Journal of Anesthesia - JARSS 2014; 22 (4): 226 - 227 Kandemir et al: Nitrous Oxide Leakage OLGU SUNUMU – CASE REPORT ANESTEZİ CİHAZINDA GÖRÜLEN NİTRÖZ OKSİT KAÇAĞI NITROUS OXIDE LEAKAGE IN ANESTHESIA DEVICE Tünay KANDEM‹R, Erbin KANDEM‹R, Selda MUSLU Dr. Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anestezi Kliniği Ankara Abdurrahman Yurtaslan Oncology Training and Research Hospital, Anesthesiology Clinic, Ankara, Turkey ÖZET Ameliyathane odas›nda ilk vaka al›nmadan önce anestezi cihaz› aç›ld› ve anestezi uygulanmas›ndan önceki otomatik kontrol testi yap›ld›. Test sonras› ameliyathane odas›nda aspiratör sesine benzer bir ses duyuldu. Teknik servis taraf›ndan ar›zan›n sebebi araflt›r›ld›¤›nda merkezi gaz sisteminde kapal› olan nitröz oksit manifoltunun aç›lmas› sonras› oluflan ani bas›nç art›fl›n›n, ba¤lant›n›n gevfleyerek ayr›lmas›na neden oldu¤u bildirildi. Sonuç olarak olgumuzdaki gibi ar›zalar›n da olabilece¤i düflünülmeli ve anestezi ekibi uyan›k olmal›. Ayr›ca ameliyathane odalar›nda anestezik gazlar› ölçen ve s›n›r de¤ere geldi¤inde uyar› verebilen cihazlar›n olmas› çal›flan güvenligi aç›s›ndan gerekli oldu¤unu düflünmekteyiz. ANAHTAR KEL‹MELER: Nitröz Oksit; Ameliyathaneler; Anestezikler; Gaz Kaça¤›; Komplikasyon SUMMARY Before the entrance of the first patient into operating room, an anesthesia device was switched on, and the self-check was automatically initiated before its use in anesthesia. A sound resembling that of an aspirator device was heard in the operating room after the self-check was completed. When we examined the cause of failure by the technical service center manifold nitrous oxide gas system which is closed in the sudden pressure increase after the opening of the connection has been reported as causing separation by expanding. In conclusion, the anesthesia team should be alert in cases where such malfunctions can occur. Furthermore, the researchers consider it necessary for the operating safety to make available devices that measure anesthetic gases in the operating room and sound alarm when the limits values are exceeded. KEY WORDS: Nitrous Oxide; Operating Rooms; Anesthetics; Gas Leakage; Complication G‹R‹fi Genel anestezide medikal gaz olarak oksijen ve nitröz oksit kar›fl›m›n›n kullan›m› oldukça yayg›nd›r. Bu gazlar›n anestezi cihaz›na ulaflana kadar ana komponentlerini gaz kaynaklar› ve ulaflt›rma sistemleri oluflturur. Merkezi medikal gaz sistemi operasyon odas›na geldikten sonra duvar ç›k›fllar›ndan gaz boru hatlar›yla anestezi cihaz›na tafl›n›rlar (1). Medikal gaz sistemi ve anestezi cihaz›na ait sorunlar nadir de olsa görülebilmektedir. Anestezi uygulamalar›nda genellikle medikal gaz sistemlerinin özellikle de oksijenin malfonksiyonundan veya yanl›fl dizayn›ndan mortal komplikasyonlar geliflebilir (2). Burada anestezi cihaz›nda görülen nitröz oksit kaça¤› ile ilgili olas› sorunlar› ve çözüm önerilerini sunmay› amaçlad›k. OLAY Ameliyathane odas›nda ilk vaka al›nmadan önce anestezi cihaz› (Drager Primus, Drägerwerk AG & Co. KGaA , Almanya) aç›ld› ve anestezi uygulanmas›ndan önceki rutin otomatik kontrol testi yap›ld›. Test sonras› merkezi gaz sisteminden nitröz oksit ak›m›n›n olmad›¤› görüldü. Merkezi gaz sistemi nitröz oksit duvar ç›k›fl›, medikal gaz boru hatt› ve cihaz girifli kontrol edildi herhangi bir sorun görülmedi. Anestezi cihaz›n›n di¤er kontrolleri normal oldu¤u için cihaz üzerindeki yedek nitröz oksit tüpü aç›ld› ve genel anestezi uygulamas› için haz›rl›k yap›lmaya baflland›. Bu s›rada ameliyathane odas›nda aspiratör sesine benzer bir ses duyuldu. Daha sonra tekrar anestezi cihaz›, merkezi medikal gazlar›n boru hatt›, duvar ç›k›fllar› ve yedek tüp hatt› kontrol edildi ve sesin medikal gaz sisteminden gelen nitröz oksit boru hatt›n›n cihaz giriflindeki presli k›sm›ndan kaynakland›¤› görüldü (Resim 1). Hemen duvar ç›k›fl›ndan nitröz oksit kayna¤› ayr›ld› ve bak›m onar›m teknik servisi ça¤r›ld›. Di¤er odalardaki anestezi cihazlar› da kontrol edildi ve di¤er cihazlarda nitröz oksit kaça¤› olmad›¤› gözlendi. Teknik servis taraf›ndan ar›zan›n sebebi araflt›r›ld›¤›nda merkezi gaz sisteminde kapal› olan nitröz oksit manifoltunun aç›lmas› sonras› oluflan ani bas›nç art›fl›n›n, ba¤lant›n›n gevfleyerek ayr›lmas›na neden oldu¤u bildirildi. Ç›kar çat›flmas›/Conflict of Interest: Yazarlar herhangi bir ç›kar çat›flmas› bildirmemifllerdir./ Authors do not report any conflict of interest. Gelifl tarihi/Received: 15/02/2014 Kabul tarihi/Accepted: 14/05/2014 Yaz›flma Adresi (Correspondence): Dr. Tünay KANDEM‹R, Dr. Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji E¤itim ve Araflt. Hast. M. Akif Ersoy Mah. 13. CddNo: 56 Y.Mah-Ankara e-posta (e-mail): tunaykandemir@gmail.com 226 Anestezi Dergisi 2014; 22 (4): 221 - 222 Resim 1: Merkezi sistem nitröz oksit boru hatt›n›n anestezi cihaz› giriflindeki k›sm›n gevflemesi (daire içindeki alan). TARTIfiMA Güvenilir bir anestezi uygulamas›nda medikal gaz sisteminin do¤ru ve sorunsuz bir flekilde kullan›lmas› en önemli komponentlerden biridir. Medikal gaz sisteminin düzenli bak›m›n›n yap›lmas› ve sistem kullan›m hatalar›n›n en aza indirilmesi anestezi ekibinin sorumlulu¤u ve kontrolü d›fl›ndaki sorunlar› en aza indirecektir. Cooper ve ark. yapt›klar› bir çal›flmada ekipman kaynakl› kritik hatalar›n %11, insan kaynakl› hatalar›n da %70 oldu¤unu tespit etmifllerdir (3). Kusumaphanyo ve ark. ise ekipman yetersizli¤i ve düzgün çal›flmamas›na ba¤l› olaylar›n %17.4 oran›nda görüldü¤ünü ve bu hatalar›n en aza indirilmesi için de düzenli anestezi cihaz› bak›m›n›n yap›lmas›, kullan›m öncesi kontrol ve kullan›m klavuzlar›na uyulmas› gerekti¤ini bildirmifllerdir (4). Bunun yan›nda anestezi ekibinin bu sistemler hakk›ndada yeterli bilgi sahibi olmas› gerekir. Baillot ve ark. 20 hastanede yapt›klar› çal›flmalar›nda ise ameliyathane odas› anestezik gazlar›n bir çok durumda s›n›r konsantrasyon de¤erini aflt›¤›n› tespit etmifllerdir. Bunun sebebi olarak odan›n yetersiz havaland›r›lmas›, ar›zal› klima santralleri, teknik hatalara ba¤l› gaz kaçaklar› ve bronkoskopi gibi yüksek gaz emisyonu olan anestezi teknikleri gösterilmifltir (5). Bizim olgumuzdaki nitröz oksit kaça¤›nda bariz bir ses duyulmas›ndan dolay› tespit h›zl› bir flekilde yap›lm›fl ve ameliyathane odas›n›n Kandemir ve ark: Nitröz Oksit Kaça¤› kontaminasyonu engellenmifltir. Fakat kaça¤›n daha az oldu¤u, bariz bir sesin duyulmad›¤› durumlarda fark edilemeyip operasyon odas› gaz kontaminasyonu daha uzun süreli olabilir. Buna ba¤l› olarak da ameliyathanede çal›flan güvenli¤i aç›s›ndan DNA hasar› gibi ciddi komplikasyonlar oluflabilir (6,7). Özellikle ameliyathanede çal›flan hamile personel nitröz oksit kontaminasyonuna ba¤l› olarak teratojenite riskiyle karfl› karfl›ya kalabilir (8). Bu yüzden çal›flan güvenli¤i aç›s›ndan medikal gaz sistemlerinin bak›mlar›n›n düzenli yap›lmas› ve anestezi ekibinin anestezi uygulamas› öncesinde medikal gaz sistemini de kontrol etmeleri gerekmektedir. Özellikle test edilemeyen eski cihazlarda, test edilmeden kullan›ma geçilen ya da yedek tüple çal›fl›lan cihazlarda merkezi sistemden kaynakl› kaçaklar gözden kaçabilir. Olgumuzun, rutin kontrollerin d›fl›nda geliflen ve gözden kaçabilen bu tip ar›zalar nedeniyle hasta ve çal›flan aç›s›ndan risk oluflturabilece¤i hususunda bir fark›ndal›k oluflturabilece¤i düflüncesindeyiz. Sonuç olarak olgumuzdaki gibi rutin d›fl› sistem ar›zalar›n›n da olabilece¤i ve bu durumun ciddi sonuçlara neden olabilece¤i unutulmamal›d›r. Bu tip sorunlara yönelik ameliyathane odalar›nda anestezik gazlar› ölçen ve s›n›r de¤ere geldi¤inde uyar› verebilen cihazlar›n olmas›n›n da çal›flan güvenli¤i aç›s›ndan gerekli oldu¤unu düflünmekteyiz. KAYNAKLAR 1. Das S, Chattopadhyay S, Bose P. The anaesthesia gas supply system. Indian J Anaesth 2013; 57: 489-499. 2. John F. Butterworth, David C. Mackey, John D. Wasnick. The Operating Room Environment. Morgan and Mikhail’s Clinical Anesthes›ology 5th edition 2013; 9-28. 3. Cooper JB, Newbower RS, Kitz RJ. An analysis of Major errors and equipment failures in anesthesia management: Considerations for prevention and detection. Anesthesiology 1984; 60: 34-42. 4. Kusumaphanyo C, Charuluxananan S, Sriramatr D, Pulnitiporn A, Sriraj W The Thai Anesthesia Incident Monitoring Study (Thai AIMS) of anesthetic equipment failure/malfunction: an analysis of 1996 incident reports J Med Assoc Thai 2009; 92: 1442-1449. 5. Baillot A, Brünner M, Diepenbrock F, Sander J Pollution of operating room air by anesthetic gases in relation to the air conditioning method and anesthesia techniques Zentralbl Hyg Umweltmed 1994; 195: 299-305. 6. Wronska-Nofer, Teresa, et al. "DNA damage induced by nitrous oxide: Study in medical personnel of operating rooms." Mutation Research/Fundamental and Molecular Mechanisms of Mutagenesis 2009: 39-43. 7. Zeynep Baysal, Mustafa Cengiz, Abdullah Ozgonul, Muslum Cakir, Hakim Celik, Abdurrahim Kocyigit Oxidative status and DNA damage in operating room personnel Clinical Biochemistry, Volume 42, Issue 3, February 2009, Pages 189-193 8. Viera, E., Kleaton-Jones, P., Austin, J.C., Moyes, D.G., and Shaw, R. Effects of Low Concentrations of Nitrous Oxide on Rat Fetuses. Anesth Analg 1980; 59: 175-177. 227