Ö Z E T

ÖZET
Bir ekonomide makro ekonomik istikrarın sağlanması, en önemli iktisat
politikası amaçlarından biri olarak görülmektedir. Ekonomik istikrar politikaları,
uygulamada özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik istikrar programları
şeklinde ele alınmaktadır. Ortodoks, heterodoks ve IMF tipi istikrar programları
olarak bilinen bu programlar, belirli bir süre içinde çeşitli iktisadi araçların ekonomik
konjonktüre uygun şekilde bir bütünlük içinde uygulanmasını temel almaktadır.
Böylece
ekonomik
istikrarsızlığın
azaltılması
ya
da
ekonomik
istikrarın
sürdürülebilirliği hedeflenmektedir.
Klasik iktisat okulundan günümüze değin ekonomik istikrarın sağlanması ile
ilgili
teorik
yaklaşımlar
konuyu,
devlet
müdahalesi-serbest
piyasa
mantığı
çerçevesinde incelemişlerdir. Çağdaş iktisadi düşünce okullarından Virginia Politik
İktisat okulunun önerisi olan Anayasal iktisat teorisi, serbest piyasa düzenini
benimseyen ve bu düzenin sağlanabilirliğinin koşullarının anayasal düzeyde
belirlenmesi gerektiğini savunan bir yaklaşımdır. Anayasal iktisat, özellikle yurt içi
istikrarın bozulmasının başlıca nedeni olarak ekonomiye aşırı devlet müdahalesini
görmekte, bu nedenle devletin ekonomik alandaki yetkilerinin azaltılmasının ve
anayasal
kurallar
ile
sınırlandırılmasının
yurt
içi
istikrarın
oluşumunu
kolaylaştıracağını savunmaktadır.
Türkiye ekonomisi son on yıldır ciddi ekonomik krizler ile karşı karşıya
kalmıştır. Bu krizler ile mücadelede uygulanan istikrar programları ise beklenen
hedeflere ulaşmayı sağlayamamış, ekonomik istikrarsızlık problemi için güvenilir ve
süreklilik taşıyan çözümler üretememiştir. Bu çalışmada öncelikle Türkiye’de
yaşanan ekonomik istikrarsızlıklar VAR modeli yardımıyla incelenmiş, krizlerin yol
açtığı ekonomik istikrarsızlıkların nedenleri ve bu istikrarsızlıklar ile mücadele
politikaları
değerlendirilmiştir.
uygulanabilirliği,
test
edilmek
Daha
sonra
istenmiştir.
Anayasal
Bu
amaçla
iktisat
yaklaşımının
milletvekillerinin
ve
akademisyenlerin görüşlerini temel alan bir anket düzenlenmiş ve bu anketin
sonuçlarına göre yaklaşımın Türkiye ekonomisi açısından uygulanabilirliği ile ilgili
değerlendirmeler yapılarak çalışma tamamlanmıştır.
VI
ABSTRACT
Maintaining macro economic stabilization in an economy is determined to be
one of the most important economic policy aims. Especially in developing countries
economic stabilization policies are used in the form of economic stabilization
programs classified as orthodox, heterodoks and IMF programs aiming at
maintaining macro economic stability by using various economic policy tools
according to changes in economic conjuncture during a specific period.
Since The Classical Economics, many schools of thoughts have determined
economic stabilization with respect to public intervention versus free enterprise or
visa versa. Constitutional economics adopts free enterprise as an economic order
and suggests that the properties and applications of this order should be determined
by constitutional rules. According to Constitutional economics one of the most
important reasons of economic instability is excessive public intervention to
economy. So limiting the roles of government in economy with constitutional rules is
necessary to facilitate maintaining economic stabilization.
Turkish economy has been facing serious economic crisis during the last ten
years. Stabilization programs used in struggling with these crisis have not achieved
successful results so credible and sustainable solutions for economic instability
problem. In this context first of all, the effects of economic instability in Turkish
economy is measured by using VAR analysis, reasons of instability and stabilization
programs used in removing this instability are explained. Then it is tested whether
Constitutional economics can be used in solving economic instability problem in
Turkey by using a behavioral approach. With this aim a questionnaire measuring
behavioral dimension of the concept is applied to parliaments and universities.
According to the results of this questionnaire the possibility of using the economic
suggestions of Constitutional economics in solving economic instability problem in
Turkey is evaluated.
VII
İÇİNDEKİLER
YEMİN METNİ.........................................................................................................II
TUTANAK ..............................................................................................................III
TEZ VERİ FORMU ................................................................................................ IV
ÖNSÖZ .................................................................................................................. V
ÖZET..................................................................................................................... VI
ABSTRACT .......................................................................................................... VII
İÇİNDEKİLER...................................................................................................... VIII
KISALTMALAR ................................................................................................... XIV
TABLOLAR LİSTESİ ........................................................................................... XVI
ŞEKİLLER LİSTESİ........................................................................................... XVIII
EKLER LİSTESİ .................................................................................................. XIX
GİRİŞ......................................................................................................................1
BİRİNCİ BÖLÜM
EKONOMİK İSTİKRARIN TEORİK ÇERÇEVESİ
1.1. EKONOMİK İSTİKRAR KAVRAMI VE EKONOMİK İSTİKRAR TÜRLERİ
........................................................................Error! Bookmark not defined.
1.1.1.Ekonomik İstikrarın Tanımı ve Önemi.........Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Ekonomik İstikrar Türleri ............................Error! Bookmark not defined.
1.1.2.1.İç İstikrar ...............................................Error! Bookmark not defined.
1.1.2.2. Dış İstikrar .........................................................................................11
1.2. EKONOMİK İSTİKRAR KONUSUNDA TEORİK YAKLAŞIMLAR ............Error!
Bookmark not defined.
1.2.1. Klasik Okulun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar Error! Bookmark
not defined.
1.2.1.1. Klasik Okulun Varsayımları .................Error! Bookmark not defined.
1.2.1.2. Klasik Okulda Ekonomik İstikrara İlişkin Görüşler .... Error! Bookmark
not defined.
1.2.1.2.1. Emek Piyasası ve Ekonomik İstikrar ............Error! Bookmark not
defined.
1.2.1.2.2. Mal Piyasası ve Ekonomik İstikrar.Error! Bookmark not defined.
VIII
1.2.1.2.3. Fiyatlar Genel Seviyesi ve Ekonomik İstikrarError! Bookmark not
defined.
1.2.1.2.4. Toplam Arz-Toplam Talep ve Ekonomik İstikrar Error! Bookmark
not defined.
1.2.2. Keynesyen Okulun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar ...........Error!
Bookmark not defined.
1.2.2.1. Keynesyen Okulun Varsayımları .........Error! Bookmark not defined.
1.2.2.2. Keynesyen Okulda Ekonomik İstikrara İlişkin Görüşler ...............Error!
Bookmark not defined.
1.2.2.2.1. Mal Piyasası ve Ekonomik İstikrar.Error! Bookmark not defined.
1.2.2.2.2. Para Piyasası ve Ekonomik İstikrar..............Error! Bookmark not
defined.
1.2.2.2.3. Emek Piyasası ve Ekonomik İstikrar ............Error! Bookmark not
defined.
1.2.3. Avusturya İktisat Okulunun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar
Error! Bookmark not defined.
1.2.3.1. Avusturya İktisat Okulu’nun Temel Varsayımları ..... Error! Bookmark
not defined.
1.2.3.2. Avusturya İktisat Okulu’nda Ekonomik İstikrara İlişkin Görüşler..Error!
Bookmark not defined.
1.2.3.2.1. Piyasa Süreci ve Ekonomik İstikrarError! Bookmark not defined.
1.2.3.2.2. Fiyatlar Genel Düzeyi ve Ekonomik İstikrar..Error! Bookmark not
defined.
1.2.4. Chicago Okulunun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar............Error!
Bookmark not defined.
1.2.4.1. Parasalcı Okul’un Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar .......Error!
Bookmark not defined.
1.2.4.1.1. Parasalcı Okulun Temel Varsayımları..........Error! Bookmark not
defined.
1.2.4.1.2. Parasalcı Okul’da Ekonomik İstikrara İlişkin Görüşler ...........Error!
Bookmark not defined.
1.2.4.1.2.1. Para Piyasası ve Ekonomik İstikrar........Error! Bookmark not
defined.
IX
1.2.4.1.2.2. Emek Piyasası ve Ekonomik İstikrar ......Error! Bookmark not
defined.
1.2.4.2. Rasyonel Beklentiler Okulunun Temel Varsayımları ve Ekonomik
İstikrar .................................................Error! Bookmark not defined.
1.2.4.2.1. Rasyonel Beklentiler Okulu’nun Temel Varsayımları ............Error!
Bookmark not defined.
1.2.4.2.2. Rasyonel Beklentiler Okulu’nda Ekonomik İstikrara İlişkin
Görüşler..........................................Error! Bookmark not defined.
1.2.5. Arz Yönlü İktisat Okulu’nun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar
Error! Bookmark not defined.
1.2.5.1. Arz Yönlü İktisat Okulu’nun Temel Varsayımları Error! Bookmark not
defined.
1.2.5.2. Arz Yönlü İktisat Okulu’nda Ekonomik İstikrara İlişkin Görüşler ..Error!
Bookmark not defined.
1.2.5.2.1. Harcama Politikası ve Ekonomik İstikrar ......Error! Bookmark not
defined.
1.2.5.2.2. Vergi Politikası ve Ekonomik İstikrar ............Error! Bookmark not
defined.
1.2.6. Freiburg İktisat Okulu’nun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar Error!
Bookmark not defined.
1.2.6.1. Freiburg Okulu’nun Temel Varsayımları .............Error! Bookmark not
defined.
1.2.6.2. Freiburg Okulu’nda Ekonomik Düzen Kavramı ve Ekonomik İstikrar
............................................................Error! Bookmark not defined.
1.2.6.2.1. Ekonomik Düzen Türleri ve Ekonomik İstikrar.... Error! Bookmark
not defined.
1.2.6.2.2. Eucken’in İlkeleri ve Ekonomik İstikrar .........Error! Bookmark not
defined.
1.2.6.2.3. Sosyal Piyasa Ekonomisi ve Ekonomik İstikrar.. Error! Bookmark
not defined.
1.2.7. Kurumcu İktisat Okulu’nun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrarError!
Bookmark not defined.
1.2.7.1. Kurumcu İktisat Okulu’nun Temel Varsayımları..Error! Bookmark not
defined.
X
1.2.7.2. Kurumcu İktisat Okulu’nda Ekonomik İstikrara İlişkin Görüşler ...Error!
Bookmark not defined.
1.2.8. Virginia İktisat Okulu’nun Temel Varsayımları ve Ekonomik İstikrar..Error!
Bookmark not defined.
İKİNCİ BÖLÜM
EKONOMİK İSTİKRAR POLİTİKASI VE GELİŞMEKTE OLAN
ÜLKELERDE UYGULANAN EKONOMİK İSTİKRAR POLİTİKALARI
2.1. EKONOMİK İSTİKRAR POLİTİKASI................Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Ekonomik İstikrar Politikasının Tanımı ve İçeriği ......Error! Bookmark not
defined.
2.1.2. Ekonomik İstikrar Politikasının Amaçları ve Araçları.Error! Bookmark not
defined.
2.1.2.1. Ekonomik İstikrar Politikasının Amaçları.............Error! Bookmark not
defined.
2.1.2.1.1. Fiyat İstikrarını Sağlama ve Koruma Amacı .Error! Bookmark not
defined.
2.1.2.1.2. Tam İstihdamı Sağlama Amacı .....Error! Bookmark not defined.
2.1.2.2. Ekonomik İstikrar Politikasının AraçlarıError! Bookmark not defined.
2.1.2.2.1. Dolaysız İstikrar Politikası Araçları Error! Bookmark not defined.
2.1.2.2.2. Dolaylı İstikrar Politikası Araçları...Error! Bookmark not defined.
2.1.2.2.2.1. Ekonomik İstikrar Politikası Aracı Olarak Para Politikası Error!
Bookmark not defined.
2.1.2.2.2.2. Ekonomik İstikrar Politikası Aracı Olarak Maliye Politikası
...................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE İSTİKRAR POLİTİKALARI ..............Error!
Bookmark not defined.
2.2.1. Gelişmekte Olan Ülkelerde Ekonomik İstikrarın Sağlanamamasının
Nedenleri....................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.1. Ekonomik İstikrarsızlığın Nedeni Olarak Hiper enflasyon............Error!
Bookmark not defined.
XI
2.2.1.2. Ekonomik İstikrarsızlığın Nedeni Olarak Kronik Enflasyon..........Error!
Bookmark not defined.
2.2.2. Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanan İstikrar Programları ..............Error!
Bookmark not defined.
2.2.2.1. Ortodoks İstikrar Programları ..............Error! Bookmark not defined.
2.2.2.2. Heterodoks İstikrar Programları...........Error! Bookmark not defined.
2.2.2.3. Çapa Politikası.....................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2.3.1 Ortodoks İstikrar Programlarında Nominal Çapa UygulamasıError!
Bookmark not defined.
2.2.2.3.1.1. Döviz Kuruna Dayalı İstikrar Programı...Error! Bookmark not
defined.
2.2.2.3.1.2. Paraya Dayalı İstikrar Programları .........Error! Bookmark not
defined.
2.2.2.3.2. Heterodoks İstikrar Programlarnda Nominal Çapa Uygulaması
........................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2.4. IMF Tipi İstikrar Programları ................Error! Bookmark not defined.
2.3. BAZI GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE UYGULANAN İSTİKRAR
PROGRAMLARI .............................................Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Latin Amerika Ülkeleri ................................Error! Bookmark not defined.
2.3.1.1. Şili........................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.1.2. Arjantin ................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.1.3. Brezilya................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.1.4. Meksika ...............................................Error! Bookmark not defined.
2.3.2. İsrail ...........................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Asya Ülkeleri (Asya Krizini Yaşayan Ülkeler)............Error! Bookmark not
defined.
2.3.3.1. Asya Ülkelerinin İstikrarsızlık Nedenleri..............Error! Bookmark not
defined.
2.3.3.2. Asya Ülkelerinde Uygulanan İstikrar Programları ..... Error! Bookmark
not defined.
2.3.4. Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanan İstikrar Programlarının
Değerlendirilmesi .......................................Error! Bookmark not defined.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
XII
ANAYASAL İKTİSAT TEORİSİ VE EKONOMİK İSTİKRAR
3.1. ANAYASAL İKTİSAT TEORİSİ ........................Error! Bookmark not defined.
3.2. EKONOMİK ANAYASA VE EKONOMİK İSTİKRAR .......Error! Bookmark not
defined.
3.2.1. Yurt İçi İstikrarın Sağlanması ve Ekonomik AnayasaError! Bookmark not
defined.
3.2.1.1 Ekonomik Anayasanın Maliye Politikası ile İlgili Önerileri ve Ekonomik
İstikrar .................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.1.1. Devletin Harcama Yapma Yetkisinin Sınırlandırılması ve
Ekonomik İstikrar ............................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.1.2. Devletin Vergilendirme Yetkisinin Sınırlandırılması ve Ekonomik
İstikrar.............................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2. Ekonomik Anayasanın Para Politikası İle İlgili Önerileri ve Ekonomik
İstikrar .................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2.1. Miktar Kuralına İlişkin Parasal Anayasa Önerileri .................Error!
Bookmark not defined.
3.2.1.2.1.1. Friedman’ın Önerisi (Friedman Kuralı)...Error! Bookmark not
defined.
3.2.1.2.1.2. Leijonhufvud’un Önerisi...........Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2.1.3. Bernholz’un Önerisi.................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2.1.4. Hayek’in Önerisi ......................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2.2. Fiyat Kuralına İlişkin Parasal Anayasa Önerileri Error! Bookmark
not defined.
3.2.1.2.2.1. Taylor’un Önerisi (Taylor Kuralı) ............Error! Bookmark not
defined.
3.2.1.2.2.2. Fisher ve Simons Önerisi (Endeksleme Kuralı) ..............Error!
Bookmark not defined.
3.2.1.2.2.3. Enflasyon Hedeflemesi Kuralı .Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2.3. Anayasal İktisadın Parasal Anayasa Önerisi (Brennan ve
Buchanan Önerisi)..........................Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Dış İstikrarın Sağlanması ve Ekonomik Anayasa .....Error! Bookmark not
defined.
XIII
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE'DE EKONOMİK İSTİKRAR VE
ANAYASAL İKTİSAT YAKLAŞIMININ UYGULANABİLİRLİĞİ
4.1. TÜRKİYE’DE EKONOMİK İSTİKRAR ..............Error! Bookmark not defined.
4.1.1. 1980 Öncesi Dönemde Ekonomik İstikrar..Error! Bookmark not defined.
4.1.2. 1980 Sonrası Dönemde Ekonomik İstikrar Error! Bookmark not defined.
4.1.2.1. 1980 İstikrar Programı .........................Error! Bookmark not defined.
4.1.2.2. 1994 İstikrar Programı .........................Error! Bookmark not defined.
4.1.2.3. 1999 İstikrar Programı .........................Error! Bookmark not defined.
4.1.2.4. 2001 Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı (GEGP)..... Error! Bookmark
not defined.
4.1.2.5. 16 Kasım 2002 Acil Eylem Planı ve 3 Mart 2003 Ekonomik İstikrar
Programı .............................................Error! Bookmark not defined.
4.1.3. Araştırma Döneminde (1970-2003) Uygulanan Ekonomik İstikrar
Programları ve Bir Değerlendirme..............Error! Bookmark not defined.
4.1.4. Türkiye’de İstikrar Programları ve Analitik Bulgulara İlişkin Uygulama
Error! Bookmark not defined.
4.1.4.1. Uygulamalı Analizlerin Yöntemi (Vektör Otoregressif Modeller)..Error!
Bookmark not defined.
4.1.4.2. Veri Seti ...............................................Error! Bookmark not defined.
4.1.4.3. Verilerin Zaman Serisi Özellikleri.........Error! Bookmark not defined.
4.1.4.3.1. Birim Kök Testi ..............................Error! Bookmark not defined.
4.1.4.3.2. Koentegrasyon Testi .....................Error! Bookmark not defined.
4.1.4.4. Modelin Tahmini ve Parametrelerin Analizi ........Error! Bookmark not
defined.
4.1.4.4.1. VAR Modelinin Tahmini.................Error! Bookmark not defined.
4.1.4.4.2. İstikrar Değişkenleri ve Etki-Tepki Analizi ....Error! Bookmark not
defined.
4.1.4.4.3. İstikrar Değişkenleri ve Varyans Ayrıştırması..... Error! Bookmark
not defined.
4.2. TÜRKİYE’DE İSTİKRAR ARAYIŞLARI VE ANAYASAL İKTİSAT............Error!
Bookmark not defined.
XIV
4.2.1. Türkiye’de Anayasal İktisadn Uygulanablirlğine İlşkin Hukuki Yaklaşım
Error! Bookmark not defined.
4.2.1.1. 1982 Anayasası’nın Siyasi Hak ve Ödevler Bölümünde Yer Alan 73.
Madde ve Anayasal İktisadın Eleştirileri.............Error! Bookmark not
defined.
4.2.1.2. 1982 Anayasası’nın Mali Hükümler Bölümünde Yer Alan 161-165.
Maddeler ve Anayasal İktisat’ın Eleştirileri .........Error! Bookmark not
defined.
4.2.1.3. 1982 Anayasası’nın Ekonomik Hükümler Bölümü’ndeki 166-173.
Maddeler ile 126-127.Maddeler ve Anayasal İktisadn Eleştrileri.Error!
Bookmark not defined.
4.2.2. Türkiye’de Anayasal İktisadın Uygulanabilirliğine İlişkin Davranışsal
Yaklaşım ....................................................Error! Bookmark not defined.
4.2.2.1. Anket Çalışmasının Amacı ..................Error! Bookmark not defined.
4.2.2.2. Anket Çalışmasının Kapsamı (Örneklemin Tanımı) . Error! Bookmark
not defined.
4.2.2.3. Anket Çalışması Teknikleri ..................Error! Bookmark not defined.
4.2.2.3.1. Anket Formu..................................Error! Bookmark not defined.
4.2.2.3.2. Verilerin Analiz Teknikleri ..............Error! Bookmark not defined.
4.2.2.4. Davranışsal Bulgular ve Saha Göstergelerinin Analizi ................Error!
Bookmark not defined.
4.2.2.4.1. İstikrarsızlığa İlişkin Verilerin Analizi ............Error! Bookmark not
defined.
4.2.2.4.1.1. İstikrarsızlıkla İlgili İfadelerin Algı Düzeylerine İlişkin
Bulgular ......................................................Error! Bookmark not defined.
4.2.2.4.1.2. İstikrarsızlıkla İlgili Regresyon Analizleri Error! Bookmark not
defined.
4.2.2.4.1.3. İstikrarsızlığın Nedenlerine İlişkin Faktör Analizi.............Error!
Bookmark not defined.
4.2.2.4.2. Anayasal İktisatın Uygulanabilirliğine İlişkin Verilerin Analizi Error!
Bookmark not defined.
XV
4.2.2.4.2.1. Anayasal İktisat Önerileri ile ilgili İfadelerin Algı Düzeylerine
İlişkin Bulgular ............................................Error! Bookmark not defined.
4.2.2.4.2.2. Anayasal İktisatla İlgili Regresyon Analizleri Error! Bookmark
not defined.
SONUÇ ....................................................................................................328
KAYNAKÇA ............................................................................................343
EK-1.........................................................................................................368
XVI
KISALTMALAR
ABD
:Amerika Birleşik Devletleri
ADF
Augmented Dickey Fuller
AKP
Adalet ve Kalkınma Partisi
AR-GE
Araştırma-Geliştirme
bkz.
Bakınız
CAMEL
Capital, Assets, Manegement, Earnings,
Liabilities
CHP
Cumhuriyet Halk Partisi
DF
Dickey Fuller
DİE
Devlet İstatistik Enstitüsü
DP
Dickey Pantula
DPT
Devlet Planlama Teşkilatı
Ed.
Editör
ERBS
Exchange Rate Based Stabilization
FBE
Finansal Baskı Endeksi
GAP
Güneydoğu Anadolu Projesi
GB
Gümrük Birliği
GEGP
Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı
GOÜ
Gelişmekte Olan Ülkeler
GSMH
Gayri Safi Milli Hasıla
IMF
International Monetary Fund
İİBF
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
KİT
Kamu İktisadi Teşebbüsleri
KKBG
Kamu Kesimi Borçlanma Gereği
KKFA
Kamu Kesimi Finansman Açığı
LSD
Least Significant Difference
MB
Merkez Bankası
MBS
Money Based Stabilization
MG
Milli Gelir
PP
Phillips Perron
ss.
Sayfalar
TBB
Türkiye Bankalar Birliği
XVII
TBMM
Türkiye Büyük Millet Meclisi
TC
Türkiye Cumhuriyeti
TCMB
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası
TEFE
Toptan Eşya Fiyat Endeksi
TİSK
Türkiye İşçi Sendikaları Kurumu
TL
Türk Lirası
TÜFE
Tüketici Fiyat Endeksi
VAR
Vector Autoregression
vb.
Ve benzeri
VEC
Vector Error Correction
yy.
Yüzyıl
XVIII
TABLOLAR LİSTESİ
Tablo 1: Gelişmekte Olan Ülkelerin Uyguladıkları İstikrar Programları ..............Error!
Bookmark not defined.
Tablo 2: Ekonomik Anayasada Devletin ve Bireylerin Yeri........Error! Bookmark not
defined.
Tablo 3: Ekonomik Anayasanın Kapsamı...................Error! Bookmark not defined.
Tablo 4: Devletin Vergilendirme Yetkisinin Anayasal Düzeyde Sınırlandırılmasında
Kullanılan Kriterler ......................................Error! Bookmark not defined.
Tablo 5: Parasal İstikrar ve Parasal Anayasa Önerileri .............Error! Bookmark not
defined.
Tablo 6: 1970-80 Döneminde Konsolide Bütçe Harcamalarının ve Gelirlerinin
Gerçekleşmeleri (yıllık) ve GSMH İçindeki Payları ....Error! Bookmark not
defined.
Tablo 7: 1980-90 Döneminde Konsolide Bütçe Harcamalarının ve Gelirlerinin
Gerçekleşmeleri (yıllık) ve GSMH İçindeki Payları ....Error! Bookmark not
defined.
Tablo 8: 1991-93 Döneminde Konsolide Bütçe Harcamalarının ve Gelirlerinin
Gerçekleşmeleri (yıllık) ve GSMH İçindeki Payları ....Error! Bookmark not
defined.
Tablo 9: 1994-95 Döneminde Konsolide Bütçe Harcamalarının ve Gelirlerinin
Gerçekleşmeleri (yıllık) ve GSMH İçindeki Payları ....Error! Bookmark not
defined.
Tablo 10: 1996-2000 Döneminde Konsolide Bütçe Harcamalarının ve Gelirlerinin
Gerçekleşmeleri (yıllık) ve GSMH İçindeki Payları ....Error! Bookmark not
defined.
Tablo 11: Kamu Sektörü Konsolide Bütçesinde Gerçekleşmeler .... Error! Bookmark
not defined.
Tablo 12: Seçilmiş Bilanço Kalemlerinde Yabancı Para Cinsinden Büyüklüklerin
Payı (%) ......................................................Error! Bookmark not defined.
Tablo 13: Temel Ekonomik Birimlerin Döviz Pozisyonları (Milyon Dolar)...........Error!
Bookmark not defined.
Tablo 14: Temel Ekonomik Birimlerin Dış Borçları (Milyon Dolar)... Error! Bookmark
not defined.
XIX
Tablo 15: GEGP (Mayıs 2001) ve Niyet Mektubu (Ocak 2002) Makro Ekonomik
Hedefler ......................................................Error! Bookmark not defined.
Tablo 16: 1999 IMF Planı’nın Dönemleri İtibariyle Hedef-Gerçekleşme Oranları
....................................................................Error! Bookmark not defined.
Tablo 17: 2002 Konsolide Bütçesinde Gerçekleşmeler (Katrilyon TL) ...............Error!
Bookmark not defined.
Tablo 18: Türkiye’de Uygulanan İstikrar Programlarının Değerlendirilmesi .......Error!
Bookmark not defined.
Tablo 19: Perron Additive Outlier Testi Sonuçları ......Error! Bookmark not defined.
Tablo 20: Dickey Pantula Testi Sonuçları...................Error! Bookmark not defined.
Tablo 21: Johansen Koentegrasyon Testi (Eigenvalue)............Error! Bookmark not
defined.
Tablo 22: Johansen Koentegrasyon Testi (Trace) .....Error! Bookmark not defined.
Tablo 23: VAR Modeli Test Sonuçları ........................Error! Bookmark not defined.
Tablo 24: Anket Çalışmasının Örneklemine İlişkin Özellikler Tablosu ...............Error!
Bookmark not defined.
Tablo 25: Anket Formunun Güvenilirlilik Analizi .........Error! Bookmark not defined.
Tablo 26: Tüm Gruplara Göre İstikrarsızlıkla İlgili İfadelerin Ortalamaları..........Error!
Bookmark not defined.
Tablo 27: Milletvekilleri Grubunun Demografik Özelliklerine Göre İstikrarsızlıkla İlgili
İfadelerin Ortalamaları (N: 92) ....................Error! Bookmark not defined.
Tablo 28: Akademisyenler Grubunun Akademik Unvana Göre İstikrarsızlıkla İlgili
İfadelerin Ortalamaları (N: 219) ..................Error! Bookmark not defined.
Tablo 29: Akademisyenler Grubunun Görev Yapılan Fakülteye Göre İstikrarsızlıkla
İlgili İfadelerin Ortalamaları (N: 219) ...........Error! Bookmark not defined.
Tablo 30: Akademisyenler Grubunun Görev Yapılan Bölüme Göre İstikrarsızlıkla
İlgili İfadelerin Ortalamaları (N: 219) ...........Error! Bookmark not defined.
Tablo 31: Ankete Katılan Tüm Gruplar için Regresyon Analizi..Error! Bookmark not
defined.
Tablo 32: Milletvekilleri için Regresyon Analizi...........Error! Bookmark not defined.
Tablo 33: Akademisyenler için Regresyon Analizi......Error! Bookmark not defined.
Tablo 34: Milletvekili Grubunun Demografik Özellikleri için Regresyon Analizi..Error!
Bookmark not defined.
XX
Tablo 35: Akademisyenler Grubu Demografik Özellikleri için Regresyon Analizi
....................................................................Error! Bookmark not defined.
Tablo 36: İstikrarsızlığın Nedenlerine İlişkin Faktör Analizi Sonuçları ................Error!
Bookmark not defined.
Tablo 37: Tüm Gruplara Göre Anayasal İktisatın Önerileri İle İlgili İfadelere İlişkin
Ortalamalar (N:219) ....................................Error! Bookmark not defined.
Tablo 38: Milletvekilleri Grubunun Demografik Özelliklerine Göre Anayasal İktisatın
Önerileri İle İlgili İfadelerin Ortalamaları (N: 92).........Error! Bookmark not
defined.
Tablo 39: Akademisyenler Grubunun Akademik Unvana Göre Anayasal İktisatın
Önerileri İle İlgili İfadelerin Ortalamaları (N: 219).......Error! Bookmark not
defined.
Tablo 40: Akademisyenler Grubunun Görev Yapılan Fakülteye Göre Anayasal
İktisatın Önerileri İle İlgili İfadelerin Ortalamaları (N: 219)Error! Bookmark
not defined.
Tablo 41: Akademisyenler Grubunun Görev Yapılan Bölüme Göre Anayasal İktisatın
Önerileri İle İlgili İfadelerin Ortalamaları (N: 219).......Error! Bookmark not
defined.
Tablo 42: Ankete Katılan Tüm Gruplar için Regresyon Analizi..Error! Bookmark not
defined.
Tablo 43: Milletvekilleri için Regresyon Analizi...........Error! Bookmark not defined.
Tablo 44: Akademisyenler için Regresyon Analizi......Error! Bookmark not defined.
Tablo 45: Milletvekili Grubunun Demografik Özellikleri için Regresyon Analizi..Error!
Bookmark not defined.
Tablo 46: Akademisyenler Grubunda Unvanlara göre Regresyon Analizi .........Error!
Bookmark not defined.
Tablo 47: Akademisyenler Grubunda Fakülteye göre Regresyon Analizi ..........Error!
Bookmark not defined.
Tablo 48: Akademisyenler Grubunda Bölüme göre Regresyon Analizi..............Error!
Bookmark not defined.
XXI
ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 1 Klasik Okulda Toplam Arz ve Toplam Talep...Error! Bookmark not defined.
Şekil 2 Haldun-Laffer Eğrisi ........................................Error! Bookmark not defined.
Şekil 3: %1 Şoklara Karşı Enflasyonun Tepkisi..........Error! Bookmark not defined.
Şekil 4: %1 Şoklara Karşı Üretimin Tepkisi ................Error! Bookmark not defined.
Şekil 5: Enflasyonun Varyans Ayrıştırması.................Error! Bookmark not defined.
XXII
EKLER LİSTESİ
Ek 1: Anket Formu ..............................................................................................368
XXIII