30 Kültür TARiH Konu Özetli Gün Gün TARİH GÜNLÜK ÇALIŞMA PLANI 1. GÜN 2. GÜN GÜNÜN KONUSU GÜNÜN İÇERİĞİ SAYFA NO Anayurt ve Orta Asya’dan Yapılan Göçler 2 Kut Anlayışı ve Veraset Sistemi 4 İslam Öncesi İlk Türk Devletleri 4 Kavimler Göçü (375) 5 Asyada Kurulan Diğer Türk Devletleri 8 Avrupa’da Kurulan Diğer Türk Devletleri 9 İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ Günün Sorusu 11 İslamiyet Öncesi Türk Devletleri’nde Kültür ve Medeniyet 11 Sosyal Yapı 13 Ekonomi, Din ve İnanış 14 Ordu (Sü), Yazı, Dil ve Edebiyat, Hukuk 15 Bilim, Sanat 18 Günün Sorusu 20 ORTALAMA SORU SAYISI BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR GÜN 3. GÜN TÜRK-İSLAM TARİHİ Talas Savaşı (751) 23 İlk Türk-İslam Devletleri 24 Diğer Türk-İslam Devletleri 26 Türk-İslam Devletlerinde Kültür ve Uygarlık 28 Bilim 34 Sanat 36 Günün Sorusu 37 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1-2 SORU SORULUR İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Haftanın Etkinliği........ 21 Türk-İslam Tarihi Haftanın Etkinliği... .....38 www.kisayoldankazan.com Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü 4. GÜN TÜRKİYE TARİHİ I. Beylikler 40 Anadolu Selçuklu Devleti (1077-1308) 42 II. Beylikler 43 Türkiye Tarihi Kültür ve Uygarlığı 44 Günün Sorusu 48 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1-2 SORU SORULUR TARİH 5. GÜN 6. GÜN 7. GÜN OSMANLI SİYASİ TARİHİ Osmanlı Devleti Tarihinin Dönemleri 51 Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi (1299 – 1453) 52 Osmanlı Devleti’nin Yükselme Dönemi (1453–1579) OSMANLI SİYASİ TARİHİ OSMANLI SİYASİ TARİHİ 56 Günün Sorusu 61 Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi 62 Duraklama Dönemi Siyasi Olayları (17. Yüzyıl) 64 Duraklama Dönemi’nde İç İsyanlar 66 Osmanlı Devleti’nin Gerileme Dönemi (18. Yüzyıl) 68 Günün Sorusu 71 Osmanlı Devleti’nin Dağılma Dönemi 73 Günün Sorusu 78 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR Türkiye Tarihi Haftanın Etkinliği........49 8. GÜN 9. GÜN 10. GÜN OSMANLI DEVLETİ KÜLTÜR VE UYGARLIĞI OSMANLI DEVLETİ KÜLTÜR VE UYGARLIĞI OSMANLI DEVLETİ KÜLTÜR VE UYGARLIĞI Osmanlı Devlet Anlayışı 81 Divan-ı Hümayun 84 İstanbul’un Yönetimi, Ülke Yönetimi 86 Osmanlı Devleti’nde Ordu 88 Osmanlı Devleti’nde Hukuk 92 Günün Sorusu 93 Osmanlı Devleti’nde Toprak Sistemi 94 Osmanlı Toplum Yapısı, Ekonomi, Lonca Örgütü 95 Osmanlı Devleti’nde Maliye, Vergi 98 Günün Sorusu 102 Osmanlı Devleti’nde Eğitim - Öğretim 103 Osmanlı Devleti’nde Bilim ve Fikir Hayatı 105 Osmanlı Devletinde Güzel Sanatlar 108 Osmanlı Devleti’nde Dil ve Edebiyat 109 Günün Sorusu 112 Osmanlı Devleti Kültür ve Uygarlığı Haftanın Etkinliği...... 113 Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü www.kisayoldankazan.com BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 4-5 SORU SORULUR Osmanlı Siyasi Tarihi Haftanın Etkinliği........ 79 11. YENİ VE YAKIN ÇAĞ’DA GÜN AVRUPA Yeni Çağ Başlarında Avrupa’da Bilim ve Teknik Alanında Yaşanan İlerlemeler 115 Rönesans, Reform 117 Aydınlanma, Hümanizm, Sanayi Devrimi (1750), Fransız İhtilali (1789) 118 Viyana Kongresi, 1830 İhtilalleri 119 1848 İhtilalleri 120 Günün Sorusu 120 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR TARİH 12. GÜN 13. GÜN ISLAHATLAR Xvıı. Yüzyıl Islahatları 122 Xvııı. Yüzyıl Islahatları 125 Günün Sorusu 129 Dağılma ve Çöküş Dönemi Islahatları 130 Osmanlı’da Demokratikleşme 139 Iı. Meşrutiyetin İlanı (1908-II. Abdülhamit) 143 Günün Sorusu 146 ISLAHATLAR BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 3-4 SORU SORULUR Yeni ve Yakın Çağ’da Avrupa Haftanın Etkinliği...... 121 14. 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GÜN OSMANLI DEVLETİ 15. GÜN 20. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ Trablusgarp Savaşı 149 I. Balkan Savaşı 150 Iı. Balkan Savaşı 151 I. Dünya Savaşı 154 Günün Sorusu 163 I. Dünya Savaşı Sonunda Yapılan Ateşkes ve Barış Antlaşmaları, Mondros 164 Paris Barış Konferansı 166 Yunanlıların İzmir’i İşgali 167 Kuvayi Milliye 169 Cemiyetlere Genel Bakış 171 Günün Sorusu 175 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1-2 SORU SORULUR Islahatlar Haftanın Etkinliği....... 147 20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti Haftanın Etkinliği... 176 www.kisayoldankazan.com Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı 178 Amasya Genelgesi 180 16. MİLLİ MÜCADELE HAZIRLIK Erzurum Kongresi 182 GÜN DÖNEMİ Diğer Bölgesel Kongreler 184 Sivas Kongresi 185 Günün Sorusu 187 Damat Ferit’in İstifası 187 Amasya Görüşmeleri 187 Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelişi, Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Toplanması 17. GÜN MİLLİ MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ 188 Misakı Milli Kararları 189 Milli Mücadele Basın 191 I. TBMM’nin Açılması, Özellikleri ve Hukuki Faaliyetleri 193 Sevr Anlaşması 200 Günün Sorusu 201 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 2-3 SORU SORULUR TARİH 18. GÜN 19. GÜN Düzenli Ordunun Kurulması 204 Londra Konferansı 209 Türk-Afgan Dostluk Anlaşması 210 Moskova Anlaşması 211 II. İnönü Savaşı 212 Günün Sorusu 213 Aslıhanlar ve Dumlupınar Muharebeleri 213 Kütahya - Eskişehir Muharebeleri 214 Tekalefi Milliye Emirleri 215 Sakarya Meydan Muharebesi 216 Kars ve Ankara Anlaşması 217 Büyük Taarruz 218 Mudanya Ateşkes Anlaşması 219 Lozan Konferansı ve Barışı 221 Günün Sorusu 225 MİLLİ MÜCADELE SAVAŞ DÖNEMİ MİLLİ MÜCADELE SAVAŞ DÖNEMİ Milli Mücadele Savaş Dönemi Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü Haftanın Etkinliği......... 226 www.kisayoldankazan.com BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 2-3 SORU SORULUR Milli Mücadele Hazırlık Dönemi Haftanın Etkinliği...... 202 20. GÜN 21. GÜN 22. GÜN CUMHURİYET DÖNEMİ VE ATATÜRK İNKILAP VE İLKELERİ CUMHURİYET DÖNEMİ VE ATATÜRK İNKILAP VE İLKELERİ CUMHURİYET DÖNEMİ VE ATATÜRK İNKILAP VE İLKELERİ www.kisayoldankazan.com Türk İnkılabına Genel Bakış 228 Siyasi Alanda Yaşanan Gelişmeler ve İnkılaplar 229 II. TBMM’nin Açılması, Halk Fırkası 231 Ankara’nın Başkent İlan Edilmesi, Cumhuriyet’in İlanı 232 Ordu’nun Siyasetten Arındırılması 234 1924 Anayasası, Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri 235 Mustafa Kemal’e Suikast Girişim 237 Önemli İç Olaylar 239 Günün Sorusu 240 Hukuk Alanında Yaşanan Gelişmeler ve İnkılaplar 241 Eğitim-Kültür Alanında Yaşanan Gelişmeler ve İnkılaplar 244 Milli Mücadele’nin Edebiyat Alanına Yansımaları 249 Toplumsal Alanda Gelişme ve İnkılaplar 250 Günün Sorusu 254 Ekonomi Alanında Yaşanan Gelişmeler ve İnkılaplar 254 Günün Sorusu 260 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 3-4 SORU SORULUR TARİH Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü 23. GÜN Atatürk İlkelerinin Ortak Özellikleri 261 Cumhuriyetçilik 262 Milliyetçilik (Ulusçuluk) 263 Halkçılık, Laiklir 264 ATATÜRKÇÜLÜK NEDİR? Devletçilik 265 İnkılapçılık 266 Bütünleyici İlkeler 267 Günün Sorusu 268 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR TARİH Cumhuriyet Dönemi ve Atatürk İnkılap ve İlkeleri Haftanın Etkinliği....... 269 24. GÜN MUSTAFA KEMAL ATATÜRK Mustafa Kemal’in Hayatı 271 Günün Sorusu 274 25. GÜN ATATÜRK DÖNEMİ DIŞ POLİTİKA Atatürk Dönemi Dış Politik Gelişmelerine Genel Bakış 277 Atatürk Dönemi Gelişmeler 278 Günün Sorusu 287 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1-2 SORU SORULUR Mustafa Kemal Atatürk Haftanın Etkinliği... 275 26. GÜN ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ - 20.YÜZYIL BAŞLARINDA DÜNYA 20. Yüzyıl Başlarında Dünya 290 Günün Sorusu 298 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR Atatürk Dönemi Dış Politika Haftanın Etkinliği... 288 27. GÜN II. DÜNYA SAVAŞI Savaş Öncesi Yaşanan Gelişmeler 301 II. Dünya Savaşı 303 Savaşan Devletler ve Liderleri 304 Barışı Hazırlayan Konferanslar 308 II. Dünya Savaşı’nın Sonuçları 309 Birleşmiş Milletler Teşkilatı 310 İsmet İnönü Dönemi 311 Günün Sorusu 314 II. Dünya Savaşı Haftanın Etkinliği... 315 Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü www.kisayoldankazan.com BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi 20. Yüzyıl Başlarında Dünya Haftanın Etkinliği... 299 28. GÜN Soğuk Savaşa Yol Açan Nedenler 318 Doğu Bloku’nun Kuruluşu ve Örgütleri 318 SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ Komünizmin Yayılması 319 Batı Bloku’nun Kurulması 320 Orta Doğu’da Yaşanan Gelişmeler 322 Uzakdoğu’daki Gelişmeler 323 Asya ve Afrika’nın Kuruluşu 324 Soğuk Savaş Dönemi’nde Türk Dış Politikası 325 Soğuk Savaş Dönemi’nde Bilim, Kültür ve Sanat Alanında Gelişmeler 327 Demokratik Parti İktidarı 328 Günün Sorusu 330 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR TARİH 29. GÜN YUMUŞAMA DÖNEMİ Yumuşama Dönemi Gelişmelerine Genel Bakış 333 Yumuşuma Dönemi Politikaları 334 Yumuşama Dönemi Çatışmaları 335 Bağlantısızlar Hareketi 337 Orta Doğu’daki Gelişmeler, Yumuşama Dönemi’nde Dünya, Türkiye ve Bunalımlı Yıllar 338 Günün Sorusu 348 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR Soğuk Savaş Dönemi Haftanın Etkinliği... .....331 30. GÜN KÜRESELLEŞEN DÜNYA Küreselleşme Dönemi, Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku’nun Dağılması 351 Asya, Avrupa, Yeni Oluşum Sürecinde Balkanlar 354 Orta Doğu, Afganistan, Dünyadaki Gelişmeler 358 Türk Dış Politikası,1980’Lerden Günümüze Türkiye 360 Küresel Sorunlar 365 Günün Sorusu 367 BU ÜNİTEDEN ORTALAMA 1 SORU SORULUR Yumuşama Dönemi Haftanın Etkinliği... 349 Küreselleşen Dünya Haftanın Etkinliği...... 368 www.kisayoldankazan.com Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü Yayınlarımız, Yarınlarımız İçin... ÖN SÖZ Kısayol Yayıncılık, KPSS KONU GÜNLÜĞÜ kitaplarıyla adaylara günü gününe çalışma programı hazırlayarak 30 günde tüm konuları bitirme fırsatı sunuyor. Bu çerçevede KPSS KONU GÜNLÜĞÜ TARİH kitabı hazırlanırken konuların en önemli noktaları ele alındı, çeşitli kısaltmalarla konuların akılda kalıcılığı artırılmaya çalışıldı, şema ve tablolarla konuların öğrenilmesi kolay hâle getirildi. Konuların küçük birimlere ayrılması ve daha kolay öğrenilmesi için madde madde konu anlatımı tercih edildi. Laf kalabalığından ziyade konunun özü verilmeye çalışıldı. Böylelikle adımıza yakışır biçimde, öğrenme kısa yolları oluşturuldu. Bu yapılırken aynı zamanda da 2017 ile birlikte ÖSYM soru tarzında ön plana çıkan analiz sorularına binaen, sayfalarda Günün Özü vurgusu ve bilgi yanında renkli verilen parantez içi ifadeleriyle yorumlar da zihnin dikkatine sunuldu. Hatta sadece Günün Özü vurgularına ve renkli yazılan ifadelere bakmanın dahi KPSS’de 20 soru yaptıracağını rahatlıkla ifade etmem mümkündür. Günlük çalışma planı kapsamında kitaba bir bütün olarak çalışacak arkadaşlar ise rahatlıkla 25 soru yapacaklardır. Gerisi … O da Allah kerim … Plan kapsamında Tarihe günde ayıracağınız 30-45 dakika sizlere yeterli olacak, böylece aynı gün birkaç derse çalışabileceksiniz. KPSS’nin bir bütün olduğu mantığını unutmadan tüm dersleri beraber götürmek size kazandıracaktır. İşte bu bütünsellik kapsamında Kısayol KPSS GÜNLÜĞÜ serisi bu amaçla sizler için özel olarak hazırlandı. Verilen çalışma programı uygulandığında 30 günde tüm konuları eksiksiz çalışmış olacaksınız. Unutmayın, geçen her gün vakit daralıyor. Zamanı az olanlar için KISAYOL, konuların en kısa yollarla öğrenilmesi için çalışmaya devam ediyor. Bu süreçte desteğini benden hiçbir zaman esirgemeyen sevgili eşim Muradiye AKTAŞ YETİMOĞLU’na ve kitabın her aşamasıyla yakinen ilgilenen ve emek harcayan Genel Yayın Yönetmenimiz Yrd. Doç. Dr. Ömer Cem KARACAOĞLU’na teşekkürlerimi sunarım. İnşallah bu yıl “Kısayol ile KPSSYolunda” gidecek ve hedeflerinize ulaşacaksınız. Gireceğiniz tüm sınavlarda başarılar dilerim. Birol YETİMOĞLU Kısayol Yayıncılık Tarih Zümre Başkanı NOTLARIM GÜNLÜĞE BAŞLADINIZ. Lütfen günlük hakkındaki görüşlerinizi bu kısma yazıp sosyal medyada kendi hesaplarınızda ya da instagramda “kpsskonugünlükleri” hashtagi ile paylaşınız. BAŞARILAR TARİH KPSS KONU GÜNLÜĞÜ GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR GÜNDEM 1 1. GÜN .. /.. / 201. 30 günde Genel Yetenek Genel Kültür İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ HAFTANIN SÖZÜ Başlamak için mükemmel olmak zorunda değilsin; fakat mükemmel olmak için başlamak zorundasın. Zig Ziglar TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI Türk Adının Anlamı Türk kelimesine zaman zaman çeşitli anlamlar verilmiştir. Bazı kaynaklara göre Türk; “doğan, türeyen, çoğalan, miğfer, güzel yüzlü, töreli,” anlamına gelmektedir. GÜNÜN ÖZÜ Türk adı ilk kez Çin kaynaklarında geçmektedir. Pers, Arap, Rus, Bizans Hint kaynaklarında da Türk adının geçmesi kültürel etkileşimin göstergesidir. Uygur kaynaklarına göre ise “güçlü, kuvvetli, olgun” anlamını ifade etmektedir. Divan- Lügat’it Türk’te ise Kaşgarlı Mahmut Türk adının “olgunluk çağı” anlamına geldiğini ifade etmektedir. GÜNÜN ÖZÜ GÜNÜN ÖZÜ Türk adını adını siyasi ad olarak ilk kullanan devlet Göktürk Dev­leti’dir. Daha sonra ise Memlükler (Devlet-üt Türkiye), Türkiye Cumhuriyeti, K.K.T.C. ve Türkmenistan devletleri de Türk adını devlet adı olarak kullanmışlardır. Türkiye adı ise latin kökenli olup ilk kez Bizans kaynaklarında geçmiştir. Göçebe Yaşam ve Türk Kültürüne Etkisi Türklerin teşkilatçı olmasına ve askerlik alanında (Ordu Millet anlayışı) gelişmelerine yol açmıştır. Tarım ikinci planda kalmış, hayvancılık temel uğraş olmuştur. Şehir kültürü gelişmemiştir. www.kisayoldankazan.com GÜNÜN ÖZÜ Tarım imkanının yetersizliği, iklimsel etkenler, yağışların yetersizliği ve hayvanlara otlak bulma zorunluluğu Türkleri göçebe yaşam sevk etmiştir. Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü 1 KPSS KONU GÜNLÜĞÜ GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR TARİH Mimari gelişmemiş, daha çok taşınabilir sanat eserleri üretmişlerdir. Yazı kültürü geç gelişmiştir. Bu nedenle Türk tarihini araştırmak zorlaşmış, yazılı hukuk yerine “töre” adı verilen ve geleneklere dayanan sözlü hukuk kuralları geçerli olmuştur. Dokumacılık çok gelişmiştir. Gelişmiş, sanatsal süslemede hayvan motifleri kullanılmıştır. (Hayvan üslubu) Uzun süreli hapis cezası uygulanamamıştır. Toprak üzerinde özel mülkiyet anlayışı gelişmediği için kölecilik ve toplumsal sınıflaşma görülmemiş, özgür ruh ve bağımsızlık duygusu güçlenmiştir. GÜNÜN ÖZÜ Türklerin göçebeliği, amaçsız gezginciliğe dayanan göçebelikten farklıdır. Yazın yaylaya çıkılır, kışın da kışlağa gidilirdi. Yarı göçebe yaşam diye ifade edilen Türk yaşantısına yine atlı-bozkır yaşam adı da verilmektedir. ANAYURT VE ORTA ASYA’DAN YAPILAN GÖÇLER Anayurt Haritası Türkler anayurtları Orta Asya’dan çeşitli sebeplerle göç etmek zorunda kalmışlardır. Göçler MÖ 1700’lerden itibaren başlamış, MS 11. yüzyıla kadar devam etmiştir. GÜNÜN KODU Orta Asya’da yaşamış olan kültürler Anav Kültürü (Orta Asya’nın en eski kültür merkezi) Kelteminar Kültürü Afenesyova Kültürü (Türklere ait en eski kültür merkezi) Tagar Kültürü (En gelişmiş kültür merkezi) Andronova Kültürü Karasuk Kültürü 2 Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü www.kisayoldankazan.com TARİH KPSS KONU GÜNLÜĞÜ GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR Göçlerin Sebepleri İklimsel değişiklikler (Kuraklık, aşırı soğukluk) Hayvan hastalıkları Ekonomik nedenler Otlakların yetersizliği Nüfus artışı Türk boyları arasındaki egemenlik mücadeleleri Dış güçlerin baskıları (Moğol, Çin) Siyasi nedenler Bağımsız yaşama duygusu Yeni yerler ele geçirmek arzusu (Cihan hakimiyeti düşüncesi/Kızıl elma ülküsü) Göçlerin Sonuçları Asya, Avrupa ve gittikleri diğer yerlerde yeni devletler kurmuşlardır. Türk boyları göç ettikleri yerlere kendi kültürlerini taşımışlar, maden işleme ve askerî teşkilat bakımından bu bölgeleri etkilemişler, alfabe ve din alanlarında ise etkilenmişlerdir. Hun Türkleri bugünkü Avrupa’nın siyasi ve etnik yapısının oluşmasında etkili olan Kavimler Göçü’ne neden olmuşlardır. GÜNÜN ÖZÜ Türklerin teşkilatçı olmaları, bağımsızlık duygusuna sahip olmaları, değişik coğrafi bölgelerde değişik isimlerle pek çok Türk devletinin kurulmasına neden olmuştur. Bunların yanında özellikle Orta Asya’dan yapılan göçler Türk tarihinin bir bütün olarak incelenmesini zorlaştırmıştır. Avrupa’ya göç eden Türk boyları (Hun, Avar, Macar, Bulgar vb.) yeni göçlerle beslenemedikleri için milli benliklerini koruyamamışlar ve asimile olmuşlardır. (Gagauz ve Karay Türkleri günümüze kadar ulaşan istisnai örneklerdir) www.kisayoldankazan.com GÜNÜN ÖZÜ Türklerin atı evcilleştirmeleri göçleri kolaylaştırmakla birlikte savaşlardaki başarılarını da artırmıştır. Kısayol Yayıncılık KPSS Konu Günlüğü 3