BİYOLOJİ FEN LİSESİ (haftalık ders sayısı 3, yıllık toplam 99 ders saati) GİRİŞ Biyoloji dersi programının 99 ders saatinde gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Lisenin 12. sınıfında, diğer sınıflara kıyasla, pratik ve serbest ders saatlerinin sayısı fazladır (toplam 18 ders saati). Bu sayının artırılması nedenlerinden biri okul ve sınıftaki koşu- lların elverişli olup olmamasıdır. Program içeriği iki kategori ve beş alt kategoriden oluşmuştur. Birinci kategori (Hayatsal Olaylar) iki altkategoriden oluşur: 1. Genetik Mühendisliği ve 2. İnsan Genetiği. İkinci kategori (Canlılar ve Çevre) üç altkategoriden oluşur: 1. Ekoloji-Etoloji; 2. İnsan ve Çevre ve 3. Evrim. 12. sınıf öğretim programı uzak ve yakın çevre ihtiyaç-larının, ayrıca öğretim müfredatlarının ortaya koyduğu amaçların gerçekleştirilmesi doğrultusunda hazırlanmıştır. Bu sırada orta-öğretimin ikinci ve üçüncü seviyesine ait içerikler arasında bağlılığın sağlanmasına da ayrı önem verilmiştir. Bu sınıfta ger-çekleştirilmesi öngörülen program bir bütün ve ayrı ayrı konular olarak kendi içinde bir tutarlık gösterecek, mantıklı olacak ve yeni milenyumun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanmıştır. Örneğin, genetik mühendisliği ve insan genetiği, insan ve çevre gibi konular. Reformlara uygun olan biyoloji 12. sınıf öğretim programının ikinci bir özelliği, ders içeriklerinin ’’karışım’’ şeklinde sunulmasıdır. Geleneksel programlarda botanik, zooloji, ekoloji ve diğer biyoloji kollarına ait içerikler ayrı ayrı işlenirken, yeni programlarda bu içerikler iç içe girmiş, bir bütünlüğü oluşturmuş ve diğer bilimlerle ilişki kurmuş şeklinde verilmiştir. Böylece öğrencilere günlük yaşamda gerekli olan bilgileri benim-seme ve ileride bu bilgilerden yararlanabilme fırsatı verilmiştir. Sonunda belirtilmesi gerekir ki, birbirine çok benzer olan birinci, ikinci ve üçüncü seviye öğretim programları her derste gerçekleştirilmesi gereken konulara indirgenince farklı içeriklerin ortaya çıktığı görülür. 167 UZAK HEDEFLER 12.sınıf ders programının hedefi: · Birey ve populasyonlarda görülen hayatsal olaylara ait esas kanunları, evrimsel açıdan ve moleküler düzeyde kavraya-bilmek (evrim, genetik mühendisliği, insan genetiği) için yetenekleri geliştirebilme; · Canlılar ve çevre (ekoloji, evrim) hakkındaki bilgileri geliştirebilme ve çevre sorunlarını yapıcı ve onarıcı bir şekilde çözebilme (insan ve çevre); · Bilimsel verilerin elde edilmesi ve işlenilmesi konusunda, insan ile çevre yararları doğrultusunda uygulayabilmek (biyolojik monitoring, genetik tavsiyeler vb.) için becerileri geliştirebilme. GENEL HEDEFLER 12. sınıf öğrencisi: O Tutum ve değerlerin geliştirilmesi açısından: · Canlılara ve çevreye karşı saygılı ve sorumlu davranarak ekolojik dengeyi sağlayabilme; · Kişisel davranışları (iş birlikçilik, açıklık, hoşgörülük, saygınlık, gönüllülük, eleştirilik) geliştirebilme (gönüllü 10 kişi zorunlu 1000 kişiden daha çok iş yapar); O Bilgi açısından; · Biyolojik kavram ve terimleri (genetik mühendisliği, ekoloji, biyoteknoloji vb.) kavrayabilme; · Biyolojik kavram ve ilkeleri kavrayıp aralarında ilişki kurabilme; · Biyolojik işlem ve yöntemleri kavrayabilme; O Anlama açısından: · Biyolojik gerçek ve ilkeleri anlayabilme ve aralarında mantıklı bağlılık (biyoloji ve teknik, biyoloji ve eczacılık arasındaki bağlılık) kurabilme; · Etki ve tepki ilişkilerini anlayabilme (sera etkisinin sıcaklı- ğı artırması neticeleri); · Yöntem ve süreçleri açıklayabilme; O Uygulama açısından: · Biyolojik gerçek ve ilkeleri uygulayabilme; 168 · Süreç ve yöntemleri uygulayabilme; · Biyolojik sorunları çözebilme; O Bilgi alış verişi açısından: · Pratik çalışma yada incelemeye ait bir rapor yazabilme; · Bilgi kaynaklarından yararlanarak incelemelere ait verileri takdim edebilme; · Biyolojik sorunlara ait bilgileri aktarabilme (genetik mühendisliği, insan genetiği ve diğer bilimlere ait bilgileri sözlü anlatabilme, tablo ve grafik şeklinde gösterebilme); · Çevre sorunları konusunda ’’Green haus’’ kuralına uygun olarak tartışabilme (çevre OYQ); O · · · Eleştirel düşünme açısından: Yararlı olan ve yararlı olmayan bilgileri birbirinden ayırt edebil-me; Gerçekleri yargılardan ayırt edebilme; Hekimlik, baytarlık, tarım, enerjetik (yapay petrol vb.) alanındaki sorunları çözebilmek için biyolojik ilkeleri uygulayabilme; · ’’Bir figür 1000 sözcük kadar değerlidir’’ deyimini açıklayabilme. PROGRAM İÇERİĞİ Kategori Altkategori I. Hayatsal Olaylar I.1.1.Genetik Mühendisliği 10 10.1 I.1.2.İnsan Genetiği 12 12.1 II.1. Ekoloji 20 20.2 II.1.2. Etoloji 7 7.1 II.1.3. İnsan ve Yaşam Ortamı II.2. Evrim 22 10 22.2 10.1 Pratik Çalışma 12 12.1 Serbest Saatler 6 6.0 II. Canlılar ve Çevre Toplam: Ders saatleri 99 Yüzdelik % 100 169 170