AN (Amonyum Nitrat)

AN (Amonyum Nitrat)
Amonyum Nitrat Gübresi Nedir ?
Amonyum Nitrat gübresi, azotu iki ayrı formda ihtiva eden, granül yapıda, suda
erime oranı yüksek bir gübredir. Bünyesindeki %33 oranındaki azot (N) hem
amonyum (NH4), hem de nitrat (NO3) formundadır. Amonyum Nitrat gübresi
toprağa verildiğinde toprak suyunda hızla eriyerek (çözünerek) (+) elektrik yüklü
amonyum ve (–) yüklü nitrat iyonları haline gelir. Bitkiler her iki formdaki azotu
kılcal kökleri ile bünyelerine alırlar. Amonyum Nitrat gübresi suda eridiği zaman
eşit adette (+) ve (–) yüke sahip olduğu için nötr karakterli bir gübredir. Bu
nedenle toprağın pH değerini artırmaz.
Nerelerde kullanılır?
Amonyum Nitrat gübresi çeltik tarımı hariç, tüm tarla bitkilerinde, yazlık ve kışlık
sebzelerde, zeytin, bağ ve tüm meyve ağaçlarında bitkilerin gelişme dönemlerine
göre 2 ila 5 kez uygulanabilir. Örtüaltı (sera) yetiştiriciliğinde ise damla sulamaya
uygun Amonyum Nitrat gübresi sulama programına göre yeterli miktarda
uygulanmalıdır. Her iki tip Amonyum Nitrat’ta da eşit miktarda bulunan azot, bitki
kökleri ile hızla alınarak ürün miktarının ve kalitesinin artmasını sağlar. Dekara ve
ağaç başına verilecek Amonyum Nitrat miktarı toprak analizine göre veya
uzmana danışılarak uygulanmalıdır.
Kullanım şekli
Amonyum Nitrat gübresinin iki tipi mevcuttur. Bunların birincisi, tarla bitkilerine
doğrudan üst gübre olarak topraktan uygulanır. Buğday ve arpada serpme
yoluyla, çapalama ve sulama yapılan bitkilerde ise çapa ile toprağa karıştırılarak
sulama öncesinde verilir. Gübrenin bu tipi sistemde tıkanmalar meydana
getireceğinden kesinlikle damla sulama sisteminde kullanılmamalıdır. İkinci tip
Amonyum Nitrat gübresi ise damla sulama sistemine uygundur. Her iki tipin de
etkili madde oranı ve kimyasal yapısı aynı olmakla birlikte, rutubet almasını
önlemek için kullanılan katkı ve kaplama maddeleri farklıdır. Bu nedenle damla
sulamaya uygun tip isteniyorsa bayiye mutlaka belirtilmelidir.
Topraktan uygulamalarda özellikle buğday ve arpa gibi bitkilerde Amonyum Nitrat
gübresi toprağa karıştırılamadığı için toprak yüzeyinde kalır. Sabah çiği ve hafif
yağış ile kolay eriyerek azotun tamamı toprak içine geçer ve azot kaybı meydana
gelmez. Çok kumsul ve fazla su tutmayan hafif bünyeli topraklarda ise çok aşırı
yağışlarla Amonyum Nitrat gübresinin nitratında bir yıkanma meydana gelebilir.
Bu gibi durumlarda gübrelemeyi aşırı yağışlardan sonra veya diğer tarla
bitkilerinde olduğu gibi kardeşlenme başlangıcında, kardeşlenme sonunda ve
sapa kalkma döneminde olmak üzere 2-3 kısımda vermek gerekir. Buğdayda üst
gübrelemenin 2-3 defada verilmesi kaliteyi artırır. Çapalama ve sulama yapılan
bitkilerde çapa ile toprağa karıştırılan ve sulama öncesi uygulanan Amonyum
Nitrat gübrelerinde bir kayıp meydana gelmez. Bu gübre istenirse eritilerek
yağmurlama sistemi ile de uygulanabilir.