Ne yapıyorsun be?.. Döndü. Efendi köşesine oturm

…………………….. ANADOLU LİSESİ 2014-2015 ÖĞRETİM YILI SEÇMELİ DİL VE ANLATIM DERSİ 12. SINIF 2.DÖNEM TELAFİ SINAVI
Adı soyadı: ……………………………………………. Numarası:………………… Sınıfı : ………………………. ……./……./……………………….
Her soru 10 puandır. Süre 40 dakikadır. Başarılar dileriz.
“…
- Ne yapıyorsun be?..
Döndü. Efendi köşesine oturmuş, çubuğunu tüttürüyordu:
- Bıçakları biliyorum, dedi.
- Hay tembel miskin hay!.. Sabahtan beri ne yaptın?
Ses çıkarmadı. Kapakları çürümüş bu küçük, bu hain, bu yılan gözlere kırpmadan baktı, baktı. İhtiyar, beklemediği bu
acı bakışa kızdı. Sordu:
- Ne bakıyorsun?
-…
Koca Ali sesini çıkarmıyor, bir hafta içinde belki beş yıllık hizmetini durup dinlenmeden gördüğü halde onu yine “tembel,
miskin” diye kötülemekten sıkılmayan bu kötü insanı ezici bir bakışla süzüyordu. Yine yüreği parçalanır gibi oluyor,
göğsüne sıcak bir şeyler yayılıyor, çeneleri kilitleniyor, şakakları zonkluyordu. Bir anda bu titreme durdu. Koca Ali
gözlerini açtı. Bir hafta buna nasıl dayanmıştı? Şaşırdı. Hacı Kasap çubuğu yanına bıraktı. Hizmetçisinin bu ağır
bakışından kurtuluvermiş gibi dırlandı:
- Kolunun diyetini benim verdiğimi unutuyorsun galiba! dedi. Ben olmasaydım şimdi çolak kalacaktın…
Koca Ali yine karşılık vermedi. Acı acı gülümsedi. Kızardı. Sonra birden sarardı. Hızla döndü. Bilediği satırların en
büyüğünü kaptı. Sıvalı kolunu, yüksek kıyma kütüğünün üstüne koydu. Kaldırdı, ağır satırı öyle bir indirdi ki… O anda
kopan kolunu tuttu. Gördüğü şeyin ürperticiliğinden gözleri dışarı fırlayan Hacı Kasap’ın önüne:
- Al bakalım, şu diyetini verdiğin şeyi! diye hızla fırlattı. Sonra giysisinin kolsuz kalan yenini sıkı bir düğüm yaptı.
Dükkândan çıktı.
Onun bir zamanlar geldiği yer gibi, şimdi gittiği yeri de, kentte kimse öğrenemedi.”
UYARI: İlk altı soruyu yukarıdaki metne göre yanıtlayınız.
A
1. Yukarıdaki metin hangi hikâye türünün özelliğini taşımaktadır? Nedenini belirterek yazınız.(10 p)
2. Yukarıdaki metinden alıntı yaparak aşağıda istenen sözcük türlerine birer örnek yazınız ve kullandığınız
sözcüğü metin üzerinde daire içine alarak ayrıca belirtiniz.(10p)
Özel isim: ………………………………………….
Cins isim: ……………………………………………
Sıfat fiil: ……………………………………………………
Soru zamiri: ……………………………………………….
Belirtme sıfatı: …………………………………………………..
3. Yukarıdaki hikaye metininden aşağıda istenen cümle çeşitlerine birer örnek bulup yazınız.
Bir cümleyi iki kez kullanmayınız, yani her seçenekte farklı cümle yazınız. (10p)
a)Yüklemin türüne göre fiil cümlesi: ………………………………………………………………………………………
b) Anlamına göre olumsuz cümle: ………………………………………………………………………………………..
c) Yapısına göre basit cümle: ………………………………………………………………………………….
d)Anlamına göre olumlu soru cümlesi: ………………………………………………………………………………
e) Yapısına göre girişik birleşik cümle: ………………………………………………………………………. …..
4. Yukarıdaki hikaye metninde geçen koyu renkli ve altları çizili olan kelime guruplarını aşağıya yazıp
çeşitlerini ayrıntılı olarak belirtiniz. (10p)
a) ……………………………………………………………………………………………………………………
b)……………………………………………………………………………………………………………………
c)………………………………………………………………………………………………………………….....
d)……………………………………………………………………………………………………………………
e)…………………………………………………………………………………………………………………….
5. Yukarıdaki hikaye kaçıncı şahıs ağzından, hangi bakış açısıyla anlatılmıştır. Örnek vererek yanıtlayınız.10p
A
6. Yukarıdaki metni yapı unsurlarına göre inceleyiniz.( Kişi, olay, yer ve zaman) (10p)
7. Aşağıdaki cümleyi öğelerine ayırınız.( 10p)
“Evimin sokak kapısını kilitledikten sonra anahtarımı bahçedeki toprak saksılardan birinin altına sakladım.”
8. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “D”, yanlış ise “Y” yazınız.(10p)
a) Öğretici metinlerde üslup kaygısı ön planda değildir. ( )
b) Modern hikayelerde yer ve olay çok sayıda olabilir ve kişiler ayrıntılı olarak ele alınabilir.( )
c) Beydaba, Aisopos ve La Fontaine’i masal türünün önemli temsilcileri arasında sayabiliriz. ( )
d) Başkasından duyduğunuz bir haberi aktarırken doğrudan anlatımlı cümleler kullanırız. ( )
e) Öğretici metinlerinde, düşünceyi geliştirme yöntemlerine yer verilir. ( )
9. Aşağıda istenen bilgileri yazınız.10p
a) Türk edebiyatının ilk edebi romanı: …………………………………………………
b) Türk edebiyatında ilk modern öykü denemesinin adı: ……………………………………………………
c) Türk edebiyatında ilk realist roman yazarı: …………………………………………………………………
d) Romanın edebiyatımızdaki hangi türün yerini aldığı: ………………………………………………………
e) Türk edebiyatında şiir sanatıyla ilgili fikirlerin yer aldığı yazılardan biri ve yazarı:
……………………………………………………………………………………………………………………
10. Aşağıdaki cümlede geçen anlatım bozukluğunun nedenini belirtiniz ve cümlenin doğru şeklini yazınız.10p
“Toplantıdaki davranışları ile şimşekleri üzerine topladı.”
Nedeni: ……………………………………………………………………………
Doğru şekli: ……………………………………………………………………………………………………………
SINAV KOMİSYONU
…………………ANADOLU LİSESİ 2014-2015 ÖĞRETİM YILI SEÇMELİ DİL VE ANLATIM DERSİ 12. SINIF 2.DÖNEM TELAFİ SINAVI
Adı soyadı: ……………………………………………. Numarası:………………… Sınıfı : ………………………. ……./……./……………………….
Her soru 10 puandır. Süre 40 dakikadır. Başarılar dileriz.
“…
- Ne yapıyorsun be?…
Döndü. Efendi köşesine oturmuş, çubuğunu tüttürüyordu:
- Bıçakları biliyorum, dedi.
- Hay tembel miskin hay!… Sabahtan beri ne yaptın?
Ses çıkarmadı. Kapakları çürümüş bu küçük, bu hain, bu yılan gözlere kırpmadan baktı, baktı. İhtiyar beklemediği bu acı
bakışa kızdı. Sordu:
- Ne bakıyorsun?
-…
Koca Ali sesini çıkarmıyor, bir hafta içinde belki beş yıllık hizmetini durup dinlenmeden gördüğü halde onu yine “tembel,
miskin” diye kötülemekten sıkılmayan bu kötü insanı ezici bir bakışla süzüyordu. Yine yüreği parçalanır gibi oluyor,
göğsüne sıcak bir şeyler yayılıyor, çeneleri kilitleniyor, şakakları zonkluyordu. Bir anda bu titreme durdu. Koca Ali
gözlerini açtı. Bir hafta buna nasıl dayanmıştı? Şaşırdı. Hacı Kasap çubuğu yanına bıraktı. Hizmetçisinin bu ağır
bakışından kurtuluvermiş gibi dırlandı:
- Kolunun diyetini benim verdiğimi unutuyorsun galiba! dedi. Ben olmasaydım şimdi çolak kalacaktın…
Koca Ali yine karşılık vermedi. Acı acı gülümsedi. Kızardı. Sonra birden sarardı. Hızla döndü. Bilediği satırların en
büyüğünü kaptı. Sıvalı kolunu, yüksek kıyma kütüğünün üstüne koydu. Kaldırdı, ağır satırı öyle bir indirdi ki… O anda
kopan kolunu tuttu. Gördüğü şeyin ürperticiliğinden gözleri dışarı fırlayan Hacı Kasap’ın önüne:
- Al bakalım, şu diyetini verdiğin şeyi! diye hızla fırlattı. Sonra giysisinin kolsuz kalan yenini sıkı bir düğüm yaptı.
Dükkândan çıktı.
Onun bir zamanlar geldiği yer gibi, şimdi gittiği yeri de, kentte kimse öğrenemedi.”
UYARI: İlk altı soruyu yukarıdaki metne göre yanıtlayınız.
A
1. Yukarıdaki metin hangi hikâye türünün özelliğini taşımaktadır? Nedenini belirterek yazınız.(10 p)
Olay hikayesidir.
Koca Ali’nin kendisine yapılan iyiliğin diyeti olarak kolunu kesip Hacı Kasap’ın önüne atması beklenmedik bir olaydır.
2. Yukarıdaki metinden alıntı yaparak aşağıda istenen sözcük türlerine birer örnek yazınız ve kullandığınız
sözcüğü metin üzerinde daire içine alarak ayrıca belirtiniz.(10p)
Özel isim: Hacı Kasap, Koca Ali
Cins isim: Kol, giysi, satır, dükkan…
Sıfat fiil: Bilediği, kalan, sıkılmayan…
Soru zamiri: Ne,
Belirtme sıfatı: bir, şu,beş…
3. Yukarıdaki hikaye metininden aşağıda istenen cümle çeşitlerine birer örnek bulup yazınız.
Bir cümleyi iki kez kullanmayınız, yani her seçenekte farklı cümle yazınız. (10p)
a)Yüklemin türüne göre fiil cümlesi: Dükkândan çıktı. Ben olmasaydım şimdi çolak kalacaktın.
b) Anlamına göre olumsuz cümle: Koca Ali yine karşılık vermedi.
Onun bir zamanlar geldiği yer gibi, şimdi gittiği yeri de, kentte kimse öğrenemedi.
c) Yapısına göre basit cümle: Ses çıkarmadı.
d) Olumlu soru cümlesi: Ne bakıyorsun?
e) Yapısına göre girişik birleşik cümle: İhtiyar beklemediği bu acı bakışa kızdı.
4. Yukarıdaki hikaye metninde geçen koyu renkli ve altları çizili olan kelime guruplarını aşağıya yazıp
çeşitlerini ayrıntılı olarak belirtiniz. (10p)
a) bu yılan gözler : Sıfat tamlaması
b) parçalanır gibi : Edat grubu
c) kolunun diyeti : Belirtili ad tamlaması
d) kıyma kütüğü : Belirtisiz ad tamlaması
e) gördüğü şey:
Sıfat tamlaması
A
5. Yukarıdaki hikaye kaçıncı şahıs ağzından hangi bakış açısıyla anlatılmıştır. Örnek vererek yanıtlayınız.10p
“Yine yüreği parçalanır gibi oluyor, göğsüne sıcak bir şeyler yayılıyor, çeneleri kilitleniyor, şakakları zonkluyordu.”
Yukarıdaki örnekte olduğu gibi 3. Şahıs ağzından hakim bakış açısıyla anlatılmıştır. Anlatıcı, Koca Alinin
içinden geçenleri biliyor.
6. Yukarıdaki metni yapı unsurlarına göre inceleyiniz.( Kişi, olay, yer ve zaman) (10p)
Kişiler:
Hacı Kasap: Yaptığı iyiliği insanın yüzüne vuran; yanında çalışanı hor gören ve aşağılamaya çalışan ihtiyar biridir.
Koca Ali: İşini elinden geldiği kadar iyi yapmaya çalışan; kolunun diyetini kolunu keserek ödeyecek kadar gururlu ve
cesaretli ve esrarengiz biridir.
Yer: Kasap dükkanı
Zaman: Herhangi bir günün çalışma saatleri.( Kesin olarak belirtilmemiş.)
Olay: Yaptığı iyiliği yüzüne vuran ve kendisini sürekli aşağılayan işverenine karşılık Koca Ali’nin diyet olarak kolunu
kesmesi.
7. Aşağıdaki cümleyi öğelerine ayırınız.( 10p)
(Ben) Evimin sokak kapısını kilitledikten sonra anahtarımı bahçedeki toprak saksılardan birinin altına
sakladım.
Gizli özne
Zarf Tümleci
B.li nesne
Dolaylı Tümleç
Yüklem
8. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “D”, yanlış ise “Y” yazınız.(10p)
a)Öğretici metinlerde üslup kaygısı ön planda değildir. ( D )
b) Modern hikayelerde yer ve olay çok sayıda olabilir ve kişiler ayrıntılı olarak ele alınabilir.( Y )
c)Beydaba, Aisopos ve La Fontaine’i masal türünün önemli temsilcileri arasında sayabiliriz. ( Y )
d)Başkasından duyduğunuz bir haberi aktarırken doğrudan anlatımlı cümleler kullanırız. ( Y )
e) Öğretici metinlerinde, düşünceyi geliştirme yöntemlerine yer verilir. ( D )
9. Aşağıda istenen bilgileri yazınız.10p
a) Türk edebiyatının ilk edebi romanı: ……İntibah
b) Türk edebiyatında ilk modern öykü denemesinin adı: ……Letaif-i Rivayat
c) Türk edebiyatında ilk realist roman yazarı: ……Recaizade Mahmut Ekrem
d) Romanın edebiyatımızdaki hangi türün yerini aldığı: ……Mesnevi
e)Türk edebiyatında şiir sanatıyla ilgili fikirlerin yer aldığı yazılardan biri ve yazarı:
Şiir hakkında Bazı Mülahazalar: Ahmet Haşim.
Garip Önsözü: Orhan Veli
Poetika: Necip Fazıl Kısakürek
10. Aşağıdaki cümlede geçen anlatım bozukluğunun nedenini belirtiniz ve cümlenin doğru şeklini yazınız.10p
“Toplantıdaki davranışları ile şimşekleri üzerine topladı.”
Nedeni: Deyim hatası var.Yanlış sözcük kullanımı, toplamak değil çekmek sözcüğü kullanılmalıydı.
Doğru şekli: “Toplantıdaki davranışları ile şimşekleri üzerine çekti.”
SINAV KOMİSYONU