10. `ÖZEL VEYADEĞİL` (EXNOR) Kapısı

10. ‘ÖZEL VEYADEĞİL’ (EXNOR) Kapısı
Yalnızca iki giriş ve bir çıkışa sahip olan ‘ÖZELVEYADEĞİL’ kapısında; giriş
değişkenlerinin aynı değeri alması durumunda çıkış lojik ‘1’, giriş değişkenlerinin farklı
değerleri alması durumunda ise çıkış lojik ‘0’ değerini alır. Bu işlem referans alınarak
‘ÖZELVEYADEĞİL’ kapısı, ‘eşitlik kapısı’ olarak adlandırılır. ‘ÖZELVEYADEĞİL’
kapısının çıkış fonksiyonu;
Q= AB
veya
Q=AB+A'B'
şeklinde yazılabilir.

A
A
Q= AB
Q=A.B + A'.B'
B
B
Şekil 19. Özel Veyadeğil (EXNOR) Kapısı Sembolü, 4077 ve 7266 Entegresi
10.1. Ön Çalışma
Board’un üzerine, uygulama yapacağınız devrede yer alan elemanları yerleştirerek, devre
şemasına uygun olarak aralarındaki bağlantıları çiziniz. Toprak (-) ve besleme (+) uçlarını da
çizerek gösteriniz.
22
10.2. Deneyde Kullanılacak Malzemeler
Eleman
Entegre
Direnç
LED
Değeri
4077 veya 7266
390 
Sayısı
1
3
3
10.3. Deneyin Bağlantı Şeması
Şekil 20. ‘ÖZEL VEYADEĞİL’ (EXNOR) Kapısı Devresi
10.4. Deneyin Yapılışı
 Yukarıda bağlantı şeması gösterilen devreyi board üzerine kurunuz.
 Entegrenin besleme bağlantılarını yapınız.
 Devreye +5V besleme gerilimi uygulayınız.
 A ve B anahtarlarının değerlerini değiştirerek C çıkışını gözleyiniz ve aşağıdaki tabloyu
doldurunuz.
Girişler
A
0
0
1
1
B
0
1
0
1
Çıkış
C
10.5. Sorular

‘ÖZEL VEYADEĞİL’ kapısının temel görevi nedir?

‘ÖZEL VEYADEĞİL’ kapısının içyapısını diyot, transistör, direnç gibi temel elektronik
elemanlarla çizerek, çalışmasını açıklayınız.
23

‘ÖZEL VEYA’ kapısı ile ‘DEĞİL’ kapısının ardışıl bağlanması ile oluşan 2-giriş 1çıkışlı blok kapı devresinin aşağıda verilen doğruluk tablosunu elde ediniz. Elde edilen
doğruluk tablosunu ‘ÖZEL VEYADEĞİL’ kapısının doğruluk tablosuyla karşılaştırınız.
‘ÖZEL VEYA’
Girişler
A
B
0
1
0
1
0
0
1
1
‘DEĞİL’
Çıkış
C
Giriş
D
Çıkış
E

‘ÖZEL VEYADEĞİL’ kapısının kullanım alanlarını yazınız.

‘ÖZEL VEYADEĞİL’ kapısı ile ‘DEĞİL’ kapısının kaskat (art arda) bağlanması ile
oluşan 2-giriş 1-çıkışlı blok kapı devresinin aşağıda verilen doğruluk tablosunu
doldurunuz. Elde edilen doğruluk tablosunu yorumlayınız.
‘ÖZEL VEYADEĞİL’
Girişler
A
0
0
1
1

B
0
1
0
1
Çıkış
C
‘DEĞİL’
Giriş
D
Çıkış
E
4 girişli bir devrede; giriş bitlerindeki ’1’ lerin sayısı çift olduğunda çıkışı ‘1’ yapan lojik
devreyi (çift eşitlik biti üreteci) tasarlayınız.
24