İçindekiler
advertisement
İçindekiler BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ............................................................................... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar.................................................................... 1 Giriş................................................................................................................ 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri........................................................... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı.......................................................................... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı ............................................................................ 4 Hücrenin Bileşenleri ................................................................................... 4 Hücre Zarı (Hücre Membranı) ............................................................. 4 Mitokondri .............................................................................................. 6 Endoplazmik Retikulum (ER)............................................................... 8 Ribozom................................................................................................... 9 Golgi Aygıtı............................................................................................. 9 Lizozom.................................................................................................... 9 Peroksizom............................................................................................. 10 Proteazom............................................................................................... 10 Hücre Çekirdeği (Nükleus).................................................................. 11 Hücre Döngüsü .......................................................................................... 12 Önemli Hücresel Olaylar........................................................................... 13 Hücresel Transport (Hücresel Taşıma).................................................... 13 Küçük Moleküllerin Hücre Zarından Taşınması.............................. 13 Büyük (Makro) Moleküllerin ve Partiküllerin Hücre Zarından Taşınması...................................................................................................... 18 IV İçindekiler Hücre Zedelenmesi, Hücre Ölümü ve Hücresel Farklılaşmalar............................................................................. 19 Hücre Zedelenmesi Nedenleri............................................................. 19 Hücre Zedelenmesinin Mekanizmaları .................................................. 21 Hücre Zedelenmesinde Serbest Radikallerin Rolü................................ 24 Zedelenmeye Karşı Hücre İçi Yanıtlar..................................................... 25 Lizozomal Katabolizma (Parçalama).................................................. 25 Zedelenmeye Karşı Hücresel Adaptasyon.............................................. 26 Hücre Ölümü............................................................................................... 27 Fizyolojik Apoptoz..................................................................................... 28 Patolojik Apoptoz ................................................................................. 28 Hücresel Farklılaşmalar............................................................................. 29 Kaynaklar..................................................................................................... 31 Bölüm Iı Sıvı–Elektrolit Dengesi Ve Fizyolojisi.............................. 33 Giriş............................................................................................................... 33 Sıvı Elektrolit Dengesi................................................................................ 34 Vücut Sıvılarının Dağılımı......................................................................... 35 Sıvıların Hareketi........................................................................................ 36 Sıvı Elektrolit Dengesinin Düzenlenmesi................................................ 40 Susama..................................................................................................... 40 Böbrekler................................................................................................. 40 Renin-Anjiotensin-Aldosteron Sistemi............................................... 41 Aldosteron.............................................................................................. 41 Antidiüretik Hormon (Adh) .............................................................. 42 Atrial Natriüretik Peptid (Anp).......................................................... 42 Elektrolitlerin Düzenlenmesi.................................................................... 42 Katyonlar................................................................................................. 42 Anyonlar................................................................................................. 44 Sıvı Elektrolit Dengesini Etkileyen Değişiklikler................................... 44 Asit Baz Dengesi......................................................................................... 46 Kimyasal Düzenleme............................................................................ 47 Biyolojik Düzenleme............................................................................. 47 Fizyolojik Düzenleme............................................................................ 48 İçindekiler V Asit-Baz Dengesini Etkileyen Değişiklikler............................................ 48 Kaynaklar..................................................................................................... 49 bölüm Iıı Hematolojik Sistem Fizyolojisi............................................. 51 Giriş............................................................................................................... 51 Hematolojik Sistemin Yapısı ve Fonksiyonları....................................... 51 Lenfatik Sistem............................................................................................ 60 Demir Metabolizması................................................................................. 61 Normal Pıhtılaşma Mekanizması (Hemostazis) .................................... 62 Kan Grupları ............................................................................................... 65 Yaşlanmanın Hematolojik Sisteme Etkileri............................................. 66 Kaynaklar..................................................................................................... 67 BÖLÜM Iv kalp Ve Dolaşım Sisteminin Fizyolojisi............................ 69 Bir Pompa Olarak Kalp.............................................................................. 69 Kalp Kası................................................................................................. 71 Kalp Döngüsü (Siklusu)........................................................................ 73 Kalbin Çalışmasının Düzenlenmesi......................................................... 74 Kalp Sesleri.................................................................................................. 75 Kalbin Uyarı, İleti Sistemi ve Kalp Atımının Fizyolojisi....................... 76 Uyarı ve İletim Fazları........................................................................... 77 Normal Elektrokardiyogram..................................................................... 80 Derivasyonlar......................................................................................... 81 Bipolar Derivasyonlar........................................................................... 82 Ünipolar Derivasyonlar........................................................................ 83 Dolaşım Fizyolojisi...................................................................................... 84 Damarların Gerilebilme Özelliği......................................................... 86 Kan Akım Hızının Ayarlanması.......................................................... 87 Basınç, Akım, Hacim ve Direnç .......................................................... 88 Kan Basıncı.............................................................................................. 88 Lenfatik Dolaşım......................................................................................... 90 Yaşlanma ile Dolaşım Sisteminde Meydana Gelen Değişiklikler................................................................................ 92 Kaynaklar..................................................................................................... 93 VI İçindekiler BÖLÜM V Sinir Sistemi Fizyolojisi............................................................... 95 Giriş .............................................................................................................. 96 Sinir İletimi............................................................................................. 97 Merkezi Sinir Sistemi ..........................................................................100 Ventriküller ve Serebrospinal Sıvı (Beyin Omurilik Sıvısı-BOS)...............................................................103 Spinal Kord ..........................................................................................104 Üst ve Alt Motor Nöronlar.................................................................105 Periferik Sinir Sistemi .........................................................................107 Spinal Sinirler.......................................................................................107 Kraniyal Sinirler...................................................................................109 Otonom Sinir Sistemi..........................................................................111 Serebral Kan Dolaşımı.........................................................................112 Kafa İçi Basıncı.....................................................................................114 Kan-Beyin Bariyeri...............................................................................115 Beyinin Koruyucu Yapıları.................................................................115 Yaşlanma ile Birlikte Sinir Sisteminde Görülen Değişiklikler...............................................................................117 Kaynaklar...................................................................................................118 BÖLÜM VI Gözün Yapısı Ve Görme Fizyolojisİ ................................... 119 Giriş.............................................................................................................119 Gözün Eksternal (Dış) Yapıları ve Fonksiyonları...........................120 Göz Küresi............................................................................................121 Görme Olayı.........................................................................................123 Kırılma (Refraksiyon)..........................................................................123 Görme Alanı ........................................................................................125 Görme Yolları.......................................................................................125 Yaşlanma ile Birlikte Göz ve Görmede Oluşan Değişiklikler.................................................................................127 Kaynaklar...................................................................................................127 BÖLÜM Vıı Kulak Ve İşitme Fizyolojisi..................................................... 129 Giriş.............................................................................................................129 İçindekiler VII Dış Kulak...............................................................................................130 Orta Kulak.............................................................................................131 İç Kulak..................................................................................................132 Yaşlanma ile Birlikte İşitme Fonksiyonunda Görülen Değişiklikler..................................................133 Kaynaklar...................................................................................................133 bölüm Vııı Solunum Sisteminin Fizyolojisi......................................... 135 Giriş.............................................................................................................135 İletici Solunum Yolları .......................................................................138 Solunumun Kontrolü..........................................................................146 Solunumun Sisteminin Savunma Mekanizmaları..........................150 Akciğer Hacim ve Kapasiteleri .........................................................152 Yaşlanma ile Birlikte Solunum Sisteminde Görülen Değişiklikler...........................................................154 Kaynaklar ..................................................................................................155 bölüm Ix Endokrin Sistem Fizyolojisi.................................................. 157 Giriş.............................................................................................................157 Endokrin Sistemin Yapısı ve Fonksiyonları..........................................158 Bezler.....................................................................................................158 Hormonlar............................................................................................159 Sınıflamalar ve Fonksiyonları.......................................................159 Hormonların Taşınması.................................................................161 Hedef Doku ve Reseptörler...........................................................161 Steroid Hormon Reseptörleri.................................................162 Protein Hormon Reseptörleri................................................162 Hormon Salınımının Düzenlenmesi............................................162 Basit Geribildirim....................................................................162 Kompleks Geribildirim...........................................................163 Sinir Sistemi Kontrolü.............................................................163 Döngüsel Değişimler...............................................................163 Bezler..........................................................................................................164 Adrenal Korteks..............................................................................170 VIII İçindekiler Yaşlanmanın Endokrin Sistem Üzerine Etkisi......................................174 Kaynaklar...................................................................................................178 BÖLÜM X Sİndİrİm Sİstemİnİn Fİzyolojİsİ........................................... 179 Sindirim Sisteminin Yapı ve Fonksiyonları ....................................179 Eliminasyon (Boşaltım) ......................................................................188 Karaciğer, Safra Kanalı ve Pankreas.................................................190 Sindirim Sisteminde Yaşlanma ile Birlikte Görülen Değişiklikler.....194 Kaynaklar ..................................................................................................194 bölüm XI Ürİner Sİstemİn Fİzyolojİsİ.................................................... 197 Giriş.............................................................................................................197 Böbreklerin Anatomisi........................................................................199 Böbreklerin Fonksiyonu......................................................................202 İdrar Nasıl Oluşur................................................................................202 İdrar Nelerden Oluşur?.......................................................................204 İdrar Konsantrasyonu /Yoğunluğu..................................................205 Böbreklerin Endokrin Görevi.............................................................205 Böbrek Fonksiyonlarında Yaşa Bağlı Gelişen Değişiklikler..............206 İşemenin Nöral Koordinasyonu........................................................207 İdrar Yapma..........................................................................................208 İşemeyi Etkileyen Faktörler................................................................209 İşemede Yaşa Bağlı Faktörler ............................................................210 Kaynaklar...................................................................................................212 BÖLÜM XII ÜREME SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ ........................................................ 213 Kadın ve Erkek Üreme Sisteminin Yapısı.............................................213 Üreme Yapı ve Sürecinin Embriyonik Gelişimi..............................214 Erkek Üreme Sistemi................................................................................217 Erkek İç Üreme Organları...................................................................217 Erkekte Testosteronun İşlevleri.........................................................218 Eksternal Genital Organlar.................................................................220 İçindekiler IX Kadın Üreme Sistemi................................................................................220 Kadın Dış Üreme Organları...............................................................221 Kadın İç Üreme Organları..................................................................223 Kemik Pelvis..............................................................................................234 Kadın Üreme Siklusu (Menstrual Siklus)..............................................238 Menstrual Siklus Hormonları............................................................239 Üreme Sisteminde Yaşlanmanın Etkileri...............................................249 Kaynaklar...................................................................................................250 bölüm XIII FETUSUN VE YenidoğaNIN FİZYOLOJİSİ................................ 253 Solunum Sistemi Adaptasyonu..............................................................254 Solunum Fonksiyonu Destekleyen İntrauterin Faktörler..............254 Fetal Akciğer Gelişimi.........................................................................254 Fetal Solunum Hareketleri..................................................................255 Mekanik Olaylar..................................................................................255 Kardiyopulmoner Fizyoloji (Kalp-Akciğer Fizyolojisi) ................256 Oksijenin Taşınması............................................................................257 Yenidoğan Solunumunun Özellikleri...............................................257 Kardiyovasküler Adaptasyon.................................................................258 Fetal Dolaşımdan Yenidoğan Dolaşımına Geçiş Fizyolojisi..........258 Kardiyak Fonksiyonun Özellikleri....................................................259 Hematopoetik (Kan Dolaşımındaki) Adaptasyon...............................261 Isının Düzenlenmesi (Termoregülasyon)..............................................262 Isı Üretimi (Termogenezis).................................................................264 Hepatik Adaptasyon................................................................................265 Demir Depolanması ve Kırmızı Kan Hücresi Üretimi...................266 Emzirme Sarılığı ve Anne Sütü Sarılığı............................................269 Koagülasyon.........................................................................................270 Gastrointestinal Adaptasyon...................................................................271 Üriner Adaptasyon...................................................................................273 Yenidoğan Üriner Fonksiyonunun Özellikleri................................273 İmmünolojik Adaptasyon........................................................................274 Nörolojik ve Duyusal/Algısal Fonksiyonlar........................................275 Yenidoğanın Duyularının Değerlendirilmesi..................................276 Kaynaklar...................................................................................................277
