10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 13.Hafta ( 08

30.12.2014
Doğuma Yardım ve Takip
10.Sınıf
Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı
13.Hafta ( 08-12 / 12 / 2014 )
DOĞUMA YARDIM VE TAKİP
Slayt No: 17
4
Doğuma Yardım ve Takip
Doğuma Yardım ve Takip
Doğuma Yardım ve Takip
Doğum eylemi, doğum ağrılarının başlamasından,
fetüsün doğumu ve plasentanın
ayrılmasının sonuna kadar olan süredir. Doğum eylemi
üç evrede gerçekleşir :
1.) Açılma ( dilatasyon ) Dönemi
2.) Atılma ( ekspulsiyon ) Dönemi
3.) Kurtulma ( plasental ) Dönemi
2
Doğuma Yardım ve Takip
1.) Açılma (Dilatasyon) Dönemi
Bu evre doğum ağrıları ile başlar, servikal silinme ve
dilatasyonun tamamlanması ile sonlanır.
Dilatasyon, servikal kanalın 1 cm’den 10 cm’ye kadar
açılmasıdır. Dilatasyon dönemi, multiparlarda 6-8 saat,
primiparlarda 10-12 saat sürer. Bu dönem 12 saati
geçmemelidir.
/Dilatasyon vajinal tuşe ile kontrol edilir. Genelde 1
parmak 1 cm olarak kabul edilir.
3
5
Doğuma Yardım ve Takip
Dilatasyondan önce silinme (efasman) olur. Efasman
servikal kanalın 2–4 cm olan normal boyunun
incelmesi, kısalması ve ince bir zar gibi olmasıdır.
Doğumun bu dönemi en uzun dönemdir.
Latent, aktif ve geçiş faz olmak üzere üç aşamada
gerçekleşir.
Latent faz: Düzenli uterus kontraksiyonlarının varlığı
ile başlar. Servikste silinme tamamlandığında ve
dilatasyon 2–4 cm’ye ulaştığında sonlanır.
Kontraksiyonlar başlangıçta 10–20 dakikada bir gelip
15–20 saniye sürer.
6
1
30.12.2014
Doğuma Yardım ve Takip
Aktif faz: Servikal açıklık 5 cm olduğunda başlar, 10
cm’ye ulaştığında biter.
Uterus kontraksiyonlarının sıklığı ve şiddeti artar.
Ağrının süresi 30–60 saniyedir.
Fetüs doğum kanalında ilerler.
Geçiş faz: Kontraksiyonlar 1–2 dakikada bir gelir,
60–90 saniye sürer ve şiddeti artar.
Servikal dilatasyon tamdır. Fetüs hızla aşağıya iner.
Baş angeje olmuştur.
Dilatasyon 10 cm olduğunda rektumda hissedilen
basınç artar, ıkınma kontrolsüz gerçekleşir.
7
Doğuma Yardım ve Takip
DİLATASYON DÖNEMİNDE BAKIM
VE İZLEM
Doğum eyleminin başladığını gösteren düzenli ağrılar,
kanlı mukus ve amnion sıvısının gelmesi gibi
şikâyetlerle gelen annenin doğum hazırlığı yapılır.
1.) Genel vücut temizliği
2.) Saçlar toplanır. Bone takılır
3.) Vaginal muayene yapılır( başın pelvise girimine
bakılır)
4.) ÇKS dinlenir ( 15 dakikada bir )---FKS
8
Doğuma Yardım ve Takip
5.) Lavman yapılır
6.) Psikolojik ve fiziksel destek sağlanır
7.) Bu evrede gebe asla ıkındırılmaz ( dilatasyon
evresinde )
8.) Sezaryen ihtimali varsa, ağızdan gıda verilmez
9.) Amnion kesesi açılmışsa, hasta yatırılır
10.) Ağrı ( kontraksiyon ) kontrolü yapılır ( ağrının
başlayıp- bitişine kadar olan süre kontrol edilir )
9
Doğuma Yardım ve Takip
11.) Ağrıların etkinliğini artırmak için doktor istemiyle
intravenöz solüsyon ile oksitosin
verilebilir. Doğumu başlatmak için kontraksiyon uyarıcı
ajan kullanılmasına İNDÜKSİYON, başlamış doğumu
hızlandırmak için kontraksiyon uyarıcı ajan
kullanılmasına ise AUGMENTASYON denir.
Oksitosin uygulanan gebe dikkatle izlenmelidir.
12.) Amniotomi yapılabilir ( amnion kesesinin doktor
tarafından yırtılması)- doğum başlamış ve amnion
kesesi açılmamışsa
10
Doğuma Yardım ve Takip
13.) Amnion sıvısı renk ve koku yönünden
değerlendirilmelidir. Sıvı berrak ve kokusuz olmalıdır.
Amnion sıvısının rengi yeşilimsi, kahverengi ve
mekonyumluysa bu durum başla gelişlerde fetal
distresin göstergesidir. Makat gelişlerde
uterus kontraksiyonlarının fetus karnına yaptığı basınç
sonucu mekonyumlu amniotik sıvı olabilir.
Bu durum fetusun distrese olduğunu göstermez.
Gebe bu dönemde ıkındırılmamalıdır.
11
Doğuma Yardım ve Takip
2.) Atılma ( Ekspulsiyon ) Dönemi
Atılma (ekspulsiyon) dönemi servikal silinme ve
dilatasyonun tamamlanması ile başlar,
bebeğin doğumu ile sonlanır. Kontraksiyonlar 1,5- 2
dakika sıklıkla gelir ve 60–90 saniye sürer.
Bu dönem annenin aktif olarak doğuma katıldığı bir
dönemdir. Ekspulsiyon dönemi,primiparlarda
yarım ile bir saat, multiparlarda ise sadece birkaç
kontraksiyon süresince veya en çok
yarım saat kadar sürer.
12
2
30.12.2014
Doğuma Yardım ve Takip
Doğuma Yardım ve Takip
Ekspulsiyon Döneminde Bakım ve İzlem
1.) Gebe doğum odasına alınır
2.) Litotomi pozisyonu verilir
3.) Perine temizliği yapılır
4.) Doğumda gerekli malzemeler hazırlanır
5.) Annenin mesanesi boş olmalıdır
6.) Gebeye ıkınma tekniği anlatılır
7.) FKS dinlenir
8.) Perine korunur
13
Doğuma Yardım ve Takip
16
Doğuma Yardım ve Takip
9.) Baş doğduktan sonra bebeğin ağız ve burnu hızla
silinir
10.) Kordon dolanması kontrol edilir
11.) Omuzlar doğarken bebeği düşürmemeye dikkat
edilir
12.) Bebek doğunca göbek kordonu kesilir ( 30 saniye
içinde kesilmelidir )
14
Doğuma Yardım ve Takip
15
17
Doğuma Yardım ve Takip
18
3
30.12.2014
Doğuma Yardım ve Takip
Doğuma Yardım ve Takip
3.) Kurtulma ( Plasental ) Dönem
Kurtulma dönemi, bebeğin doğumundan sonra
başlayıp plasentanın ayrılıp atılması ile sonlanır.
Plasentanın ayrılıp atılması 30 dk. ile 45 dk. arasında
gerçekleşir. Bu dönemdeki kanama miktarı
200–300 ml’dir.
Plasenta 2 şekilde ayrılır :
1-) Schultze tarzı ( en sık görülen )
2-) Duncan tarzı
19
Doğuma Yardım ve Takip
20
Doğuma Yardım ve Takip
Kurtulma Döneminde Bakım ve İzlem
Amaç : Kanamayı en aza indirmektir.
..Bebek doğar doğmaz OKSİTOSİN grubu ilaçlar yapılır.
..Plasentanın ayrılma belirtileri gözlenir
..Plasenta çıkarılır ( baer manevrası yada brandandrews manevrası kullanılır )
..Epizyotomi yapılmışsa, dikilir
21
22
Doğuma Yardım ve Takip
Epizyotomi
Epizyotomi; doğum sırasında vajinal açıklığı
genişleterek doğumu kolaylaştırmak,
istenmedik yırtıkları önlemek, fetüs başının kolay, hızlı
ve tehlikesiz doğumunu sağlamak
amacı ile perineye yapılan bir kesidir.
Epizyotomi;
İlk doğumda ve makat gelişlerde,
Forseps, vakum kullanımı gerektiren müdahaleli
doğumlarda,
Vajen yırtıklarının önlenmesinde,
Makat kaslarının korunmasında,
23
Doğuma Yardım ve Takip
Annenin kalp damar, solunum sistemi
hastalıklarında,
İri bebeklerin doğumlarında,
Gelen kısım çıkıma geldiği hâlde doğum olamadığı
durumlarda,
Önceki doğumlarda epizyo yapılmış ise,
Prematüre doğumlarda (çocuk başını travmadan
korumak için) epizyotomi
uygulanmaktadır.
24
4
30.12.2014
Doğuma Yardım ve Takip
Doğuma Yardım ve Takip
10.) Bebeğin ayak izi alınır
11.) Kol bantı takılır
12.) Bebeğe K vit.amp. Yapılır
13.) Bebeğe göz damlası damlatılır
14.) Hepatit- B aşısı yapılır
15.) İlk yarım saat içinde anneye verilip, emzirtilir.
25
Doğuma Yardım ve Takip
28
Doğuma Yardım ve Takip
4.) Doğum Sonu Bakım
Doğum sonu dönemde hemşirenin iyi bir bakım
vermesi, bireysel ihtiyaçların ve potansiyel
problemlerin tanılanmasına ve iyi bir değerlendirmeye
bağlıdır. Hemşire,
değerlendirmesi sırasında bu bilgileri kullanarak olası
komplikasyonlar için önlem almalıdır.
26
Doğuma Yardım ve Takip
29
Doğuma Yardım ve Takip
1.) Perine temizliği
2.) Vital bulgu kontrolü ( 15 dakika arayla )
3.) Kanama kontrolü
4.) Fundus masajı
5.) Yenidoğan ağız-burun aspirasyonu
6.) Bebek giydirilir
7.) Göbek kordon pansumanı
8.) Bebek tartılır ve boyu öçlçülür
9.) Bebeğin baş çevresi ölçülür
27
30
5
30.12.2014
Doğuma Yardım ve Takip
HAZIRLAYAN
HARİKA
ATA
31
6