Slayt 1

GRUP LOGOS
PROJE DANIŞMANLARI
Prof. Dr Şakir ERKOÇ
Doç. Dr. Mahmut BÖYÜKATA
TEKNİSYEN
Fatma ÖZÜTOK
TÜBİTAK – BİDEB
LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ,
MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ
ÇALIŞTAYI
(LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014])
PROJE ADI
GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNİN İZOLASYONSUZ
AZALTILMASI
PROJE EKİBİ
M. Erhun DEMİROK
H. Tahsin TOKYAY
ÇANAKKALE
25 Ocak – 2 ŞUBAT 2014

Gürültü kirliliği günümüz insanı için zihin
sağlığını tehdit eden bir sorundur.

Projemiz iç mekân sabit konumlu kaynak
gürültüsünü oluşturan ses dalgalarının
izolasyonsuz , başka bir ses kaynağıyla
sönümlendireceği yani ortadan
kaldırılabilmesine dayanmaktadır.

Kaynakça bölümünde belirtilen kitaplar
taranmıştır.

Sabit konumlu kaynak gürültüsünü
oluşturan ses dalgaları aynı dalga
formuna sahip zıt fazlı ayrı bir kaynak
kullanılarak ortamın kaynaklar arası
bölgesinde sönümlendirilebilir.
Zıt fazlı dalgalar birbirini sönümlendirir.
İki sıkışan ya da iki genleşen ses dalgası üst üste
gelirse yapıcı girişim oluşur. Bu durumda sesin
şiddetinde artış olur.
Örneğin; çift kulaklık
kullanılarak işitilen
müzikte, girişim sonucu
daha yüksek şiddette ses
işitilmektedir.
Bir ses dalgasının sıkışması ile diğer ses dalgasının
genleşmesi üst üste gelirse bozucu girişim oluşur.
Bozucu girişim durumunda genlik azalır ve sesin
şiddetinin azalmasına (hatta birbirini yok etmesine)yol
açar.
Deneyimizde
Dalga leğeni takımı
 Elektrik motorlu özdeş noktasal 2 dalga
kaynağı
 Ayarlanabilir güç kaynağı
 Cetvel ve su terazisi
kullandık.


Dalga kaynakları arasındaki uzaklık
ölçümü cetvelle yapıldıktan sonra,
çekilen fotoğraflardan dalgaların
dalgaboyu ölçüldü. Hata payımız
±0,1cm dir.

Gürültü için ve gürültüyü
sönümlendirecek birer adet özdeş
elektrik motorlu özdeş noktasal dalga
kaynakları ile dairesel dalgalar
oluşturulmak üzere, kaynaklar dalga
leğeninin karşılıklı iki ucuna yerleştirildi.

Dalga leğeninin kenarlarından yansıyan
su dalgalarını sönümlendirmek için de
kenarlara birer adet olmak üzere dalga
sönümlendiriciler yerleştirildi.

Dalga leğeni su ile doldurulduktan sonra
zıt fazlı dalga kaynakları aynı güç
kaynağına paralel olarak bağlandı.

Dalga kaynaklarına 0- 4 volt arasında
değişik gerilim değerleri uygulandı.
Kaynaklar 20-40 cm arasında farklı
mesafeler e getirildi.
Su derinliği 1-2 cm arasında değiştirilerek
dalga girişim desenleri gözlendi .
fotoğrafları çekildi.

Dalga kaynakları arasındaki uzaklık
ölçümü cetvelle yapıldıktan sonra,
çekilen fotoğraflardan dalgaların
dalgaboyu ölçüldü. Hata payımız
±0,1cm dir.

Güç kaynağının geriliminin yeterince
kararlı olmaması, kaynakların zıt fazla
çalışmaları basit bir mekanizma ile
sağlandığından aynı değişken
değerlerinde farklı sonuçlar elde ettik.

beklentilerimize en uygun sonucun güç
kaynağı gerilimi 1,4 V, kaynaklar arası
uzaklık 42,8 cm ve su derinliği 1,3 cm
olduğunu bulguladık.
 Sonuç
olarak bu değişkenlere
sahip zıt fazlı su dalgalarının
birbirlerini büyük ölçüde
sönümlediklerini gözledik.

Bulgulardan çıkardığımız sonuç dairesel
su dalgaları ile modellediğimiz zıt fazlı
dalga girişimi sonucu sönümlenmesi
olgusunun ses dalgaları için de geçerli
olması gereğidir.

Bu olgunun ses dalgalarının
söndürülmesinde kullanılması için
aşağıdaki işlem basamaklarını
gerçekleştirecek elektronik bir sistem
yapılmalıdır:

Gürültü kaynağından yayılan ses
dalgalarının bir sensörle (mikrofon vb.)
algılandıktan sonra genliğinin ölçülmesini
takiben dalga formu korunarak, fazı
terslenmeli ve elde edilen bu yeni sinyal
orijinal sinyalin genliğine yükseltildikten
sonra gürültü kaynağına yönlendirilmiş bir
hoparlörle ses dalgalarına dönüştürülür.