ÜNİTE

advertisement
HEDEFLER
İÇİNDEKİLER
ACİL SERVİSTE
BULUNDURULMASI
GEREKEN İLAÇLAR
• Acil Serviste Bulundurulması Gereken
İlaçlar
• Adenozin
• Adrenalin
• Amiodaron
• Atropin
• Diazepam
• Digoksin
• Diltiazem
• Dopamin
• Etomidat
• Feniramin
• Fenitoin
• Fenobarbital
• Fentanil
• Furosemid
• Ketamin
• Lidokain
• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;
• Acil serviste sık kullanılan ilaçları
öğrenebilecek,
• Acil serviste sık kullanılan ilaçların
endikasyon ve
kontraendikasyonlarını
kavrabilecek,
• Acil serviste sık kullanılan ilaçların
yan etkileri öğrenebilecek,
• Bu ilaçların dozları ve uygulanışları
hakkında bilgi sahibi olabileceksiniz.
ACİL SERVİS
ARAÇLARI EĞİTİMİ
Dr. İbrahim ÖZLÜ
ÜNİTE
3
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
GİRİŞ
Hastalıkların
tedavisinde ilaçlar çok
önemli bir yere
sahiptir.
İlaçlar, canlı organizma tarafından alındığında vücudun çalışmasında
değişiklik yapan maddelerdir. Farmakolojinin ana konusunu oluşturan ilaç, tıpta
kullanılan ve biyolojik etkinliği olan (biyoaktif) saf bir maddeyi ya da ona eş değer
olan bitkisel veya hayvansal kaynaklı standart miktarda aktif madde içeren bir
karışımı ifade eder. Dünya Sağlık Örgütü ise ilacı, “fizyolojik sistemleri veya
patolojik durumları, kullanıcının yararı için değiştirmek veya incelemek amacıyla
kullanılan veya kullanılması öngörülen bir madde ya da ürün” olarak
tanımlamaktadır. Hastalıkların tedavisinde ilaçlar çok önemli bir yere sahiptir.
İlaçların etkili olabilmesi için düzenli ve doğru kullanılmaları gerekmektedir. Doğru
kullanıldığında insan sağlığı ve yaşamını tehdit eden olumsuzlukların önleyebilen
ilaçlar, hatalı kullanıldıklarında yaşamın sonlanmasına kadar varabilen olumsuz
durumların oluşmasına neden olabilmektedirler.
İlaç uygulamaları multisistem ve multidisipliner bir süreçtir. İlaç tedavisi bir
hastaya ilacı vermeden önce dört aşamanın-istem etme, istemin alınması, ilacın
hazırlanması ve uygulanması doğru bir şekilde gerçekleştirilmesini gerektirir.
Acil ilaç; aniden gelişen olay ve hastalıklar sonucunda durumu hayati önem
arz eden hasta veya kazazedelerin hayati fonksiyonlarını kontrol altına almak,
ölümle yaşam arasındaki kritik anı hızlı ve doğru şekilde çözmek için kullanılan
ilaçlardır. Karşılaşılan vakaya göre sağlık kurtarıcısı hangi ilacı kullanacağını,
kullanacağı bu ilacın dozunu ve veriliş yolunu çok iyi bilmelidir. Bazı ilaçların
kullanımı için doktor onayı gerekmektedir.
ACİL SERVİSTE BULUNDURULMASI GEREKEN İLAÇLAR
Acil servislerde bulundurulan ve sık kullanılan ilaçlar alfabetik olarak aşağıda
sınıflandırılmıştır.
Adenozin
Atriyoventriküler (AV) nodda iletimi yavaşlatır ve paroksismal supra
ventriküler taşikardiyi sonlandırır.
Endikasyonları:
 Subraventrilüler taşikardide,
 Tanı konulamamış dar kompleksli taşikardilerde kullanılır.
Kontrendikasyonları:




Etken maddeye karşı bilinen alerjilerde,
Atriyal fibrilasyon,
Atriyal flutter,
Atriyal ventriküler taşikardilerde kontrendikedir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
2
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Yanetkiletri
Bradikardi, A-V blok görülebilir.
Dozu ve uygulanışı
Erişkin hastada; 6 mg IV hızlı bolus (1-3) sn, her 2 dk. bir 12 mg 3 kez
tekrarlanır. Pediatrik hastada; 0.1 mg/kg'a IV bolus hızlı uygulanmalı ve devamında
serum fizyolojik bolus uygulanmalıdır.
Adrenalin
Sentetik olarak yapılır. Sempatik sisteme ait α ve β adrenerjik reseptörleri
güçlü bir şekilde stimüle ederek yaygın etkilere neden olur. Kardiak arrestte ilk
seçenektir.
Adrenalin, koroner
perfüzyon basıncını
artırarak kalp masajı
sırasında kalbe daha
fazla kan ve oksijen
gitmesini sağlar.
α adrenerjik etkileri: Koroner perfüzyon basıncını artırır. Serebral perfüzyon
basıncını artırır. Güçlü vazokonstrüksiyon etkilidir.
β adrenerjik etkileri: Kalp hızını artırır, miyokardın kontraksiyonunu artırır,
bronkodilatasyon yapar, histamin etkilerini antagonize eder.
Adrenalin aortik diastolik basıncı ve koroner perfüzyon basıncını artırarak
kalp masajı sırasında kalbe daha fazla kan ve oksijen gitmesini sağlar. Spontan kalp
kasılmalarını uyarır ve Ventriküler Fibrilasyonu (VF) büyük dalgalı hâle getirerek
defibrilasyonun başarı şansını yükseltir. Kalp hızını, kan basıncını ve beraberinde
kalp kasının oksijen ihtiyacını artırır. Etki başlama süresi 1-2 dk’dır. Etkisi 2-10 dk
sürer.
Endikasyonları:





Anaflaktik şok ve şiddetli allerjik reaksiyonlarda,
Akut astım krizi,
Lokal anesteziklerin etki süresini uzatmak için,
Bazı glokom çeşitlerinde (kronik açılı glokom),
Kardiak arrestte (ilk şoka yanıtsız VF ya da nabızsız Ventriküler Taşikardi
(VT), asistoli nabızsız elektriksel aktivite),
 β-bloker, Ca antagonistleri ve diğer kardiyak depresanların aşırı dozlarına
bağlı hipotansiyonun tedavisinde de kullanılmaktadır.
Kontrendikasyonları:
Etken maddeye karşı bilinen alerjilerde, feokromositoma, şok (anafilaktik
şok hariç), organik kalp hastalıkları, aritmiler, kalp dilatasyonu, organik beyin
hasarı, serebrovasküler hastalıklar, dar açılı glokom, genel anestezide siklopropan
veya halojenli hidrokarbon türevi anestezik alanlarda; lokal anesteziklere
karıştırıldığında parmaklar, kulak, burun ve genital bölgelerde kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Korku, endişe, huzursuzluk, baş ağrısı, titreme, hâlsizlik, baş dönmesi, ciltte
solukluk, solunum güçlüğü, çarpıntı, bazı hastalarda panik, halüsinasyonlar,
agresyon, psikoz gibi klinik bulgulara neden olabilir. Adrenalin, kendisi de
aritmojeniktir. Adrenalin miyokardiyal iskemiyi presipite edebilir ve alevlendirebilir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
3
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Kan basıncının ani yükselmesine bağlı subaraknoidal kanama ve hemiplejiler
gelişebilir. β-adrenerjik etkileri nedeni ile hipokalemi, hipofosfatemi, hiperglisemi
ve lökositoza neden olabilir.
Dozu ve uygulanışı
Subkutan olarak 1:1000 lik solusyonundan 0.3-0.5 ml uygulanır.
İntravenöz (IV) olarak; 1:10 000 lik solüsyondan 10 ml (1 mg) verilir. 3-5
dakikada arayla doz tekrarlanır. Eğer damar yolu açılmamışsa IV dozun 2-2.5 katı
endotrakeal yolla verilir. Pediatrik hastalarda Adrenalin IV Doz: 0,01 mg/kg (0,1
ml/kg 1:10000 konsantrasyonda) her 3-5 dk’da bir tekrarlanır. Yenidoğan
Adrenalin IV Doz: Önerilen IV doz, 0,01 ile 0,03 mg/kg’dır. Daha yüksek IV dozlar
önerilmemektedir.
 Kardiayak arrestte: Her 3-5 dk’da 1 mgr IV puşe (1:10.000)
 Anaflakside: 0,3 – 0,5 mg im (1:1000) ya da 0.01 mg/kg dozunda (Erişkin:
max:0.5 mg, çocuk: 0.3 mg), İnfüzyon dozu: 1 mg adrenalin + 500 cc %5
Dextroz, 1 – 4 mcg/dk
 Ağır astımda: -0.01 mg/kg (1:1000), 20 dk aralıklarla 3 doza bölünerek,
subkutan uygulanabilir.
Uyarılar
Adrenalin güvenli bir damar yolundan verilmelidir, çünkü ilacın damar dışına
kaçması sonucu lokal iskemiye bağlı doku hasarı ve ülser ortaya çıkabilir. Alkalen
solüsyonlar içinde inaktive olduğundan NaHCO3 ile bir arada kullanılmamalıdır.
Amiodaron
Ventriküler ve supraventriküler taşikardinin (SVT) tedavisinde kullanılan en
güçlü ilaçlardan biridir. Çoklu kanal blokeridir (Na, K, Ca kanalları ve kompetetif
olmayan α/β-Bloker).
Amiodaron,
Ventriküler ve
supraventriküler
taşikardinin tedavisinde
kullanılan en güçlü
ilaçlardan biridir.
Endikasyonları
 Hemodinamik olarak stabil hastalarda ventriküler ve supraventriküler
taşikardilerin tedavisinde kullanılabilir.
 Küçük dozlarda Wolff-Parkinson White Sendromu ile birlikte olan
supraventriküler aritmilerde kullanılır.
 Koroner arter hastalığı ve zayıf ventriküler fonksiyonu olan hastalarda
tekrarlayan monomorfik VT’yi önlemede veya tedavisi güç ventriküler
aritmileri tedavi etmede etkilidir.
Kontrendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerji, ciddi sinüs düğümü disfonksiyonları, 2.
ve 3.derece AV Blok, bradikardik ataklar, gebelik, tiroid fonksiyon bozukluğu,
benzil alkol içermesi nedeniyle, 3 yaşın altındaki çocuklarda ve KOAH’lı hastalarda
uzun süreli kullanımı tercih edilmez.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
4
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Yan etkileri







Ağır bradikardi, kalp bloğu ve asistoli yapabilir,
Hipotansiyon yapar, kalp yetmezliğini ağırlaştırabilir,
Hipotiroidi, hipertiroidi,
Nadiren hepatit ve hepatosellüler nekroz (siroza ilerleyebilir) yapabilir.
Işığa duyarlılık, ağızda metalik tat, bulantı, kusma,
Uyku bozukluğu, kas seyirmeleri, parestezi, tremor, ataksi ve baş ağrısı,
Pulmoner infiltrasyon ve alveolite (%1’den az vakada) neden olabilir.
Dozu ve uygulanışı
KPR’ de (kardiyo-pulmoner ressüsitasyon), VF ya da nabızsız VT’de 300 mg
doz, 20 ml %5 dextroz içinde dilüe edilerek, bolus tarzda (3 dakikada gidecek
şekilde) verilir. Amiodaron, tercihen santral venöz yolla verilmelidir ancak geniş bir
periferik damar yolundan da verilebilir.
Yaşamı tehdit eden aritmilerde 150 mg (1 ampul) amiodaron, 20 ml %5
dekstroz içinde sulandırılarak, 10 dakikada gidecek şekilde IV infüzyonla verilir.
Sonraki 6 saatte 1 mg/dk hızda IV infüzyona devam edilir. Daha sonraki 18-24
saatte ise 0.5 mg/dk hızda infüzyona devam edilir.
Ürünün formülasyonu nedeniyle ilaç, 500 ml içinde 2 ampulden daha düşük
derişimde kullanılmamalıdır. Yalnızca izotonik dekstroz çözeltisi kullanılmalıdır.
İnfüzyon çözeltisine başka hiçbir ürün eklenmemelidir. 25 °C’nin altında ve ışıktan
korunarak saklanmalıdır.
Uyarılar
Atropin, miyokardiyal
oksijen ihtiyacını
arttırdığı için
miyokardiyal iskemi ve
hipoksi durumlarında
dikkatli kullanılmalıdır.
İlacın muhtevâsındaki yüksek iyot miktarı tiroid ve diğer dokular üzerinde
olumsuz etkilere sahip olduğundan ürünün kullanımını sınırlamaktadır. Periferik
venöz yolla uygulama, yüzeysel flebit gibi lokal etkilere neden olabilir. Enjektabl
amiodaron yalnızca infüzyon şeklinde uygulanmalıdır. IV enjeksiyon çok yavaş
yapılsa bile hipotansiyon, kalp yetmezliği veya ağır solunum yetmezliğini
şiddetlendirebilir. Tedaviye başlamadan önce EKG ölçümlerinin yapılması gerekir.
Atropin
Antikolinerjik ve spazmolitik etkilidir.
Endikasyonları:
 Asistol, nabızsız elektriki aktivite ve hemodinamik bozukluğun olduğu
sinuzal, atrial veya nodal bradikardilerde,
 Aspirasyon proflaksisinde,
 Nöromusküler blokun kaldırılmasında,
 İritabl kolon sendromunda,
 Siklopleji oluşturulmasında,
 Kardiyapulmoner resüsitasyon, ventriküler asistolde,
 Midriyazis indüksiyonunda,
 Atrioventriküler (AV) bloklarda,
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
5
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
 Preanestezik medikasyonlar için,
 Muskarin (inocybe ve clitocybe türü mantar zehirlenmelerinde),
kolinesteraz inhibitörlerinin (neostigmin, pridostigmin, pilokarbin gibi)
veya organofosfat pestisitlerin toksisitelerinin tedavisinde antidot olarak
kullanılır.
Kontraendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerji hızlı ventriküler yanıtın olduğu atriyal
flutter veya atriyal fibrilasyonda, Tip II - 2. derece AV bloklarda, ön duvar akut
myokard infarktüsünde oluşan tam (3. derece) AV bloklarda, glokom,
gastrointestinal obstrüksiyon, şiddetli ülseratif kolit, toksik megakolon, mesane
çıkım obstrüksiyonu, KOAH gibi durumlarda kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
 Bulanık görme, siklopleji, fotofobi, baş ağrısı ve göz bebeklerinde
genişleme,
 Dudaklarda kuruluk, susama hissi,
 Deride sıcaklık (ateş basması),
 Konstipasyon,
 Genellikle yaşlı erkeklerde idrar yaparken zorlanma görülebilir.
Dozu ve uygulanışı
Bradikardide 0.5-1 mg (0.04 mg/kg) IV olarak verilir, kalp istenen hıza
ulaşıncaya kadar 5 dakika aralıklarla aynı doz tekrarlanabilir. Verilen Atropinin
toplam dozu 3 mg üzerine çıkmamalıdır (çünkü bir insanda vagal uyarı yapacak
doz 3 mg’dır). Organik fosfat zehirlenmesinde 2 mg IM ve 1 mg IV verilir.
Sekresyonda gözle görülür bir azalma olana kadar 5-10 dakika aralıklarla IV doz
tekrarlanabilir. Asistolde 1 mg IV veya endotrakeal tüpten verilebilir, asistol devam
ettiği sürece 5 dakikada bir tekrarlanabilir.
Pediatrik dozu: 0,02 mg/kg IV uygulanır. Minimum doz: 0,1 mg IV,
maksimum tek doz: 0,5 mg IV’dir.
Uyarılar
Antikolinerjik ilaçlar
öncelikle tremor ve
rijidite üzerine
etkilidirler.
Atropin miyokardiyal oksijen ihtiyacını arttırdığı için miyokardiyal iskemi ve
hipoksi durumlarında dikkatli kullanılmalıdır. İskemik kalp hastalığı olanlarda
atropinin tekrarlayan dozlarından kaçınmak gerekir. Ayrıca Atropi’nin yanlışlıkla
fazla miktarda yapılması deliryum, taşikardi, koma, flushing, sıcak deri, ataksi ve
görme bulanıklığı ile karakterize antikolinerjik sendroma neden olabilir.
Diazepam
Sedatif, hipnotik, anksiyolitik etkisinin yanı sıra, antikonvülzan, amnestik ve
kas gevşetici etkisi de vardır. Ağrı kesici etkisi bulunmamaktadır. Diazepam
karaciğerde metabolize olur.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
6
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Endikasyonları:
 Status Epilepticus (nöbetlerin) tedavisinde,
 Kardiyoversiyon öncesinde sedasyon (sakinleştirici) amacıyla,
 Özel durumlarda anksiyeteyi azaltmak için kullanılır.
Kontrendikasyonları:
Etken maddeye karşı bilinen alerji, alkol intoksikasyonu, mental depresyon,
myastenia gravis, dar açılı glokom ve psikozlarda kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
 Hipotansiyon,
 Bilinç düzeyinde değişiklik,
 Yaşlılarda ve pulmoner hastalığı olanlarda solunum ve/veya kalp
durmasına neden olabilir.
Dozu ve uygulanışı
2-10 mg dozda, IV olarak uygulanır. IM kullanımı önerilmemektedir. Küçük
dozlarda (2-3 mg) titre edilerek, yavaş olarak verilebilir. Çocuk dozu 0.05-0,2
mg/kg’dır.
Digoksin
Kalbin kasılma kuvvetini artıran ve AF’de kalp hızını düzenleyen digoksin,
%80 oranında değişmeden böbrekle atılır. Bu nedenle böbrek fonksiyon
bozukluklarında digoksin eliminasyonu yavaşlar ve yarı ömrü uzar.
Digoksin kalbin
kasılma gücünü
artırır.
Endikasyonları
 Etiyolojisi ve ciddiyet derecesi ne olursa olsun, kronik kalp yetmezliğinde,
 Potansiyel ve gizli kalp yetmezliğinde,
 Taşikardik disritmi (atriyum fibrilasyonu ve flatteri, paroksismal taşikardi)
ile beraber olan belirgin veya latent kalp yetmezliğinde,
 Çocuklarda kalp dekompansasyonunda endikedir.
Kontrendikasyonları






Etken maddeye karşı bilinen alerji,
Kalp bloklarında,
Ventriküler taşikardide,
Kardiyoversiyonda,
Hipopotasemide,
Atrial fibrilasyonlu WPW (Wolf Parkinson White) sendromlu hastalarda
kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Bulantı, kusma, görme bozuklukları (ambliopi, diplopi, fotofobi, görme
keskinliğinin azalması, renk ayıramama ve yeşil renkli görme gibi bulgular), baş
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
7
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
dönmesi, mental bozukluklar, halüsinasyon, müsküler atoni, nevraljik ağrılar,
myalji ve paralizi, bradikardi, kalp bloğu, senkop, ritim bozukluğu, ventriküler
taşikardi ve fibrilasyon sonucu ölüm meydana gelebilir.
Dozu ve uygulanışı
Digoksinin konjestif kalp yetmezliği, kardiyojenik şok, atrial fibrilasyon ve
atrial flatter tedavisinde ortalama günlük doz 0,125-0,50 mg’dır.Böbrek
fonksiyonları ve kan digoxin düzeyine göre doz ayarlaması yapılır. Hızlı
dijitalizasyon IV yolla veya IV yolla birlikte oral kombinasyonla sağlanabilir. 0.5 mg
Digoksin (1 ampul), 50 ml %5 dekstroz ile sulandırılarak en az 30 dakikada gidecek
şekilde IV infüzyonla verilir.
Uyarılar
Başka bazı ilaçlar da Digoksi’nin bağırsak emilimini veya böbrekten atılımını
etkilediği için Digoksin tedavisi alan hastaların başka ilaç kullanmaları söz konusu
olduğunda doktorlarına danışmaları gerekmektedir.
Diltiazem
Antiaritmik etkili kalsiyum kanal blokerlerindendir. Etki mekanizması ve
endikasyonları verapamile benzer. Verapamilden daha zayıf kardiyak etkinlik
gösterir. A-V iletimini deprese eder. Akut myokart infarktüsü geçirmiş kişilerde
uzun süre kullanılmasının kardiyoprotektif etkinlik gösterdiği ve kardiyovasküler
mortaliteyi azalttığı tespit edilmiştir. Koroner arter spazmını çözer ve tansiyonu
düşürür.
Endikasyonları:
 Hafif ve orta derecede arteriyel hipertansiyon,
 Koroner arter spazmının neden olduğu anjina pektoris,
 Efor ile oluşan kronik ve inatçı anjina pektoriste kullanılır.
Kontrendikasyonları:
Dopamin, adrenalin
ve noradrenalinin
doğal öncülüdür.
 Diltiazeme karşı aşırı duyarlı hastalarda,
 Ventriküler pace-maker kullanılmayan hasta sinüs sendromu ya da II./III.
derecede AV bloku olan hastalarda,
 Sistolik kan basıncı 90 mmHg altında olan hipotansif hastalarda,
 Akut miyokard infarktüs tanısı konmuş olgular ile radyolojik olarak
kanıtlanmış akciğer konjesyonu bulunan hastalarda kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Bulantı, baş ağrısı, ödem, aritmi, kalp yetmezliği, senkop görülebilir.
Dozu ve uygulanışı
Supraventriküler taşikardi, atrial fibrilasyon ve atrial flatter tedavisinde 0.25
mg/kg dozda, en az 2-3 dakikada gidecek şekilde IV yolla verilir. Eğer istenilen hız
kontrolü sağlanamaz ise ilk bolustan 15 dakika sonra 0.35 mg/kg ek doz, 2-5
dakikada gidecek şekilde verilebilir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
8
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Hipertansiyon tedavisinde başlangıçta, 90 mg/gün dozda verilir (3X30 mg),
alınan cevaba göre günlük doz 360 mg’a kadar arttırılabilir.
Dopamin
Adrenalin ve noradrenalinin doğal öncülüdür. Dopamin, kalpte β1
adrenerjik reseptörleri stimüle ederek (kalp kasının kasılma gücünün artması),
sistolik basıncı arttırır, diastolik basıncı değiştirmez veya hafifçe arttırabilir.
Normal dozlarda total periferik damar direncini etkilemez.
Endikasyonları
 Semptomatik bradikardilerde atropin sonrası ikinci seçenek olarak,
 Hipovolemiye bağlı olamayan hipotansiyonda,
 Şok tedavisinde kullanılır.
Kontrendikasyonları
Taşikardi, hipertansiyon, hipertiroidi, düzeltilmemiş atriyal veya ventriküler
taşiaritmi veya VF’si olan hastalarda kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Baş ağrısı, piloereksiyon, midriyasiz, ektopik kalp atışı, taşikardi, angina
ağrısı, palpitasyon, hipotansiyon, vazokonstriksiyon, dispne, bulantı ve kusmadır.
Dozu ve uygulanışı
IV olarak kullanılır, 0.5-2 mg/kg/dk renal, koroner ve serebral damarlarda
gevşeme yapar, 2-10 mg/kg/dk dozunda ise kalp debisini ve kalp atım hacmini
artırır.
Etomidat
Etomidat saniyeler
içinde hipnoz
oluşturur.
Sedasyon, anksiyolizis ve amnezi yapar. Saniyeler içinde hipnoz oluşturur.
Etomidat’ın, kısa etkili olması, endotrakeal entübasyona izin veren gevşemeyi
sağlaması ve daha önemlisi bunları yaparken sağladığı hemodinamik stabilite
nedeniyle en çok tercih edilen ajanlardandır. Ancak etomidatın sürekli infüzyonu
veya tekrarlayan dozlarının adrenal süpresyon yaparak yoğun bakım hastalarında
mortaliteyi artırabileceği bildirilmiştir.
Endikasyonları
Etomidat IV yoldan uygulanan kısa etki süreli bir sedatif-hipnotiktir. Kısa
süreli girişimlerde anestezi (genel) indüksiyonu ve idamesi için kullanılır. Hızlı etkili
bir ilaçtır ve etkisinden ayrılma da hızlıdır. Kalp ve solunum üzerindeki depresan
etkileri minimal düzeydedir. Aneljezik etkisi yoktur. Kardiyovasküler hastalıkta
(koroner arter veya kapak cerrahisinde) fentanil ile birlikte mükemmel bir
indüksiyon ajanıdır. Özellikle kalp ve akciğer transplantasyonunda, reaktif
havayolu hastalığında, intrakranial basınç artışı olan hastalarda sınırlı ve yararlı
yan etkileri beklenen hastaların indüksiyonda kullanılır. Hemodinamik olarak stabil
olmayan hastaların kısa süreli sedasyonunda elektrokonvulsif tedavide sıklıkla
kullanılır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
9
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Kontrendikasyonları
Çocuklarda, immün yetmezlik durumu olanlarda, sepsiste, yaşlılarda,
gebelerde, etomidata bilinen aşırı duyarlılığı olan hastalarda kontrendikedir.
Yan etkileri




Bulantı, kusma,
Solunum depresyonu ve apne,
Bronkospazm,
Anafilaktoid reaksiyondur.
Dozu ve kullanılışı
Genellikle, etkin hipnotik doz, 0.15-0.3 mg/kg’dır. 15 yaşına kadar çocuklara
ve yaşlı hastalara tek doz 0.15-0.2 mg/kg şeklinde verilir. Karaciğer sirozu
olanlarda ve nöroleptik opioidler ya da sedatifler ile premedikasyon uygulanmış
hastalarda doz düşürülmelidir.
Status epileptikus ya da epilepsi nöbetlerini ortadan kaldırmak için yeterli
miktarda etomidatın (0.3 mg/kg) hızlı bir şekilde, örn: 10 saniye içinde enjekte
edilmesi özel bir anestezi endikasyonudur.
Feniramin
Antihistaminik bir ilaçtır. Anti alerjik etkilidir, tansiyonu hafif derecede
düşürebilir, taşikardi yapar, bronşlarda sekresyonu artırır, sakinleşme ve uyku hali
yapabilir.
Endikasyonları
 Aşırı duyarlılık reaksiyonlarıyla çeşitli nedenlerden kaynaklanan
kaşıntıların tedavisinde,
 Allerjik hastalıklarla ilgili yakınmalar, aksırık nöbetleri, burunda kaşıntı ve
akıntı ile seyreden saman nezlesi, gözde konjunktiva iltihabı, ürtiker ve
deride kızarıklık ya da şişkinlik yapan kaşıntılı ekzema tedavisinde
kullanılır.
Kontrendikasyonları




Etken maddeye karşı bilinen alerji,
Gebeliğin ilk 3 ayında, yeni doğanlarda ve prematürelerde, emzirenlerde,
Astım dâhil alt solunum yolları hastalıklarında,
MAO (monoamino oksidaz) inhibitörleriyle tedavi görenlerde
kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Karın ağrısı, nefes almada güçlük, kurdeşen, yüzde, dudaklarda, dilde ve
boğazda şişlik, kalp atışlarında düzensizlik, düşük tansiyon, sık idrar yapma isteği
ya da hiç idrar yapamama, irade dışı kasılmalar görülebilir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
10
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Dozu ve uygulanışı
Hastanın kliniğine göre günde 1-2 kez 1/2-1 ampul yavaş yavaş (dakikada 1
ml) IV veya IM olarak uygulanır. 6 ay ile 3 yaş aralığındaki çocuklara IM yoldan 1-2
kez 0,4-1 ml; 4 yaşından büyük çocuklara günde 1-2 kez 0,8-2 ml uygulanır. Tek bir
dozun etki süresi 4-8 saattir.
Fenitoin
Antiepileptik özellikli bir ilaçtır. Epileptik nöbetlerin oluşmasını engeller.
Endikasyonları
Fenitoin, epileptik
nöbetlerin oluşmasını
engeller.
 Tonik-klonik (grand mal) tipte status epileptikusta,
 Beyin cerrahisinde ve/veya ağır kafa travması sırasında ya da sonrasında
konvülsiyonların önlenmesi ve tedavisinde,
 Migren, trigeminal nevralji ve psikoz tedavisinde,
 Dijital glikozidleriyle zehirlenmeye bağlı ritim bozukluklarının tedavisinde
kullanılır.
Kontrendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerjilerde kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Tedavinin başlamasından 3-4 ay sonra hipertrofik jinjivit görülebilir. Deride
pigmentasyon ve hipertrikoz meydana gelebilir. Hamilelik boyunca
kullanılmasından sakınılmalıdır. Anemi, nötropeni, hiperlenfositoz, hiperlökositoz,
aplazi, hiperglisemi, hipokalsemi, nistagmus, diplopi, görme bozukluğu ve
konuşma zorluğu görülür.
Dozu ve uygulanışı:
IV yükleme dozu; (15-20 mg/kg, yetişkinde 50 mg/dakikayı, çocukta 1 mg/
kg/dakikayı aşmayacak biçimde) 50-150 ml serum fizyolojik içinde verilir. Yükleme
dozundan 6 saat sonra oral doza geçilir. Oral yolla 5 mg/kg/gün, günde 1-2 kez
verilir.
Fenobarbital
Hipnotik bir ilaçtır. Epileptik nöbetlerin oluşmasını engeller.
Endikasyonları




Tonik-klonik konvülziyonlarda,
Status epileptikusta,
Eklampsinin uzun dönem tedavisinde,
Tekrarlayan febril konvülziyonları olan çocukların tedavisinde ilk tercih
olarak,
 Boğmaca öksürüğünün kombine tedavisinde,
 İnatçı uykusuzluklarda kullanılır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
11
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Kontrendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerji, alkol, uyku ilaçları, analjezikler ve
psikofarmakalar ile olan akut zehirlenmelerde, ağır miyokard harabiyetlerinde,
obstrüktif solunum yolu hastalığı olan kişilerde kontrendikedir.
Yan etkileri
Fentanil, morfine
göre 75-125 kat daha
güçlü opioiddir.







Mental konfüzyon (intolerans veya dozaşımı), mental depresyon,
Nefes almada güçlük (respiratuvar depresyon),
Hipersensitivite reaksiyonları (ciltte döküntü),
Boğaz ağrısı,
Ateş (agranülositoz), anemi, trombositopeni,
Hepatik disfonksiyon,
SSS depresyonudur.
Dozu ve uygulanışı
Status epileptikus tedavisinde 10-15 mg/kg dozda IV infüzyon yoluyla
kullanılır. Gerekirse IM olarak da kullanılabilir. Yetişkinlerde günlük sedasyon için
günde 2-3 defa 30-120 mg, oral hipnotik olarak 100-200 mg, antikonvülsan etki
için 60-200 mg/gün, çocuklarda antikonvülsan etki için 3-6 mg/kg / gün şeklinde
kullanılır.
Fentanil
Morfine göre 75-125 kat daha güçlü, sentetik bir opioiddir. Sedasyon ve
analjezik amaçla kullanılır. Solunumu deprese eder.
Endikasyonları
 Genel ya da bölgesel anestezide narkotik analjezik katkısı olarak,
 Anestezinin indüksiyonunda bir nöroleptik ile birlikte anestezik
premedikasyon olarak, genel ya da bölgesel anestezinin idamesinde
yardımcı olarak kullanılır.
Kontrendikasyonları
 İlacın etkin maddesine ya da yardımcı maddelerden herhangi birine karşı
aşırı duyarlılığı olanlar,
 Solunum depresyonu olanlar,
 Obstrüktif solunum yolu hastalığı olanlar için kontraendikedir.
Yan etkileri
Kaşıntı (yüz ve burunda), solunum depresyonu, çok az oranda bulantı,
kusma, hipotansiyon, kardiyovasküler değişiklikler yapabilir.
Dozu ve uygulanışı
Dozu 1-5 mcg/kg’dır. Çok yavaş (60 sn) verilmelidir. Çocuklarda da aynı
dozda kullanılır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
12
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Furosemid
Güçlü bir diüretik ajandır. Böbreklerde sodyum emilimini önleyerek su
atılımını sağlar.
Endikasyonları
Furosemid, güçlü bir
diüretiktir.






Akut ve kronik böbrek yetmezliği tedavisinde,
Ödem tedavisinde (kardiak, hepatik ve renal kaynaklı),
Hipertansiyonda,
İlaç zehirlenmelerinde (Zorunlu diürez amacıyla),
Karaciğer sirozuna bağlı asit ve ödemde,
Hiperkalsemi tedavisinde kullanılır.
Kontrendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerji (Sülfonamidlere), anüri, hipovelemi ve
elektrolit bozukluğu durumlarında kullanılmamalıdır.
Yan etkileri





Hipotansiyon,
Hipopotasemi,
Hipomagnezemi,
Metabolik alkaloz,
Hiperürisemidir.
Dozu ve uygulanışı
Başlangıç IV yolla 40 mg verilir, maksimum dozu 160 mg'dır.
Ketamin
Kortikal ve limbik sistem arasında elektrofizyolojik dissosiyasyon
sağladığından dissosiyatif ilaç olarak adlandırılır. Hasta sıklıkla gözleri açık
haldedir. Ancak trans şeklinde kalır ve dış uyaranları algılamaz, ağrı hissetmez.
Havayolu reflekslerinin korunması ve solunum baskılanması yapmaması nedeniyle
çocuk hastalarda güvenle kullanılabilir. Bu özelliğinden ötürü acil serviste
kullanılan diğer sedatiflerden farklıdır. İşlemsel sedasyon ve analjezi işlemlerinde
en önemli özelliği hem analjezi hem de amnezi yapan tek ilaç olmasıdır.
Endikasyonları
 Çocuklarda ve yetişkinlerdeki akut fraktür ya da eklem müdahaleleri, yanık
ve yara depritmanı ve pansumanı, büyük laserasyonların onarımı, geniş
abse insizyonu ve drenajı, ayrıca diğer ağrılı girişimlerde analjezi sağlamak
için,
 Çocuklarda tanı amaçlı işlemlerde hareket kontrolü ve intra oral
laserasyonların tamirinde,
 Bir miktar sempatomimetik etkisi nedeniyle hipotansif ve astımlı
hastalarda tercih edilir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
13
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Kontrendikasyonları
Kafa travmalı olgularda ve kafa içi basınç artışı oluşabilecek olgularda,
perforan göz yaralanmaları, etken maddeye karşı bilinen alerji kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Kardiyak outputda artış, taşikardi, tonik-klonik hareketler, görsel
halüsinasyonlar, bradikardi, diplopi, hipotansiyon, enjeksiyon yerinde ağrı,
nistagmus, anaflaksi, kardiyak aritmi, depresif öksürük refleksi, fasikülasyonlar,
hipersalivasyon, artmış metabolizma hızı, hipertoni, laringospazm, büyük dozlarda
ya da hızlı infüzyon ile solunum depresyonu veya apne görülebilir.
Dozu ve uygulanışı
Hızlı ve seri entübasyonda 1-2 mg/kg dozda IV yolla, 30-60 saniyede gidecek
şekilde yavaş yavaş verilir. Uygun analjezi ve sedasyonu sürdürmek için gerekirse
5-10 mg’lık ek dozlar uygulanabilir. Ketamin, IV olarak verildiğinde yaklaşık 30
saniyede bilinç kaybı ve analjezi oluşturur.
IM dozu, 2-4 mg/kg’dır ve etkisi tek bir injeksiyondan sonra 10 dakika
devam eder. IM İnjeksiyonu 3-4 dakikada cerrahi anestezi oluşturur ve bu etki 1230 dakika devam eder.
Çocuklarda IM uygulama tercih edilir ve doz 2-5 mg/kg’dır. Çocuklarda IV
kullanılacaksa önerilen doz, 1-1.5 mg/kg yavaş infüzyondur (30-60 sn). 3 aylık ve
daha küçük çocuklarda kullanılması kontrendikedir.
Lidokain
Antiaritmik ilaçlardandır. Na kanal blokeridir. Lokal anestezik etkilidir.
Endikasyonları
Lidokain, lokal
anestezik etkilidir.
 Defibrilasyon ve adrenaline yanıtsız VF veya nabızsız VT de,
 VT veya VF sonlandığında hipokalemi, myokardial iskemi veya belirgin sol
ventrikül disfonksiyonu gibi malign ventriküler aritmiler için risk faktörleri
olan hastalarda,
 Orijini bilinmeyen geniş kompleksli taşikardilerde kullanılır.
Kontrendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerji, Adams-Stokes ve Wolf-Parkinson-White
sendromlarında, sinoatrial, atrioventriküler ve intraventriküler bloklarında
kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Uyuşukluk, baş dönmesi, öfori, kulak çınlaması, bulanık veya çift görme,
tremorlar, kaslarda seğirmeler, kusma, bradikardi, hipotansiyon ve
kardiyovasküler kollaps (kardiyak arrestle sonuçlanabilir), hassasiyet
reaksiyonlarıdır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
14
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Dozu ve uygulanışı
Ventriküler taşikardi ya da ventriküler fibrilasyon tedavisinde 1-1.5 mg/kg
dozda IV bolus uygulandıktan sonra 2-4 mg/kg dozda idame tedavisine geçilir.
Metoprolol
Kardiyoselektif bir β bloker olmakla birlikte antihipertansiftir. Hipertansiyon,
angina pektorisin uzun süreli profilaksisi; supraventriküler ve ventriküler aritmileri
içeren kardiyak ritim bozukluklarında kullanılır.
Endikasyonları
 Hipertansiyonda,
 Angina pektorisde,
 Sol ventriküler sistolik fonksiyon bozukluğu ile birlikte görülen stabil
semptomatik kronik kalp yetmezliğinde,
 Miyokard enfarktüsünün akut döneminden sonra ani ölüm riski ve miyokard
enfarktüslerinin tekrarlanma riskinin önlenmesinde,
 Özellikle supraventriküler taşikardi dahil olmak üzere kalp ritim
bozukluklarında,
 Ventriküler ekstra-sistol ve atriyal fibrilasyonda ventriküler hızın
azaltılmasında,
 Migren proflaksisinde kullanılır.
Kontrendikasyonları
Midazolamın analjezik
etkisi olmadığı için acil
girişimlerde yanında
bir analjezikle birlikte
uygulanması
gereklidir.
Astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, kardiyojenik şok, hasta sinüs
sendromu, ikinci ya da üçüncü derece AV bloklar dekompanse kalp yetmezliği olan
hastalar (pulmoner ödem, hipoperfüzyon veya hipotansiyon), β reseptör
agonistleri ile sürekli ya da intermittent inotropik tedavi alan hastalarda,
semptomatik bradikardi de kontrendikedir.
Yan etkileri
Göğüs ağrısı, kilo artışı, uyku bozuklukları, parestezi, nefes darlığı,
bronkospazmdır.
Dozu ve uygulanışı
Parenteral formu 5 mg (1 ampul) 2-3 dakikada gidecek şekilde IV yolla yavaş
yavaş verilmelidir.
Midazolam
Midazolam kısa etkili bir benzodiazepin olarak sedatif, hipnotik, anksiyolitik,
amnestik, antikonvülzan ve kas gevşetici etkileri olduğu bilinen bir ilaçtır. Etki
süresi yaklaşık 30 dk’dır. Midazolamın analjezik etkisi olmadığı için acil girişimlerde
yanında bir analjezikle birlikte uygulanması gereklidir. Acil serviste sedasyon ve
analjezi uygulamalarında midazolamın tek başına ve fentanille birlikte kullanımı
güvenli ve etkindir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
15
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Endikasyonları
 Anestezi öncesi premedikasyon için,
 Hızlı seri entübasyonda,
 Lokal anestezi altında gerçekleştirilen diyagnostik veya cerrahi
girişimlerden önce bazal sedasyon oluşturmak için,
 Yoğun bakım ünitelerinde uzun süreli sedasyon oluşturmak için kullanılır.
Kontrendikasyonları
Hipersensitivite, akut alkol zehirlenmesi, myastenia gravis (sınırlı koşullarda
izin verilebilir) dar açılı glokom, şiddetli solunum depresyonu, depresif nevroz,
psikotik reaksiyonlar, şok (kardiyovasküler), emziren anne, santral sinir sistemi
depresyonu, solunum yetmezliği ve renal hastalıklarda kontendikedir.
Yan etkileri
Azalmış solunum hızı, apne, uyuşukluk, bulantı/kusma, öksürük, enjeksiyon
bölgesinde ağrı, baş ağrısı, sedasyon, hıçkırık, sayıklama, öfori, hipoksi,
hipotansiyon istemsiz hareketler, laringospazm, tremor, yoksunluk sendromu
görülebilir.
Dozu ve uygulanışı
Hızlı seri entübasyonda, 0.1-0.2 mg/kg dozda, IV olarak en az 30 saniyede
gidecek şekilde uygulanır. Gerekirse 3-5 dakikada bir tekrarlanabilir. Total doz 5-7
mg’a kadar çıkarılabilir. Yetişkinlerde 1 mg’lık dozlar halinde uygulanabilir. 6
yaşından küçük çocuklarda 0.05-0.1 mg/kg dozda kullanılır.
Naloksan
Narkotik anlajeziklerin antidotudur, uyuşturucu zehirlenmelerinde antidot
olarak kullanılmaktadır. Solunumun baskılanmasını önler, koma bulgularının
düzelmesini sağlar.
Endikasyonları
 Narkotik aşırı doz alımı veya şüphesinde,
 Nedeni belli olmayan koma halindeki hastalarda kullanılır.
Naloksan, narkotik
anlajeziklerin
antidotudur.
Kontrendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerji, alkol zehirlenmelerinde, Miyastenia
gravis, gebelik durumları veya şüphesi olanlarda kullanılmamalıdır.
Yan etkileri
Bulantı, kusma, terleme, taşikardi, hipertansiyon, aritmidir.
Dozu ve uygulanışı
2 mg IV yavaş puşe, erişkinde opiyat kullanımında maksimum dozu yoktur
her 5 dk. bir tekrarlanabilir. Pediatrik hastada 0.1 mg/kg IV yavaş, her 5’dk. bir
tekrarlanabilir (max:2 mg).
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
16
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
Salbutamol
Astımda selektif β2 bloker adrenoreseptör agonisti bir ilaçtır. Astımın
semptomatik belirtilerini azaltır.
Endikasyonları
 Akut şiddetli astım tedavisinde (status astmatikus) kullanılır.
Kontrendikasyonları
Etken maddeye karşı bilinen alerji, beta blokerler, MAO inhibitörleri, trisiklik
antidepresanlar diğer sempatomimetikleri kullanan hastalarda dikkatle
kullanmalıdır.
Yan etkileri
Tremor, baş ağrısı, taşikardi, aşırı duyarlılık reaksiyonlarıdır.
Dozu ve uygulanışı
Erişkinler ve çocuklarda nebules başlama dozu 2.5mg'dır (bir nebül) fakat bu
doz 5mg'a yükseltilebilir. Tedavi bir nebülizer ile günde 4 kez tekrarlanabilir. Çok
ağır havayolu tıkanmalarında yetişkinlere, günde 40mg'a kadar yüksek dozlar çok
sıkı medikal gözetim altında hastanede uygulanabilir. Nebules 2.5 mg
seyreltilmeden kullanılmak için hazırlanmıştır. Bununla birlikte ilacın uzun sürede
verilmesi istenirse (10 dakikadan fazla) enjeksiyonluk fizyolojik serum ile
seyreltilmesi gerekebilir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
17
Özet
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
• İlaçlar; hastalıklardan korunma, hastalıkları tedavi etme, tanı
koyma, hastalık semptomlarını azaltma gibi değişik amaçlarla
kullanılan maddelerdir.
•İlaçların etkili olabilmesi için düzenli ve doğru kullanılması
gerekmektedir. İlaçlar doğru kullanıldığında insan sağlığı ve
yaşamını tehdit eden olumsuzluklar önlenebilir. Ancak ilaçlar hatalı
kullanıldığında ölüme kadar varabilen istenmeyen durumlara neden
olabilmektedir.
•Acil servisler yoğun ilaç uygulamalarının yapıldığı birimlerdir. Acil
ünitelerinde beklenmeyen akut durumların tedavisi ve yaşamın
sürdürülmesi genellikle ilaç uygulamalarının başarısına bağlıdır.
•Ani gelişen ve hastanın yaşamını tehdit eden karmaşık durumlar,
çoğu zaman birden fazla ilacın aynı anda ve çok kısa sürede
uygulanmasını gerektirir.
•Acil servislerde sık kullanılan ilaçlar; Adenozin, Adrenalin,
Amiodaron, Atropin, Biperiden, Diazepam, Digoksin, Diltiazem,
Dopamin, Etomidat, Feniramin, Fenitoin, Fenobarbital, Fentanil,
Furosemid, Ketamin, Lidokain, Metoprolol, Midazolam, Naloksan,
Salbutamol'dur.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
18
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Adenozin aşağıdaki durumlardan hangisinde kullanılabilir?
a) Tanı konulamamış geniş kompleksli taşikardilerde
b) Subraventrilüler taşikardide
c) Atriyal fibrilasyonda
d) Atriyal flutterde
e) Atriyal ventriküler taşikardilerde
I. Anaflaktik şok ve şiddetli allerjik reaksiyonlarda kullanılır.
II. β-bloker, Ca antagonistleri ve diğer kardiyak depresanların aşırı dozlarına
bağlı hipotansiyonun tedavisinde kullanılır.
III. Kardiayak arrestte: Her 3-5 dk’da 1 mgr iv puşe (1:10.000)
IV. Anaflakside: 0,3 – 0,5 mg im (1:1000) ya da 0.01 mg / kg dozunda
kullanılır.
2. Adrenalinle ile ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
a) I, II ve III
b) I, II ve IV
c) I, III ve IV
d) II, III ve IV
e) I, II, III ve IV
3. Atropin aşağıdaki durumlardan hangisinde kullanılır?
a) Asistol, nabızsız elektriki aktivite ve hemodinamik bozukluğun olduğu
sinuzal, atrial veya nodal bradikardilerde
b) Aspirasyon proflaksisinde
c) Preanestezik medikasyonlar için
d) Tip II - 2. derece AV bloklarda
e) Nöromusküler blokun kaldırılmasında
4. Digoksin aşağıdaki durumlardan hangisinde kontrendike olur?
a) Atrial fibrilasyonlu WPW (wolf parkinson white) sendromlu hastalarda,
b) Etiyolojisi ve ciddiyet derecesi ne olursa olsun, kronik kalp yetmezliğinde,
c) Potansiyel ve gizli kalp yetmezliğinde,
d) Taşikardik disritmi (atriyum fibrilasyonu ve flateri, paroksismal taşikardi)
ile beraber olan belirgin veya latent kalp yetmezliğinde,
e) Çocuklarda kalp dekompansasyonunda,
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
19
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
I. Adrenalin ve noradrenalinin doğal öncülüdür.
II. Dopamin, sistolik basıncı artırır, diastolik basıncı değiştirmez veya hafifçe
artırabilir.
III. Normal dozlarda total periferik damar direncini etkilemez.
IV. Ventriküler taşiaritmisi olan hastalarında kullanılabilir.
5. Dopaminle ilgili olarak aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
a) I, II ve III
b) I, II ve IV
c) I, III ve IV
d) II, III ve IV
e) I, II, III ve IV
6. Fenitoin aşağıdaki durumlardan hangisi için kullanılır?
a) Epilepsi geçiren hastada
b) Hipotansiyonu olan hastada
c) Hipertansiyonu olan hastada
d) Nodal ritimli olan hastada
e) Hertürlü kalp bloğunda
7. Aşağıdakilerden hangisi Furosemid’in yanetkilerinden biri değildir?
a) Hipotansiyon
b) Hipopotasemi
c) Hipomagnezemi
d) Hiperürisemi
e) Metabolik asidoz
I. Kafa travmalı olgularda ve kafa içi basınç artışı oluşabilecek olgularda,
perforan göz yaralanmalarında kullanılmamalıdır.
II. Sedatize olan hasta sıklıkla gözleri açık halde ancak trans şeklinde kalır ve
dış uyaranları algılamaz, ağrı duymaz.
III. Hem analjezi hem de amnezi yapar.
IV. Migren proflaksisinde kullanılır.
8. Ketamin ile ilgili olarak yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
a) I ve II
b) III ve IV
c) I, II ve III
d) I, III ve IV
e) II, III ve IV
9. Metoprolol için aşağıdaki durumlardan hangisi kontraendikedir?
a) Hipertansiyonda
b) Angina pectorisde
c) Kalp yetmezliğinde
d) Astımda
e) Supraventriküler taşikardide
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
20
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
I. Ventriküler ve Supraventriküler Taşikardinin (SVT) tedavisinde kullanılan
en güçlü ilaçlardan biridir.
II. Hemodinamik olarak stabil hastalarda ventriküler ve supraventriküler
taşikardilerin tedavisinde kullanılabilir.
III. Hipotiroidi, hipertiroidi yapabilir.
IV. Ağır bradikardi, kalp bloğu ve asistoli yapabilir.
10.Amiodaron ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
a) I, II ve III
b) II, III ve IV
c) I, III ve IV
d) II ve III
e) I, II, III ve IV
Cevap Anahtarı
1.B, 2.E, 3.D, 4.A, 5.A, 6.A, 7.E, 8.C, 9.E, 10.E
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
21
Acil Serviste Bulundurulması Gereken İlaçlar
YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER
KAYNAKLAR
Ayrık C, Karcıoğlu Ö, Ünverir P. Ani kalp durmasında ileri kardiyovasküler yaşam
desteği ilaçlarının kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi.
2006; 20(2):125-133.
Demir Ö, Gidener S, Soner B C. Antidotlar Özel Sayısı-1, Türk Farmakoloji Derneği,
2013;5:13.
Esener Z. Sinir-kas iletimi ve kas gevşeticiler. Klinik Anestezi. İstanbul. Logos
Yayıncılık Tic. A.Ş. 2004; 151-180.
Farmadex Güncel İlaç Rehberi, 4. Baskı, 2013; 2299.
http://www.emedicine.medscape.com, 2013. Erişim tarihi: 11.06.2016
http://www.atuder.org.tr, 2013. Erişim tarihi: 11.06.2016
http://www.fda.gov, 2013. Erişim tarihi: 11.06.2016
http://www.saglik.gov.tr (ilaç prespektüsleri Sağlık Bakanlığı onay tarihi;
Metoprolol, 2011, 2012; Kalsiyum, 2012; Potasyum Klorür, 2012; Dopamin,
2012; Aminodarone, 2007).
Morgan GE, Mikhail MS, Murray MJ. Clinical Anesthesiology. Third edition, Lange
Medical Books. U.S.A. 2002; 1-15, 114-126, 178-198.
Kayhan Z. Klinik Anestezi, İstanbul, Logos Yayıncılık. 2004; 22-72.
Kıyan S. Acil serviste sedasyon ve analjezi. Türkiye Acil Tıp Dergisi.
2008;8(3):144151.
Martindale. The Complete Drug Reference. 35th Edition. The Pharm.Pres.
London. 2007.
McKeage K, Perry CM. Propofol. CNS Drugs, 2003;17(4): 235–72.
Medication Errors. Food and Drug Administration. 2010.
Vademecum Modern İlaç Rehberi, 35. Baskı, 2013; 2030.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
22
Download