yapabilen kişilerin Tür­ kiye’de çok az olduğuna değiniyor. Berker, yayınlarının yalnızca banka şubelerinde sa­ tıldığını belirtiyor. İNKILAP ve AKA Ticaret A.Ş. DÜNYA EDEBİYATINDAN ROMANLAR Ankara Caddesi No: 95 İstanbul A . J. CRONIN Nöbetçi Hemşire...............................................300 Umut Yılları.................. ,.....,................,........... 400 ALEKSANDR SERGIEVIÇ PUŞKİN Maça Kızı........................................................... 150 ALPHO NSE DAUDET Sato.................................................................... 150 ANDRE M ALRAUX insanlığın Hali................................................... 150 B. DE SAINT. PIERRE Paul ve Virginie................................................250 C. V. GHEORGHIU Mucize Dinlencileri........................................... 400 CHARLO TTE BRONTE Jane Eyre......................................................... 750 DAPHNE DU MAURIER Rebecca............................................... 400 Günah Yüklenen Adam....................................350 DO RO THY EDEN Bana Aşkını Fısılda.......................................... 400 E.R. BRAITW AITE Öğretmenime Sevgilerle................................... 150 E . V. G UNNINGHAM Esrarlı Kadın -SYLVIA-..................................... 150 EILEEN LOTTM AN Hanedan............................................................400 ELIZABETH KATA Sevgili Arkadaşım.............................................150 F . W. KENYON Marie Antoinette...............................................400 FRANÇOIS SAGAN Soğuk Suda Biraz Güneş................................ 150 Brahms'ı Severmisiniz..................................... 350 FRANK RICHARD Kadınsız Memleket............................................350 FRED Y. COOK Mafia.................................................................. 200 GEORGE ORWELL Hayvanlar Çiftliği................................ 300 GUY DE CARS Cüzzamlı Kadın............................. 350 GUY DE M AUPASSANT Seçilmiş hikâyeler l.-ll................................. 800 HO NO RÉ DE BALZAC Vadideki Zambak (Baskıda)........................... IRVING W ALLACE Başkan.............................................................. 450 IRW IN SHOW ihtiras................................................................. 600 J. MARIO SIMMEL Acı Yudum........................................................ 900 Aşk Dediğin Laftır.............................................900 JACK HIGGINS Şeytan Tuzağı................................................... 400 JACK LYNN Öğretmen...........................................................400 Yüz Değiştiren Fabrika....................................500 JACKIE COLLINS Aşıklar ve kumarbazlar....................................900 Kurtulanlar.................................................,___900 JAM ES BROOM YLNNE Trende............................................................... 200 J. AIKEN HODGE Yine Sabah Olacak JEAN ROUSSELO Diane..................................................................150 JOHN FOW LES Korkunç Kolleksiyoncu.....................................400 LA FONTAINE La Fontaine'den Masallar -Bütünüyle-............ 800 L. COLLINS -D- LAPIERRE Mahşerin 5 Atlısı...............................................650 LAW RENCES SANDERS Altıncı Emir.................................................. 600 LEON URIS Trinity.................................................................750 MAX EHRLICH Suçsuz..................... 150 M AX DE VEUZIT Yıkılan Gurur..................................................- 150 MICHAEL GRAF SO LTIKON Dişi Kedi............................................................ 350 MORRIS WEST Denizci...................................................... 400 PETER DRISCOLL Barboza Belgeleri.............................................400 P. BOULLE Maymunlar Cehennemi.....................................150 PIERRE JEAN REMY Doğu Ekspresi... ..................................... 400 PIERRE LOTI Mutsuz Kadınlar............................... ..............350 SAM UEL EDW ARDS Sömürenler.................... ..............200 SHIRLEY CONRAN Dantel...................................... STEFAN ZWEIG Tehlikeli Merhamet........................... .............. 350 Meçhul Sevgili............................. SUSAN HOW ARTH Tepedeki Ev................................ ..............900 T. CARLY Kahramanlar....... 400 W ILKIE COLLINS Beyazlı Kadın......................... XAVIER DE MONTEPIN Ekmekçi Kadın................................... .............. 500 K İT A P 8 4 Fuarda bir konuk: Vrettakos 1912yılında Peloponez’deki İsparta ken­ tinin Kroke köyünde doğan Nikiforos Vret­ takos, geçtiğimiz yıla kadar ülkemizde pek de tanınmamasına karşın, Yunanistan’ın uluslararası değerde ve ünde, Elitis ve Riços (şimdiye dek Türkçe’d e yanlış olarak Ritsos diye yazılmış, doğrusu Riços olacak) ile birlikte yaşayan en ünlü ozanlarından biri. eçtiğimiz yıl, TÜYAP’ın çağrısını kabul edip, 2. İstanbul Kitap Fuarı’na konuk yazar olarak katılmak üzere ülkemize geleceğini bildirmesine kar­ şın, son anda çıkan bazı olaylar yüzünden gezisini iptal etmek zorunda kalan ozan Nikiforos Vrettakos, bu kez 3. İstanbul Kitap Fuan'na katılmak üzere 2 Kasım 1984’te İs­ tanbul’a geliyor. G T P z 0 1 kt W 1MJI 3 £ < § •\ 2 ; 5 i t <3 s __ J A § * 5 2 o H /i —"T"""' Vrettakos’tan 1929 yılında daha 17 yaşındayken ilk şi­ ir kitabını çıkaran değerli ozan, bazı özel nedenler yüzünden Atina Üniversitesi’ndeki öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kalmış ve çok genç yaşta özel kuruluşlar­ da işçi olarak çalışmış. Daha sonra gaze­ tecilik yapan Vrettakos, İkinci Dünya Sa­ vaşı’nda askere alınmış ve Arnavutluk cep­ hesinde savaşmış. Almanların Yunanistan’ı işgalinden sonra da Ulusal Direniş Hareketi’ne katılmış. Şiirlerini “G ölgelerin ve Işıkların Altında-1929”, “A zrail’in Yolculuğu-1938”, “Taigetos ve Suskunluğu-1949”, “Bulanık Sular-1950”, “Zaman ve Nehir-1957“, “Ev­ renin Derinliği-1961’’, “Aygün Çiçeği-1976’’, “Prometeus ve Bir Günlük Oyun-1981” ve “A kro p o ld e Liturji-1981” adlı kitaplarda toplayan ozanın, Kazancakis’in yapıtları üzerine yaptığı büyük bir incelemesinden başka deneme kitapları da var: “Çıplak ve Çocuk-1939” “Yabanıl ve Urağan-1945” (Bu kitabı dilimize “Boranla Gelen” adıy­ la çevrilmiştir.) “Barış Üzerine Bir Tartışma-1949” “Acı-1969” ve “Aynı Suyun Önünde-1972”. Değerli ozan, 1940, 1956 ve 1982 yılla­ rında üç kez “Devlet Büyük Şiir Ödülü nü, 1976 yılında da “A tina Akadem isi Ö dülü” ile uluslararası “A S L A ” ödülünü kazanmış. ivı*^ KİTAP HAFTASI: No 1 Nikiforos Vrettakos’un geçtiğimiz yıl ül­ kemizde de iki kitabı çıktı. Dilimize “ Bo­ ranla Gelen” başlığıyla aktarılan deneme kitabının dışında, “Savaş H azırlığı” adıy­ la çıkan şiirlerinden bir derleme kitabı bü­ yük yankılar uyandırdı ve kısa sürede tükendi. Söz çizginin albümünden Çağdaş Akhalı Troya zamanında yaşamayı yeğlerdim. Yararlı işler yapardım belki de bu işsizliğe, bu güvensizliğe karşı bu korkuya, bu serüvenlere karşı, yirminci yüzyılın ikinci yarısındaki. Belki elimde arp, savaş alanında koşar yüreklendirirdim Hellenleri yiğitlik şarkıları söyleyerek ve savaşı tez bitirmesini sağlardım Akhileus’un daha bir yiğitçe, özsaygıyla kullanmadan onur kırıcı o tahta atları, llion’u yerle bir eden o yangınlara, o kırıma gerek duymadan. Ve belki Hektor ve bunca güzel Hellen yitip gitmezdi boş yere. Ve belki de Odiseus beni alırdı yanma beni de arkadaşlarına katardı, birlikte olurduk uzun yıllar. — Ne çıkar? Madem yoksundum îthake’den.) Ve belki tanrılar öfkelenmezler, belki arka çıkarlardı bize hava düzelir, gemimiz giderdi pupayelken. Troya zamanında yaşamayı yeğlerdim. Oysa şimdi yurdumdan uzak, (Troya düşmemiş, bayraklarımız parçalanmış, Helena bırakılmış gerilerde tek başına.) Otuz yıldır geziyorum dost ülkelerde âvâre İthake’siz, inançsız, arkadaşsız. Çevirenler: A. KADİR-PANAYOT ABACI BİLGİ YAYINEVİ 255 YENİ MİZAH DİZİSİ 21 Guareschı DON CAMtLLO ve ŞEYTAN 22. Guareschı DON CAMİLLO ÇIKMAZDA 23. Guareschı DON CAMILlO'nun KÜÇÜK DÜNYASI 24. Guareschı DON CAMİLLO MOSKOVA’DA 25. Guareschı DON CAMİLLO ve HAYIRSIZ OĞUL 26. Guareschı DON CAMİLLO ve CEHENNEM MELEKLERİ 27 Guareschı OĞLUM KIZIM HELE KARIM 28 Guareschı KATIR İNADI 400400 300 - 30 31. 32. 33 400.— 3 5 0 .400500 - Kandemır Konduk SAYENİZDE EFENDİM Kishon KAHKAHAYA VERGİ YOK Kishon BAŞBAKANI KİM OPTU Kishon TAVUK KÜMESİNDE TİLKİ 38 Jerome K. Jerome TEKNEDE ÜÇ KİŞİ 41 Baker—Jones KAHVE Mİ, ÇAY MI. YOKSA BENİ Mi? 42 Saker-Jones HOSTESLER EĞLENİYOR 43. Baker—Jones.AH ŞU SEKRETERLER 44. Baker—Jones KIPIRDAMA ÖPERİM 400 600 400400 450 - 291 600 400 500 450 — - 700 550 800 - 279— İsmet Bozdağ KEMAL TAHIR’m SOHBETLERİ 500 - 900 1501 5 0 .650 - 2 8 0 - KAHRAMAN OLGAÇ Satranç Ö ğrenelim 1 5 4 3 2 350350350350350350 - BİLGİ YAYINEVİ - M eşrutiyet C. 46/A Yenişehir-Ankara V 292 350350 450 300 400 - 1 Dr Laurence J Peter/R HuJI PETER İLKESİ 2 Dr Laurence J Peter PETER İN REÇETELERİ t JohnleCarréSMIlEY İN DONUŞU 2 John le Carré SOĞUKTAN GELEN CASUS 2 9 4 - Anlon Çehov TEK PERDELİK 9 OYUN .2 9 3 - 296- HALDUN TANER Bütün Hikâyeleri 1 2 3 4 500500450 450- KIZIL SAÇLI AMAZON ŞİŞHANEYE YAĞMUR YAĞIYORDU ONIKIYE BİR VAR YALIDA SABAH 450297 - HALDUN TANER Bütün Oyunları STEINBECK Bütün Eserleri 1 YUKARI MAHALLE 2 SARDALYE SOKAĞİ 3 TATLI PERŞEMBE 4 ALEV 5 AL MİDİLLİ 6 İNCİ 7 FARELER ve İNSANLAR 8 MUTSUZLUĞUMUZUN KİŞİ 9 CENNET ÇAYIRLARI 10 AY BATTI 11 GAZAP ÜZÜMLERİ 12 BİLİNMEYEN BİR TANRIYA 13 BİTMEYEN KAVGA 400 - 256— Çelin Anan NAR ÇEKIROEKLERI 258— Oktay Rıfal BİR KADININ PENCERESİNDEN 2 6 7 - OSMANDCA-TURKÇE SÖZLÜK 267/2— Ülkü Yalım—Özcan Yalım TÜRKÇE ae EŞ ve KARŞIT ANLAMLILAR SÖZLÜĞÜ 2 7 5 - Alı PüSkulluoğlu YAZ ve YAĞMUR 2 7 6 - Erdoğan Özer MELEZ ZAMAN . 2 7 7 - Selim ilen CEHENNEM KRALİÇESİ 1 BAŞLANGIÇ 2 TAKTİKLER 3 300 ŞAH—MAT 4 SEÇME OYUNLAR 5 BÜYÜK USTALAR NASIL OYNUYOR 6. 12 ALTIN ADAM/DUNYA ŞAMPİYONLARI 2 8 1 - Furuzan REDİFE ye GÜZELLEME 2 8 3 - TÜRK ADLARI KILAVUZU 2 8 6 - DÜNYA MİZAHINDAN SEÇME HİKÂYELER 1 2 8 7 - İsmet Bozdağ ATATÜRK UN ANILARI 2 8 8 - Sadi Borak BİR DURUŞMANIN OYKUSU 289— Mehmet Semih TÜRK MİZAH HİKÂYELERİ ANTOLOJİSİ 350 350450350350 350 350500400 300 350600 650450 400 - 2 9 5 - M EM DUH ŞEVKET ESENDAL 400- 1 KEŞANLI ALI DESTANI 298 - HALDUN TANER Düz Yazıları 1 ÇOK GÜZELSİN GİTME DUR 2 BERLİN MEKTUPLARI 500 450 - 2 9 9 - TARIK DURSUN K. 1 2 3 4 KURŞUN ATA ATA BİTER İNSAN KURDU ONA SEVDİĞİMİ SÖYLE DENİZİN KANI 450 350 400 - 3 0 1 - AYLA KUTLU 450600 350 - 1 CADI AĞACI 2 TUTSAKLAR 3 HUSNUYUSUF GÜZELLEMESİ Bütün Eserleri 1 A YAŞLI İLE KİRACILARI 2 VASSAF BEY 3 OTLAKÇI 4 MENDİL ALTINDA 5 SAHAN KÜLBASTISI 6 VEYSEL ÇAVUŞ 7 BİR KUCAK ÇİÇEK 8 İHTİYAR ÇİLİNGİR 9 HAVA PARASI 450450450 450450450450 450 450- 3 0 2 - ERNEST HEM INGW AY Bütün Eserleri 1 2 3 4 5 6 İHTİYAR BALIKÇI AFRİKA NIN YEŞİL TEPELERİ KILIMANJARO NUN KARLARI SİLAHLARA VEDA KAZANANA ODUL YOK AKINTI ADALARI 350 400 — 350500 400 - devamı yann Tlf: 31 16 65 - 31 81 22 — Siparişlerinizin tutarı 3000 T L’dan az olmamalıdır Siparişlerinizin tutarını HAVALE, POSTA ya da DAMGA PULU olarak gönderebilirsiniz. ÖDEMELİ siparişlerinizde posta masraf' ödemeli Dedeline eklenir J K İT A P 8 4 (ITO BETA YAYIN DAĞITIM A.S. TIP KİTAPLARI + insan Biokimyası Mutahhar Yenson 1984 + Histoloji I Editör: Prof. Dr. Türkan Erbengi 1984 + Medikal Embriyoloji Prof. Dr. İsmail Petorak + Genel Histoloji Prof. Dr. Erdoğan Cireli + Tıpsal Psikoloji Prof. Dr. Günsel Koptagel-İlal + Sağlık Yönetimi ve Mevzuatı Doç. Dr. Nevzat Eren + (Tıp ve Biyoloji Öğrencileri için) Fizik l-ll Prof. Dr. Ziya Güner + insan ve insanlar Çiğdem Kâğıtçıbaşı 1983 + Göz Hastalıkları Prof. Dr. Ünal Bengisu + Pratisyen Hekime Notlar Dr. Tuncer Baybağ + Klinik Tanıda Temel Öğeler R.A Perkins-G.D. Pegrum + Kadın Hastalıkları Prof. Dr. Şerif Çanga - Prof. Dr. ilhan Önder + Tıbbi Farmakoloji Dr. Oğuz Canay + Evrim Prof. Dr. Atıf Şengün - Baskıda + Klinik Tanıda Laboratuvar Prof. Dr. Hayati imren - Baskıda + Histoloji II (Özel) Editör: Prof. Dr. Türkân Erbengi Baskıda+ Modern ilaç Rehberi ve Tedavi Doç. Dr. Selçuk Alsan -Hazırlanıyor* Göz Hastalıkları Atlası Baskıda * Elektrokardiyografi Atlası Baskıda * Radyoloji Atlası Baskıda + Obstetrik ve Jinekolojide Acil Sorunlar Luz Heller - Çev. Prof. Dr. Aykut Kazancıgil Prof. Dr. Oktay Saydan + Tüberküloz ve Tedavisi Prof. Dr. Orhan Öğer + Cerrahi I + Cerrahi II Martin Reiferscheıd-Siegfried Weller Martin Reifferschend Siegfried Weller Çev. Prof. Dr. Erol Düren -Hazırlanıyor + Cerrahi Tekniğin Temel İlkeleri Gary G. Wind - Norman M. Rich * O RTOPEDİ Horst Cotta Çev: Doç. Dr. ilhan Cever + Özet Üroloji G. Mayor -D. Hauri -A. Sulmoni Çev: Dr. Deniz Çek - Dr. Mete Çek + Üroloji Cari E. Alken - Jürgen Sökeland Çev. Prof. Dr. Vural Solok + Nöroloji Marco Mumenthaler Çev: Prof. Dr. Günsel Koptagel-İlal Doç. Dr. Engin Eker Dr. Ömer Tuncer Dr. Can Tuncer Dr. Candan Özer-Eriş + Sporcularda Kas. Yaralanmaları ve Tendon Hastalıkları Vladimir Krejci - Peter Koch Çev. Doç. Dr. Kut Sarpyener + Fizik Tedavi Dr. B. Böhm - B.Lück Çev. Yrd. Doç. Dr. Mehmet İ. Arman + Temel Pediatri F. Lambert - K. Betke - K. Riegel Çev. Prof. Dr. Lamia Ulukutlu - Uz Dr. Lâle Sever + Jinekolojide Hormonal Bozukluklar Paul J. Keller - Çev. Prof. Dr. Şahap Karaaliler + Kadın Hastalıkları Günther Kern Çev. Prof. Dr. Aykut Kazancıgil İKTİSAT HUKUK KİTAPLARI + Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku Poroy - Tekinalp - Çamoğlu 1984 + Kıymetli Evrak Hukuku Esasları Reha Poroy 1984 + Ticari İşletme Hukuku Reha Poroy 1984 + Türk Ticaret Kanunu (Ciltli) (Ciltsiz) + Türk İş hukuku Mevzuatı Dr. A. Can Tuncay Dr. Tankut Centel 1984 (Ciltli) + Ticaret Hukukçu Uygulamalı Ders Örnekleri Öm er Teoman 1984 + Türk Aile Hukuku Prof. Dr. Selahittin Sulhi Tekinay 1984 + Eşya Hukuku Cilt I Prof. Dr. Selahattin Sulhi Tekinay 1984 + Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri A. Can Tuncay 1984 + Borçlar Hukuku Dersleri Aydın Aybay 1984 + Ceza Muhakemeleri Usulu Kanunu Erdener Yurtcan 1984 + Anayasa Hukuku I Prof. Dr. Selçuk özçelik -Baskıda+ Medeni Hukuka Giriş Prof. Dr. Selahattin Sulhi Tekinay Baskıda+ Uygulamalı iş Kanunu Şefik Çalık -Baskıda+ Türk Ceza Kanunu -Baskıda+ Para ve Faiz Teorileri Prof. Dr. Ferudun Ergin 1983 + Çağdaş Siyasal Bilim Doç. Dr. Ersin Kalaycıoğlu 1984 + Toplum Bilim T.B. Bottomore (Çev. Dr. Ünsai Oskay) + Pazarlama Yöntemi l-ll Philip Kotler 1984 + Ekonomik Sistemler I.M. Albertini (Çev. Prof. Dr. Cafer Unay) + Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi Backer/Jacobsen 1984 + Yabancılara Türkçe Dersleri I Sermet Sami Uysal -Baskıda+ Yabancılara Türkçe Dersleri II Sermet Sami Uysal -Baskıda+ Yabancılara Türkçe Dersleri III Sermet Sami Uysal -Baskıda+ A'dan Z ’ye BRİÇ Çev. Şiar Yalçın + Ön Derste BRİÇ Çev. Şiar Yalçın + Soru ve Cevaplarla 120 soruda BRİÇ Hazırlayan: Şiar Yalçın + Satranç Hazırlayan: Orhan idil İlk Türkçe kitaba doğru Türkiye’de yayıncılığın ilk yılları ALPAY KABACALI vrupa’da basımevlerinin hız­ la yaygınlaşmaya başladığı yıllar, Osmanlı İmparatoru II. Mehmet’in (Fatih) salta­ nat dönemine (1451-1481) rastlar. Basımcılığın Osmanlı sarayının bil­ gisi dışında kalabileceği düşünülemeyece­ ğine göre, bu “ yeniliğin” ülkeye getirilmesi sakıncalı bulunduğu için herhangi bir gi­ rişime yönelinmediği sonucuna ulaşılır (1). II. Beyazıt’m (saltanat dönemi: 1481-1512) basımcılık işleriyle uğraşanlar için idam ce­ zası verileceği yolunda bir ferman çıkardığı (2), I. Selim (1512-1520) tarafından da aynı nitelikte bir ferman yayımlandığı (3) öne sürülmüşse de, fermanlar bugüne kadar ele geçmemiştir. Üstelik, aşağıda görüleceği üzere, II. Beyazıt döneminde Yahudilerin İstanbul’da ilk basımevini kurdukları bi­ linmektedir. Demek ki, hangi nedenle olur­ sa olsun, bu yıllarda Osmanlı Devleti sı­ nırları içerisinde Arapça ya da Osmanlıca kitap basılamamaktadır. A Bu durum yayıncılık tarihimizin ilginç oluşumlarından birine yol açmış; Avrupa’­ da Arap harfleriyle basılan kitaplar -başta İstanbul olmak üzere- Osmanlı Imparatorluğu’nun kimi kentlerinde satılmıştır. Kral Faulmann’ın B asım cılığın Tarihi adlı kitabından aktarılageldiğine göre (4), dünyada Arap harfleriyle ilk kitap 12 Ey­ lül 1514’te İtalya’nın Fano kasabasında ya­ yımlanmıştır. Aynı basımevi 1516 yılında -biri Arapça olmak üzere- dört dilde Me­ zamir (Zebur sureleri) kitabı basmıştır. Bu bilgi başka kaynaklarca da doğrulanmak!a birlikte, gerek bu kitaplar gerek biraz da­ ha sonra basıldığı bildirilen Ibn-i Hacîb’in El-Kâfiye adlı dilbilgisi kitabının metni üzerine bilgi edinilememektedir. Dolayısıy­ la, bu kitapların hangi amaçla basıldığı ko­ lay kolay kestirilemez. P a d işa h Fermanı İle... DASIM. YAYIM DAĞITIM A.Ş. Klodfarer Cad. 40/3 Divanyolu-İstanbul Tel: 528 57 85 Roma’da 1593 yılında İbni Sina’nın ElKanun Fi’t-tıb’bı (Tıp Yasası), 1594’te Nasireddin El-Tûsî’nin Tahriri’l-usulii’lÖklides’i basılmıştır (5). Gallant, bu sıra­ larda başka kitaplar da basıldığını belirt­ mekte ve şunları yazmaktadır: (6): “ Skalijer hayatta olduğu zaman Roma’­ da Arapça olarak İbni Sina’nın eserleri, Tahriri’l-Öklides ve bir coğrafya tabolunmuştu. Bundan maksat, Arapça öğrenen­ lerin istifadesi değildi. O zaman Arapça he­ nüz bir sarf (dilbilgisi) ve lügat olmadığın­ dan, kimse bundan istifade edemezdi. Bu kitaplara edilen masraf Şarkta kitap tica­ reti yapmak içindi. Fakat bu tasavvur ilk zamanlarda pek istifadeli olmadı. Müslümanlar kendilerine verilen kitap­ ları almak istemediler. Zira bunların arka­ sından Kuran’ın da tabedilmesinden kor­ kuyor; bizde Incil ne kadar mukaddesse onlarca da o kadar mukaddes olan kitap­ larına bu suretle bir hürmetsizlik edilme­ sinden çekiniyor ve almak istemiyorlardı. (...) H attâ İstanbul’da bir kitapçıda ibni Si­ na’nın matbu eserlerini gördüm. Bu kitap Arap harfleri ile tablolunanların en güzeli ve yazısı el yazısına en yakını olduğu hal­ de, uzun bir müddetten beri, Garpta satı­ lışından daha ucuz olmakla beraber, satı­ lamamıştı. Halbuki aynı kitabın yazma nüshaları gerek tanıdığım kitapçı, gerek di­ ğer kitapçılar tarafından, ve gayet pahalı olarak, satılmakta idi.” Mustafa Nuri Paşa’nın Netayicü’lvukuat adlı tarihine göre, III. Murat dö­ neminde (1574-1595) bir yabancıya Türk­ çe harflerle kitap basmak ve gümrük ver­ gisinden bağışık tutulmak üzere, ferman verilmiştir. Bunun üzerine o kimse 1587’de RED TÜRKÜLERİ elun rd su per vieHe vercors manouehian char goillevic çayrol rılfaud aragon kesset-druoı desnns emamıelle bauer marcenas thomas gamarrâ !*â 8 K İT A P 8 4 ilk Türkçe kitaba doğru (8). Ferman 1587 tarihini taşımaktadır; Tahriri’l-usulü’l-Öklides ise Roma’da 1594’te basılmıştır (9). Gerek bu fermandan, gerek S.N. Gerçek’in Galant’ı da tanık göstererek “ o za­ manki hükümetin matbu kitapların mev­ cudiyetinden haberdar olduğunu ve mem­ lekete ithal edilmelerine mâni olmadığını ve İstanbul’da matbu kitap ticaretinin mev­ cut bulunduğunu sarahaten anlarız” deme­ sinden (10), gerekse başka tanıklıklardan (11) geniş bir kitap dışalımı dönemi yaşan­ dığım anlıyoruz (12). ALAN \AYINCILIK Şer Saati Gabriel Garcia Marquez Batı Gözüyle Joseph Conrad İnsanın Yazgısı Mikhail Şoiohov 1932 Güzü Anna Seghers Katharina Blum'un Çiğnenen Onuru Heinrich Böll Yaşadığımı İtiraf Ediyorum Pablo Neruda İlahiler Gülten Akin Bindokuzyüzseksenbeş György Dalos Kent ve Köpekler M. Llossa Bankerler ve Kastelli Olayı Arslan Başer Kafaoğlu Silah, Rüşvet ve Sömürü Arslan Başer Kafaoğlu 24 Ocak Uygulamaları ve Bazı Gerçekler Arslan Başer Kafaoğlu Bir Başka İktisat Alpaslan Işıklı İktisatta Doğrular / Yanlışlar Arslan Başer Kafaoğlu Ekoloji ve Ekonomi W. Bischof Meti'nin Özdeyişler Kitabı BertoltBrecht İşte Alternatif A. B. Kafaoğlu Tarihten Güncelliğe Murat Belge Kafka Klaus Wagen bach Şiiri Düzde Kuşatmak Gülten Akın Sartre Walter Biemel Bilineceği Bilmek Mete Tunçay Lukacs Fritz J. Raddatz Batı'da Devlet ve Çocuk KürşatBumin Brecht Marianne Kesting Benden Selam Söyle Gorki Nina Gourfinkel Anadolu'ya DidoSotiriyu Camus Morvan Lebesque Yaprak Fırtınası Gabriel Garcia Marquez Reich A. Laska Konuşmak İstiyorum Domitila Picasso Winfried Wiegand Thomas S. Kuhn Bilimsel Devrimlerin Yapısı Tarihte Neler Oldu Gordon Childe Ortaçağ Avrupası'nm Ekonomik ve Sosyal Tarihi Henri Pirenne Yurtdışına İşçi Göçü ve Geri Dönüşler Ali S. Gitmez Kuramlar Boyunca Özyönetim ve Yugoslavya Deneyi Alpaslan Işıklı Muzaffer Şerif Sosyal Kuralların Psikolojisi Eşit Olmayan Gelişme Samir Amin Kapitalizminin Gelişmesi Üzerine Çalışmalar Maurice Dobb Latin Amerika'nın Kesik Damarları Eduardo Galeano Dünya Kapitalizmin Bunalımı Dr. N. Satlıgan/S. Sav ran Genel Dağıtım: CEM-MAY, ADAŞ, DATIC Yayınevimiz Cumhuriyet, Bilge, Bilim Kitap Kulüplerine Üyedir. BELGE YAYINLARI Az Gelişmenin Sosyolojisi Cavit Orhan Tütengil İsrail’in Kutsal Terörü Livia Rokach Dünya Ekonomisi, Bunalım ve Siyasal Yapılar Derleme İktisat Politikaları ve Bölüşüm Sorunları Korkut Boratav Hürriyet Bildirgeleri Janko Musulin Daha Sesimizi Duyurmadık Gündüz Vassaf Eriedman Modeli Kıskacında Şili (Derleme) Türkiye Ekonomisinde Bunalım LU M. Sönmez Alman Emperyalizminin Türkiye’ye Girişi Lothar Rathman Uluslararası Yeni İşbölümü ve Serbest Bölgeler Az Gelişmiş Ülkelerde İhracata Yönelik Sanayileşme Folker Fröbel Taner Berksoy Demokrasiye Geçiş Süreci Nicos Poulantzas Çocukluğumdan Öyküler lzakBabcl Ulusal Sorun James Connoly Bir Acaip SelçukDemirel Bolivya Günlüğü Guevara Türkiye’de 1960-Ö5 Dönemi Rozaliyev III. Enternasyonal’in Belgeleri Herman Weber Çocuklarıma Mektuplar Antonio Gramsci Siyasal Yazılar Rosa Luzxemburg Güney Kore Model Olabilir mi? H. U. Luther İktisat Nedir? Rosa Luxemburg Din, Toplumculuk, Ulusal Kültür James Connoly Tarihin Özdekçi Yorumu Franz Mehring Az Gelişmenin İktisadı PierreSalama Tarımsal Yapılar ve "AgroBusîness” Deney imi ErnestFeder Genel Bunalımın Dinamikleri Wallerstein/Amin/Frank/Arrighi Misyonerler İçin Basılan Kitaplar Vâsıf Tarihi hacminde bir kitap basmış ve fermam kitabın “ dibacesine aynen yazmış” tır. Mustafa Nuri Paşa, kitabın adı­ nın ve “ hangi fenden olduğunun” hatırın­ da kalmadığını yazar. Bursalı Tahir’in Osmanlı müellifleri’nde (III. cilt) yer alan, her türlü yoruma elve­ rişli bir iddiaya göre ise, 1587’de Fransa Büyükelçiliği binasında Savary Brèves ta­ rafından bir matbaa kurulmuş ve Brèves Paris’e giderken bunu yanında götürmüş­ tür; dolayısıyla 1587 tarihli kitap, bu basımevinde basılmış olmalıdır (7). Mustafa Nuri Paşa’nın Netayicü’lvukuat’ta sözünü ettiği kitabın Tahriri’lusulü’l-Öklides olduğunu ifade eden S.N. Gerçek, kitabın sonunda yer alan ve “ Ha­ za suret-i emr-i padişah-ı İslâm es-sultan tbni’s sultan-es-sultan Murad Han” diye başlayan fermanı da aktarır: “ ...Memalik-i mahrûsamda vâki olan sancak beyleri ve kaptanlar ve kadılara bu emr-i hümâyûnum vâsıl olucak malûm ola ki memalik-i mahrûsamda ticaret eden efrenc tacirlerinden ... nam bezirgânlar dergâh-i muallâma gelüb vilâyet-i Frengis­ tan’dan ticaret için bazı meta ve Arabi ve Farisî ve Türkî basma bazı muteber kitap­ lar ve risaleler "getürüb memalik-i mahrû­ samda kendi hallerinde bey’ü şirâ ederler (alım satım yaparlar) iken bazı kimseler yolda ve izde ve iskele ve mi’berlerde fu­ zulî yüklerin yıkub denklerin bozub içünden beğendikleri akmeşe ve sair emtia kıs­ mını akçesiz ve cüzi bahâ ile cebren alub ve sizde Arabî ve Farisî kitaplar neler deyu ticaret içün getirdükleri cem’i kitapla­ rım ellerinden alub bahâsın vermeyüb kendülerin ve vekillerinin ve âdemlerinin bey’ü ticaretlerine mâni oldukların bildirüb minba’d (bundan böyle) emn ü âmân üzre ge­ lüb gidüb kendi hallerinde ticaret ettüklerinde bir fert dahi olmayub müft ve meccanen metaları alınmayub ve yükleri bozulmayub men’ olunmak bâbında hükm-i hümâyûnumu talep ettikleri ecilden buyur­ dum ki..” diye sürüp giden fermanda pa­ dişah, Arapça, Farsça ve Türkçe basma ki­ tap satan yabancı tüccarlara dokunulmamasını, kendi hallerine bırakılmasını, sa­ hibinin rızası olmadan zorla hiçbir nesne­ lerinin alınmamasını, kitapların gasp edil­ memesini, her ne alırlarsa kendi rızalarıy­ la satın alanlardan tümden ve değer paha­ sıyla alınmasını akçasız ya da eksik paha ile az ya da çok hiçbir nesnenin alınmama­ sını, “ şer’-i şerife ve ahidname-i hümâyû­ na muhalif asla ve kat’a” kimsenin karı­ şıp saldırmamasını, inat ve muhalefet eden­ lerin adlarıyla yazılıp padişaha arzedilmesini, bu konu için yeniden şikâyet ettiril­ memesini emir ve ferman buyurmaktadır Gallant’a göre, sözü geçen kitaplardan sonra Roma’da Doğu dilleriyle yalnız Hı­ ristiyanların ve misyonerlerin işine yaraya­ cak kitaplar basılmıştır (13). Bunun nede­ ni, Osmanlı İmparatorluğu’nun güçlenip yayılması karşısında, Avrupa devletlerinin Osmanlı dil ve kültürüyle yakından ilgilen­ mek zorunluğunu duymuş olmalarıdır. Misyonerlerin ilk kitaplarına geçmeden önce, Türker Acaroğlu’nun Paris’te Bib­ liothèque Nationale’de bulup tanıttığı (14) Fransa Padişahı ile Âl-i Osman Padişahı Mabeyninde Münakid Olan Ahidnamedir ki Zikrolunur başlıklı, 1615 tarihli kitap­ tan söz etmek gerekir: Osmanlı padişahı I. Ahmet (1590-1617) ile Fransa Kralı IV. Henri (1553-1610) ara­ sında 1604 mayısında İstanbul’da imzala­ nan barış, ticaret ve kapitülasyon antlaş­ ması, 1615’te Paris’te bir sayfası Türkçe, karşı sayfası Fransızca olarak Estienne Pa­ ulin basımevinde kitap biçiminde bastırı­ lıp İstanbul’da padişaha sunuluyor. Aca­ roğlu’nun deyişiyle, “ bugünkü bilgilerimi­ ze göre, dünyada basılan ilk Türkçe tam metin kitap budur” ve “ genel tarihimiz, diplomasi tarihimiz, dil, yazın ve kültür ta­ rihimiz, kitap ve basın-yayın tarihimiz ba­ kımlarından son derece ilginç olan bu ki­ tap, bu belge üzerinde geniş ve derin ince­ lemeler yapmalıyız. Örneğin, dil bakımın­ dan, kadar yerine ‘değin’, lüzumu yerine ‘gereği’, nakletmek yerine ‘iletmek’ vb. Türkçe sözcükler geçmektedir.” Hıristiyanlar ve misyonerler için Avru­ pa’da basılan ilk kitaplar ise şöyle sırala­ nıyor (15): • 1612: Hierorinomo Magisero’nun Institutionum lingue Turcicoe adlı Türkçe dil­ bilgisi kitabı, • 1630, Paris: A. du Ryer’in Rudimenta grammatices lingue Turcicoe’si, yol yayınları 9 K İ T A P 84 İlk Türkçe kitaba doğru • 1645, Paris: Fransız dilbilimcisi Gui Michel Lejay’ın hazırladığı B ib lia H e b ra ica, S am aritane, C h ald alca, G raeca, Syriaca, L a tin a , A ra b ic a ’ sı. Bu kutsal kitap Fransa’nın İstanbul elçiliğinde bulunmuş ve yukarıda sözü edilen Türkçe-Fransızca anlaşma kitabını bastırmış olan François Savary de Breves’in İstanbul’da bir hakkâka döktürdüğü nesih ve talik Arap harf­ leri kullanılarak, adından da anlaşılacağı gibi, İbrani, Samiriye, Kaide, Yunan, Sür­ yani, Latin, Arap dillerinde basılmıştır (16). • 1665, Roma: Bernardo da Parigi’nin düzenlediği V o c a b o la r io I t a l i a n o Turchesco, • 1670: G. Seeman’ın G ra m m a tic a 1in- gauoe T urcico e’si, • 1680, Viyana: Meninsky’nin Thesarus linguarum orientalum Turcicoe, Arabicoe, Percicoe’ si. Üç ciltten oluşan 3735 sayfa­ lık (17) sözlük, Türkçe, Arapça, Farsça bü­ tün kelimelerin Latince, Almanca, Fran­ sızca, İtalyanca ve Lehçe anlamları ile söy­ leniş biçimlerini kapsar. PolonyalI doğubilimci Meninsky, kitabı bastırabilmek için yeni bir basımevi kurar, yeni Arap harfle­ ri döktürür. nik’te yeni bir basımevi kurulmuş, zamanla Istanbul’dakilerin sayısı üçe çıkmıştır. Ba­ sılan ilk kitaplar İbranice Tevrat ve tefsir (1494), yine ibranice Kavaid (dilbilgisi) ki­ tabıdır (1495). II. Beyazıt döneminde (1481-1512) İstanbul ile Selanik’te 19, I. Selim döneminde (1512-1520) 33 kitap ba­ sılmıştır. Galanti, bunlardan başka, basıl­ dığı yıl belli olmakla birlikte basıldığı mat­ baa belli olmayan 17 kitaptan daha söz et­ mektedir. Bunların birçoğunun ilk sayfa­ larında “ Sultan II. Beyazıt’ın saltanatının gölgesi altında” , “ Sultan I. Selim’in sal­ tanatının gölgesi altında” anlamına gelen cümleler bulunduğunu belirten Galanti, söz konusu matbaalarda ibranice, İspan­ yolca, Latince, Yunanca (Rumca) eserler basıldığını; Kanunî Süleyman döneminde (1520-1566) de “ Yahudice harf ile Acemistan Musevilerine mahsus olmak üzere bir Ibranice-Türkçe lügat kitabı basıldığını” yazar (22). Niyazi Berkes’in Peddie’ye da­ yanarak verdiği bilgiye göre (23), Kanunî döneminde İstanbul’da yerleşen bir Yahudi ailesinden gelen ve II. Selim zamanında Naxos (Nakşa) dukasını sanını alan Yusuf (Joseph) Nasi’nin dul eşi Belveder 1579’da İstanbul’daki sarayında bir matbaa kur­ muş ve bunu 1593’te Kuruçeşme’ye taşımıştır. 1510-1520 arasında İstanbul’da dokuz Yahudi basımevi kurulduğu, 16-18. yüzyıl­ larda Selanik, Halep, Edirne, Şam ve İz­ mir’de Yahudilere ait otuz dolayında mat­ baanın çalışmakta olduğu ve bunların ge­ niş sayılabilecek “ yayın faaliyeti” nde bu­ lundukları (24), din ve dilbilgisi kitapları­ nın yanı sıra tarih ve sosyoloji kitapları da yayımladıkları (25) görülüyor. •• Ö te k i Azınlıkların Basımevleri • 1681, Viyana: Meninsky’nin ling ua­ rum o rientalum instutiones şive gram m aticoe T u rcic o e ’si. Bunları başka matbaalar, başka kitap­ lar izler. II. Müteferrika Matbaasından Önceki Basımevleri ve Yayınlar Türkiye’de İbrahim Müteferrika matba­ asından önceki yayınlara ilişkin bilgiler pek sınırlıdır ve önemli ölçüde Selim Nüzhet Gerçek’in T ü r k M atb aa c ılığ ı adlı kitabına dayanmaktadır. S.N. Gerçek’in Avram Galanti’den (18) aktardığı bilgi, Musevilerin 1492’de Tür­ kiye’ye gelirlerken yanlarında bir matbaa getirdikleri ve 1493’te (19) İstanbul’da ilk basımevinin açıldığı yolundadır. Bu bilgi, hiç tartışmasız kabul görmüştür. Oysa Ubicini’nin (20) W olf’tan (B iblioth èq ue hebraique, C . I I ) aktardığına göre, İstanbul’­ da yayımlanan ilk kitap, 1488’de basılmış Leçons des enfants adlı küçük bir İbranice sözlüktür. Başka bir kaynakta (21) ise, 1490’da Jozef Bengori’nin İbranince tari­ hinin basıldığı öne sürülmektedir. Galanti’ye göre İstanbul’da 1493’te ilk basımevi açıldıktan iki üç yıl sonra Sela- İstanbul’da ilk Ermeni matbaası Sıvaslı Apkar (Abgar) tarafından Kumkapı’d a J açılmıştır. Mesleği Venedik’te öğrenen Ap­ kar, 1567’de İtalya’dan dönerken yanında matbaa araç gereçleri getiriyor. Bunlardan dolayı önce soruşturmaya uğruyorsa da, herhangi bir suçu görülmediği gerekçesiy­ le serbest bırakılıyor. Kumkapı’daki Surp Nikogos kilesisine ait bir yapıda basımcı­ lığa başlayarak “ 1567’de lisana ait bir ki­ tap, 1568’de bir dua kitabı ve 1569’da âyin­ lere mahsus bir kitap” basıyor (26). Son­ raki yıllarda da yayıncılığını sürdüren Ap­ kar, başta din kitapları olmak üzere, ta­ rih, coğrafya ve astroloji ile ilgili kitaplar ve sözcükler yayımlıyor (27). 16. yüzyıl sonlarından başlayarak Ermeni matbaala­ rının sayısı artacak, 1697’de Patrikhane­ ye bağlı bir basımevi kurulacaktır (28). Rum rahibi Nikodemos Metaksas (Nicodimus Metaxes), Londra’dan satın aldığı matbaa araç gereçlerini Ortodoks Patriği Kiril Lukaris’in (Cyrille Lucaris) aracılığı, İngiltere ve Hollanda (29) elçilerinin yar­ dımlarıyla gümrükten çıkararak 1627’de ilk Rum basımevini kuruyor. Bastığı ilk ki­ tap, M useviler Aleyhine b ir Risale (C o u rttraité contre les ju ifs ) adını taşır. Ertesi yıl “ Ortodoksları çekemeyen Cizvitlere âlet olmuş” Yeniçeriler matbaayı basarak kı­ rıp dökerler, Metaksas ile İngiltere elçiliği kâtibini tutuklarlar. Yargılama beraatla so­ nuçlanır ve Metaksas, yararlanılabilecek durumda olan basımevini derleyip topar­ layarak İstanbul’dan ayrılır. Sonraki yıl­ larda kurulan Rum-Ortadoks matbaaları “ tam kapasiteyle” çalışacaklar ve Osmanlı Imparatorluğu’nıın Rum-Ortodoks halkı­ na pek çok din kitabı dağıtacaklardır. Bun­ lar arasında başka ülkelerde basılmış Rum­ ca yayınlara da rastlanır (30). Padişahın ve öteki yöneticilerin, Arap harfleriyle kitap basmamak ve kışkırtıcı ya­ yın yapmamak koşuluyla, azınlıkların ba- kitap pazarlama AÇLIK Knut Hamsun Roman 3. baskı KENDİNİ SAVUNAN İNSAN Ench Fromm İnceleme İNSANLARIN DÜNYASI ESTETİK A .S. Exupery Roman 3. baskı H egel inceleme VEBA DÜŞÜNCELER A lb ert Camus Roman 4. baskı Bertrand Russel inceleme 4. baskı MARTI OYUNCULUK SANATI VE DEKOR Richard Bach Roman 3. baskı Bertolt B recht İnceleme ÖLÜM GEMİSİ BİLİNÇ VE BİLİNÇ ALTININ İŞLEVİ Traven Roman 3. baskı C.G. Jugn inceleme İNSANLARI SEVECEKSİN JUNG PSİKOLOJİSİNİN ANA HATLARI E.M. Rem arque Roman 8. baskı BİR POLİTİKACININ PORTRESİ Frieda Fordham inceleme Stefan Zw eig Roman 2. baskı AYLAKLIĞA ÖVGÜ BEN ANNEMİ SEVİYORUM Bertrand Russell Deneme 2. baskı William Saroyan Roman 2. baskı EVLİLİK VE AHLAK KANDİD YA DA İYİMSERLİK ÜSTÜNE Bertrand Russel İnceleme Voltaire Roman 2. baskı A. Krich inceleme 2. baskı AŞKIN ANATOMİSİ ACIMAK ECCE HOMO Stefan Zw eig Roman 3. baskı (Kişi Nasıl Kendisi Olur) Nietzsche İnceleme 2. baskı AT A li Özgentürk Film Öyküsü PSİKANALİZ VE UYGULAMA ESTETİK BEĞENİ Freud İnceleme 2 baskı İsm ail Tunalı deneme 7. baskı FELSEFENİN İLKELERİ BALIK AVCILIĞI VE YEMEKLERİ Descartes İnceleme Sıktı Ü ner inceleme 7. baskı KİŞİLİK BOZUKLUKLARI VE TOPLUMSAL BÜTÜNLEŞME SPOR TOTO . İhsan Biricik Araştırma 3. baskı Alfred Adler DİN İLE BİLİM YERYÜZÜ CENNETLERİ KURMAK Bertrand Rüssel İnceleme 4. baskı Ters Ütopyalar Derleme EPİK TİYATRO B ertolt Brecht inceleme 2. baskı PSİKANALİZ ÜZERİNE YERYÜZÜ CENNETLERİNİN SONU Ters Ütopyalar Derleme ONÜÇÜNCÜ KABİLE Freud inceleme 4. baskı Arthur Koestler inceleme 4. baskı CİNSİYET ÜZERİNE Freud inceleme 4. baskı Bugünün Diliyle HAYYAM YENİ BİR İNSAN YENİ BİR TOPLUM A. Kadir Şiir 6. baskı Erich Fromm inceleme 2. baskı EĞİTİM ÜZERİNE SEVME SANATI Bertrand Russell Erich Fromm inceleme 6. baskı İNSANLIĞIN TARİHİ BİLİM AHLAKI A lb ert Bayet -inceleme 2. baskı DENEMELER A lbert Camus Deneme 5. baskı SİBERNATİK André Ribard inceleme, Büyükboy, 27. baskı BATI FELSEFESİ TARİHİ Bertrand Russell İnceleme, Büyükboy 3. baskı Norbert W iener inceleme 2. baskı TOPLUM BİLİMLERİNDE YÖNTEM SEVGİLİ MİLENA M uzaffer Sencer / Yakut Irm ak inceleme, Büyükboy 2. baskı Kafaka Mektup 4. baskı DAVRANIŞLARIMIZIN KÖKENİ Serol Teber İnceleme 3. baskı TÜRK HALK HAREKETLERİ VE DEVRİMLER DENEMELER Çetin Yetkin inceleme, Büyükboy 3. baskı Jean Paul Sartre Roman 5. baskı İNSANLAR ARASINDAKİ EŞİTSİZLİĞİN KAYNAĞI YÜZYILLARIN GERÇEĞİ VE MİRASI İnsanlık Tarihine Giriş J.J. Rousseau inceleme 2. baskı Server Tanilli 2. baskı Ödemeli isteme adresi: Nuruosmaniye Cad. Türbedar Sok. 4/1 Cağaloğlu - İstanbul T el: 52J8 17 54 ( ¿y K İ T A P 84 12 61 yıllık Cumhuriyetin dergileri { ŞÜKRAN KURDAKÜL i , | ' j i | | | Meşrutiyet ve mütareke yıl­ larında yayımlanan dergile­ rin çoğunluğu bir akımın or­ ganı olmaz özelliği taşıyordu. W Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu, Köprülüzade Fuat, Ömer Seyfettin vb.nin yazdığı Genç Kalemler, Türk Yurdu, Yeni Mecmua milliyetçi akı­ ma yaygınlık kazandırma amacıyla çıkarılmıştı. Aralarında Mehmet Akif’in de bulunduğu çağdaş İslamcılar Sebilürreşad’da toplandı. Dönemlerinde Batıcı olarak tanınanlar İçtihat, Bergsoncu idealizme eğilim duyanlar Dergâh, sosyalist akıma bağlı olanlar Kurtuluş ve Aydınlık dergi¡erinde yazdılar. Bu genel özelliğin Cumhuriyet dönemi dergilerine de yansıdığını söyleyebiliriz. 1923’ü izleyen yıllarda Servet-i Fünun, İç­ tihat ve Aydınlık gibi eskilerle birlikte Resimli Ay, Hayat, Meslek, Milli Mecmua gibi geniş etkileri olan dergiler çıkmaya başladı. Servet-ı Fünun’un ilk sayısı 27 Mart 1891’de, son sayısı 26 Mayıs 1944'te ya­ yımlanmıştı. 2456 sayı çıkan dergiyi bir sü­ re Tevfik Fikret yönetti. Halid Ziya, Hü­ seyin Cahit, Mehmet Rauf, Cenab Şehabettin ve Edebiyat-ı Cedide hareketinin ön­ de gelen kalemleri şiir, öykü ve yazılarını Servet-i Fünun’da yayımladılar. 1928’den sonra Servet-i Fünun-Uyanış olarak yayı­ mım sürdüren dergi 1940 Edebiyat Hare­ ketinin öncü yazarlarına da sayfalarını açtı. Dr. Abdullah Cevdet’in ilkin Cenevre’de 2 yayımladığı iç tih a t (1 Eylül 1904), yayımını 1911’den itibaren İstanbul’da sürdürdü. Sahibinin ölümü üzerine çıkma olanağı bu­ lamayan derginin son sayısı (358) aralık 1932 tarihini taşıyordu. Dr. Şefik Hüsnü (Deymer)’nün yönet­ tiği Aydınlık (1 Haziran 1921-18 Şubat 1925) 31 sayı çıktı. Nazım Hikmet’in top­ lumcu gerçekçi şiir anlayışının ilk örnek­ lerini yayımladığı dergide tarih, toplumbi­ lim, felsefe ve ekonomi konularındaki in­ celeme yazıları çıkıyordu. Dergi Türkiye İş­ çi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası’mn organı ol­ duğu gerekçesiyle kapatıldı. 1924-28 yıliannda Mehmet ve Sabiha Zekeriya (Sertel)’nın yayımladıkları Resim­ li Ay, toplumcu edebiyat anlayışına bağlı tartışmalar dergisi olarak da göründü. Re­ şat Nuri (Güntekin), Muhsin Ertuğrul, Halikarnas Balıkçısı, Osman Cemal (Kaygı­ lı), F. Celalettin, İbnürrefik Ahmet Nuri, Nazım Hikmet, Ercüment Behzat, Sadri Ertem, Sabahattin Ali gibi dönemin eski yeni ünlü yazarları, şairleri Resimli Ay’da sık göründüler. Nazım Hikmet’in şiirleri­ min yanı sıra “ Putları Deviriyoruz" baş­ lıklı dizi yazıları da bu dergide yayımlan­ dı. 1923-30 yılları arasında çıkan dergiler­ den Hayat (İlk sayısı 2 Aralık 1926)’ın yö­ netimini Tek Parti Dönemi’nde milletve­ killiği ve İçişleri Bakanlığı yapan Emin Erişirgil üstlenmişti. Necmettin Sadak, Fuat Köprülü, Mustafa Necati (dönemin Milli Eğitim Bakanı), Mehmet Emin (Yurda­ Taşsavaklar Sok.*1 Ortaklar Han, 12 Cağaloğlu İstanbul Tel: 527 22 96 P.K. 636 A LTIN ÇAĞ DİZİSİ (Ciltli çocuk klasikleri) TOM URCÜK GÖKKUŞAĞI DİZİSİ (Okumaya yeni başlayanlar için) KARTO N KİTAPLAR! (Okul öncesi çocuklar için) TOM URCUK DİZİSİ kul), Mehmet izzet, Z. Fındıkoğlu, Faruk Nafiz, Necip Fazıl, Yaşar Nabi, Behçet Ke­ mal, Sabri Esat vb.’nin yazdığı Hayat der­ gisinde devletle özdeşleşmiş bulunan par­ tinin ideolojisine ilişkin yazılar ağır bası­ yordu. 1930-40 Dönemi Kadro (1932-35), Ülkü (1933-1949), Yeni Adam (1933-1978), Fikir Hareketleri (1933-1940) 1930’lu yıllarda çıkan düşün dergilerinin en önemlilerinden sayılabilir. Şevket Süreyya, Vedat Nedim (Tör), İsmail Hüsrev (Tökin), Yakup Kadri (Karaosmanoğlu), Burhan Asaf (Belge)’in çıkar­ dıkları Kadro, “Mustafa Kemal (Atatürk) yaşarken Türk devriminin ideolojisini ken­ di açısından derleme, aydınlatma ve terkip etme” amacına yönelmişti. Başlangıçta Mehmet Fuat (Köprülü)’ın yönettiği Ülkü (1 Şubat 1933-Aralık 1949) Ankara Halkevi’nin organı olarak çıkarı­ lıyordu. Recep Peker, Dr. Reşit Galip, Ah­ met Ağaoğlu, Necip Ali, Ferit Celal (Gü­ ven), Naşit Hakkı (Uluğ), Behçet Kemal (Çağlar), Kemalettin Kamu, Ömer Bedret­ tin gibi ya partinin yönetim kadrosunda görevli, ya da milletvekili, bakan olan dü­ şün adam ları, politikacılar derginin 1933-41 yıllarında CHP ideolojisine yay­ gınlık kazandırmaya çalıştılar. İsmail Hakkı Baltacıoğlu’nun çıkardığı haftalık Yeni Adam (1 Ocak 1934-1978) ise bu yıllarda, “Faşizme varıncaya kadar bü­ tün irtica ve Ortaçağ artıklan, istismar zih­ niyetiyle savaşta güvenilir bir bayraktar” olarak kabul edilmişti. Hüseyin Cahit Yalçın’ın Fikir Hareketleri de 1933-40 yılların­ da 346 sayı yayımlanma olanağı buldu. Yalçm’ın Batılı liberallerden yaptığı çevi­ rilerinin sık görüldüğü dergide dolaylı ola­ rak tek parti yönetimi eleştirildi ve sosya­ list öğretiye karşıt yazılar politikasına yön verdi. Dönemin düşün ve edebiyat dergilerini çıkmaya başladıkları yıllara göre şöyle sı­ ralayabiliriz: Varlık, Çığır, Yücel (1933), Ağaç, Kültür Haftası (1936), Kalem, Oluşİnsan (1938). Uzun yıllar ilk hızını yitirmeyen Varlık (15 Kasım 1933) Türk edebiyatını temsil gücü olan şair ve yazarların çoğunu say­ falarında birleştirmeyi başardı. Halid Ziya’dan Abdülhak Şinasi’ye kadar eski ün­ lülerin yanı sıra Sabahattin Ali’den, Sait Faik’ten, Fazıl Hüsnü ve Orhan Veli’ye ka­ dar dönemin genç yeteneklerine sayfaları­ nı açarak çıktığı yılların öncü dergilerin­ den biri olma özelliğini korudu. Yayımına 23 Şubat 1933’te başlayarak Kasım 1948’e kadar 145 sayı çıkma başa­ rısı gösteren Yücel’de hümanizma, laik dü­ şünce, ulusal kültür, özgürlük, eski Yunan gibi konulardan kaynaklanan yazılar sık göründü. Dergiye Orhan Burian, Vedat Günyol gibi çağdaş düşün ve sanat geliş­ melerini çok iyi izleyen, olumlu bileşimle­ re varabilen yazarlar yön verdiler. Necip Fazıl’ın Ağaç (14 Mart 1936-Temmuz 1936, 17 sayı), Peyami Safa’nın Kültür Çınar Yayınlan SARI YAZMA Bir gençlik boyu ölümle yüzyüze... Tek başına dimdik... (Boya-Kes-Giydir-Oyna) Sanırız İlgaz’ın son romanı yalnız 1940 kuşağının serüvenine değil, gerçekçi edebiyatımıza ve yazarlarımıza büyük bir soluk aşılayacak. Direnerek yaşamanın ve yazmanın ne olduğu bir kez daha bellenecek. 1 9 7 6 - Doğan HIZLAN Ayrıca HECE, A T A TÜ R K 'Ü N H AYATI, BELİRLİ GÜNLER, BO YAM A KİTAPLARI, Öğrenci ve öğretm enlere toplu isteklerde özel indirim . V. K jJ A & tff-fh ) O, bizim edebiyatımızın doruklarından biridir. Ama ne yazık ki biz böylesine özverili, böylesine halkımıza timsal olmuş, böylesine büyük ustalarımızın kadrini, ancak seng-i musallada biliriz.” 6.1 2.1 9 8 2 Yaşar Kemal 1940 kuşağının şairi Rıfat İlgaz, 1980 kuşağını da yaşıyor, kitapları birbiri ardına yayınlanılıyor; "Sakıncalı” Rıfat İlgaz’ı okudukça sanatçının sakıncalı sayılmadığı bir toplum düzenine ulaşacağımıza inanıyorum Cum huriyet - 18 Şubat 1984 İLHAN SELÇUK Çınar Yayınları “ kitap” satan kitapçılarda Cumhuriyet Kitap Kulübü’nde kod 026 K İT A P 8 4 13 Haftası (15 Ocak 1936-3 Haziran 1936, 21 sayı) dergilerinde Bergson’a bağlı idealist felsefe anlayışına koşut bir edebiyat yarat­ ma çabası ağır basıyordu. Mustafa Nihat Özön’ün Kalem (15 Mart 1935-Haziran 1939, 13 sayı), Halit Vedat Fırath’nın Oluş (1 Ocak 1939 - Eylül 1939, 36 sayı) dergi­ leri edebiyat tarihine ve incelemelere yöne­ lik yayımı ile ilgi çekti. Hilmi Ziya Ülken’in yönettiği İnsan (ilk sayısı 15 Nisan 1938) aralıklı olarak beş yıl çıkabildi. Çağdaş hümanizma anlayışına yaygınlık kazandırma­ yı amaçlayan bu dergide 1940 Edebiyat Hareketine bağlı kalemlerin yazıları, öykü­ leri, şiirleri de yer aldı. Saffet Dengi (Korkut), Doç. Behice Boran vb. bilim adamları yazdılar. Esat Adil Müstecaplıoğlu’nun çıkardığı Gün (3 Ka­ sım 1945-14 Aralık 1946) Türkiye Sosya­ list Partisi’nin organıydı. Bu gerekçeyle de kapatıldı. Necin Fazıl’ın çıkardığı Büyük Doğu (17 Eylül 1943-5 Mayıs 1945) başlangıçta-idealist felsefe doğrultusunda bir edebiyat der­ gisi niteliği taşırken 1945’ten sonra İslam­ cı akımın ilkelerine yaygınlık kazandırmayı amaçlayan politik bir kimlik kazandı. 1940-1960 Dönemi 1940-45 yılları düşün hareketlerinde et­ kili olan başlıca dergileri de çıkış tarihle­ rine göre şöyle sıralanabilir: Hareket (1939), Çınaraltı (1941), Yurt ve Dünya (1941), Millet (1942), Adımlar (1943), Bü! yük Doğu (1943), Gün (1945). İlk sayılarında, “Batının barbar milliyet­ çiliğine karşı Anadolu Türkünün milliyet­ çilik davasını’’ savunmayı amaçladığı be­ lirtilen Hareket (Şubat 1939-1976), zaman zaman yayımına ara verilerek kurucusu Nurettin Topçu’nun ölümüne kadar çıka­ rıldı. Orhan Seyfi Orhon’un yönettiği haf­ talık Çınaraltı (9 Ağustos 1941-Temmuz 1946, 144 sayı) savaş yıllarında soybirliğini öngören ırkçı ve Turancı ilkelere bağlı Türkçülük anlayışı doğrultusunda yayım yaparken, Prof. Remzi Oğuz Arık’ın Mil­ let dergisinde (Mayıs 1942-Nisan 1944, 24 sayı) Anadolu-İsiam geleneğinden kaynak­ lanan bir program izlendi. Dönemlerinde sosyalist akıma bağlı ol­ dukları kabul edilen Yurt ve Dünya (İlk sa­ yısı 1 Ocak 1941-1944) ve Adımlar (Mayıs 1943-Nisan 1944, 12 sayı) dergilerinde Prof. Muzaffer Şerif Başoğlu, Prof. Niyazi Berkes, Prof. Pertev N. Boratav, Prof. E d eb iyat Dergileri Yeni edebiyat hareketlerinin yoğunlaşa­ rak edebiyatçıların dünya görüşleri ve sa­ nat anlayışları doğrultusunda kümelenme­ ye başladıkları bu yıllarda dergiler sayı ba­ kımından büyük artış gösterdi. Servet-i Fünun — Uyanış, Varlık, Ülkü, Yücel, Çı­ ğır, İnsan, Fikirler, Yeni Edebiyat gibi 1940’dan önce yayıma başlayanların yanın­ da ilk sayıları 1940’lı ya da 50’li yılların ta­ rihlerini taşıyan birçok düşün ve edebiyat dergisi çıktı. Bunlardan çıkış süreleri, ya­ rattıkları etki ve kadroları göz önünde tu­ tularak / değerlendirme ölçütü sayılarak aşağıdaki seçme yapılabilir: Yeni Edebiyat (5 Ekim 1940 — Son sa­ yı ?), Yürüyüş (5 Temmuz 1943, 18 sayı), Kovan (15 Ağustos 1943 — 1 Ekim 1947), İstanbul (1 Aralık 1943 — 1949), Yaratış (23 Kasım 1944 — 1 Mart 1946), Yığın (Ekim 1946 — Aralık 1946), Aile (Nisan 1947 — Kasım 1952), Seçilmiş Hikâyeleri (1 Ekim 1947 — Temmuz 1957), Şadırvan (1 Nisan 1949 — Kasım 1949), Türk Folk­ lor Araştırmaları (1 Ağustos 1949 — 1979), Hisar (16 Mart 1950 — Ocak 1957), Türk DENİZ S DAĞITIM BİLİM -DENEME LİSTESİ 1234567- Dönemin öteki düşün dergilerinden Peyami Safa’nın Türk Düşüncesi (1 Aralık 1953-Nisan 1960), “ Türk düşüncesini Ba­ tı düşüncesinin temei unsurlarıyla devam­ lı temas ve münasebet halinde bulundur­ ma” amacına yönelik programıyla altmış sayı yayımlandı. Toplumbilim, ekonomi, tarih ve politika konularındaki yazılan ön­ de görünen Forum (1954-70) dergisinin 1960’a kadarki evresinde Aydın Yalçın, Turhan Feyzioğlu, Osman Okyar, Metin And vb. öğretim üyeleri sürekli olarak yaz­ dı. Akis (15 Mayıs 1954-31 Aralık 1967) ve Kim (30 Mayıs 1958-31 Aralık 1965) gibi haftalıklar özellikle haber anlayışları ile et­ kili oldular. TİYATRO DİZİSİ Dili (Ekim 1951 # ) , Yeditepe (1951 — 74, 1975 — 84), Yeryüzü (15 Eylül 1951 — 15 Mart 1952), Yenilik (Aralık 1952 — Ara­ lık 1957), Beraber (1 Eylül 1952 — 1 Ocak 1953), Yeni Ufuklar (Ekim 1953 — Kasım 1976), Mavi (1 Kasım 1952 — Nisan 1956), İstanbul (1 Kasım 1953 — Şubat 1957), Şa­ irler Yaprağı (Mayıs 1954 — Haziran 1957), Çağrı (Ekim 1957 — 1975), Dost (Ekim 1957 — 1975), a (1 Ocak 1956 — Haziran 1960), Yelken (1 Şubat 1957 — 1 Nisan 1977). Andığımız bu dergiler arasında Türk Di­ li, Yeditepe, Yeni Ufuklar, Varlık, Hisar gibi uzun süre çıkabilenlerin yanında Ye­ ni Edebiyat, Yürüyüş, Yaprak, Yeryüzü, Beraber, Mavi ve a gibi bir, iki yıllık ya­ yımlarıyla etkili olanlar vardır. Önce de be­ lirttiğimiz gibi dünya görüşü ve edebiyat anlayışları yönünden birbirlerine ters düş­ meyen şairlerin, yazarların birleşmeleri der- @ $9 YAYINLARI LATİN AMERİKA EDEBİYATLARI ! 1982 nobel ödülü I Y fX Y II.U k YAI MXI Ik •.il Hİli 1 l.ltt l.l \l.lltHI, / k ^ K .IM Wn im ia V.mukcU ŞKKIvK in >k i:\k\i.i I «Kİ D B .K I İRMİK 1 \I1\N AH "/X 21- Gallle'nin Bllimin Toplumsal işlevi/ B- Ftussel ............... 250 TL Yaşamı/B. Brecht................ 300 TL İktidar/Bertrand Russel.......................... 500 TL BİLİM-KURGU DİZİSİ Siyasal İdealler/Bertrand Russel........... 250 TL 1- Ben, Robot/lsaac Asimov......................500 TL İzafiyet TeorisilAlbert Eistein................350 TL 2- 2001, Bir Uzay Destanı/Arhtur C. Clarke400 TL Bütün Denemeler/Montain.....................750 TL 3- 24. Yüzyılda Cinayet/Alfred Bester...... 400 TL Tekeller/Ovid Demaris........................... 600 TL işte Amerika/Vance Packard...................... 500TL 4- Zaman Makinesi/H.G.VVells...................300 TL İNCELEME-ELEŞTİRİ DİZİSİ 8- Karacaoğlan/Yaşamı-Sanatı Şiirleri H. Seçmen........................................500TL 9- Köroğlu/Yaşamı-Sanatı/Şiirleri H.SeçmenSOO TL 10- Dadaloğlu/Yaşamı-Sanatı/Şiirleri B. Pehlivan......................... 450 TL 11 -Aşık Veysel/Yaşamı-Sanatı/inceleme B. Pehlivan............................................... 500 TL EN GÜZEL FIKRALAR ANTOLOJİSİ 1- En Güzel Erotik Fıkralar........................ 250 TL 2- En Güzel Balayı-Evlilik Fıkraları............ 250 TL 3- En Güzel Cimri Fıkraları........................ 250 TL 4- En Güzel Anadolu-Kayserili Fıkraları....250 TL 5- En Güzel Av-Spor Fıkraları....................250 TL 6- En Güzel Askeri Fıkralar.......................250 TL 7- En Güzel Politik Fıkralar........................250 TL ROMAN-ÖYKÜ-NOBEL DİZİSİ 8- En Güzel Neyzen Tevflk12- Erendira'mn Acıklı öyküsü/ Şair Eşref Fıkraları..................................250 TL G. Garcia Marquez..................................... 300TL 9- En Güzel Bekri Mustafa13- Balthazar'ın Olağandışı öyküsü/ Incili Çavuş Fıkraları.............................. 250 TL G. G. Marquez.............................. 350TL 10En Güzel Türk Fıkraları............250 TL 14- Yaprak Fırtınası/G. Garcia Marquez...350 TL 11En Güzel Dünya Fıkraları....... 250 TL 15- Küçük Adam Ne Oldu Sana?/ 12En Güzbl BektaşiH. Fallada.................................................... 600TL Nasrettin Hoca Fıkraları...................... 250 TL 16- Banker'in Aşkı/O Henry....................... 400 TL 13En Güzel Deli-Sarhoş Fıkraları.... 250TL 17- Intlhar/Jack London...............................500 TL 14En Güzel Yahudi-Kaynana Fıkraları.... 250 TL 18- Sineklerin Tanrisi/Willlam Golding..... 500 TL 15En Güzel Doktor Fıkraları...... 250 TL 16En Güzel öğrenci Fıkraları.... 250 TL EĞİLİM DİZİSİ 17En Güzel Karadeniz Fıkraları. 250 TL 19A'dan Z'ye Satranç/B.Fİcher...750 TL 18En Güzel Seks Fıkraları......... 250 TL 20A'dan Z'ye Briç/Goren..............450 TL 19En Güzel OsmanlI Fıkraları... 250 TL Gabriel Garcia (MARQUEZ (Kolombiya) Julio CORTAZAR (Arjantin) Yüzyıllık Yalnızlık / 1100 lira Kırmızı Pazartesi / 300 lira Kötü Saatte 550 Lira Yaprak Fırtınası / 500 lira Bir Kayıp Denizci / 350 lira Başkan Babamızın Sonbaharı / 650 VASCQNCELOS (Brezilya) Şeker Portakalı / 500 İha Güneşi Uyandıralım / 700 lira Kayığım Rosinha / 600 lira Yaban Muzu / 500 lira Kardeşlerim Yağmurla Rüzgâr (çıkıyor) Jorge AMADO (Brezilya) Ricardo GUIRALDES (Arjantin) Bozkırdaki Gölgeler / 650 lira Mario Vargas LLOSA (Peru) Yeşil Ev / 1350 lira Kentler ve Köpekler (çıkıyor) José Maria ARGUEDAS (Peru) Derin Irm aklar / 900 lira Manuel SCORZA (Peru) T oprak Acısı (çıkıyor) Carlos FUENTES (Meksika) Ölü Deniz / 750 Lira Tereza Batista (çıkıyor) Mucizeler Dükkânı (çıkıyor) Deri Değiştirmek / 1350 lira Artemio C ruz’un Ölümü / 850 lira Yanık Sular (çıkıyor) Korlerin Şarkısı (çıkıyor) Graciliano RAMOS (Brezilya) Juan RULFO (Meksika) Yoksul Yaşam (çıkıyor) Kızgın Ova / 450 lira Pedro P aram o / 300 lira Jorge Luis BORGES (Arjantin) Yolları Çatallanan Bahçe (çıkıyor) Adre»; BabıalI Cad. No: 14/2 Cağaloğlu-latanbul P.K: 843 Slrkecl/İatanbul Mırıldandığım Öyküler (çıkıyor) Miguel Angel ASTURIAS (Guatemala) Sayın Başkan / 900 lira Ankara Caddesi 40, kat 2, Cağalöğlu/İSTANBUL. Tel: 5286113 14 K İT A P » 4 gilerin niteliklerini ve etki alanlarını belir­ lemektedir. Örneğin Çmaraltı dergisinde savaş yanlısı edebiyat ürünlerine sık rast­ lanırken, İnsan, Yeni Edebiyat, Ses, Yü­ rüyüş gibi toplumcu ve toplumcu gerçek­ çilerin birleştikleri dergilerde çağdaş hümanizma anlayışına bağlı olarak savaşın ya­ rattığı insanlık dışı etkileri işleyen şiir ve öykülerin yer aldığı görülür. Bu dergilerle başta Varlık, Türk Dili, Se­ çilmiş Hikâyeler, Yenilik, Dost, Yeditepe, Yeni Ufuklar gibi uzun yıllar çıkma ola­ nağı bulanlarda, 1945’lerden sonra kitaplaşmanm hızlanmasından önceki bir süreç­ tir yaşanan. Sait Faik’ten Orhan Kemal’­ den Oktay Akbai’a, Haldun Taner’e ka­ dar öykücüler, Dağlarca’dan sonraki şair­ ler kişiliklerini ortaya koyan yaratılarım bu dergilerde yayımlamışlardır. Yaprak, Yeryüzü, Beraber, Mevi ve a ise yeni sorunlarla karşılaşan bir toplumun de­ ğişme aşamalarında kendi yerlerini belir­ lemeye çalışan edebiyat adamlarının öncü dergileri sayılmalıdır. Dönemin gülmece dergileri arasındaysa Yusuf Ziya Ortaç’ın Akbaba, Aziz Nesin, Sabahattin Ali, Rıfat İlgaz’ın Markopaşa, Cemal Nadir’in Amcabey, Turhan ve İl­ han Selçuk’un Kırk Bir Buçuk ve Dolmuş dergileri anılmalıdır. İ 9 6 0 ’lardan Günümüze 1960 Anayasası’nın getirdiği yeniliklerin düşün yaşamını olduğu gibi basını da et­ kilediğini biliyoruz. Bilimsel ve politik ki­ taplar basan yayınevleriyle birlikte aynı ni­ telikte dergiler de çoğaldı 1960 sonrasın­ da. Öte yandan, belli akımlara bağlı olma­ larına karşın, kimi görüş ayrılıkları nede­ niyle, o akım içinde değişik bakış açılan benimseyen politik dergiler çıktı. Bu der­ gilerin görünen özellikleri teorik yazıların yanı sıra güncel sorunlara, toplumsal olay­ lara yaklaşmaları, yorum getirmeleridir. Doğan Avcıoğlu’nun Yön (ilk sayısı 21 Aralık 1961) dergisi bu tür dergiciliğin ön­ cüsü olmuştu. Sonra, çeyrek yüzyıllık za­ man dilimini kapsayan dönem içinde, sağ­ da ve solda, yüzlerce aylık, on beş günlük, haftalık dergi yayımlandı. Edebiyat, tiyatro, resim ve müzik ağır­ lıklı düşün ve sanat dergilerinden onbeş yir­ mi yıl çıkma başarısı gösterenler arasında kapananlar oldu bu dönem. Dost (1957 — 1973), Çağrı (1957 — 75), Yeni Ufuklar (1953 — 76), Türk Folklor Araştırmaları (1949 — 79), Hisar (1960 — 80), İlgaz (1961 - 81), Yelken (1957 - 77), çıkma olanağı bulamadılar. 1960’tan sonra, önceki yıllardan gelen­ lerle yeni çıkan dergiler arasında gene ya­ rattıkları etki, kadroları ve çıkış sürelerini göz önünde tutarak aşağıdaki seçme yapı­ labilir: Türkçe (Ocak 1960 — Temmuz 1964 / 43 sayı), Su (1961 — 1969 / 78 sayı), İme­ ce (Mart 1961 — Ekim 1970 / 112 sayı), İlgaz (Ekim 1961 — Aralık 1981), Değişim (Kasım 1961 — 15 Ekim 1962), Ataç (15 Ekim 1962 — 1 Ekim 1964), Yeni İnsan (Ocak 1963 — Haziran 1971), Yeni Dergi (Ekim 1964 — 1975), Soyut (Nisan 1965 — Eylül 1977 / 107 sayı), Diriliş (Mayıs 1966 — 1980), Papirüs (Haziran 1966 — Haziran 1977), Yeni Gerçek (Eylül 1967 — Haziran 1973), Güney (Temmuz 1967 — Nisan 1970), May (Ekim 1967 — Nisan 1970), Sesimiz (1969 — 80), Yeni Edebi­ yat (Kasım 1969 — Ekim 1971), Halkın Dostları (1970 — 71), Türk Edebiyatı (1972 • ), Yansıma (Ocak 1972 — Eylül 1975), Yeni a (1 Nisan 1972 — Haziran 1974), Milliyet — Sanat (29 Eylül 1972 * ), Ya­ rma Doğru (Kasım 1973 — Haziran 1976), Yeni Adımlar (Ocak 1973 — Şubat 1975), Oluşum (1974 » ), Birikim (1975 — 80), Militan (1975 — 1977), Dönemeç (Mart 1976 — Ekim 1979 - 1983), Türkiye Yazı­ ları (1 Nisan 1977 — 1983), Somut (1979 — Şubat 1981), Sanat Emeği (1978 — 1980), Edebiyat Cephesi (1979 — 80), Yazko - Edebiyat (Kasım 1980 • ) , Bilim ve Sanat (Ocak 1981 m), Edebiyat 81 (1981 * ) Yapıt (Yeni dizi 1983 » ) , Düşün (1984 • ) Bu dönem dergileri ülke ve dünya ede­ biyatlarının önemli sorunları, kişileri üze­ rine özel sayılar düzenlediler. Yeni Dergi, Kafka, Lorca, Nazım Hikmet, Masal ve Edebiyat, İntihar.. Papirüs, Orhan Veli, Nazım Hikmet.. Yansıma, Sabahattin Ali, Vietnam Sanatı, Türk Hikâyesi, Çocuk Edebiyatı.. Türk Dili, Türk Halk Edebi­ yatı, Anı, Eleştiri, Romanımızda Kurtuluş Savaşı, Dil Öğretimi.. Türkiye Yazıları, Şi­ irimizin Güncel Sorunları, Şair Eşref, Ro­ manımızın Güncel Sorunları, Ahmet Tel­ li.. Dönemeç, Şiirimizde Kurtuluş Savaşı, Halikarnas Balıkçısı,Şirimizde Yergi.. Bi­ lim ve Sanat, Ulusal Kültür gibi sayılarda özenle hazırlanmış inceleme yazılarıyla de­ ğişik kalemlerin görüşlerini sundular. 60’lı yılların dergilerinde toplumcu ger­ çekçilik, Garip, II. Yeni akım ve hareket­ lerine ilişkin yazılar ve tartışmalar fazlaca görünürken 70’den sonra genel estetik so­ runlara ilişkin incelemeler daha ağır bas­ tı. Kitap yayımının eskiye oranla çok hız­ landığı bu dönemde dergilerde çıkan yapıtlariyle ilgiyi çeken bir çok öykücü, şair ka­ palı edebiyat çevresinden kalabalığa açıl­ ma olanağı buldu, Varlık, Yeni Dergi, Dost, Yeditepe, Papirüs, Yeni a, Yansıma, Yazko — Edebiyat, Oluşum, Milliyet — Sanat, Somut, Hürriyet — Gösteri, Sanat Olayı, Yarın, Düşün gibi öteki sanatların yanı sıra edebiyata yer veren dergilerde ilk ürünlerini yayımlayan 60 sonrasının genç yetenekleri ortaya çıktı.. Çeşitli dallarda açılan yarışmalar da yeni değerlerin tanın­ masına yardımcı oldu.. ¡S IN A V A lu ır a tı SIN A V A D O Ğ R U a SIN A V A İL ^ nacR vı i I S IN A V A DOĞRU S IN A V A 4 d o 5^ v n abone olup armağanınızı ve birikm iş sayıları hemen alabilirsiniz. (Armağanınız ya bir kitap ya da Cumhuriyet Kitap Kulübü üyeliği) TÜYAP 3. İstanbul Kitap Fuarı Cumhuriyet Köşesi (Etap Marmara) Cumhuriyet Kitap Kulübü 1. Ankara Kitap Şenliği (Odalar Birliği Salonu - Bakanlıklar) 2. Ankara Basın Yayın ve Kitap Fuarı (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sergi Salonu T’andoğan) :\ - 1 é N IS 4) s *»»1 S* pu 3 Lc § ■ 3 5| E o o 3 O ;! X m Cumhuriyet yıllıkları \ Okurlarımız en yakın gazete bayiine başvurarak 83 ve 84 yıllıklarını isteyebilirler. t BUNALIMDAN HUZURA Din adına öğrenmek istediğiniz bilgilerin, inanç konusunda akla gelen şüphelerin akılcı, mantıklı ve doyurucu açıklamalarını Risale-i Nur’larda bulabilirsiniz. Risale-i Nur Külliyatı, asırların birikimi ile küllenmiş İslâm düşüncesini aslına sadık kalarak ve çağdaş bir anlayışla yorumlayan eserlerin adıdır. Taassup ve inkâr arasında bocalayan bir toplumda İslâm inancına dinamizm kazandıran bu eserleri tanımak ister misiniz? Ayrıntılı katalog veya siparişleriniz için yayınevimize yazınız. Aşağıdaki illerde oturan okuyucularımız ise, belirtilen telefonlara siparişlerini yazdırdıkları takdirde kitapları adreslerine teslim edilecektir. S ö z le r 2 2 5 0 lira L e m 'a l a r 1 8 0 0 lira M ık tu b a t 1 8 0 0 lir a T a r ih ç e 2 2 5 0 lir a M e s n e v ı-i N u r iy e 1 5 0 0 lir a i ş â r i t i i 'l - i ’c a z 1 5 0 0 lir a A sa yı M û sâ 1 5 0 0 lira M uhakem ai 8 0 0 lir a İ m a n u* K ü f ü r M u v a z e n e le r i 8 0 0 lir a  y e tü ’l- K ü b r â 3 0 0 lir a B e y a n a t v e T e n v ir le r 2 7 5 lir a D iv a n ı H a r b i Ö r f i 2 7 5 lir a 3 5 0 lir a H a k ik a t N u rla rı 2 7 5 l ir a H a n ı m l a r R e h b e ri 2 7 5 lir a H a s t a l a r R is a le s i 1 75 lira H a ş i r R is a le s i 2 7 5 lira 3 5 0 lira Ih lâ .s R is a le le ri 1 7 5 lir a im a n H a k i k a t l e r i 2 7 5 lira K ü ç ü k S ö z le r 2 0 0 lir a M e y v e R is a le s i 2 7 5 lira M i f t a h u 'l - i m â n 2 2 5 lira M ü n a z a ra ! 2 0 0 lir a N u r A le m in in B ir A n a h ta r ı 1 75 lir a N u r u n iik K a p ıs ı 3 0 0 lir a O tu z Ü ç P e n c e re 2 0 0 lir a R a m a z a n , ik tis a t. ÎŞ ü k ü r R is a le le ri İstanbul: 520 70 72. 528 35 76 Ankara: 25 53 31. 25 55 32 İzmir: 13 41 07 Kayseri: 10 610 Konya: 19 171 İzmit: 16 771 Bursa: 26 672, 20 636 Diyarbakır: 13 844 Gaziantep: 20 909 Eskişehir: 20 328 Trabzon: 12 611 Elazığ: 22 889 İ Cumhuriyet’83 2 takım 792 sayfa 2000 TL. Cumhuriyet’84 Ciltli 422 sayfa 2000 TL. Ciltsiz 422 sayfa 1500 TL. 1 7 5 lir a K l- H ü c c e tü ’z Z e h r a G e n ç lik R e h b e r i H iz m e t R e h b e r i 2 2 0 0 lira S ü n n e t i S e n iv e R is a le s i 3 5 0 lir a S ünuhat 2 2 5 lir a 1 a b ia t R is a le s i 1 50 lira l h u v v e l R is a le s i 1 5 0 Hra V irm i Ü ç ü n c ü S ö z 1 75 lira Z iih re tiin n u r 3 0 0 lir a ODA YAYINLARI Babıaü Cad. No. 19/3 Sıhhiye Apt. Cağaloğlu/İSTANBUL JACK LONDON ® Deniz Kurdu * Demir Ökçe * Martin Eden •» Güneş Çocuğu • Halk Avcısı » Ay Vadisi * Cinayet Şirketi * Vahşetin Çağrısı • Sevginin Katıksızı • Beyaz Diş • Ateş Yakmak • Büyük Serüven • Ademden Önce 9 Direniş • Şampiyon • Alın Teri • Dehşet Ülkesi • Yanan Gün GORKI 550.500.700.350.350.1000.400.300.700.600.400.600.350.350.300.350.600.(basılıyor) TRAVEN KATALOG SİPARİŞ FİŞİ İSİM:________________________________ ADRES: _ ____________________________ • • • • Kanlı Oyun Köprü Dinamit Kanlı Yürüyüş SÖZLER YAYINEVİ Babıali Cad.. No: 29/2. Cağaloglu. İstanbul Cumhuriyet Kitap Kulübü kod no. 106 3 11 Kasım 3. TÜYAP Kitap Fuarımla 23 numaralı standımı/da bütün kitaplarımızın teşhir ve satışı yapılmaktadır. Ana Arkadaş Ekmek İşçileri Benim Üniversitelerim Ekm eğim i K azanırken Çocukluğum İnsanlarımız Zulüm Özgürlük Mujik Üçler Matvey Kojamyakin STEINBECK 700.(basılıyor) • • • • HOWARD FAST / Hürriyet Yolu JULIUS FUÇİK / Darağacından Notlar ANDRK MALRAUX / İnsanlık Durumu ANATOLE FRANCE / Tanrılar Susamışlardı GORKİ-ANH DUC / Devrimin Yolu UPTON SINCLAIR / Patron HENRI ALLEG / Sorgu PUŞKİN / Yüzbaşının Kızı A El APTİ HOCA / Halkız Biz Ölmeyiz LARISSA REİSSNER / Hamburg Barikatları FATMİR GJATA / Boyun Eğmeyeceksin EHSKINE CALDWELL / Belalı Yer REMARQUE / Ölesiye Yaşamak 700.350.350.350.7 0 0 .600.600.350.350.400.600.1200.- HEMINGWAY * Silahlara Veda • Yaşlı Adam ve Deniz * Askerin Dönüşü » Ya Hep Ya Hic * İrmağı Geçmek • Çanlar Kimin İçin Çalıyor • Yenilmez Adam 600.550.300.(basılıyor) BALZAC * Köylüler * -Nöylü İsyanı • • • 9 * • • • • * • • Gazap Üzümleri Bitmeyen Kavga Fareler ve İnsanlar İnci 600.250.350.550.600.- (basılıyor) (basılıyor) 1000.700.350.300.- ROBERT SABATIER / İsveç Kibritleri MARIANO AZUELA / Ağalar SAROYAN / Dünyanın Bir Öğle Sonrasında PAUL GAUGUİN / Noa Noa İLYA EHRENBURG / Otomobilli Yaşam VIKTOR HUGO / Sefiller (2 cilt) ZOEA / Germinal DOSTOYEVSKİ / Kumarbaz DOSTOYEVSKİ / Ezilenler GOGOL / Ölü Canlar EEV TOLSTOY / Çocukluk ve Gençlik Yılları FLAUBERT / Madam Bovary EROSPER M ERİMEK / Carmen alfabetik yayınevi listesi: KÖYÜN ÇOCUĞU YAYINLARI SUNGUR YAYINLARI KASTAŞ YAYINLARI SİSTEM YAYINLARI KARACAN YAYINLARI TAŞ KİTABEVİ ADA YAYINLARI DOST KİTABEVİ YAYINLARI KUZEY YAYINLARI TÜRKÜ YAYINEVİ ADAM YAYINCILIK DEĞİŞEN DÜNYA YAYINLARI MAYA YAYINCILIK TEMEL YAYINLARI AKBA YAYINEVİ DER YAYINLARI M ETİS YAYINLARI URART SANAT GALERİSİ AKDENİZ E YAYINLARI MAVİ BULUT YAYINLARI ALAN YAYINCILIK EĞİTİM YAYINLARI MAYIS YAYINLARI ALAZ YAYINCILIK EREN YAYINCILIK ALTERNATİF YAYINCILIK ESİN YAYINEVİ ARKEOLOJİ VE SANAT ANKARA EĞİTİM YAYINLARI YAYINLARI FONO (M EKTUPLA ÖĞRETİM AYDIN KİTABEVİ YAYINLARI ATILIM YAYINCILIK AN IT YAYINCILIK KURUMU) YALÇIN GERÇEK YAYINEVİ OSMANLI YAYINLARI YAŞANTI SANAT KİTAPLARI ÖZKAYNAK YAYINLARI YAŞAM YAYINLARI ÖZGÜR YAYIN DAĞITIM YANKI YAYINLARI Bu AZİZ BOLEL YAYINLARI ÖRGÜN YAYINLARI YAZKO ÖRNEK YAYINLARI YENİ ASYA ÖYKÜ YAYINCILIK YENİ DÜNYA yayınevleri AKABE YAYINLARI ANADOLU SANAT YAYINCILIK BEYAZ YAYINLARI BETA BİLGİ BİRİM YAYINLARI VARLIK YAYINLARI NİSAN YAYINLARI YAPA EKİN YAYINLARI CAN SANAT YAYINLARI NESİN VAKFI YAYINLARI YASA YAYINLARI ARAŞTIRMA EĞİTİM BİREY VE TOPLUM ÜLKEN ONUR YAYINLARI ANĞI YAYINLARI BU YAYINEVİ ÜNLÜ MİYATRO YAYINLARI ODA YAYINLARI KOOPERATİFİ (AYKO) BINBİRDİREK ÜÇ ÇİÇEK YAYINLARI MAVİ YAYINLARI G ENEL YAYINCILIK ANKARA YAYIN ÜRETİM BİLİM VE SANAT YAYINLARI ■ BİLGİ BAŞARI TEST YAYINLARI UYGARLIK YAYINLARI Cumhuriyet Kitap Kulübü Ankara Kitap Şenliğinde CEM YAYINEVİ C E P KİTAPLAR A Ş. GÖZLEM YAYINEVİ ÖNCÜ YAYINEVİ CUM H U R İY ET YAYINLARI GÜN D Ü Z YAYINEVİ ÖĞRETM EN DÜNYASI YENİ TÜRKÜ ÇAĞDAŞ GAZETECİLER GÜL YAYINLARI YAYINLARI YABA DERNEĞİ YAYINLARI GÜNDEM YAYINLARI PUR YAYINCILIK YURT YAYINCILIK ÇINAR YAYINLARI GÜR YAYINLARI PAY EL YAYINLARI YEDİ TEPE ÇAĞDAŞ KİTAP DERGİ HİL YAYIN REMZİ KİTABEVİ YARIN ÇAĞDAŞ POLİTİKA HATİPOĞLU YAYINLARI RUH VE MADDE YAYINLAR! YERYÜZÜ ÇAĞDAŞ YAYINLARI IŞIL YAYINEVİ SAK İNGİLİZCE ÖĞRETİM ÇEKİRDEK YAYINLARI İNKILAP VE AKA YAYINEVLERİ YAYINLARI ÇEVRE YAYINLARI İSTANBUL YAYINEVİ DAYANIŞMA YAYINLARI İLETİŞİM YAYINLARI DE YAYINLARI İMGE YAYINCILIK YOL YAYINLARI SALAN YAYINCILIK SÜREÇ YAYINCILIK SAVAŞ YAYINLARI SANAT KOOP. DENİZ KİTAP DAĞITIM İZLEM YAYINEVİ DERGAH YAYINLARI İKİZLER (.YAPRAK) YAYINEVİ DERİNLİK YAYINLARI İMGE GRAFİK SANATLAR DEVİNİM YAYINEVİ SOSYAL YAYINLARI DİLM EN KAKTÜS YAYINCILIK SORUN YAYINLARI Dil,YAY KAYNAK YAYINLARI SÖZ YAYIN DÜŞÜN YAYINEVİ KOZA YAYINLARI SÖZLER YAYINLARI SAY KİTAP PAZARLAMA SERHAT YAYIN DAĞITIM Odalar Birliği Sergi Salonu Bakanlıklar - ANKARA Cumhuriyet Kitap Kulübü 1-7 Kasım 84 Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi