Göz kapağı ve göz yaşı kanal bozuklukları - Gözyaşı kanal tıkanıklığı her yaşta görülür mü? Gözyaşı, göz kapaklarının iç kısmından başlayan ve burun yan duvarına komşu yerleşimli gözyaşı kesesinde sonlanan kanalcıklar ile gözyaşı kesesine taşınır. Bu kanalcıklar ender olarak bebeklik döneminde gelişmemiş olabilir. Erişkin hayatta ise geçirilen iltihaplar veya travmalar sonucu kapanabilir. Bu kanalların kendiliğinden açılması mümkün olmadığı için gözdeki yaşarmayı engellemek için ameliyat yapılmalıdır. Gözyaşı kesesinden buruna açılan ufak kanalda gözyaşını burun boşluğuna taşır. Bu kanal doğumda tıkalı olabilir. Ancak, 1 yaşına kadar kendiliğinden açılma ihtimali %85-90 olduğu için hastanın masaj uygulamaları ile takip edilmesi yeterlidir. Bir yaşında tıkanıklık devam ediyor ise probing (sondalama) denilen 10-15 dakika süren ufak bir müdahale yapılabilir. Erişkin hayatta da bu kanal tıkanabilir. Tıkanıklık sonucu devamlı gözde yaşarma ve iltihaplanma görülür. Bu durumda DSR (dakriyosistoriniostomi) ameliyatı ile gözyaşı kesesi ile burun boşluğu arasında yeni bir kanal oluşturulur. - Bebekte probing başarısız olursa ne yapılmalıdır? Bir yaşı sonrasında brobing ile kanal açılmış ancak tekrar kapanmış ise probing tekrarlanabilir veya silikon tüp konularak kanalın açık kalması sağlanabilir. Ancak, kanal hiç açılamıyor ise o taktirde 4-5 yaşlarında DSR ameliyatı yapılmalıdır. - DSR ameliyatı nasıl yapılır? DSR (Dakriyosistorinostomi) ameliyatı çocuklarda genel erişkinlerde genel veya lokal anestezi ile yapılabilir. Bu ameliyat yaklaşık 60 dk sürer ve hastanede yatmayı gerektirmez. Burun yan duvarında ciltte yaklaşık 1.5cm boyutunda kesi yapılır. Gözyaşı kesesi arkasındaki kemik parça çıkartılır ve kese ile burun boşluğu tekrar birleştirilir. Genelde gözyaşı yollarına silikon tüp konulması gerekmez. Özel durumlarda konulan tüp 3 ay sonra muayenehanede alınır. Cilt bölgesine konulan dikişler 5 gün sonra alınır. Bu bölgede kalan iz dikkat çeken boyutta değildi. Ameliyatın başarısı %95 in üzerindedir. Kanal açıldıktan sonar tekrar kapama ihtimali çok düşüktür. Bir hafta göz çevresinde morluk ve hafif şişlik olabilir. - Gözünü kaybeden kişilerde ne yapılabilir? Çeşitli nedenler ile görmesini kaybeden kişilerde göz küçülmekte veya beyazlaşarak kozmetik sorunlara neden olabilmektedir. Gözün küçülmesi hacim eksikliğine neden olduğu için gözkapaklarında düşüklük gelişebilir. Bu hastalarda göz hacim eksikliği yerleştirilecek özel bilyeler ile giderilir. Bu ameliyat sonrası iyileşme 6-8 hafta sürer. Yüzey iyileştikten sonra protez denilen diğer göze benzer yapının kalıp alınarak yapılması gerekmektedir. - Protezin hareketi diğer göz kadar iyi olur mu? 1/3 Göz kapağı ve göz yaşı kanal bozuklukları Protez hiçbir zaman diğer göz kadar iyi hareket etmesi mümkün değildir. Ancak, göze yerleştirilen bilye göz kaslarına bağlanır ve göze uygun ince protez uygulaması yapılır ise diğer göz ile simetrik hareket eden, kozmetik olarak tatmin edici bir sonuç alınabilir. - Daha önce bilye yerleştirilmeyen gözlere ikinci ameliyat yapılabilir mi? Daha önce gözü alınan ama onun yerine orbita içerisine bilye yerleştirilmeyen hastalarda ikinci ameliyat ile bilye yerleştirilmesi yapılabilir. - Göz kapağı tümörlerinde tedavi nedir? Göz kapağı tümörleri daha çok ileri yaşlarda görülür. En sık olanları, bazal hücreli karsinom, skuamoz hücreli karsinom ve kötü huylu melanomdur. Kötü huylu bu tümörlerin iyi huylu kitlelerden ayrılması gerekir. Kapaklardaki kitleler sağlam kapak dokusundan belirli bir sınır ile cerrahi olarak çıkartılmalıdır. - Ptozis nedir? Göz kapak düşüklüğüne ptozis denilir. Göz kapaklarını levator ve muller kasları kaldırmaktadır. Bu kaslara gelen sinirlerde veya kasların kendisinde gelişimsel veya doğum sonrası gelişen sorunlarda göz kapağında düşüklük gelişebilir. Ayrıca kapak üzerine ağırlık yaratan kitlelerde ptozise neden olabilir. - Ptozis ne zaman tedavi edilmelidir? Göz kapak düşüklüğü erken bebeklikte göz bebeğini örtüyor ise görmeyi engelliyeceği için göz tembelliğine neden olabilir. Bu nedenle en kısa zamanda opere edilmelidir. Göz bebeğini örtmeyen veya görmeyi azaltmayan çocukluk çağı ptozislerinde en iyi operasyon zamanı okul çağı öncesidir. - Ptozis nasıl tedavi edilir? Göz kapağını kaldıran kaslarda ve sinirlerde sorun yok ise bu kaslara yönelik cerrahi müdahale yapılır. Eğer, kaslar yeteri kadar çalışmıyor ise o zaman siklondan veya hastanın bacağından alınan tendonlar ile göz kapağına asma ameliyatları yapılır. - Ptozis ameliyatı sonrasında göz açık kalır mı? Ameliyat sonrası erken dönemde göz bir miktar açık kalabilir. Bu dönemde koruyucu jel ve kremler kullanılır. 2/3 Göz kapağı ve göz yaşı kanal bozuklukları - Yalancı ptozis nedir? Daha çok ileri yaşlarda gördüğümüz göz kapak cildinin gevşemesi sonucu kirpiklerin üzerinden taşarak gözün önünün örtülmesidir. - Yalancı ptozis tedavi edilebilir mi? Yalancı ptozis tedavisi cerrahidir. Lokal anestezi altında üsten fazlalık yapan cilt ve yağ dokusu uzaklaştırılır. Bir hafta hafif morluk ve şişlik olur. Dikiş izleri göz kapağındaki kıvrımlar içerisinde olduğu için fark edilmez. Hastanın hastanede yatırılması gerekmemektedir. - Ksantelezma nedir? Göz kapaklarında beyazımsı kolesterol plaklarıdır. - Ksantelezma nasıl tedavi edilir? Öncelikle kan yağ düzeyleri kontrol edilmeli ve yükseklikler düşürülmelidir. Daha sonra cerrahi olarak veya lazer ile bu dokunun uzaklaştırılması kozmetik olarak düzelmeye neden olur. - Entropion ve ektropion nedir? Entropion göz kapağının içe doğru dönmesi ve kirpiklerin göze temas etmesidir. Ektropion ise tam tersine kapakların dışa doğru dönmesidir. Her iki kapak bozukluğu daha çok ileri yaşlarda dikkat çeker. Tedavisi cerrahi olarak yapılır. 3/3